1. Trang Chủ
  2. Triết học
  3. [Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 11 phần 3

[Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 11 phần 3

Tham khảo tài liệu '[triết học] triết học lenin - học thuyết marx tập 11 phần 3', khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả 124 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 123 V. I. Lª-nin ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó ®i ®Õn th¾ng lîi quyÕt ®Þnh, kh«ng Ai ngÉm nghÜ kü vÒ nh÷ng sù thËt Êy th× sÏ hiÓu ®−îc ý biÕt ®Ò ra nh÷ng khÈu hiÖu duy nhÊt thÝch øng víi ý muèn nghÜa thùc sù cña nh÷ng ý kiÕn phæ biÕn nãi r»ng cã hai ®¹

Thể loại Tài liệu miễn phí Triết học

Số trang 38

Ngày tạo 8/29/2018 8:26:52 PM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước

Tên tệp

Tải [Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Mar... (.pdf)

Xem mẫu

  1. 124 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 123 V. I. Lª-nin ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó ®i ®Õn th¾ng lîi quyÕt ®Þnh, kh«ng Ai ngÉm nghÜ kü vÒ nh÷ng sù thËt Êy th× sÏ hiÓu ®−îc ý biÕt ®Ò ra nh÷ng khÈu hiÖu duy nhÊt thÝch øng víi ý muèn nghÜa thùc sù cña nh÷ng ý kiÕn phæ biÕn nãi r»ng cã hai ®¹t tíi th¾ng lîi hoµn toµn. ph−¬ng diÖn, hai khuynh h−íng trong phong trµo d©n chñ - x· héi. H·y lÊy ph¸i BÐc-stanh lµm thÝ dô ®Ó nghiªn cøu KÕt qu¶ chÝnh trÞ cña chñ nghÜa theo ®u«i ®ã thËt ®· râ nh÷ng khuynh h−íng Êy trªn mét ph¹m vi lín. Ph¸i BÐc- rµng. C©u chuyÖn hoang ®−êng nãi r»ng: "ph¸i ®a sè" cña stanh còng ®· tõng kh¼ng ®Þnh vµ ®ang cßn kh¼ng ®Þnh §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga xÝch gÇn víi ph¸i d©n r»ng chÝnh hä lµ nh÷ng ng−êi hiÓu nh÷ng nhu cÇu thËt sù cña chñ c¸ch m¹ng t− s¶n vÉn lµ mét c©u chuyÖn hoang ®−êng giai cÊp v« s¶n, hiÓu nhiÖm vô ph¶i ph¸t triÓn lùc l−îng cña mµ kh«ng mét sù thùc chÝnh trÞ nµo, kh«ng mét nghÞ quyÕt nã, ph¶i lµm cho toµn bé c«ng t¸c ®−îc s©u thªm, ph¶i chuÈn cã uy tÝn nµo cña nh÷ng ng−êi "b«n-sª-vÝch", kh«ng mét hµnh bÞ nh÷ng nh©n tè cña x· héi míi, ph¶i tuyªn truyÒn vµ cæ vi nµo cña §¹i héi III §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga x¸c nhËn c¶. ThÕ mµ trong lóc Êy th× ph¸i t− s¶n c¬ héi chñ ®éng. Chóng t«i ®ßi hái ng−êi ta ph¶i c«ng khai thõa nhËn c¸i nghÜa, qu©n chñ mµ ®¹i biÓu lµ t¹p chÝ "Gi¶i phãng", tõ l©u ®· hiÖn cã! - BÐc-stanh nãi nh− vËy, vµ khi nãi nh− thÕ lµ y thõa hoan nghªnh nh÷ng xu h−íng "cã tÝnh chÊt nguyªn t¾c" nhËn "phong trµo" kh«ng cã "môc ®Ých cuèi cïng", thõa nhËn cña ph¸i "Tia löa" míi vµ ngµy nay ®ang trùc tiÕp dïng chØ cã s¸ch l−îc phßng ngù th«i vµ tuyªn truyÒn cho c¸i s¸ch nh÷ng xu h−íng ®ã ®Ó lµm lîi cho m×nh, l¾p l¹i tÊt c¶ nh÷ng l−îc lo sî lµ: "MiÔn sao giai cÊp t− s¶n ®õng rêi bá c¸ch lêi, nh÷ng "ý hay" cña ph¸i "Tia löa" míi chèng l¹i "ho¹t ®éng m¹ng". Ph¸i BÐc-stanh còng ®· la ã vÒ "chñ nghÜa Gia-c«- bÝ mËt" vµ "næi lo¹n", chèng l¹i viÖc thæi phång mÆt "kü thuËt" banh" cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng, vÒ cña c¸ch m¹ng, chèng l¹i viÖc trùc tiÕp ®Ò ra khÈu hiÖu khëi "nh÷ng nhµ chÝnh luËn" kh«ng hiÓu "tÝnh tù ®éng cña c«ng nghÜa vò trang, chèng l¹i "chñ nghÜa c¸ch m¹ng" cña nh÷ng nh©n", v.v., v.v.. Kú thùc ai còng biÕt r»ng nh÷ng ng−êi d©n yªu s¸ch cùc ®oan, v.v., v.v.. B¶n nghÞ quyÕt do c¶ mét cuéc chñ - x· héi c¸ch m¹ng kh«ng bao giê cã ý rêi bá c«ng héi nghÞ cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi thuéc ph¸i "men- t¸c nhá nhÆt hµng ngµy, coi th−êng viÖc chuÈn bÞ lùc sª-vÝch" ë C¸p-ca-d¬ th«ng qua, vµ viÖc ban biªn tËp b¸o "Tia l−îng, v.v., v.v.. Hä chØ ®ßi hái ng−êi ta ph¶i nhËn thøc râ löa" míi t¸n thµnh nghÞ quyÕt Êy, ®· tæng kÕt ®−îc toµn bé rµng môc ®Ých cuèi cïng, ph¶i ®Æt ra râ rµng nh÷ng nhiÖm vô ®iÒu ®ã mét c¸ch râ rµng vÒ mÆt chÝnh trÞ, lµ: miÔn sao giai c¸ch m¹ng, hä muèn n©ng c¸c tÇng líp nöa v« s¶n vµ nöa cÊp t− s¶n ®õng v× giai cÊp v« s¶n tham gia chuyªn chÝnh tiÓu t− s¶n lªn ngang tr×nh ®é c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n, d©n chñ - c¸ch m¹ng mµ rêi bá c¸ch m¹ng! Nh− vËy lµ tÊt c¶ chø kh«ng ph¶i h¹ thÊp tr×nh ®é cña giai cÊp v« s¶n xuèng ®· râ rµng. Nh− vËy lµ ng−êi ta ®· hoµn toµn x¸c ®Þnh viÖc møc suy tÝnh theo lèi c¬ héi chñ nghÜa lµ: "miÔn sao giai cÊp biÕn giai cÊp v« s¶n thµnh tay sai cña giai cÊp t− s¶n qu©n t− s¶n ®õng rêi bá c¸ch m¹ng". C©u hái: dürfen wir siegen? chñ. Nh− vËy lµ ng−êi ta ®· thùc tÕ chøng minh ý nghÜa chÝnh "chóng ta cã d¸m th¾ng kh«ng?" chóng ta cã ®−îc phÐp th¾ng trÞ cña chñ nghÜa theo ®u«i cña ph¸i "Tia löa" míi, chøng kh«ng? th¾ng lîi cã nguy hiÓm cho chóng ta kh«ng? chóng ta minh kh«ng ph¶i b»ng mét lêi tuyªn bè ngÉu nhiªn cña mét cã nªn giµnh th¾ng lîi kh«ng? - c©u hái ®ã cã lÏ lµ biÓu hiÖn c¸ nh©n, mµ b»ng mét nghÞ quyÕt do c¶ mét ph¸i ®Æc biÖt næi bËt nhÊt cña mèi hiÒm khÝch gi÷a c¸nh c¬ héi chñ nghÜa - th«ng qua. trÝ thøc vµ c¸ch m¹ng - v« s¶n trong ®¶ng. Míi xem qua
  2. 126 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 125 V. I. Lª-nin lín lao vÒ mÆt nguyªn t¾c vµ vÒ mÆt chÝnh trÞ - thùc tiÔn. th× h×nh nh− lµ l¹ kú, nh−ng c©u hái ®ã ®· ®−îc ®Æt ra vµ ph¶i Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi Nga ch−a ph¶i lµ ®· qu¸ gÇn ®−îc ®Æt ra, v× nh÷ng phÇn tö c¬ héi chñ nghÜa sî h·i th¾ng ®Õn lóc ®ñ søc "giÕt ®−îc con gÊu cña m×nh" (lµm c¸ch m¹ng lîi, muèn lµm cho giai cÊp v« s¶n khiÕp sî th¾ng lîi, chóng d©n chñ), nh−ng vÊn ®Ò t×m xem chóng ta cã "d¸m" giÕt nã dù ®o¸n nh÷ng tai häa mµ th¾ng lîi cã thÓ ®−a l¹i, chÕ giÔu kh«ng, cã mét ý nghÜa cùc kú träng ®¹i ®èi víi tÊt c¶ tiÒn nh÷ng khÈu hiÖu c«ng khai kªu gäi giµnh th¾ng lîi. ®å cña n−íc Nga vµ ®èi víi tiÒn ®å cña ®¶ng d©n chñ - HiÖn nay trong chóng ta còng cã sù ph©n chia chñ yÕu nh− x· héi Nga. NÕu kh«ng tin ch¾c ®−îc r»ng chóng ta "d¸m" thÕ thµnh khuynh h−íng c¬ héi chñ nghÜa - trÝ thøc vµ xu giµnh th¾ng lîi th× kh«ng thÓ nãi ®Õn viÖc c−¬ng quyÕt tËp h−íng c¸ch m¹ng - v« s¶n, chØ cã mét ®iÓm kh¸c nhau hÕt søc hîp mét c¸ch cã kÕt qu¶ mét ®¹o qu©n vµ l·nh ®¹o ®¹o qu©n träng yÕu lµ ë ®©y chóng ta nãi ®Õn mét cuéc c¸ch m¹ng d©n ®ã ®−îc. chñ chø kh«ng ph¶i lµ mét cuéc c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. H·y xem "ph¸i kinh tÕ" tr−íc kia cña chóng ta. C¶ bän nµy Trong chóng ta còng ®Æt ra c©u hái mµ lóc míi nghe qua th× còng kªu lªn r»ng ®èi ph−¬ng cña hä lµ nh÷ng kÎ m−u lo¹n, d−êng nh− v« lý: "chóng ta cã d¸m th¾ng kh«ng?". C©u hái lµ nh÷ng ng−êi Gia-c«-banh (xem t¹p chÝ "Sù nghiÖp c«ng ®ã ®· ®−îc M¸c-t−-nèp ®Æt ra trong cuèn "Hai nÒn chuyªn nh©n", nhÊt lµ sè 10, vµ bµi diÔn v¨n cña M¸c-t−-nèp t¹i §¹i chÝnh" cña «ng, trong cuèn nµy «ng dù ®o¸n nh÷ng tai häa sÏ héi II44, trong nh÷ng cuéc tranh luËn vÒ c−¬ng lÜnh); r»ng ®èi ®Õn nÕu chóng ta chuÈn bÞ khëi nghÜa thËt rÊt chu ®¸o vµ tiÕn ph−¬ng cña hä ®· tho¸t ly quÇn chóng trong khi lao m×nh vµo hµnh khëi nghÜa hoµn toµn thµnh c«ng. C©u hái Êy ®· ®−îc chÝnh trÞ, quªn mÊt nh÷ng c¬ së cña phong trµo c«ng nh©n, ®Æt ra trong tÊt c¶ c¸c s¸ch b¸o cña ph¸i "Tia löa" míi nãi vÒ kh«ng ®Õm xØa ®Õn tÝnh tù ®éng cña c«ng nh©n, v.v., v.v.. chÝnh phñ c¸ch m¹ng l©m thêi, v¶ l¹i hä l¹i lu«n lu«n sèt s¾ng Nh−ng thùc ra nh÷ng kÎ t¸n thµnh "tÝnh tù ®éng cña c«ng cè t×m c¸ch, nh−ng v« hiÖu, lµm lÉn lén viÖc tham gia cña nh©n" ®ã l¹i lµ nh÷ng phÇn tö trÝ thøc c¬ héi chñ nghÜa ®· Min-l¬-r¨ng vµo mét chÝnh phñ c¬ héi chñ nghÜa t− s¶n, víi viÖc tham gia cña V¸c-lanh43 vµo mét chÝnh phñ c¸ch m¹ng ®em quan niÖm hÑp hßi vµ phi-li-xtanh cña m×nh vÒ nhiÖm vô cña giai cÊp v« s¶n mµ b¾t c«ng nh©n ph¶i theo. Thùc ra, ai tiÓu t− s¶n. C©u hái Êy ®· ®−îc nghÞ quyÕt: "miÔn sao giai còng ®Òu cã thÓ c¨n cø theo b¸o "Tia löa" cò thÊy ®−îc r»ng cÊp t− s¶n ®õng rêi bá c¸ch m¹ng" x¸c ®Þnh. Vµ mÆc dÇu nh÷ng ng−êi ph¶n ®èi "chñ nghÜa kinh tÕ" ®· kh«ng hÒ rêi bá Cau-xky, ch¼ng h¹n, b©y giê ®ang t×m c¸ch chÕ giÔu mµ còng nh− kh«ng hÒ coi nhÑ mét ph−¬ng diÖn nµo trong ho¹t nãi r»ng nh÷ng tranh luËn cña chóng ta vÒ chÝnh phñ c¸ch ®éng d©n chñ - x· héi; hä ®· kh«ng hÒ quªn chót nµo cuéc m¹ng l©m thêi gièng hÖt nh− viÖc chia nhau da gÊu trong khi ®Êu tranh kinh tÕ, ®ång thêi hä ®· biÕt ®Ò ra mét c¸ch hÕt søc ch−a giÕt ®−îc gÊu, nh−ng sù chÕ giÔu ®ã chØ chøng tá r»ng ®Çy ®ñ c¸c nhiÖm vô chÝnh trÞ cÊp b¸ch vµ bøc thiÕt, ph¶n ®èi ngay c¶ nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi th«ng minh vµ cã viÖc biÕn ®¶ng c«ng nh©n thµnh mét vËt phô thuéc "kinh tÕ" tinh thÇn c¸ch m¹ng còng lÇm lÉn khi hä nãi ®Õn nh÷ng viÖc cña ph¸i t− s¶n tù do chñ nghÜa. mµ hä chØ míi ®−îc nghe phong thanh mµ th«i. §¶ng d©n chñ - x· héi §øc ch−a ph¶i lµ ®· qu¸ gÇn tíi lóc giÕt ®−îc Ph¸i kinh tÕ ®· häc thuéc lßng r»ng chÝnh trÞ lÊy kinh gÊu (lµm c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa), nh−ng viÖc tranh luËn tÕ lµm c¬ së vµ hä ®· "hiÓu" ®iÒu ®ã víi ý nghÜa lµ ph¶i vÒ ®iÓm chóng ta cã "d¸m" giÕt gÊu kh«ng, ®· cã mét ý nghÜa h¹ thÊp ®Êu tranh chÝnh trÞ xuèng ngang ®Êu tranh kinh
  3. 128 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 127 V. I. Lª-nin tÕ. Ph¸i "Tia löa" míi ®· häc thuéc lßng r»ng c¸ch m¹ng d©n chøc cña ®¶ng, chÕ ®é tuyÓn cö gi¸n tiÕp, gÇn nh− lµ cã bèn chñ lÊy c¸ch m¹ng t− s¶n lµm c¬ së kinh tÕ vµ hä ®· "hiÓu" bËc, chÕ ®é tr−ng cÇu d©n ý theo lèi B«-na-p¸c-t¬, chø kh«ng ®iÒu ®ã víi ý nghÜa lµ ph¶i h¹ thÊp c¸c nhiÖm vô d©n chñ cña theo chÕ ®é ®¹i diÖn d©n chñ, sau cïng lµ ghi nhËn nguyªn t¾c giai cÊp v« s¶n xuèng ngang tr×nh ®é lËp tr−êng «n hoµ t− "tháa hiÖp" gi÷a bé phËn vµ toµn thÓ. VÒ ph−¬ng diÖn s¸ch s¶n, ngang c¸i giíi h¹n mµ nÕu v−ît qu¸ ®ã th× "giai cÊp t− l−îc cña ®¶ng, hä còng ®ang tr−ît xuèng trªn con ®−êng dèc s¶n sÏ rêi bá". "Ph¸i kinh tÕ" viÖn cí nµo lµ lµm cho c«ng t¸c nh− thÕ. Hä tuyªn bè, trong "kÕ ho¹ch vËn ®éng c¸c héi ®ång s©u thªm, nµo lµ tÝnh tù ®éng cña c«ng nh©n, vµ nµo lµ chÝnh ®Þa ph−¬ng", r»ng nh÷ng tham luËn ®äc tr−íc ph¸i héi ®ång s¸ch giai cÊp thuÇn tuý, kú thùc lµ ®· giao giai cÊp c«ng nh©n ®Þa ph−¬ng lµ "h×nh thøc thÞ uy cao nhÊt", vµ chØ nh×n thÊy vµo tay c¸c nhµ chÝnh trÞ t− s¶n thuéc ph¸i tù do, nghÜa lµ hä trªn vò ®µi chÝnh trÞ (ngay tr−íc ngµy 9 th¸ng Giªng!) cã hai ®· ®−a ®¶ng ®i theo mét con ®−êng mµ ý nghÜa kh¸ch quan lùc l−îng tÝch cùc: chÝnh phñ vµ ph¸i d©n chñ t− s¶n. Hä lµm chÝnh lµ nh− thÕ. Ph¸i "Tia löa" míi, còng viÖn nh÷ng cí nh− cho nhiÖm vô cÊp b¸ch ph¶i vò trang "s©u s¾c thªm" b»ng thÕ, kú thùc lµ ®ang ph¶n béi nh÷ng lîi Ých cña giai cÊp v« s¶n c¸ch thay thÕ khÈu hiÖu trùc tiÕp vµ thùc tiÔn b»ng mét lêi trong c¸ch m¹ng d©n chñ v× quyÒn lîi cña giai cÊp t− s¶n, nghÜa lµ kªu gäi: vò trang cho giai cÊp v« s¶n b»ng c¸i gäi lµ nhu cÇu hä ®ang ®−a ®¶ng ®i theo mét con ®−êng mµ ý nghÜa kh¸ch quan cÊp b¸ch ph¶i tù vò trang. HiÖn nay nh÷ng nhiÖm vô khëi chÝnh lµ nh− thÕ. "Ph¸i kinh tÕ" tr−íc kia t−ëng r»ng l·nh ®¹o ®Êu nghÜa vò trang, chÝnh phñ l©m thêi, chuyªn chÝnh d©n chñ - tranh chÝnh trÞ, nãi cho ®óng ra, lµ c«ng viÖc cña ph¸i tù do chø c¸ch m¹ng ®Òu ®· bÞ hä xuyªn t¹c vµ lµm mê ®i trong nh÷ng kh«ng ph¶i lµ c«ng viÖc cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi. Ph¸i nghÞ quyÕt chÝnh thøc cña hä. "MiÔn sao giai cÊp t− s¶n ®õng "Tia löa" míi th× t−ëng r»ng tÝch cùc thùc hiÖn cuéc c¸ch rêi bá" - ©m ®iÖu sau cïng ®ã cña nghÞ quyÕt cuèi cïng cña hä m¹ng d©n chñ kh«ng ph¶i lµ viÖc cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - hoµn toµn lµm s¸ng râ vÊn ®Ò con ®−êng cña hä sÏ ®−a ®¶ng x· héi, mµ nãi cho ®óng ra, lµ viÖc cña ph¸i t− s¶n d©n chñ, v× ®i ®Õn ®©u. viÖc l·nh ®¹o vµ sù tham gia víi t− c¸ch l·nh ®¹o cña giai cÊp Do thùc chÊt kinh tÕ vµ x· héi cña nã, cuéc c¸ch m¹ng d©n v« s¶n sÏ lµm "gi¶m bít quy m«" cña c¸ch m¹ng. chñ ë Nga lµ mét cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n. Kh«ng ph¶i chØ ®¬n Tãm l¹i, ph¸i "Tia löa" míi lµ nh÷ng ®Ö tö nèi nghiÖp thuÇn l¾p l¹i c¸i nguyªn lý m¸c-xÝt ®óng ®¾n ®ã mµ ®ñ ®©u. cña "ph¸i kinh tÕ" ch¼ng nh÷ng xÐt theo nguån gèc cña hä Ph¶i biÕt c¸ch hiÓu cho ®−îc nguyªn lý ®ã vµ ph¶i biÕt øng t¹i §¹i héi II cña ®¶ng mµ cßn xÐt theo c¶ c¸ch thøc ngµy dông nã vµo nh÷ng khÈu hiÖu chÝnh trÞ. Mäi tù do chÝnh trÞ nãi nay hä ®Æt ra nh÷ng nhiÖm vô s¸ch l−îc cña giai cÊp v« chung, dùa trªn nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt hiÖn t¹i, nghÜa lµ nh÷ng s¶n trong c¸ch m¹ng d©n chñ. §ã còng lµ c¸nh c¬ héi chñ quan hÖ s¶n xuÊt t− b¶n chñ nghÜa, ®Òu lµ mét thø tù do t− nghÜa - trÝ thøc trong ®¶ng. Trong lÜnh vùc tæ chøc, hä ®· s¶n. Yªu s¸ch tù do biÓu hiÖn tr−íc tiªn lîi Ých cña giai cÊp t− b¾t ®Çu ®i tõ chñ nghÜa c¸ nh©n v« chÝnh phñ cña c¸c s¶n. C¸c ®¹i biÓu cña giai cÊp Êy lµ nh÷ng ng−êi ®Çu tiªn ®· phÇn tö trÝ thøc ®Ó cuèi cïng ®i tíi c¸i "qu¸ tr×nh ph¸ rèi ®Ò ra yªu s¸ch ®ã. Nh÷ng ng−êi ®øng vÒ phÝa giai cÊp t− s¶n, tæ chøc", mµ ghi nhËn trong "®iÒu lÖ"45 do héi nghÞ ®· th«ng kh¾p mäi n¬i ®Òu ®· lÊy t− c¸ch chñ nh©n mµ sö dông quyÒn qua, chÕ ®é ®Ó cho c¸c c¬ quan xuÊt b¶n t¸ch rêi khái tæ tù do ®· ®¹t ®−îc, b»ng c¸ch h¹n chÕ nã trong mét khu«n khæ t−
  4. 130 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 129 V. I. Lª-nin lµ ®Ó cho giai cÊp tiÒn phong tù bã m×nh, tù giíi h¹n m×nh s¶n «n hoµ vµ ®óng møc, b»ng c¸ch phèi hîp quyÒn tù do ®ã trong mét khu«n khæ chËt hÑp, c¾t xÐn ho¹t ®éng cña m×nh ®i, víi thñ ®o¹n ®µn ¸p giai cÊp v« s¶n c¸ch m¹ng, ®µn ¸p hÕt sî r»ng bän chñ nh©n kinh tÕ trªn thÕ giíi sÏ rêi bá c¸ch m¹ng søc tinh vi trong thêi kú hoµ b×nh vµ tµn b¹o khèc liÖt trong mÊt, mµ chÝnh lµ ®Ó cho giai cÊp tiÒn phong, kh«ng nhiÔm thêi kú b·o t¸p. ph¶i tÝnh nöa vêi, kh«ng v÷ng vµng vµ kh«ng kiªn quyÕt cña Nh−ng chØ cã ph¸i d©n tuý chñ tr−¬ng manh ®éng, ph¸i v« nh÷ng giai cÊp trung gian, cã thÓ ®øng ®Çu toµn thÓ nh©n d©n chÝnh phñ chñ nghÜa vµ "ph¸i kinh tÕ" míi cã thÓ do ®ã mµ ®i mµ chiÕn ®Êu ®−îc c−¬ng quyÕt h¬n vµ h¨ng h¸i h¬n cho sù ®Õn kÕt luËn phñ nhËn hoÆc coi nhÑ cuéc ®Êu tranh cho tù do. nghiÖp cña toµn thÓ nh©n d©n. Nh÷ng häc thuyÕt ®ã cña c¸c phÇn tö trÝ thøc phi-li-xtanh chØ §ã lµ ®iÓm mµ ph¸i "Tia löa" míi ngµy nay rÊt th−êng hay cã thÓ ®−a ra c−ìng Ðp giai cÊp v« s¶n ph¶i nghe theo trong kh«ng hiÓu, hä th−êng chØ, víi c¸i giäng thuyÕt gi¸o, l¾p l¹i mét lóc nµo th«i vµ vÊp ph¶i sù ph¶n kh¸ng cña giai cÊp v« danh tõ "giai cÊp" b»ng ®ñ mäi kiÓu vµ ®ñ mäi ®iÖu, chø s¶n. Giai cÊp v« s¶n, do b¶n n¨ng, c¶m thÊy r»ng m×nh cÇn kh«ng ®Ò ra ®−îc nh÷ng khÈu hiÖu chÝnh trÞ tÝch cùc trong ph¶i cã tù do chÝnh trÞ vµ, h¬n ai hÕt, m×nh cÇn ph¶i cã tù do cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ! chÝnh trÞ, mÆc dÇu tù do Êy sÏ trùc tiÕp lµm cho giai cÊp t− s¶n ®−îc cñng cè vµ ®−îc tæ chøc. Giai cÊp v« s¶n hiÓu r»ng con C¸ch m¹ng d©n chñ cã tÝnh chÊt t− s¶n. KhÈu hiÖu chia ®−êng cã thÓ gi¶i tho¸t cho m×nh kh«ng ph¶i lµ lÈn tr¸nh ®Êu ®Òu ruéng ®Êt, hay khÈu hiÖu ruéng ®Êt vµ tù do, - khÈu hiÖu tranh giai cÊp mµ lµ ph¸t triÓn vµ më réng ®Êu tranh giai cÊp, phæ cËp nhÊt trong quÇn chóng n«ng d©n bÞ vïi dËp vµ tèi t¨ng c−êng tÝnh gi¸c ngé, tÝnh tæ chøc vµ tÝnh kiªn quyÕt cña t¨m, nh−ng ®ang tha thiÕt t×m ¸nh s¸ng vµ h¹nh phóc - lµ nã. Ai mµ lµm h¹ thÊp nh÷ng nhiÖm vô ®Êu tranh chÝnh trÞ, lµ khÈu hiÖu cã tÝnh chÊt t− s¶n. Nh−ng chóng ta, nh÷ng ng−êi ng−êi ®ã biÕn ng−êi d©n chñ - x· héi tõ chç lµ ®¹i biÓu cña theo chñ nghÜa M¸c, chóng ta ph¶i biÕt r»ng giai cÊp v« s¶n vµ nh©n d©n thµnh mét ng−êi th− ký héi c«ng liªn. Ai mµ lµm h¹ n«ng d©n kh«ng cã vµ kh«ng thÓ cã con ®−êng nµo kh¸c dÉn thÊp nh÷ng nhiÖm vô cña giai cÊp v« s¶n trong cuéc c¸ch tíi tù do ch©n chÝnh ngoµi con ®−êng tù do t− s¶n vµ tiÕn bé m¹ng t− s¶n d©n chñ, lµ ng−êi ®ã biÕn ng−êi d©n chñ - x· héi t− s¶n. Chóng ta kh«ng ®−îc quªn r»ng muèn lµm cho chñ tõ chç lµ l·nh tô cña cuéc c¸ch m¹ng nh©n d©n thµnh mét nghÜa x· héi gÇn l¹i th× ngµy nay kh«ng cã vµ kh«ng thÓ cã ng−êi cÇm ®Çu nghiÖp ®oµn c«ng nh©n tù do. c¸ch nµo kh¸c h¬n lµ tù do chÝnh trÞ hoµn toµn, chÕ ®é céng hoµ d©n chñ vµ chuyªn chÝnh d©n chñ - c¸ch m¹ng cña giai Ph¶i, ®©y chÝnh lµ nãi vÒ cuéc c¸ch m¹ng nh©n d©n. cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n. Lµ nh÷ng ®¹i biÓu cña giai cÊp tiÒn §¶ng d©n chñ - x· héi ®· ®Êu tranh vµ hiÖn ®ang ®Êu tranh phong, cña giai cÊp duy nhÊt c¸ch m¹ng, cña giai cÊp c¸ch mét c¸ch chÝnh ®¸ng chèng l¹i viÖc ph¸i d©n chñ t− s¶n m¹ng triÖt ®Ó, kh«ng hoµi nghi, kh«ng do dù, chóng ta ph¶i l¹m dông danh tõ nh©n d©n. Nã ®ßi hái ng−êi ta ®õng cã ®Ò ra tr−íc toµn thÓ nh©n d©n nh÷ng nhiÖm vô cña cuéc c¸ch dïng c¸i danh tõ Êy ®Ó che giÊu viÖc kh«ng hiÓu biÕt g× m¹ng d©n chñ mét c¸ch hÕt søc réng lín, hÕt søc m¹nh b¹o vµ vÒ nh÷ng ®èi kh¸ng giai cÊp trong néi bé nh©n d©n. Nã kiªn hÕt søc chñ ®éng. H¹ thÊp c¸c nhiÖm vô Êy, vÒ mÆt lý luËn, lµ quyÕt chñ tr−¬ng lµ ®¶ng cña giai cÊp v« s¶n nhÊt thiÕt ph¶i biÕn chñ nghÜa M¸c thµnh mét trß c−êi, lµ xuyªn t¹c chñ cã tÝnh ®éc lËp giai cÊp hoµn toµn. Nh−ng nÕu nã cã ph©n nghÜa M¸c theo lèi phi-li-xtanh; cßn vÒ mÆt chÝnh trÞ - thùc tiÔn, chia "nh©n d©n" thµnh "c¸c giai cÊp" th× nh− thÕ kh«ng ph¶i
  5. 132 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 131 V. I. Lª-nin nh− thÕ lµ giao phã sù nghiÖp c¸ch m¹ng vµo tay giai cÊp khóc khuûu vµ tháa hiÖp. NÕu chóng ta b¾t buéc ph¶i ®i theo t− s¶n, giai cÊp nµy nhÊt ®Þnh sÏ rêi bá kh«ng chÞu tiÕn nh÷ng con ®−êng nh− thÕ, th× chóng ta còng sÏ biÕt lµm trßn hµnh triÖt ®Ó cuéc c¸ch m¹ng. Trªn con ®−êng c¸ch m¹ng nghÜa vô cña m×nh ngay c¶ trong c«ng t¸c nhá nhÆt hµng ngµy ®i ®Õn th¾ng lîi hoµn toµn, cã nhiÒu khã kh¨n rÊt lín ®ang kia. Nh−ng tr−íc hÕt ph¶i ®Êu tranh th¼ng c¸nh ®Ó gi¶i quyÕt chê ®îi chóng ta. NÕu c¸c ®¹i biÓu cña giai cÊp v« s¶n ®· vÊn ®Ò lùa chän ®−êng ®i ®·. NÕu chóng ta kh«ng lîi dông lµm tÊt c¶ mäi c¸i mµ søc hä cã thÓ lµm ®−îc vµ nÕu tÊt ®−îc nghÞ lùc cña ngµy héi ®ã cña quÇn chóng vµ nhiÖt t×nh c¶ nh÷ng cè g¾ng cña hä ®Òu tan vì tr−íc sù ph¶n kh¸ng c¸ch m¹ng cña hä ®Ó ®Êu tranh th¼ng tay vµ tËn tuþ cho con cña thÕ lùc ph¶n ®éng, tr−íc sù ph¶n béi cña giai cÊp t− ®−êng th¼ng vµ kiªn quyÕt, th× chóng ta sÏ trë thµnh nh÷ng s¶n, tr−íc sù tèi t¨m cña quÇn chóng, th× kh«ng ai cã thÓ kÎ ph¶n béi c¸ch m¹ng vµ b¸n rÎ c¸ch m¹ng. MÆc cho bän c¬ tr¸ch cø ®−îc hä. Nh−ng, nÕu v× sî giµnh th¾ng lîi, v× héi chñ nghÜa t− s¶n hÌn nh¸t nghÜ ®Õn c¸i thÕ lùc ph¶n ®éng lo giai cÊp t− s¶n sÏ rêi bá c¸ch m¹ng mµ §¶ng d©n chñ - x· t−¬ng lai. C«ng nh©n sÏ kh«ng ho¶ng sî khi thÊy thÕ lùc ph¶n héi lµm gi¶m nghÞ lùc c¸ch m¹ng cña cuéc c¸ch m¹ng d©n ®éng muèn lµm d÷ vµ giai cÊp t− s¶n ®ang muèn rêi bá. C«ng chñ, lµm cho nhiÖt t×nh c¸ch m¹ng ph¶i yÕu ®i th× tÊt c¶ nh©n kh«ng tr«ng chê ë sù mÆc c¶ tháa hiÖp, hä còng kh«ng mäi ng−êi - vµ tr−íc tiªn lµ giai cÊp v« s¶n gi¸c ngé - ®Òu sÏ xin bè thÝ; hä muèn th¼ng tay ®Ëp tan thÕ lùc ph¶n ®éng, lªn ¸n ®¶ng. nghÜa lµ thiÕt lËp nÒn chuyªn chÝnh d©n chñ - c¸ch m¹ng cña C¸ch m¹ng lµ ®Çu tµu cña lÞch sö, - M¸c ®· tõng nãi nh− giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n. vËy46. C¸ch m¹ng lµ ngµy héi cña nh÷ng ng−êi bÞ ¸p bøc vµ Ch¾c ch¾n lµ con thuyÒn ®¶ng ta ph¶i gÆp nhiÒu nguy bãc lét. Kh«ng lóc nµo quÇn chóng nh©n d©n cã thÓ tá ra lµ hiÓm trong c¬n d«ng tè h¬n lµ trong "hµnh tr×nh" yªn æn cña ng−êi tÝch cùc s¸ng t¹o ra nh÷ng trËt tù x· héi míi nh− trong con ®−êng tiÕn bé tù do chñ nghÜa, con ®−êng lµm cho giai cÊp thêi kú c¸ch m¹ng. Trong nh÷ng thêi kú nh− thÕ, cø theo c«ng nh©n bÞ bän bãc lét bãp nÆn mét c¸ch chËm r·i ®au khæ. nh·n quan chËt hÑp, nhá nhen, theo quan ®iÓm tiÖm tiÕn mµ Ch¾c ch¾n lµ c¸c nhiÖm vô cña chuyªn chÝnh d©n chñ - c¸ch nãi, th× nh©n d©n cã thÓ lµm ®−îc nh÷ng kú c«ng. Nh−ng m¹ng cßn ngh×n lÇn khã kh¨n vµ phøc t¹p h¬n lµ c¸c nhiÖm vô trong nh÷ng lóc nh− thÕ th× c¸c nhµ l·nh ®¹o cña c¸c ®¶ng c¸ch trong chñ tr−¬ng gi÷ ®Þa vÞ "®èi lËp cùc ®oan" vµ trong cuéc ®Êu m¹ng còng cÇn ph¶i biÕt ®Ò ra c¸c nhiÖm vô cña m×nh mét c¸ch tranh thuÇn tuý nghÞ tr−êng. Nh−ng kÎ nµo, trong thêi kú réng lín h¬n vµ m¹nh b¹o h¬n; cÇn ph¶i lµm sao cho nh÷ng c¸ch m¹ng nµy, mµ l¹i cã thÓ cè t×nh chän c¸i hµnh tr×nh yªn khÈu hiÖu cña hä lu«n lu«n ®i tr−íc ®−îc tÝnh chñ ®éng c¸ch æn vµ con ®−êng "®èi lËp" kh«ng nguy hiÓm, th× tèt h¬n lµ m¹ng cña quÇn chóng, dïng lµm ngän ®Ìn pha soi s¸ng nªn t¹m thêi tõ bá c«ng t¸c cña §¶ng d©n chñ - x· héi ®i, nªn ®−êng ®i cho quÇn chóng, chØ râ tÊt c¶ sù ®Ñp ®Ï vµ cao quý ®îi cho c¸ch m¹ng kÕt thóc, ®îi cho ngµy héi qua ®i, ®îi cho cña lý t−ëng d©n chñ vµ x· héi chñ nghÜa cña chóng ta, chØ râ c«ng t¸c th−êng ngµy b¾t ®Çu trë l¹i, khi mµ c¸ch nh×n tÇm con ®−êng th¼ng nhÊt vµ ng¾n nhÊt ®Ó ®i tíi th¾ng lîi hoµn th−êng hÑp hßi cña m×nh sÏ kh«ng cßn lµ mét sù l¹c ®iÖu toµn, tuyÖt ®èi, quyÕt ®Þnh. Chóng ta h·y ®Ó cho bän c¬ héi ®¸ng ghÐt nh− thÕ n÷a vµ sÏ kh«ng cßn lµm sai l¹c c¸c nhiÖm chñ nghÜa t− s¶n thuéc ph¸i "Gi¶i phãng" - v× sî c¸ch m¹ng, sî ®i vô cña giai cÊp tiÒn phong mét c¸ch kú qu¸i nh− thÕ n÷a. con ®−êng th¼ng - cø bÞa ®Æt ra nh÷ng con ®−êng quanh co,
  6. 134 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 133 V. I. Lª-nin L·nh ®¹o toµn d©n, vµ ®Æc biÖt lµ l·nh ®¹o n«ng d©n ®Ó giµnh lÊy tù do hoµn toµn, ®Ó thùc hiÖn mét cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ triÖt ®Ó, ®Ó thiÕt lËp chÕ ®é céng hoµ ! L·nh ®¹o tÊt c¶ nh÷ng ng−êi lao ®éng vµ tÊt c¶ nh÷ng ng−êi bÞ bãc lét ®Ó thùc hiÖn chñ nghÜa x· héi! Trªn thùc tÕ, chÝnh s¸ch cña giai lêi b¹t cÊp v« s¶n c¸ch m¹ng ph¶i lµ nh− thÕ; khÈu hiÖu giai cÊp - khÈu hiÖu nµy ph¶i qu¸n triÖt vµ quyÕt ®Þnh viÖc gi¶i quyÕt l¹i nãi vÒ ph¸i "gi¶i phãng", tõng vÊn ®Ò s¸ch l−îc, tõng b−íc thùc tiÔn cña ®¶ng c«ng l¹i nãi vÒ ph¸i "Tia löa" míi nh©n trong thêi kú c¸ch m¹ng - lµ nh− thÕ. T¹p chÝ "Gi¶i phãng", sè 71-72, vµ b¸o "Tia löa", sè 102-103 ®· cung cÊp cho chóng ta nh÷ng tµi liÖu míi, cùc kú phong phó vÒ vÊn ®Ò mµ chóng t«i ®· dµnh § 8 cña cuèn s¸ch nµy ®Ó bµn ®Õn. V× ë ®©y tuyÖt ®èi kh«ng thÓ sö dông ®−îc tÊt c¶ nh÷ng tµi liÖu phong phó ®ã, nªn chóng t«i chØ nãi ®Õn phÇn chñ yÕu nhÊt: thø nhÊt lµ vÊn ®Ò t×m xem lo¹i "chñ nghÜa hiÖn thùc" nµo cña §¶ng d©n chñ - x· héi ®· ®−îc t¹p chÝ "Gi¶i phãng" t¸n d−¬ng, vµ t¹i sao t¹p chÝ nµy ph¶i t¸n d−¬ng nã; thø hai lµ mèi quan hÖ gi÷a hai kh¸i niÖm: c¸ch m¹ng vµ chuyªn chÝnh. i. v× sao c¸c nhµ hiÖn thùc t− s¶n tù do chñ nghÜa t¸n d−¬ng "c¸c nhµ hiÖn thùc" d©n chñ - x· héi? C¸c bµi b¸o nhan ®Ò: "Sù ph©n liÖt trong §¶ng d©n chñ - x· héi Nga" vµ "Sù th¾ng lîi cña lÏ ph¶i" (t¹p chÝ "Gi¶i phãng", sè 72) lµ sù nhËn ®Þnh cña c¸c ®¹i biÓu cña ph¸i t− s¶n tù do chñ nghÜa vÒ §¶ng d©n chñ - x· héi, mét sù nhËn ®Þnh rÊt quý b¸u ®èi víi nh÷ng ng−êi v« s¶n gi¸c ngé. Chóng t«i tÝch cùc ®Ò nghÞ mäi ng−êi d©n chñ - x· héi nªn ®äc toµn v¨n c¸c bµi b¸o Êy vµ ngÉm nghÜ tõng
  7. 136 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 135 V. I. Lª-nin c©u trong ®ã1). Tr−íc hÕt, chóng ta h·y nh¾c l¹i nh÷ng luËn quan ®iÓm c¬ b¶n cña m×nh, v× trong sù nghiÖp s¸ng t¹o vÒ t− t−ëng vµ vÒ chÝnh trÞ cña hä, hä bÞ nh÷ng c«ng thøc kh¾t khe cña gi¸o lý d©n chñ - ®iÓm chñ yÕu cña hai bµi b¸o ®ã: x· héi trãi buéc, nh÷ng c«ng thøc Êy c¶n trë kh«ng ®Ó cho "ph¸i Lª-nin" T¹p chÝ "Gi¶i phãng" viÕt: "§èi víi mét ng−êi ®øng ngoµi cuéc th× trë thµnh nh÷ng kÎ phiÕn lo¹n th¼ng b¨ng, Ýt ra còng ®−îc nh− mét sè còng kh¸ khã mµ n¾m ®−îc ý nghÜa chÝnh trÞ thùc sù cña sù bÊt ®ång ®¶ng viªn x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng, vµ c¶n trë kh«ng ®Ó cho ph¸i ý kiÕn ®· ph©n liÖt §¶ng d©n chñ - x· héi ra lµm hai ph¸i. Nãi r»ng "Tia löa" trë thµnh nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o thùc tiÔn cña phong trµo chÝnh "ph¸i ®a sè" cÊp tiÕn h¬n vµ th¼ng b¨ng h¬n "ph¸i thiÓu sè" lµ ph¸i v× trÞ hiÖn thùc cña giai cÊp c«ng nh©n. lîi Ých cña sù nghiÖp mµ nhËn mét sè tháa hiÖp nµo ®ã, nãi nh− thÕ Vµ nhµ tr−íc t¸c cña t¹p chÝ "Gi¶i phãng", sau khi ®· tãm t¾t néi kh«ng hoµn toµn ®óng vµ dï sao còng kh«ng ®−îc ®Çy ®ñ. Ýt ra, ph¸i dung c¸c nghÞ quyÕt chñ yÕu, liÒn thuyÕt minh nh÷ng "ý kiÕn" tæng qu¸t thiÓu sè so víi ph¸i Lª-nin cã lÏ cßn nhiÖt t©m tu©n theo nh÷ng gi¸o cña m×nh b»ng mét vµi nhËn xÐt cô thÓ ®èi víi nh÷ng nghÞ quyÕt Êy. T¸c ®iÒu truyÒn thèng cña chñ nghÜa M¸c chÝnh thèng h¬n. Chóng ta cho gi¶ Êy nãi: so s¸nh víi §¹i héi III th× "héi nghÞ cña ph¸i thiÓu sè cã mét r»ng nhËn ®Þnh sau ®©y lµ ®óng h¬n. T©m tr¹ng chÝnh trÞ c¬ b¶n cña th¸i ®é hoµn toµn kh¸c h¼n ®èi víi khëi nghÜa vò trang". "Do th¸i ®é ®èi "ph¸i ®a sè" lµ chñ nghÜa c¸ch m¹ng trõu t−îng, mét thø chñ nghÜa b¹o víi khëi nghÜa vò trang kh¸c nhau" nªn nh÷ng nghÞ quyÕt vÒ vÊn ®Ò ®éng, mét khuynh h−íng muèn dïng mäi thñ ®o¹n ®Ó lµm cho quÇn chÝnh phñ l©m thêi còng kh«ng gièng nhau. "VÒ vÊn ®Ò th¸i ®é ®èi víi chóng nh©n d©n næi dËy, vµ lÊy danh nghÜa quÇn chóng ®ã mµ tøc c¸c nghiÖp ®oµn c«ng nh©n còng béc lé mèi bÊt ®ång nh− thÕ. "Ph¸i Lª- kh¾c giµnh lÊy chÝnh quyÒn; ®iÓm nµy lµm cho "ph¸i Lª-nin" gÇn víi nin" kh«ng hÒ nãi mét tiÕng nµo trong nghÞ quyÕt cña hä vÒ ®iÓm xuÊt ph¸i x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng trong mét chõng mùc nhÊt ®Þnh ph¸t hÕt søc träng yÕu ®ã cña viÖc gi¸o dôc chÝnh trÞ vµ tæ chøc giai cÊp vµ lµm cho, trong ý thøc hä, t− t−ëng c¸ch m¹ng toµn d©n Nga che lÊp c«ng nh©n. Ph¸i thiÓu sè, tr¸i l¹i, ®· th¶o ra mét nghÞ quyÕt rÊt nghiªm mÊt t− t−ëng ®Êu tranh giai cÊp; trªn thùc tiÔn, "ph¸i Lª-nin" tuy tõ chØnh". §èi víi ph¸i tù do th×, theo t¸c gi¶, hai ph¸i ®Òu nhÊt trÝ, nh−ng bá nhiÒu ®iÓm chËt hÑp cña häc thuyÕt d©n chñ - x· héi, nh−ng mÆt §¹i héi III "lÆp l¹i gÇn nh− tõng c©u, tõng ch÷ nghÞ quyÕt cña Plª-kha- kh¸c ph¸i Êy l¹i tiªm nhiÔm rÊt s©u s¾c tÝnh chËt hÑp cña chñ nghÜa c¸ch nèp, do §¹i héi II th«ng qua, nãi vÒ th¸i ®é ®èi víi ph¸i tù do, vµ b¸c bá m¹ng; ngoµi viÖc chuÈn bÞ lËp tøc khëi nghÜa ra th× hä cù tuyÖt mäi c«ng nghÞ quyÕt cña Xta-r«-ve lµ nghÞ quyÕt cã khuynh h−íng thiªn vÒ ph¸i tù t¸c thùc tiÔn kh¸c; trªn nguyªn t¾c, hä coi nhÑ tÊt c¶ nh÷ng h×nh thøc do h¬n vµ còng do ®¹i héi Êy th«ng qua". C¸c nghÞ quyÕt cña ®¹i héi vµ cæ ®éng hîp ph¸p vµ nöa hîp ph¸p vµ tÊt c¶ nh÷ng ph−¬ng thøc tháa cña héi nghÞ vÒ phong trµo n«ng d©n nãi chung gièng nhau "nh−ng "ph¸i hiÖp, cã Ých vÒ mÆt thùc tiÔn, víi c¸c trµo l−u ®èi lËp kh¸c. Tr¸i l¹i, ph¸i ®a sè" nhÊn m¹nh nhiÒu h¬n ®Õn t− t−ëng dïng thñ ®o¹n c¸ch m¹ng ®Ó thiÓu sè c−¬ng quyÕt gi÷ v÷ng gi¸o ®iÒu cña chñ nghÜa M¸c, nh−ng ®ång tÞch thu ruéng ®Êt cña ®Þa chñ, v. v., cßn "ph¸i thiÓu sè" th× chñ tr−¬ng lÊy yªu s¸ch c¶i c¸ch d©n chñ vÒ mÆt nhµ n−íc vµ hµnh chÝnh lµm c¬ së thêi còng b¶o tån nh÷ng nh©n tè hiÖn thùc chñ nghÜa cña thÕ giíi quan cho c«ng t¸c cæ ®éng cña m×nh". m¸c-xÝt. T− t−ëng c¬ b¶n cña ph¸i nµy lµ ®em lîi Ých cña "giai cÊp v« s¶n" ®èi lËp víi lîi Ých cña giai cÊp t− s¶n. Nh−ng mÆt kh¸c, nã l¹i quan Cuèi cïng, t¹p chÝ "Gi¶i phãng" trÝch dÉn mét nghÞ quyÕt cña ph¸i niÖm cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n - ®−¬ng nhiªn lµ trong nh÷ng men-sª-vÝch, ®¨ng trªn b¸o "Tia löa", sè 100, trong ®ã ®o¹n chÝnh cã ghi h¹n ®é nhÊt ®Þnh do nh÷ng gi¸o ®iÒu bÊt di bÊt dÞch cña §¶ng d©n chñ - nh− sau: "XÐt thÊy lóc nµy chØ ®¬n thuÇn c«ng t¸c bÝ mËt th× kh«ng ®¶m x· héi ®ßi hái ph¶i cã - víi mét sù tØnh t¸o hiÖn thùc chñ nghÜa vµ víi b¶o cho quÇn chóng tham gia ®−îc ®Çy ®ñ vµo sinh ho¹t cña ®¶ng vµ, ý thøc râ rµng vÒ tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ cña trong mét chõng mùc nµo ®ã, l¹i dÉn ®Õn chç lµm cho quÇn chóng - quÇn cuéc ®Êu tranh Êy. C¶ hai ph¸i ®Òu kh«ng hoµn toµn triÖt ®Ó thùc hµnh chóng thùc sù - ®èi lËp víi ®¶ng, - tæ chøc bÝ mËt, - cho nªn ®¶ng cÇn __________ ph¶i n¾m lÊy viÖc ®iÒu khiÓn cuéc ®Êu tranh nghiÖp ®oµn cña c«ng nh©n 1) trªn ®Þa h¹t hîp ph¸p, b»ng c¸ch g¾n chÆt cuéc ®Êu tranh Êy víi nh÷ng TiÕp ®ã, trong b¶n th¶o cã ®o¹n sau ®©y ®· bÞ g¹ch bá: "Sù nhËn ®Þnh cña nhiÖm vô cña §¶ng d©n chñ - x· héi". Nãi vÒ nghÞ quyÕt Êy, t¹p chÝ "Gi¶i nh÷ng kÎ thï kh«ng ®éi trêi chung nhÊt, m¹nh nhÊt (trong x· héi hiÖn ®¹i) vµ phãng" kªu lªn: "Chóng t«i nhiÖt liÖt hoan nghªnh nghÞ quyÕt Êy, v× nã lµ th«ng minh nhÊt cña §¶ng d©n chñ - x· héi (trong sè tÊt c¶ nh÷ng kÎ thï hiÖn nay cña ®¶ng nµy), - nhËn ®Þnh Êy l¹i lµ mét tµi liÖu thùc sù v« gi¸ ®Ó gi¸o dôc mét sù th¾ng lîi cña lÏ ph¶i, lµ biÓu hiÖn sù tØnh ngé cña mét bé phËn chÝnh trÞ cho b¶n th©n nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi". trong §¶ng d©n chñ - x· héi vÒ ph−¬ng diÖn s¸ch l−îc".
  8. 138 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 137 V. I. Lª-nin B©y giê ®éc gi¶ ®· biÕt tÊt c¶ nh÷ng nhËn ®Þnh chñ yÕu cña B¶n n¨ng giai cÊp cña giai cÊp t− s¶n Nga biÓu lé mét c¸ch t¹p chÝ "Gi¶i phãng". NÕu coi nh÷ng nhËn ®Þnh Êy lµ ®óng, hoµn toµn râ rµng r»ng nã rÊt tháa m·n víi nh÷ng xu h−íng nghÜa lµ phï hîp víi ch©n lý kh¸ch quan, th× ®−¬ng nhiªn cña ph¸i "Tia löa" míi; nã t¸n d−¬ng ph¸i "Tia löa" míi lµ cã thËt hÕt søc sai lÇm. BÊt cø ng−êi d©n chñ - x· héi nµo còng tinh thÇn hiÖn thùc chñ nghÜa, lµ cã ®Çu ãc tØnh t¸o, lµ ®· lµm ®Òu cã thÓ dÔ dµng t×m thÊy nhiÒu sai lÇm ë mäi chç trong cho lÏ ph¶i th¾ng lîi, lµ ®· cã nh÷ng nghÞ quyÕt nghiªm nh÷ng nhËn ®Þnh ®ã. ThËt lµ ng©y th¬ nÕu quªn mÊt r»ng tÊt chØnh, lµ ®· tØnh ngé vÒ ph−¬ng diÖn s¸ch l−îc, cã tinh thÇn c¶ nh÷ng nhËn ®Þnh Êy ®Òu nhiÔm s©u lîi Ých vµ quan ®iÓm thùc tiÔn, v.v.; ®ång thêi b¶n n¨ng giai cÊp ®ã còng tá ra bÊt cña giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa, r»ng nh÷ng nhËn ®Þnh Êy m·n ®èi víi nh÷ng xu h−íng cña §¹i héi III, mµ nã tr¸ch cø lµ hoµn toµn thiªn vµ h−íng vÒ mÆt ®ã. Nh÷ng nhËn ®Þnh Êy lµ cã tÝnh chÊt chËt hÑp, cã tinh thÇn c¸ch m¹ng chñ nghÜa, cã ph¶n ¸nh c¸c quan ®iÓm cña §¶ng d©n chñ - x· héi, nh− mét tinh thÇn phiÕn lo¹n, lµ cã chñ tr−¬ng coi nhÑ c¸c tháa hiÖp cã tÊm g−¬ng låi hay lâm ph¶n ¸nh c¸c ®å vËt vËy. Nh−ng sÏ Ých vÒ mÆt thùc tiÔn, v.v.. B¶n n¨ng giai cÊp cña giai cÊp t− s¶n cßn sai lÇm nÆng h¬n n÷a, nÕu quªn r»ng nh÷ng nhËn ®Þnh Êy chÝnh lµ ®ang gîi lªn cho nã thÊy râ ®iÒu mµ trong s¸ch b¸o vèn ®· bÞ xuyªn t¹c theo tinh thÇn giai cÊp t− s¶n, rèt cuéc cña chóng ta ®· ®−îc chøng minh nhiÒu lÇn b»ng nh÷ng tµi ®Òu ph¶n ¸nh lîi Ých thùc sù cña giai cÊp t− s¶n, - giai cÊp nµy, liÖu hÕt søc chÝnh x¸c, ®ã lµ: ph¸i "Tia löa" míi lµ c¸nh c¬ héi víi t− c¸ch lµ giai cÊp, ch¾c ch¾n lµ hiÓu ®−îc rÊt ®óng nh÷ng chñ nghÜa, vµ ®èi ph−¬ng cña hä th× l¹i lµ c¸nh c¸ch m¹ng cña khuynh h−íng nµo trong §¶ng d©n chñ - x· héi lµ cã lîi, §¶ng d©n chñ - x· héi Nga ngµy nay. Ph¸i tù do kh«ng thÓ lµ gÇn gòi, lµ mËt thiÕt, lµ cã thiÖn c¶m ®èi víi nã, vµ nh÷ng kh«ng ®ång t×nh víi xu h−íng cña c¸nh thø nhÊt, hä kh«ng khuynh h−íng nµo kh¸c lµ cã h¹i, lµ kh«ng liªn quan g×, lµ thÓ kh«ng tr¸ch cø xu h−íng cña c¸nh thø hai. Lµ nh÷ng nhµ xa l¹, cã ¸c c¶m ®èi víi nã. Nhµ triÕt häc t− s¶n hay nhµ t− t−ëng cña giai cÊp t− s¶n, ph¸i tù do hoµn toµn hiÓu r»ng chÝnh luËn t− s¶n kh«ng bao giê hiÓu ®−îc ®óng ®¶ng d©n "tinh thÇn thùc tiÔn, ®Çu ãc tØnh t¸o vµ th¸i ®é nghiªm chØnh" chñ - x· héi, v« luËn thuéc ph¸i men-sª-vÝch hay thuéc ph¸i cña giai cÊp c«ng nh©n, nghÜa lµ viÖc thùc sù h¹n chÕ tr−êng b«n-sª-vÝch. Nh−ng nÕu lµ mét nhµ chÝnh luËn h¬i th«ng ho¹t ®éng cña giai cÊp c«ng nh©n trong khu«n khæ chñ nghÜa minh mét chót th× b¶n n¨ng giai cÊp cña anh ta sÏ kh«ng lõa t− b¶n, trong khu«n khæ nh÷ng biÖn ph¸p c¶i l−¬ng, trong dèi anh ta ®−îc vµ bao giê anh ta còng vÉn hiÓu ®−îc ®óng khu«n khæ ®Êu tranh nghiÖp ®oµn, v.v., lµ cã lîi cho giai cÊp c¸i tÇm quan träng - ®èi víi giai cÊp t− s¶n - cña trµo l−u nµy t− s¶n. §èi víi giai cÊp t− s¶n, th× ®iÒu nguy hiÓm vµ ®¸ng hay trµo l−u kia trong néi bé ®¶ng d©n chñ - x· héi, tuy r»ng ghª sî lµ "tÝnh chËt hÑp c¸ch m¹ng chñ nghÜa" cña giai cÊp v« khi tr×nh bµy th× anh ta sÏ xuyªn t¹c. Bëi vËy, b¶n n¨ng giai s¶n vµ xu h−íng cña nã muèn v× nh÷ng nhiÖm vô giai cÊp cña cÊp cña kÎ thï cña chóng ta, lêi nhËn ®Þnh cã tÝnh chÊt giai m×nh mµ ®o¹t lÊy vai trß l·nh ®¹o trong cuéc c¸ch m¹ng toµn cÊp cña nã khi nµo còng ®¸ng cho mçi ng−êi v« s¶n gi¸c ngé d©n ë Nga. hÕt søc chó ý ®Õn. Danh tõ "chñ nghÜa hiÖn thùc" cã ý nghÜa thËt sù lµ ThÕ th× b¶n n¨ng giai cÊp cña giai cÊp t− s¶n Nga, tõ cöa nh− thÕ ®èi víi ph¸i "Gi¶i phãng", ®iÒu ®ã cßn thÊy râ trong miÖng nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i "Gi¶i phãng" mµ ra, ®· nãi lªn viÖc tr−íc ®©y t¹p chÝ "Gi¶i phãng" vµ «ng Xt¬-ru-vª ®· víi chóng ta c¸i g×? tõng dïng danh tõ Êy nh− thÕ nµo. ChÝnh b¸o "Tia löa"
  9. 140 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 139 V. I. Lª-nin còng ®· ph¶i thõa nhËn ®ã lµ ý nghÜa cña "chñ nghÜa hiÖn "chñ nghÜa hiÖn thùc" (xin ®äc lµ: chñ nghÜa c¬ héi) d©n chñ - thùc" cña ph¸i "Gi¶i phãng". Xin h·y nhí l¹i, ch¼ng h¹n, x· héi, nh÷ng xu h−íng lé ra trong mçi nghÞ quyÕt cña ph¸i bµi b¸o ®Çu ®Ò lµ "§· ®Õn lóc råi!" trong phô tr−¬ng sè "Tia löa" míi vµ do sai lÇm toµn bé lËp tr−êng s¸ch l−îc cña 73-74 cña b¸o "Tia löa". T¸c gi¶ bµi b¸o ®ã (lµ ng−êi thÓ hä mµ ra. hiÖn triÖt ®Ó nh÷ng quan ®iÓm cña "ph¸i ®Çm lÇy" t¹i §¹i héi Thùc vËy, giai cÊp t− s¶n Nga ®· hoµn toµn béc lé tÝnh chÊt II §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga) ®· ph¸t biÓu ý kiÕn kh«ng triÖt ®Ó vµ tÝnh chÊt vô lîi cña nã trong cuéc c¸ch m¹ng râ rµng lµ "t¹i ®¹i héi, A-ki-mèp chØ lµ h×nh bãng h− ¶o cña "toµn d©n", nã ®· béc lé qua nh÷ng nghÞ luËn cña ngµi Xt¬-ru- chñ nghÜa c¬ héi h¬n lµ ng−êi ®¹i diÖn thùc sù cña nã". Vµ vª, qua nh÷ng giäng ®iÖu vµ néi dung cña c¶ mét ®èng b¸o chÝ cña ph¸i tù do, qua tÝnh chÊt ho¹t ®éng chÝnh trÞ cña nhiÒu ban biªn tËp b¸o "Tia löa" tù thÊy ngay lµ b¾t buéc ph¶i uèn ®¹i diÖn ph¸i héi ®ång ®Þa ph−¬ng, cña nhiÒu nhµ trÝ thøc, vµ n¾n t¸c gi¶ bµi "§· ®Õn lóc råi!" vµ tuyªn bè trong mét ®o¹n nãi chung cña tÊt c¶ bÌ c¸nh c¸c ngµi T¬-ru-bª-tx¬-c«i, Pª-t¬- chó thÝch nh− sau: run-kª-vÝch, R«-®i-tsÐp vµ ®ång bän. Cè nhiªn, giai cÊp t− s¶n "Chóng t«i kh«ng thÓ t¸n thµnh ý kiÕn nµy. Quan ®iÓm cña ®ång chÝ kh«ng ph¶i khi nµo còng hiÓu ®−îc rµnh m¹ch, nh−ng nãi A-ki-mèp vÒ nh÷ng vÊn ®Ò c−¬ng lÜnh mang dÊu Ên râ rÖt cña chñ nghÜa chung th× b¶n n¨ng giai cÊp cña nã cho phÐp nã hiÓu rÊt râ c¬ héi, ®ã lµ ®iÒu mµ nhµ phª b×nh cña t¹p chÝ "Gi¶i phãng" còng ph¶i thõa nhËn trong mét sè gÇn ®©y, khi «ng nhËn xÐt r»ng ®ång chÝ A-ki- r»ng, mét mÆt th× giai cÊp v« s¶n vµ "nh©n d©n" cã Ých cho mèp theo xu h−íng "hiÖn thùc chñ nghÜa", - xin ®äc lµ: xu h−íng chñ cuéc c¸ch m¹ng cña nã ®Ó dïng lµm bia ®ì ®¹n, ®Ó dïng lµm nghÜa xÐt l¹i"1). mét thø vò khÝ ®ét ph¸ ®Ó chèng l¹i chÕ ®é chuyªn chÕ, Nh− vËy, chÝnh b¸o "Tia löa" còng hoµn toµn biÕt r»ng nh−ng mÆt kh¸c th× giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n c¸ch m¹ng l¹i "chñ nghÜa hiÖn thùc" cña ph¸i "Gi¶i phãng" chÝnh lµ chñ v« cïng nguy hiÓm cho giai cÊp t− s¶n nÕu c¸c giai cÊp ®ã nghÜa c¬ héi, chø kh«ng cã g× kh¸c. Vµ nÕu ngµy nay, khi "giµnh ®−îc th¾ng lîi quyÕt ®Þnh ®èi víi chÕ ®é Nga hoµng" vµ tiÕn hµnh cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ ®Õn cïng. Bëi vËy, giai c«ng kÝch "chñ nghÜa hiÖn thùc cña ph¸i tù do", b¸o "Tia cÊp t− s¶n hÕt søc cè g¾ng ®Ó lµm cho giai cÊp v« s¶n tháa löa" (trong sè 102) lê ®i kh«ng nãi ®Õn chç ph¸i tù do ®· m·n víi vai trß "khiªm tèn" trong c¸ch m¹ng, ®Ó lµm cho giai t¸n d−¬ng m×nh nh− thÕ nµo vÒ chñ nghÜa hiÖn thùc cña cÊp v« s¶n tØnh t¸o h¬n, cã ãc thùc tiÔn h¬n, hiÖn thùc h¬n vµ m×nh, th× ®ã lµ v× nh÷ng lêi t¸n d−¬ng nh− thÕ l¹i cßn dùa theo nguyªn t¾c "miÔn sao giai cÊp t− s¶n ®õng rêi bá" cay chua h¬n tÊt c¶ nh÷ng lêi tr¸ch m¾ng n÷a. Nh÷ng lêi mµ tiÕn hµnh ho¹t ®éng cña m×nh. t¸n d−¬ng ®ã (kh«ng ph¶i ®· ®−îc t¹p chÝ "Gi¶i phãng" ngÉu Bän t− s¶n th«ng minh hoµn toµn biÕt r»ng chóng kh«ng nhiªn tÆng, còng kh«ng ph¶i lµ lÇn thø nhÊt tÆng) thùc ra thÓ nµo lo¹i trõ ®−îc phong trµo c«ng nh©n. Cho nªn chóng lµ ®· chøng minh mèi quan hÖ th©n thuéc víi nhau gi÷a hoµn toµn kh«ng chèng l¹i phong trµo c«ng nh©n, hoµn toµn chñ nghÜa hiÖn thùc cña ph¸i tù do vµ nh÷ng xu h−íng theo kh«ng chèng l¹i cuéc ®Êu tranh giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n; __________ kh«ng, chóng thËm chÝ cßn vç tay hoan nghªnh b»ng ®ñ mäi 1) TiÕp ®ã, trong b¶n th¶o cã ®o¹n sau ®©y: "(Xem truyÒn ®¬n "Anh chµng c¸ch quyÒn tù do b·i c«ng, cuéc ®Êu tranh giai cÊp v¨n minh thuéc ph¸i tù do cã tÝnh ©n cÇn", do tê "TiÕn lªn" xuÊt b¶n)" (xem Toµn tËp, mµ chóng hiÓu phong trµo c«ng nh©n vµ cuéc ®Êu tranh giai tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t.9, trang 88 - 92).
  10. 142 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 141 V. I. Lª-nin cÊp theo lèi Bren-ta-n« hay HiÕc-s¬ - §un-c¬. Nãi mét c¸ch Ýt hiÓu biÕt cã thÓ dÔ dµng tin ngay r»ng "chñ nghÜa d©n chñ- kh¸c, chóng hoµn toµn s½n lßng "nh−îng bé" cho c«ng nh©n x· héi" cña b¸o Êy lµ chñ nghÜa d©n chñ-x· héi thùc sù. quyÒn b·i c«ng vµ quyÒn lËp héi (mµ thùc tÕ chÝnh b¶n Nh−ng kú thùc, ®ã chØ lµ mét lèi t− s¶n gi¶ m¹o chñ nghÜa th©n c«ng nh©n gÇn nh− ®· giµnh ®−îc råi), miÔn lµ c«ng d©n chñ-x· héi, ®ã chØ lµ mét lèi xuyªn t¹c cã tÝnh chÊt c¬ héi nh©n tõ bá c¸i "tinh thÇn phiÕn lo¹n" ®i, tõ bá "chñ nghÜa chñ nghÜa vµ mét lèi bãp mÐo kh¸i niÖm ®Êu tranh giai cÊp c¸ch m¹ng chËt hÑp", tõ bá th¸i ®é thï nghÞch víi nh÷ng mµ th«i. "tháa hiÖp cã Ých vÒ mÆt thùc tiÔn", tõ bá hoµi b·o vµ ý chÝ Néi dung cña toµn bé sù gi¶ m¹o to lín theo lèi t− s¶n ®ã muèn lµm cho "cuéc c¸ch m¹ng toµn d©n Nga" mang dÊu (to lín do ¶nh h−ëng réng lín cña nã ®èi víi quÇn chóng) lµ Ên ®Êu tranh giai cÊp cña c«ng nh©n, mang dÊu Ên cña xu h−íng muèn thu hÑp phong trµo c«ng nh©n chñ yÕu lµ tinh thÇn triÖt ®Ó v« s¶n, cña tinh thÇn kiªn quyÕt v« s¶n, cña thµnh mét phong trµo nghiÖp ®oµn, muèn lµm cho nã c¸ch xa tinh thÇn "Gia-c«-banh cña d©n ®en". Bëi vËy, bän t− s¶n chÝnh s¸ch ®éc lËp (nghÜa lµ chÝnh s¸ch c¸ch m¹ng, h−íng vÒ th«ng minh cña toµn n−íc Nga ra søc dïng tr¨m ph−¬ng ngh×n chuyªn chÝnh d©n chñ), muèn "lÊy t− t−ëng ®Êu tranh giai cÊp kÕ - s¸ch*, diÔn gi¶ng, diÔn v¨n, c¸c cuéc nãi chuyÖn, v.v.. - ®Ó mµ che lÊp trong ý thøc cña hä - ý thøc cña c«ng nh©n - t− d¹y cho c«ng nh©n biÕt gi÷ th¸i ®é tØnh t¸o (cña t− s¶n), cã t−ëng c¸ch m¹ng toµn d©n Nga". tinh thÇn thùc tiÔn (cña ph¸i tù do), cã tinh thÇn hiÖn Nh− ®éc gi¶ thÊy ®Êy, chóng t«i ®· ®¶o ng−îc l¹i c¸i thùc (c¬ héi chñ nghÜa), biÕt ®Êu tranh giai cÊp (theo lèi Bren- c«ng thøc cña ph¸i "Gi¶i phãng". §ã lµ mét c«ng thøc ta-n«), biÕt tæ chøc c«ng ®oµn (kiÓu HiÕc-s¬ - §un-c¬)47, v.v.. tuyÖt diÖu nãi lªn mét c¸ch rÊt râ rµng hai quan ®iÓm vÒ vai Hai khÈu hiÖu cuèi cïng ®ã ®Æc biÖt thuËn lîi cho bän trß cña giai cÊp v« s¶n trong cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ, tøc lµ t− s¶n cña §¶ng "d©n chñ - lËp hiÕn" hay cña ph¸i "Gi¶i quan ®iÓm t− s¶n vµ quan ®iÓm d©n chñ-x· héi. Giai cÊp t− phãng", bëi v× hai khÈu hiÖu nµy bÒ ngoµi cã vÎ phï hîp s¶n muèn dån giai cÊp v« s¶n chØ tham gia vµo phong trµo víi nh÷ng khÈu hiÖu m¸c-xÝt; bëi v× chØ cÇn h¬i Êp óng chót Ýt nghiÖp ®oµn mµ th«i vµ do ®ã "lÊy t− t−ëng ®Êu tranh giai vµ h¬i xuyªn t¹c ®i lµ còng ®ñ ®Ó dÔ dµng lÉn lén nh÷ng khÈu cÊp (theo lèi Bren-ta-n«) mµ che lÊp trong ý thøc cña hä t− hiÖu Êy víi c¸c khÈu hiÖu d©n chñ - x· héi, thËm chÝ cã khi t−ëng c¸ch m¹ng toµn d©n Nga", - hoµn toµn theo tinh thÇn lµm cho ng−êi ta t−ëng nh÷ng khÈu hiÖu Êy lµ nh÷ng khÈu c¸c t¸c gi¶ thuéc xu h−íng BÐc-stanh viÕt ra b¶n "Credo", hiÖu d©n chñ - x· héi n÷a. VÝ nh− tê b¸o hîp ph¸p cña ph¸i nh÷ng ng−êi nµy ®· dïng t− t−ëng vÒ mét phong trµo "thuÇn tù do, tê "R¹ng ®«ng"48 (mµ mét ngµy kia chóng t«i sÏ cè g¾ng tuý c«ng nh©n" ®Ó che lÊp t− t−ëng ®Êu tranh chÝnh trÞ trong ý nãi kü h¬n vÒ nã víi ®éc gi¶ b¸o "Ng−êi v« s¶n") th× ®èi víi thøc c«ng nh©n. §¶ng d©n chñ - x· héi th×, tr¸i l¹i, muèn ph¸t ®Êu tranh giai cÊp, ®èi víi vÊn ®Ò giai cÊp v« s¶n cã thÓ bÞ triÓn cuéc ®Êu tranh giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n ®Õn chç giai giai cÊp t− s¶n lõa bÞp, ®èi víi phong trµo c«ng nh©n, ®èi víi cÊp v« s¶n sÏ tham gia víi c−¬ng vÞ l·nh ®¹o trong cuéc c¸ch tÝnh chñ ®éng cña giai cÊp v« s¶n, v.v., hay ®−a ra nh÷ng lêi m¹ng toµn d©n ë Nga, nghÜa lµ ®−a cuéc c¸ch m¹ng Êy ®Õn rÊt "t¸o b¹o" mµ ng−êi ®éc gi¶ v« ý vµ ng−êi c«ng nh©n chuyªn chÝnh d©n chñ cña giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n. Giai cÊp t− s¶n nãi víi giai cÊp v« s¶n : cuéc c¸ch m¹ng __________ cña chóng ta lµ c¸ch m¹ng cña toµn d©n. Bëi vËy, víi t− c¸ch * ThÝ dô: Pr«-c«-p«-vÝch: "VÊn ®Ò c«ng nh©n ë Nga".
  11. 144 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 143 V. I. Lª-nin lµ giai cÊp riªng biÖt, anh chØ nªn tiÕn hµnh ®Êu tranh giai cÊp ®ã lµ con ®−êng duy nhÊt ®−a nh©n d©n tíi th¾ng lîi hoµn cña m×nh th«i; anh nªn v× "lÏ ph¶i" mµ ®Æc biÖt chó träng ®Õn toµn ®èi víi chÕ ®é Nga hoµng, giµnh ®−îc chÕ ®é céng hoµ nghiÖp ®oµn vµ lµm cho nã ®−îc hîp ph¸p ho¸; anh ph¶i coi d©n chñ vµ quyÒn tù do chÝnh trÞ thËt sù. chÝnh nh÷ng nghiÖp ®oµn Êy lµ "®iÓm xuÊt ph¸t hÕt søc träng Nh÷ng nghÞ quyÕt cña ph¸i "Tia löa" míi do "®−êng lèi" sai yÕu cña viÖc gi¸o dôc chÝnh trÞ vµ tæ chøc cña m×nh"; trong lÇm cña m×nh nªn trong vÊn ®Ò nµy ®· cã mét lËp tr−êng nöa vêi, thêi kú c¸ch m¹ng, anh nªn ®Ò ra chñ yÕu lµ nh÷ng nghÞ kh«ng triÖt ®Ó vµ tù nhiªn lµ cã ®−îc sù thiÖn c¶m cña giai cÊp t− quyÕt "nghiªm chØnh", theo kiÓu nh÷ng nghÞ quyÕt cña ph¸i s¶n nh− thÕ nµo, - ®iÒu ®ã cã lÏ kh«ng cÇn ph¶i nãi n÷a. "Tia löa" míi; anh cÇn ph¶i ®em hÕt t©m ý vµo nh÷ng nghÞ quyÕt "cã khuynh h−íng thiªn vÒ ph¸i tù do h¬n"; anh cÇn II. mét lÇn n÷a ph¶i −a thÝch nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o cã xu h−íng muèn trë ®ång chÝ m¸c-t−-nèp thµnh "nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o thùc tiÔn cña phong trµo chÝnh l¹i "lµm" cho vÊn ®Ò "s©u s¾c thªm" trÞ hiÖn thùc cña giai cÊp c«ng nh©n"; anh ph¶i "b¶o tån nh÷ng nh©n tè hiÖn thùc chñ nghÜa cña thÕ giíi quan m¸c-xÝt" (nÕu B©y giê chóng ta nãi sang nh÷ng bµi b¸o cña M¸c-t−-nèp nh− ch¼ng may anh ®· nhiÔm ph¶i nh÷ng "c«ng thøc kh¾t ®¨ng trong b¸o "Tia löa", sè 102 vµ 103. DÜ nhiªn, chóng t«i sÏ khe" cña thø gi¸o lý "kh«ng khoa häc" kia råi). kh«ng tr¶ lêi l¹i m−u toan cña M¸c-t−-nèp ®Þnh chøng minh §¶ng d©n chñ - x· héi nãi víi giai cÊp v« s¶n: cuéc r»ng c¸ch gi¶i thÝch cña chóng t«i vÒ mét vµi ®o¹n trÝch dÉn c¸ch m¹ng cña chóng ta lµ c¸ch m¹ng cña toµn d©n. Bëi M¸c vµ ¡ng-ghen lµ sai, vµ c¸ch gi¶i thÝch cña ®ång chÝ Êy lµ vËy, víi t− c¸ch lµ giai cÊp c¸ch m¹ng tiªn tiÕn nhÊt vµ duy ®óng. Nh÷ng m−u toan Êy ®· qu¸ thiÕu nghiªm chØnh, nh÷ng nhÊt triÖt ®Ó, anh kh«ng nh÷ng ph¶i hÕt søc tÝch cùc tham gia mÑo cña M¸c-t−-nèp ®· qu¸ râ rÖt, vÊn ®Ò ®· qu¸ s¸ng râ råi cuéc c¸ch m¹ng, mµ cßn ph¶i cè gi÷ vai trß l·nh ®¹o trong nªn cã trë l¹i vÊn ®Ò Êy mét lÇn n÷a còng kh«ng bæ Ých g×. BÊt cuéc c¸ch m¹ng ®ã. Bëi vËy, anh kh«ng ®−îc tù bã m×nh cø ®éc gi¶ nµo cã suy nghÜ ®Òu sÏ kh«ng khã g× mµ kh«ng trong khu«n khæ cuéc ®Êu tranh giai cÊp quan niÖm mét nhËn ra nh÷ng m¸nh líi th« s¬ cña M¸c-t−-nèp trong viÖc rót c¸ch chËt hÑp, chñ yÕu cã nghÜa lµ mét phong trµo c«ng ®oµn, lui trªn toµn chiÕn tuyÕn, nhÊt lµ sau khi ®· xuÊt b¶n toµn bé mµ tr¸i l¹i, ph¶i g¾ng søc më réng ph¹m vi vµ néi dung cña b¶n dÞch cuèn s¸ch cña ¡ng-ghen: "Ph¸i Ba-cu-nin ®ang ho¹t cuéc ®Êu tranh giai cÊp cña m×nh cho ®Õn møc ®−a ®−îc vµo ®éng" vµ cuèn s¸ch cña M¸c: "Th− cña Ban chÊp hµnh trung ph¹m vi ®ã kh«ng nh÷ng tÊt c¶ nh÷ng nhiÖm vô cña cuéc −¬ng göi §ång minh nh÷ng ng−êi céng s¶n", th¸ng Ba 1850 49, do c¸ch m¹ng Nga hiÖn t¹i, cã tÝnh chÊt d©n chñ vµ toµn d©n, mét nhãm céng t¸c viªn b¸o "Ng−êi v« s¶n" so¹n ra. ChØ cÇn mµ c¶ nh÷ng nhiÖm vô cña cuéc c¸ch m¹ng x· héi chñ dÉn ra mét ®o¹n trong bµi b¸o cña M¸c-t−-nèp lµ ®ñ ®Ó lµm nghÜa t−¬ng lai n÷a. Bëi vËy, kh«ng xem nhÑ phong trµo cho ®éc gi¶ thÊy râ sù rót lui ®ã cña M¸c-t−-nèp. c«ng ®oµn, kh«ng tõ chèi lîi dông bÊt cø mét chót kh¶ n¨ng M¸c-t−-nèp viÕt trong sè 103: B¸o "Tia löa" "thõa nhËn ho¹t ®éng hîp ph¸p nµo, ®Õn thêi kú c¸ch m¹ng, anh ph¶i viÖc thµnh lËp chÝnh phñ l©m thêi, coi ®ã lµ mét trong nh÷ng ®Æt lªn hµng ®Çu c¸c nhiÖm vô khëi nghÜa vò trang, thµnh con ®−êng ph¸t triÓn c¸ch m¹ng cã thÓ thùc hiÖn ®−îc lËp mét ®¹o qu©n c¸ch m¹ng vµ mét chÝnh phñ c¸ch m¹ng, coi
  12. 146 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 145 V. I. Lª-nin vµ hîp lý, vµ nã phñ nhËn tÝnh chÊt hîp lý cña viÖc nh÷ng téi nµy. Chóng t«i c¶m ¬n M¸c-t−-nèp biÕt bao vÒ lêi buéc ng−êi d©n chñ - x· héi tham gia chÝnh phñ l©m thêi t− s¶n, téi ®ã! §−a ra lêi buéc téi nh− thÕ lµ anh ta ®· gióp Ých biÕt chÝnh lµ ®Ó sau nµy hoµn toµn c−íp lÊy bé m¸y nhµ n−íc bao cho chóng t«i trong viÖc ®Êu tranh chèng ph¸i "Tia nh»m thùc hiÖn c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa". Nãi mét c¸ch löa" míi! NhÊt ®Þnh råi chóng t«i sÏ ph¶i yªu cÇu ban biªn kh¸c: b¸o "Tia löa" b©y giê ®· ph¶i thõa nhËn r»ng tÊt c¶ tËp b¸o "Tia löa" nªn th−êng xuyªn h¬n n÷a ®−a M¸c-t−-nèp nh÷ng mèi lo sî cña m×nh khi nghÜ ®Õn tr¸ch nhiÖm cña chÝnh ra chèng chóng t«i, ®Ó "lµm s©u thªm" nh÷ng lêi c«ng kÝch phñ c¸ch m¹ng ®èi víi ng©n khè vµ c¸c ng©n hµng, còng nh− chèng b¸o "Ng−êi v« s¶n" vµ ®Ò ra nh÷ng c«ng thøc "cã tÝnh khi nghÜ r»ng viÖc n¾m lÊy "c¸c nhµ tï" lµ nguy hiÓm vµ chÊt nguyªn t¾c ch©n chÝnh" cho nh÷ng lêi c«ng kÝch ®ã. kh«ng thÓ lµm ®−îc, v.v., ®Òu lµ phi lý. Nh−ng b¸o "Tia löa" V× M¸c-t−-nèp cµng cè lËp luËn mét c¸ch cã nguyªn t¾c h¬n vÉn tiÕp tôc g©y rèi, nã lÉn lén chuyªn chÝnh d©n chñ víi th× lËp luËn cña anh ta l¹i cµng tåi h¬n vµ anh ta cµng ®Ó lé chuyªn chÝnh x· héi chñ nghÜa. V× ®Ó che ®Ëy b−íc rót lui ®ã râ h¬n n÷a nh÷ng sai lÇm cña ph¸i "Tia löa" míi, anh ta l¹i cµng th× lÉn lén nh− thÕ lµ tÊt nhiªn. thµnh c«ng h¬n trong viÖc d¹y cho chÝnh m×nh vµ cho b¹n bÌ Nh−ng trong sè nh÷ng kÎ g©y rèi cña ph¸i "Tia löa" míi, cña m×nh mét bµi häc cã Ých: reductio ad absurdum (nghÜa lµ th× M¸c-t−-nèp ®· næi bËt nh− mét kÎ g©y rèi vµo bËc nhÊt, dån nh÷ng nguyªn lý cña ph¸i "Tia löa" míi vµo chç phi lý). nh− mét kÎ g©y rèi cã tµi, nÕu cã thÓ nãi nh− thÕ ®−îc. Trong B¸o "TiÕn lªn" vµ b¸o "Ng−êi v« s¶n" ®em kh¸i niÖm khi lµm rèi vÊn ®Ò b»ng c¸ch cè g¾ng "lµm" cho vÊn ®Ò "s©u chuyªn chÝnh vµ kh¸i niÖm c¸ch m¹ng "thay thÕ" cho nhau. s¾c thªm", M¸c-t−-nèp hÇu nh− bao giê còng ®i ®Õn chç "nghÜ B¸o "Tia löa" l¹i kh«ng muèn cã "sù thay thÕ" nh− thÕ. ChÝnh ra" nh÷ng c«ng thøc míi lµm lé râ mét c¸ch tuyÖt diÖu tÊt c¶ lµ nh− vËy ®ã, ®ång chÝ M¸c-t−-nèp v« cïng ®¸ng kÝnh ¹! sù gi¶ dèi cña lËp tr−êng cña anh ta. C¸c b¹n h·y nhí l¹i lµ §ång chÝ ®· v« t×nh nªu lªn mét sù thËt lín lao. B»ng mét trong thêi kú "chñ nghÜa kinh tÕ" anh ta ®· "lµm s©u thªm" c«ng thøc míi, ®ång chÝ x¸c nhËn ý kiÕn cña chóng t«i nãi Plª-kha-nèp vµ ®· ®Ò ra mét c¸ch s¸ng t¹o c¸i c«ng thøc: "®Êu r»ng b¸o "Tia löa" ®· lÏo ®Ïo ch¹y theo ®u«i c¸ch m¹ng, ®· r¬i tranh kinh tÕ chèng bän chñ vµ chÝnh phñ". Khã mµ t×m thÊy vµo c¸i c«ng thøc cña ph¸i "Gi¶i phãng" nãi vÒ nhiÖm vô c¸ch ®−îc trong toµn bé s¸ch b¸o cña "ph¸i kinh tÕ" mét c©u nµo m¹ng, cßn b¸o "TiÕn lªn" vµ b¸o "Ng−êi v« s¶n" th× ®· ®Ò ra diÔn ®¹t ®−îc mét c¸ch tµi t×nh h¬n thÕ tÊt c¶ sù gi¶ dèi cña nh÷ng khÈu hiÖu thóc ®Èy c¸ch m¹ng d©n chñ tiÕn lªn. xu h−íng Êy. Ngµy nay còng vËy. M¸c-t−-nèp h¨ng h¸i phôc vô cho ph¸i "Tia löa" míi vµ hÇu nh− lÇn nµo anh ta còng nãi §ång chÝ M¸c-t−-nèp, ®ång chÝ kh«ng hiÓu ®−îc ®iÒu ®ã lµ anh ta l¹i cung cÊp thªm cho chóng ta nh÷ng tµi liÖu míi vµ sao? V× vÊn ®Ò nµy lµ quan träng, cho nªn chóng t«i sÏ chÞu quý b¸u ®Ó ®¸nh gi¸ lËp tr−êng gi¶ dèi cña ph¸i "Tia löa" khã gi¶i thÝch ®Çy ®ñ cÆn kÏ cho ®ång chÝ vËy. míi. Trong sè 102, anh ta tuyªn bè r»ng Lª-nin "®· ®em kh¸i TÝnh chÊt t− s¶n cña cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ ®−îc biÓu niÖm chuyªn chÝnh vµ kh¸i niÖm c¸ch m¹ng lÐn lót thay thÕ hiÖn, nãi riªng, ë chç lµ cã nhiÒu giai cÊp, nhiÒu tËp ®oµn cho nhau" (tr. 3, cét 2). vµ tÇng líp x· héi vèn hoµn toµn thõa nhËn chÕ ®é t− h÷u Thùc ra tÊt c¶ nh÷ng lêi buéc téi cña ph¸i "Tia löa" vµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vµ vèn kh«ng cã kh¶ n¨ng tho¸t míi ®èi víi chóng t«i chung quy ®Òu thu tãm vµo lêi buéc khái khu«n khæ ®ã, ®Òu ®· v× t×nh thÕ mµ ®i ®Õn chç buéc
  13. 148 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 147 V. I. Lª-nin ph¶i thõa nhËn sù v« dông cña chÕ ®é chuyªn chÕ vµ cña cña «ng Xt¬-ru-vª trong s¸ch b¸o bÝ mËt, lÞch sö ®Êu tranh toµn bé chÕ ®é n«ng n« nãi chung, vµ t¸n thµnh yªu s¸ch cña §¶ng d©n chñ - x· héi chèng l¹i «ng ta, th× c¸c b¹n sÏ tù do. V¶ l¹i tÝnh chÊt t− s¶n cña c¸i tù do Êy - c¸i tù do thÊy râ ngay §¶ng d©n chñ - x· héi, chiÕn sÜ ®Êu tranh mµ "x· héi" ®ßi hái ph¶i cã, vµ bän ®Þa chñ vµ t− b¶n bªnh cho chñ nghÜa d©n chñ v« s¶n, ®· lµm trßn ®−îc nhiÖm vô vùc b»ng hµng trµng lêi nãi (vµ chØ b»ng lêi nãi th«i!) - còng Êy nh− thÕ nµo. ¤ng Xt¬-ru-vª ®· b¾t ®Çu víi mét khÈu hiÖu lé ra ngµy cµng râ rµng h¬n. §ång thêi sù kh¸c nhau c¨n hoµn toµn theo kiÓu Si-pèp: "quyÒn vµ héi ®ång ®Þa ph−¬ng cã quyÒn lùc" (xem bµi cña t«i trong t¹p chÝ "B×nh minh"50: b¶n gi÷a cuéc ®Êu tranh cña c«ng nh©n cho tù do vµ cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp t− s¶n cho tù do, gi÷a chñ nghÜa d©n "Nh÷ng kÎ ¸p bøc c¸c héi ®ång ®Þa ph−¬ng vµ nh÷ng An-ni- ban cña ph¸i tù do"1). §¶ng d©n chñ - x· héi ®· v¹ch trÇn nã chñ v« s¶n vµ chñ nghÜa d©n chñ cña ph¸i tù do, còng ngµy cµng lé ra râ rÖt. Giai cÊp c«ng nh©n vµ nh÷ng ®¹i biÓu gi¸c vµ thóc ®Èy nã tíi mét c−¬ng lÜnh râ rµng cã tÝnh chÊt lËp ngé cña hä ®ang tiÕn lªn vµ ®Èy m¹nh cuéc ®Êu tranh Êy tiÕn hiÕn. Khi "nh÷ng sù thóc ®Èy" ®ã ®· cã hiÖu lùc nhê c¸c sù lªn, ch¼ng nh÷ng kh«ng sî tiÕn hµnh nã ®Õn cïng mµ cßn biÕn c¸ch m¹ng tiÕn triÓn ®Æc biÖt nhanh chãng, th× cuéc ®Êu tranh l¹i h−íng theo vÊn ®Ò tiÕp theo sau cña chñ nghÜa d©n mong muèn v−ît rÊt xa c¸i chç cuèi xa nhÊt cña cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ n÷a. Giai cÊp t− s¶n kh«ng triÖt ®Ó vµ vô lîi, chñ: kh«ng ph¶i chØ cÇn cã mét hiÕn ph¸p nãi chung, mµ chØ nhËn nh÷ng khÈu hiÖu tù do mét c¸ch kh«ng ®Çy ®ñ vµ nhÊt ®Þnh ph¶i cã quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng, trùc tiÕp, b×nh gi¶ nh©n gi¶ nghÜa mµ th«i. TÊt c¶ nh÷ng m−u toan muèn ®¼ng vµ bá phiÕu kÝn. Khi chóng t«i ®· "chiÕm" ®−îc c¶ v¹ch mét nÐt ®Æc biÖt, muèn dïng "nh÷ng ®iÒu kho¶n" ®−îc trËn ®Þa míi ®ã cña "kÎ ®Þch" (tøc lµ khi "Héi liªn hiÖp gi¶i ®Æc biÖt quy ®Þnh (nh− lo¹i nh÷ng ®iÒu kho¶n nãi trong nghÞ phãng" chÊp nhËn yªu s¸ch ®Çu phiÕu phæ th«ng) råi, th× quyÕt cña Xta-r«-ve hay cña c¸c vÞ ®¹i biÓu héi nghÞ) ®Ó x¸c chóng t«i tiÕp tôc tÊn c«ng, v¹ch râ tÝnh chÊt gi¶ nh©n gi¶ ®Þnh c¸i giíi h¹n mµ v−ît qu¸ ®ã th× c¸c «ng b¹n t− s¶n cña tù nghÜa vµ tÝnh chÊt gi¶ dèi cña chÕ ®é hai viÖn, v¹ch râ th¸i ®é do b¾t ®Çu tá ra gi¶ nh©n gi¶ nghÜa hay cã thÓ nãi lµ b¾t ®Çu cña ph¸i "Gi¶i phãng" kh«ng chÞu thõa nhËn ®Çy ®ñ quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng, qua chñ nghÜa qu©n chñ cña hä mµ ph¶n béi tù do, - tÊt c¶ nh÷ng m−u toan nh− thÕ nhÊt ®Þnh sÏ thÊt b¹i, v× giai cÊp t− s¶n, n»m vµo gi÷a hai ho¶ lùc (chÕ ®é v¹ch râ tÝnh chÊt mèi l¸i cña chñ nghÜa d©n chñ cña hä, hay chuyªn chÕ vµ giai cÊp v« s¶n), cã thÓ dïng tr¨m ph−¬ng nãi mét c¸ch kh¸c lµ v¹ch râ viÖc nh÷ng tay anh hïng cña tói tiÒn thuéc ph¸i "Gi¶i phãng" ®ã ®em b¸n rÎ lîi Ých cña cuéc ngµn kÕ mµ thay ®æi lËp tr−êng vµ nh÷ng khÈu hiÖu cña m×nh, khi th× xÝch sang tr¸i mét chót, khi th× xÝch sang ph¶i ®¹i c¸ch m¹ng Nga. mét chót, th−êng xuyªn mÆc c¶ vµ mèi l¸i. NhiÖm vô cña chñ Sau hÕt, sù ngoan cè ®iªn cuång cña chÕ ®é chuyªn nghÜa d©n chñ v« s¶n kh«ng ph¶i lµ bµy ®Æt ra "nh÷ng ®iÒu chÕ, b−íc tiÕn to lín cña néi chiÕn, t×nh h×nh kh«ng lèi kho¶n" chÕt nh− thÕ, mµ ph¶i lu«n lu«n phª ph¸n t×nh h×nh tho¸t mµ bän qu©n chñ ®· ®Èy n−íc Nga vµo, b¾t ®Çu t¸c chÝnh trÞ ®−¬ng ph¸t triÓn, v¹ch trÇn nh÷ng hµnh vi kh«ng ®éng ®Õn nh÷ng ®Çu ãc ngoan cè thñ cùu nhÊt. C¸ch m¹ng ®· triÖt ®Ó vµ ph¶n béi, lu«n lu«n míi vµ kh«ng thÓ ®o¸n tr−íc __________ ®−îc cña giai cÊp t− s¶n. 1) Xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t.5, Xin h·y nhí l¹i lÞch sö nh÷ng lêi tuyªn bè chÝnh trÞ tr. 25 - 89.
  14. 150 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 149 V. I. Lª-nin trë thµnh mét sù thùc. Kh«ng cßn cÇn ph¶i lµ ng−êi c¸ch Nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i "Gi¶i phãng" muèn "l·nh ®¹o c¸ch m¹ng míi thõa nhËn ®−îc c¸ch m¹ng. Ai nÊy ®Òu thÊy râ m¹ng"!!! chÝnh phñ chuyªn chÕ ®· thËt sù tan r· vµ ®ang tan r·. §óng §ã lµ mét hiÖn t−îng hÕt søc ®¸ng chó ý, nã nãi lªn nh− lêi mét ng−êi thuéc ph¸i tù do ®· nhËn xÐt trong b¸o chÝ kh«ng nh÷ng sù tiÕn bé cña chñ nghÜa tù do t− s¶n, mµ hîp ph¸p («ng Grª-®ª-xcun), trªn thùc tÕ ®· t¹o nªn mét t×nh nhÊt lµ nãi lªn sù tiÕn bé vÒ mÆt nh÷ng thµnh tùu thùc tÕ cña phong trµo c¸ch m¹ng, b¾t buéc ng−êi ta ph¶i thõa tr¹ng kh«ng chÞu phôc tïng chÝnh phñ ®ã råi. MÆc dÇu bÒ nhËn nã. Ngay c¶ giai cÊp t− s¶n còng b¾t ®Çu nhËn râ lµ ngoµi cßn cã vÎ rÊt m¹nh, chÕ ®é chuyªn chÕ ®· ho¸ ra lµ bÊt ®øng trªn miÕng ®Êt c¸ch m¹ng th× sÏ cã lîi h¬n, - chÕ ®é lùc; c¸c sù biÕn cña cuéc c¸ch m¹ng ®ang ph¸t triÓn ®· b¾t chuyªn chÕ ®· qu¸ lung lay råi. Nh−ng mÆt kh¸c, hiÖn t−îng ®Çu g¹t bá c¸i c¬ thÓ ¨n b¸m tuy cßn sèng nh−ng ®ang thèi ®ã chøng thùc r»ng toµn bé phong trµo ®· ®i lªn tíi mét tr×nh n¸t kia ®i. B¾t buéc ph¶i dùa trªn nh÷ng quan hÖ hiÖn cã vµ ®é míi, cao h¬n, vµ nã ®Ò ra cho chóng ta nh÷ng nhiÖm vô ®ang ®−îc thùc sù h×nh thµnh ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng (hay còng míi vµ còng cao h¬n. Giai cÊp t− s¶n kh«ng thÓ thµnh nãi cho ®óng h¬n: tiÕn hµnh ®Çu c¬ chÝnh trÞ) cña hä, ph¸i t− t©m thõa nhËn c¸ch m¹ng, dï cho c¸ nh©n nhµ t− t−ëng nµy s¶n tù do chñ nghÜa b¾t ®Çu nhËn râ lµ cÇn ph¶i thõa nhËn hay nhµ t− t−ëng kia cña giai cÊp t− s¶n cã thµnh thùc ®Õn c¸ch m¹ng. Hä lµm nh− thÕ kh«ng ph¶i v× hä lµ nh÷ng ng−êi ®©u ch¨ng n÷a. Giai cÊp t− s¶n, ®Õn giai ®o¹n cao nµy cña c¸ch m¹ng mµ dÇu cho hä kh«ng ph¶i lµ nh÷ng ng−êi c¸ch phong trµo còng vËy, kh«ng thÓ kh«ng mang theo c¸i tÝnh m¹ng còng thÕ. Hä lµm nh− thÕ lµ v× bøc thiÕt mµ ph¶i lµm vµ chÊt vô lîi vµ c¸i tÝnh chÊt kh«ng triÖt ®Ó cña nã, ®Çu ãc con tr¸i víi ý nguyÖn cña hä, hä ph¸t ®iªn lªn khi nh×n thÊy bu«n vµ nh÷ng m¸nh líi ph¶n ®éng nhá nhen. HiÖn nay, v× nh÷ng th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng, hä buéc téi chÕ ®é chuyªn c−¬ng lÜnh cña chóng ta vµ ®Ó ph¸t huy c−¬ng lÜnh Êy, chóng chÕ lµ cã tinh thÇn c¸ch m¹ng v× chÕ ®é Êy kh«ng muèn tháa ta ph¶i diÔn ®¹t mét c¸ch kh¸c c¸c nhiÖm vô cô thÓ tr−íc m¾t hiÖp, mµ l¹i muèn ®Êu tranh mét mÊt mét cßn. Vèn sinh ra lµ cña c¸ch m¹ng. C¸i g× h«m qua coi lµ ®ñ th× h«m nay kh«ng con bu«n, hä thï ghÐt ®Êu tranh vµ c¸ch m¹ng, nh−ng hoµn cßn lµ ®ñ n÷a. H«m qua th× yªu s¸ch ®ßi thõa nhËn c¸ch c¶nh buéc hä ph¶i ®øng trªn miÕng ®Êt c¸ch m¹ng, v× hä m¹ng, víi tÝnh c¸ch lµ mét khÈu hiÖu d©n chñ tiªn tiÕn, cã lÏ kh«ng cã mét chç ®øng nµo kh¸c. còng lµ ®ñ råi. HiÖn nay c¸i ®ã kh«ng cßn lµ ®ñ n÷a. C¸ch Chóng ta hiÖn ®ang ®øng tr−íc mét c¶nh t−îng v« cïng m¹ng ®· b¾t buéc ngay c¶ ngµi Xt¬-ru-vª còng ph¶i thõa nhËn ý vÞ vµ hÕt søc buån c−êi. §ã lµ bän ®Ü cña chñ nghÜa tù do nã. HiÖn nay, yªu cÇu ®èi víi giai cÊp tiªn tiÕn lµ ph¶i x¸c t− s¶n l¹i muèn kho¸c ¸o c¸ch m¹ng. Nh÷ng ng−êi thuéc ®Þnh râ chÝnh b¶n th©n néi dung nh÷ng nhiÖm vô tr−íc m¾t ph¸i "Gi¶i phãng" - risum teneatis, amici!1) - b¾t ®Çu lÊy vµ bøc thiÕt cña cuéc c¸ch m¹ng Êy. Trong khi thõa nhËn c¸ch danh nghÜa c¸ch m¹ng mµ nãi ®Êy! Nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i m¹ng, c¸c ngµi Xt¬-ru-vª l¹i mét lÇn n÷a vÉn cø ®Ó lßi ngay ®u«i cña hä ra vµ vÉn h¸t l¹i ®iÖu h¸t cò nãi r»ng cã thÓ cã "Gi¶i phãng" b¾t ®Çu qu¶ quyÕt r»ng hä "kh«ng sî c¸ch m¹ng mét kÕt côc hoµ b×nh, nãi r»ng tªn vua Ni-c«-lai mêi c¸c ngµi ®©u" («ng Xt¬-ru-vª, trong t¹p chÝ "Gi¶i phãng", sè 72)!!! trong ph¸i "Gi¶i phãng" lªn n¾m chÝnh quyÒn, v.v., v. v.. C¸c __________ ngµi thuéc ph¸i "Gi¶i phãng" thõa nhËn c¸ch m¹ng ®Ó cµng 1) - c¸c b¹n, xin h·y nhÞn c−êi nhÐ!
  15. 152 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 151 V. I. Lª-nin ®−îc an toµn trèn tr¸nh nã vµ ph¶n béi nã. C«ng viÖc cña c¸ch m¹ng ®· trë thµnh mét sù thËt, vµ nh÷ng phÇn tö ®ñ mäi chóng ta hiÖn nay lµ chØ cho giai cÊp v« s¶n vµ toµn thÓ nh©n lo¹i ®· ®æ x« ®øng vÒ phÝa c¸ch m¹ng. d©n thÊy râ khÈu hiÖu: c¸ch m¹ng, lµ kh«ng ®ñ n÷a; chØ râ sù Thùc ra, theo quan ®iÓm chñ nghÜa M¸c, c¸ch m¹ng lµ cÇn thiÕt ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh b¶n th©n néi dung cña c¸ch g×? Lµ dïng b¹o lùc ®Ó ph¸ ®æ mét kiÕn tróc th−îng tÇng m¹ng, mét c¸ch râ rµng, kh«ng óp më, triÖt ®Ó vµ kiªn quyÕt. chÝnh trÞ lçi thêi mµ ®Õn mét thêi kú nhÊt ®Þnh th× m©u Vµ x¸c ®Þnh nh− thÕ, chÝnh lµ ®−a ra khÈu hiÖu duy nhÊt cã thuÉn gi÷a nã víi nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt míi ®· ®−a nã thÓ biÓu hiÖn ®óng ®¾n "th¾ng lîi quyÕt ®Þnh" cña c¸ch m¹ng, ®Õn chç sôp ®æ. HiÖn nay, m©u thuÉn gi÷a chÕ ®é chuyªn ®ã lµ khÈu hiÖu: chuyªn chÝnh d©n chñ c¸ch m¹ng cña giai chÕ víi toµn bé chÕ ®é cña n−íc Nga t− b¶n chñ nghÜa, víi cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n 51. tÊt c¶ nh÷ng nhu cÇu cña sù ph¸t triÓn d©n chñ - t− s¶n cña L¹m dông danh tõ lµ mét hiÖn t−îng th«ng th−êng nhÊt n−íc Nga t− b¶n chñ nghÜa, ®· g©y ra mét sù sôp ®æ cµng trong chÝnh trÞ. Ch¼ng h¹n, bän ®i theo chñ nghÜa tù do t− s¶n m¹nh mÏ khi m©u thuÉn Êy cµng ®−îc duy tr× l©u mét c¸ch gi¶ t¹o. KiÕn tróc th−îng tÇng ®ang rung chuyÓn kh¾p mäi Anh, ®· tõng nhiÒu lÇn tù x−ng lµ "nh÷ng ng−êi x· héi chñ phÝa, kh«ng chÞu næi søc Ðp vµ suy yÕu ®i. ChÝnh ngay b¶n nghÜa" ("b©y giê tÊt c¶ chóng ta ®Òu lµ nh÷ng ng−êi x· héi th©n nh©n d©n ph¶i th«ng qua nh÷ng ®¹i biÓu c¸c giai cÊp vµ chñ nghÜa" - "We all are socialists now", - H¸c-cíc nãi nh− tËp ®oµn rÊt kh¸c nhau mµ x©y dùng lªn mét kiÕn tróc th−îng thÕ); c¶ ®ång bän cña Bi-xm¸c vµ bÌ b¹n cña Gi¸o hoµng Lª- tÇng míi. §Õn mét lóc nhÊt ®Þnh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, «n XIII còng ®· nhiÒu lÇn tù x−ng nh− thÕ. Danh tõ "c¸ch th× sù v« dông cña c¸i kiÕn tróc th−îng tÇng cò ®· trë thµnh m¹ng" còng rÊt dÔ cho ng−êi ta l¹m dông, vµ khi mµ phong ®iÒu mµ ai còng thÊy râ. Mäi ng−êi ®Òu thõa nhËn c¸ch trµo ph¸t triÓn ®Õn mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh th× sù l¹m dông m¹ng. NhiÖm vô hiÖn nay lµ x¸c ®Þnh chÝnh nh÷ng giai cÊp nh− thÕ lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. Khi ngµi Xt¬-ru-vª b¾t nµo ph¶i x©y dùng kiÕn tróc th−îng tÇng míi, vµ ph¶i x©y ®Çu lÊy danh nghÜa c¸ch m¹ng mµ nãi, th× chóng ta kh«ng thÓ dùng kiÕn tróc th−îng tÇng míi Êy cô thÓ nh− thÕ nµo. NÕu kh«ng nhí ®Õn Chi-e. Vµi ngµy tr−íc cuéc c¸ch m¹ng th¸ng kh«ng cã sù x¸c ®Þnh ®ã th× trong lóc nµy khÈu hiÖu c¸ch Hai, tªn quû sø ghª tëm Êy, mét tªn tiªu biÓu lý t−ëng cho m¹ng lµ ®iÒu rçng tuÕch vµ kh«ng cã néi dung g× hÕt, v× sù tÝnh chÊt béi b¹c vÒ chÝnh trÞ cña giai cÊp t− s¶n, ®· ®¸nh h¬i suy nh−îc cña chÕ ®é chuyªn chÕ lµm cho ngay c¶ bän c«ng biÕt cuéc næi dËy cña nh©n d©n s¾p x¶y ®Õn. ThÕ lµ, tõ trªn hÇu vµ bän b¸o "Tin tøc M¸t-xc¬-va"53 còng trë thµnh "nh÷ng diÔn ®µn nghÞ viÖn, nã tuyªn bè r»ng nã lµ ng−êi ë trong nhµ c¸ch m¹ng" nèt! NÕu kh«ng cã mét sù x¸c ®Þnh nh− thÕ phe c¸ch m¹ng! (Xem cuèn "Néi chiÕn ë Ph¸p" cña M¸c)52. ý th× kh«ng thÓ nãi ®Õn c¸c nhiÖm vô d©n chñ tiªn tiÕn cña giai nghÜa chÝnh trÞ cña viÖc ph¸i "Gi¶i phãng" chuyÓn sang phe cÊp tiªn tiÕn ®−îc. Vµ x¸c ®Þnh nh− thÕ, chÝnh lµ ®−a ra khÈu c¸ch m¹ng còng hoµn toµn gièng hÖt nh− "sù chuyÓn sang" hiÖu: chuyªn chÝnh d©n chñ cña giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n. cña Chi-e vËy. Khi bän Chi-e cña n−íc Nga më miÖng nãi KhÈu hiÖu Êy còng x¸c ®Þnh râ "nh÷ng nhµ kiÕn tróc" míi cña r»ng hä lµ ng−êi ë trong phe c¸ch m¹ng, th× ®iÒu ®ã cã nghÜa c¸i kiÕn tróc th−îng tÇng míi Êy cã thÓ vµ ph¶i dùa vµo nh÷ng lµ khÈu hiÖu "c¸ch m¹ng" kh«ng cßn lµ ®ñ n÷a, lµ kh«ng cã giai cÊp nµo, còng x¸c ®Þnh tÝnh chÊt cña c¸i kiÕn tróc th−îng nghÜa g× hÕt vµ kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc mét nhiÖm vô nµo c¶, v× tÇng Êy (chuyªn chÝnh "d©n chñ" kh¸c víi chuyªn chÝnh x·
  16. 154 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 153 V. I. Lª-nin héi chñ nghÜa) vµ ph−¬ng thøc ®Ó x©y dùng nã (chuyªn chÝnh, vµ kh¸i niÖm chuyªn chÝnh ra mµ "thay thÕ" cho nhau! Nh− nghÜa lµ dïng b¹o lùc ®Ëp tan sù ph¶n kh¸ng b»ng b¹o lùc, vò vËy, ch¼ng ph¶i lµ ph¸i "Tia löa" míi, do lËp tr−êng gi¶ dèi trang cho c¸c giai cÊp c¸ch m¹ng trong nh©n d©n). Ng−êi nµo cña hä, ®· buéc ph¶i lu«n lu«n ch¹y lÏo ®Ïo theo ®u«i ph¸i ngµy nay kh«ng thõa nhËn khÈu hiÖu chuyªn chÝnh d©n chñ - "Gi¶i phãng" hay sao? c¸ch m¹ng, khÈu hiÖu thµnh lËp ®¹o qu©n c¸ch m¹ng, chÝnh Chóng t«i ®· chØ râ r»ng nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i "Gi¶i phñ c¸ch m¹ng, c¸c uû ban n«ng d©n c¸ch m¹ng, th× ng−êi Êy phãng" cø leo tõng nÊc mét (kh«ng ph¶i lµ kh«ng nhê nh÷ng hoÆc lµ hoµn toµn kh«ng hiÓu chót g× vÒ nh÷ng nhiÖm vô cña sù thóc ®Èy khuyÕn khÝch cña §¶ng d©n chñ - x· héi) trong c¸ch m¹ng, kh«ng biÕt x¸c ®Þnh nh÷ng nhiÖm vô c¸ch m¹ng viÖc thõa nhËn chñ nghÜa d©n chñ. Tho¹t ®Çu, vÊn ®Ò mµ míi vµ cao h¬n do thêi kú hiÖn t¹i ®Ò ra, hoÆc lµ l¹m dông chóng t«i tranh luËn víi hä lµ: chñ nghÜa Si-pèp (quyÒn vµ héi khÈu hiÖu "c¸ch m¹ng" mµ lõa dèi nh©n d©n, mµ ph¶n béi ®ång ®Þa ph−¬ng cã quyÒn lùc) hay chñ nghÜa lËp hiÕn? Sau c¸ch m¹ng. ®ã lµ vÊn ®Ò: ®Çu phiÕu h¹n chÕ hay ®Çu phiÕu phæ th«ng? Råi ®Õn vÊn ®Ò: thõa nhËn c¸ch m¹ng hay th−¬ng l−îng tháa Tr−êng hîp thø nhÊt lµ tr−êng hîp ®ång chÝ M¸c-t−-nèp vµ b¹n bÌ cña ®ång chÝ Êy. Tr−êng hîp thø hai lµ tr−êng hîp hiÖp víi chÕ ®é chuyªn chÕ? Vµ cuèi cïng, hiÖn nay lµ vÊn ®Ò: ngµi Xt¬-ru-vª vµ toµn §¶ng "d©n chñ - lËp hiÕn" cña ph¸i héi thõa nhËn c¸ch m¹ng kh«ng cã chuyªn chÝnh c«ng n«ng hay ®ång ®Þa ph−¬ng. thõa nhËn yªu s¸ch chuyªn chÝnh cña c¸c giai cÊp Êy trong c¸ch m¹ng d©n chñ? Cã thÓ vµ ch¾c ch¾n r»ng c¸c ngµi thuéc §ång chÝ M¸c-t−-nèp thËt qu¸ minh mÉn vµ tµi trÝ ®Õn nçi ph¸i "Gi¶i phãng" (nh÷ng kÎ ®−¬ng thêi ngµy nay hay lµ ®ång chÝ Êy buéc téi chóng t«i lµ ®· ®em kh¸i niÖm c¸ch nh÷ng kÎ kÕ nghiÖp hä trong c¸nh t¶ cña ph¸i d©n chñ t− s¶n m¹ng vµ kh¸i niÖm chuyªn chÝnh "thay thÕ" cho nhau, chÝnh th× còng thÕ th«i) sÏ cßn leo lªn mét nÊc n÷a, nghÜa lµ tr¶i qua vµo lóc mµ sù ph¸t triÓn cña c¸ch m¹ng ®ßi hái ph¶i ®−a khÈu mét thêi gian råi hä sÏ thõa nhËn (cã lÏ lµ ®Õn khi ®ång chÝ hiÖu chuyªn chÝnh ra ®Ó x¸c ®Þnh nhiÖm vô cña c¸ch m¹ng! M¸c-t−-nèp còng ®· leo thªm ®−îc mét nÊc n÷a) c¶ khÈu Kú thùc th× ®ång chÝ M¸c-t−-nèp l¹i ch¼ng may rít l¹i phÝa hiÖu chuyªn chÝnh. §iÒu ®ã thËm chÝ sÏ lµ ®iÒu kh«ng thÓ sau ®u«i, lÇn l÷a ë c¸i nÊc s¸t nÊc cuèi cïng, ë tr×nh ®é cña tr¸nh khái, nÕu c¸ch m¹ng Nga tiÕn lªn mét c¸ch cã kÕt ph¸i "Gi¶i phãng", v× ngµy nay thõa nhËn "c¸ch m¹ng" (trªn qu¶ vµ tiÕn ®Õn th¾ng lîi quyÕt ®Þnh. Lóc bÊy giê lËp tr−êng lêi nãi) vµ kh«ng muèn thõa nhËn chuyªn chÝnh d©n chñ cña cña §¶ng d©n chñ - x· héi sÏ nh− thÕ nµo? Th¾ng lîi hoµn giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n (nghÜa lµ c¸ch m¹ng thËt sù) chÝnh lµ toµn cña c¸ch m¹ng hiÖn t¹i sÏ ®¸nh dÊu b−íc kÕt thóc cña thÝch hîp víi lËp tr−êng chÝnh trÞ cña ph¸i "Gi¶i phãng", nghÜa lµ c¸ch m¹ng d©n chñ vµ më ®Çu mét cuéc ®Êu tranh kiªn quyÕt thÝch hîp víi lîi Ých cña ph¸i t− s¶n tù do chñ nghÜa qu©n chñ. cho c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. ViÖc thùc hiÖn nh÷ng yªu HiÖn nay, ph¸i t− s¶n tù do chñ nghÜa, qua miÖng «ng Xt¬-ru-vª, s¸ch cña n«ng d©n ngµy nay, viÖc hoµn toµn ®¸nh b¹i thÕ lùc tuyªn bè t¸n thµnh c¸ch m¹ng. Giai cÊp v« s¶n gi¸c ngé, qua ph¶n ®éng, viÖc giµnh ®−îc chÕ ®é céng hoµ d©n chñ sÏ chÊm miÖng c¸c ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng, ®ßi hái ph¶i døt h¼n chñ nghÜa c¸ch m¹ng cña giai cÊp t− s¶n vµ ngay c¶ thiÕt lËp nÒn chuyªn chÝnh cña giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n. Lóc cña giai cÊp tiÓu t− s¶n n÷a, sÏ më ®Çu cuéc ®Êu tranh thùc sù bÊy giê th× nhµ th«ng th¸i cña b¸o "Tia löa" míi xen vµo cuéc cña ®Êu tranh v« s¶n cho chñ nghÜa x· héi. C¸ch m¹ng d©n tranh luËn mµ kªu lªn: ®õng cã ®em nh÷ng kh¸i niÖm c¸ch m¹ng
  17. 156 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 155 V. I. Lª-nin chñ cµng ®−îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ bao nhiªu th× cuéc ®Êu tranh vÒ quyÒn d©n chñ, lµ mäi sù ®éc ®o¸n, mäi sù l¹m dông míi Êy cµng diÔn ra sím, réng lín, râ rÖt vµ kiªn quyÕt bÊy quyÒn hµnh cho lîi Ých c¸ nh©n kÎ ®éc tµi. ThËt ra, ®ång chÝ nhiªu. KhÈu hiÖu chuyªn chÝnh "d©n chñ" biÓu hiÖn chÝnh lµ M¸c-t−-nèp cña chóng ta còng ®Ó lé chÝnh c¸i quan ®iÓm t− tÝnh h¹n chÕ lÞch sö cña cuéc c¸ch m¹ng hiÖn t¹i vµ tÝnh chÊt s¶n - tÇm th−êng ®ã khi mµ, ®Ó kÕt thóc "chiÕn dÞch míi" cña tÊt yÕu cña mét cuéc ®Êu tranh míi, trªn c¬ së nh÷ng trËt tù ®ång chÝ Êy trong b¸o "Tia löa" míi, ®ång chÝ Êy gi¶i thÝch míi, ®Ó hoµn toµn gi¶i phãng giai cÊp c«ng nh©n khái mäi r»ng së dÜ b¸o "TiÕn lªn" vµ b¸o "Ng−êi v« s¶n" say s−a víi sù ¸p bøc vµ mäi sù bãc lét. Nãi mét c¸ch kh¸c: khi nµo khÈu hiÖu chuyªn chÝnh lµ v× Lª-nin "tha thiÕt muèn cÇu may" giai cÊp t− s¶n d©n chñ hay giai cÊp tiÓu t− s¶n sÏ cßn leo (b¸o "Tia löa", sè 103, tr. 3, cét 2). Lêi gi¶i thÝch tuyÖt diÖu ®ã thªm mét nÊc n÷a, khi nµo ch¼ng nh÷ng c¸ch m¹ng mµ c¶ rÊt ®¸ng ®øng ngang hµng víi nh÷ng lêi mµ giai cÊp t− s¶n th¾ng lîi hoµn toµn cña c¸ch m¹ng sÏ trë thµnh mét sù thËt, buéc "B¸o s«ng Ranh míi" cã téi tuyªn truyÒn chuyªn chÝnh. th× lóc bÊy giê chóng ta sÏ ®em "thay thÕ" (cã lÏ nh÷ng M¸c- Nh− vËy lµ M¸c còng ®· bÞ v¹ch trÇn - chØ cã ®iÒu lµ kh«ng t−-nèp míi sau nµy sÏ la ã ghª gím) khÈu hiÖu chuyªn chÝnh ph¶i do "nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi", mµ do nh÷ng ng−êi d©n chñ b»ng khÈu hiÖu chuyªn chÝnh x· héi chñ nghÜa cña tù do chñ nghÜa t− s¶n! - lµ ®· ®em kh¸i niÖm c¸ch m¹ng vµ giai cÊp v« s¶n, nghÜa lµ khÈu hiÖu c¸ch m¹ng x· héi chñ kh¸i niÖm chuyªn chÝnh "thay thÕ" cho nhau. §Ó gi¶i thÝch cho nghÜa hoµn toµn. M¸c-t−-nèp râ sù kh¸c nhau gi÷a chuyªn chÝnh cña mét giai cÊp víi chuyªn chÝnh cña mét c¸ nh©n, gi÷a nhiÖm vô cña III. quan niÖm t− s¶n - tÇm th−êng chuyªn chÝnh d©n chñ víi nhiÖm vô cña chuyªn chÝnh x· héi vÒ chuyªn chÝnh vµ quan niÖm cña m¸c chñ nghÜa, th× còng ph¶i nãi ®Õn nh÷ng quan ®iÓm cña "B¸o s«ng Ranh míi". vÒ chuyªn chÝnh "B¸o s«ng Ranh míi" viÕt ngµy 14 th¸ng ChÝn 1848: "Sau Mª-rinh, trong nh÷ng lêi phô chó sau cuèn s¸ch do «ng c¸ch m¹ng, mäi tæ chøc l©m thêi cña nhµ n−íc ®Òu ®ßi hái xuÊt b¶n, in nh÷ng bµi b¸o cña M¸c ®¨ng n¨m 1848 trong "B¸o ph¶i cã chuyªn chÝnh, v¶ l¹i chuyªn chÝnh kiªn quyÕt. Ngay tõ s«ng Ranh míi", cã kÓ l¹i r»ng c¸c s¸ch b¸o cña t− s¶n ®· tr¸ch cø ®Çu, chóng ta ®· tr¸ch cø Cam-phau-den (thñ t−íng néi c¸c b¸o Êy ch¼ng h¹n nh− sau: "B¸o s«ng Ranh míi" h×nh nh− ®· sau ngµy 18 th¸ng Ba 1848) lµ ®· kh«ng hµnh ®éng mét c¸ch ®ßi hái "thùc hµnh ngay chuyªn chÝnh, coi ®ã lµ thñ ®o¹n ®éc chuyªn chÝnh, kh«ng ph¸ tan vµ thñ tiªu ngay nh÷ng vÕt tÝch nhÊt ®Ó thùc hiÖn d©n chñ" (Marx' Nachlass, tËp III, tr. 53)54. cña chÕ ®é cò. Vµ chÝnh v× vËy mµ, trong lóc «ng Cam-phau- Theo quan ®iÓm t− s¶n - tÇm th−êng, th× kh¸i niÖm chuyªn chÝnh den ®ang say s−a víi nh÷ng ¶o t−ëng lËp hiÕn th× ®¶ng chiÕn vµ kh¸i niÖm d©n chñ lo¹i trõ lÉn nhau. Kh«ng hiÓu lý luËn b¹i (nghÜa lµ ®¶ng cña phe ph¶n ®éng) t¨ng c−êng vÞ trÝ cña ®Êu tranh giai cÊp, quen nh×n trªn s©n khÊu chÝnh trÞ nh÷ng cuéc m×nh trong bé m¸y quan liªu vµ trong qu©n ®éi, thËm chÝ ë tranh c·i nhá nhen gi÷a nh÷ng nhãm vµ nh÷ng bÌ c¸nh kh¸c n¬i nµy n¬i nä cßn c¶ gan trë l¹i c«ng khai ®Êu tranh n÷a" 55. nhau cña giai cÊp t− s¶n, ng−êi t− s¶n hiÓu chuyªn chÝnh cã Mª-rinh nãi ®óng: nh÷ng lêi Êy ®· tãm t¾t trong mÊy nghÜa lµ huû bá tÊt c¶ mäi quyÒn tù do vµ tÊt c¶ nh÷ng b¶o ®¶m nguyªn lý nh÷ng ®iÒu mµ "B¸o s«ng Ranh míi" ph¸t triÓn
  18. 158 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 157 V. I. Lª-nin tØ mØ trong nh÷ng bµi b¸o dµi nãi vÒ néi c¸c Cam-phau-den. th−êng lµ nh÷ng kÎ ®Çu tiªn hay dïng ®Õn b¹o lùc, néi VËy nh÷ng lêi Êy cña M¸c nãi víi chóng ta nh÷ng g×? Nh÷ng chiÕn, hay "®−a l−ìi lª vµo ch−¬ng tr×nh nghÞ sù", nh− chÕ lêi Êy cña M¸c nãi víi chóng ta r»ng chÝnh phñ c¸ch m¹ng ®é chuyªn chÕ Nga ®· tõng lµm nh− thÕ, vµ ®ang tiÕp tôc l©m thêi ph¶i hµnh ®éng mét c¸ch chuyªn chÝnh (nguyªn lý lµm nh− thÕ mét c¸ch th−êng xuyªn, triÖt ®Ó, lu«n lu«n vµ Êy, b¸o "Tia löa" vèn rÊt sî khÈu hiÖu: chuyªn chÝnh, kh«ng kh¾p mäi n¬i, tõ ngµy 9 th¸ng Giªng ®Õn nay. Vµ mét khi ®· cã tµi nµo hiÓu næi); r»ng nhiÖm vô cña nÒn chuyªn chÝnh Êy lµ t×nh h×nh nh− thÕ, mét khi l−ìi lª ®ang thùc sù ®−îc ®−a lªn tiªu diÖt nh÷ng vÕt tÝch cña chÕ ®é cò (®ã chÝnh lµ ®iÒu ®· hµng ®Çu trong ch−¬ng tr×nh nghÞ sù chÝnh trÞ, mét khi khëi ®−îc chØ ra rÊt râ trong nghÞ quyÕt cña §¹i héi III §¶ng nghÜa ®· râ rµng lµ tÊt yÕu vµ bøc thiÕt, th× nh÷ng ¶o t−ëng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga nãi vÒ ®Êu tranh chèng lËp hiÕn vµ nh÷ng bµi thùc tËp vÒ chñ nghÜa ®¹i nghÞ theo lèi thÕ lùc ph¶n c¸ch m¹ng, vµ nh− chóng t«i ®· v¹ch ra trªn kia, nhµ tr−êng chØ cßn dïng ®Ó che ®Ëy sù ph¶n béi cña giai cÊp ®ã còng lµ ®iÒu mµ nghÞ quyÕt cña héi nghÞ ®· bá qua). Sau t− s¶n ®èi víi c¸ch m¹ng, che ®Ëy c¸i c¸ch thøc mµ giai cÊp t− cïng, thø ba lµ, do nh÷ng lêi Êy mµ chóng ta thÊy r»ng M¸c s¶n "rêi bá" c¸ch m¹ng mµ th«i. Lóc ®ã giai cÊp ch©n chÝnh ®· ®¶ kÝch bän d©n chñ t− s¶n vÒ "nh÷ng ¶o t−ëng lËp hiÕn" c¸ch m¹ng ph¶i ®Ò ra chÝnh lµ khÈu hiÖu chuyªn chÝnh. cña hä trong thêi kú c¸ch m¹ng vµ néi chiÕn næ ra c«ng khai. VÒ vÊn ®Ò nhiÖm vô cña nÒn chuyªn chÝnh ®ã, M¸c cßn Trong bµi b¸o ®¨ng ngµy 6 th¸ng S¸u 1848 trong "B¸o s«ng viÕt trong "B¸o s«ng Ranh míi": "Quèc héi ®¸ng lÏ ph¶i Ranh míi", ta ®· thÊy nãi lªn ®Æc biÖt râ rµng ý nghÜa cña hµnh ®éng mét c¸ch chuyªn chÝnh ®Ó chèng l¹i nh÷ng nh÷ng lêi Êy. M¸c viÕt: "Quèc héi lËp hiÕn tr−íc hÕt ph¶i lµ m−u ®å ph¶n ®éng cña c¸c chÝnh phñ ®· lçi thêi, vµ nh− mét quèc héi tÝch cùc, tÝch cùc c¸ch m¹ng. ThÕ mµ quèc héi thÕ nã sÏ cã ®−îc trong d− luËn nh©n d©n mét søc m¹nh Phran-pho th× l¹i lµm bµi thùc tËp vÒ chñ nghÜa ®¹i nghÞ, mµ hÔ va vµo lµ tÊt c¶ nh÷ng l−ìi lª ®Òu g·y tan... ThÕ mµ theo lèi lµm bµi ë nhµ tr−êng, vµ phã mÆc cho chÝnh phñ quèc héi ®ã l¹i lµm mÖt mái nh©n d©n §øc b»ng nh÷ng hµnh ®éng. Cø cho r»ng c¸i quèc héi häc gi¶ Êy, sau khi bµi diÔn v¨n ch¸n ng¾t, chø kh«ng l«i kÐo nh©n d©n ®i theo nghiªn cøu chÝn ch¾n, ®· ®Þnh ra ®−îc mét ch−¬ng tr×nh nghÞ m×nh hoÆc ®Ó cho nh©n d©n §øc l«i kÐo m×nh ®i theo hä"57. sù tèt nhÊt vµ mét hiÕn ph¸p hay nhÊt. Ch−¬ng tr×nh nghÞ sù Theo ý kiÕn cña M¸c th× quèc héi ®ã lÏ ra ph¶i "tÈy trõ khái tèt nhÊt vµ hiÕn ph¸p hay nhÊt ®ã cßn cã ý nghÜa g× nÕu trong chÕ ®é thùc tÕ ®ang tån t¹i ë §øc, tÊt c¶ nh÷ng c¸i g× tr¸i víi lóc Êy c¸c chÝnh phñ ë §øc ®· ®−a l−ìi lª vµo ch−¬ng tr×nh nguyªn t¾c chuyªn chÕ cña nh©n d©n", råi "cñng cè c¬ së c¸ch nghÞ sù råi?"56. m¹ng mµ nã ®ang ®øng trªn ®ã vµ b¶o ®¶m chÕ ®é chuyªn chÕ cña nh©n d©n, do c¸ch m¹ng ®· giµnh ®−îc, chèng l¹i mäi §ã lµ ý nghÜa cña khÈu hiÖu: chuyªn chÝnh. Do ®ã mµ sù tÊn c«ng"58. ng−êi ta cã thÓ thÊy râ M¸c sÏ cã th¸i ®é nh− thÕ nµo ®èi víi nh÷ng nghÞ quyÕt gäi "viÖc quyÕt ®Þnh, tæ chøc ra Quèc héi Do ®ã, nh÷ng nhiÖm vô mµ M¸c ®· ®Ò ra n¨m 1848 cho lËp hiÕn" lµ mét th¾ng lîi quyÕt ®Þnh hoÆc kªu gäi "gi÷ ®Þa vÞ chÝnh phñ c¸ch m¹ng hay cho chuyªn chÝnh, c¨n cø theo néi lµ ®¶ng c¸ch m¹ng ®èi lËp cùc ®oan"! dung mµ nãi, tr−íc tiªn lµ thùc hµnh c¸ch m¹ng d©n chñ: Nh÷ng vÊn ®Ò to lín trong ®êi sèng cña c¸c d©n téc chØ phßng ngù chèng thÕ lùc ph¶n c¸ch m¹ng vµ thùc sù thñ tiªu gi¶i quyÕt b»ng søc m¹nh. ChÝnh c¸c giai cÊp ph¶n ®éng tÊt c¶ mäi c¸i g× tr¸i víi nguyªn t¾c chuyªn chÕ cña nh©n d©n.
  19. 160 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 159 V. I. Lª-nin c¸ch m¹ng ngay tõ ®Çu, ®· cïng víi thÕ lùc ph¶n ®éng thµnh §ã chÝnh lµ chuyªn chÝnh d©n chñ - c¸ch m¹ng chø kh«ng lËp mét liªn minh cã tÝnh chÊt phßng ngù vµ tÊn c«ng" (do ph¶i lµ c¸i g× kh¸c c¶. chóng t«i viÕt ng¶) 59. Chóng ta h·y nãi tiÕp: theo ý kiÕn cña M¸c th× nh÷ng giai cÊp nµo cã thÓ vµ ph¶i lµm trßn ®−îc nhiÖm vô Êy (thùc sù Nh− vËy, kh«ng nh÷ng "viÖc quyÕt ®Þnh tæ chøc ra Quèc thùc hiÖn tíi cïng nguyªn t¾c chuyªn chÕ cña nh©n d©n vµ héi lËp hiÕn", mµ ngay c¶ viÖc thùc sù triÖu tËp ®−îc quèc héi ®¸nh lui tÊt c¶ nh÷ng cuéc tÊn c«ng cña thÕ lùc ph¶n c¸ch Êy còng vÉn ch−a ®ñ ®Ó lµm cho c¸ch m¹ng ®¹t ®−îc th¾ng m¹ng?). M¸c nãi vÒ "nh©n d©n". Nh−ng chóng ta biÕt r»ng lîi quyÕt ®Þnh! Ngay c¶ sau mét th¾ng lîi bé phËn trong cuéc M¸c ®· lu«n lu«n ®Êu tranh kh«ng khoan nh−îng chèng l¹i ®Êu tranh vò trang (th¾ng lîi cña c«ng nh©n BÐc-lanh ®èi víi nh÷ng ¶o t−ëng tiÓu t− s¶n cho r»ng "nh©n d©n" lµ thèng nhÊt qu©n ®éi ngµy 18 th¸ng Ba 1848), th× vÉn cã thÓ cã mét cuéc vµ kh«ng cã ®Êu tranh giai cÊp trong néi bé nh©n d©n. Khi c¸ch m¹ng "dë dang", mét cuéc c¸ch m¹ng "kh«ng ®−îc tiÕn dïng danh tõ "nh©n d©n", M¸c kh«ng th«ng qua danh tõ Êy hµnh ®Õn cïng". VËy c¸ch m¹ng ®−îc tiÕn hµnh ®Õn cïng lµ xo¸ mê mÊt sù kh¸c biÖt vÒ giai cÊp; M¸c ®· gép vµo danh tõ do ë c¸i g×? Lµ do ë ®iÓm nµy: quyÒn thèng trÞ trùc tiÕp sÏ Êy nh÷ng thµnh phÇn nhÊt ®Þnh, cã kh¶ n¨ng lµm c¸ch m¹ng chuyÓn qua nh÷ng tay nµo, qua tay bän Pª-t¬-run-kª-vÝch vµ ®Õn cïng. R«-®i-tsÐp, nghÜa lµ bän Cam-phau-den vµ Han-x¬-man, hay lµ qua tay nh©n d©n, nghÜa lµ c«ng nh©n vµ giai cÊp t− s¶n d©n "B¸o s«ng Ranh míi" ®· tõng viÕt r»ng, sau khi giai cÊp v« chñ. Trong tr−êng hîp thø nhÊt, giai cÊp t− s¶n sÏ n¾m chÝnh s¶n BÐc-lanh th¾ng lîi ngµy 18 th¸ng Ba, th× c¸ch m¹ng ®i ®Õn quyÒn, cßn giai cÊp v« s¶n th× ®−îc quyÒn "tù do phª b×nh", hai lo¹i kÕt qu¶: "Mét mÆt lµ nh©n d©n ®−îc vò trang, ®−îc tù ®−îc tù do "gi÷ ®Þa vÞ lµ ®¶ng c¸ch m¹ng ®èi lËp cùc ®oan". do lËp héi, trªn thùc tÕ ®· giµnh ®−îc nÒn chuyªn chÕ cña Ngay sau khi th¾ng lîi, giai cÊp t− s¶n sÏ liªn minh víi thÕ lùc nh©n d©n; mÆt kh¸c lµ chÕ ®é qu©n chñ ®−îc duy tr× vµ thµnh ph¶n ®éng (®iÒu nµy còng nhÊt ®Þnh sÏ x¶y ra ë Nga nÕu nh− lËp néi c¸c Cam-phau-den - Han-x¬-man, nghÜa lµ mét chÝnh c«ng nh©n Pª-tÐc-bua chØ giµnh ®−îc th¾ng lîi bé phËn trong phñ cña nh÷ng ®¹i biÓu cña giai cÊp ®¹i t− s¶n. Nh− vËy, c¸ch trËn chiÕn ®Êu ngoµi ®−êng phè chèng qu©n ®éi, vµ phã mÆc m¹ng ®· cã ®−îc hai lo¹i kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh sÏ ph¶i dÉn ®Õn c«ng viÖc lËp chÝnh phñ cho c¸c ngµi Pª-t¬-run-kª-vÝch vµ mét sù ®o¹n tuyÖt. Nh©n d©n ®· chiÕn th¾ng, nh©n d©n ®· ®ång bän). Trong tr−êng hîp thø hai, chuyªn chÝnh d©n chñ - giµnh ®−îc nh÷ng quyÒn tù do cã tÝnh chÊt thËt lµ d©n chñ; c¸ch m¹ng, nghÜa lµ th¾ng lîi hoµn toµn cña c¸ch m¹ng, sÏ cã nh−ng nh©n d©n l¹i kh«ng n¾m ®−îc quyÒn thèng trÞ trùc thÓ thùc hiÖn ®−îc. tiÕp, quyÒn ®ã ®· qua tay giai cÊp ®¹i t− s¶n. Nãi tãm l¹i, c¸ch m¹ng ®· kh«ng ®−îc tiÕn hµnh ®Õn cïng. Nh©n d©n ®· phã B©y giê cßn ph¶i xÐt mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n xem ®óng ra cho ®¹i biÓu cña giai cÊp ®¹i t− s¶n viÖc lËp néi c¸c, vµ c¸c ®¹i M¸c quan niÖm "giai cÊp t− s¶n d©n chñ" (demokratische Bürgerschaft) mµ Ng−êi gäi gép víi c«ng nh©n lµ nh©n d©n, biÓu ®ã cña giai cÊp ®¹i t− s¶n liÒn ®Ó lé ngay ý ®å cña hä mµ ®Ò nghÞ liªn minh víi giai cÊp quý téc Phæ cò vµ víi bän quan ®èi lËp víi giai cÊp ®¹i t− s¶n, lµ thÕ nµo. l¹i. ¸c-nim, Ca-ni-tx¬ vµ Svª-rin ®· tham gia néi c¸c. §o¹n v¨n sau ®©y trong mét bµi ®¨ng trong "B¸o s«ng Ranh míi", ngµy 29 th¸ng B¶y 1848, ®· gi¶i ®¸p râ rµng V× sî nh©n d©n, nghÜa lµ c«ng nh©n vµ giai cÊp t− s¶n vÊn ®Ò Êy: "... C¸ch m¹ng §øc n¨m 1848 ch¼ng qua chØ lµ d©n chñ, nªn giai cÊp ®¹i t− s¶n, vèn cã tÝnh chÊt ph¶n
  20. 162 Hai s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi trong c¸ch m¹ng d©n chñ 161 V. I. Lª-nin mét lèi b¾t ch−íc lè bÞch c¸ch m¹ng Ph¸p n¨m 1789, cña n−íc §øc kh¸c víi cuéc c¸ch m¹ng Ph¸p ®· ®−îc hoµn mµ th«i. thµnh, ë chç lµ giai cÊp t− s¶n kh«ng nh÷ng ®· ph¶n béi chñ nghÜa d©n chñ nãi chung, mµ cßn ph¶n béi n«ng d©n nãi riªng Ngµy 4 th¸ng T¸m 1789, ba tuÇn lÔ sau khi chiÕm ®−îc ngôc Ba-xti, nh©n d©n Ph¸p chØ trong mét ngµy ®· th¾ng tÊt n÷a. 2) C¬ së ®Ó thùc hiÖn ®Çy ®ñ mét cuéc c¸ch m¹ng d©n c¶ nh÷ng ®¶m phô phong kiÕn. chñ lµ ph¶i t¹o ra mét giai cÊp n«ng d©n tù do. 3) T¹o ra mét giai cÊp nh− vËy tøc lµ huû bá nh÷ng ®¶m phô phong kiÕn, Ngµy 11 th¸ng B¶y n¨m 1848, bèn th¸ng sau nh÷ng cuéc chiÕn ®Êu b»ng chiÕn luü trªn c¸c ®−êng phè håi th¸ng Ba, th× tiªu diÖt chÕ ®é phong kiÕn, ®ã tuyÖt nhiªn ch−a ph¶i lµ c¸ch nh÷ng ®¶m phô phong kiÕn ®· th¾ng nh©n d©n §øc. Teste m¹ng x· héi chñ nghÜa. 4) N«ng d©n lµ nh÷ng b¹n ®ång minh Gierke cum Hansemanno*. "tù nhiªn nhÊt" cña giai cÊp t− s¶n, tøc lµ cña giai cÊp t− s¶n d©n chñ, nÕu kh«ng cã hä th× giai cÊp t− s¶n ®ã sÏ "bÊt lùc" Giai cÊp t− s¶n Ph¸p n¨m 1789 kh«ng mét lóc nµo bá b¹n ®ång minh cña m×nh lµ n«ng d©n. Hä biÕt r»ng quyÒn thèng tr−íc thÕ lùc ph¶n ®éng. trÞ cña hä lµ dùa trªn sù huû bá chÕ ®é phong kiÕn ë n«ng NÕu thay ®æi mét c¸ch t−¬ng øng nh÷ng ®Æc ®iÓm d©n th«n vµ t¹o ra mét giai cÊp n«ng d©n tù do cã së h÷u ruéng téc cô thÓ vµ ®em chÕ ®é n«ng n« thay thÕ cho chÕ ®é phong ®Êt (grundbesitzenden). kiÕn, th× tÊt c¶ nh÷ng nguyªn lý ®ã hoµn toµn cã thÓ øng Giai cÊp t− s¶n §øc n¨m 1848 ph¶n béi mét c¸ch v« liªm sØ dông vµo n−íc Nga n¨m 1905. Ch¾c ch¾n r»ng nh÷ng bµi n«ng d©n lµ b¹n ®ång minh tù nhiªn nhÊt cña hä, lµ thÞt cña häc rót ra trong kinh nghiÖm §øc, do M¸c ®· lµm s¸ng tá, thÞt hä, vµ nÕu kh«ng cã n«ng d©n th× hä sÏ trë thµnh bÊt lùc kh«ng thÓ dÉn chóng ta ®Õn mét khÈu hiÖu nµo kh¸c ®Ó tr−íc giai cÊp quý téc. lµm cho c¸ch m¹ng ®¹t tíi th¾ng lîi quyÕt ®Þnh, ngoµi khÈu Duy tr× nh÷ng ®Æc quyÒn phong kiÕn, thõa nhËn nh÷ng hiÖu: chuyªn chÝnh d©n chñ - c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n ®Æc quyÒn Êy d−íi chiªu bµi chuéc l¹i (mét c¸ch gi¶ t¹o), ®ã lµ vµ n«ng d©n. Ch¾c ch¾n r»ng nh÷ng thµnh phÇn chñ yÕu kÕt qu¶ cña cuéc c¸ch m¹ng §øc n¨m 1848. ThËt lµ qu¶ nói ®Î cña "nh©n d©n" mµ n¨m 1848 M¸c ®em ®èi lËp víi thÕ lùc ra chuét nh¾t" 60. ph¶n ®éng chèng ®èi vµ víi giai cÊp t− s¶n ph¶n tr¾c, lµ §ã lµ mét ®o¹n nghÞ luËn rÊt bæ Ých, ®−a ®Õn cho chóng giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n. Ch¾c ch¾n r»ng ë n−íc Nga ta bèn nguyªn lý quan träng: 1) Cuéc c¸ch m¹ng dë dang chóng ta còng vËy, ph¸i t− s¶n tù do chñ nghÜa vµ c¸c ngµi thuéc ph¸i "Gi¶i phãng" ®ang ph¶n béi vµ sÏ ph¶n béi __________ * n«ng d©n, nghÜa lµ chóng sÏ ®−a ra mét cuéc c¶i c¸ch gi¶ m¹o "Cã c¸c «ng HiÕc-kª vµ Han-x¬-man lµm chøng". Han-x¬-man ®¹i diÖn cho ®¶ng cña giai cÊp ®¹i t− s¶n trong néi c¸c (ë Nga: T¬-ru-bª-tx¬-c«i hoÆc R«-®i- cho xong chuyÖn, chóng sÏ ®øng vÒ phÝa bän ®Þa chñ trong tsÐp, v.v.). HiÕc-kª, bé tr−ëng Bé n«ng nghiÖp trong néi c¸c Han-x¬-man, ®· cuéc ®Êu tranh quyÕt liÖt gi÷a bän nµy víi n«ng d©n. ChØ cã ®Ò ra dù ¸n "t¸o b¹o" d−êng nh− "huû bá nh÷ng ®¶m phô phong kiÕn" vµ nãi giai cÊp v« s¶n míi cã thÓ triÖt ®Ó ñng hé n«ng d©n trong r»ng "kh«ng cÇn ph¶i chuéc", nh−ng thùc ra th× dù ¸n ®ã chØ dù ®Þnh hñy bá cuéc ®Êu tranh nµy. Cuèi cïng, ch¾c ch¾n r»ng ë n−íc Nga nh÷ng thø ®¶m phô nhá nhÆt, Ýt quan träng mµ duy tr× hoÆc b¾t chuéc nh÷ng thø ®¶m phô lín. ¤ng HiÕc-kª lµ mét c¸i g× nh− lo¹i nh÷ng ngµi Ca-blu-cèp, chóng ta còng vËy, thµnh c«ng cña cuéc ®Êu tranh cña n«ng Ma-nu-i-lèp, GhÐc-txen-stanh vµ nh÷ng ng−êi b¹n tù do chñ nghÜa t− s¶n kh¸c d©n, tøc lµ viÖc chuyÓn toµn bé ruéng ®Êt vÒ tay n«ng d©n, nh− thÕ cña ng−êi n«ng d©n Nga, lµ bän muèn "më réng quyÒn së h÷u ruéng sÏ cã nghÜa lµ mét cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ hoµn toµn, v× ®ã ®Êt cña n«ng d©n" mµ l¹i kh«ng muèn lµm thiÖt h¹i ®Õn bän ®Þa chñ.
nguon tai.lieu . vn
Chính trị học Báo chí - Truyền thông Xã hội học Giáo dục học Tâm lý học Lịch sử - Văn hoá Triết học Ngôn ngữ học Thư viện thông tin Văn học nước ngoài Ngư nghiệp Hành chính - Pháp luật Địa lý - Địa danh Văn học Việt nam Lịch sử Đảng CNXH - KH Tư Tưởng HCM Ngụ ngôn - Cổ tích Ca dao - Tục ngữ Hoá học Sinh học Y khoa - Dược Kinh tế học