- Trang Chủ
- Triết học
- [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 33 phần 5
Xem mẫu
- 836 837
¡ ng-ghen göi tÐc-xa-ghi, kho¶ng 9 th¸ng giªng 1872 ¡ ng-ghen göi tÐc-xa-ghi, kho¶ng 9 th¸ng giªng 1872
phiªn häp kh«ng häp ®−îc v.v.. Cuèi cïng t«i cã thÓ b¸o cho ngμi
biÕt r»ng nÕu ngμi muèn tiÕp tôc xuÊt b¶n tê b¸o vμ nÕu ngμi cã
nh÷ng c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó hy väng cã thÓ lμm ®−îc viÖc Êy th× t«i
®−îc uû quyÒn göi cho ngμi n¨m pao xtÐc-linh, nghÜa lμ xÊp xØ
mét tr¨m s¸u m−¬i lia I-ta-li-a; víi sè tiÒn ®ã ngμi göi cho t«i
145
nh÷ng cæ phiÕu ®øng tªn t«i. VËy, ngμi h·y viÕt cho t«i ngay ®Ó
¡ng-ghen göi C¸c-l« TÕc-xa-ghi378
trong tr−êng hîp tê b¸o håi sinh, - mμ t«i th× hy väng nh− thÕ, -
ë Tu-rin
t«i cã thÓ göi ngay tiÒn cho ngμi.
§ång thêi xin ngμi b¸o cho biÕt nÕu viÕt theo c¸c ®Þa chØ ghi trong
bøc th− gÇn ®©y nhÊt cña ngμi (C.C. lμ Mi-ran-®«n, E.P. lμ B«-l«-ni-ª)
[Ph−¬ng ¸n 1]
mμ kh«ng ®Ò sè nhμ vμ tªn ®−êng phè th× cã ®ñ kh«ng, v× t«i kh«ng
[B¶n nh¸p]
muèn nh÷ng bøc th− cña t«i viÕt r¬i vμo tay bän m¸c-®«-h©y-x¬1*.
Lu©n §«n, [kho¶ng 9 th¸ng Giªng 1872] 670F
Ngμi ch¾c h¼n ®· ®−îc göi b¶n th«ng tri cña ®¹i héi cña Liªn
122, Regent's Park Road
chi héi Giuy-ra (ë Thôy SÜ) chøa ®ùng nh÷ng lêi c«ng kÝch Tæng héi
®ång vμ yªu s¸ch ®ßi triÖu tËp ngay ®¹i héi354. Tæng héi ®ång sÏ tr¶
TÐc-xa-ghi th©n mÕn!
lêi nh÷ng lêi c«ng kÝch ®ã; t¹m thêi th× b¸o "ÐgalitÐ" ë Gi¬-ne-v¬380
T«i ®· nhËn ®−îc bøc th− cña ngμi ®Ò ngμy 4 th¸ng Ch¹p, vμ
®· tr¶ lêi nh÷ng sù ®¶ kÝch Êy råi; b¸o nμy, cïng víi hai sè b¸o
nÕu t«i kh«ng tr¶ lêi nã sím h¬n, th× chØ v× t«i muèn tr¶ lêi
tiÕng * cã ®¨ng nh÷ng bμi t−êng thuËt c¸c phiªn häp cña Tæng Héi
chÝnh x¸c cho ngμi vÒ vÊn ®Ò mμ ngμi quan t©m tÝnh chÊt hÕt, cô 671F2
A
®ång, t«i ®· göi cho ngμi c¸ch ®©y ba ngμy. Nh÷ng ngμi Êy, sau
thÓ lμ vÊn ®Ò tiÒn cho b¸o "Proletario". B©y giê t«i cã thÓ lμm
nh÷ng m−u toan g©y ra vô c·i v· vÒ vÊn ®Ò héi nghÞ ®¹i biÓu, giê
®−îc viÖc ®ã.
®©y ®ang ®¶ kÝch chóng t«i v× chóng t«i thi hμnh c¸c nghÞ quyÕt
Chóng t«i cã rÊt Ýt tiÒn, cßn tiÒn cña Quèc tÕ th× chØ tån t¹i
cña §¹i héi Ba-l¬, ®èi víi chóng t«i thi hμnh c¸c nghÞ quyÕt cña §¹i
trong trÝ t−ëng t−îng ho¶ng lo¹n cña giai cÊp t− s¶n vμ c¶nh s¸t
héi Ba-l¬, ®èi víi chóng t«i nh÷ng nghÞ quyÕt nμy cã hiÖu lùc nh− lμ
mμ th«i, hä kh«ng thÓ hiÓu ®−îc r»ng mét héi nh− héi cña chóng ta
mét ®¹o luËt vμ chóng t«i cã nhiÖm vô ph¶i thùc hiÖn. Hä phñ nhËn
l¹i ®· cã thÓ ®¹t ®−îc ®Þa vÞ xuÊt s¾c nh− vËy mμ l¹i kh«ng cÇn ®Õn
quyÒn uû cña Tæng Héi ®ång, ngay dï quyÒn uy ®ã ®· ®−îc tÊt c¶
tiÒn triÖu. Gi¸ hä thÊy nh÷ng b¸o c¸o tμi chÝnh tr×nh héi nghÞ ®¹i
mäi ng−êi tù nguyÖn thõa nhËn. T«i muèn biÕt lμm thÕ nμo kh«ng cã
biÓu võa råi nhØ! Ng−êi ta tiÕp tôc tin ®iÒu ®ã, th«i ®−îc, ®iÒu ®ã
quyÒn uy ®ã (theo thuËt ng÷ cña hä) l¹i cã thÓ xö lý thÝch ®¸ng
ch¼ng cã h¹i cho chóng ta. Sau khi nhËn ®−îc th− ngμi, th× ®· cã
T«-lanh vμ §uy-r¨ng, lμm thÕ nμo b»ng ng«n tõ ®Ñp ®Ï vÒ quyÒn tù
quyÕt ®Þnh mua mét sè cæ phiªu cña bμo "Proletario" ®øng tªn Tæng
_____________________________________________________________
Héi ®ång do t«i ®¹i diÖn, nh−ng råi nhËn ®−îc tin vÒ sù ph©n liÖt
mμ ngμi ®· g©y ra379, vμ sau sù viÖc ®ã chóng t«i nghi ngê kh¶ n¨ng 1* - c¶nh s¸t
cã thÓ tiÕp tôc xuÊt b¶n tê b¸o. Råi ®Õn ngμy lÔ, v× chóng mμ ngμy 26 2* "Eastern Post"
- 838 839
¡ ng-ghen göi tÐc-xa-ghi, kho¶ng 9 th¸ng giªng 1872 ¡ ng-ghen göi tÐc-xa-ghi, kho¶ng 9 th¸ng giªng 1872
trÞ cña c¸c chi bé hä cã thÓ ng¨n c¶n ®−îc viÖc thμnh lËp c¸c chi [Ph−¬ng ¸n 2]
bé gåm nh÷ng c¶nh s¸t vμ nh÷ng kÎ ph¶n béi. Sau chãt, nh÷ng
ng−êi Êy ®· lμm g× t¹i §¹i héi Ba-l¬? Cïng víi Ba-cu-nin, hä lμ [B¶n nh¸p]
nh÷ng kÎ ñng hé nhiÖt liÖt nhÊt nh÷ng nghÞ quyÕt kh«ng ph¶i do
Tæng Héi ®ång, mμ do c¸c ®¹i biÓu cña BØ ®−a ra ®ã! Lu©n §«n, 14-[15] th¸ng Giªng 1872
Song nÕu ngμi muèn h×nh dung ®−îc xem hä ®· lμm g× vμ cã 256, High Hollborn
thÓ lμm g× víi Quèc tÕ, th× ngμi h·y ®äc b¸o c¸o chÝnh thøc cña Uû
14 th¸ng Giªng 1872, göi TÐc-xa-ghi, Tu-rin
ban ph©n bé tr×nh ®¹i héi cña Liªn chi héi Giuy-ra ®−îc ®¨ng trªn
TÐc-xa-ghi th©n mÕn!
b¸o RÐvolution Sociale ë Gi¬-ne-v¬, sè 5, ngμy 23 th¸ng M−êi mét
NÕu t«i kh«ng tr¶ lêi sím h¬n cho bøc th− cña ngμi ®Ò ngμy 4
1871, vμ ngμi sÏ thÊy trong mét n¨m hä ®· ®−a mét liªn chi héi
th¸ng Ch¹p n¨m ngoμi. th× chØ v× t«i muèn tr¶ lêi chÝnh x¸c vÊn ®Ò mμ
tr−íc ®ã hÕt søc v÷ng m¹nh ®Õn tr¹ng th¸i tan r· vμ bÊt lùc nh−
ngμi quan t©m tr−íc tiªn, cô thÓ lμ vÊn ®Ò tiÒn cho b¸o "Proletario".
thÕ nμo381. T«i c¶m thÊy hä qu¸ l¹m dông thuËt ng÷ "quyÒn uy".
Ngμi biÕt r»ng tiÒn triÖu cña Quèc tÕ chØ tån t¹i trong trÝ
T«i kh«ng biÕt c¸i g× cã quyÒn uy h¬n cuéc c¸ch m¹ng, vμ t«i c¶m
t−ëng t−îng ho¶ng lo¹n cña giai cÊp t− s¶n vμ cña nh÷ng chÝnh
thÊy khi ng−êi ta dïng tr¸i ph¸ vμ ®¹n sóng tr−êng b¾n ngôc kÎ
phñ kh«ng thÓ hiÓu ®−îc mét héi nh− héi cña chóng ta, tuy kh«ng
thï cña m×nh, th× ®ã lμ mét hμnh ®éng quyÒn uy. NÕu trong C«ng
cã tiÒn triÖu nh−ng ®· l¹i cã thÓ giμnh ®−îc ®Þa vÞ xuÊt s¾c nh−
x· Pa-ri cã nhiÒu quyÒn uy vμ sù tËp trung h¬n mét Ýt n÷a th× nã
vËy. Gi¸ hä thÊy ®−îc nh÷ng b¸o c¸o tμi chÝnh tr×nh héi nghÞ ®¹i
®· chiÕn th¾ng bän t− s¶n råi. Sau th¾ng lîi, chóng ta cã thÓ tù tæ
biÓu võa råi nhØ!
chøc nh− chóng ta muèn, nh−ng ®Ó ®Êu tranh th× t«i c¶m thÊy MÆc dï nghÌo, chóng t«i lÏ ra ®· cã thÓ dμnh cho ngμi 150
cÇn tËp hîp tÊt c¶ mäi lùc l−îng cña chóng ta thμnh mét n¾m phr¨ng, nh−ng chóng t«i nhËn ®−îc sè b¸o "Gazzettino Rosa" cã
®Êm vμ h−íng chóng vμo ®iÓm trung t©m cña cuéc tÊn c«ng. Cßn th«ng b¸o v.v..382. §iÒu ®ã ®· thay ®æi tÊt c¶. C¸c ngμi ®¬n thuÇn
khi ng−êi ta nãi víi t«i r»ng kh«ng thÓ lμm ®−îc viÖc ®ã mμ kh«ng quyÕt ®Þnh cö mét ®¹i biÓu ®Õn ®¹i héi sau, th× lμm nh− thÕ lμ ®óng.
cÇn ®Õn quyÒn uy vμ sù tËp trung vμ ®ã lμ hai ®iÒu ®¸ng kÞch liÖt Nh−ng ®©y lμ nãi ®Õn ®¹i héi mμ b¶n th«ng tri ®Çy dÉy nh÷ng ®iÒu
lªn ¸n, th× t«i c¶m thÊy r»ng nh÷ng ng−êi nãi nh− vËy tá ra bÞa ®Æt vμ nh÷ng lêi buéc téi sai lÖch chèng Tæng Héi ®ång ®ßi triÖu
kh«ng biÕt c¸ch m¹ng lμ g×, hoÆc hä lμ nh÷ng ng−êi c¸ch m¹ng tËp! Ch¼ng lÏ c¸c ngμi kh«ng thÓ chÝ Ýt ®îi th− cña Tæng Héi ®ång
tr¶ lêi b¶n th«ng tri ®ã hay sao! Héi ®ång kh«ng thÓ kh«ng coi quyÕt
chØ trªn lêi nãi mμ th«i.
®Þnh cña c¸c ngμi lμ b»ng chøng nãi lªn r»ng c¸c ngμi ®· ®øng vÒ
VËy ngμi h·y viÕt cho t«i vÒ vÊn ®Ò nμy.
phÝa nh÷ng ng−êi buéc téi, vμ l¹i thËm chÝ kh«ng ®îi nh÷ng lêi gi¶i
Göi lêi ch¸o vμ t×nh anh em.
thÝch cña héi ®ång, - vμ viÖc cho phÐp t«i chuyÓn tiÒn cho c¸c ngμi,
nh− ®· nãi, th× ®· bÞ huû bá. Trong thêi gian ®ã ngμi ®· nhËn ®−îc tê
Ph.¡ng-ghen cña ngμi
"ÐgalitÐ" cã bμi tr¶ lêi cña Ban chÊp hμnh vïng thuéc hÖ ng«n ng÷
- 840 841
¡ ng-ghen göi tÐc-xa-ghi, kho¶ng 9 th¸ng giªng 1872 ¡ ng-ghen göi lÝp-nÕch, 18 th¸ng giªng 1872
la- * ®¹i biÓu cho sè c«ng nh©n Thôy SÜ nhiÒu gÊp m−êi lÇn so víi ®· lμm cho C«ng x· Pa-ri tr¶ gi¸ b»ng sinh m¹ng. Sau tlg h·y
672F1
nh÷ng ng−êi ë Giuy-ra ng−êi ta ®· thÊy râ ý ®Þnh ®éc ®Þa cña c¸c lμm g× víi quyÒn uû v.v. tuú ý, nh−ng ®Ó ®Êu tranh th× cÇn ph¶i
t¸c gi¶ cña nã. Lóc ®Çu hä cè g©y ra sù c·i v· vÒ vÊn ®Ò Héi nghÞ liªn kÕt tÊt c¶ mäi lùc l−îng cña chóng ta thanh mét n»m ®Êm vμ
®¹i biÓu, cßn giê ®©y th× hä c«ng kÝch chóng t«i vÒ viÖc chóng t«i tËp trung chóng vμo ®iÓm trung t©m cña cuéc tÊn c«ng. Cßn khi
thùc hiÖn c¸c nghÞ quyÕt cña §¹i héi Ba-l¬, nh÷ng nghÞ quyÕt mμ ng−êi ta nãiv íi t«i vÒ quyÒn uy vμ sù tËp trung nh− lμ hai ®iÒu
chóng ta cã nhiÖm vô ph¶i thùc hiÖn. Hä phñ nhËn quyÒn uy cña ®¸ng bÞ lªn ¸n trong bÊt cø t×nh huèng nμo, th× t«i c¶m thÊy
Tæng Héi ®ång, ngay dï quyÒn uy ®ã ®−îc tÊt c¶ mäi ng−êi tù nh÷ng ng−êi nãi nh− vËy tá ra kh«ng biÕt c¸ch m¹ng lμ g×, hoÆc
nguyÖn thõa nhËn. T«i muèn biÕt nÕu kh«ng cã quyÒn uy ®ã (theo hä lμ nh÷ng ng−êi c¸ch m¹ng chØ trªn lêi nãi mμ th«i.
thuËt ng÷ cña hä) th× lμm sao cã thÓ xö lý thÝch ®¸ng c¶ T«-lanh, NÕu ngμi muèn biÕt c¸c t¸c gi¶ cña b¶n th«ng tri ®· lμm g×
c¶ §uy-r»ng, c¶ Nª-sa-Ðp, lμm thÕ nμo mμ víi ng«n tõ ®Ñp ®Ï vÒ trong thùc tiÔn cho Quèc tÕ, xin h·y ®äc b¶n b¸o c¸o chÝnh thøc
quyÒn tù trÞ cña c¸c chi bé, nh− ®· tuyªn bè trong b¶n th«ng tri, cña chÝnh hä tr×nh ®¹i héi vÒ t×nh h×nh cña Liªn chi héi Giuy-ra
hä l¹i cã thÓ ®Þnh ng¨n c¶n sù th©m nhËp cña c¶nh s¸t vμ nh÷ng (RÐvolution Sociale", Gi¬-ne-v¬, 23 th¸ng M−êi mét 1871) vμ ngμi
kÎ ph¶n béi. sÏ thÊy hä ®· ®−a liªn chi héi mμ mét n¨m tÝnh chÊt ®ã hÕt søc
TÊt nhiªn, kh«ng ai phñ nhËn quyÒn tù trÞ cña c¸c chi bé, v÷ng m¹nh ®i tíi tr¹ng th¸i tan ra vμ bÊt lùc nh− thÕ nμo. Vμ
nh−ng kh«ng thÓ h×nh dung cã mét liªn chi héi nμo mμ l¹i nh÷ng ng−êi ®ã muèn c¶i c¸ch Quèc tÕ ®Êy!
kh«ng nh−êng mét sè quyÒn cho c¸c héi ®ång liªn chi vμ, ë cÊp Göi ngμi lêi ch¸o vμ t×nh anh em.
cuèi cïng, cho Tæng Héi ®ång. VËy ngμi cã biÕt ai lμ t¸c gi¶ vμ
ng−êi b¶o vÖ nh÷ng nghÞ quyÕt cã quyÒn uy ®ã kh«ng? C¸c ®¹i Ph.¡ng-ghen cña ngμi
biÓu cña Tæng Héi ®ång ch¨ng? Hoμn toμn kh«ng. Nh÷ng biÖn
C«ng bè lÇn ®Çu d−íi d¹ng nµy In theo b¶n viÕt tay
ph¸p cã tÝnh chÊt quyÒn uy ®ã lμ do c¸c ®¹i biÓu BØ ®Ò nghÞ, cßn
Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc
SvÝt-xguª-ben, Ghi-«m vμ Ba-cu-nin lμ nh÷ng kÎ b¶o vÖ chóng
nång nhiÖt nhÊt. ThÕ ®Êy.
T«i c¶m thÊy hä qu¸ l¹m dông c©u có vÒ "quyÒn uy" vμ sù tËp
146
trung. T«i kh«ng biÕt c¸i g× cã quyÒn uy h¬n cuéc c¸ch m¹ng vμ t«i
¡ng-ghen göi Vin-hem LÝp-nÕch
c¶m thÊy khi ng−êi ta dïng tr¸i ph¸ vμ ®¹n sóng tr−êng ¸p ®Æt ý chÝ
cña m×nh cho nh÷ng ng−êi kh¸c, nh− ®iÒu ®ã x¶y ra trong bÊt cø ë Lai-pxÝch
cuéc c¸ch m¹ng nμo, th× nh− thÕ lμ thùc hiÖn mét hμnh ®éng cã tÝnh
Lu©n §«n, 18 th¸ng Giªng *
chÊt quyÒn uy. ChÝnh t×nh tr¹ng thiÕu tËp trung vμ quyÒn uy 187263F1
LÝp-nÕch th©n mÕn!
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
1*- "Tr¶ lêi cña Ban chÊp hµnh vïng thuéc hÖ ng«n ng÷ la-tinh ®èi víi b¶n th«ng tri
1* Trong nguyªn b¶n viÕt nh»m lµ: "1871".
cña 16 ®¹i biÓu dù §¹i héi X«ng-vi-li-ª"
- 842 843
¡ ng-ghen göi lÝp-nÕch, 18 th¸ng giªng 1872 ¡ ng-ghen göi lÝp-nÕch, 18 th¸ng giªng 1872
T×nh h×nh nh÷ng ng−êi BØ lμ nh− thÕ nμy: §ê Pa-p¬ lμ con ®¹i héi th−êng kú cña Quèc tÕ huû bá chóng.
ng−êi th«ng minh duy nhÊt, nh−ng lμm kh«ng nhiÒu; Xten-x¬ lμ ®å HiÖn thêi chóng ta ®ang chuÈn bÞ triÖu tËp §¹i héi vμo thêi
ngu vμ cã lÏ cμng lμ mét tªn nhiÒu m−u kÕ, cßn Hin-x¬ lμ mét phÇn gian quy ®Þnh; x¸c ®Þnh ®Þa ®iÓm b©y giê th× cßn sím, nh−ng tÊt
tö theo ph¸i Pru-®«ng, vμ chØ v× riªng viÖc ®ã vμ nhÊt lμ v× vî «ng nhiªn kh«ng ph¶i ë Thôy SÜ vμ kh«ng ph¶i ë §øc.
Sè b¸o "Volksstaat" cã ®¨ng bμi cña t« *, t«i ®· nhËn ®−îc mét
ta lμ ng−êi Nga mμ «ng ta ng¶ vÒ Ba-cu-nin. Nh÷ng ng−êi kh¸c lμ 675F1
nh÷ng con bï nh×n. Nh−ng mÆt kh¸c, c«ng nh©n BØ tuyÖt nhiªn b¶n, b¶n tiÕp theo hoμn toμn ch−a nhËn ®−îc. M¸c ®· nhËn ®−îc
kh«ng cã khuynh h−íng dÊy lªn cuéc næi lo¹n trong Quèc tÕ. Do ®ã b¶n tiÕp theo, nh−ng bμi cña t«i th× anh Êy ch−a nhËn ®−îc! §ã
mμ cã c¸ch diÔn ®¹t võa chua võa ngät cña nghÞ quyÕt375. May ch¾c lμ lçi cña phßng ph¸t hμnh. Anh h·y göi cho t«i ngay lËp tøc
thay, «ng Hin-x¬ tù m×nh tá ra ranh m·nh h¬n b¶n th©n, v× c¸c b¸o nöa t¸ b¶n cña sè 3 vμ mét b¶n cña sè 4. T«i cÇn mÊy b¶n cho c¸c
c«ng nh©n kh«ng biÕt c¸c c«ng viÖc ë hËu tr−êng nªn hä tr×nh bμy th«ng tÝn viªn ë I-ta-li-a ®äc ®−îc tiÕng §øc v.v..
nghÞ quyÕt ®óng nguyªn v¨n vμ coi nã lμ lêi tuyªn bè cã lîi cho M¸c rÊt c¶m ¬n vÒ sù tÕ nhÞ ®· thÓ hiÖn khi göi b¸o "Neuer
chóng ta. B¸o "Tagwacht"383, b¸o "Emancipacion" ë Ma-®rÝt v.v. Social - Demokrat", mμ viÖc bÊt ngê nhËn ®−îc nã tr−íc khi thi
hμnh nh÷ng biÖn ph¸p chèng tr¶ sÏ chØ lμm cho vî anh Êy håi hép
®ang hμnh ®éng nh− thÕ.
mét c¸ch v« Ých mμ th«i. Héi c«ng nh© * sÏ tr¶ lêi ®iÒu ®ã vμ sÏ göi
*
C¸c nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ ®¹i kh«ng cã hiÖu lùc b¾t buéc, 67F2
Óu674F1
bμi tr¶ lêi cña m×nh cho b¸o "Volksstaat"; ®èi víi Snai-®¬ còng
v× b¶n th©n viÖc triÖu tËp héi nghÞ tù nã m©u thuÉn víi §iÒu lÖ vμ
vËy384. T¹m thêi t«i göi kÌm mét bμi ng¾n mμ nh÷ng «ng Êy kh«ng
chØ ®−îc biÖn minh bëi sù cÇn thiÕt mμ th«i. V× thÕ chóng rÊt cÇn
thÝch cho l¾m385. VÒ Héi ®ång c«ng nh©n th× ë ®Êy còng ®· x¶y ra
®−îc t¸n thμnh.
mét chuyÖn buån c−êi. Snai-®¬, còng nh− l·o giμ ngu ngèc vμ tªn
SÏ lμ tèt, nÕu anh gi¶i thÝch nghÞ quyÕt cña BØ theo ý nghÜa nªu
xá l¸ SÐc-tx¬, nghÜ r»ng m×nh cã ®−îc ®a sè, cïng víi Vª-b¬ vμ víi
trªn, nh− ®· lμm trªn b¸o "Tagwacht", vμ ®ång thêi anh sÏ nãi r»ng
sù gióp ®ì cña «ng nμy, ®· liªn hÖ víi nh÷ng phÇn tö ph©n liÖt
quyÕt ®Þnh söa ®æi §iÒu lÖ (nh÷ng thay ®æi cña §iÒu lÖ tr−íc tiªn
Ph¸p vμ ®Ò nghÞ Héi tõ bá Quèc tÕ. Ng−êi cña chóng ta ®· tá ra uÓ o¶i,
ph¶i ®−îc th¶o luËn t¹i ®¹i héi cña hä vμo th¸ng S¸u, sau ®ã tr×nh
®· bá lì nhiÒu ®iÒu cho phÐp qu¸ nhiÒu tªn v« l¹i vμo, nh−ng nh− thÕ
lªn ®¹i héi th−êng kú cña Quèc tÕ, ®¹i héi nμy kh«ng thÓ häp tr−íc
®· lμ qu¸ l¾m; hä rªu rao viÖc quyªn gãp vμ b¸c bá ®Ò nghÞ víi 27
thêi h¹n quy ®Þnh vμo th¸ng ChÝn) lμ viÖc b¸c bá yªu s¸ch cña ph¸i
phiÕu thuËn vμ 20 phiÕu chèng. TiÕp theo ®ã hä ®Ò nghÞ khai trõ 20
Ba-cu-nin ®ßi triÖu tËp ngay ®¹i héi. Råi anh cã thÓ nªu thªm lμ
ng−êi Êy, nh−ng ®a x¶y ra vô l«i th«i, vμ thÕ lμ kh«ng thÓ biÓu quyÕt
nÕu ng−êi BØ cho r»ng Tæng Héi ®ång chØ lμ mét v¨n phßng th«ng
®−îc. Råi ng−êi cña chóng ta ®· lËp tøc thi hμnh c¸c biÖn ph¸p
tÊn th× cã lÏ hä ®· quªn c¸c nghÞ quyÕt cña §¹i héi Ba-l¬372 mang
cøu tμi s¶n cña Héi, ®· häp ë mét n¬i kh¸c vμ ®· khai trõ 20 ng−êi.
tÝnh chÊt hoμn toμn kh¸c vμ dï sao còng cß cã hiÖu lùc cho ®Õn khi
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
1* Ph.¡ng-ghen. "§¹i héi X«ng-v-li-ª vµ Quèc tÕ
1* C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. "NghÞ quyÕt cña Héi nghÞ cña ®¹i biÓu cña Héi liªn
2* - Héi gi¸o dôc céng s¶n cña c«ng nh©n §øc ë Lu©n §«n
hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ"
- 844 845
¡ ng-ghen göi la-ph¸c-g¬, 19 th¸ng giªng 1872 ¡ ng-ghen göi la-ph¸c-g¬, 19 th¸ng giªng 1872
20 ng−êi nay giê ®©y ®· bÞ lõa ®¶o vμ bÊt lùc, nh−ng vÉn xÊc x−îc quan hÖ ®Òu lμ nh÷ng ng−êi cã t− t−ëng tù do. T«i cho r»ng ý anh
cö SÐc-tx¬ tíi Tæng Héi ®ång vμo thø * víi t− c¸ch lμ ®¹i biÓu cña muèn nãi ®Õn Xtª-pha-n«-ni ë Phlo-ren-xi-a; ®ã lμ mét nhμ c«ng
67F1
m×nh! TÊt nhiªn anh ta ®· kh«ng ®−îc chÊp nhËn. nghiÖp, mét phÇn tö thuéc ph¸i Ba-cu-nin vμ lμ ng−êi thμnh lËp
héi x· héi chñ nghÜa quèc tÕ cña nh÷ng ng−êi cã t− t−ëng tù do
Sù liªn minh cña nh÷ng ng−êi Ph¸p theo chñ nghÜa liªn bang
®ang c¹nh tranh víi chóng ta390.
cùc ®oan víi nh÷ng ng−êi §øc theo chñ nghÜa tËp trung cùc ®oan
ViÖc t¸i b¶n quyÒn "chèng Pru-®«ng" cña M¸ * ch−a véi l¾m.
còng kh«ng tåi386. H¬n n÷a, ë nh÷ng ng−êi Ph¸p ®ã, tÊt c¶ còng 678F1
Quan träng h¬n nhiÒu lμ lμm sao ®Ó bé "T− b¶n" ra m¾t b»ng
®· ®æ vì hoμn toμn. Khi Vª-di-ni-e ®−îc bÇu lμm bÝ th− th× T©y-
tiÕng Ph¸p, vμ giê ®©y ®iÒu ®ã s¾p ®−îc thùc hiÖn, b©y giê ®ang
x¬, ¸p-ri-a vμ ®ång bän ®· xin tõ chøc (lÇn thø hai). nh÷ng ng−êi
tiÕn hμnh th−¬ng l−îng. ViÖc t¸i b¶n bé "T− b¶n" kh«ng nªn nh¾c
cßn l¹i ®· chia thμnh hai nhãm; mét nhãm sÏ bÞ Vª-di-ni-e lõa,
®Õn, v× cßn cÇn ph¶i b¸n cho hÕt sè cßn l¹i cña lÇn xuÊt b¶n thø
nhãm kia bÞ VÐc-mÐc-s¬ (thuéc "PÌre Duchªne", lμ chñ bót b¸o
nhÊt ®· vμ tèt h¬n th× nªn lμm thÕ nμo ®Ó qu¶ tr¸i ph¸ ®ã næ bÊt
"Qui Vive!" ë ®©y, cßn b©y giê lμm chñ bót b¸o "Vermersch
ngê trªn ®Çu bän R«-se, bän Phau-s¬ vμ ®ång bän.
Journal") ®¸nh lõa. C¶ hai con ng−êi Êy ®Òu kh¶ nghi c¶ vÒ mÆt
VÒ viÖc in bμi vÒ Pru-®«ng lÊy tõ b¸o "Social - Demokrat", M¸c
nh©n th©n lÉn vÒ mÆt chÝnh trÞ; vμ Ýt ra cßn cã 3 ng−êi kh¸c rÊt
kh«ng nãi g× víi t«i c¶. NÕu trong vßng 1-2 ngμy mμ t«i kh«ng viÕt
kh¶ nghi lμ gi¸n ®iÖp. C¶nh s¸t Ph¸p x¶o quyÖt tíi møc bän chØ
cho anh c¸i g× kh¸c, th× anh cø yªn chÝ cho in.
®iÓm cña nã chØ cã theo dâi nhau mμ th«i.
Doãc-g¬ lμ mét bysy *, anh Êy quªn r»ng viÖc trao ®æi th− tõ
679F2
Tin tøc vÒ quyÕt ®Þnh cña nh÷ng ng−êi D¾c-den lμm chóng t«i gi÷a Lu©n §«n vμ Niu Oãc ®ßi hái 3 tuÇn lÔ vμ Tæng Héi ®ång
rÊt vui mõng. ViÖc c«ng bè quyÕt ®Þnh ®ã d−íi mét h×nh thøc cßn cã c¶ nh÷ng c«ng viÖc kh¸c ngoμi vô xÝch mÝch ë bªn Mü.
thÝch hîp sÏ ®−îc b¶o ®¶m387. Nh÷ng bøc th− vÒ viÖc c¸c c¸ nh©n NÕu hä ®îi thªm mét ngμy h·y lμm ®¶o chÝnh391, th× hä ®· nhËn
gia nhËp lμm thμnh viªn th× chóng t«i ch−a nhËn ®−îc388. ®−îc tõ ®©y c©u tr¶ lêi khiÕn cho cuéc chÝnh biÕn ®ã trë nªn
T«i xin tr¶ lêi nh÷ng c©u hái cña anh: kh«ng cÇn thiÕt. Tr−íc tiªn hä tuyÓn mé mét c¸ch nhÑ d¹ kh«ng
1) Do cã quyÕt ®Þnh vÒ tem nªn c¸c thÎ bÞ huû bá389. thÓ nμo hiÓu ®−îc mét sè ®«ng h¹ng ng−êi hÌn m¹t kh«ng quen
2) Tem ph¶i ®−îc chuÈn bÞ s½n ë chç I-ung h«m qua dï sao biÕt, sau ®ã khi vô bª bèi ®· x¶y ra th× chóng ta ph¶i thay hä
høng hËu qu¶.
chóng còng sÏ cã s½n tÝnh chÊt khi nhËn ®−îc th− tr¶ lêi cña anh,
MÊy ngμy tr−íc ®©y, Giuy-g¬ ®· ë ®©y. ¤ng ta ®· thùc sù kh¸
vμ chóng t«i chØ ®îi ë c¸c anh nh÷ng tin tøc cho biÕt c¸c anh cÇn
h¬n rÊt nhiÒu; giê ®©y «ng ta ®¹i kh¸i ngang tÇm thî thñ c«ng §øc
sè l−îng bao nhiªu. Chóng t«i sÏ göi ®i.
n¨m 1848; mf tõ ng−êi t− s¶n nhá trë thμnh ng−êi thî thñ c«ng ®·
3) Anh ph¶i lËp tøc nªu tªn hoÆc ®Þa chØ cña nh÷ng ng−êi "cã
_____________________________________________________________
t− t−ëng tù do" I-ta-li-a. TÊt c¶ mäi ng−êi ë I-ta-li-a mμ chóng ta cã
1* C.M¸c. "Sù khèn cïng cña triÕt häc. Tr¶ lêi cuèn "TriÕt häc vÒ sù khèn cïng"
_____________________________________________________________
cña «ng Pru-®«ng"
1* - ngµy16 th¸ng Giªng 2* - con ng−êi kh«ng ngåi yªn
- 846 847
¡ ng-ghen göi lÝp-nÕch, 18 th¸ng giªng 1872 ¡ ng-ghen göi la-vrèp, 19 th¸ng giªng 1872
lμ mét b−íc tiÕn. Ýt ra, giê ®©y cã thÓ nãi chuyÖn víi «ng ta, cßn TÊt c¶ chóng t«i göi lêi chμo ch©n thμnh ®Õn ®Õn anh vμ ng−êi
c¸ch ®©y 4 n¨m th× hoμn toμn kh«ng thÓ lμm thÕ ®−îc. ¤ng ta ®i th©n cña anh.
Niu Oãc lo c«ng chuyÖn ra muèn biÕt anh ®· nhËn ®−îc thïng
r−îu mμ «ng ta ®· göi cho anh nh©n dÞp lÔ Gi¸ng sinh hay ch−a. Ph.¡. cña anh
¤ng Êy nãi r»ng bμi viÕt cña t« * ®· giÕt chÕt h¼n Ph«-gt¬, vμ xem
680F1
ra nãi chung «ng Êy thÊy r»ng vÒ Ph«-gt¬ th× chóng ta lu«n lu«n
C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong "V¨n In theo b¶n viÕt tay
®óng. Hoμn toμn cã thÓ «ng Êy cßn tiÕn lªn xa h¬n, hoÆc nãi ®óng
khè cña M¸c vµ ¡ng-ghen", t.I (VI), 1932 Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc
h¬n, chÝnh b¶n th©n diÔn biÕn cña phong trμo sÏ b¾t «ng ta b−íc
lªn xa h¬n.
Nh÷ng tin tøc tõ T©y Ban Nha lμ tèt, mét khi ®Ò cËp ®Õn Héi
®ång liªn chi. ë B¸c-xª-l«-na ng−êi ta cß bμy m−u tÝnh kÕ rÊt tîn;
147
Liªn chi héi chÞu ¶nh h−ëng lín cña ph¸i Ba-cu-nin. Nh−ng v× ë
¡ng-ghen göi Pi-lèt La-vr«-vÝch La-vrèp
T©y Ban Nha vÊn ®Ò sÏ ®−îc th¶o luËn t¹i ®¹i héi (vμo th¸ng T−)
ë Pa-ri
vμ ë ®Êy c«ng nh©n chiÕm ®a sè, chø kh«ng ph¶i c¸c luËt s−, c¸c
tiÕn sÜ v.v., nªn t«i cho r»ng mäi viÖc sÏ diÔn ra tèt ®Ñp. La-ph¸c-
g¬ may thay cßn ë Ma-®rÝt; nh÷ng g× ®· xuÊt hiÖn nãi vÒ b¸o Lu©n §«n, 19 th¸ng Giªng 1872
385
"Neuer Social - Demokrat" lμ viÖc do anh Êy lμm . Mª-xa, chñ 122, Regent's Park Road N.W.
bót b¸o "Emancipacion", hoμn toμn ®øng vÒ phÝa chóng ta.
B¹n th©n mÕn!
ë I-ta-li-a, ë Mi-la-n«, chóng ta cã Cu-n«, mét kü s− Thôy SÜ,
Ch¾c b¹n ®· nhËn ®−îc c¸c cuèn s¸ch393 theo biªn lai kÌm
cã biÕt anh vμ Bª-ben vμ ch ®Õn nay ®· ng¨n c¶n viÖc ra c¸c quyÕt
theo ®©y, t−¬ng øng víi nã t«i ghi vμo cét nî cña b¹ 1 p.xt 16sl. 5
®Þnh theo kiÓu Ba-cu-nin ë ®©y. Nh÷ng ng−êi cßn l¹i th× hoÆc lμ
pen- *.
681F1
nh÷ng phÇn tö Ba-cu-nin, hoÆc lμ nh÷ng ng−êi cã th¸i ®é cùc kú
Nh−ng trong sè tiÒn b¹n göi ®Õn (mμ t«i ch−a nhËn ®−îc) t«i
thËn träng. §ã lμ mét bé phËn khã kh¨n ®Æt ra cho t«i mét c«ng
sÏ chuyÓn vμo phÇn tÝn dông cña b¹n 2 p.xt. 8 si-linh.
viÖc khñng khiÕp. T¸c phÈm cña Hèt-x¬n t«i hoμn toμn ch−a biÕt ®Õn, t«i ch−a
T«i göi kÌm theo ®©y c¸c bμi t−êng thuËt hai phiªn häp, còng thÊy ë ®©u cã qu¶ng c¸o vÒ t¸c phÈm ®ã. Tuy nhiªn t«i sÏ cè g¾ng
nh− bμi bót chiÕn víi Brª-®lau392, sau n÷a lμ b¶n th«ng tri X«ng- t×m hiÓu ®iÒu g× ®ã.
vi-li-ª354 ®Ò phßng tr−êng hîp anh kh«ng cã nã. Tμi kho¶n cña chóng ta giê ®©y Ýt nhiÒu c©n b»ng. VÒ b¸o "Gazette
_____________________________________________________________ _____________________________________________________________
1* Ph.¡ng-ghen. "L¹i bµn vÒ "Ngµi Ph«-gi¬"" 1* Xem tËp nµy, tr. 482.
- 848 849
¡ ng-ghen göi la-ph¸c-g¬, 19 th¸ng giªng 1872 ¡ ng-ghen göi la-ph¸c-g¬, 19 th¸ng giªng 1872
des Tribuneaux" t«i sÏ viÕt cho b¹n. T«i nghÜ b¸o Êy chóng ta Ba-cu-nin. Nh÷ng con ng−êi ®ã sèt s¾ng kh«ng thÓ t−ëng t−îng
kh«ng cÇn n÷a; thêi h¹n ®Æt mua nã sÏ hÕt vμo cuèi th¸ng Giªng. ®−îc trong viÖc trao ®æi thu tõ riªng t−, mμ mét khi «ng ta lμ
Ch¾c h¼n b¹n ®· nhËn ®−îc nh÷ng sè b¸o "Eastern Post" mf thμnh viªn cña §ång minh, th× tÊt nhiªn hä tíi tÊp göi cho «ng ta
t«i ®· göi cho b¹n, còng nh− nh÷ng tμi liÖu in mμ ®«i khi t«i göi th− tõ vμ nh÷ng lêi nÞnh bî. Dï sao, quyÕt ®Þnh g¸c tÊt c¶ nh÷ng
kÌm theo c¸c sè b¸o Êy. vÊn ®Ò Êy l¹i ®Õn §¹i héi T©y Ban Nha lμ mét th¾ng lîi ®èi víi
C«ng viÖc cña Quèc tÕ diÔn biÕn tèt ®Ñp. C¸c ©m m−u cña Ba- chóng ta; v×
cu-nin sÏ kh«ng dÉn tíi ®iÒu g× nghiªm träng. Con ng−êi ®ã quªn 1) ®ã lμ c©u tr¶ lêi b¸c bá, tuy lμ gi¸n tiÕp ®èi víi yªu s¸ch ®ßi
r»ng kh«ng thÓ dÉn d¾t quÇn chóng c«ng nh©n ®i theo m×nh nh− triÖu tËp ngay ®¹i héi cña Quèc tÕ;
cã thÓ dÉn s¾t mét nhãm nh÷ng kÎ biÖt ph¸i - khèng luËn. Ngoμi
2) chóng ta thÊy r»ng khi b¶n th©n c«ng nh©n - khèi ®«ng
ra, chóng t«i ®· nhËn ®−îc nh÷ng tμi liÖu quý vÒ ©m m−u cña «ng
c«ng nh©n - th¶o luËn nh÷ng vÊn ®Ò nh− vËy, th× t− duy lμnh
ta ë n−íc Nga, vμ l¹i tõ nh÷ng nguån ®Çu tiªn. §iÒu ®ã ña lμ qu¸
m¹nh tù nhiªn vμ t×nh ®oμn kÕt bÈm sinh cña hä lu«n lu«n vμ rÊt
hÌn mÆt.
nhanh chãng gióp hä nhËn ra nh÷ng ©m m−u c¸ nh©n thuéc lo¹i
KÝnh th−.
®ã. §èi víi c«ng nh©n th× Quèc tÕ lμ mét thμnh tùu vÜ ®¹i mμ hä
hoμn toμn kh«ng muèn mÊt ®i, cßn ®èi víi nh÷ng kÎ khèng luËn
Ph. ¡. cña b¹n
chuyªn bμy tÝnh kÕ ®ã th× Quèc tÕ chØ lμ diÔn ®μi cho nh÷ng cuéc
c·i v· vÆt v·nh cho mét sè nh©n vËt vμ phe ph¸i.
C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong t¹p chÝ In theo b¶n viÕt tay
"Sö biªn niªn chñ nghÜa M¸c", q. V, 1928 Nguyªn v¨n lµ tiÕng Ph¸p Trong th− tr¶ lêi cña chóng t«i, chóng t«i sÏ cè g¾ng tÝnh ®Õn
ý kiÕn cña c¸c anh ë møc ®é cã thÓ, nh−ng chóng t«i kh«ng thÓ
chØ ®ãng khung ë nh÷ng g× lμ cÇn thiÕt h¬n c¶ ®èi víi ng−êi T©y
Ban Nha. Nh÷ng ng−êi Thôy SÜ bÞ c«ng kÝch d÷ déi ®ang ®ßi hái
148 chÝnh lμ ®iÒu ng−îc l¹i. Dï sao t«i vÉn hy väng chóng ta sÏ cã thÓ
¡ng-ghen göi P«n La-ph¸c-g¬394 viÕt nh− thÕ nμo ®Ó, vÒ nh÷ng ®iÓm chñ yÕu, cã thÓ tho¶ m·n tÊt
ë Ma-®rÝt c¶ b¹n bÌ cña chóng ta.
Tõ mäi phÝa ng−êi ta ®ßi hái t¸i b¶n quyÓn "Sù khèn cïng cña
triÕt häc"; ®Ó lμm viÖc ®ã, dÜ nhiªn cÇn cã lêi nãi ®Çu míi, vμ t«i hy
Lu©n §«n, 19 th¸ng Giªng 1872
väng Mo-r¬ sÏ lo viÖc nμy mét khi kÕt thóc c«ng viÖc chuÈn bÞ xuÊt
Tu-l¬ th©n mÕn! b¶n lÇn thø hai bé "T− b¶n"; nÕu Mª-xa cßn nhËn dÞch ra tiÕng T©y
Bøc th− cña anh ®Ò ngμy 7 th¸ng Giªng lμm chóng t«i rÊt vui Ban Nha th× ch¾c anh Êy sÏ nhËn ®−îc v¨n b¶n lêi nãi ®Çu ®ã mét
mõng. Cßn vÒ M«-ga-g« th× anh h·y tin r»ng ë ®©y ph¶i cã bμn tay c¸ch kÞp thêi. Nh−ng t«i kh«ng høa g× c¶, anh biÕt ®Êy cã bao nhiªu
- 850 851
¡ ng-ghen göi la-ph¸c-g¬, 19 th¸ng giªng 1872 ¡ ng-ghen göi la-ph¸c-g¬, 19 th¸ng giªng 1872
chóng ta. ë tÊt c¶ nh÷ng thμnh phè lín, c¸c c©u l¹c bé céng hoμ
c«ng viÖc kh«ng l−êng tr−íc lu«n lu«n ®æ lªn ®Çu Mo-r¬. Anh Êy
cña §in-c¬ vμ b¹n bÌ ®ang ng¶ theo Quèc tÕ, vμ nh÷ng phÇn tö −u
®ang th−¬ng l−îng víi La-sa-t¬-r¬369; trong dù th¶o hîp ®ång cã
tó cña hÇu hÕt c¸c c©u l¹c bé ®ã ®Òu chÞu ¶nh h−ëng cña chóng
mét sè ®iÒu hßn toμn kh«ng thÓ chÊp nhËn ®−îc. Gien-ni hoÆc
ta, thμnh thö vμo mét ngμy nμo ®ã phong trμo céng hoμ t− s¶n
Tót-xi nhÊt ®Þnh sÏ viÕt th− cho anh hoÆc cho Lau-ra vÒ vÊn ®Ò
nμy sÏ tuét khái tay c¸c l·nh tô t− s¶n vμ sÏ r¬i vμo tay chóng ta.
nμy tØ mØ h¬n.
T«i rÊt thÝch bμi viÕt vÒ b¸o "Neuer Social - Demokrat" ®¨ng
Cßn b©ygiê lμ nh÷ng tin míi:
trªn b¸o "Emancipacion". T«i ®· lËp tøc dÞch bμi ®ã ra vμ göi ®i
1) ë ®©y chi bé Ph¸p n¨m 1871, mét dhi hé ch−a bao giê ®−îc
Lai-pxÝch, cho b¸o "Volksstaat", b¸o cña LÝp-nÕch385.
thõa nhËn víi t− c¸ch nh− vËy, v× nã kh«ng chÞu g¹t bá trong ®iÒu
ë Ph¸p, XÐc-rai-¬ ®ang ph¸t triÓn mét ho¹t ®éng ®¸ng kinh
lÖ cua m×nh nh÷ng ®iÒu kh«ng t−ëng t−îng ®−îc nhÊt; ®· hoμn
ng¹c. Nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®−îc dÜ nhiªn kh«ng nªn tiÕt lé ra,
toμn ®æ vì ®óng vμo lóc nã tung ra mét b¶n tuyªn bè dμi, cã tÝnh
nh÷ng kÕt qu¶ ®ã rÊt tèt. C¸c chi bé ®−îc tæ chøc l¹i d−íi nh÷ng
chÊt kinh viÖn chèng Tæng Héi ®ång, cã * ng−êi ký tªn. ViÖc bÇu
35682F1
tªn gäi míi, vμ viÖc ®ã diÔn ra ë kh¾p n¬i. Do viÖc trao ®æi th− tõ
Vª-di-ni-e lμm bÝ th− ®· b¾t buéc T©y-x¬, ¸p-ri-a vμ ®ång bän ra
mμ XÐc-rai-¬ tiÕn hμnh, ®· x¸c ®Þnh ®−îc mét sù thËt lμ hÇu nh−
®i (lÇn thø hai!). Sau ®ã bÌ lò Vª-di-ni-e ®· ®ßi khai trõ VÐc-mÐc-
ë kh¾p n¬i c¸c th«ng tÝn viªn cua ph¸i Ba-cu-nin ®Òu lμ nh÷ng tªn
s¬, mét ®èi thñ c¹nh tranh xøng ®¸ng cña Vª-di-ni-e c¶ trong ®êi
gi¸n ®iÖp. ë mét thμnh phè t¹i miÒn Nam, thμnh viªn cña §ång
sèng riªng lÉn trong sinh ho¹t chÝnh trÞ. VËy, mét sù ph©n liÖt
minh lμ mét tªn thanh tra c¶nh s¸ *. HiÖn nay hÇu nh− ®· hoμn
míi mμ kÕt qu¶ lμ ®a xuÊt hiÖn ba m¶nh vì. §ã chÝnh lμ sù tù trÞ 684F1
cña c¸c chi bé víi biÓu hiÖn cao nhÊt cña nã. toμn chøng minh ®−îc r»ng M¸c-san ng−êi Boãc-®« lμ mét tªn
MÆt kh¸c, ë ®©y chóng ta cã chi bé Ph¸p gåm 60 thμ nh gi¸n ®iÖp. Anh ch¾c h¼n biÕt r»ng h¾n ®· lμm mÊt nh÷ng biªn
viªn 336, chi bé I-ta-li-a vμ chi bé Ba Lan, kh«ng kÓ chi bé §øc b¶n cña hai phiªn häp; thÕ ®Êy, tÊt c¶ nh÷ng ng−êi ®−îc nh¾c tíi
cò395. Sù vu khèng cña b¸o "Neuer Social - Demokrat" ë BÐc-lin trong nh÷ng biªn b¶n Êy ®Òu ®· bÞ truy n·, v× thÕ mμ ng−êi ta
lμ viÖc cña mét sè tay ch©n cña Svai-x¬ ®· len vμo chi bé ®ã; muèn bËn t©m ®Õn c¶ anh n÷a. M¸c-san thÕ lμ kh«ng thÓ t−êng
c¸ch ®©y kh«ng l©u hä ®· bÞ khai *. - Héi ®ång liªn chi héi tr×nh vÒ nh÷ng g× ®· x¶y ra víi nh−ng biªn b¶n ®ã, vμ tuy h¾n
õ683F2
Anh310 ®ang ho¹t ®éng, vμ viÖc tuyªn truyÒn ®− îc tiÕn hμnh
sèng l−u vong ë Gi¬-ne-v¬, nh−ng sau khi trë vÒ Boãc-®« kh«ng ai
rÊt tèt, chóng t«i cè g¾ng chñ yÕu t¹o cho m×nh mét chç dùa ë
quÊy rÇy h¾n c¶.
bªn ngo μi c¸c héi chÝnh trÞ cò mang tÝnh chÊt nöa t− s¶n vμ
ë Thôy SÜ, kh«ng chØ Ban chÊp hμnh vïng thuéc hÖ ng«n ng÷
nh÷ng héi c«ng liªn cò kh«ng thÊy g× ngo μi nh÷ng lîi Ých
la-tinh ®¹i biÓu Ýt nhÊt lμ cho sè thμnh viªn cña Quèc tÕ ®«ng gÊp
ph−êng héi cña hä.§uy-p«ng ë Man-se-xt¬ cùc kú cã Ých cho
m−êi lÇn so víi nh÷ng ng−êi ë Giuy-ra, mμ c¶ b¸o "Tagwacht" ë
Xuy-rÝch, c¬ quan ng«n luËn cña Quèc tÕ thuéc vïng Thôy SÜ nãi
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
1* ¡ng-ghen viÕt nhÇm lµ: b¶n tuyªn bè cã 15 ng−êi ký tªn.
2* Xem tËp nµy, tr. 511. 1* - Bau-xc¬
- 852 853
¡ ng-ghen göi la-ph¸c-g¬, 19 th¸ng giªng 1872 ¡ ng-ghen göi la-ph¸c-g¬, 19 th¸ng giªng 1872
tiÕng §øc (xem sè 1 ra ngμy 6 th¸ng Giªng396) còng ®· ñng hé quèc tÕ mu«n n¨m! Cã thÓ gäi ®ã lµ sù ph©n liÖt hay kh«ng? Kh«ng, c¸c ngµi ¹, trong
Quèc tÕ, bÊt chÊp c¸c ngµi, sÏ kh«ng cã sù ph©n liÖt. Quèc tÕ sÏ dµn xÕp æn tho¶ nh÷ng
Tæng Héi ®ång. B¸o ®ã hái nh÷ng ng−êi nãi vÒ quyÒn lùc ®éc ®o¸n
c«ng viÖc néi bé cña m×nh vµ sÏ thèng nhÊt h¬n vµ ®oµn kÕt nhÊt trÝ h¬n tÊt cø lóc nµo...
cña Tæng Héi ®ång:
C¸c ngµi vu khèng chóng t«i cµng nhiÒu, c¸c ngµi nãi vÒ sù ph©n liÖt trong hµng ngò cña
"Chuyªn chÝnh bao giê còng gi¶ ®Þnh r»ng ng−êi chuyªn chÝnh cã lùc l−îng vËt chÊt
chóng t«i cµng nhiÒu, th× sÏ cµng vang to lªn tiÕng h«: Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ
®ñ søc b¾t ph¶i thùc hiÖn c¸c mÖnh lÖnh ®éc ®o¸n cña ng−êi Êy. TÊt c¶ nh÷ng nhµ b¸o ®ã
mu«n n¨m!".
sÏ cùc kú lµm ¬n cho chóng ta khi h¹ cè b¸o cho chóng ta kho l−êi lª vµ sóng liªn thanh
NÕu anh cã thÓ sö dông b»ng c¸ch nμo ®ã tμi liÖu nμy cho b¸o
cña Tæng Héi ®ång ë chç nµo. Gi¶ sö ch¼ng h¹n chi bé Xuy-rÝch kh«ng ®ång ý víi quyÕt
"Emancipacion" th× cμng tèt.
®Þnh nµo ®ã cu Tæng Héi ®ång (®iÒu nµy tõ tr−íc tíi nay ch−a tõng cã), th× n¬i nµo chøa
ë §øc, b¸o "Volksstaat" ®· rÊt quyÕt liÖt ph¶n ®èi nh÷ng
nh÷ng ph−¬ng tiÖn mµ nhê ®ã Tæng Héi ®ång cã thÓ b¾t chi bé Xuy-rÝch thõa nhËn
quyÕt ®Þnh ®ã? Tæng Héi ®ång thËm chÝ kh«ng cã quyÒn khai trõ hoµn toµn mét chi bé ng−êi Giuy-ra vμ ñng hé Tæng Héi ®ång. H¬n thÕ n÷a, ngμy 7
nµo ®ã ra khái Héi liªn hiÖp - nhiÒu nhÊt nã cã thÓ ng¨n chÆn ho¹t ®éng cña chi bé ®ã th¸ng Giªng, ®¹i héi D¾c-den - trong ®ã cã 120 ®¹i biÓu ®¹i diÖn
cho ®Õn ®¹i héi th−êng kú mµ chØ ®¹i héi nµy míi cã thÓ ra quyÕt ®Þnh døt kho¸t... Trong
cho 60 tæ chøc, t¹i phiÕn häp bÕ m¹c (luËt ph¸p cÊm hä th¶o luËn
Héi liªn hiÖp quèc tÕ vÜ ®¹i cã nh÷ng quan ®iÓm hÕt søc kh¸c nhau kh«ng chØ vÒ tæ chøc
c«ng khai nh÷ng vÊn ®Ò nh− vËy) - ®· nhÊt trÝ chèng b¶n th«ng
t−¬ng lai cña x· héi, mµ c¶ vÒ nh÷ng biÖn ph¸p thi hµnh hiÖn nay. T¹i c¸c ®¹i héi chung
tri cña §¹i héi Giuy-ra vμ ®· biÓu quyÕt tÝn nhiÖm Tæng Héi
cña m×nh. Héi liªn hiÖp ®ã nhÊt thiÕt th¶o luËn nh÷ng vÊn ®Ò nh− vËy, nh−ng kh«ng cã
®ång387.
mét ®iÒu kho¶n nµo trong ®iÒu lÖ cña m×nh nãi lªn Héi quy ®Þnh bÊt kú chÕ ®é hoÆc quy
Ng−êi ¸o vμ ng−êi Hung-ga-ri còng nhÊt trÝ ñng hé Tæng Héi
t¾c nµo cã tinh chÊt b¾t buéc ®èi víi c¸c chi bé. C¸i cã tÝnh chÊt b¾t buéc chi lµ nguyªn
t¾c c¬ b¶n: viÖc gi¶i phãng c«ng nh©n lµ sù nghiÖp cña b¶n th©n c«ng nh©n... Do ®ã, ®ång, nh−ng viÖc truy n· kh«ng cho phÐp hä tuyªn bè c«ng khai
chóng ta thÊy trong Quèc tÕ cã nh÷ng quan ®iÓm chÝnh trÞ hÕt søc tr¸i ng−îc nhau, tõ chÕ ®iÒu nμy; hä hÇu nh− kh«ng thÓ häp ®−îc, vμ mäi cuéc héi häp
®é tËp trung nghiªm ngÆt cña c«ng nh©n ¸o ®Õn chñ nghÜa liªn bang v« chÝnh phñ cña
®−îc triÖu tËp nh©n danh Quèc tÕ ®Òu lËp tøc bÞ cÊm hoÆc bÞ c¶nh
c¸c ®ång chÝ T©y Ban Nha. C¸c ®ång chÝ T©y Ban Nha h« hµo kh−íc tõ tham gia bÇu cö;
s¸t gi¶i tan.
c¸c ®ång chÝ §øc sö dông quyÒn bá phiÕu cña m×nh ë mçi cuéc bÇu cö. ë nh÷ng n−íc
ë I-ta-li-a, cho ®Õn nay ch−a cã tæ chøc nμo. C¸c nhãm tù trÞ
nµy c¸c thµnh viªn cña Quèc tÕ ñng hé nh−ng ®¶ng Ýt nhiÒu tiªn tiÕn kh¸c, ë nh÷ng n−íc
®Õn møc hä kh«ng muèn hoÆc kh«ng thÓ liªn kÕt l¹i. §ã lμ sù
kh¸c th× trong bÊt cø t×nh huèng nµo hä còng ®Òu ®øng riªng biÖt nh− lµ mét ®¶ng kh¸c
ph¶n øng chèng l¹i sù tËp trung t− s¶n cùc ®oan cña M¸t-di-ni,
biÖt víi c¸c ®¶ng kia. Cã ®iÒu c¸c anh kh«ng thÓ t×m ®−îc nh÷ng kÎ b¶o hoµng bÊt cø ë
®©u trong sè thµnh viªn cña Quèc tÕ. VÒ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ chÝnh trÞ häc còng vËy. ng−êi t×m c¸ch mét m×nh l·nh ®¹o mäi viÖc vμ thªm vμo ®ã rÊt
Nh÷ng ng−êi céng s¶n vµ nh÷ng ng−êi c¸ nh©n chñ nghÜa lµm viÖc s¸t c¸nh nhau, vµ cã
ngu xuÈn. DÇn dμ c¶ ë ®Êy ng−êi ta còng sÏ s¸ng m¾t ra, nh−ng
thÓ nãi r»ng tÊt c¶ mäi h×nh thøc chñ nghÜa x· héi ®Òu cã ®¹i diÖn cña m×nh trong Quèc
cÇn ph¶i ®Ò cho hä cã thêi gian thu ho¹ch kinh nghiÖm b¶n th©n.
tÕ... Song Quèc tÕ lu«n lu«n cã thÓ gi÷ hµng ngò cña m×nh ®oµn kÕt chÆt chÏ tr−íc kÎ thï
Anh kh«ng nh¾c mét lêi nμo vÒ vî m× *: - t«i hy väng anh sÏ nhËn
bªn ngoµi... Quèc tÕ ®· cã thÓ duy tr× sù thèng nhÊt cña m×nh tr−íc cuéc chiÕn tranh 685F1
®−îc nh÷ng tin tèt lμnh vÒ c« Êy vμ vÒ ch¸u bÐ. Bμ M¸c, hiÖn nay
Ph¸p - Phæ vµ sau cuéc chiÕn tranh ®ã nã ®· lín lªn vµ v÷ng m¹nh, trong khi nh÷ng tæ chøc
®ang ë chç t«i, còng nh− toμn thÓ gia ®×nh M¸c göi anh lêi th¨m
kh¸c ®· bÞ cuéc chiÕn tranh ®ã ®Ì bÑp. Quèc tÕ ®· nhÊt tÒ ®øng lªn b¶o vÖ C«ng x· Pa-ri...
_____________________________________________________________
B¸o chÝ t− s¶n cã quyÒn nãi vÒ sù ph©n liÖt trong Quèc tÕ hay kh«ng, nÕu mét sè nhãm
theo ý kiÕn kh¸c nhau vÒ nh÷ng vÊn ®Ò côc bé? C¸c vÞ h·y ®äc b¶n th«ng tri cña chi bé
1* - Lau-ra La-ph¸c-g¬, lóc ®ã ë Xanh - Xª-ba-xchiªn.
Giuy-ra ph¶n ®èi mét sè ®iÒu, b¶n th«ng tri ®ã kÕt thóc b»ng lêi h«: Héi liªn hiÖp c«ng nh©n
2*- Li-di Bíc-x¬
- 854 855
m ¸c göi i-ung, 19 th¸ng giªng 1872 ¡ ng-ghen göi cu-n«, 24 th¸ng giªng 1872
nång nhiÖt. Vî t« * ch©n thμnh göi lêi chμo, vμ t«i còng vËy. Nhê
68F2
anh chuyÓn lêi chμo Lau-ra khi nμo anh viÕt th− cho c« Êy, vμ anh
h·y sím viÕt th− cho t«i.
T−íng qu© *cña anh 150
687F1
¡ng-ghen göi Tª-«-®o Cu-n«
C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "F.Engels, P. In theo b¶n viÕt tay
ë Mi-la-n«
et L.Lafargue. Correspondance", t.I, Paris Nguyªn v¨n lµ tiÕng Ph¸p
1956
Lu©n §«n, 24 th¸ng Giªng 1872
Cu-n« th©n mÕn!
149 T«i võa nhËn ®−îc th− ngμi qua BÕch-c¬ vμ t«i thÊy r»ng bän
M¸c göi HÐc-man I-ung m¸c-®«-h©y-x¬ 1*trêi ®¸nh th¸nh vËt ®· chép bøc th− viÕt cÆn kÏ
68F
ë Lu©n §«n cña t«i göi cho ngμi ®Ò ngμy 16 th¸ng Ch¹p. §iÒu ®ã cμng ®¸ng
bùc, v× bøc th− Êy chøa ®ùng tÊt c¶ nh÷ng t− liÖu cÇn thiÕt vÒ c¸c
©m m−u cña Ba-cu-nin, vμ ngμi lÏ ra ®· ®−îc biÕt tÊt c¶ sím h¬n
[Lu©n §«n], 19 th¸ng Giªng 1872
trän mét th¸ng. Ngoμi ra, trong th− t«i cßn ®Ò nghÞ ngμi, víi t−
c¸ch lμ ng−êi n−íc ngoμi bÞ trôc xuÊt, tèt h¬n nªn tr¸nh cæ ®éng
I-ung th©n mÕn!
c«ng khai, ®Ó ngμi cã thÓ ë l¹i ®Êy vμ gi÷ chç cña m×nh mμ trong
T«i tuyÖt ®èi cÇn gÆp ngμi vμo tèi mai. V× vËy t«i hy väng ngμi
thêi gian nμy tiÕc thay ®· ®i tong.
sÏ tíi; nÕu kh«ng ®−îc th× t«i sÏ ghÐ l¹i chç ngμi vμo s¸ng chñ
ThÎ ®· bÞ huû bá theo quyÕt ®Þnh cña Héi nghÞ ®¹i biÓu vμ
nhÊt.
®−îc thay b»ng tem389. Víi thÎ tõ l©u ®· cã nhiÖm vô l¹m dông, v×
Göi lêi chμo anh em.
®©u ®©u còng cã mét sè l−îng lín nh÷ng giÊy in s½n r¬i vμo tay
C¸c M¸c
c¶nh s¸t, bän nμy ®· sö dông. MÊy ngμy n÷a, - v× t¹i nhμ t«i ch−a
cã tem, - t«i sÏ göi 100 chiÕc tem thay cho biªn lai nhËn 10
C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong C.M¸c In theo b¶n viÕt tay
phr¨ng. - VÒ viªn ®¹i uý giμ ch©n gç, ë ®©y kh«ng hay biÕt g× c¶,
vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø Nguyªn v¨n lµ tiÕng Anh
«ng ta kh«ng cã liªn hÖ víi Tæng Héi ®ång397.
nhÊt, t.XXVI, 1935
T«i s½n lßng göi ngμi b¶n §iÒu lÖ nÕu t«i cã. §iÒu lÖ b»ng tiÕng
_____________________________________________________________ _____________________________________________________________
1* - tªn gäi ®ïa cña ¡ng-ghen 1* - c¶nh s¸t
1*
- 856 857
¡ ng-ghen göi cu-n«, 24 th¸ng giªng 1872 ¡ ng-ghen göi cu-n«, 24 th¸ng giªng 1872
Ph¸p vμ tiÕng Anh ®· in xong, b»ng tiÕng §øc nμy mai sÏ ra m¾t, giai cÊp gi÷a c¸c nhμ t− b¶n vμ c«ng nh©n lμm thuª ®· n¶y sinh
b¶n dÞch tiÕng T©y Ban Nha hiÖn n»m trªn b¶n viÕt cña t«i, s½n do sù ph¸t triÓn x· héi, mμ lμ nhμ n−íc. Trong khi ®¹i bé phËn
sμng ®−a ®i in, nh−ng 1) chóng t«i cã tiÒn ®Ó in nã b»ng tiÕng cña c«ng nh©n d©n chñ x· héi cïng víi chóng ta cho r»ng chÝnh quyÒn
chóng t«i, 2) v× sù næi lo¹n r«ng kh¾p cña nh÷ng ng−êi I-ta-li-a nhμ n−íc ch¼ng qua lμ mét tæ chøc mμ c¸c giai cÊp thèng trÞ - ®Þa
mμ Ba-cu-nin dÊy lªn chèng l¹i Héi nghÞ ®¹i biÓu vμ Tæng Héi chñ vμ c¸c nhμ t− b¶n - ®· lËp lªn cho m×nh ®Ó b¶o vÖ nh÷ng ®Æc
®ång cho nªn ®iÒu hÕt søc ®¸ng ng¬ lμ kh«ng biÕt ë ®Êy ng−êi ta quyÒn x· héi cña m×nh, th× Ba-cu-nin kh¼ng ®Þnh r»ng nhμ n−íc
nãi chung cã thõa b¶n §iÒu lÖ ®· söa ®æi do Tæng Héi ®ång thùc ®· t¹o ra t− b¶n, cßn nhf t− b¶n cã ®−îc t− b¶n cña m×nh chØ lμ
hiÖn theo quyÕt ®Þnh cña Héi nghÞ ®¹i biÓu, hay kh«ng; chõng nμo nhê lßng tèt cña nhμ n−íc. Do ®ã, v× nhμ n−íc lμ c¸i ¸c chñ yÕu,
®iÒu ®ã ch−a ®−îc lμm râ th× theo t«i, in nã ra lμ v« Ých. Trong khi
nªn tr−íc hÕt cÇn trõ bá nhμ n−íc, vμ lóc ®ã t− b¶n tù nã sÏ tiªu
®ã ë ®Êy ®· xuÊt hiÖn mét sè b¶n in §iÒu lÖ b»ng tiÕng I-ta-li-a,
ma. Cßn chóng ta th× nãi ng−îc l¹i: h·y xo¸ bá t− b¶n - viÖc mét
ch¼ng h¹n ë GiÕc-gien- * (phßng ph¸t hμnh "Eguaglianza"), còng
689F1
sè Ýt ng−êi chiÕm h÷u tÊt c¶ mäi t− liÖu s¶n xuÊt, - thÕ lμ lóc ®ã
nh− ë "Romagnolo" ®· bÞ ®×nh b¶n - Liu-®«-vi-c« Na-bru-si, Ra-
nhμ n−íc sÏ tù nã mÊt ®i. Sù kh¸c nhau rÊt c¨n b¶n: xo¸ bá nhμ
ven-na), còng nh− trªn bμo "Plebe", Lodi, Corso Palestro, ®· tung
n−íc mμ kh«ng tiÕn hμnh tõ tÝnh chÊt cuéc c¸ch m¹ng x· héi lμ
nã ra b¸n mçi b¶n 10 sen-tª-di-ni. ThËt ra, tÊt c¶ nh÷ng brn dÞch
®iÒu v« nghÜa; cßn xo¸ bá t− b¶n th× chÝnh ®ã lμ c¸ch m¹ng x· héi
®ã ®Òu ®−îc thùc hiÖn kÐm, mét phÇn nμo cßn kh«ng chÝnh x¸c
vμ bao hμm viÖc c¶i t¹o toμn bé ph−¬ng thøc s¶n xuÊt. Nh−ng v×
n÷a, vμ chØ chøa ®ùng nh÷ng quy ®Þnh tæ chøc ban ®Çu, nh−ng
®èi víi Ba-cu-nin nhμ n−íc lμ c¸i ¸c chñ yÕu, nªn kh«ng thÓ lμm
t¹m thêi dμnh ph¶i sö dông chóng vËy.
c¸i g× cã thÓ duy tr× nhμ n−íc, nghÜa lμ bÊt kú nhμ n−íc nμo - chÕ
BÕch-c¬ viÕt r»ng «ng Êy sÏ kÓ cho ngμi nghe vÒ c¸c ©m m−u
®é céng hoμ, chÕ ®é qu©n chñ hoÆc bÊt cø nhμ n−íc nμo kh¸c. Do
cña hμnh chÝnh, nh−ng t«i kh«ng tin cËy vμo ®iªu ®ã vμ xin b¸o
®ã mμ n¶y sinh t− t−ëng hoμn toμn kh−íc tõ mäi lo¹i chÝnh trÞ.
víi ngμi v¾n t¾t nh÷ng ®iÒu cÇn thiÕt nhÊt. Ba-cu-nin, ng−êi
TiÕn hμnh hμnh ®éng chÝnh trÞ, ®Æc biÖt lμ tham gia bÇu cö, lμ
mμ tr−íc n¨m 1868 ®· lËp m−u tÝnh kÕ chèng Quèc tÕ, råi sau
ph¶n béi nguyªn t¾c. CÇn ph¶i tiÕn hμnh tuyªn truyÒn, chöi rña
khi bÞ thÊt b¹i th¶m h¹i t¹i §¹i héi hoμ b×nh ë BÐc-n¬398, ®· gia
nhμ n−íc, tù tæ chøc l¹i, vμ rèt cuéc khi tÊt c¶ mäi c«ng nh©n, do
nhËp Quèc tÕ vμ lËp tøc b¾t ®Çu tæ chøc trong néi bé Quèc tÕ
®ã ®a sè ë vÒ phÝa ta th× lóc ®ã rèt cuéc tÊt c¶ mäi c¬ quan quyÒn
nh÷ng ©m m−u chèng l¹i Tæng Héi ®ång. Ba-cu-nin cã mét lý
lùc ®Ìu bÞ thñ tiªu, nhμ n−íc bÞ xo¸ bá vμ thay vμo ®ã lμ tæ chøc
thuyÕt ®éc ®¸o - mét mí pha t¹p chñ nghÜa Pru-®«ng vμ chñ
cña Quèc tÕ. Hμnh ®éng vÜ ®¹i ®ã më ®Çu v−¬ng quèc ngμn n¨m,
nghÜa céng s¶n, v¶ l¹i ®iÒu quan träng nhÊt tr−íc hÕt lμ
nã ®−îc gäi lμ sù thñ tiªu vÒ mÆt x· héi.
viÖc «ng ta coi c¸i xÊu chñ yÕu mμ ng−êi ta cÇn ph¶i trõ bá
TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã nghe cã vÎ cùc kú cÊp tiÕn vμ ®¬n gi¶n ®Õn
l¹i kh«ng ph¶i lμ t− b¶n vμ, do ®ã, kh«ng ph¶i lμ sù ®èi lËp
møc cã thÓ häc thuéc lßng trong n¨m phót, - chÝnh v× vËy mμ c¶ ë
_____________________________________________________________ I-ta-li-a lÉn ë T©y Ban Nha lý thuyÕt cña Ba-cu-nin ®· nhanh chãng
®−îc c¸c luËt s−, tiÕn sÜ trÎ tuæi vμ nh÷ng nhμ khèng luËn kh¸c ®ång
1* - Tªn gäi ngµy nay lµ A-gri-ghen-t«.
- 858 859
¡ ng-ghen göi cu-n«, 24 th¸ng giªng 1872 ¡ ng-ghen göi cu-n«, 24 th¸ng giªng 1872
t×nh. Nh−ng quÇn chóng c«ng nh©n kh«ng bao giê ®Ó cho ng−êi ta §Êy lμ v¨n t¾t nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n cña toμn bé trß lõa bÞp ®ã.
thuyÕt phôc m×nh r»ng nh÷ng c«ng viÖc x· héi cña n−íc hä l¹i Nh−ng vËy th× ai lμ nh÷ng ng−êi ®Ò x−íng c¸c nghÞ quyÕt cña
kh«ng ®ång thêi lμ c«ng viÖc cña chÝnh b¶n th©n hä; theo b¶n tÝnh §¹i héi Ba-l¬? ChÝnh lμ «ng Ba-cu-nin vμ b¹n bÌ cña «ng ta!
cña hä, hä mang tÝnh tÝch cùc vÒ chÝnh trÞ vμ bÊt cø ai thuyÕt Khi c¸c ngμi ®ã thÊy t¹i §¹i héi Ba-l¬ r»ng hä sÏ kh«ng thùc
phôc hä tõ bá chÝnh trÞ th× rèt cuéc ®Òu bÞ hä xa rêi. Tuyªn truyÒn hiÖn ®−îc kÕ ho¹ch cña m×nh - chuyÓn Tæng Héi ®ång sang Gi¬-
cho c«ng nh©n t− t−ëng kh−íc tõ chÝnh trÞ trong bÊt cø hoμn c¶nh ne-v¬, nghÜa lμ chiÕm Tæng Héi ®ång vμo tay m×nh, th× hä bÌn
nμo - nh− vËy cã nghÜa lμ ®Èy hä vμo vßng tay cña c¸c cha cè hoÆc hμnh ®éng theo c¸ch kh¸c. Hä ®· thμnh lËp §ång minh d©n chñ
c¸c phÇn tö céng hßa t− s¶n. x· héi chñ nghÜa, mét tæ chøc quèc tÕ trong Quèc tÕ vÜ ®¹i, víi c¸i
V× theo Ba-cu-nin, Quèc tÕ ®−îc lËp ra kh«ng ph¶i ®Ó ®Êu cí mμ giê ®©y ngμi l¹i sÏ gÆp trªn b¸o chÝ I-ta-li-a cña Ba-cu-nin,
tranh chÝnh trÞ, mμ lμ ®Ó, trong ®iÒu kiÖn thñ tiªu vÒ mÆt x· héi, nh− trªn bμo "Proletario", "Gazettino Rosa": ®èi víi c¸c chñng téc
lËp tøc thay thÕ tæ chøc nhμ n−íc cò, nªn Quèc tÕ ph¶i thËt hÕt la-tinh m¸u nãng cÇn cã mét c−¬ng lÜnh râ rμng h¬n lμ ®èi víi
søc gièng lý t−ëng cña Ba-cu-nin vÒ x· héi t−¬ng lai. Trong x· héi nh÷ng ng−êi miÒn B¾c l¹nh lïng, chËm ch¹p. KÕ ho¹ch th¶m h¹i
®ã, tr−íc hÕt kh«ng tån t¹i bÊt cø quyÒn uy nμo, v× quyÒn uy - nhμ ®ã d· bÞ thÊt b¹i nhê sù chèng tr¶ cña Tæng Héi ®ång; tÊt nhiªn,
Tæng Héi ®ång kh«ng thÓ cho phÐp bÊt cø mét tæ chøc quèc tÕ biÖt
n−íc - lμ c¸i ¸c tuyÖt ®èi. (B»ng c¸ch nμo mμ ng−êi ta sÏ vËn hμnh
ph¸i nμo tån t¹i trong néi bé Quèc tÕ. Tõ ®ã, chÝnh c¸i kÕ ho¹ch
c¸c c«ng x−ëng, sö dông ®−êng s¾t, ®iÒu khiÓn tÇu biÓn, mμ l¹i
Êy ®· l¹i xuÊt hiÖn d−íi nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau g¾n víi ý ®å
kh«ng cÇn cã mét ý chÝ thèng nhÊt, cã tÝnh chÊt quan träng ë cÊp
cña Ba-cu-nin vμ phe canh cña «ng ta lμ t×m c¸ch thay c−¬ng lÜnh
cuèi cïng, kh«ng cã sù l·nh ®¹o thèng nhÊt - tÊt nhiªn ®iÒu ®ã
cña Quèc tÕ b»ng c−¬ng lÜnh cña Ba-cu-nin; mÆt kh¸c, phe ph¶n
ng−êi ta kh«ng nãi cho chóng ta biÕt.) C¶ quyÒn uy cña ®a sè ®èi
®éng, tõ Giuy-ra Pha-vr¬ vμ Bi-xm¸c ®Õn M¸t-di-ni, khi cÇn ph¶i
víi thiÓu sè còng sÏ chÊm døt. Mçi c¸ nh©n, mçi c«ng x· ®Òu tù
chèng Quèc tÕ, bao giê còng c«ng kÝch chÝnh vμo thãi bÎm mÐp
trÞ, nh−ng b»ng c¸ch nμo l¹i cã ®−îc mét x· héi dï chØ gèm hai
rçng tuÕch vμ kho¸c l¸c cña Ba-cu-nin. Do ®ã mμ cÇn cã lêi tuyªn
ng−êi mμ mçi ng−êi trong hai ng−êi ®ã kh«ng chÞu hy sinh bÊt cø
bè cña t«i chèng M¸t-di-ni vf Ba-cu-nin ngμy 5 th¸ng Ch¹p, lêi
c¸i g× trong quyÒn tù trÞ cña m×nh, - ®iÒu nμy Ba-cu-nin lμi lμm
tuyªn bè nμy còng ®· ®−îc ®¨ng c¶ trªn bμo "Gazettino Rosa" 1*.
thinh kh«ng nãi ®Õn. 690F
H¹t nh©n cña ph¸i Ba-cu-nin gåm mÊy chôc ng−êi ë Giuy-ra,
VËy lμ Quèc tÕ còng ph¶i ®−îc x©y dùng theo kiÓu mÉu nh−
nh×n chung ch−a ch¾c cã ë ®»ng sau m×nh 200 c«ng nh©n; ë I-ta-li-a,
vËy. Mçi chi bé ®Òu tù trÞ vμ trong néi bé chi bé th× mçi c¸ nh©n
®éi tiÒn phong lμ nh÷ng luËt s−, tiÕn sÜ vμ nhμ b¸o trÎ tuæi mμ giê
còng cã quyÒn tù trÞ. Quû ta ma b¾t c¸c nghÞ quyÕt Ba-l¬372 ®i,
®©y ë kh¾p n¬i hä nhËn x»ng m×nh lμ ®¹i biÓu cña c«ng nh©n I-ta-li-a,
nh÷ng nghÞ quyÕt ®ã ®em l¹i cho Tæng Héi ®ång mét quyÒn uy cã
_____________________________________________________________
tÝnh chÊt nguy h¹i vμ lμm cho chÝnh nã b¹i ho¹i ®¹o ®øc! Ngay c¶
nÕu quyÒn uy ®ã ®−îc trao mét c¸ch tù nguyÖn, th× nã còng ph¶i 1* Ph.¡ng-ghen. "Tuyªn bè cña Tæng Héi ®ång göi ban biªn tËp mÊy tê b¸o I-ta-li-
bÞ thñ tiªu - chÝnh v× ®ã lμ quyÒn uû! a vÒ nh÷ng bµi b¸o cña M¸t-di-ni viÕt vÒ Quèc tÕ
- 860 861
¡ ng-ghen göi cu-n«, 24 th¸ng giªng 1872 ¡ ng-ghen göi cu-n«, 24 th¸ng giªng 1872
mét sè nh©n vËt còng thuéc lo¹i ®ã ë B¸c-xª-l«-na vμ Ma-®rÝt vμ nh©n, ®Æc biÖt lμ ë B¸c-xª-l«-na. Nh÷ng ng−êi T©y Ban Nha rÊt
mét sè n¬i ë Li-«ng vμ Bruy-xen - lμ nh÷ng ng−êi ®¬n ®éc, trong chó ý ®Õn tæ chøc, vμ t×nh tr¹ng kh«ng cã tæ chøc ë nh÷ng ng−êi
bän hä hÇu nh− kh«ng cã c«ng nh©n; ë ®© * chØ cã mét kÎ duy nhÊt kh¸c ®Ëp m¹nh vμo m¾t hä. ë ®©y Ba-cu-nin hy väng thμnh c«ng
691F1
lμ R«-bin. - Héi nghÞ ®−îc triÖu tËp do sù cÇn thiÕt cÊp b¸ch thay ®Õn møc nμo, ®iÒu nμy chØ sÏ râ t¹i §¹i héi T©y Ban Nha vμo
cho ®¹i héi kh«ng häp ®−îc ®· t¹o cí cho hä, vμ v× ë Thôy SÜ ®a sè th¸ng T−, nh−ng v× ë ®©y c«ng nh©n sÏ chiÕm −u thÕ, nªn t«i
nh÷ng ng−êi Ph¸p l−u vong ®· chuyÓn sang phÝa hä, bëi nh÷ng kh«ng lo l¾ng g×.
ng−êi nμy (c¸c phÇn tö theo ph¸i Pru-®«ng) ®· t×m thÊy ë hä 6) Cuèi cïng, ë I-ta-li-a, theo nh− t«i ®−îc biÕt, c¸c chi bé Tu-
nhiÒu c¸i th©n thuéc, còng nh− v× ®éng c¬ c¸ nh©n, - nªn hä ®· rin, B«-l«-nh¬ vμ GiÕc-gie-ti ®· ñng hé viÖc triÖu tËp ®¹i héi truíc
më mét chiÕn dÞch. TÊt nhiªn, trong Quèc tÕ ®©u ®©u còng cã thêi h¹n. B¸o chÝ cña Ba-cu-nin kh¼ng ®Þnh r»ng ®· cã 20 chi bé
thiÓu sè bÊt m·n vμ nh÷ng thiªn tμi kh«ng ®−îc thõa nhËn - I-ta-li-a theo hä, nh÷ng chi bé nμy t«i kh«ng ®−îc biÕt. Dï sao
ng−êi ta ®· tr«ng cËy vμo hä, tÊt nhiªn kh«ng ph¶i kh«ng cã c¨n hÇu nh− ë kh¾p n¬i quyÒn l·nh ®¹o ®Òu n»m trong tay nh÷ng b¹n
cø. HiÖn nay lùc l−îng chiÕn ®Êu cña hä lμ nh− thÕ nμy: bÌ vμ nh÷ng ng−êi ®i theo Ba-cu-nin ®ang dÊy lªn mét sù Çm Ü to
1) B¶n th©n Ba-cu-nin - Na-p«-lª-«ng cña ®¸m ®ã. lín; nh−ng ch¾c lμ nÕu xÐt kü h¬n th× sÏ thÇy râ rμng ®»ng sau hä
2) 200 ng−êi á Giuy-ra vμ kho¶ng 40 - 50 ng−êi cña chi bé kh«ng nhiÒu ng−êi l¾m ®©u, v× ®¹i bé phËn c«ng nh©n I-ta-li-a tõ
Ph¸p (nh÷ng ng−êi sèng l−u vong ë Gi¬-ne-v¬). tr−íc ®Õn nay vÉn cßn t− t−ëng theo M¸t-di-ni vμ vÉn sÏ nh− vËy,
3) ë Bruy-xen cã Hin-x¬, chñ bót b¸o "LibertÐ", song «ng nμy chõng nμo ë ®Êy Quèc tÕ bÞ ®ång nhÊt víi sù kh−íc tõ chÝnh trÞ.
Nh−ng dï sao th× t×nh h×nh ë I-ta-li-a vÉn khiÕn ë ®Êy ph¸i
kh«ng c«ng khai ñng hé hä.
4) ë ®©y th× cã nh÷ng tμn d− cña chi bé Ph¸p n¨m 1871314 Ba-cu-nin t¹m thêi lμm chñ t×nh h×nh trong Quèc tÕ. Tæng Héi
®ång kh«ng tÝnh chuyÖn kªu ca vÒ viÖc nμy; ng−êi I-ta-li-a cã
ch−a bao giê ®−îc chóng t«i thõa nhËn, nay ®· chia thμnh ba bé
quyÒn lμm bao nhiªu ®iÒu ngu ngèc tuú ý, vμ Tæng Héi ®ång chØ
phËn ®èi ®Þch nhau; råi gÇn 20 phÇn tö thuéc ph¸i L¸t-xan kiÓu
sÏ chèng l¹i ®iÒu ®ã b»ng nh÷ng cuéc tranh luËn hoμ b×nh. Hä
nh− «ng Ph«n Svai-x¬ ®· bÞ ®uæi khái chi bé §øc (do viÖc ®Ò nghÞ
còng cã quyÒn ph¸t biÓu ý kiÕn ñng hé ®¹i héi víi tinh thÇn
å ¹t ra khái Quèc tÕ)2*, lμ nh÷ng ng−êi b¶o vÖ chÕ ®é tËp trung cùc
692F
nh− nh÷ng ng−êi ë Giuy-ra, tuy nhiªn cã ®iÒu hÕt søc l¹ lïng
®oan vμ tæ chøc chÆt chÏ, thÝch hîp mét c¸ch tuyÖt vêi víi sù liªn
tõ phÝa nh÷ng chi bé võa míi gia nhËp vμ ch−a thÓ biÕt g×, lμ
minh cña c¸c phÇn tö v« chÝnh phñ vμ c¸c phÇn tö tù trÞ chñ
viÖc hä lËp tøc ®øng vÒ mét phÝa x¸c ®Þnh trong mét vÊn ®Ò
nghÜa.
nh− vËy, ®Æc biÖt lμ tr−íc khi hä ®−îc nghe c¶ hai phÝa! T«i
5) ë T©y Ban Nha mét sè b¹n riªng vμ nh÷ng ng−êi theo Ba-cu-nin,
®· nãi to¹c ra víi nh÷ng ng−êi Tu-rin tÊt c¶ mäi ®iÒu vμ sÏ
Ýt ra lμ trong lÜnh vùc lý luËn, ®· cã ¶nh h−ëng m¹nh ®èi víi c«ng
lμm viÖc ®ã c¶ ®èi víi nh÷ng chi bé kh¸c ®· tõng hμnh ®éng
_____________________________________________________________ nh− vËy. V× bÊt kú lêi tuyªn bè nμo vÒ viÖc t¸n thμnh c¸c yªu
s¸ch cña b¶n th«ng tri354 ®Òu lμ sù gi¸n tiÕp t¸n thμnh nh÷ng
1*- ë Lu©n §«n
lêi buéc téi sai tr¸i vμ vu khèng chèng Tæng Héi ®ång, chøa ®ùng
2* Xem tËp nµy, tr. 511.
- 862 863
¡ ng-ghen göi cu-n«, 24 th¸ng giªng 1872 ¡ ng-ghen göi cu-n«, 24 th¸ng giªng 1872
trong ®ã, h¬n n÷a nay maitd sÏ cho ra b¶n th«ng tri cña m×nh vÒ kh«ng cã ®−îc bÊt cø miÕng ®Êt nμo. Vμ tÊt nhiªn Tæng Héi ®ång
vÊn ®Ò ® *. NÕu tr−íc khi b¶n th«ng tri Êy ra m¾t mμ ngμi cã thÓ sÏ kh«ng triÖu tËp ®−îc ®¹i héi bÊt th−êng ®Ó lμm võa lßng mét sè
ã693F1
ng¨n c¶n lêi tuyªn bè y nh− vËy cña nh÷ng ng−êi ë Mi-la-n«, th× kÎ m−u m« quû quyÖt vμ kho¸c l¸c. Chõng nμo nh÷ng ngμi Êy cßn
ngμi sÏ hoμn thμnh tÊt c¶ mäi ý muèn cña chóng t«i. ®øng trªn m¶nh ®Êt hîp ph¸p th× Tæng Héi ®ång vui lßng ®Ó cho
hä tù do hμnh ®éng - khèi liªn hîp ®ã cña nh÷ng phÇn tö hÕt søc
Nùc c−êi h¬n c¶ lμ viÖc chÝnh nh÷ng ng−êi ë Tu-rin Êy ®·
« hîp ch¼ng bao l©u n÷a sÏ tan vì, nh−ng hÔ hä lμm c¸i g× ®ã
tõng cã ý kiÕn ñng hé nh÷ng ng−êi ë Giuy-ra vμ, do ®ã ®· chØ
chèng l¹i §iÒu lÖ hoÆc chèng l¹i c¸c nghÞ quyÕt cña c¸c ®¹i héi th×
trÝch chóng t«i lμ ®éc ®o¸n, th× giê ®©y bçng nhiªn ®åi Tæng Héi
Tæng Héi ®ång sÏ thi hμnh bæn phËn cña m×nh.
®ång chèng l¹i liªn chi héi c«ng nh©n Tu-rin ®ang c¹nh tranh
NÕu h×nh dung vμo mét thêi diÓm nh− thÕ nμo - ®óng vμo lóc
víi hä, vμ h¬n n÷a l¹i chèng víi tinh thÇn ®Çy quyÒn uy mμ
Quèc tÕ kh¾p n¬i bÞ bøc h¹i mét c¸ch khèc liÖt nhÊt - mμ nh÷ng
Tæng Héi ®ång ch−a bao giê ¸p dông ®Ó rót phÐp th«ng c«ng
kÎ ®ã tæ chøc vô ©m m−u lËt ®æ, th× kh«ng thÓ tho¸t khái ý nghÜ
Bª-ben-li thuéc b¸o "Ficcanaso", lμ ng−êi nãi chung kh«ng cã
cho r»ng c¸c ngμi trong c¬ quan c¶nh s¸t Quèc tÕ ®· mã tay vμo
ch©n trong Quèc tÕ v.v.. Vμ lμm tÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã ngμy c¶
viÖc ®ã. Vμ chÝnh lμ nh− vËy. ë Bª-di-e, th«ng tÝn viªn cña ph¸i
tr−íc khi chóng t«i ®−îc nghe liªn chi héi c«ng nh©n cho biÕt
Ba-cu-nin ë Gi¬-ne-v¬ lμ tªn ch¸nh c¶nh s¸ *. Hai phÇn tö cã tiÕng
69F1
nã sÏ nãi g× vª vÊn ®Ò nμy!
t¨m thuéc ph¸i Ba-cu-nin, An-bÐc Ri-s¸c ng−êi Li-«ng vμ L¬-
Vμo thø * t«i ®· göi cho ngμi b¸o RÐvolution Sociale" cã b¶n
694F2
bl¨ng, ®· ë ®©y vμ ®· nãi víi mét c«ng nh©n, S«-l¬ ng−êi Li-«ng -
th«ng tri cña chi bé Giuy-ra ®¨ng trªn ®ã, mét sè cña b¸o "ÐgalitÐ" ë
ng−êi mμ hä liªn hÖ - r»ng biÖn ph¸p duy nhÊt ®Ó lËt ®æ Chi-e lμ
Gi¬-ne-v¬ (tiÕc r»ng t«i kh«ng cßn mét sè nμo n÷a cã lêi ®¸p cña Ban
l¹i ®−a B«-na-p¸c-t¬ lªn ng«i, vμ v× thÕ hä ®i kh¾p n¬i b»ng tiÒng
chÊp hμnh Liªn chi Gi¬-ne-v¬3*, ®¹i biÓu cho sè c«ng nh©n nhiÒu gÊp
695F
cña B«-na-p¸c-t¬ ®Ó tiÕn hμnh trong giíi l−u vong mét sù tuyªn
hai m−¬i lÇn so víi nh÷ng ng−êi ë Giuy-ra) vμ mét sè cña b¸o
truyÒn ñng hé cho viÖc phôc tÝch B«-na-p¸c-t¬! ChÝnh ®ã lμ c¸i mμ
"Volksstaat", qua ®ã ngμi sÏ thÊy ë §øc ng−êi ta nghÜ g× vÒ chuyÖn
nh÷ng ngμi ®ã gäi lμ sù kh−íc tõ chÝnh trÞ! ë BÐc-lin, b¸o "Neuer
nμy. §¹i héi D¾c-den - 120 ®¹i biÓu tõ 60 ®Þa ph−¬ng - ®· nhÊt trÝ
Social - Demokrat" do Bi-xm¸c tμi trî còng ®ang h¸t chÝnh bμi
ñng hé Tæng Héi ®ång387. - §¹i héi BØ (ngμy 25-26 th¸ng Ch¹p) ®ßi
h¸t ®ã. C¶nh s¸t Nga dÝnh lÝu ë ®©y tíi møc ®é nμo, vÊn ®Ò ®ã t«i
hái ph¶i söa ®æi §iÒu lÖ, nh−ng t¹i ®¹i héi th−êng kú (vμo th¸ng
cßn bá ngá, nh−ng Ba-cu-nin ®· dÝnh lÝu nhiÒu trong c©u chuyÖn
ChÝn)375. Tõ Ph¸p chóng t«i hμng ngμy nhËn ®−îc nh÷ng lêi bμy tá
liªn quan ®Õn Nª-sa-Ðp (®óng lμ «ng ta cã phñ nhËn ®iÒu ®ã,
t¸n thμnh. ë ®©y, t¹i n−íc Anh, tÊt c¶ nh÷ng ©m m−u ®ã dÜ nhiªn
nh−ng chóng t«i ë ®©y cã nh÷ng tμi liÖu gèc b»ng tiÕng Nga, vμ v×
_____________________________________________________________ M¸c vμ t«i hiÓu tiÕng Nga, nªn «ng ta kh«ng thÓ lõa chóng t«i
®−îc)77. Cßn Nª-sa-Ðp th× hoÆc lμ tªn ®Æc vô khiªu khÝch
1* C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. "C¸i gäi lµ nh÷ng sù ph©n liÖt trong Quèc tÕ"
Nga, hoÆc dï sao còng ®· hμnh ®éng víi t− c¸ch nh− vËy; v¶
2* - ngµy 22 th¸ng Giªng
_____________________________________________________________
3* "Tr¶ l;êi cña Ban chÊp hµnh Liªn chi vïng thuéc hÖ ng«n ng÷ la-tinh vÒ b¶n
th«ng tri cña 16 ®¹i biÓu dù ®¹i héi ë X«ng-vi-li-ª" 1* - Bau-xc¬
- 864 865
¡ ng-ghen göi cu-n«, 24 th¸ng giªng 1872 ¡ ng-ghen göi chi bé c¸c..., kho¶ng 26 th¸ng giªng 1872
l¹i, ngoμi ra trong sè b¹n bÌ ng−êi Nga cña Ba-cu-nin cã nh÷ng c¸ NÕu ngμi viÕt th− cho bμ Bíc-x¬, th× kh«ng cÇn phong b× trong,
nh©n kh¶ nghi ®ñ lo¹i. còng hoμn toμn kh«ng cÇn nh¾c ®Õn tªn t«i. T«i tù m×nh bãc ra tÊt.
T«i rÊt tiÕc lμ ngμi ®· bÞ mÊt chç lμm viÖc, t«i ®· ®Æc biÖt viÕt
C«ng bè lÇn ®Çu cã l−îc bít trong cuèn: F. In theo b¶n viÕt tay
cho ngμi ®Ó ngμi tr¸nh tÊt c¶ mäi ®iÒu cã thÓ dÉn ®Õn chuyÖn ®ã.
Engels. "Politisches Vermächtnis. Aus Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc
§èi víi Quèc tÕ, viÖc ngμi l−u l¹i ë Mi-la-n« quan träng h¬n rÊt
unveröffentlichten Briefen". Berlin, 1920 vµ
nhiÒu so víi hiÖu qu¶ kh«ng ®¸ng kÓ cã thÓ ®¹t ®−îc b»ng nh÷ng
c«ng bè toµn v¨n trong t¹p chÝ "Die
ho¹t ®éng c«ng khai: kh«ng hμnh ®éng c«ng khai còng cã thÓ lμm Gesellschaft No -11, Berlin, 1925
®−îc nhiÒu viÖc v.v.. NÕu t«i cã thÓ gióp ngμi vÒ mÆt dÞch thuËt
v.v., th× t«i sÏ hÕt søc vui lßng lμm viÖc ®ã. Cã ®iÒu xin ngμi nãi
cho t«i biÕt ngμi cã thÓ dÞch tõ tiÕng n−íc nμo vμ dÞch ra tiÕng
n−íc nμo vμ t«i cã thÓ gióp ngμi b»ng c¸ch nμo.
151
VËy lμ, tÊm ¶nh cña t«i còng ®· bÞ bän c¶nh s¸t chã mμ chép
¡ng-ghen göi chi bé c¸c nh©n viªn
mÊt råi. T«i xin göi ngμi bøc ¶nh kh¸c vμ xin ngμi göi cho hai tÊm
th−¬ng m¹i399
¶nh cña ngμi: mét tÊm dïng ®Ó thóc c« M¸c ®−a mét tÊm ¶nh cña
ë B¸c-xª-l«-na
bè c« Êy cho ngμi (nÕu c« Êy cßn gi÷ ®−îc mét sè ¶nh tèt).
Mét lÇn n÷a xin ngμi h·y thËn träng víi tÊt c¶ nh÷ng nh©n
vËt g¾n bã víi Ba-cu-nin. C¸c phª ph¸i nãi chung cã ®Æc ®iÓm lμ [B¶n nh¸p]
c¸c thμnh viªn cña chóng bÊu vÝu chÆt vμo nhau vμ bμy m−u tÝnh [Lu©n §«n, kho¶ng 26 th¸ng Giªng 1872]
kÕ. Mäi th«ng b¸o cña ngμi, ngμi cã thÓ tin ®iÒu nμy - ®Òu lËp tøc
sÏ ®−îc chuyÓn cho Ba-cu-nin. Mét trong nh÷ng nguyªn t¾c chñ Göi chi bé c¸c nh©n viªn th−¬ng m¹i
yÕu cña «ng ta lμ sù kh¼ng ®Þnh r»ng trung thμnh víi lêi nãi cña B¸c-xª-l«-na
m×nh vμ nh÷ng ®iÒu t−¬ng tù nh− vËy qu¶ thËt lμ nh÷ng ®Þnh
kiÕn t− s¶n mμ mét nhμ c¸ch m¹ng ch©n chÝnh bao giê còng ph¶i Th−a c¸c ngμi!
coi th−êng v× lîi Ých cña sù nghiÖp. ë Nga «ng Êy nãi ®iÒu nμy mét TiÕc thay, ®Ó tr¶ lêi bøc th− ngμy 23 th¸ng Giªng cña c¸c ngμi t«i
c¸ch c«ng khai, ë T©y ¢u - ®ã lμ mét häc thuyÕt bÝ mËt. kh«ng thÓ th«ng b¸o ®Þa chØ cña c¸c chi bé thuéc nghÒ nghiÖp cña
Xin ngμi viÕt th− cho t«i cμng sím cμng tèt. NÕu chóng t«i c¸c ngμi v× lý do lμ chóng t«i kh«ng biÕt cã nh÷ng chi bé nh− vËy. Lêi
thμnh c«ng trong viÖc lμm cho chi bé Mi-la-n« kh«ng tham gia vμo cña c¸c ngμi nãi r»ng ë n−íc c¸c ngμi nh©n viªn th−¬ng m¹i Ýt g¾n bã
b¶n ®ång ca chung cña c¸c chi bé I-ta-li-a, th× nh− vËy sÏ rÊt tèt. víi sù nghiÖp tiÕn bé v« s¶n, còng ®óng c¶ víi nh÷ng n−íc kh¸c:
Göi ngμi lêi ch¸o vμ t×nh anh em. tÇng líp nμy nãi chung gåm nh÷ng ®Çy tí cña giai cÊp t− s¶n, tù hä
hy väng sím muén sÏ trë thμnh ng−êi t− s¶n. Cã nhiÒu ngo¹i lÖ
Ph.¡ng-ghen cña ngμi ®¸ng kÝnh träng, nh−ng t«i cho r»ng c¸c ngμi lμ nh÷ng ng−êi ®Çu
- 866 867
¡ ng-ghen göi tÐc-xa-ghi, 29 th¸ng giªng 1872 ¡ ng-ghen göi tÐc-xa-ghi, 29 th¸ng giªng 1872
tiªn x©y dùng ®−îc chi bé trong ngμnh nghÒ cña m×nh. d−¬ng tÝnh tÝch cùc to lín cña c«ng nh©n Tu-rin.
Song nÕu c¸c ngμi muèn göi cho t«i kho¶ng hai m−¬i b¶n Cho ®Õn nay, liªn chi héi c«ng nh©n Tu-rin kh«ng liªn hÖ
th«ng tri cña c¸c ngμi, th× t«i sÏ truyÒn b¸ nh÷ng b¶n ®ã ë nh÷ng víi Tæng Héi ®ång. NÕu nã sÏ lμm thÕ th× Héi ®ång, sau khi
thμnh phè th−¬ng m¹i lín cña ch©u ¢u vμ ch©u Mü, ®iÒu ®ã cã lîi nghe c¶ hai phÝa, sÏ ph¶i gi¶i quyÕt xem cã thÓ t¹m thêi kÕt
cho viÖc tuyªn truyÒn. n¹p liªn chi héi ®ã tuyÖt nhiªn sÏ kh«ng ®−îc kÕt n¹p. Thø
Göi lêi chμo vμ lêi chóc c¸ch m¹ng x· héi. nhÊt, v× t«i kh«ng ph¶i lμ Héi ®ång; ngoμi ra, lËp tr−êng cña
Héi ®ång lμ nh− sau:
C«ng bè lÇn ®Çu In theo b¶n viÕt tay
Qu¶ thËt, §¹i héi Ba-l¬ ®· trao cho Tæng Héi ®ång quyÒn tõ
Nguyªn v¨n lµ tiÕng T©y Ban
chèi kÕt n¹p mét chi bé míi nμo ®ã tr−íc §¹i héi s¾p tíi; song
Nha
quyÒn ®ã ch−a bao giê ®−îc vËn dông, ngoμi nh÷ng tr−êng hîp
viÖc ®ã xuÊt ph¸t tõ sù cÇn thiÕt bøc b¸ch vμ chØ sau khi ®· nghe
lêi gi¶i thÝch cña chi bé ®ã, lμm sao chóng t«i cã thÓ trãi buéc
Tæng Héi ®ång b»ng sù cam kÕt khi ch−a nghe c¶ phÝa kia nãi!
C¸c ngμi cã thÓ tin r»ng Héi ®ång trong tÊt c¶ mäi tr−êng hîp ®Òu
152
b¶o vÖ lîi Ých cña Quèc tÕ.
¡ng-ghen göi C¸c-l« TÐc-xa-ghi
Cßn vÒ «ng Bª-hen-li, th× chóng t«i kh«ng thÓ ra lêi tuyªn bè
ë Tu-rin
chÝnh thøc nh− ngμi ®Ò nghÞ400. Bª-hen-li kh«ng ph¶i lμ thμnh
viªn cña Quèc tÕ vμ kh«ng thuéc thÈm quyÒn xÐt xö cña Héi ®ång
[B¶n nh¸p]
vμ nÕu kh«ng ph¶i nh− vËy th×, theo t«i, «ng Êy kh«ng ph¶i lμ mét
[Lu©n §«n, 29 th¸ng Giªng 1872]
nh©n vËt ®¸ng kÓ ®Õn møc lμm næi bËt «ng ta b»ng c¸ch ®ã trong
sè nh÷ng nhμ b¸o kh¸c thï ®Þch víi Quèc tÕ.
Héi "gi¶i phãng ng−êi v« s¶n"
Song t«i ph¶i nãi víi ngμi: chóng t«i ®· kh«ng mong ®îi nh÷ng
chi bé Tu-rin cña Quèc tÕ
®ßi hái nh− vËy tõ phÝa ngμi. Ngμi ®· t¸n thμnh yªu cÇu ®ßi triÖu
tËp ®¹i héi bÊt th−êng354 mμ môc ®Ých duy nhÊt lμ ®Ó buéc téi Tæng
TÐc-xa-ghi th©n mÕn
Héi ®ång lμ ®éc ®o¸n vμ ®· thñ tiªu quyÒn h¹n mμ §¹i héi Ba-l¬ ®·
T«i ®· viÕt th− cho ngμi ngμy 15 th¸ng * vμ sau ®ã ®· nhËn ®−îc
µy697F1
trao cho Tæng Héi ®ång. Vμ mét khi c¸c ngμi ®· ra quyÕt ®Þnh nh−
th− cña ngμi ®Ò ngμy 15 cïng th¸ng. T«i ®· th«ng b¸o néi dung thu
vËy th× chÝnh c¸c ngμi ®ßi hái Tæng Héi ®ång ph¶i cã hμnh ®éng víi
cña ngμi cho Tæng Héi ®ång, vμ Tæng Héi ®ång ®· hμi lßng biÓu
quyÒn uy gÊp m−êi lÇn so víi nh÷ng hμnh ®éng mμ Tæng Héi ®ång
_____________________________________________________________
®· tõng thùc hiÖn! C¸c ngμi ®ßi Tæng Héi ®ång ph¶i sö dông chÝnh
1* Xem tËp nµy, tr.507 - 510.
- 868 869
¡ ng-ghen göi tÐc-xa-ghi, 29 th¸ng giªng 1872 m ¸c göi gi«-dª-vÝch, 1 th¸ng hai 1872
h¬n nªn ho½n quyÕt ®Þnh cña c¸c ngμi ®Õn lóc c¸c ngμi ®−îc th«ng
nh÷ng quyÒn h¹n mμ tr−íc ®©y c¸c ngμi võa míi lªn ¸n tõ tr−íc vμ
tin tèt h¬n.
ph¶i tõ chèi kÕt n¹p mét chi bé míi, thËm chÝ ch−a nghe chi bé ®ã
ph¸t biÓu ý kiÕn b¶o vÖ m×nh −? B¹n bÌ cña ngμi ë Giuy-ra sÏ nãi g×
C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong C.M¸c In theo b¶n viÕt tay
nÕu chóng t«i m¾c ph¶i c¸i téi ®éc ®o¸n nh− vËy? TÊt nhiªn c¸c
vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø Nguyªn v¨n lµ tiÕng I-ta-li-a
ngμi ®· ra quyÕt ®Þnh nh©n cã b¶n th«ng tri cña chi bé Giuy-ra vμ nhÊt, t.XXVI, 1946
tuy lμ gi¸n tiÕp nh−ng ®· t¸n thμnh nh÷ng lêi kh¼ng ®Þnh sai tr¸i
vμ vu khèng chøa ®ùng trong b¶n th«ng tri ®ã mμ kh«ng ®îi Tæng
Héi ®ång tr¶ lêi. C¸c ngμi lμ mét chi bé cßn rÊt trÎ vμ v× thÕ mμ
*
toμn bé vÊn ®Ò nμy nãi chung, - c¸c ngμi ®·
hoμn toμn kh«ng am Óu698F1
cã quyÒn lμm viÖc ®ã víi t− c¸ch mét chi bé tù trÞ trong chõng mùc 153
quyÒn tù trÞ ®ã kh«ng bÞ §iÒu lÖ cña Quèc tÕ h¹n chÕ. Nh−ng Tæng M¸c göi PhÐc-®i-n¨ng Gi«-dª-vÝch401
Héi ®ång th× chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng hμnh ®éng cña m×nh vμ
ë BÐc-lin
kh«ng thÓ cho phÐp m×nh ®−îc tù do nh− vËy.
Xin cÇm ¬n ngμi ®· göi hai m−¬i phr¨ng héi phÝ, t«i ®· chuyÓn
cho thñ quü råi, vμ thay vμo ®ã t«i ®· göi cho ngμi 200 con tem [Lu©n §«n], 1 th¸ng Hai 1872
mçi con 10 xen-tª-di-m«. Lo¹i tem nμy d¸n lªn mét trong nh÷ng
Th−a ngμi!
trang cña §iÒu lÖ chung mμ mçi thμnh viªn cña Quèc tÕ ®Òu ph¶i
T«i chËm tr¶ lêi th− cña ngμi v× 3 nguyªn nh©n:
cã, biÓu thÞ ng−êi cã §iÒu lÖ ®ã lμ thμnh viªn cña Quèc tÕ.
Thø nhÊt: t«i qu¸ bËn viÖc, v× bªn c¹nh toμn bé vô c·i v· mμ
Cã thÓ, giê ®©y ngμi tù m×nh thÊy râ r»ng nh÷ng quyÒn h¹n
mét sè phÇn tö tÇm th−êng h¸m danh hμnh ®éng theo lÖnh cña
mang tÝnh chÊt quyÒn uy nh− vËy trao cho Tæng Héi ®ång kh«ng
c¸c tªn mËt vô cña chÝnh phñ ®· g©y ra trong Quèc tÕ, thêi gian
ph¶i kh«ng cã c¬ së, r»ng chóng cã thÓ cã Ých vμ thay v× b¾t ®Çu ho¹t
cña t«i ®· ®−îc hoμn toμn dμnh cho viÖc t¸i b¶n b»ng tiÕng §øc bé
®éng cña m×nh víi t− c¸ch lμ c¸c thμnh viªn Quèc tÕ b»ng viÖc gi¸n
s¸ch cña t«i vÒ t− b¶ *, viÖc xuÊt b¶n b»ng tiÕng Ph¸p mμ t«i ®ang
tiÕp lªn ¸n Tæng Héi ®ång mμ c¸c ngμi hoμn toμn kh«ng quen biÕt vμ 69F1
chuÈn bÞ b¶n th¶o theo lÇn xuÊt b¶n thø hai b»ng tiÕng §øc vμ
b»ng nh÷ng quyÕt ®Þnh chØ nh»m g©y ra nh÷ng sù lôc ®ôc vμo thêi
cuèi cïng, viÖc xuÊt b¶n b»ng tiÕng Nga mμ t«i ph¶i thay ®æi
®iÓm nh÷ng sù khñng bè cña chÝnh phñ ë kh¾p n¬i ¾t ph¶i thóc ®Èy
nhiÒu ®iÓm trong v¨n b¶ *.
tÊt c¶ nh÷ng thμnh viªn ®Ých thùc cña Quèc tÕ ph¶i liªn minh hÕt 70F2
Thø hai: m·i ®Çu tuÇn nμy Tæng Héi ®ång míi nhËn ®−îc tem.
søc chÆt chÏ, - thay v× tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu c¸c ngμi ®· lμm, th× lÏ ra tèt
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
1* Trong b¶n viÕt tay tiÕp ®ã lµ nh÷ng ch÷ ®· bÞ g¹ch bá sau ®©y: "vÒ c©u chuyÖn 1* tËp I bé "T− b¶n"
x¶y ra tr−íc kia cña Quèc tÕ". 2* Xem tËp nµy, tr. 427 - 432.
- 870 871
m ¸c göi i-ung, 1 th¸ng hai 1872 m ¸c göi i-ung, 1 th¸ng hai 1872
§Ó dù th¶o b¶n th«ng *, chóng t«i cÇn nh÷ng bøc th− sau ®©y:
T«i xin göi kÌm theo ®Êy 500 chiÕc, §iÒu lÖ vμ Quy chÕ tæ chøc 703F1
1) Trong thêi gian c¸c phiªn häp cña Héi nghÞ ®¹i * ngμi ®·
b»ng tiÕng §øc ®ang in, vμ Ýt l©u n÷a sÏ cã thÓ mua nã ë phßng Óu704F2
ph¸t hμnh b¸o "Volksstaat" gi¸ mçi b¶n mét din-bÐc-gr«-sen. nhËn ®−îc bøc th− cña mét trong nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i Ba-cu-
Thø ba: chóng t«i ®ang bËn so¹n th¶o b¶n th«ng * sÏ in ®Ó nin, cña Giu-cèp-xki th× ph¶i, trong ®ã cã b¸o tin vÒ viÖc thμnh lËp
701F1
mét chi bé tuyªn truyÒn míi402 vμ ®Ò nghÞ Tæng Héi ®ång phª
dïng trong néi bé: b¶n th«ng tri ®ã v¹ch trÇn nh÷ng ©m m−u cña
Ba-cu-nin vμ nh÷ng ng−êi theo «ng ta v.v... Mét khi b¶n th«ng tri chuÈn. Qua U-tin t«i biÕt r»ng ngμi ®· göi th− tr¶ lêi s¬ bé vμ chi
®−îc viÕt xong vμ in xong, ngμi sÏ nhËn mét b¶n. Cßn b©y giê th× bé míi ®ã ch¼ng qua lμ sù t¸i b¶n cña §ång minh d©n chñ x· héi
chØ xin nãi ®iÒu sau ®©y: trong sè nh÷ng ng−êi Ph¸p th× tÊt c¶ chñ nghÜa.
nh÷ng ng−êi ®ang cã ë phÝa m×nh ®Òu ñng hé chóng t«i. Cã mét §ã lμ bøc th− thø nhÊt mμ chóng t«i cÇn.
chi bé ly khai nho nhá ®−îc thμnh lËp ë ®©y nh−ng ®· bÞ chia 2) Bøc th− cña Ma-l«ng trong ®ã «ng Êy ®Ò nghÞ Tæng Héi
thμnh 3 chi bé ®ang c¾n xÐ lÉn nhau314, ®ång thõa nhËn "chi bé Ph¸p" ®−îc thμnh lËp d−íi sù b¶o trî cña
«ng Êy ë Gi¬-ne-v¬403.
Göi ngμi lêi chμo anh em.
3) Nh÷ng bøc th− nhËn ®−îc sau Héi nghÞ ®¹i biÓu, göi tõ
Thôy SÜ vμ cã quan hÖ víi "vô c·i cä", ngμi ®· nãi víi Tæng Héi
C¸c M¸c
®ång r»ng chóng sÏ ®−îc chuyÓn cho TiÓu ban404.
C«ng bè lÇn ®Çu trªn t¹p chÝ "Die In theo b¶n ®¸nh m¸y Göi ngμi lêi chμo anh em.
Gesellschaft" No 3, Berlin, 1933 Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc
C¸c M¸c cña ngμi
§Ó tiÕt kiÖm thêi gian, xin ngμi h·y chuyÓn tÊt c¶ nh÷ng thø
154 ®ã cho RÐt-gi-x¬, «ng Êy s¸ng mai sÏ ghÐ ®Õn chç ngμi.
M¸c göi HÐc-man I- * 702F2
C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong C.M¸c In theo b¶n viÕt tay
ë Lu©n §«n
vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø Nguyªn v¨n lµ tiÕng Anh
nhÊt, t.XXVI, 1935
Lu©n §«n, 1 th¸ng Hai 1872
I-ung th©n mÕn!
_____________________________________________________________ _____________________________________________________________
1* C.M¸c vµ Ph. ¡ngghen:"C¸i gäi lµ nh÷ng sù ph©n liÖt trong Quèc tÕ" 1* C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. "C¸i gäi lµ nh÷ng sù ph©n liÖt trong Quèc tÕ
2* Th− viÕt trªn giÊy mÉu cã tiªu ®Ò cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ. 2* - Héi nghÞ Lu©n §«n n¨m 1871
- 872 873
m ¸c göi nh μ x uÊt b¶n la-sa-t¬-r¬, 9 th¸ng hai 1872 m ¸c göi hu-bÐt, 12 th¸ng hai 1872
155 156
M¸c göi nhμ xuÊt b¶n La-sa-t¬-r¬405 M¸c göi A-®«n-ph¬ Hu-bÐt
ë Pa-ri ë Lu©n §«n
Lu©n §«n, 9 th¸ng Hai 1872 Lu©n §«n, 12 th¸ng Hai 1872
1. Maitland Park Road
B¹n th©n mÕn!
Haverstock Hill
T«i xin b¸o tin:
Th−a c¸c ngμi! ¤ng giμ Crª-mi-¬ ®· ë Lu©n §«n vμ sèng t¹i kh¸ch s¹n "G«n-
Xin c¸c ngμi lμm ¬n chuÈn bÞ, trªn giÊy tÝ chØ, hai b¶n hîp ®en Cr«-x¬" cïng víi mét «ng ®−îc ghi vμo sæ ®¨ng ký cña kh¸ch
®ång göi kÌm theo ®©y, mét b¶n sÏ do «ngM«-ri-x¬ La-sa-t¬-r¬ ký, s¹n lμ con cña m×nh. Thùc ra ®ã lμ «ng T¬-ruy-si, cùu sÜ quan
sau ®ã xin göi cho t«i c¶ hai b¶n; t«i sÏ ký råi göi tr¶ l¹i mét b¶n. tham m−u, phÇn tö theo ph¸i B«-na-p¸c-t¬ ®ang ch¹y theo sè
Ng−êi phiªn dÞch cña t«i ®· viÕt th− cho t«i ngμy 2 th¸ng Hai: phËn vμ lμ chñ bót b¸o "LibertÐ" (cßn Gi-r¸c-®anh) mμ Ba-®anh-
”Tõ h«m nay t«i b¾t tay vμo viÖc vμ sÏ tiÕn hμnh c«ng viÖc Ýt ghª ®· thu xÕp cho «ng ta lμm ë ®Êy vμ «ng ta viÕt nh÷ng bμi vÒ
nhiÒu nhanh chãng, tuú theo thêi h¹n mμ nhμ xuÊt b¶n sÏ Ên ®Þnh ®Ò tμi qu©n sù víi bót danh Mu-xl¬.
cho t«i. Dï sao t«i còng sÏ hoμn toμn do nhμ xuÊt b¶n chi phèi". C¸c «ng Êy ®Õn Lu©n §«n ®Ó th−¬ng l−îng c«ng viÖc lμm ¨n
víi mét ng−êi tõ Chi-xbÐc-xt¬ 1*. KÕt qu¶ th−¬ng l−îng lμ cö ch¶
T«i sÏ rÊt c¸m ¬n c¸c ngμi nÕu c¸c ngμi t¹o cho t«i kh¶ n¨ng 705F
th«ng b¸o cho «ng Roa biÕt vÒ "thêi h¹n". Crª-mi-¬ lμm mét trong nh÷ng uû viªn héi ®ång nhiÕp chÝnh ®Õ
Ch©n thμnh chμo c¸c ngμi. chÕ (phßng tr−êng hîp Ba-®anh-ghª chÕt).
C¸c M¸c cña b¹n
C¸c M¸c
C«ng bè lÇn ®Çu In theo b¶n viÕt tay C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong In theo b¶n viÕt tay
Nguyªn v¨n lµ tiÕng Ph¸p C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, xuÊt Nguyªn v¨n lµ tiÕng Ph¸p
b¶n lÇn thø nhÊt, t.XXVI, 1935
_____________________________________________________________
1* Na-p«-lª-«ng III, sau khi §Õ chÕ thø hai sôp ®æ, ®· ë t¹i quËn nµy cña Lu©n §«n
- 874 875
¡ ng-ghen göi lÝp-nÕch, 15 th¸ng hai 1872 ¡ ng-ghen göi lÝp-nÕch, 15 th¸ng hai 1872
khèn cïng cña triÕt häc".
TiÕp ®Õn sÏ lμ "Tuyªn ng«n" b»ng tiÕng §øc vμ ch¾c cã lÏ b»ng
tiÕng Ph¸p vμ tiÕng Anh (ë Niu Oãc, nã ®· ®−îc c«ng bè trªn mét
tê b¸o tiÕng Anh vμ mét tê b¸o tiÕng Ph¸p408).
157 Nh− anh thÊy ®Êy, c«ng viÖc cña chóng t«i ®ang ®i vμo nÒ nÕp.
¡ng-ghen göi Vin-hem LÝp-nÕch Nh−ng tÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã ®ßi hái rÊt nhiÒu c«ng phu.
Nh− anh biÕt, ë ®©y ng−êi ta ®· qu¶ng ph¸i L¸t-xan ®i *. NÕu
ë Lai-pxÝch åi70F1
hä tiÕp tôc chöi bíi trªn bμo "Neuer Social - Demokrat", th× xin
anh göi cho chóng t«i c¸c sè b¸o, sau khi chóng kh«ng cßn cÇn
Lu©n §«n, 15 th¸ng Hai 1872
cho anh n÷a. Héi gi¸o dôc cña c«ng nh©n kh«ng nhËn ®−îc b¸o
"Neuer" n÷a. C¸c ngμi thuéc ph¸i L¸t-xan ë ®©y ®· xÊc x−îc hμnh
LÝp-nÕch th©n mÕn!
®éng d−íi danh nghÜa "héi" nh− tÝnh chÊt vμ ®· cö SÐc-tx¬ lμm
Nh÷ng bøc th− göi tõ §øc, cã kÌm theo nh÷ng lêi tuyªn bè,
®¹i biÓu Tæng Héi ®ång nh−ng «ng ta ®· bÞ døt kho¸t kh−íc tõ.
vÉn ch−a tíi n¬i388. NÕu nh÷ng ng−êi §øc ®¸ng yªu sÏ dõng l¹i ë
Anh ch¾c ®· nhËn ®−îc cña M¸c h¬n 800 con tem. C¸c anh
nh÷ng lêi høa vμ nh÷ng c©u nãi chung chung nh− tr−íc, th× ch¾c
h·y d¸n chóng ë phÝa trªn mÆt sau cña b×a trong cña §iÒu lÖ mμ
lμ chóng ta sÏ kh«ng ®¹t ®−îc g× víi hä c¶.
t«i hy väng Ýt l©u n÷a chóng t«i sÏ nhËn ®−îc 3000 b¶n còng nh−
HiÖn nay t«i kh«ng thÓ kiÕm cho anh nh÷ng sè liÖu vÒ lo¹i
ho¸ ®¬n. Anh h·y tham kh¶o nghÞ quyÕt liªn quan ®Õn vÊn ®Ò Êy
thuÕ cã lîi cho ng−êi nghÌo406. Chóng t«i bËn ®Õn tËn cæ, ph¶i lo
cña héi nghÞ ®¹i *®· ®−îc tr×nh bμy kh¸ râ.
tr¶ lêi *, cßn nh÷ng sè liÖu thèng kª ë ®©y th× ®μnh ph¶i tù m×nh Óu708F2
Êp706F1
T«i xin göi tê sÐc cña quü tÝn dông Phæ trÞ gi¸ 10 ta-le ®Ó
t×m tõ ®Çu trong c¸c nguån t− liÖu. VÒ viÖc tr¶ lêi cho nh÷ng
thanh to¸n biªn lai kÐm theo ®©y, xin anh göi tr¶ l¹i tê biªn lai
ng−êi á Giuy-ra, t¹m thêi anh ®õng th«ng b¸o c«ng khai.
cïng víi giÊy biªn nhËn. Sè cßn thõa anh h·y sö dông theo suy
Anh ch¾c h¼n ®· biÕt r»ng An-bÐc Ri-s¸c vμ Ga-xp¸c Bl¨ng
xÐt cña chÝnh anh.
(xem b¶n t−êng thuËt vÒ phiªn häp võa råi407) lμ chç dùa chÝnh
*
Sau n÷a lμ 4 b¶n t−êng thuËt vÒ c¸c phiªn lÊy tõ b¸o
cña Ba-cu-nin vμ ®ång bän. äp709F3
"Eastern Post" vμ mÊy dßng göi HÐc-nÐt.
VÒ cuèn "Sù khèn cïng cña triÕt häc" s¾p tíi sÏ cã biÖn ph¸p.
M¸c ®· ký hîp ®ång dÞch ra tiÕng Ph¸p bé "T− b¶n", sÏ rÊt nhanh
_____________________________________________________________
chãng b¾t ®Çu ra m¾t thμnh nh÷ng tËp in lÎ (®iÒu nμy t¹m thêi chØ
1* Xem tËp nµy, tr. 511.
nãi gi÷a chóng ta mμ th«i). Sau khi ra mÊy tËp th× sÏ ®Õn l−ît cuèn "Sù
2* C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. "NghÞu quyÕt cña Héi nghÞ ®¹i biÓu cña Héi liªn hiÖp
_____________________________________________________________
c«ng nh©n quèc tÕ. IV. VÒ héi phÝ nép cho Tæng Héi ®ång"
1* C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. "C¸i gäi lµ nh÷ng sù ph©n liÖt trong Quèc tÕ" 3* - cña Tæng Héi ®ång
nguon tai.lieu . vn