1. Trang Chủ
  2. Triết học
  3. [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 33 phần 3

[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 33 phần 3

Tham khảo tài liệu '[triết học] học thuyết chủ nghĩa karl marx - marx engels tập 33 phần 3', khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả 254 255 m ¸c göi la-ph¸c-g¬, 4 th¸ng hai 1871 m ¸c göi la-ph¸c-g¬, 4 th¸ng hai 1871 Phæ, cho nªn h¾n ®· tù coi m×nh de * lμ kÎ cã quyÒn lùc cao nhÊt ë Anh néi c¸c Gl¸t-xt«n ®ang l©m nguy nghiªm träng. S¾p tíi 368F1 ë Ph¸p vμ ®· hμnh ®éng víi t− c¸ch nh− vËy. H¾n ph¶n ®èi s¾c ®©y nã cã thÓ bÞ ®æ. ë ®©y

Thể loại Tài liệu miễn phí Triết học

Số trang 63

Ngày tạo 8/29/2018 8:26:46 PM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước

Tên tệp

Tải [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx -... (.pdf)

Xem mẫu

  1. 254 255 m ¸c göi la-ph¸c-g¬, 4 th¸ng hai 1871 m ¸c göi la-ph¸c-g¬, 4 th¸ng hai 1871 Phæ, cho nªn h¾n ®· tù coi m×nh de * lμ kÎ cã quyÒn lùc cao nhÊt ë Anh néi c¸c Gl¸t-xt«n ®ang l©m nguy nghiªm träng. S¾p tíi 368F1 ë Ph¸p vμ ®· hμnh ®éng víi t− c¸ch nh− vËy. H¾n ph¶n ®èi s¾c ®©y nã cã thÓ bÞ ®æ. ë ®©y b©y giê d− luËn x· héi l¹i mang tÝnh lÖnh cua Gam-bÐt-ta vÒ cuéc tæng tuyÓn cö172 v× nã vi ph¹m chÊt cùc kú hiÕu chiÕn. Sù thay ®æi nμy lμ hËu qu¶ cña nh÷ng yªu "quyÒn tù do" bÇu cö. H¾n ¸p ®Æt nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó ng−êi ta s¸ch cña n−íc Phæ, ®Æc biÖt lμ nh÷ng tham väng cña nã ®èi víi ph¶i dùa vμo ®ã mμ bÇu ra quèc héi. Còng ®−îc th«i! Gam-bÐt-ta vïng P«ng-®i-xª-ri vμ ®ßi lÊy 20 chiÕc tÇu chiÕn h¹ng nhÊt cña cã thÓ ®¸p l¹i b»ng sù ph¶n ®èi bÇu kh«ng khÝ tiÕn hμnh cuéc Ph¸p. Gi«nBun xem ®©y lμ nguy c¬ ®e däa ®èi víi n−íc Anh vμ lμ tæng tuyÓn cö bÇu quèc héi ë §øc còng vμo ®óng thêi ®iÓm nμy. m−u m« cña n−íc Nga (thËt vËy, nh÷ng yªu s¸ch nμylμ do néi c¸c ¤ng ta cã thÓ ®ßi hái dÓ cuéc bÇu cö Êy ®−îc tù do: muèn vËy Bi- Xanh-Pª-tÐc-bua m¸ch n−íc cho Phæ). xm¸c tr−íc hÕt ph¶i b·i bá t×nh tr¹ng giíi nghiªm ®−îc thi hμnh ë ë chÝnh n−íc Nga cã lÏ nh÷ng thay®æi lín ®ang ®Õn gÇn. Sau phÇn lín n−íc Phæ, hoÆc Ýt ra còng ph¶i t¹m thêi ®×nh chØ viÖc thi khi vua Phæ mang t−íc hiÖu hoμng ®Õ174 th× ®¶ng chèng §øc, c¸i hμnh t×nh tr¹ng giíi nghiªm. Bè dÉn ra cho c¸c anh mét vÝ dô vÒ gäi lμ ®¶ng Nga, ®øng ®Çu lμ th¸i *sÏ l¹i th¾ng thÕ. RÊt cã thÓ lμ ö369F1 tù do bÇu cö ë §øc. T¹i Phran-phuèc (trªn s«ng Mai-n¬) ng−êi ta * vÞ hoμng ®Õ hiÖn sÏ buéc ph¶i hoÆc lμ chÊp nhËn nh÷ng yªu s¸ch 370F2 ®Ò cö øng cö viªn c«ng nh©n (kh«ng sinh sèng ë Phran-phuèc), cña nã vμ thùc hiÖn nh÷ng thay ®æi t−¬ng øng trong chÝnh s¸ch ng−êi ®ã b¾t ®Çu ®ît vËn ®éng bÇu cö cña m×nh trong thμnh phè ®èi ngo¹i, hoÆc lμ sÏ chia sÎ sè phËn nh÷ng tiÒn bèi cña m×nh vμ nμy. ChÝnh quyÒn Phæ hμnh ®éng ra sao? Nhê sù gióp søc cña b»ng c¸ch nμy hay c¸ch kh¸c sÏ trót bá "c¸i vá phï du" cña m×nh. c¶nh s¸t, hä trôc xuÊt øng cö viªn Êy ra khái Phran-phuèc!175 NÕu nh− ë n−íc Nga sÏ x¶y ra mét cuéc chÊn ®éng t−¬ng tù nh− Bè hy väng r»ng bän Phæ sÏ kiªn tr× yªu s¸ch "khiªm tèn" cña thÕ th× n−íc Phæ - biªn giíi cña nã vÒ phÝa n−íc Nga vμ n−íc ¸o m×nh lμ ®ßi Ph¸p tr¶ kho¶n båi th−êng chiÕn tranh 400 triÖu pao l¹i hoμn toμn kh«ng cã qu©n ®Ó yÓm trî, hoμn toμn bÞ ®Ó ngá vμ xtÐc-linh!173 ViÖc nμy thËm chÝ cã thÓ lμm cho giai cÊp t− s¶n kh«ng ®−îc b¶o vÖ - sÏ kh«ng thÓ duy tr× sè lùc l−îng hiÖn nay Ph¸p ph¸t ®iªn lªn, mμ nh÷ng thñ ®o¹n cña giai cÊp t− s¶n Êy - cña m×nh ë Ph¸p. Nã sÏ lËp tøc h¹ giäng vμ sÏ tá ra hoμn toμn dÔ cïng víi nh÷ng ©m m−u cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng (mμ Gam- tÝnh. bÐt-ta ®· ®Ó l¹i chÝnh quyÒn nμy phÇn lín ë trong tay ph¸i B«-na- VËy lμ, nÕu n−íc Ph¸p ®øng trô ®−îc, nÕu nã lîi dông ®−îc thêi p¸c-t¬, ph¸i Oãc-lª-¨ng v.v.) - lμ nguyªn nh©n ®Ých thùc cña kú ®×nh chiÕn ®Ó kh«i phôc lùc l−îng cña m×nh, nÕu cuèi cïng nã nh÷ng thÊt b¹i qu©n sù ®· diÔn ra cho ®Õn nay. S¸u cïng, ngay hiÓu ®−îc r»ng ®Ó tiÕn hμnh chiÕn tranh c¸ch m¹ng cÇn ph¶i cã c¶ giai cÊp t− s¶n còng sÏ cã thÓ hiÓu r»ng nÕu nh−îng bé th× cã nh÷ng biÖn ph¸p c¸ch m¹ng vμ nghÞ lùc c¸ch m¹ng, th× n−íc Ph¸p thÓ bÞ mÊt nhiÒu h¬n lμ chiÕn ®Êu! cßn cã thÓ ®−îc cøu tho¸t. Bi-xm¸c nhËn thøc rÊt râ r»ng h¾n ®ang ë Trong khi ®ã, nÕu n−íc Ph¸p trô l¹i ®−îc thªm mét thêi gian n÷a trong t×nh tr¹ng khã kh¨n. H¾n hy väng tho¸t ra khái t×nh tr¹ng th× t×nh h×nh thÕ giíi cã thÓ trë nªn thuËn lîi h¬n nhiÒu ®èi víi nã. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 1* -A-lÕch-xan-®r¬ A-lÕch-xan-®r«-vÝch (vÒ sau lµ hoµng ®Õ A-lÕch-xan-®r¬ III) 1* - trªn thùc tÕ 2* - A-lÕch-xan-®r¬ II
  2. 256 257 m ¸c göi na-ta-li-a lÝp-nÕch, 2 th¸ng ba 1871 m ¸c göi na-ta-li-a lÝp-nÕch, 2 th¸ng ba 1871 nμy b»ng c¸ch sö dông "giäng kiªu ng¹o". H¾n tr«ng cËy vμo sù B¹n kÝnh mÕn! hîp t¸c cña tÊt c¶ c¸c phÇn tö ph¶n ®éng ë Ph¸p. Gi¸o s− Gi«n M«-r¬-li, ng−êi xuÊt b¶n tê "Fortnightly Review", h«m qua ®· göi ®Õn cho t«i l¸ th− ®Ò nghÞ t×m hiÓu xem ngμi cã ¤n-®¬ NÝch cña c¸c con cung cÊp cho tê "Review" mét bμi ng¾n (ë ®©y bμi ®ã sÏ ®−îc dÞch sang tiÕng Anh) vÒ t×nh h×nh ë §øc ®−îc kh«ng. Theo ®Ò nghÞ cña P.S. Ng−êi chñ mμ hiÖn nay §uy-p«ng dang lμm viÖc cho «ng ngμi M«-r¬-li t«i ch¾c ch¾n còng sÏ cung cÊp mét tμi liÖu g× ®ã cho ta, ®· nhËn ®−îc tõ Boãc-®« mét bøc th− cña mét h·ng bu«n ®ang sè ra th¸ng T− (c¸c bμi viÕt cho sè t¹p chÝ nμy ph¶i ®−îc viÕt xong cÇn cã ®¹i diÖn cña m×nh ë Man-se-xt¬. §uy-p«ng muèn t×m hiÓu tr−íc ngμy 10 th¸ng Ba). Tê "Fortnightly" ®· cho ®¨ng trong sè th¸ng Hai c¸c bμi viÕt cña Blin-®¬176, mét phÇn tö céng hoμ ®· tõ xem, giÊu kÝn kh«ng ®Ó cho chñ biÕt - ®ã lμ mét kÎ míi phÊt lªn, hÕt søc kh«ng trung thùc vμ th« b¹o - xem anh Êy cã nhËn ®−îc chøc, vμ cña gi¸o s− Kin-ken; nh÷ng bμi ©sy ®−îc viÕt theo tinh chç lμm Êy kh«ng. Anh Êy ®Ò nghÞ anh thu thËp c¸c d÷ kiÖn vÒ thÇn cña Bi-xm¸c, còng nh»m cïng mét môc ®Ých nh− nh÷ng viÖc nμy. §Þa chØ cña h·ng kinh doanh ®−îc ®Ò cËp ®Õn - La-ba-®i ng−êi xø Xp¸c-t¸c cho ®¸m thanh niªn cña m×nh thÊy nh÷ng n« vμ C«ng ty (r−îu vang vμ nh÷ng lo¹i n−íc uèng cã cån) - lμ: Rue lÖ ®· ®−îc ®Èy ®Õn sù say s−a hoμn toμn. des terres de Bordes, Bordeaux. T«i mong ®−îc ngμi sím tr¶ lêi. Pruy-®«m ®ang lμm g× vËy? Søc khoÎ cña «ng Êy ®· c¶i thiÖn Xin göi ngμi lêi chμo ch©n thμnh vμ th©n h÷u ch−a? C¸c M¸c C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña nguyªn b¶n In theo b¶n viÕt tay trong niªn gi¸m "Annali", an I, Milano, 1958 Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Archiv fur die In theo b¶n viÕt tay Geschichte des Socialismus und der Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc Arbeiterbewegung". Achter Jahrgang, Leipzig, 1919 34 M¸c göi I-«-han Gia-c«-bi ë Khuª-nÝch- * 35 Ðc371F1 M¸c göi Pi-èt La-vr«-vÝch La-vrèp177 Lu©n §«n, 4 th¸ng Hai 1871 ë Pa-ri I, Maitland Park Road, Haverstock Hill, N.W. _____________________________________________________________ Lu©n §«n, 27 th¸ng Hai 1871 1* Tªn gäi ngµy nay lµ: Ca-li-nin-gr¸t
  3. 258 259 m ¸c göi gia-c«-bi, 4 th¸ng hai 1871 m ¸c göi la-vrèp, 27 th¸ng hai 1871 ®©y - cña gi¸o s− Bi-d¬-li nãi vÒ Quèc * ®¨ng trong sè ra th¸ng Th−a ngμi! Õ372F1 L«-pa-tin ®· sang Mü råi, vμ t«i ch−a nhËn ®−îc tin tøc tõ chç M−êi mét (1870) cña tê "Fortnightly Review". Cã thÓ, Sti-b¬ muèn «ng Êy. nÆn ra nh÷ng b»ng chøng dùa trªn c¬ së mét sè chç, tõ trang 531 (t«i ®· g¹ch bá phÇn ®Çu nh÷ng ®o¹n Êy179). Thø nhÊt, gi¸o s− Bi- Xin h©n h¹nh göi tíi ngμi lêi chμo ch©n thμnh d−-li kh«ng ph¶i lμ thμnh viªn cña Quèc tÕ, do vËy nh÷ng ®iÒu C¸c M¸c «ng Êy nãi rako thÓ ®−îc coi lμ ®iÓm ®ång nhÊt víi quan ®iÓm cña chóng t«i. Thø hai, chÝnh b¶n th©n «ng Êy còng b¸c bá nh÷ng kÕt C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trªn In theo b¶n viÕt tay luËn cña Sti-b¬. t¹p chÝ "Biªn niªn chñ nghÜa M¸c", Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc Bøc th− mμ t«i viÕt cho nh÷ng ng−êi ë Brao-n¬-svai-g¬ 2* ®−îc 37F quyÓn 5, 1928 viÕt kh«ng ph¶i thay mÆt vμ kh«ng ph¶i theo sù uû nhiÖm cña Tæng Héi ®ång. V× vËy, bøc th− Êy ®· ®−îc viÕt kh«ng ph¶i trªn giÊy cã tiªu ®Ò cña Tæng Héi ®ång. Trong th− Êy t«i lu«n lu«n chØ nh©n danh b¶n th©n m×nh th«i. §©y ®óng lμ th− tr¶ lêi - vfa lμ l¸ 36 th− tr¶ lêi ®· bÞ tr× ho·n l©u - cho bøc th− ng−êi ta ®Ò nghÞ t«i M¸c göi Na-ta-li-a LÝp-nÕch178 ph¸t biÓu ý kiÕn cña c¸ nh©n m×nh. Ng−êi ta hoμn toμn cã quyÒn ë LÝp-nÕch lμm viÖc ®ã. Ýt ra th× t«i kh«ng biÕt cã mét ®iÒu kho¶n nμo trong bé luËt h×nh sù l¹i cÊm ®o¸n nh÷ng viÖc nh− vËy. Dï sao th× ngμi Bi-xm¸c kh«ng cã lçi trong viÖc "ý kiÕn cña t«i" kh«ng ®−îc ®¨ng Lu©n §«n, 2 th¸ng Ba 1871 trªn tê "PreuBischer Staats - Anzeiger". ¤ng L«-t¸c Buy-x¬ kh¶ kÝnh, sau nh÷ng ngμy vui vÎ ë Xa-®«-va, ®· ®Ò nghÞ t«i viÕt nh÷ng Bμ LÝp-nÕch th©n mÕn! bμi phª b×nh vÒ c¸c vÊn ®Ò tμi chÝnh ®Ó ®¨ng trªn tê b¸o ®ã. Ch¾c Sè tiÒn, thËt ®¸ng tiÕc lμ rÊt Ýt ái, mμ t«i ®· göi bμ ®Ó chuyÓn ch¾n lμ «ng ta ®· kh«ng ch−ng bμy cho mäi ng−êi thÊy th− tr¶ lêi cho gia ®×nh nh÷ng ng−êi bÞ b¾t, hoμn toμn kh«ng ph¶i cña Tæng cña t«i180. Héi ®ång Quèc tÕ, - v× nã nãi chung kh«ng cã quü nμo ®Ó sö dông §Õ chÕ §øc tiÕp tôc chiÕn dÞch cua ®Õ chÕ Ph¸p chèng l¹i Quèc vμo nh÷ng môc ®Ých nh− vËy. Nh÷ng ng−êi ®øng ra quyªn gãp tÕ. Kh«ng cã g× nãi râ ®Æc tr−ng cña nh÷ng ngμy cuèi cïng cña ®Õ chÕ tiÒn theo h×nh thøc ®¨ng ký ®· ®¬n gi¶n chän Tæng Héi ®ång lμm Ph¸p b¨ng nh÷ng cuéc truy n· cña toμ ¸n ®èi víi c¸c thμnh viªn cña "ng−êi ®¶m b¶o: ®Ó chuyÓn sè tiÒn Êy ®Õn nh÷ng ®èi t−îng ®· Quèc tÕ trªn c¬ së cho r»ng hä ®· tiÕn hμnh chiÕn tranh chèng l¹i ®Þnh. Tuy nhiªn, kh«ng ®ßi hái ph¶i cã h×nh thøc th«ng b¸o bæ cuéc chiÕn tranh ®· ®−îc trï tÝnh. VÒ ph−¬ng diÖn nμy, ®iÒu rÊt sung nμo vÒ viÖc ®· nhËn ®−îc tiÒn. _____________________________________________________________ Khi nãi ®Õn c¸c bμi viÕt ®¨ng trªn c¸c t¹p chÝ ë Anh bμn vÒ phong 1* £-X.Bi-d¬-li. "Héi liªn hÞªp c«ng nh©n quèc tÕ" trμo c«ng nh©n §øc ch¾c lμ LÝp-nÕch ngô ý nãi bμi viÕt - göi kÌm theo 2* C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen. "Th− göi Uû ban ®¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi"
  4. 260 261 m ¸c göi na-ta-li-a lÝp-nÕch, 2 th¸ng ba 1871 ¡ ng-ghen göi clai-n¬ v μ m «-l¬, 10 th¸ng ba1871 tiªu biÓu lμ nh÷ng th− tõ bÝ mËt cña ngμi ¤-li-vi-ª181 mμ n−íc céng hoμ ®· c«ng bè. T«i rÊt phÊn khëi nhËn ®−îc bøc th− cña bμ vμo ®óng ngμy 37 h«m nay. Sè lμ, trªn tê "Fortnightly Review" sÏ ph¶i xuÊt hiÖn bμi viÕt cña t«i mμ t«i ®· t¹m thêi tr× ho·n v× ChÝnh phñ Phæ - do bÊt ¡ng-ghen göi c¸c Clai-n¬ vμ PhrÝt-x¬ M«-l¬ lùc kh«ng lμm ®−îc g× ë ®©y - l¹i cã thÓ muèn gì l¹i qua viÖc lμm ë D«-lin-ghen h¹i b¹n bÌ cña t«i ë §øc; ®−¬ng nhiªn, c¸c b¹n bÌ ®ã tuyÖt nhiªn kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng ®iÒu x¶y ra mμ hä kh«ng hay biÕt. Lu©n §«n, 10 th¸ng Ba 1871 T«i sÏ rÊt biÕt ¬n bμ, nÕu bμ göi cho t«i bμi t−êng thuËt tèc ký 122, Regent's Park Road, N.W. ®Çy ®ñ vÒ phiªn häp cuèi cïng cña quèc héi §øc kÕt thóc vμo ngμy C¸c b¹n Clai-n¬ vμ M«-l¬ th©n mÕn! 10 th¸ng Ch¹p 1870. TÊt nhiªn t«i sÏ hoμn l¹i kho¶n phÝ tæn cho DÜ nhiªn lμ c¸c b¹n rÊt ng¹c nhiªn thÊy r»ng c¸c b¹n ®· viÖc göi ®ã. kh«ng nhËn ®−îc th− trqr lêi bøc th− cña c¸c b¹n viÕt håi th¸ng ThËt ch¼ng may, ch¸u Gien-ni bÞ bÖnh viªn mμng phæi. Hai n¨m ngo¸i. Nh−ng së dÜ nh− vËy lμ v× nhiÒu lý do. Thø nhÊt, Xin göi ®Õn bμ vμ LÝp-nÕch lêi th¨m nång nhiÖt. Xin göi bμ lêi ngμy nμy qua ngμy kh¸c t«i hy väng cã thÓ b¸o cho c¸c b¹n biÕt chμo ch©n thμnh vμ th©n h÷u. ®iÒu g× ®ã tèt lμnh liªn quan ®Õn Héi liªn hiÖp; song viÖc ®ã kh«ng lμm ®−îc, cßn tõ khi næ ra chiÕn tranh th× nãi chung ch¼ng cã g× C.M. ®Ó chê ®îi. Thø hai, th− cña c¸c b¹n ®Õn trong mét tr¹ng th¸i khiÕn t«i kh«ng cßn hoμi nghi g× nõ¨ng ë b−u ®iÖn ng−êi ta ®· cè C«ng bè lÇn ®Çu cã l−îc bít trong cuèn: In theo b¶n viÕt tay H.Lange "Aus einer alten Hand- Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc g¾ng t×m hiÓu néi dung cña nã; do vËy, t«i ®· t×m ®−îc c¸c dÞp werksburschen - Mappe". Leipzig, 1925 thuËn tiÖn, ®Æc biÖt lμ sau khi ng−êi ta tuyªn bè chiÕn tranh, t×nh vµ c«ng bè toµn v¨n b»ng tiÕng Nga trªn tr¹ng giíi nghiªm vμ sau khi cã rÊt nhiÒu cuéc b¾t bí. Sau hÕt, t«i t¹p chÝ "L−u tr÷ lÞch sö", sè 3, 1955 còng kh«ng biÕt h¸i b¹n cã bÞ gäi vμo qu©n dù bÞ trong thêi gian cã chiÕn tranh hay kh«ng. Giê ®©y cã c¬ héi göi thu ®i B¸c-men, tõ ®ã cã lÏ th− ®−îc chuyÓn ®i Ýt nguy hiÓm h¬n; v× thÕ, t«i tranh thñ c¬ héi nμy ®Ó nh¾n tin m×nh cho c¸c b¹n biÕt vμ göi kÌm theo tÊm ¶nh ch©n dung nh− ®· høa. TÊm ¶nh ch©n dung cña S¸p-p¬ - nh− c¸c b¹n ®· biÕt, S¸p-p¬ ®· chÕt n¨m ngo¸i - t«i ch−a kiÕm ®−îc. Khi nμo t«i cã ®−îc tÊm ¶nh ®ã, t«i sÏ chuyÓn ngay cho c¸c b¹n.
  5. 262 263 ¡ ng-ghen göi ru-®«n-ph¬ ¡ng-ghen, 10 th¸ng ba 1871 ¡ ng-ghen göi ru-®«n-ph¬ ¡ng-ghen, 10 th¸ng ba 1871 HiÖn nay ®· b¾t ®Çu mét thêi buæi khã kh¨n ®èi víi c«ng nh©n §øc; cã lÏ ng−êi ta cho r»ng hä ph¶i lμ vËt hy sinh mμ khi ®em nã ra tÕ thÇn th× sÏ cã ®−îc sù hßa gi¶i gi÷a bän ®Þa chñ quý téc vμ giai cÊp t− s¶n. Nh−ng ®ã kh«ng ph¶i lμ tai häa. Phong trμo c«ng nh©n còng ®· trë nªn hïng m¹nh c¶ ë §øc, nªn kh«ng thÓ dÔ dμng 38 kÕt liÔu nã b»ng nh÷ng ©m m−u cña Phæ. Tr¸i l¹i, nh÷ng sù truy ¡ng-ghen göi Ru-®«n-ph¬ ¡ng-ghen n· - mμ chóng t«i ph¶i s½n sμng chÞu ®ùng - sÏ ®em l¹i cho chóng ë En-ghen-xkiÕc-khen t«i nhiÒu søc m¹nh h¬n, vμ ®Õn khi giai cÊp t− s¶n say s−a víi th¾ng lîi sÏ tØnh ngé ra vμ nã b¾t ®Çu c¶m thÊy v¸ng ®Çu sau c¬n say th× ®¶ng chóng t«i sÏ l¹i cã c¬ héi nãi lªn tiÕng nãi cña m×nh. Lu©n §«n, 10 th¸ng Ba 1871 Dï sao ®i n÷a c«ng nh©n §øc, b»ng hμnh ®éng kiÓu mÉu cña m×nh trong thêi gian chiÕn tranh, ®· chøng minh r»ng hä biÕt râ thùc Ru-®«n-ph¬ th©n mÕn! chÊt cña vÊn ®Ò lμ g×, biÕt r»ng trong sè tÊt c¶ mäi chÝnh ®¶ng chØ V× ë ®©y anh vÉn ch−a biÕt cã mét luËt s− nμo chuyªn nghiªn cã hä lμ quan niÖm ®óng ®¾n vÒ lÞch sö thêi ®¹i chóng ta, trong khi cøu c«ng viÖc kinh doanh vμ cã thÓ tr«ng cËy ®−îc vÒ ph−¬ng diÖn nμy, cho nªn sau khi suy nghÜ, anh thÊy r»ng ®iÒu h¬p lý nhÊt lμ ®ã giai cÊp t− s¶n l¹i hoμn toμn bÞ chiÕn th¾ng lμm mª muéi. viÕt th− ®Õn Man-se-xt¬ cho ng−êi ®· tõng so¹n cho c¸c em b¶n T«i ®· ë ®©y, ë Lu©n §«n, ®−îc 5 th¸ng råi. T«i kh«ng ch¾c hîp ®ång víi Phun-ke. B¶n th©n anh hiÓu hoμn toμn râ vÊn ®Ò, r»ng c¸c b¹n cã thÓ tiÕp tôc thuéc vÒ Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc nh−ng trong c¸c vÊ ®Ò ph¸p luËt cña n−íc Anh th× tèt h¬n c¶ lμ tÕ theo c¸ch nμo kh¸c h¬n lμ trªn nguyªn t¾c, bëi v× ë §øc cã lÏ ®õng cã tr«ng cËy vμo l−¬ng tri cña con ng−êi. Song lÇn nμy - nh− ng−êi ta cã ý ®å xem viÖc gia nhËp Héi liªn hiÖp nμy lμ téi ¸c. Dï ng−êi luËt s− vÉn nãi - luËt ph¸p vμ lÏ ph¶i nhÊt trÝ víi nhau: viÖc sao ®i n÷a, xin c¸c b¹n tin r»ng trong mäi hoμn c¶nh ë ®©y ng−êi mét thμnh viªn cña mét h·ng kinh doanh §øc rót ra khái h·ng ta sÏ ch¨m lo ®Ó cho sù thèng nhÊt toμn thÒ giai cÊp v« s¶n ch©u kinh doanh §øc kh«ng thÓ nμo ®ông ch¹m ®Õn h·ng kinh doanh ë ¢u vμ Mü - sù thèng nhÊt Êy ®· ®−îc b¾t ®Çu c¸ch ®©y 7 n¨m vÒ Anh, nh−ng c¶ h·ng kinh doanh Anh còng kh«ng cã quyÒn can tr−íc - kh«ng bÞ tan vì. Vμ ®©y lμ ®iÒu chñ yÕu nhÊt. thiÖp vμo c«ng viÖc nμy. MÆt kh¸c, kh«ng mét thμnh viªn nμo cña Xin b¾t tay vμ göi c¸c b¹n lêi chμo anh em. h·ng kinh doanh Anh l¹i cã thÓ rót ra khái c«ng viÖc kinh doanh tr−íc khi hÕt thêi h¹n nÕu kh«ng cã sù ®ång ý cña nh÷ng thμnh Ph.¡ng-ghen cña c¸c b¹n viªn kh¸c trong doanh nghiÖp ®ã. VËy lμ: 1) t×nh h×nh cña A-®«n-ph¬ 1* ë h·ng "R.Phun-ke vμ C«ng C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong In theo b¶n viÕt tay 374F ty" ngay c¶ sau khi cËu Êy rót ra khái h·ng "Ðc-men vμ ¡ng-ghen" C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, xuÊt Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc b¶n lÇn thø nhÊt, t.XXVI, 1935 _____________________________________________________________ 1* - Gri-xhai-m¬
  6. 264 265 ¡ ng-ghen göi clai-n¬ v μ m «-l¬, 10 th¸ng ba1871 ¡ ng-ghen göi ru-®«n-ph¬ ¡ng-ghen, 10 th¸ng ba 1871 ë B¸c-men còng vÉn nh− thÕ; vμ 2) ®Ó cho A-®«n-ph¬ còng cã thÎ nμy x¶y ra th× ®iÒu cã lîi cho c¸c em lμ ®Ó cËu Êy rót ra cμng nhanh rót ra khái h·ng "R. Phum-ke vμ C«ng ty", c¸c em ph¶i cã ®−îc sù cμng tèt. V× vËy anh hoμn toμn kh«ng hiÓu t¹i sao c¸c em l¹i than ®ång ý kh«ng nh÷ng cña A-®«n-ph¬, mμ c¶ cña Phun-ke n÷a. phiÒn nh− thÕ vÒ chuyÖn nμy. C¸c em h·y ®Ó cho A-®«n-ph¬ hμnh Ch¾c lμ c¸c em ch−a nghÜ ®Õn ®iÓn nãi sau cïng nμy. ®éng theo c¸ch cËu Êy muèn, h·y tiÕn hμnh mét c¸ch h÷u h¶o viÖc V× nh÷ng vÊn ®Ò ®ã còng liªn quan ®Õn. A-®«n-ph¬, mμ trong chia t¸ch vμ h·y thÝch øng víi ®iÒu kiÖn míi, trong ®ã mçi ng−êi tr−êng hîp nμy anh kh«ng thÓ ®øng vÒ phÝa nμy nay phÝa kh¸c, trong c¸c em sÏ nhËn ®−îc sè lîi tøc nhiÒu h¬n tr−íc. cho nªn h«m nay anh sÏ th«ng b¸o còng ý kiÕn ®ã cho cËu Êy. Cã lÏ Gèt- * kh«ng gÆp khã kh¨n lín, - x−ëng cò ë Uy-xt¬ Lanh Ýt376F1 Th«ng tin nμy lμm anh chi phÝ mÊt 10 si-linh 6 pen-ni, tøc lμ ®· trèng rçng, cã thÓ cã ®−îc nã, m¸y mãc còng kh«ng khã kiÕm, ë b»ng 3,15 ta-le; sè tiÒn Êy anh ®Ò nghÞ ghi vμo kho¶n tiÒn mμ anh Man-se-xt¬, th«ng qua nh÷ng ng−êi kh¸c, cã thÓ kiÕm ®−îc nhiÒu ®−îc h−ëng. thø v.v., - cho nªn c¸c em ®õng nu«i hy väng qu¸ lín. V¶ l¹i, lÏ ®−¬ng nhªin, vÒ mËt ®¹o lý, anh cã bæn phËn kh«ng ®−îc g©y ra Anh cho r»ng ®iÒu hoμn toμn tù nhiªn lμ A-®«n-ph¬ mong ®iÒu tai h¹i nμo cho b¹n cò cïng c«ng ty, lμ ng−êi ®· tr¶ cho anh muèn r»ng, hÔ cã c¬ héi ®Çu tiªn lμ rót ra khái c«ng viÖc kinh mét kho¶n tiÒn trßn trÞa cho v8iÖc anh rót ra khái h·ng kinh doanh. VÒ mïa ®«ng ë En-ghen-xkiÕc-khen buån tÎ khñng khiÕp, doanh. Nh−ng c¸c em cã c¸c viªn ®¹i diÖn vμ ng−êi m«i giíi ®Ó lμm vμ dÜ nhiªn lμ em sÏ kh«ng giËn cËu Êy vÒ viÖc cËu Êy muèn cã g×? NÕu nh− hä sÏ hoμn thμnh nh÷ng bæn phËn cña m×nh th× c¸c nh÷ng h×nh thøc gi¶i trÝ kh¸c h¬n lμ nh÷ng cuéc nhËu nhÑt mu«n em sÏ kh«ng cÇn ®Õn bÊt kú nguån th«ng tin nμo kh¸c. thuë trong gia ®×nh. §iÒu lμm anh ng¹c nhiªn chÝnh lμ viÖc cËu Êy Anh kh«ng tin lμ th¸i ®é c¶m t×nh ë ®©y (b©y giê th× lan ra cø gi÷ th¸i ®é Êy l©u ®Õn thÕ, cø nh− anh th× anh ®· kªu cøu tõ l©u hÇu kh¾p thÕ giíi) ®èi víi n−íc Ph¸p b¾t nguån tõ viÖc n−íc Ph¸p råi vμ lμm viÖc Êy th−êng xuyªn h¬n nhiÒu. C¸c em dÔ suy xÐt víi bÞ g¸nh chÞu nhiÒu h¬n c¶. Dï sao th× c¸c em cã thÓ hoμn toμn tin HÐc- *, nh−ng c¶ hai em ®Òu t×m mäi c¸ch l¶ng tr¸nh viÖc chuyÓn 375F1 ch¾c r»ng nÕu sau nμy ®Õn lóc nμo ®ã bän Phæ l¹i bÞ ®¸nh t¶ t¬i ®Õn En-ghen-xkiÕc-khen, vμ c¸c em kh«ng thuyÕt phôc næi anh (®iÒu nμy tuyÖt nhiªn kh«ng ph¶i kh«ng thÓ x¶y ra), th× chóng r»ng ®iÒu ®ã x¶y ra chØ v× c¸c em kh«ng hiÓu g× vÒ s¶n xuÊt, - th× c¸c ch¼ng nh÷ng sÏ kh«ng ®−îc c¶m t×nh, mμ ng−îc l¹i, chóng sÏ bÞ em cã thÓ nghiªn cøu s¶n xuÊt , ®iÒu ®ã sÏ mang l¹i cho c¸c em ng−êi ta c−êi giÔu. C¸c em kh«ng nh×n xa h¬n c¸i mòi cña m×nh; kh«ng Ýt Ých lîi. A-®«n-ph¬ kh«ng cÇn ®Õn c«ng viÖc kinh doanh còng song le, sau c¬n say s−a víi chiÕn th¾ng sÏ kh¸ nhanh chãng ®Õn cã thÓ t×m ®−îc èi c«ng viÖc thó vÞ vμ thÝch hîp cho m×nh, mμ ng−êi giai ®o¹n v¸ng ®Çu, vμ khi ®ã b¶n th©n ¸c em vÞ tÊt sÏ vui mõng nμo cã c¬ héi nh− thÕ th× ng−êi ®ã hμnh ®éng hoμn toμn ®óng nÕu víi chÝnh b¶n th©n. BÊt chÊp tÊt c¶ sù chãi s¸ng cña c¸c em, råi ng−êi rót ra khái c«ng viÖc kinh doanh mét khi t×nh h×nh cho phÐp. C¸c ta còng sÏ lõa bÞp c¸c em "theo kiÓu ¤n-muýt-x¬" nh− tr−íc kia. em lÏ ra ®· ph¶i s½n sμng víi viÖc nμy tõ lÊu råi, vμ nÕu giê ®©y chuyÖn Cuéc gÆp gì ¤n-muýt-x¬ ®−îc chuÈn bÞ ë V¸c-sa-va182, t¹i ®ã ®Êng tèi _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 1* - Ðc-men 1* - HÐc-man ¡ng-ghen
  7. 266 267 m ¸c göi la-ph¸c-g¬, 23 th¸ng ba 1871 m ¸c göi la-ph¸c-g¬, 23 th¸ng ba 1871 cao cña c¸c em, hoμng ®Õ *, ®· ra lÖnh cho c¸c em ph¶i cói ®Çu P«n th©n yªu! N 37F1 tr−íc n−íc ¸o vμ Quèc héi liªn bang. Giê ®©y, khi c¸c em ®· biÕn Bè göi kÌm theo ®©y lêi tuyªn bè cña XÐc-rai-¬ ®¨ng trªn b¸o n−íc Ph¸p thμnh kÎ thï l©u dμi cña m×nh (nªn nhí, ®−êng biªn "Courrier de l' Europe"sè ra ngμy 18 th¸ng Ba 1871 (tê b¸o Ph¸p giíi cña nã vÉn sÏ tiÕp gi¸p víi ®−êng biªn giíi cña c¸c em), th× l¸ nμy xuÊt b¶n ë Lu©n §«n) vÒ xù bÞp bîm tr¬ trÏn cña tê "Paris - ch¾n b¶o vÖ duy nhÊt cña c¸c em lμ n−íc Nga; ch¼ng bao l©u n÷a Journal" sè ra ngμy 14 th¸ng Ba mμ ch¾c ch¾n anh ®· biÕt råi183. nã sÏ b¾t c¸c em ph¶i tr¶ ¬n cho nã vÒ sù che chë. B©y giê c¸c em Lêi tuyªn bè tiÕp theo ®· ®−îc ®¨ng trªn tê "Times" sè ra ngμy chÞu sù thèng trÞ cña Nga ë møc ®é lín h¬n bao giê hÕt. 22 th¸ng Ba 1871 d−íi nhan ®Ò "Héi liªn hiÖp quèc tÕ": Nhê em chuyÓn lêi th¨m th¾m thiÕt ®Õn * vμ nãi víi mÑ r»ng Ñ378F2 "Ngμi C¸c M¸c yªu cÇu chóng t«i b¸c bá lêi kh¼ng ®Þnh trong nay mai anh sÏ biªn th− cho mÑ. Göi lêi th¨m vî em vμ c¸c ch¸u, bøc th− - do chóng t«i c«ng bè vμo ngμy 16 th¸ng Ba - cña th«ng tÊt c¶ c¸c anh chÞ em vμ tÊt c¶ lò lau nhau quÊn quýt chung tÝn viªn cña chóng t«i ë Pa-ri, cô thÓ lμ quanh hä. "C¸c M¸c... ®· viÕt cho mét ng−êi trong sè nh÷ng ng−êi ñng hé chñ yÕu cña m×nh ë Phri-®rÝch cña em Pa-ri l¸ th−, trong ®ã «ng tuyªn bè r»ng «ng kh«ng hµi lßng vÒ lËp tr−êng cña c¸c thµnh viªn héi Êy t¹i thµnh phè nµy, r»ng hä vi ph¹m §iÒu lÖ cña Héi liªn hiÖp khi hä lµm C«ng bè lÇn ®Çu trªn t¹p chÝ "Deutsche In theo b¶n viÕt tay m¸nh khoÐ chÝnh trÞ, r»ng hä ph¸ ho¹i tæ chøc cña c«ng nh©n thay v× tæ chøc hä l¹i v.v.." Revue", Bd.II-VI, Stuttgart und Leipzig, 1921 Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc Ngμi C¸c M¸c tuyªn bè r»ng b¶n tin Êy "cã lÏ lÊy tõ tê "Paris - Journal" sè ra ngμy 14 th¸ng Ba, trong ®ã còng ®· høa cho c«ng bè toμn v¨n bøc th− mμ ng−êi ta b¶o lμ cña «ng Êy, vμ r»ng trong tê "Paris - Journal" sè ra ngμy 19 th¸ng Ba cã dÉn ra bøc th− ®Ò nh− sau: Lu©n §«n, ngμy 28 th¸ng Hai 1871, b¶o lμ do «ng Êy ký, - 39 ®ã lμ bøc th− mμ ngμi M¸c tuyªn bè mét c¸ch gi¶ m¹o tr¬ trÏn" tõ M¸c göi P«n La-ph¸c-g¬ 3* 379F ®Çu ®Õn cuèi. ë Boãc-®« Bè chuyÓn sang nãi vÒ thñ ®o¹n thø hai cña b¸o chÝ ph¶n ®éng bÈn thØu ë Pa-ri. Khi bè vμ c¸c b¹n cña bè nghe nãi vÒ viÖc c¸c thμnh Lu©n §«n, 23 th¸ng Ba 1871 viªn Pa-ri cña Quèc tÕ ®· khai trõ - ®iÒu nμy kh«ng cã thËt - nh÷ng _____________________________________________________________ ng−êi §øc thμnh viªn cña Quèc tÕ th× bè ®· viÕt th− hái "nh÷ng ng−êi anh em vμ b¹n bÌ" ë Pa-ri vμ ®−îc hä tr¶ lêi r»ng toμn bé chuyÖn Êy 1* - Ni-c«-lai I chØ lμ trß bÞa ®Æt cña c¸c tê b¸o l¸ c¶i ë Pa-ri mμ th«i. Trong khi 2* - £-li-da ¡ng-ghen Êy nh÷ng tin tøc dèi tr¸ vÉn loan truyÒn, nh− ®¸m ch¸y rõng, trªn 3* Bøc th− nµy viÕt trªn giÊy mÉu cã tiªu ®Ò cña Tæng Héi ®ång Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ
  8. 268 269 m ¸c göi i-man, 30 th¸ng ba 1871 m ¸c göi i-man, 30 th¸ng ba 1871 ng−êi gi¬ ®Çu chÞu b¸ng, khi quy tr¸ch nhiÖm cho nã vÌ tÊt c¶ tÊt c¶ c¸c b¸o ë Lu©n §«n, nh÷ng b¸o nμy ®¨ng tïm lum c¸c bμi nh÷ng sù kiÖn ch¼ng hay ho. Giê ®©y trß Êy lÆp l¹i. Trong khi c¸c x· luËn dμi vÒ c©u chuyÖn rÊt ®çi hay ho nμy, ®ång thêi cßn t×m tê b¸o cña Thôy SÜ vμ cña Phæ tuyªn bè Quèc tÕ lμ thñ ph¹m cña c¸ch chøng minh sù tan r· cña Quèc tÕ vμ sù h− háng v« ph−¬ng nh÷ng vô l¨ng nhôc míi ®©y nh»m vμo ng−êi §øc ë Xuy-rÝch185 cøu ch÷a cña c«ng nh©n Pa-ri. th× c¸c b¸o cña Ph¸p, ®¹i lo¹i nh− c¸c tê "Courrier de Lyon", "Le Trªn b¸o "Times" sè ra h«m nay (ngμy 23 th¸ng Ba 1871) cã Courrier de la Gironde", "LibertÐ" v.v., l¹i ®−a tin vÒ nh÷ng cuéc ®¨ng b¶n tuyªn bè d−íi ®©y cña Tæng Héi ® *: ång380F1 häp bÝ mËt nμo ®ã cña c¸c thμnh viªn Quèc tÕ ë Gi¬-ne-v¬ vμ BÐc- "Liªn minh chèng §øc ë Pa-ri n¬ do viªn ®¹i sø Phæ chñ tr×; c¸c cuéc häp nμy tùa hå nh− ®· so¹n th¶o kÕ ho¹ch ®¸nh chiÕm Li-«ng ®Ó qu©n Phæ vμ c¸c thμnh göi «ng chñ bót bμo "Times" Th−a ngμi! viªn cóa Quèc tÕ cïng nhau c−íp ph¸ thμnh phè nμy. B¸o chÝ Anh loan tin tùa hå nh− c¸c thμnh viªn ë Pa-ri cña Theo uû nhiÖm cña Tæng Héi ®ång Héi liªn hiÖp c«ng nh©n Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ ®· hμnh ®éng theo tinh thÇn cña quèc tÕ. c¸i gäi lμ liªn minh chèng §øc vμ ®· ®i qu¸ xa vÒ ph−¬ng diÖn nμy ®Õn møc ®· khai trõ tÊt c¶ c¸c thμnh viªn §øc ra khái Héi liªn hiÖp cña chóng t«i. G.Õch-ca-ri-ót Tæng th− ký" Tin tøc nμy hÕt søc tr¸i víi sù thËt. C¶ Héi ®ång liªn ®oμn cña Héi liªn hiÖp chóng t«i ë Pri, còng nh− kh«ng mét chi héi nμo Lu©n §«n, 22 th¸ng Ba trong sè c¸c chi héi ë Pa-ri mμ nã ®¹i diÖn, ®Òu ch−a bao giê nghÜ ®Õn viÖc ra mét quyÕt ®Þnh nh− vËy. C¸i gäi lμ liªn minh chèng §øc - trong chõng mùc nãi chung lμ nã cã tån t¹i - chØ lμ c«ng viÖc H«m nay bè cßn ph¶i viÕt nhiÒu th− n÷a, v× vËy bè ph¶i dõng cña bμn tay giíi quý téc vμ giai cÊp t− s¶n mμ th«i. Liªn minh Êy bót. Anh h·y nãi víi Lau-ra r»ng l¸ th− cña Lau-ra lμm bè rÊt ra ®êi theo s¸ng kiÕn cña c©u l¹c bé Gi«-c©y184 vμ ®· tiÕp tôc tån phÊn khëi. t¹i nhê sù hËu thuÉn cña ViÖn hμn l©m, së giao dÞch, mét sè chñ ng©n hμng vμ chñ x−ëng v.v., Giai cÊp c«ng nh©n ch−a bao giê cã C.M¸c cña c¸c con quan hÖ g× víi tæ chøc Êy. Môc ®Ých cña sù vu khèng Êy ®· râ rμng. Kh«ng l©u tr−íc khi næ Võa míi nhËn ®−îc th− cña c¸c con göi Gien-ni. TuyÖt nhiªn ra cuéc chiÕn tranh gÇn ®©y, ng−êi ta ®· t×m c¸ch biÕn Quèc tÕ thμnh kh«ng ph¶i lßng h¾ng h¸i thêi trÎ cña bè - nh− hai con t−ëng - mμ _____________________________________________________________ lμ nh÷ng b¶n tuyªn ng«n do Héi ®ång liªn ®oμn ë Pa-ri c«ng bè trong thêi gian chiÕn tranh, vμ ®−îc chÝnh thøc th«ng b¸o cho bè, 1* C.M¸c. "Tuyªn bè cña Tæng Héi ®ång göi ban biªn tËp b¸o "Times" vµ c¸c ban ®· t¹o ra c¸i cí cho Tæng Héi ®ång tin vμo kh¶ n¨ng x¶y ra mét biªn tËp c¸c b¸o kh¸c".
  9. 270 271 m ¸c göi la-ph¸c-g¬, 23 th¸ng ba 1871 m ¸c göi la-ph¸c-g¬, 23 th¸ng ba 1871 hμnh ®éng ngu xuÈn nh− viÖc c¸c thμnh viªn Ph¸p cóa Quèc tÕ I-man th©n mÕn! khai trõ c¸c thμnh viªn §øc cua Quèc tÕ! H«m nay bè ®· göi cho "Bøc th−" Êy ®· ®−îc tê b¸o l¸ c¶i ë Pa-ri ""Paris - Journal" bÞa ra trong c¸c sè ra ngμy 14 vμ ngμy 19 th¸ng Ba183. Lêi tuyªn bè tê "Volksstaat", Lai-pxÝch (lμ tê b¸ocña LÝp-nÕch), vμ cho tê "Zukunft", BÐc-lin (c¬ quan ng«n luË cña tiÕn sÜ Gia-c«-bi) b¶n cña t«i vÒ viÖc nμy ®· ®−îc ®¨ng trªn tê "Times", sè ra ngμy 22 th¸ng Ba (Bμi nμy ®¨ng b»ng cì ch÷ nhá, sau bμi x· luËn) 2*. Tê tuyªn bè vÒ nh÷ng ®iÒu bÞa ®Æt cña b¸o "Paris - Journal" vμ vÒ c¸i 382F gäi lμ viÖc c¸c thμnh viªn Pa-ri khai trõ c¸c thμnh viªn §øc cña b¸o tåi tÖ nμy cã quan hÖ trùc tiÕp víi c¶nh s¸t Phæ. Viªn chñ bót Quèc tÕ, mét sù viÖc ®· g©y nhiÒu Çm Ü trªn b¸o chÝ "tö tÕ" ë § *. cña nã, nh©n vËt ®¸ng ghÐt H.§¬ Pe-n¬, ®· nhËn ®−îc vμi viªn øc381F1 Bè ®· kÕt thóc b¶n tuyªn bè Êy víi nh÷ng lêi d−íi ®©y: ®¹n trong t− c¸ch lμ ng−êi ®· tham gia cuéc diÔu hμnh "hoμ b×nh" do ®¶ng trËt tù tiÕn hμnh186. "§iÒu hoμn toμn tù nhiªn lμ nh÷ng nh©n vËt gi÷ chøc vô cao T«i göi lêi th¨m Buèc-ba-ki *. vμ c¸c giai cÊp thèng trÞ thuéc x· héi cò - hä chØ cã thÓ tiÕp tôc 38F3 duy tr× quyÒn lùc cña m×nh vμ bãc lét quÇn chóng nh©n d©n ThËt lμ kú l¹, tÊt c¶ c¸c b¸o ph¶n ®éng ë Ph¸p ®· ®¨ng l¹i bøc nh÷ng ng−êi ®ang lao ®éng s¶n xuÊt nhê cã cu«c ®Êu tranh d©n th− gi¶ m¹o ®ã. §Ó cho vô viÖc nμy thªm phÇn s¾c s¶o h¬n n÷a, tê téc vμ nh÷ng m©u thuÉn d©n téc - ®Òu coi Héi liªn hiÖp c«ng nh©n "Paris - Journal" ®· cho ®¨ng bøc th− Êy víi mét ®Çu ®Ò cã tÝnh quèc tÕ lμ kÎ thï chung cña m×nh". chÊt khoa tr−¬ng: "Nh©n vËt cÇm ®Çu tèi cao" (dÞch ra tõ thuËt ng÷ "thñ lÜnh"187 cña Sti-b¬) cña Quèc tÕ. Chμo anh. C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng nguyªn b¶n In theo b¶n viÕt tay trong niªn gi¸m "Annali", an.1. Milano, 1958 Nguyªn v¨n lµ tiÕng Anh vµ C.M. cña anh tiÕng Ph¸p In b»ng tiÕng Nga lÇn ®Çu C«ng bè lÇn ®Çu In theo b¶n viÕt tay Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc 40 M¸c göi Pª-t¬ I-man ë §an-®i _____________________________________________________________ [Lu©n §«n], 30 th¸ng Ba 1871 2* C.M¸c vµ ¡ng-ghen."Göi «ng Tæng biªn tËp b¸o "Times""; xem thªm tËp nµy, tr. _____________________________________________________________ 264-266. 1* C.M¸c. "Göi ban biªn tËp b¸o "Volksstaat"" 3* - R«-bít I-man
  10. 272 273 ¡ ng-ghen göi c«-nen, 5 th¸ng t − 1 871 ¡ ng-ghen göi c«-nen, 5 th¸ng t − 1 871 thóc giôc hä ho¹t ®éng ñng hé nh÷ng c«ng nh©n b·i c«ng ë ¡ng-ve. 41 2) Cö mét ph¸i ®oμn cña Tæng Héi ®ång ®Õn gÆp c¸c nghiÖp ¡ng-ghen göi Phi-lÝp C«-nen ®oμn lín tËp trung ë Lu©n §«n mμ chóng t«i cã quan hÖ ®Ó vËn ®éng hä còng lμm nh− thÕ. * ë ¨ng- 384F1 V× t«i ®−îc «ng C«n cho biÕt lμ Ngμi ®· thùc hiÖn nh÷ng b−íc hμnh ®éng cÇn thiÕt ®Ó ng¨n c¶n bän chñ x−ëng ë ¡ng-ve thuª [Lu©n §«n], 5 th¸ng T− 1871 c«ng nh©n s¶n xuÊt x× gμ ng−êi Hμ Lan - vμ nh÷ng cè g¾ng nh− Göi «ng Ph. C«-nen. ¡ng-ve vËy ë ®©y, ë n−íc Anh nμy, kh«ng cã c¬ héi nμo thμnh c«ng - cho nªn ®iÒu duy nhÊt mμ t«i cßn lμm ®−îc ®Ó gióp Ngμi, ®ã lμ viÕt Th−a Ngμi! Nh− t«i ®· th«ng b¸o víi Ngμi trong l¸ th− gÇn ®©y, t¹i phiªn mét bμi nhá göi cho tê b¸o cña chóng t«i ë §øc xuÊt b¶n ë Lai- häp tèi qua cña Tæng Héi ®ång t«i thÊy m×nh cã bæn phËn ph¶i b¸o pxÝch lμ tê bμo "Volksstaat", - trong bμi viÕt Êy t«i sÏ kÓ cuéc b·i c¸o lªn Tæng Héi ®ång vÒ néi dung bøc th− cña Ngμi liªn quan ®Õn c«ng Êy ®· næ ra nh− thÕ nμo vμ t«i sÏ kªu gäi c«ng nh©n §øc cuéc b·i c«ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt x× gμ188. §ång thêi t«i còng trong ngμnh x× gμ ng¨n c¶n mäi viÖc thuª c«ng nh©n ®Ó göi ®Õn ®Õ nghÞ Tæng Héi ®ång dμnh cho c¸c thμnh viªn cña chóng ta ë ¡ng-ve vμ nÕu cã thÓ th× cho chóng ta vay tiÒn ®Ó hç trî cuéc b·i ¡ng-ve mét sù gióp ®ì vμ hËu thuÉn mμ kh¶ n¨ng cho phÐp. c« *. Bμi viÕt nμy sÏ ®−îc ®¨ng vμo tuÇn sau ngoμi ra, t«i ®· ®Ò 385F1 Lêi ®Ò nghÞ cña t«i ®· ®−îc ñng hé tÝch cùc, ®Æc biÖt lμ ngμi * nghÞ vÞ chñ quan t©m ®Õn vÊn ®Ò cña c¸c vÞ. ót386F2 C«n, chñ tÞch nghiÖp ®oμn c«ng nh©n s¶n xuÊt x× gμ Lu©n §«n, ThËt khã xÐt ®oμn tr−íc thμnh c«ng cña tÊt c¶ nh÷ng b−íc ngμi C«n ®· th«ng b¸o víi Héi ®ång r»ng c«ng nh©n s¶n xuÊt x× hμnh ®éng Êy sÏ nh− thÕ nμo. NÕu c¸c nghiÖp ®oμn Anh t¸n gμ thuéc nghiÖp ®oμn cña «ng Êy ®· quyÕt ®Þnh t−¬ng trî c¸c ®ång thμnh tμi trî cho chóng ta th× sÏ mÊt vμi tuÇn lÔ n÷a míi hoμn tÊt chÝ cña m×nh ë ¨ng-ve 150 p.xt., tøc lμ kho¶ng 3750 phr¨ng; r»ng nh÷ng thñ tôc cÇn thiÕt. C¸c nghiÖp ®oμn §øc ch−a ch¾c cã kh¶ hiÖp héi c«ng nh©n BØ s¶n xuÊt x× gμ lfm viÖc ë ®©y ®· tμi trî 20 n¨ng tμi trî, bëi v× chiÕn tranh ch¾c ®· lμm hä kh¸nh kiÖt råi. pao; r»ng nghiÖp ®oμn cña «ng Êy ®· liªn hÖ víi mét nghiÖp ®oμn T¹m thêi xin Ngμi h·y cho t«i n¾m s¸t t×nh h×nh c¸c sù kiÖn cã kh¸c ë ®©y vμ víi nghiÖp ®oμn c«ng nh©n s¶n xuÊt x× gμ ë Li-víc- liªn quan ®Õn cuéc b·i c«ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt x× gμ ®Ó trong pun vμ ®Ò nghÞ hä tμi trî ®Ó ñng hé cuéc b·i c«ng v.v.. tr−êng hîp cÇn thiÕt t«i cã thÓ hμnh ®éng kh«ng ®Ó phÝ thêi gian. Sau ®ã Tæng Héi ®ång ®· nhÊt trÝ quyÕt ®Þnh: Cã ®óng lμ 3 000 c«ng nh©n s¶n xuÊt x× gμ ë Bruy-xen còng tuyªn 1) LËp tøc so¹n th¶o lêi kªu gäi göi c¸c c«ng liªn Anh ë Lu©n §«n bè b·i c«ng nh− «ng C«n kh¼ng ®Þnh kh«ng? Tæng Héi ®ång kh«ng vμ ë c¸c tØnh, in lêi kªu gäi Êy vμ göi ®Õn tÊt c¶ c¸c nghiÖp ®oμn ®Ó _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 1* Ph.¡ng-ghen. "VÒ cuéc b·i c«ng cña c«ng nh©n thuèc l¸ ¡ng-ve" 1* Bøc th− nµy viÕt trªn giÊy mÉu cã tiªu ®Ò cña Tæng Héi ®ång Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ . 2* - LÝp-nÕch
  11. 274 275 m ¸c göi la-ph¸c-g¬, 23 th¸ng ba 1871 m ¸c göi la-ph¸c-g¬, 23 th¸ng ba 1871 ®−îc th«ng b¸o g× vÒ viÖc nμy c¶, vμ nÕu ®óng nh− thÕ th× ®ã lμ sai lÇm lín cña nh÷ng ng−êi ë Bruy-xen. Chóng t«i lμm sao cã thÓ hμnh ®éng ®−îc nÕu ng−êi ta kh«ng th«ng b¸o g× cho chóng t«i biÕt? 42 Tõ Ýt nay chóng t«i kh«ng cßn nhËn ®−îc c¸c sè b¸o "Werker" dμnh cho Tæng Héi ®ång. Tæng Héi ®ång ph¶i nhËn ®−îc 2 b¶n ¡ng-ghen göi Vin-hem LÝp-nÕch cña mçi tê b¸o trong sè c¸c b¸o cña chóng ta; mét b¶n dμnh cho ë Lai-pxÝch th− viÖn, n¬i chóng t«i tËp hîp tÊt c¶ c¸c b¸o ®ã thμnh bé s−u tËp lμm tμi liÖu ®Ó sau nμy viÕt lÞch sö phong trμo v« s¶n cña tÊt c¶ c¸c n−íc, cßn b¶n thø hai th× dμnh cho bÝ th− phô tr¸ch n−íc mμ Lu©n §«n, 5 th¸ng T− 1871 b¸o ®ã ®−îc xuÊt b¶n. SÏ rÊt tiÕc nÕu chóng t«i kh«ng cßn nhËn 122, Regent's Park Road, N.W. ®−îc b¸o "Werker" n÷a, chóng t«i lu«n lu«n rÊt chó ý ®äc b¸o ®ã. LÝp-nÕch th©n mÕn! H«m nay sè tiÒn 150 p.xt. sÏ ®−îc göi cho Ngμi. NÕu sau 24 Cã thÓ nhÐt bμi viÕt göi kÌm theo ®© * vμo sè tíi ®©y cña b¸o giê kÓ tõ khi nhËn ®−îc th− nμy mμ vÉn ch−a nhËn ®−îc sè tiÒn 387F1 "Volksstaat" ®−îc kh«ng? ChÝnh cuéc b·i c«ng nμy cã mét ý nghÜa Êy th× xin Ngμi h·y viÕt th− ngay lËp tøc cho «ng C«n mμ Ngμi ®· hÕt søc to lín ®èi víi Quèc tÕ á BØ188. cã ®Þa chØ. Chóc mõng anh ®· ®−îc tr¶ l¹i tù do189. T«i thÊy m×nh cã bæn phËn ph¶i lμm tÊt c¶ nh÷ng g× cã thÓ Göi anh lêi chμo någ nhiÖt. lμm ®−îc cho c«ng nh©n ë ¡ng-ve mμ t«i cã vinh h¹nh ®¹i diÖn cho hä ë ®©y, trong Tæng Héi ®ång; cã ®iÒu xin Ngμi th«ng b¸o cÆn Ph. ¡. cña anh kÏ cho t«i vÒ tÊt c¶ nh÷ng g× x¶y ra. Xin nhËn lêi ch¸o anh em cña t«i. NÕu c«ng nh©n ngμnh x× gμ ë §øc cã thÓ tμi trî cho c«ng nh©n ë ¡ng-ve th× nªn lμm viÖc ®ã. Lêi kªu gäi ë En-b¬-phen-®¬ Tæng Phri-®rÝch ¡ng-ghen Héi ®ång ®· nhËn ®−îc h«m qua ®Ó chuyÓn ®i tiÕp vμ ®· ®−îc göi ®i råi190. T«i ®· ®äc lêi kªu gäi Êy. C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Hµ Lan trªn In theo b¶n viÕt tay t¹p chÝ "De socialistisch Gids" No 8-9, Nguyªn v¨n lµ tiÕng Ph¸p Amsterdam, 1928 C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong "V¨n In theo b¶n viÕt tay khè cña M¸c vµ ¡ng-ghen, t.I (VI), 1932 Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc _____________________________________________________________ 1* Ph.¡ng-ghen. "VÒ cuéc b·i c«ng cña c«ng nh©n thuèc l¸ ¡ng-ve"
  12. 276 277 m ¸c göi lÝp-nÕch, 6 th¸ng t − 1 871 m ¸c göi lÝp-nÕch, 6 th¸ng t − 1 871 Anh kh«ng ®−îc tin vμo mét lêi nμo trong tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nh¶m nhÝ vÒ c¸c sù kiÖn néi bé ë Pa-ri mμ anh ®äc thÊy trªn c¸c b¸o. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã chØ lμ sù dèi l¸o vμ lõa bÞp. Ch−a bao 43 giê sù b«i b¸c bØ æi trªn b¸o chÝ vμ t− s¶n l¹i thÓ hiÖn mét c¸ch M¸c göi Vin-hem LÝp-nÕch xuÊt s¾c nh− vËy. ë Lai-pxÝch §iÒu hÕt søc ®Æc biÖt lμ hoμng ® *cña n−íc §øc thèng nhÊt, ®Õ Õ389F1 chÕ thèng nhÊt vμ quèc héi thèng nhÊt ë BÐc-lin tùa hå hoμn toμn kh«ng tån t¹i ®èi víi thÕ giíi bªn ngoμi. Mäi lμn giã ë Pa-ri ®Òu [Lu©n §«n], 6 th¸ng T− 1871 g©y ra sù chó ý nhiÒu h¬n. LÝp-nÕch th©n mÕn! C¸c anh cÇn chó ý theo dâi c¸c sù kiÖn t¹i c¸c c«ng quèc vïng ë ®©y, t¹i Héi ®ång trung −¬ *, mäi ng−êi ®· hÕt søc h©n hoan §a-nuýp. NÕu c¸ch m¹ng ë Ph¸p sÏ t¹m thêi bÞ thÊt b¹i - mμ 38F1 chμo ®ãn tin b¸o vÒ viÖc anh vμ Bª-ben, còng nh− nh÷ng ng−êi ë phong trμo ë ®ã chØ cã thÓ bÞ ®μn ¸p trong mét thêi gian ng¾n - th× Brao-n¬-svai-g¬ ®· ®−îc tr¶ tù do189. tõ phÝa §«ng cuéc chiÕn tranh míi sÏ tiÕn sang ch©u ¢u, mμ Ru- Cã lÏ ng−êi Pa-ri sÏ bÞ thÊt b¹i. §ã lμ lçi cña hä, nh−ng lçi ®ã ma-ni sÏ lμ c¸i cí ®Çu tiªn cho vÞ Nga hoμng theo chÝnh thèng trªn thùc tÕ x¶y ra do sù trung thùc qu¸ ®¸ng. Ban ChÊp hμnh gi¸o *. Nh− vËy lμ sù chó ý h−íng vÒ phÝa ®ã. Trung −¬ng, sau n÷a c¶ C«ng x· ®· t¹o c¬ héi cho tªn qu¸i thai Êy390F2 Kh«ng hoμi nghi g× n÷a, mét trong nh÷ng hiÖn t−îng hμi h−íc Chi-e cã thêi gian ®Ó tËp trung c¸c lùc l−îng thï ®Þch: 1) Bëi lÏ nhÊt ë Lu©n §«n lμ nh©n vËt cùu sinh viªn C¸c-l¬ Blin-®¬. Th»ng hä ®· ®iªn rå kh«ng muèn b¾t ®Çu cuéc néi chiÕn, lμm nh− thÕ cha loong toong tù m·n Êy ®· h¨m hë chép lÊy cuéc chiÕn tranh míi chÝnh b¶n th©n Chi-e ®· kh«ng më ®Çu cuéc néi chiÕn Êy b»ng m−u toan dïng b¹o lùc t−íc vò khÝ Pa-ri, lμm nh7− thÓ Quèc héi ®©y ®Ó kho¸c l¸c vÒ chñ nghÜa ®¹i §øc cña m×nh. H¾n lμ kÎ ®Çu tiªn chØ cã sø mÖnh gi¶i quyÕt vÊn ®Ò chiÕn tranh hay hoμ b×nh víi kªu gμo vÒ vïng ®Êt An-da-x¬ vfa Lo-ren-n¬. H¾n thËm chÝ ®· tr©ng qu©n Phæ - ®· kh«ng lËp tøc tuyªn chiÕn víi nÒn céng hoμ!2) §Ó tr¸o phñ nhËn ho¹t ®éng c¸ch m¹ng vÜ ®¹i cña nh©n d©n Ph¸p trong tr¸nh khái bÞ quë tr¸ch ngay dï vÒ mét chót ý ®Þnh c−íp chÝnh qu¸ khø. Cßn ng−êi bØ æi Êy thËm chÝ cßn d¸m c¶nh c¸o c«ng nh©n ë quyÒn mét c¸ch kh«ng hîp ph¸p, hä ®· ®Ó mÊt nh÷ng gi©y phót ®©y r»ng b»ng th¸i ®é ®ång tÝnh cña hä ®èi víi n−íc Ph¸p, chø kh«ng quý b¸u ®Ó tiÕn hμnh bÇu C«ng x·, mμ viÖc tæ chøc cuéc bÇu cö ph¶i dμnh cho qu©n Phæ, hä sÏ lμm cho c«ng nh©n ë §øc chèng l¹i Êy v.v. l¹i cÇn ph¶i cã thêi gian, - lÏ ra cÇn lËp tøc tiÕn vÒ VÐc- hä! Hμng tuÇn tay hiÖp sÜ nμy göi ®i nh÷ng b¶n b¸o c¸o, do chÝnh x©y sau khi thÕ lùc ph¶n ®éng ë Pa-ri ®· thÊt b¹i (t¹i qu¶ng tr−êng V¨ng-®«m)186. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 1* - Vin-hem I 1* - Tæng Héi ®ång 2* A-lÕch-xan-®r¬ II
  13. 278 279 m ¸c göi lÝp-nÕch, KHO¶NG 10 th¸ng t − 1 871 m ¸c göi CU-GHEN-MAN, 12 th¸ng T¦ 1871 T«i sÏ rÊt biÕt ¬n Bª-ben nÕu «ng Êy göi ®Òu ®Æn cho t«i m×nh viÕt ra, vÒ ho¹t ®éng cña C¸c-l¬ Blin-®¬ cho tÊt c¶ c¸c b¸o ë nh÷ng b¶n b¸o c¸o tèc ký cña nghÞ viÖn thèng nhÊt ë BÐc-lin. Lu©n §«n, trong sè ®ã cã hai - ba tê tá ra ngu ®Õn møc ®¨ng §Õn th¨m chóng t«i, anh sÏ lμm cho chóng t«i ë ®©y rÊt phÊn nh÷ng b¶n tin Êy do C¸c-l¬ Blin-®¬ viÕt ra, nãi vÒ C¸c-l¬ Blin-®¬ khëi. vμ v× lîi Ých cña C¸c-l¬ Blin-®¬. NÕu triÖt ®Ó thùc hiÖn ph−¬ng Giê ®©y b»ng bÊt kú gi¸ nμo còng ph¶i duy tr× tê "Volksstaat". ph¸p Êy th× cuèi cïng cã thÓ b¾t c«ng chóng ph¶i chÊp nhËn T«i hy väng sÏ kiÕm ®−îc tiÒn cho viÖc ®ã. m×nh. B»ng c¸ch Êy nh©n vËt cã ¶nh h−ëng nμy ®· cam ®oan víi T«i göi lêi th¨m nång nhiÖt ®Õn ng−êi vî quý mÕn cña *. 391F1 mét bé phËn c«ng chóng ë ®©y r»ng ë §øc ®¸m c«ng chóng Êy ®ãng mét vai trß gièng nh− vai trß cña M¸t-di-ni tr−íc kia ë I-ta- C.M. cña anh li-a. Trong c¸c b¶n tin cña m×nh «ng ta cho hay C¸c-l¬ Blin-®¬ ®· vui lßng nãi nh÷ng g× trªn bμo "Freie Presse" ë Viªn vμ toμn thÓ Anh cã thÓ göi cho t«i ®Þa chØ ®¸ng tin cËy ë Lai-pxÝch ®−îc n−íc §øc ®· håi hép xóc ®éng l¾ng nghe nh÷ng lêi tiªn tri s¸ng kh«ng? suèt Êy nh− thÕ nμo' n−íc §øc hμng tuÇn lßng xèn xang chê ®îi TiÖn thÓ nãi lu«n. T«i göi kÌm theo ®©y cho anh bμi b¸o lý thó xuÊt hiÖn mét khÈu hiÖu míi cña C¸c-l¬ Blin-®¬. ThËt ra, ®iÒu nßi vÒ Sti-b¬, rót tõ b¸o "Paris - Journal" (xuÊt b¶n ë Pa-ri) sè ra ngμy 5 th¸ng T− 192. nªn lμm - v× con ng−êi nμy, con Õch phïng m¸ nμy, ®ang ®Æt ng−êi §øc chóng ta vμo mét t− thÕ nùc c−êi - lμ lμm sao c¸c anh C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga cã l−îc bít In theo b¶n viÕt tay trong b¸o "Volksstaat" sau cïng ph¶i v¹ch mÆt th»ng cha Êy vμ trªn bµo "Pra-vda sè 75, ngµy 17 th¸ng Ba Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc chØ râ toμn bé tÝnh chÊt hÎn män cña h¾n. Chóng t«i sÏ dÞch bμi 1931 vµ c«ng bè toµn v¨n trong "V¨n khè b¸o cña c¸c anh ®Ó ®¨ng trªn tê "Eastern Post" (b¸o c«ng nh©n ë cña M¸c vµ ¡ng-ghen, t.I (VI), 1932 Lu©n §«n)191. vÊn ®Ò rÊt ®¬n gi¶n. §èi víi giai cÊp c«ng nh©n §øc, C¸c-l¬ Blin-®¬ kh«ng tån t¹i, cßn giai cÊp t− s¶n céng hoμ 44 §øc mμ h¾n tù nhËn lμ ng−êi ph¸t ng«n cña hä th× nãi chung M¸c göi Vin-hem LÝp-nÕch kh«ng tån t¹i, do ®ã còng kh«ng tån t¹i ®èi víi C¸c-l¬ Blin-®¬. H¾n ch¼ng cã n¬i nμo ®Ó hiÖn diÖn. §−¬ng nhiªn, kh«ng cÇn chó ë Lai-pxÝch träng nh÷ng kÎ nh− thÕ, nh−ng mÆt kh¸c, còng kh«ng nªn cho phÐp chóng lõa bÞp c«ng chóng b»ng trß gi¶ vê cña chóng. Lu©n §«n [kho¶ng 10 th¸ng T−'] 2* 1871 392F Lau-ra ®· ë Boãc-®« mÊy ngμy tr−íc khi Pa-ri b¾t ®Çu bÞ bao v©y. _____________________________________________________________ C¸c c« bÐ cña chóng t«i - Tót-xi vμ Gien-ni (Gien-ni bÞ bÖnh 1* "Na-ta-li-a LÝp-nÕch viªm mμng phæi) - còng s¾p ®Õn Boãc-®«. 2* Trong nguyªn b¶n viÕt nhÇm lµ: "ngµy 14 th¸ng Ba"
  14. 280 281 m ¸c göi VIN-HEN lÝp-nÕch, 6 th¸ng t − 1 871 m ¸c göi lÝp-nÕch, KHO¶NG 10 th¸ng t − 1 871 Vin-hem th©n mÕn! qua t«i còng nhËn ®−îc mét mÈu c¾t nh− thÕ tõ mét tê b¸o cña T«i chØ göi gÊp hai th«ng b¸o mμ cã lÏ anh cã thÓ sö dông cho c¸c cha cè ë BØ): "Pa-ri, ngμy 2 th¸ng T−. Sù phanh phui mμ ng−êi ta ®−a tin tê "Volksstaat": tõ n−íc §øc ®ang g©y ra ë ®©y Ên t−îng rÊt m¹nh. HiÖn nay ®· 1) Trong tËp "Nh÷ng v¨n b¶n vμ th− tÝn cña gia ®×nh hoμng x¸c nhËn hoμn toμn chÝnh x¸c r»ng C¸c M¸c, mét trong sè nh÷ng ®Õ"hiÖn nay ®· ®−îc c«ng bè chÝnh thøc, ch÷ "V" cã nghÜa lμ (chØ l·nh tô cã ¶nh h−ëng nhÊt cña Quèc tÕ, vμo n¨m 1857 lμ th− ký nh÷ng c¸ nhÊn nhËn tiÒn th× ®−îc ghi theo thø tù vÇn c¸c ch÷ c¸i) - riªng cña b¸ t−íc Bi-xm¸c vμ ch−a khi nμo c¾t ®øt quan hÖ víi verbo *. 39F1 «ng chñ cò cña m×nh". "Ph«-gt¬, «ng ta ®−îc cÊp 40 000 phr¨ng vµo th¸ng T¸m 1859"193. Sti-b¬ trë nªn thËt sù "khñng khiÕp"! 2) Trong khi ë §øc, chÝnh phñ cña Bi-xm¸c gäi viÖc trao ®æi Chμo anh th− tê víi t«i gÇn nh− lμ mét hμnh ®éng ®¸ng trõng ph¹t vª h×nh C. M. cña anh sù (xem vô ¸n ë Brao-n¬-svai-g¬194 còng nh− vô ¸n tr−íc kia ë Khuªn xö nh÷ng ng−êi céng s¶n), th× t¹i Ph¸p chÝnh phñ Êy l¹i cè C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong "V¨n In theo b¶n viÕt tay g©y ra sù nghi ngê t«i (b»ng c¸ch ®ã còng g©y ra sù nghi ngê c¶ khè cña M¸c vµ ¡ng-ghen, t.I (VI), 1832 Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc Quèc tÕ ë Bi-xm¸c. ViÖc nμy ®−îc thùc hiÖn víi sù gióp søc cña c¸c c¬ quan c¶nh s¸t cò cña B«-na-p¸c-t¬ vÉn cßn g¾n bã víi c¶nh s¸t cña Sti-b¬ do nh÷ng mèi liªn kÕt quèc tÕ, ®Æc biÖt lμ trong 45 ®iÒu kiÖn chÕ ®é Chi-e. M¸c göi Lót-vÝch Cu-ghen-man Nh− vËy, t«i ®· buéc ph¶i b¨c bá trªn tê "Times" nh÷ng luËn ®iÖu bÞa ®Æt ®ñ lo¹i cña tê "Paris - Journal", "Gaulois" ë Han-n«-v« v.v., v× chuyÖn phi lý Êy ®· ®−îc th«ng b¸o cho c¸c b¸o Anh b»ng diÖn tÝn. ChuyÖn bÞa ®Æt míi nhÊt ®· xuÊt hiÖn trªn b¸o Lu©n §«n, 12 th¸ng T− 1871 "Soir" ®· bÞ C«ng x· ®ãng cöa mÊy ngμy tr−íc ®©y (tê b¸o nμy cña A-bu, mét nh©n vËt næi tiÕng theo Pl«ng-Pl«ng) vμ tõ tê Cu-ghen-man th©n mÕn! "Soir" chuyÖn bÞa ®Æt Êy ®· lan sang tÊt c¶ c¸c tê b¸o ph¶n "Nh÷ng lêi t− vÊn y häc" cña anh ®· cã t¸c dông khiÕn t«i ®Õn ®éng cña Ph¸p ë c¸c tØnh lÎ. VÝ dô, Lau-ra (mμ nμy, hiÖn gÆp vÞ b¸c sÜ Ma-®i-x¬n cña m×nh vμ hiÖn thêi t«i ®ang ch÷a bÖnh La-ph¸c-g¬ ®ang ë Pa-ri víi t− c¸ch lμ ®¹i biÓu cña Boãc-®«) ë chç «ng Êy. Tuy nhiªn, «ng Êy cho lμ phæi cña t«i hoμn toμn æn h«m nay cã göi cho t«i ®o¹n d−íi ®©y c¾t tõ b¸o "Province" (h«m ®Þnh vfa së dÜ t«i ho lμ do bÞ viªn phÕ qu¶n v.v.. Nh−ng bÖnh ho cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn gan. _____________________________________________________________ H«m qua chóng t«i nhËn ®−îc mét tin hoμn toμn kh«ng an lßng: 1* - ®óng tõng ch÷
  15. 282 283 m ¸c göi CU-GHEN-MAN, 12 th¸ng t − 1 871 m ¸c göi CU-GHEN-MAN, 12 th¸ng t − 1 871 La-ph¸c-g¬ (kh«ng ph¶i Lau-ra) hiÖn ®ang ë Pa-ri. tr¹i lÝnh, gi¸o héi, ®Þa chñ quý téc, vμ nhÊt lμ sÆc mïi phi-li-xtanh. TiÖn thÓ nãi lu«n. Trong Ên b¶n chÝnh thøc cña c¸c v¨n b¶ * ®Ò NÕu anh liÕc ®äc ch−¬ng cuèi trong quyÓn "Ngμy 18 th¸ng 394F1 S−¬ng mï" cña t«i anh sÏ thÊy t«i tuyªn bè r»ng cè g¾ng tiÕp cËp ®Õn c¸c kho¶n tμi trî ®−îc cÊp trùc tiÕp tõ quü cña Lu-i B«- theo cña c¸ch m¹ng Ph¸p kh«ng ph¶i lμ chuyÓn bé m¸y qu©n na-p¸c-t¬, cã chØ râ r»ng vμo th¸ng T¸m 1859 Ph«-gt¬ ®· nhËn 40 phiÖt - quan liªu tõ tay nhãm ng−êi nμy sang tay nhãm ng−êi 000 phr»ng! T«i ®· cung cÊp th«ng tin nμy cho LÝp-nÕch ®Ó sö dông sau *. kh¸c, nh− vÉn x¶y ra tõ tr−íc tíi nay, mμ lμ ®Ëp tan bé m¸y µy395F2 Anh cã thÓ göi cho t«i cuèn s¸ch cña H¸c-xt¬-hau- *v× gÇn ®©y ®ã, vμ ®ã chÝnh lμ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cña mäi cuéc c¸ch m¹ng 396F3 nh©n d©n thùc sù ë lôc ®Þa. §ã chÝnh lμ ®iÒu mμ c¸c ®ång chÝ t«i nhËn ®−îc nguyªn vÑn nhiÒu cuèn s¸ch máng v.v. ch¼ng anh hïng cña chóng ta ë Pa-ri ®ang cè g¾g lμm. Nh÷ng ®ång nh÷ng tõ tr−íc n−íc §øc, mμ thËm chÝ c¶ tõ Pª-tÐc-bua n÷a. chÝ Pa-ri ®ã ®· béc lé mét sù mÒm dÎo, mét tinh thÇn chñ ®éng C¶m ¬n anh ®· göi c¸c b¸o ®Õn (t«i mong anh göi chóng nhiÒu lÞch sö, mét kh¶ n¨ng hy sinh quªn m×nh biÕt nh−êng nμo! Sau h¬n n÷a, v× t«i muèn viÕt mét sè bμi vÒ n−íc §øc, vÒ quèc héi §øc s¸u th¸ng ®ãi ¨n vμ kh¸nh kiÖt do sù ph¶n béi trong néi bé v.v.). T«i göi lêi th¨m nång nhiÖt ®Õn N÷ b¸ t−íc vμ c« X«- *. nhiÒu h¬n lμ do kÎ thï bªn ngoμi g©y ra, hä ®· vïng dËy d−íi 397F4 l−ìi lª cña qu©n Phæ, nh− thÕ ch−a hÒ cã cuéc chiÕn tranh gi÷ Ph¸p vμ §øc, nh− thÕ kÎ thï kh«ng cßn ë cöa ngâ Pa-ri n÷a! C.M. cña anh LÞch sö ch−a tõng biÕt mét tÊm g−¬ng chñ nghÜa anh hïng nh− C«ng bè lÇn ®Çu cã l−îc bít trªn t¹p chÝ In theo b¶n viÕt tay thÕ! NÕu hä sÏ bÞ ®¸nh b¹i th× chØ lμ do "lßng ®é l−îng" cña hä. "Die Neue Zeit", Bd, 2. sè 23, Stuttgart, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc LÏ ra ph¶i tiÕn qu©n ng¸y vÒ VÐc-x©y ngay sau khi Vi-nau, tiÕp 1901 - 1902 vµ c«ng bè toµn v¨n b»ng theo «ng ta lμ bé phËn ph¶n ®éng trong ®éi vÖ binh quèc gia tiÕng Nga trong cuèn" "Nh÷ng bøc th− Pa-ri, bá ch¹y khái Pa-ri. Thêi c¬ ®· bÞ bá lì do th¸i ®é rôt rÌ. cña M¸c göi Cu-ghen-man", 1928 Hä kh«ng muèn b¾t ®Çu cuéc néi chiÕn, nh− thÕ lμ tªn qu¸i thai Chi-e ch−a më ®Çu cuéc néi chiÕn b»ng m−u toan t−íc vò khÝ Pa-ri! Ai lÇm thø hai: Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng ®· tõ bá quyÒn hμnh qu¸ sím ®Ó nh−êng chç cho C«ng x·. VÉn l¹i do "tÝnh thËt thμ" ®i ®Õn chç c¶ lo! Dï ë ®Êy thÕ nμo ®i n÷a, cuéc _____________________________________________________________ khëi nghÜa hiÖn nay ë Pa-ri, ngay dï nã bÞ bän lang sãi, bän lîn vμ bän chã s¨n ®ª hÌn cña x· héi cò ®Ì bÑp, th× nã vÉn lμ chiÕn 1* "Nh÷ng v¨n b¶n vµ th− tÝn cua gia ®×nh hoµng ®Õ" c«ng lÉy lõng nhÊt cña ®¶ng ta kÓ tõ sau cuéc khëi nghÜa th¸ng 2* Xem tËp nµy, tr.278. S¸u ë Pa-ri. H·y ®Ó mäi ng−êi so s¸nh nh÷ng ng−êi Pa-ri s½n 3* A.H¸c-xt¬-hau-den. "VÒ nguån gèc vµ nÒn t¶ng cña chÕ ®é x· héi t¹i c¸c vïng sμng chäc trêi Êy víi bän t«i tí cña ®Õ chÕ La M· thiªng liªng ®Êt tr−íc ®©y cña ng−êi Xla-v¬ ë §øc nãi chung vµ ®Æc biÖt t¹i C«ng quèc P«-mª-ra-ni" §øc - Phæ lu«n g¾n víi nh÷ng vò héi ho¸ trang cæ lç sÆc mïi 4* - GhÐc-t¬-ru-®a vµ Phran-txi-xca Cu-ghen-man
  16. 284 285 m ¸c göi CU-GHEN-MAN, 17 th¸ng t − 1 871 m ¸c göi CU-GHEN-MAN, 17 th¸ng t − 1 871 trß cña m×nh lμ cè vÊn ®Æc biÖt cña Liªn ®oμn t¹i v−¬ng quèc Han-n«-v¬. Anh cã thÓ ®¨ng b¸o chuyÖn nμy, nh−ng ®õng nªu tªn t«i, v× t«i ph¶i gi÷ "bÝ mËt" nμy, nÕu chÝnh b¶n th©n Mi-ken kh«ng 46 buéc téi ph¶i nãi ra. H·y ra lÖnh im lÆng, xin ®õng ®ßi nãi lêi, M¸c göi Vin-hem LÝp-nÕch Sau n÷a, bÝ mËt lµ sè phËn cña t«i! 1* ë Lai-pxÝch 401F "Tuyªn ng«n céng s¶n" tÊt nhiªn kh«ng thÓ xuÊt b¶n mμ kh«ng cã lêi tùa míi. T«i vμ ¡ng-ghen sÏ cè g¾ng chuÈn bÞ mét c¸i g× ®ã vÒ ph−¬ng diÖn nμy198. [Lu©n §«n], 13 th¸ng T− 1871 LÝp-nÕch th©n mÕn! T«i göi lêi th¨m nång nhiÖt ®Õn ng−êi vî quy mÕn cña *. 402F2 Anh cã thÓ sö dông sè tiÒn 80 ta-le nμy hoÆc cho gia ®×nh anh, hoÆc cho b¸o "Volksstaat" 1*. C¶ gia ®×nh anh, c¶ b¸o "Volksstaat" C.M. cña anh 398F ®Òu "®· bÞ th−¬ng tÝch" trong cuéc chiÕn tranh võa råi. T«i kh«ng cã bμi th¬ cña Phrai-li-gr¸t. Bμi nμy xuÊt hiÖn n¨m C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong "V¨n In theo b¶n viÕt tay khè cña M¸c vµ ¡ng-ghen", t.I (VI), 1932 Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc 1851 vμ còng ®· ®−îc ®¨ng trªn b¸o "Morgenblatt" cña Cèt-ta; cã thÓ, anh sÏ kiÕm ®−îc tê b¸o nμy ë Lai-pxÝch195. T«i kh«ng cho r»ng viÖc ®¨ng l¹i bμi ®· ®¨ng trªn b¸o "Revue der Rheinischen Zeitung" lμ bæ Ých nÕu kh«ng cã nh÷ng lêi vμo ®Ò, 47 nh÷ng ý kiÕn bæ sung v.v., mμ ®Ó lμm viÖc nμy th× hiÖn nay ch−a ¡ng-ghen göi Vin-hem LÝp-nÕch ch¾c ®· cã thêi gian196. ¡ng-ghen nhê t«i nãi l¹i víi anh r»ng bμi viÕt cña anh Êy ®¨ng ë Lai-pxÝch trªn tê "Deutsch Franzosische Jahrbucher" 2* giê ®©y chØ cã gi¸ trÞ 39F lÞch sö, do vËy, nã kh«ng cßn dïng ®−îc cho c«ng t¸c tuyªn truyÒn [Lu©n §«n, 13 th¸ng T− 1871] thùc tiÔn n÷a. Ng−îc l¹i, nÕu cÇn trÝch ®¨ng nh÷ng ®o¹n dμi h¬n, LÝp-nÕch th©n mÕn! vÝ dô, nh÷ng ®o¹n trÝch trong ch−¬ng nãi vÒ "tÝch luü ban ®Çu"197 Giê ®©y tuyÖt nhiªn kh«ng nªn ®¨ng l¹i trªn bμo "Volksstaat" bμi vμ nh÷ng ®o¹n kh¸c. viÕt cò cña t«i ®· ®¨ng trªn tê "Deutsch Franzosische Jahrbucher" 3*. Mi-ken ®· tõng tham gia Liªn ® * vμ ®· rÊt khoe khoang vÒ vai 403F µn40F3 _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 1* G¬-t¬ "Nh÷ng n¨m ®Ìn s¸ch cña Vin-hem Mai-xt¬ ("Mi-nhi-«ng")" 1* Trong nguyªn b¶n viÕt nhÇm lµ: "Volksstatt" 2* Ph.¡ng-ghen."L−îc th¶o phª ph¸n khoa kinh tÕ chÝnh trÞ 2* - Na-ta-li-a LÝp-nÕch 3* Liªn ®oµn nh÷ng ng−êi céng s¶n 3* Xem th− tr−íc.
  17. 286 287 m ¸c göi lÝp-nÕch, 13 th¸ng t − 1 871 ¡ Ng-ghen GöI LÝP-NÕCH, 13 th¸ng T¦ 1871 Bμi nμy lμ hoμn toμn cò råi vμ ®Çy dÉy nh÷ng ®iÒu kh«ng chÝnh nh÷ng sù ngÉu nhiªn Êy còng lμ bé phËn cÊu thμnh trong tiÕn x¸c sÏ chØ khiÕn cho ®éc gi¶ lÇm l¹c mμ th«i. H¬n n÷a, bμi Êy lóc tr×nh ph¸t triÓn chung, ®−îc lμm c©n b»ng bëi nh÷ng sù ngÉu ®ã cßn ®−îc viÕt hoμn toμn theo phong c¸ch Hª-ghen, mμ giê ®©y nhiªn kh¸c. Nh−ng sù ®Èy nhanh vμ sù chËm l¹i phô thuéc nhiÒu cung c¸ch Êy còng hoμn toμn kh«ng thÝch hîp. Cã ch¨ng bμi b¸o vμo "nh÷ng sù ngÉu nhiªn" Êy, trong sè ®ã còng cã c¶ "tr−êng hîp Êy chØ cã ý nghÜa nh− lμ tμi liÖu lÞch sö. ngÉu nhiªn" nh− tÝnh c¸ch cña nh÷ng ng−êi lóc ®Çu l·nh ®¹o Göi anh lêi chμo nång nhiÖt. phong trμo. LÇn nμy nªn t×m kiÕm "sù ngÉu nhiªn" kh«ng thuËn lîi cã ý Ph.¡. cña anh nghÜa quyÕt ®Þnh tuyÖt nhiªn kh«ng ph¶i ë nh÷ng ®iÒu kiÖn chung cña x· héi Ph¸p, mμ lμ ë sù hiÖn diÖn cña qu©n Phæ t¹i n−íc Ph¸p, ®ang ®øng ë ngay cöa ngâ Pa-ri. §iÒu ®ã ng−êi Pa-ri C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong "V¨n In theo b¶n viÕt tay biÕt rÊt râ.C¶ nh÷ng bän t− s¶n v« l¹i ë VÐc-x©y còng biÕt ®iÒu ®ã. khè cña M¸c vµ ¡ng-ghen", t.I (VI), 1932 Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc ChÝnh v× lÏ ®o chóng ®· ®Æt tr−íc d©n Pa-ri mét t×nh thÕ ph¶i lùa chän: hoÆc lμ chÊp nhËn sù th¸ch thøc chiÕn ®Êu, hoÆc lμ h¹ sóng ®Çu hμng. Trong tr−êng hîp thø hai th× sù mÊt tinh thÇn cña giai cÊp c«ng nh©n sÏ lμ ®iÒu bÊt h¹nh cßn lín h¬n rÊt nhiÒu so víi sù 48 hy sinh cña bÊt cø sè l−îng "ng−êi l·nh ®¹o" nμo. Nhê C«ng x· M¸c göi Lót-vÝch Cu-ghen-man Pa-ri, cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp cña c«ng nh©n chèng giai cÊp c¸c nhμ t− b¶n vμ nhμ n−íc cña nã ®· b−íc vμo mét giai ®o¹n míi. ë HAN-N¤-V¥ LÇn nμy dï sù viÖc cã kÕt thóc trùc tiÕp nh− thÕ nμo ®i n÷a th× còng ®· giμnh ®−îc ®iÓm xuÊt ph¸t míi cã tÇm quan träng lÞch sö [Lu©n §«n], 17 th¸ng T− 1871 toμn thÕ giíi. T¹m biÖt. Cu-ghen-man th©n mÕn! T«i ®· nhËn ®−îc th− anh. HiÖn nay t«i bËn viÖc lót ®Çu. V× C.M. vËy chØ viÕt mÊy lêi th«i. T«i hoμn toμn kh«ng hiÓu lμm sao anh cã thÓ vÝ nh÷ng cuéc biÓu t×nh tiÓu t− s¶n μ la 13 th¸ng Saus C«ng bè lÇn ®Çu cã l−îc bít trªn t¹p chÝ In theo b¶n viÕt tay 1849199 v.v. víi cuéc ®Êu tranh hiÖn nay ë Pa-ri. "Die Neue Zeit", Bd, 2. sè 23, Stuttgart, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc DÜ nhiªn, s¸ng t¹o ra lÞch sö thÕ giíi sÏ rÊt tiÖn lîi, nÕu cuéc ®Êu 1901 - 1902 vµ c«ng bè toµn v¨n b»ng tiÕng Nga trong cuèn" "Nh÷ng bøc th− tranh ®−îc tiÕn hμnh chØ trong ®iÒu kiÖn cã nh÷ng c¬ héi thuËn lîi cña M¸c göi Cu-ghen-man", 1928 ®¸ng tin. MÆt kh¸c lÞch sö sÏ mang tÝnh chÊt rÊt thÇn bÝ nÕu "nh÷ng sù ngÉu nhiªn" kh«ng ®ãng vai trß nμo c¶. §−¬ng nhiªn b¶n th©n
  18. 288 289 ¡ Ng-ghen GöI ÕCH-CA-RI-óT, 19 th¸ng t − 1 871 ¡ Ng-ghen GöI ÕCH-CA-RI-óT, 19 th¸ng t − 1 871 §oμn ®¹i biÓu Êy thËm chÝ kh«ng ®−îc tiÕp, v× c¸c ngμi B¸t-li- ¬ ®· tõ chèi tiÕp bÊt kú ®oμn ®¹i biÓu nμo ngoμi nh÷ng c«ng nh©n cña chÝnh hä. §oμn ®¹i biÓu míi nμy ®−a ra mét b¶n liÖt kª c¸c 49 møc tiÒn c«ng míi, nh−ng ®· bÞ kiªn quyÕt kh−íc tõ. TÊt c¶ c«ng nh©n ®· lËp tøc ®×nh c«ng, trõ kho¶ng 25 ng−êi, mμ sau ®ã ®a sè ¡ng-ghen göi Ghª-oãc Õch-ca-ri-ót200 hä ®· tham gia b·i c«ng, sù viÖc nμy x¶y ra ngμy 27 th¸ng Hai, ë Lu©n §«n nh− thÕ lμ c«ng nh©n ®· b·i c«ng ®−îc gÇn chÝn tuÇn lÔ, vμ c¸c quü mμ c«ng ®oμn cã b¾t ®Çu c¹n kiÖt. C¸c chi héi kh¸c cña Quèc tÕ ë T©y Ban Nha ®· hÕt søc cè g¾ng quyªn gãp tiÒn cho hä, [Lu©n §«n], 19 th¸ng T− 1871 nh−ng chÝnh vμo lóc nμy hä l¹i ph¶i ñng hé rÊt nhiÒu cuéc b·i 122, Regent's Park Road, N.W. c«ng. Kh«ng kÓ ®Õn nh÷ng cuéc b·i c«ng kh¸c Ýt quan träng h¬n, Õch-ca-ri-ót th©n mÕn! th× c«ng nh©n lμm thïng ë Xan-tan-®Ðc vμ chóng ta thuéc da ë Tμi liÖu d−íi ®©y nãi vÒ c¸c cuéc b·i c«ng ë B¸c-xª-l«-na, ®Ó Va-len-xi-a còng b·i c«ng, v× chñ cña hä ®ßi hä ph¶i ra khái c«ng tiÕt kiÖm lao ®éng cña anh, t«i göi ngay b»ng tiÕng Anh: ®oμn cña hä, còng nh− ra khái quèc tÕ. VËy lμ hiÖn nay ë T©y Ban C¸c ngμu "Anh em nhμ B¸t-li-¬" (B¸c-xª-l«-na) së h÷umét xÝ Nha, tÝnh chung cã kho¶ng 1500 ng−êi ®ang b·i c«ng mμ c¸c chi nghiÖp sîi vμ v¶i b«ng lín, cã kho¶ng 900 c«ng nh©n lμm viÖc. héi cña Quèc tÕ cÇn ph¶i gióp ®ì. Hä kh«ng nh÷ng tr¶ cho c«ng nh©n møc tiÒn c«ng thÊp h¬n B¸c-xª-l«-na vμ vïng phô cËn cña nã lμ vïng Nam Lan-kª-sia nhiÒu so víi bÊt kú h·ng nμo kh¸c trong ngμnh c«ng nghiÖp nμy, cua T©y Ban Nha; ë ®ã cã nhiÒu xÝ nghiÖp sîi vμ v¶i b«ng lo¹i mμ hä cßn th−êng xuyªn t×m c¸ch h¹ thÊp h¬n n÷a møc tiÒn c«ng lín, vμ c«ng nh©n v¶i b«ng lμ nguån sèng ®èi víi phÇn lín d©n b»ng c¸ch ®−a phô n÷ vμo thay cho ®μn «ng vμ lÊy trÎ em thay c− khu vùc nμy. GÇn ®©y c«ng nh©n bÞ thiÖt h¹i kh«ng Ýt v× sù cho c«ng nh©n ng−êi lín. GÇn ®©y hä ®· th¶i håi tÊt c¶, kh«ng trõ c¹nh tranh cña sîi Anh, vμ t¹i T©y Ban Nha ng−êi ta sÏ cã Ên mét ai, nh÷ng c«ng nh©n nμo bÞ nghi lμ thμnh viªn cña c«ng ®oμn t−îng ®Æc biÖt tèt nÕu c«ng nh©n ë Lan-kª-sia lμm viÖc trong hîp nhÊt c¸c thî ®øng m¸y ch¶i, thî kÐo sîi vμ thî dÖt. Ngμy 26 ngμnh c«ng nghiÖp v¶i b«ng lμm ®−îc mét ®iÒu g× ®ã cho c¸c th¸ng Hai c¸c thμnh viªn cña c«ng ®oμn nμy ®· tæ chøc mét cuéc c«ng nh©n kÐo sîi b«ng vμ dÖt v¶i b«ng ë T©y Ban Nha lμm viÖc häp lín ®Ó th¶o luËn t×nh h×nh t¹i xÝ nghiÖp cña c¸c ngμi B¸t-li-¬. t¹i c¸c cç m¸y c¬ khÝ. C¸c quan hÖ th−¬ng m¹i nhén nhÞp vμ Hä ®· nhÊt trÝ th«ng qua nh÷ng møc tiÒn c«ng míi, tuy ®· v−ît chÆt chÏ gi÷a c¸c n−íc trªn thÕ giíi ®· dÉn ®Õn chç mçi sù ®«i chót nh÷ng møc tiÒn c«ng tån t¹i tr−íc ®ã, nh−ng vÉn thÊp kiÖn ®ông ch¹m ®Õn d©n chóng cña mét n−íc ®Òu kh«ng h¬n nhiÒu so víi nh÷ng møc tiÒn c«ng tèi thiÓu do c¸c chñ xÝ tr¸nh khái ¶nh h−ëng ®Õn tÊt c¶ nh÷ng n−íc kh¸c; vμ ch¼ng cã nghiÖp kh¸c tr¶; ®· cö mét ®oμn ®¹i biÓu ®Ó ®ßi ¸p dông c¸c møc g× ®¸ng ng¹c nhiªn lμ nÕu sù sót gi¶m chung cña tiÒn c«ng trong tiÒn c«ng Êy; trong tr−êng hîp bÞ kh−íc tõ th× c«ng nh©n lμm viÖc ngμnh c«ng nghiÖp v¶i b«ng T©y Ban Nha (mμ ®iÒu nμy lμ ë x−ëng nμy sÏ ph¶i ®×nh c«ng. kh«ng tr¸nh khái nÕu cuéc b·i c«ng nμy kÕt thóc thÊt b¹i) cuèi
  19. 290 291 ¡ Ng-ghen GöI LÝP-NÕCH, 20 th¸ng t − 1 871 ¡ Ng-ghen GöI LÝP-NÕCH, 20 th¸ng t − 1 871 cïng sÏ dÉn ®Õn sù sót gi¶m tiÒn c«ng ë Nam Lan-kª-sia. kh«ng thÓ tr«ng chê mét sù gióp ®ì to lín do cã c¸c cuéc b·i c«ng (ViÖc x¸c ®Þnh h×nh thøc gióp ®ì tiÒn b¹c - quyªn gãp hay lμ ë BØ vμ ë Xam-®Ðc-len vμ do bèi c¶nh quèc tÕ chung. cho vay - cÇn ®Ó cho tù quÇn chóng xem xÐt. Tæng Héi ®ång cã thÓ H×nh thøc cÇn thiÕt lμ vay, vμ cho ®Õn nay chóng t«i vÉn sö døng ra lμm trung gian chuyÓn tiÒn hoÆc hä cã thÓ göi trùc tiÕp, dông h×nh thøc nμy. V× vËy, ng−êi B¸c-xª-l«-na ph¶i viÕt mét l¸ ®Þa chØ ®· biÕt råi.) th− trong ®ã hä cam kÕt hoμn tr¶ tÊt c¶ nh÷ng kho¶n vay nhËn Göi anh lêi th¨m nång nhiÖt. ®−îc th«ng qua Tæng Héi ®ång. §iÒu nμy cÇn cã chØ v× nh÷ng thñ tôc th«ng lÖ ë c¸c c«ng liªn Anh. Dù ®Þnh ra lêi kªu gäi nh©n sù kiÖn Pa-ri208. Ph.¡. cña anh C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong In theo b¶n viÕt tay C«ng bè lÇn ®Çu In theo b¶n viÕt tay C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, xuÊt Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc b¶n lÇn thø nhÊt, t.XXVI, 1935 50 51 ¡ng-ghen göi Phran-xi-xc« M«-ra201 ¡ng-ghen göi Vin-hem LÝp-nÕch ë Ma-®rÝt ë Lai-pxÝch [B¶n ghi néi dung bøc th−] Lu©n §«n, 20 th¸ng T− 1871 [Lu©n §«n, kho¶ng 20 th¸ng T− 1871] 122, Regent's Park Road, N.W. Ngμy 19 th¸ng T− t«i cã göi cho Õch-ca-ri-ót - ®Ó th«ng b¸o LÝp-nÕch th©n mÕn! cho Héi ®ång c«ng liªn Man-se-xt¬ - nh÷ng ®o¹n trÝch t−¬ng øng H«m nay t«i hÕt søc khÈn cÊp th«ng b¸o mét sè ®iÒu vÒ c¸i gäi lμ rót tõ c¸c sè 80-82 cña b¸o "Federacion" nãi vÒ cuéc b·i c«ng cña Héi d©n chñ quèc tÕ 202 mμ ch¾c anh hoμn toμn ch−a biÕt vμ v× vËy thî kÐo sîi ë B¸c-xª-l«- *. anh cã thÓ lÇm lÉn nã víi chóng t«i. §©y lμ mét thø biÕm häa Héi 40F1 T«i còng ®· th«ng b¸o víi M«-ra vÒ viÖc nhËn ®−îc [th−] vμ ®· liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ ®ang sèng vÊt v−ëng trong bãng tèi ë th«ng b¸o vÒ nh÷ng viÖc ®ang ®−îc tiÕn hμnh, còng nh− vÒ viÖc ®©y ®· mÊy n¨m nay, nh−ng thØnh tho¶ng nã l¹i tá râ ý ®Þnh khoe mÏ tr−íc c«ng chóng, nghÜa lμ ®−a m×nh ra lμm trß c−êi cho thiªn _____________________________________________________________ h¹; ngoμi ra, ë chõng mùc nμo ®ã nã kh«ng ph¶i kh«ng cã khuynh 1* Xem th− tr−íc.
  20. 292 293 ¡ Ng-ghen GöI M¤-RA, KHO¶NG 20 th¸ng t − 1 871 ¡ Ng-ghen GöI LÝP-NÕCH, 20 th¸ng t − 1 871 h−íng m¹o x−ng vông trém m×nh lμ Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc VËy, xÐt theo nh÷ng tin ®iÖn nhËn ®−îc ë ®©y, tê "Volksstaat" tÕ. V× vμo chñ nhÊt tr− * nh−ng ng−êi Êy l¹i tæ chøc t¹i c«ng viªn h«m qua l¹i bÞ tÞch thu v× ®· phØ b¸ng ®Êng tèi cao204. T«i lÊy lμm l¹ íc405F1 Hai-®¬ mét cuéc mÝt-tinh nh©n sù kiÖn C«ng x· Pa-ri - d−íi sù lμ ®iÒu ®ã kh«ng x¶y ra sím h¬n. Anh rÊt t¸o b¹o; "tuy nhiªn, c¶ l·nh ®¹o cña hä cuéc mÝt-tinh Êy nhÊt ®Þnh ph¶i thÊt b¹i (hä ®iÒu nμy còng hoμn toμn tù nhiªn", nh− Phri-®rÝch II ®· tõng nãi. CÇn trë l¹i vμi lÇn n÷a víi c©u chuyÖn vÒ Ph«-gt¬ 1*. Kh«ng thÓ thËm chÝ ®· tung tin ®åi r»ng chóng t«i ®· ph¸i ®¹i diÖn ®Õn ®ã, 406F mÆc dï chóng t«i ®· th¼ng thõng kh−íc tõ ®iÒu nμy víi ph¸i ®oμn cã chuyÖn Ph«-gt¬ nμo kh¸c, ngoμi C¸c Ph«-gt¬, ®iÒu ®ã thÊy râ ®−îc cö ®Õn gÆp chóng t«i) vμ v× giê ®©y hä còng muèn t¹o ra qua v¨n c¶nh. Thø nhÊt, kh«ng mét Ph«-gt¬ nμo kh¸c cã tiÕng nh÷ng chi héi cua hä ë lôc ®Þa vf ch¾c h¼n hä còng sÏ göi anh t¨m ®Õn møc cã thÓ ®¬n gi¶n gäi «ng ta lμ "Ph«-gt¬" mμ l¹i kh«ng nh÷ng ®Ò nghÞ t−¬ng øng, - cho nªn cÇn ph¶i b¸o cho biÕt hä lμ ai. nªu tªn vμ ®Þa chØ. Thø hai, cßn cã Ph«-gt¬ nμo kh¸c håi ®ã ®· bî Thø nhÊt, ®ã lμ Vª-b¬ l·o giμ chuyÖn g©y nh÷ng chuyÖn tai tiÕng ®ì gia ®×nh B«-na-p¸c-t¬ ®Õn møc vμo håi th¸ng T¸m, ngay sau ng−êi vïng Pphan-x¬, mμ anh ®· biÕt råi, vμ thø hai, ®ã lμ L¬ khi chiÕn dÞch ë I-ta-li-a kÕt thóc, ng−êi ta thÊy cÇn tr¶ ch h¾n 40 Luy-b¬, ng−êi mμ anh còng quen biÕt. T«i göi anh ®o¹n ®−îc c¾t 000 phr¨ng? Tuy nhiªn, chÝnh h×nh thøc: "håi th¸ng T¸m 1859 ra trong ®ã hä dïng lêi lÏ rèi r¾m th«ng b¸o cho thÕ giíi vÒ b¶n «ng ta ®· ®−îc tr¶" còng nãi lªn r»ng ng−êi ta ®· tr¶ tiÒn cho h¾n c−¬ng lÜnh rèi r¾m cña hä. TÊt c¶ nh÷ng ®iÓm hiÓu ®−îc trong ®ã kh«ng ph¶i mét lÇn. Cμng th−êng xuyªn trë l¹i ®iÓn nμy th× ®iÒu ®Òu thuÇn tuý mang tÝnh chÊt t− s¶n; nh÷ng ®iÒu hä nãi vÒ gióp ®ã sÏ cμng buéc b¸o chÝ t− s¶n - nã Øm ®i kh«ng nãi ®Õn tÊt c¶ ®ì c«ng nh©n, cô thÓ lμ vÒ viÖc ch¨m sãc nh÷ng ng−êi kh«ng cã nh÷ng chuyÖn nμy - ph¶i chó ý ®Õn vô viÖc ®ã. Còng cÇn thu hót kh¶ n¨ng lao ®éng th× ®· ®−îc ®¹o luËt cña Anh vÒ ng−êi nghÌo vμo vÊn ®Ò nμy c¶ b¸o "Proletarier" vμ b¸o "Volkswille". thùc hiÖn203. Hä ®· nÐ tr¸nh kh«ng nãi dï lμ mét lêi vÒ t− b¶n vμ V× kinh nghiÖm ®· cho t«i thÊy r»ng bän tay ch©n cña Sti-b¬ bãc trém th− tÝn còng vông vÒ nh− khi chóng th¶o ra nh÷ng vô vÒ lao ®éng. ë ®©y yªu s¸ch vÒ quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt ®· ®−îc ©m m−u, cho nªn t«i l−u ý anh mét c¸ch døt kho¸t r»ng tÊt c¶ mäi ng−êi thõa nhËn ®Õn møc ng−êi ta kh«ng thÓ bá qua yªu s¸ch nh÷ng l¸ th− cña t«i göi anh ®Òu cã niªm phong mét c¸ch ch¾c ®ã, nh−ng b¶n th©n yªu s¸ch Êy Ýt cã tÝnh chÊt chèng t− s¶n ®Õn ch¾n b»ng con dÊu kh¸c tªn t¾t "Ph.¡." cña t«i, b»ng kiÓu ch÷ nçi míi h«m kia th«i, mét phÇn tö ®¶ng To-ri, ng−êi cã Ýt nhÊt g«-tÝch. Bän Phæ cßn ch−a biÕt c¸ch khÐo gì chÊt xi g¾n bªn mét triÖu ta-le, ®· tuyªn bè víi t«i r»ng «ng ta ñng hé biÖn ph¸p trªn chç d¸n hå lμm sao ®Ó viÖc ®ã kh«ng bÞ ph¸t hiÖn: phÇn nμy. H¬n n÷a, nh− anh biÕt, Vª-b¬ lμ ng−êi theo Hai-n¬-txen vμ lμ nhiÒu bän chóng r¹ch mét c¸ch tho lç phÝa s−ên phong b×. mét nhμ "d©n chñ" thuÇn tuý. VËy lμ, nÕu chç ®ãng dÊu cña t«i kh«ng ®−îc râ rμng vμ rμnh T¹m thêi ë ®©y nh÷ng co ng−êi nμy cßn sèng lay l¾t, chóng t«i ®· kh«ng thÌm ®Õm xØa ®Õn hä, nh−ng nÕu hä muèn triÓn khai m¹ch th× anh sÏ hiÓu vÊn ®Ò lμ ë chç nμo råi. Dï sao nh÷ng kÎ ho¹t ®éng cña m×nh th× sÏ kh«ng tr¸nh khái xung ®ét, khi Êy ®ã còng sÏ thÊy khã chÞu nÕu nh− l¸ th− göi cho anh vμ cã chóng t«i sÏ tr¸ch m¾ng hä ®Õn n¬i ®Õn chèn. dÊu niªm phong b»ng mÊy ch÷ ghi tªn vμ tªn ®Öm "Ph.¡." ph¶i _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 1* - ngµy 16 th¸ng T− 1* Xem tËp nµy, tr.278.
nguon tai.lieu . vn
Chính trị học Báo chí - Truyền thông Xã hội học Giáo dục học Tâm lý học Lịch sử - Văn hoá Triết học Ngôn ngữ học Thư viện thông tin Văn học nước ngoài Ngư nghiệp Hành chính - Pháp luật Địa lý - Địa danh Văn học Việt nam Lịch sử Đảng CNXH - KH Tư Tưởng HCM Ngụ ngôn - Cổ tích Ca dao - Tục ngữ Hoá học Sinh học Y khoa - Dược Kinh tế học