1. Trang Chủ
  2. Triết học
  3. [Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 1 phần 6

[Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 1 phần 6

Tham khảo tài liệu '[triết học] triết học lenin - học thuyết marx tập 1 phần 6', khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 4 26 4 27 V . I. L ª - n i n N h÷ng ng­êi b¹n d©n lµ t hÕ nµo nµo cña t­ t­ëng ph¶n kh¸ng cña giai cÊp v« s¶n còng ®Òu ®Õn khi nµo c«ng t¸c thø nhÊt xong xu«i råi míi lµm c«ng nhÊt ®Þnh sÏ ®Èy t­ t­ëng Êy vµo con ®­ên

Thể loại Tài liệu miễn phí Triết học

Số trang 42

Ngày tạo 8/29/2018 8:26:47 PM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước

Tên tệp

Tải [Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Mar... (.pdf)

Xem mẫu

  1. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 4 26 4 27 V . I. L ª - n i n N h÷ng "ng­êi b¹n d©n" lµ t hÕ nµo nµo cña t­ t­ëng ph¶n kh¸ng cña giai cÊp v« s¶n còng ®Òu ®Õn khi nµo c«ng t¸c thø nhÊt xong xu«i råi míi lµm c«ng nhÊt ®Þnh sÏ ®Èy t­ t­ëng Êy vµo con ®­êng chñ nghÜa t¸c thø hai. ChØ cã nh÷ng kÎ nhiÖt t×nh sïng b¸i c¸i "ph­¬ng d©n chñ - x· héi. ViÖc x©y dùng lý luËn ®ã cµng tiÕn lªn, th× ph¸p chñ quan trong x· héi häc" hay nh÷ng tÝn ®å cña chñ chñ nghÜa d©n chñ - x· héi sÏ cµng ph¸t triÓn nhanh chãng, nghÜa x· héi kh«ng t­ëng, míi cã thÓ rót ra ®­îc c¸i kÕt v× nh÷ng ng­êi b¶o vÖ gi¶o quyÖt nhÊt cña chÕ ®é hiÖn luËn nh­ thÕ. §­¬ng nhiªn, nÕu ng­êi ta cho r»ng nhiÖm vô t¹i, ®Òu bÊt lùc kh«ng thÓ ng¨n næi viÖc thøc tØnh t­ t­ëng cña nh÷ng ng­êi x· héi chñ nghÜa lµ ph¶i ®i t×m "nh÷ng con cña giai cÊp v« s¶n, bÊt lùc lµ v× chÕ ®é ®ã tÊt nhiªn vµ ®­êng ph¸t triÓn kh¸c" (ngoµi con ®­êng hiÖn thùc) cho kh«ng tr¸nh khái sÏ ®­a ®Õn chç lµm cho nh÷ng ng­êi s¶n n­íc nhµ th× nh­ thÕ tù nhiªn lµ c«ng t¸c thùc tiÔn sÏ chØ cã xuÊt ngµy cµng bÞ t­íc ®o¹t m¹nh h¬n, giai cÊp v« s¶n vµ thÓ tiÕn hµnh ®­îc khi nµo c¸c nhµ triÕt häc thiªn tµi ®· ®¹o qu©n trï bÞ cña nã ngµy cµng ph¸t triÓn nhiÒu h¬n, vµ ph¸t hiÖn vµ v¹ch ra ®­îc "nh÷ng con ®­êng kh¸c" Êy; vµ ®iÒu ®ã x¶y ra song song víi t×nh h×nh lµ cña c¶i x· héi ng­îc l¹i, khi c¸c con ®­êng kh¸c Êy ®· ®­îc ph¸t hiÖn vµ kh«ng ngõng t¨ng lªn, lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn rÊt v¹ch ra råi th× lóc bÊy giê c«ng t¸c lý luËn kÕt thóc vµ b¾t m¹nh vµ chñ nghÜa t­ b¶n x· héi ho¸ lao ®éng. Tuy cßn ®Çu c¸i c«ng t¸c cña nh÷ng ng­êi ph¶i h­íng "tæ quèc" ®i ph¶i tèn nhiÒu c«ng phu míi x©y dùng ®­îc lý luËn ®ã, theo “con ®­êng kh¸c" "míi ®­îc ph¸t hiÖn ra" ®ã. Nh­ng nh­ng ®iÒu ®¶m b¶o cho nh÷ng ng­êi x· héi chñ nghÜa sÏ khi nhiÖm vô cña nh÷ng ng­êi x· héi chñ nghÜa lµ ph¶i lµm lµm trßn ®­îc nhiÖm vô Êy, lµ sù phæ biÕn chñ nghÜa duy nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o t­ t­ëng cña giai cÊp v« s¶n trong vËt — mét ph­¬ng ph¸p duy nhÊt khoa häc, ®ßi hái bÊt cø cuéc ®Êu tranh hiÖn thùc cña nã chèng l¹i nh÷ng kÎ thï mét c­¬ng lÜnh nµo còng ®Òu ph¶i thÓ hiÖn ®óng qu¸ tr×nh hiÖn thùc, thùc sù, ®ang ®øng ch¾n ngang trªn con ®­êng hiÖn thùc — trong bän hä, ®iÒu ®¶m b¶o ®ã lµ sù thµnh hiÖn thùc cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nhÊt ®Þnh th× sù c«ng cña nh÷ng ng­êi d©n chñ - x· héi ®· tiÕp thu nh÷ng t­ viÖc l¹i kh¸c h¼n. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, c¶ hai c«ng t¸c lý luËn t­ëng ®ã; sù thµnh c«ng nµy ®· lµm n¸o ®éng ph¸i tù do vµ vµ c«ng t¸c thùc tiÔn sÏ hoµ lµm mét c«ng t¸c mµ LiÕp-nÕch, ph¸i d©n chñ ë n­íc ta ®Õn nçi hä ph¶i lµm cho c¸c t¹p chÝ mét chiÕn sÜ kú cùu cña §¶ng d©n chñ - x· héi §øc ®· nªu dµy cém cña hä, theo nh­ nhËn xÐt cña mét ng­êi m¸c-xÝt, lªn rÊt ®óng nh­ sau: kh«ng cßn ch¸n ng¾t n÷a. Studieren, Propagandieren, Organisieren 1). Trong khi nhÊn m¹nh nh­ thÕ sù cÇn thiÕt, tÇm quan träng vµ quy m« réng lín cña c«ng t¸c lý luËn cña nh÷ng Kh«ng thÓ lµ mét nhµ l·nh ®¹o t­ t­ëng mµ l¹i kh«ng ng­êi d©n chñ - x· héi, t«i kh«ng hÒ muèn nãi r»ng c«ng lµm c«ng t¸c lý luËn nãi trªn, còng nh­ kh«ng thÓ lµ mét t¸c ®ã ph¶i ®­îc ®Æt vµo vÞ trÝ hµng ®Çu tr­íc c«ng t¸c nhµ l·nh ®¹o t­ t­ëng mµ l¹i kh«ng h­íng c«ng t¸c ®ã theo * thùc tiÔn , vµ cµng kh«ng hÒ cho r»ng ng­êi ta h·y ®îi cho nh÷ng nhu cÇu cña sù nghiÖp, mµ l¹i kh«ng tuyªn truyÒn trong c«ng nh©n nh÷ng kÕt luËn cña lý luËn ®ã vµ kh«ng _________________________________________________________ ____________ * Tr¸i l¹i. C«ng t¸c thùc tiÔn tuyªn truyÒn vµ cæ ®éng nhÊt thiÕt bao giê còng ph¶i ë vÞ trÝ hµng ®Çu, v× mét lµ, c«ng t¸c lý thuéc vµo hä, th­êng buéc ph¶i chØ lµm c«ng t¸c lý luËn th«i, nªn kh«ng thÓ kh«ng hÕt søc coi träng nh÷ng lóc cã thÓ lµm ®­îc luËn chØ gi¶i ®¸p nh÷ng vÊn ®Ò do c«ng t¸c thùc tiÔn nªu ra. Hai lµ, nh÷ng ng­êi d©n chñ - x· héi, v× nh÷ng t×nh h×nh kh«ng phô c«ng t¸c thùc tiÔn.
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 4 28 4 29 V . I. L ª - n i n N h÷ng "ng­êi b¹n d©n" lµ t hÕ nµo gióp ®ì hä tæ chøc nhau l¹i. L µ ®¹i biÓu tù nhiªn, bëi v× sù bãc lét ng­êi lao ®éng ë n­íc Nga, ® øng vÒ thùc chÊt cña nã mµ nãi th× ë kh¾p Quy ®Þnh nhiÖm vô nh­ thÕ th× ®¶m b¶o cho ph¸i d©n chñ - x· héi khái m¾c ph¶i nh÷ng thiÕu sãt mµ c¸c nhãm x· héi chñ nghÜa th­êng hay ph¹m ph¶i: chñ nghÜa gi¸o ®iÒu n ¬i ®Òu lµ sù bãc lét theo lèi t­ b¶n chñ nghÜa, nÕu ng­êi vµ chñ nghÜa bÌ ph¸i. ta bá kh«ng nãi ®Õn nh÷ng tµn tÝch hiÖn ®ang tiªu vong cña nÒn kinh tÕ n«ng n«; chØ cã ®iÒu lµ sù bãc lét ®«ng 1 ) Nghiªn cøu, tuyªn truyÒn, tæ chøc ®¶o nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt th× nhá bÐ, ph©n t¸n, ch­a Kh«ng thÓ cã chñ nghÜa gi¸o ®iÒu ë n¬i nµo mµ tiªu ph¸t triÓn, trong lóc ®ã sù bãc lét giai cÊp v« s¶n c«ng chuÈn tèi cao vµ duy nhÊt cña häc thuyÕt lµ sù phï hîp x­ëng - nhµ m¸y th× l¹i réng lín, phæ biÕn vµ tËp trung. Trong tr­êng hîp thø nhÊt, sù bãc lét ®ã ®ang cßn ®­îc gi÷a nã víi qu¸ tr×nh thùc tÕ cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· che ®Ëy b»ng nh÷ng h×nh thøc trung cæ, b»ng nh÷ng vËt héi; kh«ng thÓ cã chñ nghÜa bÌ ph¸i khi nhiÖm vô lµ ph¶i trang trÝ vÒ mÆt chÝnh trÞ, ph¸p lý vµ phong tôc tËp qu¸n, gióp vµo viÖc tæ chøc cña giai cÊp v« s¶n, vµ do ®ã mµ vai b»ng mäi m¸nh líi lõa bÞp vµ dèi tr¸, khiÕn cho ng­êi trß cña "giíi trÝ thøc" lµ ë chç lµm cho nh÷ng ng­êi l·nh lao ®éng vµ nhµ t­ t­ëng cña anh ta kh«ng thÊy ®­îc ®¹o ®Æc biÖt, trÝ thøc, trë nªn kh«ng cÇn thiÕt. thùc chÊt cña chÕ ®é ®ang ®Ì nÆng lªn ng­êi lao ®éng, V× thÕ, mÆc dï gi÷a nh÷ng ng­êi m¸c-xÝt cßn cã nh÷ng ý kh«ng thÊy ®­îc lµ cã thÓ tho¸t khái chÕ ®é ®ã b»ng lèi kiÕn bÊt ®ång trong c¸c vÊn ®Ò lý luËn kh¸c nhau, nh­ng nµo vµ b»ng c¸ch nµo. Tr¸i l¹i, trong tr­êng hîp thø hai, nh÷ng ph­¬ng ph¸p ho¹t ®éng chÝnh trÞ cña hä, tõ khi sù bãc lét ®· hoµn toµn ph¸t triÓn vµ thÓ hiÖn ra d­íi thµnh lËp nhãm cho ®Õn nay, vÉn kh«ng thay ®æi. h×nh thøc thuÇn tuý cña nã, chø kh«ng cßn cã tÊt c¶ nh÷ng chi tiÕt lµm rèi lo¹n sù viÖc n÷a. Ng­êi c«ng nh©n Ho¹t ®éng chÝnh trÞ cña nh÷ng ng­êi d©n chñ - x· héi lµ ®· kh«ng thÓ kh«ng thÊy r»ng kÎ ¸p bøc m×nh, chÝnh lµ ë chç gióp vµo viÖc ph¸t triÓn vµ tæ chøc phong trµo c«ng t ­ b¶n ; r»ng m×nh ph¶i ®Êu tranh chèng giai cÊp t ­ s¶n. nh©n ë Nga, vµo viÖc c¶i biÕn phong trµo ®ã tõ tr¹ng th¸i Vµ cuéc ®Êu tranh ®ã cña hä nh»m tho¶ m·n nh÷ng nhu nh÷ng m­u toan ph¶n ®èi, "b¹o ®éng" vµ b·i c«ng lÎ tÎ vµ cÇu kinh tÕ tr­íc m¾t, nh»m c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt thiÕu t­ t­ëng chØ ®¹o, thµnh mét cuéc ®Êu tranh cã tæ chøc cña hä, tÊt nhiªn sÏ ®ßi hái sù tæ chøc cña c«ng nh©n, cña toµn thÓ giai cÊp c«ng nh©n Nga nh»m chèng l¹i chÕ cuéc ®Êu tranh ®ã tÊt nhiªn sÏ trë thµnh mét cuéc chiÕn ®é t­ s¶n, nh»m t­íc ®o¹t nh÷ng kÎ ®i t­íc ®o¹t, nh»m tiªu tranh kh«ng ph¶i lµ chèng nh÷ng c¸ nh©n mµ chèng c¶ diÖt c¸i chÕ ®é x· héi x©y dùng trªn sù ¸p bøc ng­êi lao mét giai cÊp , chÝnh c¸i giai cÊp kh«ng ph¶i chØ ë trong ®éng. Ho¹t ®éng ®ã dùa vµo lßng tin t­ëng chung cña nh÷ng ng­êi m¸c-xÝt cho r»ng c«ng nh©n Nga lµ ®¹i biÓu ____________ duy nhÊt vµ tù nhiªn cña toµn thÓ nh©n d©n lao ®éng vµ bÞ ng­êi thuéc ph¸i d©n tuý hiÓu theo nghÜa réng nhÊt, ®Òu nghÜ r»ng: mu- bãc lét ë Nga. gÝch lµ con ng­êi cña t­¬ng lai ë n­íc Nga. Cßn nh÷ng ng­êi d©n chñ - x· héi th× cho r»ng: c«ng nh©n lµ con ng­êi cña t­¬ng lai ë n­íc Nga. _________________________________________________________ Quan ®iÓm ®ã cña nh÷ng ng­êi m¸c-xÝt ®· ®­îc tr×nh bµy trong mét * Nh÷ng ng­êi ®¹i biÓu cho chñ nghÜa x· héi n«ng d©n, tøc lµ nh÷ng b¶n th¶o.
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 4 30 4 31 V . I. L ª - n i n N h÷ng "ng­êi b¹n d©n" lµ t hÕ nµo c ¸c c«ng x­ëng vµ nhµ m¸y, mµ bÊt cø lóc nµo vµ bÊt cø n h©n g©y ra ¸p bøc kh«ng ph¶i lµ c¸ nh©n nµy hay c¸ ë ®©u, còng ®Òu ¸p bøc vµ ®Ì nÆng lªn ng­êi lao ®éng. nh©n kh¸c, mµ toµn bé hÖ thèng kinh tÕ. Tr¸i l¹i, chñ Cho nªn ng­êi c«ng nh©n c«ng x­ëng - nhµ m¸y ch¼ng nghÜa ®¹i t­ b¶n tÊt nhiªn ph¶i ph¸ vì mäi mèi liªn hÖ qua chØ lµ ng­ê i ®¹i biÓu tiªn tiÕn cho toµn th Ó d©n rµng buéc c«ng nh©n vµo x· héi cò, vµo mét ®Þa ph­¬ng ch óng bÞ bãc lét mµ th«i, vµ muèn cho anh ta cã thÓ nµo ®ã vµ vµo mét kÎ bãc lét nµo ®ã, nã ®oµn kÕt hä l¹i, lµm trßn vai trß ®ã cña m×nh tron g mét cuéc ®Êu buéc hä ph¶i suy nghÜ vµ ®Æt hä vµo trong nh÷ng ®iÒu kiÖn tranh cã tæ chøc vµ kiªn ®Þnh th× hoµn toµn kh«ng cÇn khiÕn hä cã thÓ tiÕn hµnh ®­îc mét cuéc ®Êu tranh cã tæ ph¶i dïng nh÷n g "tiÒn ® å" nµy nä ®Ó l«i kÐo anh ta; chøc. Nh÷ng ng­êi d©n chñ - x· héi h­íng toµn bé sù chó ý ch Ø cÇn gi¶i thÝch cho anh ta hiÓu râ t×nh c¶nh cña anh ta, vµ toµn bé ho¹t ®éng cña m×nh vµo giai cÊp c«ng nh©n. Khi hiÓu râ c¬ cÊu kinh tÕ - chÝnh trÞ cña chÕ ®é ®ang ¸p bøc nh÷ng ®¹i biÓu tiªn tiÕn cña giai cÊp ®ã ®· thÊm nhuÇn anh ta; chØ cÇn gi¶i thÝch cho anh ta thÊy r»ng víi chÕ ®é ®ã ®­îc nh÷ng t­ t­ëng cña chñ nghÜa x· héi khoa häc, t­ th× sù ®èi kh¸ng giai cÊp lµ viÖc tÊt nhiªn, kh«ng thÓ tr¸nh t­ëng vÒ vai trß lÞch sö cña c«ng nh©n Nga, khi c¸c t­ ®­îc. T×nh c¶nh ®ã cña c«ng nh©n c«ng x­ëng - nhµ m¸y t­ëng ®ã ®· ®­îc phæ biÕn réng r·i vµ khi mµ trong hµng trong hÖ thèng chung cña c¸c quan hÖ t­ b¶n chñ nghÜa, lµm ngò c«ng nh©n ®· lËp ra ®­îc c¸c tæ chøc v÷ng ch¾c cã thÓ cho anh ta trë thµnh chiÕn sÜ duy nhÊt ®Êu tranh ®Ó gi¶i biÕn cuéc chiÕn tranh kinh tÕ ph©n t¸n hiÖn nay cña c«ng phãng giai cÊp c«ng nh©n, v× chØ cã giai ®o¹n ph¸t triÓn cao nh©n thµnh mét cuéc ®Êu tranh giai cÊp tù gi¸c, th× lóc ®ã cña chñ nghÜa t­ b¶n, tøc nÒn ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ, míi ng­êi c«ng nh©n Nga, ®øng ®Çu tÊt c¶ c¸c phÇn tö d©n t¹o ra ®­îc nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt vµ nh÷ng lùc l­îng x· chñ, sÏ ®¹p ®æ ®­îc chÕ ®é chuyªn chÕ vµ ®­a giai cÊp v« héi cÇn thiÕt cho cuéc ®Êu tranh ®ã. BÊt cø ë ®©u khi c¸c s¶n Nga (s¸t c¸nh víi giai cÊp v« s¶n trong tÊt c¶ c¸c h×nh thøc ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t­ b¶n cßn thÊp th× n­íc), t h«ng qua con ®­êng trùc tiÕp ®Êu tranh chÝnh trÞ kh«ng cã nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt Êy: s¶n xuÊt bÞ ph©n t¸n c«ng khai, tiÕn tíi c¸ch m¹ng céng s¶n chñ nghÜa thµnh hµng ngh×n ®¬n vÞ kinh doanh hÕt søc nhá (c¸c ®¬n vÞ th¾ng lîi. nµy vÉn lµ nh÷ng ®¬n vÞ kinh doanh ph©n t¸n, ngay c¶ d­íi nh÷ng h×nh thøc b×nh qu©n nhÊt cña chÕ ®é së h÷u c«ng x· vÒ ruéng ®Êt), phÇn nhiÒu th× ng­êi bÞ bãc lét vÉn cßn cã HÕt. mét c¬ së kinh doanh nhá xÝu vµ v× vËy mµ bÞ rµng buéc 1894. vµo chÝnh ngay c¸i hÖ thèng t­ s¶n mµ ng­êi ®ã ph¶i ®Êu tranh chèng l¹i: ®ã lµ ®iÒu k×m h·m vµ g©y khã kh¨n cho sù ph¸t triÓn cña c¸c lùc l­îng x· héi cã kh¶ n¨ng lËt ®æ chñ nghÜa t­ b¶n. C¬ së kinh doanh nhá, ph©n t¸n, c¸ thÓ rµng buéc nh÷ng ng­êi lao ®éng vµo ®Þa ph­¬ng cña hä, lµm cho hä t¸ch rêi nhau, kh«ng gióp cho hä hiÓu ®­îc sù ®oµn kÕt giai cÊp cña hä, còng kh«ng gióp cho hä cã thÓ ®oµn kÕt nhau l¹i, sau khi hä ®· hiÓu r»ng nguyªn
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 4 32 4 33 V . I. L ª - n i n N h÷ng "ng­êi b¹n d©n" lµ t hÕ nµo Trang cuèi cña thiªn III b¶n in th¹ch cuèn s¸ch cña V. I. Lªnin: "Nh÷ng "ng­êi b¹n d©n" lµ thÕ nµo vµ hä ®Êu tranh chèng nh÷ng ng­êi d©n chñ - x· héi ra sao?” — 1894 ¶nh thu nhá
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 3 87 N h÷ng “ ng­êi b¹n d©n” l µ thÕ nµo Phô lôc I T«i xin dÉn ra trong biÓu ®å sau ®©y, nh÷ng tµi liÖu cã liªn quan ®Õn 24 ng©n s¸ch chi thu ®· nãi ®Õn trong v¨n b¶n. Sè liÖu tæng hîp vÒ thµnh phÇn vµ vÒ ng©n s¸ch chi thu cña 24 n«ng hé ®iÓn h×nh cña huyÖn ¤-xt¬-r«-gèt-xc¬. G i ¶ i t h Ý c h b i Ó u ® å. 1) 21 cét ®Çu hoµn toµn rót ra tõ tËp tµi liÖu. Cét 22 tËp hîp c¸c môc kª trong tËp tµi liÖu vÒ thu nhËp cña viÖc trång trät lóa m¹ch ®en, tiÓu m¹ch, yÕn m¹ch vµ ®¹i m¹ch, kª vµ kiÒu m¹ch, c¸c ngò cèc kh¸c, khoai t©y, rau vµ cá kh« (8 cét). Trong v¨n b¶n, chóng t«i ®· nãi ®Õn c¸ch tÝnh thu nhËp vÒ ngò cèc (cét 23), sau khi ®· trõ r¬m vµ trÊu ra råi. Sau n÷a, cét 24 lµ tæng hîp c¸c môc trong tËp tµi liÖu vÒ thu nhËp do c¸c nguån sau ®©y ®em l¹i: ngùa, bß, cõu, lîn, gia cÇm, da thuéc vµ len, mì vµ thÞt, c¸c s¶n phÈm b»ng s÷a, b¬ (9 cét). C¸c cét tõ 25 ®Õn 29 hoµn toµn lÊy trong tËp tµi liÖu. C¸c cét tõ 30 ®Õn 34 gåm c¸c môc sau ®©y cña tËp tµi liÖu: chi phÝ vÒ lóa m¹ch ®en, tiÓu m¹ch, kª vµ kiÒu m¹ch, khoai t©y, rau, muèi, b¬, mì vµ thÞt, c¸, c¸c s¶n phÈm b»ng s÷a, r­îu m¹nh, chÌ (12 cét). Cét 35 tæng hîp c¸c môc sau ®©y trong tËp tµi liÖu: chi phÝ vÒ xµ- phßng, dÇu löa, nÕn, quÇn ¸o vµ b¸t ®Üa (4 cét). C¸c cét kh¸c th× râ råi. 2) Cét 8 tæng céng diÖn tÝch (tÝnh b»ng ®ª-xi-a-tin) cña ruéng thuª vµ ruéng ®Êt trång trät n»m trong phÇn ruéng ®­îc chia (trong tËp lôc cã cét nµy). 3) Nh÷ng con sè ghi ë d­íi cïng trong c¸c cét: "Ph©n phèi thu vµ chi" ®Òu chØ phÇn tÝnh b»ng tiÒn cña chi vµ thu. Trong c¸c cét tõ 25 ®Õn 28 vµ tõ 37 ®Õn 42, toµn bé thu nhËp (c¸c mãn chi) ®Òu b»ng tiÒn c¶. PhÇn tÝnh b»ng tiÒn (mµ t¸c gi¶ kh«ng t¸ch ra) ®· ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy tæng thu
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 3 89 Nh÷ng “ ng­êi b¹n d©n” l µ thÕ nµo 3 88 V . I. L ª - n i n nhËp trõ bít nh÷ng c¸i mµ b¶n th©n n«ng hé ®· tiªu dïng.
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Cè n«ng Sè ng­êi lao ®éng (nam giíi) Sè l­îng cè n«ng c¶ nam Nh©n khÈu nam vµ n÷ Sè hé dïng cè n«ng C¸c lo¹i n«ng hé vµ sè n«nghé lÉn n÷ 1 2 3 4 Tæng céng .................. 47 11 6 8 6 n«ng hé Trung b×nh mçi n«ng hé... kh¸ gi¶ 7 ,83 1,8 ― ― 11 n«ng Tæng céng 92 26 2 2 hé lo¹i Trung b×nh mçi n«ng hé... trung b×nh 8,36 2,4 ― ― Tæng céng .................. 7 n«ng hé 37 10 2 2 nghÌo Trung b×nh mçi n«ng hé.......... 5,28 1,4 ― ― Tæng céng Tæng céng .................. 176 47 10 12 24 n«ng Trung b×nh mçi n«ng hé... hé 7,33 1,9 ― ― Tæng céng .................. 2 cè n«ng 9 2 ― ― (®· tÝnh trong lo¹i n«ng hé Trung b×nh mçi n«ng hé... 4,5 I — ― nghÌo)
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn ruéng ®­îc chia (tÝnh Tæng sè diÖn tÝch ruéng ®Êt Sóc vËt G i ¸ t r Þ (t Ý n h b » n g r ó p) Thuª ( con) C¸c §å Sè x­ëng c«ng nghiÖp (tÝnh Nhµ Sóc bÊt C¸c lo¹ i N«ng QuÇn Tæng dïng thµnh sóc vËt lín) cöa b»ng ®ª-xi-a-tin) ®éng vËt vµ Sóc vËt cµy kÐo n«ng hé vµ cô trong ¸o céng céng s¶n ong sè n«ng hé Sè n«ng cô §ª-xi-a-tin nhµ Sè nhµ cöa trång trät kh¸c Tæng Hé 14 15 16 17 18 19 20 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Tæng céng 2 6 96 2 237 670,8 453 1 294,2 3 076,5 10 427,5 6 n«ng hé 1 32,6 6 52,8 123,4 52 4 224 35 81 Trung b×nh kh¸ gi¶ 449,33 372,83 111,80 75,5 215,7 512,75 1 737,91 mçi n«ng hé 22,1 ― 8,8 20,6 8,6 ― 37,3 5,8 13,5 Tæng céng 11 n«ng hé 2 3 62 318 532,9 435,9 2 094,2 2 907,7 8 650,7 1 01,2 10 85,5 140,2 70 ― 338 40 89,1 lo¹i trung Trung b×nh 9,2 ― 7,7 12,7 6,4 ― 30,7 3,6 8,1 b×nh 214,73 28,91 48,44 39,63 190,38 264,33 786,42 mçi n«ng hé 57,8 4 19,8 49,8 31 ― 108 7 15,3 Tæng céng 835 90 112,3 254 647,1 605,3 2 543,7 7 n«ng hé 8,5 ― 2,8 7,1 4,4 ― 15,4 1 2,2 Trung b×nh nghÌo 119,28 12,85 16,04 36,29 92,45 86,47 363,38 mçi n«ng hé 2 91,6 20 158,1 313,4 153 4 670 82 185,4 Tæng céng 12,1 ― 6,6 13 6,4 ― 27,9 3,4 7,7 Tæng céng 5 8 93 2 645 1 316 1 142,9 4 035,5 6 589,5 21 621,9 24 n«ng hé 14,4 ― ― 6 ,8 6 ― 11 ― 1,1 Trung b×nh 245,55 110,21 54,83 47,62 168,14 274,56 900,91 mçi n«ng hé 2 cè n«ng 7,2 ― ― 3 ,4 3 ― 5,5 ― 0,5 Tæng céng 155 25 6,4 76,8 129,3 9,1 401,6 (®· tÝnh
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. trong lo¹i 99 Trung b×nh 25 29,75 ― 2,85 ― 64,4 ― 2 n«ng hé 77,5 12,5 3,2 38,4 64,65 4,55 200,8 70,3 mçi n«ng hé nghÌo) Ph ©n phèi th u n hË p Do c¸c nghÒ phô ®em l¹i Tæng sè nî ch­a tr¶ Tæng céng (tÝnh Do c¸c x­ëng ®em l¹i Do ch¨n nu«i ®em l¹i Do n«ng nghiÖp Do nu«i ong vµ lµm (tÝnh b»ng róp) C¸c thu nhËp kh¸c mµ cã b»ng r óp) v­ên ®em l¹i Trong ®ã: do ngò cèc ®em Tæng l¹i céng 21 22 23 24 25 26 27 28 29 61,2% 15,4% 4,3% 6,5% 5% 7,6% 100% 80 3 861,7 2 598,2 972,6 271 412 320 482,2 6 319,5 1 774,4 1 774,4 396,5 3 656,1 ― 162,1 45,2 68,6 53,3 80,4 1 053,2 13,3 643,6 609,3 60,7% 16,1% 0,7% 18,8% ― 3,7% 100% 357 3 163,8 2 203,8 837,5 36,1 979,3 195,5 5 212,2 899,9 899,9 423,2 2 534 ― 7 6,1 3,2 89 ― 17,8 473,8 32,4 287,7 230 48,7% 22,9% 1,9% 23,8% ― 2,7% 100% 2 33,6 689,9 502,08 324,2 27 336,8 39 1 416,9 175,25 175,24 216,6 794,64 ― 4 6,3 3,9 48,1 ― 5,5 202,4 33,4 98,5 113,5 59,6% 16,5% 2,6% 13,3% 2,5% 5,5% 100% 6 70,6 7 715,4 5 304,8 2 134,3 334,1 1 728,1 320 716,7 12 948,6 2 849,54 2 849,54 1 036,3 6 984,74 ― 88,9 13,9 72 13,3 29,9 539,5 291,03 27,9 321,5 59,5 ― 5,7 ― 128,8 ― 4 198 50 3 4,8 140,6
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. c¸ c kh o¶ n c hi p hÝ T×nh h×nh ph©n phèi Tæng céng TiÒn nép cho c¸c Thu nhËp rßng + (t Ý n h b » n g r ó p) N«ng cô vµ sóc ¡n uèng TiÒn thuª ruéng §Ó nu«i ng­êi QuÇn ¸o vµ c¸c nhu cÇu kh¸c trong gia lµm vµ ch¨n vËt cµy kÐo Ch¨n nu«i C¸c thøc ¨n kh¸c Thøc ¨n thùc vËt sóc vËt sóc vËt Trong ®ã Tæng céng tiÒn hôt― TiÒn thuª ®×nh C¸c lo¹i n«ng hé vµ sè gi¸o chñ S÷a, thÞt v.v. Muèi, r­îu T¹p chÝ m¹nh, chÌ n«ng hé 36 37 38 39 40 41 42 43 44 34 35 30 31 32 33 2 4,9% 9,4% 13,5% 6,5% 4,9% 1,1% 2,3% 100% Tæng céng 29,2% 8,2% 561,3 1 276,6 484,5 691,7 332 253,5 56 116,5 5 135,2 + 1 184,3 1 500,6 823,8 676,8 115,5 423,8 103,2 2 211,5 6 n«ng hé 218,7 58,6 kh¸ gi¶ 212,76 80,75 115,29 55,33 42,25 9,33 19,42 855,86 + 197,34 Trung b×nh 368,6 mçi n«ng hé 250,1 ― ― ― ― 70,63 2 1,2% 5% 0,9% 6,8% 4,9% 1,3% 11,7% 100% + 24,5 Tæng céng 37,6% 10,6% 1 098,2 256 47,6 351,7 254,9 69,9 609,4 5 187,7 1 951,9 1 337,3 614,6 534,3 80,3 548,1 1 1 n«ng hé 1 896,7 lo¹i trung 257,7 33,4 1 44 49,5 99,84 23,27 4,33 31,97 23,17 6,35 55,4 471,6 + 2,19 b×nh Trung b×nh 172,5 mçi n«ng hé 177,45 ― ― ― ― 49,83 1 5,6% 7,1% 1,6% 6% 6,5% 1,8% 4,7% 100% ― 149,6 Tæng céng 42,1% 14,6% 243,7 110,6 24,3 94,5 101,8 28 73,2 1 566,5 660,8 487,7 173,1 134,4 38,7 229,6 7 n«ng hé 712,66 253,46 160,96 53,8 26,8 nghÌo 34,81 15,8 3,47 13,5 14,54 4 10,46 223,78 ― 21,38 Trung b×nh 101,8 mçi n«ng hé ― ― ― ― 32,8 94,4 2 2,2% 7,1% 6,4% 6,5% 5,1% 1,3% 6,7% 100% + 1 059,2 Tæng céng 34,6% 10,1% 2 618,5 851,1 763,6 778,2 610,2 153,9 799,1 11 889,4 4 113,3 2 648,8 1 464,5 1 230 234,5 1 201,5 Tæng céng 4 820,86 729,86 134,9 2 4 n«ng hé 1 09,1 35,46 31,82 32,43 25,43 6,41 33,29 495,39 + 44,11 Trung b×nh 200,87 mçi n«ng hé 171,39 110,37 61,02 51,25 9,77 50,06 8 53,2 0,4 ― 22,6 2 ,8 3,3 186,9 + 11,1 2 cè n«ng Tæng céng 81,7 72,1 9,6 6,1 3,5 14,9 137,6 (®· tÝnh 50,7 42,5 4,7 4 ,6 4 26,6 0,2 ― 11,3 1 ,4 1,65 93,45 + 5,55 trong lo¹i Trung b×nh n«ng hé 68,8 40,85 ― ― ― ― 7,45 mçi n«ng hé nghÌo)
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. N h÷ng “ ng­êi b¹n d©n” l µ thÕ nµo 3 94 3 95 V . I. L ª - n i n r»ng häc thuyÕt ®Êu tranh giai cÊp kh«ng ph¶i lµ träng t©m cña toµn bé hÖ thèng c¸c quan ®iÓm cña M¸c ®­îc kh«ng? §­¬ng nhiªn, «ng Nic. —«n cã thÓ thõa nhËn lý luËn cña M¸c, trõ ®iÓm Êy, v× ch¼ng h¹n, ®iÓm Êy kh«ng hîp víi ®iÒu kiÖn lÞch sö vµ thùc tÕ n­íc Nga, nh­ng nÕu thÕ th× tr­íc hÕt ®· kh«ng thÓ nãi r»ng lý luËn cña M¸c gi¶i thÝch ®­îc chÕ ®é cña n­íc ta, thËm chÝ còng kh«ng thÓ nãi ®Õn Phô lôc II lý luËn Êy vµ ®Õn chñ nghÜa t­ b¶n ®­îc n÷a, v× nh­ vËy, sÏ ph¶i söa l¹i lý luËn vµ ®Æt ra kh¸i niÖm vÒ mét thø chñ Trong lêi phª b×nh Nic. —«n, «ng Xt¬-ru-vª ®· hoµn toµn nghÜa t­ b¶n kh¸c kh«ng cã nh÷ng quan hÖ ®èi kh¸ng vµ cã lý khi ®Æt thµnh träng ®iÓm phª b×nh c¸i luËn ®iÓm cho kh«ng cã ®Êu tranh giai cÊp. Dï sao còng ph¶i tr×nh bµy r»ng "häc thuyÕt cña M¸c vÒ ®Êu tranh giai cÊp vµ vÒ nhµ ®iÒu ®ã mét c¸ch hÕt søc chi tiÕt, ph¶i gi¶i thÝch t¹i sao t¸c n­íc lµ hoµn toµn xa l¹ ®èi víi nhµ kinh tÕ - chÝnh trÞ Nga". gi¶ nãi ®Õn ®iÓm A cña chñ nghÜa M¸c mµ l¹i kh«ng muèn T«i kh«ng cã can ®¶m nh­ «ng Cri-ven-c« ®Ó chØ c¨n cø vµo nãi ®Õn ®iÓm B. Nh­ng «ng Nic. —«n ch¼ng hÒ lµm nh­ thÕ. ®éc mét bµi b¸o nhá Êy (4 cét) cña «ng Xt¬-ru-vª mµ ph¸n Vµ «ng Xt¬-ru-vª kÕt luËn hoµn toµn ®óng r»ng «ng xÐt hÖ thèng c¸c quan ®iÓm cña «ng ta (t«i kh«ng ®­îc biÕt Nic. —«n kh«ng hiÓu ®Êu tranh giai cÊp nªn ®· trë thµnh c¸c bµi kh¸c cña «ng ta); vµ t«i còng kh«ng thÓ kh«ng nãi mét n g­êi kh«ng t­ëng, bëi v× kh«ng thÊy ®Êu tranh giai r»ng t«i t¸n thµnh kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶ c¸c luËn ®iÓm cña cÊp trong x· héi t­ b¶n chñ nghÜa tøc lµ eo ipso1) kh«ng ®Õm «ng Xt¬-ru-vª vµ do ®ã, t«i kh«ng thÓ bªnh vùc toµn bé bµi xØa ®Õn toµn bé néi dung thùc tÕ cña ®êi sèng chÝnh trÞ - x· b¸o cña «ng ta ®­îc mµ chØ cã thÓ bªnh vùc mét sè luËn héi trong x· héi Êy, vµ tÊt nhiªn buéc ph¶i dÊn m×nh vµo ®iÓm c¨n b¶n nµo ®ã cña «ng ta th«i. Nh­ng dï sao «ng ta nh÷ng méng t­ëng ng©y th¬ ®Ó thùc hiÖn nh÷ng nguyÖn còng cã mét nhËn ®Þnh hÕt søc ®óng r»ng: thËt vËy, kh«ng väng cña m×nh. Do kh«ng hiÓu nh­ vËy nªn «ng ta ®· trë thµnh mét ng­êi ph¶n ®éng, v× kªu gäi "x· héi" vµ "nhµ hiÓu ®­îc cuéc ®Êu tranh giai cÊp vèn cã cña x· héi t­ b¶n n­íc", nghÜa lµ kªu gäi c¸c nhµ t­ t­ëng vµ c¸c chÝnh kh¸ch chñ nghÜa, ®ã lµ sai lÇm c¨n b¶n c ña «ng Nic. —«n. ChØ cÇn cña giai cÊp t­ s¶n, th× chØ cã thÓ lµm cho nh÷ng ng­êi x· söa ch÷a c¸i sai lÇm Êy th× ngay tõ nh÷ng luËn ®iÓm vµ héi chñ nghÜa l¹c h­íng, lµm cho hä coi nh÷ng kÎ thï tÖ h¹i nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu lý luËn cña «ng ta, tÊt nhiªn nhÊt cña giai cÊp v« s¶n lµ b¹n ®ång minh cña hä, chØ cã thÓ còng rót ra ®­îc nh÷ng kÕt luËn theo tinh thÇn d©n chñ - k×m h·m cuéc ®Êu tranh tù gi¶i phãng cña c«ng nh©n, chø x· héi. ThËt vËy, kh«ng chó ý ®Õn ®Êu tranh giai cÊp kh«ng gãp phÇn t¨ng c­êng, soi s¸ng vµ tæ chøc tèt h¬n chøng tá lµ «ng ta hoµn toµn kh«ng hiÓu g× vÒ chñ nghÜa cuéc ®Êu tranh Êy. M¸c c¶, — m ét sù kh«ng hiÓu mµ ng­êi ta l¹i cµng ph¶i tr¸ch cø «ng Nic. —«n, v× «ng ta, nãi chung, cø muèn tá ra m×nh lµ ng­êi triÖt ®Ó t¸n thµnh c¸c nguyªn lý cña M¸c. 1 ) — d o ®ã mµ LiÖu cã ai, dï chØ hiÓu biÕt vÒ M¸c Ýt th«i, l¹i cã thÓ cho
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. N h÷ng “ ng­êi b¹n d©n” l µ thÕ nµo 3 96 3 97 V . I. L ª - n i n Mét khi ®· nãi ®Õn bµi b¸o cña «ng Xt¬-ru-vª th× ë ®©y cho". Ngoµi tÊt c¶ nh÷ng ®Æc tÝnh kh¸c cña c¸i lý lÏ s¾c s¶o chóng ta còng kh«ng thÓ kh«ng nh¾c l¹i lu«n c¶ c©u tr¶ lêi cña ®ã th× vÒ chÝnh b¶n th©n c¸i "sø mÖnh" cña chñ nghÜa t­ «ng Nic. —«n ®¨ng trong sè 6 cña t¹p chÝ "Cña c¶i n­íc Nga"*. b¶n, tr­íc kia «ng V.V. — vµ h×nh nh­ hiÖn nay c¶ «ng Nic. —«n n÷a — còng hiÓu mét c¸ch sai l¹c vµ chËt hÑp ®Õn ¤ng Nic. —«n, khi nªu ra nh÷ng sè liÖu chøng minh møc møc kh«ng thÓ t­ëng t­îng ®­îc; vµ tÊt nhiªn lµ lÇn nµy t¨ng lªn chËm ch¹p cña sè l­îng c«ng nh©n c«ng x­ëng - n÷a, c¸c ngµi ®ã vÉn cø tr¬ tr¸o ®em tÝnh chÊt chËt hÑp nhµ m¸y, mét møc t¨ng chËm h¬n møc t¨ng cña d©n sè, ®· trong c¸ch hiÓu cña chÝnh hä ®æ cho nh÷ng ng­êi d©n chñ - lËp luËn: "Thµnh ra chñ nghÜa t­ b¶n ë n­íc ta ch¼ng nh÷ng kh«ng lµm trßn ®­îc "sø mÖnh lÞch sö" cña nã mµ tù nã l¹i x· héi: ng­êi ta cã thÓ vu oan cho nh÷ng ng­êi ®ã bao ®Æt giíi h¹n cho sù ph¸t triÓn cña chÝnh nã. V× thÕ nh÷ng ai nhiªu còng ®­îc, v× nh÷ng ng­êi ®ã ®· bÞ cÊm kh«ng ®­îc t×m "cho tæ quèc m×nh mét con ®­êng ph¸t triÓn kh¸c víi lé diÖn trªn b¸o chÝ hîp ph¸p! con ®­êng mµ T©y ¢u ®· ®i vµ ®ang ®i theo" th× ®Òu mu«n M¸c cho r»ng c¸i viÖc lµm tiÕn bé vµ c¸ch m¹ng cña chñ phÇn cã lý". (ThÕ mµ ng­êi viÕt ra ®iÒu nµy l¹i thõa nhËn nghÜa t­ b¶n lµ ë chç khi x· héi ho¸ lao ®éng th× ®ång thêi r»ng n­íc Nga ®i theo còng con ®­êng t­ b¶n chñ nghÜa nã còng th«ng qua chÝnh ngay qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nã Êy!) ¤ng Nic. —«n cho r»ng së dÜ "sø mÖnh lÞch sö" Êy lµ do ®Ó "gi¸o dôc, ®oµn kÕt vµ tæ chøc giai cÊp c«ng nh©n", d¹y "trµo l­u kinh tÕ thï ®Þch víi c«ng x· n«ng th«n (tøc lµ chñ cho giai cÊp c«ng nh©n ®Êu tranh, tæ chøc viÖc "næi dËy" cña nghÜa t­ b¶n) ®ang ph¸ ho¹i ®Õn tËn nÒn t¶ng sù tån t¹i cña hä, ®oµn kÕt hä l¹i nh»m môc ®Ých "t­íc ®o¹t nh÷ng kÎ ®i c«ng x· ®ã, ®ång thêi kh«ng ®em l¹i c¸i t¸c dông thèng t­íc ®o¹t", nh»m giµnh lÊy chÝnh quyÒn vµ t­íc lÊy nh÷ng nhÊt rÊt ®Æc tr­ng ®èi víi T©y ¢u vµ b¾t ®Çu biÓu lé ra víi t­ liÖu s¶n xuÊt trong tay "mét Ýt tªn tiÕm ®o¹t" ®Ó giao l¹i mét søc m¹nh ®Æc biÖt ë B¾c Mü". vµo tay toµn thÓ x· héi ("T­ b¶n", tr. 650)91. Nãi mét c¸ch kh¸c, chóng ta ®ang ®øng tr­íc c¸i lý lÏ ®· M¸c ®· nãi nh­ vËy. nhµm tai mµ ng­êi ta ®­a ra ®Ó chèng l¹i nh÷ng ng­êi d©n Cè nhiªn, ®©y kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò "sè l­îng c«ng nh©n chñ - x· héi, c¸i lý lÏ ®­îc ph¸t minh ra bëi c¸i «ng V.V næi c«ng x­ëng - nhµ m¸y"; ®©y lµ nãi vÒ viÖc tËp trung c¸c t­ tiÕng, kÎ ®· xem xÐt chñ nghÜa t­ b¶n theo quan ®iÓm mét liÖu s¶n xuÊt vµ viÖc x· héi ho¸ lao ®éng. Râ rµng c¸c tiªu viªn chøc cña chÝnh phñ ®ang gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò nhµ chuÈn ®ã ch¼ng liªn quan g× tíi "sè l­îng c«ng nh©n c«ng n­íc, vÊn ®Ò "du nhËp chñ nghÜa t­ b¶n vµo trong ®êi x­ëng - nhµ m¸y" c¶. sèng nh©n d©n": nÕu chñ nghÜa t­ b¶n hoµn thµnh "sø Song nh÷ng ng­êi gi¶i thÝch M¸c mét c¸ch ®éc ®¸o ë mÖnh" th× ng­êi ta ®Ó cho nã vµo, b»ng kh«ng th× "kh«ng n­íc ta l¹i gi¶i thÝch ®iÒu ®ã mét c¸ch khiÕn ng­êi ta _________________________________________________________ t­ëng r»ng viÖc x· héi ho¸ lao ®éng trong chÕ ®é t­ b¶n chung quy l¹i chØ lµ viÖc c«ng nh©n c«ng x­ëng vµ nhµ * Nãi chung, b»ng c¸c bµi b¸o cña m×nh ®¨ng trªn tê "Cña c¶i n­íc Nga", «ng Nic.—«n h×nh nh­ cè g¾ng chøng minh r»ng m¸y lµm viÖc ë cïng mét ®Þa ®iÓm, v× thÕ mµ møc viÖc «ng ta còng kh«ng hÒ xa l×a chñ nghÜa cÊp tiÕn tiÓu thÞ d©n ®Õn c¸i møc nh­ ng­êi ta vÉn t­ëng ®©u; r»ng c¶ «ng ta n÷a còng cã thÓ lµm tiÕn bé cña chñ nghÜa t­ b¶n ®­îc ®o b»ng... sè l­îng coi sù ph¸t triÓn cña giai cÊp t­ s¶n n«ng th«n (sè 6, tr.118 — n«ng cô c¶i tiÕn, ph©n l©n, etc1), ®­îc sö dông réng r·i trong "n«ng c«ng nh©n c«ng x­ëng - nhµ m¸y!!! Sè l­îng c«ng nh©n d©n") lµ dÊu hiÖu chøng tá r»ng "chÝnh b¶n th©n n « n g d © n " (tøc lµ ®«ng ®¶o n«ng d©n bÞ t­íc ®o¹t ­?) "còng hiÓu lµ cÇn ph¶i c«ng x­ëng — nhµ m¸y t¨ng lªn, nh­ thÕ cã nghÜa lµ chñ tho¸t khái c¸i t×nh c¶nh hiÖn nay cña hä". nghÜa t­ b¶n lµm tèt c«ng viÖc tiÕn bé cña nã; sè l­îng ®ã 1) ― et cetera — v©n v©n
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. N h÷ng “ ng­êi b¹n d©n” l µ thÕ nµo 3 98 3 99 V . I. L ª - n i n gi¶m xuèng th× cã nghÜa lµ chñ nghÜa t­ b¶n "kh«ng lµm Giíi trÝ thøc thÊy tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã vµ vÉn kh«ng ngõng trßn sø mÖnh lÞch sö cña nã" (tr. 103 trong bµi b¸o cña «ng do¹ r»ng "chóng ta" l¹i sÏ ®i tíi chç ph¸ s¶n. ThËt vËy, mét Nic. —«n), vµ "giíi trÝ thøc" cã nhiÖm vô "t×m nh÷ng con sù ph¸ s¶n míi n÷a l¹i ®ang ®Õn. §«ng ®¶o nh÷ng nhµ t­ ®­êng kh¸c cho tæ quèc cña hä". b¶n nhá bÞ c¸c nhµ t­ b¶n lín ®¸nh b¹i, ®«ng ®¶o n«ng d©n bÞ g¹t ra khái nÒn n«ng nghiÖp ®ang ngµy cµng chuyÓn vµo ThÕ lµ giíi trÝ thøc Nga b¾t tay vµo ®i t×m “nh÷ng con tay giai cÊp t­ s¶n; nghÌo khæ, thÊt nghiÖp, vµ kiÖt quÖ do ®­êng kh¸c ”. Hä ®i t×m vµ thÊy c¸c con ®­êng ®ã ®· mÊy n¹n ®ãi g©y ra, th× lan réng mªnh m«ng nh­ biÓn c¶, — thÕ chôc n¨m råi, hä ra søc chøng minh  r »ng chñ nghÜa t­ b¶n mµ "giíi trÝ thøc" vÉn b×nh t©m nh¾c ®Õn nh÷ng lêi tiªn lµ mét sù ph¸t triÓn "kh«ng b×nh th­êng", v× nã dÉn ®Õn ®o¸n cña hä vµ l¹i than phiÒn vÒ con ®­êng kh«ng ®óng, cè thÊt nghiÖp vµ khñng ho¶ng. ChÝnh v× vËy n¨m 1880, chóng chøng minh r»ng chñ nghÜa t­ b¶n ë n­íc ta lµ kh«ng bÒn ta ®· ®øng tr­íc mét cuéc khñng ho¶ng; n¨m 1893 còng v÷ng v× kh«ng cã thÞ tr­êng bªn ngoµi. vËy: ®· ®Õn lóc ph¶i bá con ®­êng Êy, v× râ rµng ®iÒu ®ã lµ kh«ng hay cho chóng ta. Nh­ng giai cÊp t­ s¶n Nga th× "cø viÖc ¨n, mÆc ai nãi g× th× nãi". Trong khi "giíi trÝ thøc" ®i t×m nh÷ng con ®­êng Nh­ng giai cÊp t­ s¶n Nga th× "cø viÖc ¨n, mÆc ai nãi g× míi, giai cÊp t­ s¶n l¹i x©y nh÷ng c«ng tr×nh ®­êng s¾t to th× nãi"92: qu¶ vËy, ®iÒu ®ã lµ "kh«ng hay" khi kh«ng cßn lín trong c¸c thuéc ®Þa cña chóng, ë ®Êy chóng tù t¹o lÊy cã thÓ v¬ vÐt ®­îc nh÷ng lîi nhuËn kÕch xï n÷a; vµ thÕ lµ mét thÞ tr­êng, ®em nh÷ng c¸i mü lÖ cña chÕ ®é t­ s¶n ®Õn giai cÊp t­ s¶n liÒn cÊt tiÕng phô häa víi ph¸i tù do vµ mét n­íc cßn trÎ, ®ång thêi còng ®Æc biÖt nhanh chãng lµm ph¸i cÊp tiÕn; vµ nhê cã nh÷ng t­ b¶n nhµn rçi vµ rÎ h¬n, n¶y sinh ra ë ®Êy mét giai cÊp t­ s¶n c«ng nghiÖp vµ n«ng nã tÝch cùc b¾t tay vµo viÖc x©y dùng nh÷ng ®­êng s¾t nghiÖp, vµ ®Èy c¶ mét lo¹t nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt vµo hµng míi. §iÒu ®ã lµ kh«ng hay ®èi víi "chóng ta", bëi v× ë ngò nh÷ng ng­êi thÊt nghiÖp lu«n lu«n bÞ ®ãi khæ. nh÷ng chç cò, "chóng ta" ®· vÐt s¹ch cña nh©n d©n cho nªn b©y giê chóng ta buéc ph¶i chuyÓn sang t­ b¶n c«ng Ch¼ng lÏ nh÷ng ng­êi x· héi chñ nghÜa vÉn sÏ chØ cø tù nghiÖp, nã kh«ng thÓ lµm giµu cho chóng ta nh­ t­ b¶n giíi h¹n trong viÖc than phiÒn m·i vÒ nh÷ng con ®­êng th­¬ng nghiÖp ®­îc: vËy th× "chóng ta" sÏ ®i ®Õn nh÷ng kh«ng ®óng vµ chØ chøng minh tÝnh chÊt kh«ng bÒn v÷ng vïng biªn khu phÝa §«ng vµ phÝa B¾c cña phÇn n­íc Nga cña chñ nghÜa t­ b¶n... b»ng c¸i hiÖn t­îng sè l­îng c«ng thuéc ch©u ¢u, n¬i mµ "tÝch luü ban ®Çu" h·y cßn cã thÓ nh©n c«ng x­ëng - nhµ m¸y t¨ng lªn chËm, hay sao!!? tiÕn hµnh ®­îc vµ cã thÓ ®em l¹i lîi nhuËn 100%; n¬i mµ sù Tr­íc khi bµn ®Õn t­ t­ëng Êu trÜ Êy, kh«ng thÓ kh«ng ph©n ho¸ t­ s¶n trong n«ng d©n cßn l©u míi hoµn thµnh. nh¾c l¹i r»ng «ng NÝc. ―«n ®· thuËt l¹i mét c¸ch cùc kú _________________________________________________________ kh«ng chÝnh x¸c ®o¹n v¨n, mµ «ng ta phª ph¸n, trong bµi b¸o cña «ng Xt¬-ru-vª. §©y lµ nguyªn v¨n ®o¹n ®ã trong * NÕu nh÷ng lêi chøng minh ®ã kh«ng cã t¸c dông g×, th× ®Êy ch¼ng ph¶i v× nh÷ng lêi Êy kh«ng ®óng: sù ph¸ s¶n, c¶nh bµi b¸o Êy: nghÌo khæ vµ ®ãi rÐt cña nh©n d©n lµ nh÷ng b¹n ®ång hµnh kh«ng tr¸nh ®­îc vµ ch¾c ch¾n cña chñ nghÜa t­ b¶n, — mµ lµ v× nh÷ng lêi ®ã nh»m kh«ng ®óng chç. "X· héi", ngay c¶ khi kho¸c c¸i vá bÒ ngoµi d©n chñ ®i n÷a, còng ñng hé nh÷ng lîi Ých cña _________________________________________________________ giíi tµi phiÖt vµ dÜ nhiªn kh«ng ph¶i lµ giíi tµi phiÖt chèng l¹i chñ nghÜa t­ b¶n. "ChÝnh phñ"...— t«i xin nh¾c l¹i ý kiÕn cña mét ®èi thñ lµ «ng N. Mi-khai-lèp-xki: dï chóng ta biÕt rÊt Ýt vÒ nh÷ng c­¬ng lÜnh cña chÝnh phñ n­íc ta, ― cã lÇn «ng ta viÕt nh­ vËy, ― * T hËt vËy, lµm sao mµ kh«ng cho t­ t­ëng Êy lµ Êu trÜ ®­îc, khi nh­ng chóng ta còng biÕt ®ñ ®Õn møc cã thÓ tin ch¾c r»ng trong nh÷ng c­¬ng lÜnh ®ã kh«ng cã viÖc "x· héi hãa lao ®éng". ng­ê i ta kh« ng lÊy tr× nh ®é x· hé i ho ¸ l ao ®é ng , mµ l¹ i lÊ y c ¸ i c h Ø s è
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. N h÷ng “ ng­êi b¹n d©n” l µ thÕ nµo 4 00 4 01 V . I. L ª - n i n " NÕu t¸c gi¶ (tøc «ng Nic. —«n) nªu ra sù kh¸c nhau vÒ Sau khi ®Ýnh chÝnh nh­ thÕ, — mét sù ®Ýnh chÝnh mµ mÆt nghÒ nghiÖp trong d©n c­ Nga vµ d©n c­ Mü, — «ng theo t«i th× l¹i cµng cÇn thiÕt, v× còng trong t¹p chÝ Êy, «ng thõa nhËn r»ng ë Nga, trong tæng sè d©n tham gia ho¹t Cri-ven-c« ®· cã lÇn xuyªn t¹c ®o¹n v¨n Êy, — chóng ta bµn ®éng kinh tÕ (erwerbsth ätigen), cã 80% lµm n«ng nghiÖp, ®Õn chÝnh ngay c¸i ý kiÕn cña «ng Nic. —«n cho r»ng "chñ cßn ë n­íc Mü chØ cã 44%, — t h× ®ång thêi «ng ta l¹i nghÜa t­ b¶n ë n­íc ta kh«ng lµm trßn sø mÖnh cña nã". kh«ng chó ý r»ng sù ph¸t triÓn t­ b¶n chñ nghÜa cña n­íc Thø nhÊt, coi sè l­îng c«ng nh©n c«ng x­ëng - nhµ m¸y Nga chÝnh lµ sÏ lµm gi¶m bít sù chªnh lÖch gi÷a 80 vµ 44 lµ ®ång nhÊt víi sè l­îng c«ng nh©n lµm viÖc trong nÒn s¶n Êy: cã thÓ nãi r»ng ®ã chÝnh lµ sø mÖnh lÞch sö cña chñ xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa, nh­ t¸c gi¶ tËp "L­îc kh¶o" ®· lµm, nghÜa t­ b¶n". th× thËt lµ v« lý. Nh­ thÕ lµ lÆp l¹i (thËm chÝ cßn khuÕch ®¹i Cã thÓ cho r»ng d anh tõ " sø mÖnh" dïng ë ®©y rÊt thªm) c¸i sai lÇm cña c¸c nhµ kinh tÕ häc tiÓu thÞ d©n Nga, kh«ng ®¹t nh­ng ý kiÕn cña «ng Xt¬-ru-vª th× ®· râ rµng: nh÷ng ng­êi cho r»ng chñ nghÜa t­ b¶n b¾t ®Çu trùc tiÕp tõ «ng Nic. —«n kh«ng thÊy r»ng sù ph¸t triÓn t­ b¶n chñ nÒn ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ. Ph¶i ch¨ng hµng triÖu thî thñ nghÜa cña n­íc Nga (chÝnh «ng ta còng thõa nhËn r»ng c«ng Nga, lµm viÖc cho c¸c th­¬ng nh©n víi nh÷ng nguyªn sù ph¸t triÓn Êy thùc tÕ lµ cã tÝnh chÊt t­ b¶n chñ nghÜa) liÖu do c¸c th­¬ng nh©n ®ã cung cÊp ®Ó lÜnh mét kho¶n tiÒn sÏ lµm gi¶m bít nh©n khÈu n«ng th«n, mµ ®ã l¹i chÝnh lµ c«ng b×nh th­êng, — ph¶i ch¨ng nh÷ng thî thñ c«ng Êy quy luËt chung cña chñ nghÜa t­ b¶n. V× thÕ nÕu «ng lµm viÖc kh«ng ph¶i lµ trong nÒn s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa? Nic. —«n muèn ®¸nh ®æ ®iÒu b¸c l¹i Êy, th× «ng ta ph¶i Ph¶i ch¨ng nh÷ng c«ng nh©n n«ng nghiÖp vµ nh÷ng ng­êi v¹ch ra r»ng h oÆc 1) kh«ng ph¶i «ng ta kh«ng thÊy xu lµm c«ng nhËt trong n«ng nghiÖp kh«ng nhËn tiÒn c«ng cña h­íng ®ã cña chñ nghÜa t­ b¶n, h oÆc 2) chñ nghÜa t­ b¶n chñ vµ kh«ng mang l¹i gi¸ trÞ thÆng d­ cho chñ? Ph¶i ch¨ng nh÷ng c«ng nh©n lµm viÖc trong ngµnh c«ng nghiÖp x©y kh«ng cã xu h­íng ®ã. dùng (lµ ngµnh ®­îc ph¸t triÓn nhanh ë n­íc ta sau c¶i §¸ng lÏ lµm nh­ thÕ, th× «ng Nic. —«n l¹i ®i ph©n tÝch c¸ch) kh«ng bÞ chñ nghÜa t­ b¶n bãc lét? v.v.. nh÷ng sè liÖu vÒ sè c«ng nh©n c«ng x­ëng cña chóng ta (theo «ng tÝnh to¸n, con sè ®ã lµ 1% d©n sè). Nh­ng ph¶i Thø hai, so s¸nh sè l­îng c«ng nh©n c«ng x­ëng ch¨ng lµ «ng Xt¬-ru-vª nãi ®Õn c«ng nh©n c«ng x­ëng? (1 400 000) víi tæng sè nh©n khÈu vµ lÊy phÇn tr¨m mµ biÓu thÞ tû lÖ ®ã, th× thËt lµ v« lý. Nh­ vËy chØ cã nghÜa lu«n lu«n biÕn ®éng nh­ thÕ cña sù ph¸t triÓn cña ®éc mét ngµnh lao ®éng quèc d©n, ®Ó xÐt c¸i viÖc tiÕn bé cña chñ nghÜa t­ b¶n! lµ so s¸nh nh÷ng ®¹i l­îng kh«ng thÓ so s¸nh ®­îc, Mäi ng­êi ®Òu biÕt r»ng, víi ph­¬ng thøc s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa, sè l­îng c«ng nh©n kh«ng thÓ kh«ng hÕt søc thay ®æi; r»ng nh­: so s¸nh nh©n khÈu cã kh¶ n¨ng lao ®éng víi nh©n khÈu sè l­îng c«ng nh©n ®ã t¨ng hay gi¶m lµ do v« sè nh©n tè thø yÕu quyÕt ®Þnh, nh­ khñng ho¶ng, sè l­îng cña ®éi qu©n trï bÞ, møc liÖu ë "TËp thèng kª qu©n sù" n¨m 1865 vµ ë "B¶ng chØ dÉn vÒ c¸c c«ng ®é bãc lét lao ®éng, c­êng ®é lao ®éng v.v., v. v.. x­ëng vµ nhµ m¸y" n¨m 1890, xuÊt b¶n n¨m 1894. KÕt qu¶ lµ sè l­îng c«ng ph¶i ch¨ng lµ c«ng nh©n c«ng x­ëng chiÕm 20% d©n sè ë _________________________________________________________ Nga vµ 56% ë Mü? ph¶i ch¨ng lµ nh÷ng kh¸i niÖm "c«ng nh©n c«ng x­ëng" vµ "nh©n khÈu kh«ng lµm n«ng nghiÖp" * ë ®©y , t«i chØ phª b×nh p h­¬ng ph¸p cña «ng Nic .—«n, ph­¬ng ph¸p c¨ n cø vµo sè l­îng c«ng nh©n c«ng x­ë ng l¹i ®ång nhÊt víi nhau? Cã thÓ phñ nhËn r»ng ngay c¶ ë mµ xÐt ®o¸n "t¸c dông thèng nhÊt cña c hñ nghÜa t­ b¶n". T«i kh«ng thÓ ph©n tÝch c¸c con sè, v× kh« ng cã tr ong tay Nga n÷a c¸i phÇn d©n sè lµm n«ng nghiÖp còng ®ang gi¶m nh÷ng nguån tµi liÖu mµ «ng Nic. —« n ®· dï ng. Tuy vËy, t«i kh«ng thÓ k h«ng v¹ch ra r»ng c¸ch «ng Nic .—«n chän xuèng, hay kh«ng? nh÷ng ng u å n tµ i l i Ö u Ê y v Þ tÊ t ®· tè t l ¾ m ®© u . Tr ­ í c h Õ t, « ng ta lÊ y c ¸ c s è
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. N h÷ng “ ng­êi b¹n d©n” l µ thÕ nµo 4 02 4 03 V . I. L ª - n i n nh©n (kh«ng kÓ c«ng nh©n má) cã 829 573 vµ 875 764 ng­êi. Tû sè t¨ng 5,5% vµo h¹ng nh©n khÈu n«ng nghiÖp vµ ®em ®èi lËp c¸i mí hæ ®ã so víi tû sè t¨ng cña nh©n khÈu (91 triÖu so víi 61,42 triÖu tøc lµ t¨ng lèn Êy víi c«ng nh©n c«ng x­ëng - nhµ m¸y, ®ã sao? Sau 48,1%) th× thÊp h¬n rÊt nhiÒu. ë trang tiÕp sau, «ng ta l¹i lÊy c¸c sè liÖu kh¸c: n÷a, ë n­íc Nga, h¸ ch¼ng cã nh÷ng nghÒ nh­ nghÒ ®¸nh c¸, c¶ vÒ n¨m 1865, còng nh­ vÒ n¨m 1890, ®Òu lÊy ë "B¶ng chØ dÉn" n¨m v.v. — mµ ta còng l¹i ®em ®èi lËp mét c¸ch v« lý víi c«ng 1893. Theo c¸c sè liÖu Êy, sè l­îng c«ng nh©n trong hai n¨m ®ã lµ 392 718 nghiÖp c«ng x­ëng - nhµ m¸y, b»ng c¸ch ®em nhËp c¸c nghÒ vµ 716 792 ng­êi; tøc lµ t¨ng 82%. Nh­ng ®ã lµ kh«ng tÝnh ®Õn ngµnh c«ng nghiÖp chÞu thuÕ gi¸n thu, ë ®ã sè l­îng c«ng nh©n (tr.104) n¨m 1865 ®ã vµo n«ng nghiÖp — ® ã sao? NÕu c¸c «ng muèn cã mét ý lµ 186 053 ng­êi vµ n¨m 1890 lµ 144 332 ng­êi. NÕu céng thªm c¸c con sè niÖm vÒ thµnh phÇn nghÒ nghiÖp trong d©n sè n­íc Nga th× d­íi cïng ®ã vµo c¸c sè trªn, ng­êi ta sÏ cã mét tæng sè c«ng nh©n (kh«ng thø nhÊt, cÇn ph¶i tÝnh riªng sè nh©n khÈu lµm c«ng viÖc s¶n kÓ c«ng nh©n má) lµ 578 771 cho n¨m 1865 vµ 861 124 cho n¨m 1890. C«ng xuÊt ra c¸c gi¸ trÞ vËt chÊt, (do ®ã, mét mÆt ph¶i trõ sè nh©n nh©n t¨ng 48,7% trong khi nh©n khÈu t¨ng 48,1%. Nh­ vËy lµ trong n¨m khÈu kh«ng lao ®éng, mÆt kh¸c ph¶i trõ binh lÝnh, c«ng chøc, trang, t¸c gi¶ ®­a ra nh÷ng sè liÖu trong ®ã sè liÖu nµy th× nãi t¨ng 5%, sè thÇy tu v.v.), thø hai, ph¶i thö ph©n bè sè nh©n khÈu ®ã theo liÖu kia l¹i nãi t¨ng 48%! Vµ chÝnh lµ trªn c¬ së nh÷ng tµi liÖu tr¸i ng­îc nhau ®ã mµ «ng ta xÐt ®o¸n vÒ tÝnh chÊt kh«ng bÒn v÷ng cña chñ nghÜa t­ c¸c ngµnh lao ®éng quèc d©n. NÕu thiÕu tµi liÖu ®Ó lµm viÖc b¶n ë n­íc ta ®Êy!! ®ã th× còng kh«ng nªn b¾t tay vµo nh÷ng bµi tÝnh nh­ thÕ*, Sau n÷a, vÒ sè l­îng c«ng nh©n, t¹i sao t¸c gi¶ kh«ng lÊy nh÷ng sè vµ ®õng cã nãi bËy vÒ 1% (?? !!) nh©n khÈu lao ®éng trong liÖu mµ «ng ta ®· dÉn ra trong tËp "L­îc kh¶o" cña «ng ta (biÓu ®å XI vµ c«ng nghiÖp c«ng x­ëng - nhµ m¸y. XII), nh÷ng sè liÖu mµ theo ®ã chóng ta thÊy sè l­îng c«ng nh©n t¨ng tõ 12 ®Õn 13% trong ba n¨m (1886-1889); nghÜa lµ t¨ng nhanh h¬n nhiÒu so t­ b¶n ë n­íc ta tù nã sÏ sôp ®æ, sÏ tan tµnh, mµ kh«ng cÇn ph¶i cã mét cuéc ®Êu tranh ngoan c­êng vµ sèng m¸i! — p h¶i lµ mét víi møc t¨ng cña d©n sè? Cã thÓ lµ t¸c gi¶ sÏ nãi r»ng qu·ng thêi gian ®ã ng­êi nh­ thÕ th× míi ®em c¸c sè liÖu ®ã ®èi lËp víi sù thèng trÞ vµ sù ph¸t triÓn kh«ng thÓ chèi c·i cña chñ nghÜa t­ b¶n trong tÊt ng¾n ngñi qu¸. Nh­ng Ýt ra c¸c sè liÖu Êy thuéc cïng mét lo¹i, còng cã c¶ c¸c ngµnh lao ®éng quèc d©n! thÓ so s¸nh ®­îc vµ ®¸ng tin h¬n nhiÒu; ®ã lµ ®iÓm thø nhÊt. §iÓm thø * ¤ng Nic.—«n ®· thö lµm bµi tÝnh ®ã trong tËp "L­îc kh¶o" cña «ng, nh­ng ®· hoµn toµn thÊt b¹i. Chóng ta ®äc thÊy ë hai lµ, mÆc dÇu qu·ng thêi gian cã ng¾n ngñi, nh­ng ch¼ng ph¶i chÝnh t¸c gi¶ còng ®· dïng c¸c sè liÖu Êy ®Ó xÐt ®o¸n sù ph¸t triÓn cña nÒn trang 302: c«ng nghiÖp c«ng x­ëng - nhµ m¸y, ®Êy sao? "Tro ng thê i gian gÇn ®©y , ng­ê i ta ®· toan x¸ c ®Þnh tæng sè c «ng nh© n tù do trong 50 tØnh c ña phÇn n­íc Nga thuéc ch© u ¢u (x em X .A. C«-r« -len-c« : "Lao ®éng lµm thuª tù do", Xa nh Pª- tÐc -b ua, 18 92). Theo sù ®iÒu tra c ña Râ rµng lµ c¸c sè liÖu vÒ ®éc mét ngµnh lao ®éng quèc d©n chØ cã thÓ lµ nh÷ng sè liÖu kh«ng ch¾c ch¾n, khi mµ, ®Ó xÐt ®o¸n t×nh h×nh ngµnh Côc n«ng nghi Öp th× toµ n b é n h©n khÈ u n« ng th« n c ã k h¶ n¨ ng lao ®é ng tro ng 50 tØ nh cña p hÇ n n ­íc Nga thu éc ®ã, ng­êi ta c¨n cø vµo mét chØ sè rÊt biÕn ®éng nh­ sè l­îng c«ng c h© u ¢u lµ nh©n. C¸c b¹n thö nghÜ xem: ph¶i lµ mét ng­êi m¬ méng hÕt søc T hø ba, vµ ®©y lµ sù xuyªn t¹c chñ yÕu nhÊt vµ qu¸i gë ng©y th¬ th× míi dùa vµo c¸c sè liÖu nh­ thÕ ®Ó hy väng r»ng chñ nghÜa nhÊt ®èi víi lý luËn cña M¸c vÒ viÖc lµm tiÕn bé vµ c¸ch kh«ng cã kh¶ n¨ng lao ®éng, so s¸nh nh©n khÈu s¶n xuÊt ra m¹ng cña chñ nghÜa t­ b¶n, — c ¸c «ng c¨n cø vµo ®©u mµ c¸c gi¸ trÞ vËt chÊt víi "líp ng­êi lµm nghÒ tù do", v.v.. Mçi c«ng nh©n c«ng x­ëng - nhµ m¸y h¸ ch¼ng nu«i mét sè 35 712 000 ng­êi, trong khi ®ã th× ng­êi ta cho r»ng tæng sè c«ng nh©n cÇn thiÕt cho n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp chÕ biÕn, khai kho¸ng, vËn ng­êi nhÊt ®Þnh, kh«ng ph¶i lµ c«ng nh©n, trong gia ®×nh t¶i v.v., chØ lµ 30 124 000 ng­êi mµ th«i. Nh­ vËy sè c«ng nh©n hoµn toµn m×nh, ®Êy sao? C«ng nh©n nhµ m¸y h¸ ch¼ng nu«i — ngoµi thõa ra lµ mét con sè to lín, 5 588 000 ng­êi; nÕu tÝnh gép víi gia ®×nh ng­êi chñ cña hä vµ c¶ mét lò th­¬ng nh©n — v« sè binh hä, theo tiªu chuÈn th­êng dïng, con sè ®ã sÏ lªn tíi Ýt ra lµ 15 triÖu lÝnh, c«ng chøc vµ nh÷ng ngµi kh¸c n÷a mµ c¸c «ng ®· xÕp
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. N h÷ng “ ng­êi b¹n d©n” l µ thÕ nµo 4 04 4 05 V . I. L ª - n i n ng­êi". (§iÒu nµy ®­îc nh¾c l¹i ë tr.341). vÒ ®iÒu ®ã ®­îc, v× «ng ta ®· ®Þnh nghÜa chÝnh x¸c viÖc chñ NÕu chóng ta xÐt "sù ®iÒu tra" Êy, chóng ta sÏ thÊy r»ng ë ®©y, chØ cã nghÜa t­ b¶n x· héi ho¸ lao ®éng, ë trang 2 bµi b¸o cña «ng viÖc ®Þa chñ m­ín lao ®éng lµm thuª tù do lµ ®­îc "®iÒu tra" mµ th«i vµ ®¨ng trong sè 6 tê "Cña c¶i n­íc Nga", b»ng c¸ch nªu ra «ng X. C«-r«-len-c« ®· thªm vµo ®ã "b¶n ®iÓm t×nh h×nh" phÇn n­íc mét c¸ch ®óng ®¾n hai ®Æc tr­ng cña viÖc x· héi ho¸ Êy: 1) Nga thuéc ch©u ¢u "vÒ ph­¬ng diÖn n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp". lao ®éng cho toµn thÓ x· héi vµ 2) tËp hîp nh÷ng c«ng nh©n Trong b¶n ®iÓm t×nh h×nh ®ã, «ng ta toan (kh«ng ph¶i b»ng c¸ch dùa vµo mét sù "®iÒu tra" nµo ®ã, mµ lµ dùa vµo nh÷ng sè liÖu cò ®· cã s½n) kh¸c nhau l¹i ®Ó cã ®­îc s¶n phÈm cña lao ®éng chung. ph©n chia nh©n khÈu lao ®éng ë phÇn n­íc Nga thuéc ch©u ¢u theo Nh­ng nÕu thÕ th× «ng ta cÇn g× ph¶i nhËn xÐt "sø mÖnh" nghÒ nghiÖp cña hä. §©y lµ kÕt qu¶ mµ «ng X.A. C«-r«-len-c« ®· ®¹t cña chñ nghÜa t­ b¶n c¨n cø vµo sè l­îng c«ng nh©n c«ng ®­îc: tæng céng trong 50 tØnh ë phÇn n­íc Nga thuéc ch©u ¢u, tÝnh ra x­ëng, trong khi "sø mÖnh" Êy ®­îc thùc hiÖn nhê cã sù ph¸t cã 35 712 000 ng­êi lao ®éng, ph©n bè nh­ sau: triÓn cña chñ nghÜa t­ b¶n vµ cña viÖc x· héi ho¸ lao ®éng nãi 27 435 400 n«ng nghiÖp............................................... chung, nhê cã sù h×nh thµnh nªn giai cÊp v« s¶n nãi chung, trång trät nh÷ng c©y ®Æc biÖt.................... 1 466 400 30 124 000 — ®èi víi giai cÊp nµy th× nh÷ng c«ng nh©n c«ng x­ëng - nhµ c«ng x­ëng - nhµ m¸y vµ hÇm má ........... 1 222 700 m¸y chØ ®ãng vai trß nh÷ng ®éi ngò tiªn tiÕn, vai trß mét ®éi Do -th¸i....................................................... 1 400 400 tiÒn phong th«i. Cè nhiªn, ®iÒu kh«ng thÓ chèi c·i ®­îc lµ L©m nghiÖp.................................­íc chõng 2 000 000 phong trµo c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n võa tuú thuéc vµo ch¨n nu«i.................................................... 1 000 000 sè l­îng nh÷ng c«ng nh©n Êy, l¹i võa tuú thuéc vµo møc tËp vËn t¶i ®­êng s¾t ....................................... 200 000 trung cña hä, vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn cña hä v. v.; nh­ng tÊt ®¸nh c¸ ....................................................... 200 000 c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã kh«ng hÒ cho phÐp ng­êi ta q uy "t¸c nghÒ thñ c«ng ®Þa ph­¬ng vµ c¸c nghÒ lµm tha ph­¬ng, s¨n b¾n ®Ó lÊy thÞt, s¨n b¾t ®Ó lÊy l«ng, v.v.. ................... 787 200 duy nhÊt cho toµn thÓ n­íc Nga, nh©n khÈu kh«ng s¶n xuÊt th× kh«ng Tæng céng: 35 712 100 ®em tÝnh riªng ra (v× phôc tïng t­ t­ëng bµi Do-th¸i cña bän cÇm quyÒn, Nh­ vËy, «ng C«-r«-len-c« ®· ph©n bè (kh«ng kÓ lµ ®óng hay sai) tÊt c¶ nªn «ng C«-r«-len-c« xÕp nh÷ng ng­êi Do-th¸i... vµo lo¹i ®ã! Nh÷ng c«ng nh©n theo nghÒ nghiÖp cña hä, cßn «ng Nic.—«n th× tuú tiÖn lÊy ba môc ng­êi lao ®éng kh«ng s¶n xuÊt nh­ th­¬ng nh©n, hµnh khÊt, l­u manh, ®Çu vµ b¶o lµ cã 5 588 000 c«ng nh©n "hoµn toµn thõa" (??)! ph¹m nh©n v. v. ph¶i lµ trªn 1 400. 000 ng­êi); sè l­îng thî thñ c«ng Ýt Ngoµi chç kh«ng ®¹t Êy ra, ng­êi ta kh«ng thÓ kh«ng nhËn thÊy mét c¸ch qu¸i gë (môc cuèi cïng: nghÒ thñ c«ng ®Þa ph­¬ng vµ nghÒ ®i r»ng bµi tÝnh cña «ng C«-r«-len-c« lµ v« cïng s¬ l­îc vµ kh«ng chÝnh lµm tha ph­¬ng), v. v.. §ã lµ nh÷ng con tÝnh mµ tèt nhÊt lµ hoµn toµn x¸c: sè l­îng c«ng nh©n n«ng nghiÖp ®­îc quy ®Þnh theo mét tiªu chuÈn ®õng cã dÉn ra. nãi r»ng "t¸c dông thèng nhÊt" cña chñ nghÜa t­ b¶n chØ dông thèng nhÊt" cña chñ nghÜa t­ b¶n vµo s è l ­ î n g biÓu hiÖn ë sù tËp hîp c«ng nh©n c«ng x­ëng? C¸i quan c«ng nh©n c«ng x­ëng - nhµ m¸y. Lµm nh­ thÕ lµ thu hÑp niÖm Êy vÒ chñ nghÜa M¸c, ph¶i ch¨ng c¸c «ng ®· m­în ë t­ t­ëng cña M¸c ®Õn cùc ®é. c¸c bµi nãi vÒ vÊn ®Ò x· héi ho¸ lao ®éng ®¨ng trong tê "Ký T«i nªu ra ®©y mét thÝ dô. Trong cuèn "Zur Wohnungs- sù n­íc nhµ"? Vµ ngay c¸c «ng n÷a, c¸c «ng ch¼ng ®· ®em frage"1) P hri-®rÝch ¡ng-ghen nãi vÒ c«ng nghiÖp n­íc §øc quy viÖc x· héi ho¸ lao ®éng thµnh viÖc lao ®éng trong vµ chØ ra r»ng ngoµi n­íc §øc ra th× kh«ng cã mét n­íc cïng mét ®Þa ®iÓm, hay sao? nµo — «ng chØ nãi ®Õn T©y ¢u th«i — l ¹i cã nhiÒu ®Õn nh­ Nh­ng kh«ng. H×nh nh­ kh«ng thÓ tr¸ch «ng Nic. —«n
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. N h÷ng “ ng­êi b¹n d©n” l µ thÕ nµo 4 06 4 07 V . I. L ª - n i n §Êy, c¸c «ng xem: thÕ lµ kh«ng nh÷ng "t¸c dông thèng thÕ nh÷ng c«ng nh©n lµm thuª cã mét m¶nh v­ên hay mét nhÊt cña chñ nghÜa t­ b¶n", mµ c¶ th¾ng lîi cña phong trµo m¶nh ruéng ®Êt. ¡ng-ghen nãi: " NÒn thñ c«ng nghiÖp c«ng nh©n còng ®Òu tuú thuéc kh«ng ph¶i vµo sè l­îng n«ng th«n, kÕt hîp víi nghÒ lµm v­ên hay víi nghÒ n«ng, c«ng nh©n c«ng x­ëng, mµ cßn tuú thuéc vµo sè l­îng... lµ c¬ së réng lín cña nÒn ®¹i c«ng nghiÖp trÎ tuæi cña n­íc thî thñ c«ng n÷a! ThÕ mµ nh÷ng ng­êi theo thuyÕt ®éc ®¸o §øc"93. Sù nghÌo ®ãi cña tiÓu n«ng §øc cµng t¨ng lªn th× ë n­íc ta, v× kh«ng tÝnh ®Õn tæ chøc thuÇn tuý t­ b¶n chñ nÒn thñ c«ng nghiÖp ®ã ph¸t triÓn l¹i cµng m¹nh (ë Nga nghÜa cña tuyÖt ®¹i bé phËn c¸c nghÒ thñ c«ng ë Nga, nªn còng thÕ, — chóng t«i xin nãi thªm), nh­ng sù k Õt hîp ®· ®em c¸c nghÒ thñ c«ng ®ã ®èi lËp víi chñ nghÜa t­ b¶n, c«ng nghiÖp víi n«ng nghiÖp kh«ng ph¶i lµ mét ®iÒu kiÖn coi ®Êy lµ mét thø c«ng nghiÖp "nh©n d©n" nµo ®ã, vµ c¨n khiÕn ng­êi thî thñ c«ng cã ®­îc phóc lîi, mµ tr¸i l¹i lµ cø vµo sè l­îng c«ng nh©n c«ng x­ëng mµ ®¸nh gi¸ vÒ "tû mét ®iÒu kiÖn khiÕn hä bÞ ¸ p bøc nhiÒu h¬n. BÞ trãi chÆt sè phÇn tr¨m cña nh©n khÈu trùc tiÕp chÞu sù chi phèi cña vµo n¬i m×nh sèng, anh ta buéc ph¶i nhËn bÊt kú gi¸ c¶ chñ nghÜa t­ b¶n"! §iÒu ®ã gièng nh­ lËp luËn cña «ng Cri- nµo, vµ v× thÕ anh ta hiÕn cho nhµ t­ b¶n kh«ng nh÷ng gi¸ ven-c« cho r»ng ng­êi m¸c-xÝt muèn tËp trung tÊt c¶ mäi sù trÞ thÆng d­, mµ c¶ mét phÇn lín tiÒn c«ng cña anh n÷a chó ý vµo c«ng nh©n c«ng x­ëng, nh­ng v× nh÷ng c«ng (còng nh­ ë Nga, n¬i mµ chÕ ®é ®¹i s¶n xuÊt gia c«ng ë nh©n nµy l¹i chØ chiÕm tÊt c¶ cã 1 triÖu trong sè 100 triÖu, nhµ ®· ph¸t triÓn rÊt m¹nh). ¡ng-ghen nãi tiÕp: " §ã lµ mét cho nªn ®ã chØ lµ mét mÈu nhá cña cuéc sèng vµ nÕu mÆt cña vÊn ®Ò, nh­ng nã cßn cã mÆt tr¸i cña nã n÷a... chuyªn chó vµo cuéc sèng nhá ®ã th× ch¼ng kh¸c g× chØ giíi Cïng víi viÖc më réng thñ c«ng nghiÖp, n«ng d©n hÕt vïng h¹n ë ho¹t ®éng trong c¸c tæ chøc ®¼ng cÊp hay c¸c tæ chøc nµy ®Õn vïng kh¸c ®Òu lÇn l­ît bÞ l«i cuèn vµo phong trµo tõ thiÖn vËy ("Cña c¶i n­íc Nga", sè 12). C«ng x­ëng vµ c«ng nghiÖp hiÖn t¹i. ViÖc c¸ch m¹ng ho¸ c¸c vïng n«ng nhµ m¸y còng chØ lµ mét mÈu nhá cña cuéc sèng, gièng nh­ nghiÖp th«ng qua thñ c«ng nghiÖp, ®· lµm cho cuéc c¸ch c¸c tæ chøc ®¼ng cÊp vµ tõ thiÖn th«i!! ¤i, «ng Cri-ven-c« m¹ng c«ng nghiÖp ë §øc lan ra trªn mét khu vùc réng lín thiªn tµi! Ch¾c cã lÏ chÝnh c¸c tæ chøc ®¼ng cÊp chÕ t¹o ra h¬n ë Anh vµ ë Ph¸p tr­íc kia rÊt nhiÒu... §iÒu nµy gi¶i nh÷ng s¶n phÈm cho toµn thÓ x· héi ch¨ng? ch¾c cã lÏ chÝnh thÝch v× sao ë §øc, ng­îc l¹i víi ë Anh vµ ë Ph¸p, phong trµo chÕ ®é tæ chøc ®¼ng cÊp gi¶i thÝch râ sù bãc lét vµ t­íc ®o¹t c«ng nh©n c¸ch m¹ng ®· lan trµn trªn mét vïng réng lín nh÷ng ng­êi lao ®éng ch¨ng? ch¾c cã lÏ chÝnh ë trong c¸c cña ®Êt n­íc mét c¸ch m¹nh mÏ ®Õn nh­ thÕ, chø kh«ng chØ tæ chøc ®¼ng cÊp mµ ng­êi ta ph¶i t×m nh÷ng ®¹i biÓu tiªn tiÕn cña giai cÊp v« s¶n, cã kh¶ n¨ng gi­¬ng cao ngän cê 1 ) — "VÊn ®Ò nhµ ë" gi¶i phãng c«ng nh©n ch¨ng? ®ãng khung ë c¸c trung t©m thµnh thÞ. §iÒu nµy còng l¹i Nh÷ng ®iÒu ®ã, nÕu do miÖng c¸c nhµ triÕt häc t­ s¶n v« gi¶i thÝch v× sao phong trµo ®ã ph¸t triÓn mét c¸ch yªn æn, danh tiÓu tèt nãi ra th× ch¼ng cã g× lµ l¹, nh­ng khi ng­êi ta ch¾c ch¾n vµ kh«ng g× ng¨n c¶n næi nh­ thÕ. ë §øc, râ rµng thÊy «ng Nic. —«n nãi mét c¸i g× nh­ thÕ th× thËt lµ ®¸ng lµ chØ khi nµo ®a sè c¸c thµnh thÞ nhá vµ phÇn lín c¸c vïng phiÒn lßng. n«ng th«n ®Òu ®· chÝn muåi ®Ó lµm c¸ch m¹ng th× khi ®ã Trong quyÓn "T­ b¶n", trang 39395, M¸c dÉn ra nh÷ng sè míi cã thÓ cã mét cuéc khëi nghÜa th¾ng lîi ë thñ ®« vµ ë liÖu vÒ thµnh phÇn nh©n khÈu Anh. N¨m 1861, ë Anh vµ ë c¸c thµnh phè lín kh¸c" 94. xø Ga-l¬ cã tÊt c¶ lµ 20 triÖu d©n. C«ng nh©n lµm viÖc trong
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. N h÷ng “ ng­êi b¹n d©n” l µ thÕ nµo 4 08 4 09 V . I. L ª - n i n c¸c ngµnh chñ yÕu cña c«ng nghiÖp c«ng x­ëng - nhµ m¸y «ng ta r»ng «ng ta chØ thÊy sù khèn cïng lµ sù khèn cïng lµ 1 605 440 ng­êi*. Cßn ng­êi ®i ë th× lªn tíi con sè 1 208 648, mµ th«i th× «ng ta ®¸p l¹i: nhËn xÐt ®ã, nh­ th­êng lÖ, vµ trong lêi chó gi¶i cho lÇn xuÊt b¶n thø hai, M¸c ®· chØ vÉn lµ hoµn toµn m­în cña M¸c. ¤ng ta nãi thªm: nh­ng râ sù ph¸t triÓn ®Æc biÖt nhanh chãng cña líp ng­êi ®ã. nÕu chóng ta tham kh¶o ®o¹n v¨n ®ã trong quyÓn "Sù B©y giê c¸c b¹n h·y cø t­ëng t­îng r»ng ë Anh l¹i cã khèn cïng cña triÕt häc", chóng ta sÏ thÊy r»ng kh«ng thÓ nh÷ng ng­êi "m¸c-xÝt" ®em con sè 1,6 triÖu chia cho 20 ®Ó ¸p dông ®o¹n v¨n ®ã vµo t×nh h×nh n­íc ta ®­îc, r»ng sù xÐt "t¸c dông thèng nhÊt cña chñ nghÜa t­ b¶n"!! KÕt qu¶ lµ khèn cïng cña chóng ta chØ lµ sù khèn cïng mµ th«i. — 8%, tøc lµ ch­a ®­îc mét phÇn m­êi hai!!! L µm sao cã thÓ Nh­ng thËt ra, trong quyÓn "Sù khèn cïng cña triÕt häc", nãi ®Õn "sø mÖnh" cña chñ nghÜa t­ b¶n ®­îc, nÕu chñ chóng ta vÉn ch¼ng thÊy g× c¶. Trong quyÓn s¸ch ®ã, M¸c nghÜa t­ b¶n vÉn kh«ng tËp hîp ®­îc thËm chÝ mét phÇn nãi vÒ nh÷ng ng­êi céng s¶n thuéc tr­êng ph¸i cò, r»ng m­êi hai cña nh©n khÈu! l¹i cßn giai cÊp "nh÷ng n« lÖ gia hä chØ thÊy khèn cïng lµ khèn cïng th«i, chø kh«ng nhËn ®×nh" th× t¨ng lªn nhanh h¬n, —mét sù mÊt kh«ng "lao thÊy c¸i mÆt c¸ch m¹ng vµ ph¸ ho¹i cña sù khèn cïng ®ã, ®éng quèc d©n", nã chøng tá r»ng "chóng ta", nh÷ng ng­êi c¸i mÆt cã nhiÖm vô lËt ®æ x· héi cò96. HiÓn nhiªn, ®èi víi Anh, chóng ta ®ang ®i theo mét "con ®­êng kh«ng ®óng"! «ng Mi-khai-lèp-xki th× c¸i c¬ së ®Ó kh¼ng ®Þnh r»ng kh«ng ch¼ng ph¶i râ rµng lµ "chóng ta" ph¶i "t×m cho tæ quèc ta thÓ ¸p dông ®o¹n v¨n ®ã vµo t×nh h×nh n­íc ta ®­îc, lµ nh÷ng con ®­êng ph¸t triÓn kh¸c", kh«ng ph¶i t­ b¶n chñ viÖc thiÕu mét "biÓu hiÖn" cña phong trµo c«ng nh©n. §èi nghÜa, hay sao?! víi lËp luËn ®ã, chóng ta nªn v¹ch ra tr­íc hÕt r»ng chØ cã Trong lý lÏ cña «ng Nic. —«n cßn cã mét ®iÓm n÷a: khi ng­êi nµo nghiªn cøu hÕt søc hêi hît c¸c sù kiÖn th× míi cã «ng ta nãi r»ng chñ nghÜa t­ b¶n ë n­íc ta kh«ng ®em l¹i thÓ nghÜ r»ng M¸c chØ nãi ®Õn mét giai cÊp v« s¶n ®· c¸i t¸c dông thèng nhÊt, tøc lµ mét nÐt "rÊt ®Æc tr­ng ®èi h×nh thµnh. C­¬ng lÜnh céng s¶n cña M¸c ®· ®­îc Ng­êi víi T©y ¢u, c¸i t¸c dông ® ang b¾t ®Çu biÓu lé ra víi mét th¶o ra tõ tr­íc n¨m 1848. Lóc ®ã ë §øc, cã phong trµo søc m¹nh ®Æc biÖt ë B¾c Mü", th× hiÓn nhiªn lµ «ng ta cã ý c«ng nh©n * n µo? Håi ®ã, ngay c¶ ®Õn tù do chÝnh trÞ còng muèn nãi ®Õn phong trµo c«ng nh©n. Nh­ vËy, chóng ta kh«ng cã, cho nªn ho¹t ®éng cña nh÷ng ng­êi céng s¶n chØ ph¶i t×m con ®­êng kh¸c, v× chñ nghÜa t­ b¶n ë n­íc ta bã hÑp trong ph¹m vi c¸c nhãm bÝ mËt th«i (nh­ ë ta hiÖn kh«ng ®em l¹i phong trµo c«ng nh©n. Lý do ®ã, h×nh nh­ nay). Phong trµo c«ng nh©n d©n chñ - x· héi, chØ cho tÊt c¶ «ng Mi-khai-lèp-xki ®· ®Ò ra tõ tr­íc råi. ¤ng ta d¹y mäi ng­êi thÊy râ t¸c dông c¸ch m¹ng vµ thèng nhÊt cña nh÷ng ng­êi m¸c-xÝt r»ng M¸c chØ nãi ®Õn mét giai cÊp chñ nghÜa t­ b¶n, th× m·i hai m­¬i n¨m sau míi b¾t ®Çu cã, v« s¶n ®· h×nh thµnh. Vµ khi mét ng­êi m¸c-xÝt phª b×nh khi mµ häc thuyÕt cña chñ nghÜa x· héi khoa häc ®· hoµn _________________________________________________________ toµn h×nh thµnh råi, khi mµ nÒn ®¹i c«ng nghiÖp ®· lan réng h¬n vµ khi ®· cã mét lo¹t nh÷ng ng­êi tuyªn truyÒn tµi giái * 6 42 607 ng­êi lµm viÖc trong c«ng nghiÖp dÖt, trong ngµnh ®an bÝt tÊt vµ lµm ®¨ng ten (ë n­íc Nga, hµng v¹n phô n÷ lµm viÖc trong ngµnh ®an bÝt tÊt vµ lµm ®¨ng ten, bÞ bän "n÷ th­¬ng nh©n" thuª hä bãc lét kh«ng thÓ t­ëng t­îng ®­îc. TiÒn c«ng cã _________________________________________________________ lóc lµ 3 (sic!) c«-pÕch mét ngµy! Th­a «ng Nic.—«n, ch¼ng lÏ nh÷ng ng­êi phô n÷ Êy l¹i kh«ng "bÞ chñ nghÜa t­ b¶n trùc tiÕp chi phèi" hay sao?); 565 835 ng­êi lµm viÖc trong c¸c má than vµ c¸c má kim thuéc, vµ 396 998 ng­êi lµm viÖc trong tÊt c¶ c¸c ngµnh * Sè l­îng giai cÊp c«ng nh©n lóc bÊy giê Ýt ®Õn møc nµo, ®iÒu ®ã ng ­êi ta cã thÓ xÐt ®o ¸ n c ¨ n c ø th eo c ¸ i s ù thË t l µ 2 7 n¨ m s a u , tø c c«ng nghiÖp kim khÝ vµ c«ng tr­êng thñ c«ng.
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. N h÷ng “ ng­êi b¹n d©n” l µ thÕ nµo 4 10 4 11 V . I. L ª - n i n tËp hîp c«ng nh©n l¹i thµnh mét lùc l­îng chÝnh trÞ. Nh÷ng vµ kiªn quyÕt ®Ó phæ biÕn häc thuyÕt Êy trong giíi c«ng ng­êi d©n chñ - x· héi Nga ch¼ng nh÷ng kh«ng bao giê cho nh©n. Kh«ng nh÷ng ®· tr×nh bµy kh«ng ®óng c¸c sù kiÖn m×nh lµ ®· kÕt thóc, ®· hoµn thµnh c«ng t¸c ®ã cña c¸c nhµ lÞch sö vµ quªn mÊt biÕt bao c«ng søc mµ nh÷ng ng­êi x· t­ t­ëng cña giai cÊp c«ng nh©n (mét c«ng t¸c kh«ng bao héi chñ nghÜa ®· bá ra ®Ó lµm cho phong trµo c«ng nh©n cã giê kÕt thóc), tr¸i l¹i, hä lu«n lu«n nhÊn m¹nh r»ng hä chØ ý thøc vµ cã tÝnh tæ chøc, c¸c nhµ triÕt häc cña chóng ta cßn míi b¾t ®Çu lµm c«ng t¸c ®ã, r»ng cÇn ph¶i cã nhiÒu cè g¸n ghÐp cho M¸c nh÷ng quan ®iÓm ®Þnh mÖnh chñ nghÜa g¾ng h¬n n÷a cña nhiÒu vµ rÊt nhiÒu ng­êi, th× míi cã thÓ v« lý nhÊt. C¸c nhµ triÕt häc Êy cho r»ng theo M¸c th× viÖc s¸ng t¹o ra mét c¸i g× v÷ng ch¾c ®­îc. tæ chøc vµ liªn hîp c«ng nh©n l¹i sÏ diÔn ra mét c¸ch tù Ngoµi viÖc hiÓu biÕt lý luËn cña M¸c mét c¸ch kh«ng ®Çy nhiªn nhi nhiªn, vµ do ®ã, nÕu chóng ta thÊy chñ nghÜa t­ ®ñ vµ qu¸ ­ chËt hÑp th× c¸i ý kiÕn ph¶n ®èi vÉn l­u hµnh b¶n mµ kh«ng thÊy phong trµo c«ng nh©n th× ®ã lµ v× chñ cho r»ng chñ nghÜa t­ b¶n ë n­íc ta kh«ng cã t¸c dông tiÕn nghÜa t­ b¶n kh«ng lµm trßn sø mÖnh cña nã, chø kh«ng bé, h×nh nh­ vÉn cßn c¨n cø vµo c¸i quan niÖm v« lý vÒ mét ph¶i v× chóng ta ch­a lµm ®Çy ®ñ c«ng t¸c tæ chøc vµ tuyªn "chÕ ®é nh©n d©n" huyÒn hoÆc. truyÒn trong c«ng nh©n. ThuËt dèi tr¸ hÌn nh¸t vµ tiÓu thÞ Khi mµ trong c¸i "c«ng x·" lõng tiÕng Êy, "n«ng d©n" d©n ®ã cña c¸c nhµ triÕt häc theo thuyÕt ®éc ®¸o cña chóng chia ra thµnh h¹ng ng­êi khè r¸ch ¸o «m vµ h¹ng ta thËt ch¼ng ®¸ng cho ng­êi ta mÊt c«ng b¸c bá: toµn bé ng­êi giµu cã, thµnh nh÷ng ®¹i biÓu cho giai cÊp v« ho¹t ®éng cña nh÷ng ng­êi d©n chñ - x· héi trong tÊt c¶ s¶n vµ ®¹i biÓu cho t­ b¶n (nhÊt lµ t­ b¶n th­¬ng c¸c n­íc ®· b¸c bá nã, vµ mçi bµi diÔn v¨n c«ng khai cña nghiÖp), — t h× ng­êi ta l¹i kh«ng muèn coi ®ã lµ chñ bÊt kú mét ng­êi m¸c-xÝt nµo còng b¸c bá nã. Cau-xky ®· nghÜa t­ b¶n ph«i thai, trung cæ, vµ lµm ng¬ kh«ng nãi hoµn toµn cã lý khi nãi r»ng phong trµo d©n chñ - x· héi ®Õn c¬ cÊu kinh tÕ - chÝnh trÞ cña n«ng th«n, ng­êi ta lµ sù kÕt hîp phong trµo c«ng nh©n víi chñ nghÜa x· héi. nãi ba hoa, trong khi ®i t×m "nh÷ng con ®­êng kh¸c Vµ muèn cho viÖc lµm tiÕn bé cña chñ nghÜa t­ b¶n còng cho tæ quèc", vÒ nh÷ng sù thay ®æi h×nh thøc s ë h÷u "biÓu lé" ra c¶ ë n­íc ta, nh÷ng ng­êi x· héi chñ nghÜa r uéng ®Êt cña n«ng d©n, h×nh thøc mµ ng­êi ta lÉn lén mét c¸ch kh«ng thÓ tha thø ®­îc víi h×nh thøc tæ chøc n¨m 1875, M¸c ®· viÕt: "ë §øc, nh©n d©n lao ®éng phÇn lín lµ n«ng d©n chø kh«ng ph¶i v« s¶n"97. "ChØ nãi ®Õn (??) mét giai cÊp kinh tÕ, lµm nh­ thÓ ngay trong néi bé "c«ng x· b×nh v« s¶n ®· h×nh thµnh" lµ nh­ thÕ ®Êy! qu©n" nhÊt cña n­íc ta, còng kh«ng thÞnh hµnh sù ph©n ë n­íc ta ph¶i ®em hÕt nghÞ lùc ra mµ lµm viÖc; hä ph¶i hãa thuÇn tuý t­ s¶n trong n«ng d©n. Vµ khi mµ chñ nghÜa v¹ch râ mét c¸ch tØ mØ h¬n n÷a c¸i quan niÖm m¸c-xÝt vÒ t­ b¶n ®ã ph¸t triÓn lªn, v­ît qu¸ c¸c h×nh thøc chËt hÑp lÞch sö vµ hiÖn thùc Nga, ph¶i nghiªn cøu mét c¸ch cô thÓ cña chñ nghÜa t­ b¶n n«ng th«n, trung cæ, khi mµ nã ®Ëp vì h¬n n÷a hÕt th¶y mäi h×nh thøc ®Êu tranh giai cÊp vµ bãc c¸i quyÒn lùc n« dÞch cña ruéng ®Êt vµ buéc ng­êi n«ng lét, nh÷ng h×nh thøc nµy ®Æc biÖt rèi ren vµ bÞ che giÊu ë d©n, tõ l©u ®· bÞ c­íp ®o¹t s¹ch vµ bÞ ®ãi khæ, ph¶i bá lµng n­íc Nga. Råi hä ph¶i tuyªn truyÒn phæ biÕn lý luËn ®ã, mµ ®i sau khi vøt ruéng ®Êt l¹i cho c«ng x· ®Ó ng­êi ta ®em giíi thiÖu nã víi c«ng nh©n, gióp c«ng nh©n lÜnh héi nã vµ chia ®Òu cho bän cu-l¾c ®¾c th¾ng, ph¶i ®i lang thang kh¾p v¹ch ra h ×nh thøc tæ chøc thÝch hîp nhÊt víi ®iÒu kiÖn n­íc Nga vµ kh«ng cã c«ng ¨n viÖc lµm mét thêi gian dµi, cña n­íc ta ®Ó phæ biÕn chñ nghÜa d©n chñ - x· héi vµ ®Ó
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. N h÷ng “ ng­êi b¹n d©n” l µ thÕ nµo 4 12 4 13 V . I. L ª - n i n ph¶i ®i lµm c«ng h«m nay cho ®Þa chñ, ngµy mai cho nhµ lµ rêi bá thùc tÕ mµ r¬i vµo kh«ng t­ëng, khi hä thÊy r»ng kÎ thÇu kho¸n x©y dùng ®­êng s¾t, råi l¹i ®i lµm lao c«ng ë kh«ng lµm trßn sø mÖnh lÞch sö cña m×nh kh«ng ph¶i lµ chñ thµnh phè hoÆc lµm thuª cho mét n«ng d©n giµu cã, v. v.; nghÜa t­ b¶n ë n­íc ta mµ chÝnh lµ nh÷ng ng­êi x· héi chñ khi mµ ng­êi "n«ng d©n" ®ã, thay ®æi chñ ë kh¾p n­íc nghÜa ë Nga, nh÷ng ng­êi nµy kh«ng muèn hiÓu r»ng m¬ Nga, nh×n thÊy r»ng ®i ®Õn ®©u, anh ta còng ®Òu bÞ c­íp t­ëng hoµ ho·n cuéc ®Êu tranh kinh tÕ l©u ®êi cña c¸c giai ®o¹t mét c¸ch v« liªm sØ nhÊt, khi mµ anh ta nh×n thÊy bªn cÊp ®èi kh¸ng trong x· héi Nga, lµ m¾c ph¶i c¸i bÖnh cña c¹nh m×nh còng cã c¸i c¶nh nh÷ng ng­êi khè r¸ch ¸o «m Ma-ni-lèp98, kh«ng muèn hiÓu r»ng cÇn ph¶i ra søc lµm cho bÞ c­íp ®o¹t nh­ m×nh, vµ thÊy kÎ c­íp bãc hä kh«ng cuéc ®Êu tranh ®ã cã tæ chøc vµ cã ý thøc, mµ muèn thÕ th× nhÊt thiÕt lµ "ngµi quý téc ®Þa chñ", mµ cßn c¶ "ng­êi mu- ph¶i b¾t tay vµo lµm c«ng t¸c d©n chñ - x· héi. gÝch anh em cña m×nh" n÷a, chØ cÇn ng­êi nµy cã tiÒn ®Ó mua søc lao ®éng; khi mµ anh ta nh×n thÊy ë ®©u, chÝnh phñ còng ®Òu phôc vô bän chñ cña anh ta, h¹n chÕ c¸c §Ó kÕt luËn, cÇn ph¶i nªu thªm mét sù c«ng kÝch kh¸c quyÒn cña c«ng nh©n vµ ®æ cho lµ phiÕn lo¹n ®Ó ®µn ¸p n÷a cña «ng Nic. —«n chèng l¹i «ng Xt¬-ru-vª, còng trong sè mäi ý ®å muèn b¶o vÖ c¸c quyÒn s¬ ®¼ng nhÊt cña c«ng nh©n, khi mµ anh ta thÊy c­êng ®é lao ®éng cña c«ng nh©n 6 tê "Cña c¶i n­íc Nga". Nga ngµy cµng kh«ng ngõng t¨ng lªn, vµ sù giµu cã vµ xa ¤ng Nic. —«n nãi: "Kh«ng thÓ kh«ng chó ý ®Õn mét vµi xØ ngµy cµng t¨ng lªn nhanh chãng, trong lóc t×nh c¶nh cña ®Æc ®iÓm trong cuéc luËn chiÕn cña «ng Xt¬-ru-vª. ViÕt cho c«ng nh©n th× ngµy cµng xÊu ®i, sù t­íc ®o¹t ngµy cµng c«ng chóng §øc, trªn mét t¹p chÝ ®øng ®¾n ë §øc, «ng ta m¹nh h¬n vµ n¹n thÊt nghiÖp ®· trë thµnh mét hiÖn t­îng l¹i dïng nh÷ng ph­¬ng ph¸p mµ t«i thÊy h×nh nh­ hoµn phæ biÕn, — th× khi ®ã c¸c nhµ phª b×nh chñ nghÜa M¸c ë toµn kh«ng thÝch ®¸ng. CÇn ph¶i nghÜ r»ng c«ng chóng n­íc ta l¹i ®i t×m nh÷ng con ®­êng kh¸c cho tæ quèc, §øc, mµ ngay c¶ c«ng chóng Nga n÷a, còng ®· tr­ëng khi ®ã hä l¹i ®i gi¶i quyÕt vÊn ®Ò s©u s¾c nµy: liÖu ng­êi thµnh "®Õn møc ng­êi lín" råi, nªn kh«ng cßn cã thÓ bÞ m¾c ta cã thÓ thõa nhËn viÖc lµm cña chñ nghÜa t­ b¶n lµ tiÕn lõa v× ®ñ mäi thø "ngo¸o ép" ®Çy dÉy trong bµi b¸o cña «ng bé ®­îc kh«ng, khi mµ chóng ta thÊy sè l­îng c«ng ta. Trong mçi cét cña bµi b¸o Êy, ng­êi ta ®Òu ®ông ph¶i nh©n nhµ m¸y t¨ng lªn mét c¸ch chËm ch¹p, vµ liÖu cã nh÷ng tiÕng nh­ "kh«ng t­ëng", "c­¬ng lÜnh ph¶n ®éng" vµ nªn vøt bá chñ nghÜa t­ b¶n ë n­íc ta ®i vµ coi nã lµ c¸c danh tõ kh¸c gièng nh­ thÕ. Nh­ng than «i, nh÷ng mét con ®­êng sai l¹c kh«ng, khi mµ nã "®· thùc hµnh mét "tiÕng ghª gím" Êy hoµn toµn kh«ng cßn g©y ®­îc c¸i t¸c c¸ch tåi vµ rÊt tåi sø mÖnh lÞch sö cña nã". dông mµ ch¾c lµ «ng Xt¬-ru-vª mong muèn" (tr. 128). H¸ ch¼ng ph¶i lµ mét viÖc cao c¶ vµ rÊt nh©n ®¹o, ®ã sao? B©y giê chóng ta h·y thö ph©n tÝch xem trong cuéc luËn Vµ nh÷ng ng­êi m¸c-xÝt ®éc ¸c kia thËt lµ nh÷ng nhµ lý chiÕn ®ã gi÷a c¸c «ng Nic. —«n vµ Xt¬-ru-vª cã nh÷ng thuyÕt ®Çu ãc chËt hÑp biÕt bao, khi hä nãi r»ng ®i t×m "ph­¬ng ph¸p kh«ng thÝch ®¸ng" kh«ng, vµ nÕu cã, th× trong nh÷ng con ®­êng kh¸c cho tæ quèc trong lóc ng­êi lao ®éng hai ng­êi ®ã, ai lµ kÎ ®· dïng nh÷ng ph­¬ng ph¸p Êy. ë kh¾p n­íc Nga ®ang bÞ chñ nghÜa t­ b¶n bãc lét, nh­ thÕ ¤ng Xt¬-ru-vª bÞ tr¸ch lµ ®· dïng nh÷ng "ph­¬ng ph¸p
nguon tai.lieu . vn
Chính trị học Báo chí - Truyền thông Xã hội học Giáo dục học Tâm lý học Lịch sử - Văn hoá Triết học Ngôn ngữ học Thư viện thông tin Văn học nước ngoài Ngư nghiệp Hành chính - Pháp luật Địa lý - Địa danh Văn học Việt nam Lịch sử Đảng CNXH - KH Tư Tưởng HCM Ngụ ngôn - Cổ tích Ca dao - Tục ngữ Hoá học Sinh học Y khoa - Dược Kinh tế học