Xem mẫu

  1. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 454 455 m ¸c göi ¡ng-ghen, 8 th¸ng m­êi mét 1868 ¡ng-gh en göi m¸c, 10 th¸ng m­êi mét 1868 kh¸c. Trong mét bøc th­ ®Æc biÖt198 hä d¹y ng­êi Mü r»ng ng­êi T«i võa ë chç Boãc-c¬-hai-m¬ vÒ. Tr¸i víi mong ®îi, ®· ®¹t Mü ph¶i ra mÆt ñng hé n­íc céng hoµ T©y Ban Nha. Ng­êi da ®en cña chóng ta, P«n La-ph¸c-g¬, kh«ng gÆp may; ng­êi Ph¸p hoµn toµn kh«ng thõa nhËn v¨n b»ng n­íc Anh cÊp cho cËu Êy vµ hä muèn b¾t cËu Êy ph¶i thi 5 m«n thay v× mét m«n hoÆc tèi ®a lµ hai m«n nh­ cËu Êy hy väng. Bµ mÑ Lau-ra chuyÓn ®Õn c¸c anh nh÷ng lêi chóc tèt ®Ñp nhÊt. Chµo anh. C.M. cña anh C«ng bè lÇn ®Çu cã l­îc bít trong cuèn In theo b¶n viÕt tay s¸ch: "Der Briefwechsel zwischen Nguyªn v¨n lµ tiÕng F.Engels und K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, §øc 1913; c«ng bè toµn v¨n trong Marx Engels Gesamtausgabe. Dritte Abteilung, Bd. 4, 1931 vµ trong C.M¸c vµ Ph.¡ng- ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t. XXIV, 1931 114 m¸c göi ¡ng-ghen ë Man-se-xt¬ [Lu©n §«n], 8 th¸ng M­êi mét 1868 Th­ thø hai T¸i bót.
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 456 457 ¡ng-ghen göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 ¡ng-gh en göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 ®­îc viÖc «ng ta sÏ kh«ng ® ¨ng c¸c bµi cña anh1 d ­íi sù b¶o trî hä cã ruéng ®Êt lµm v­ên vµ trång khoai t©y, cã quyÒn thu ho¹ch cña «ng ta. C.M. cña anh C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, 1913 §øc 115 ¡ng-ghen göi m¸c ë Lu©n §«n Man-se-xt¬, 10 th¸ng M­êi mét 1868 Mo-r¬ th©n mÕn! RÊt c¸m ¬n vÒ viÖc anh ®· thu xÕp æn tho¶ c«ng viÖc víi Boãc-c¬-hai-m¬. Anh chµng nµy lµ "kÎ gi¶ bé th«ng minh" nh­ thÕ nµo, anh cã thÓ thÊy qua bøc th­ t«i göi kÌm theo ®©y. BÖnh cña Xa-ra chuyÓn biÕn rÊt thuËn lîi. §ã lµ bÖnh sèt th­¬ng hµn, th­êng gäi lµ viªm d¹ dµy. Gum-pÐc-t¬ cho r»ng sÏ kh«ng cã bÊt cø sù t¸i ph¸t míi nµo, vµ ®Õn cuèi tuÇn nµy ch¾c lµ c« Êy sÏ ®øng dËy ®­îc. ViÖc s¸t trïng gióp chèng l©y nhiÔm mµ Gum-pÐc-t¬ còng kh«ng coi lµ nguy hiÓm. T¹i Lin-c«n-sia, Li-di ®· ®Õn th¨m n¬i ë cña lo¹i c«ng nh©n n«ng nghiÖp kiÓu "gia tr­ëng", sèng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn tèt,  -------------------------------------- ----------------------------------- -------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------- ---------------------------------- ------------------------------------------------------------------------- 1 Ph.¡ng-ghen. "Chñ nghÜa ®¹i Xla-v¬ d©n chñ".
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 458 459 ¡ng-ghen göi m¸c, 10 th¸ng m­êi mét 1868 ¡ng-gh en göi m¸c, 13 th¸ng m­êi mét 1868 XXIV, 1931 ngò cèc ®em l¹i thu nhËp phô, vµ ®ång thêi cã tiÒn l­¬ng t¹m ®­îc. Nh­ng bªn c¹nh ®ã, ë ®Êy ngµy cµng phæ biÕn hÖ thèng ¸c-ten; Li-di ®· m« t¶ hÖ thèng ®ã y hÖt nh­ anh ®· m« t¶ nã trong quyÓn s¸ch cña anh199. Nh÷ng cè n«ng gia tr­ëng ®ã cïng víi suÊt ruéng ®­îc chia dÜ nhiªn lµ nh÷ng tµn d­ ®ang suy vong, giê ®©y hä ®· ®­a con c¸i cña m×nh vµo lµm viÖc trong ¸c-ten, cßn b¶n th©n hä th× tæ chøc nhµ göi trÎ ®Ó tr«ng con cho nh÷ng phô n÷ lµm viÖc ë nh÷ng ¸c-ten l©n cËn. Trong sè nh÷ng bµi t×nh ca T©y Ban Nha cña I-a-cèp Grim cã mét bµi m« t¶ t×nh yªu cña con trai «ng R©y-nan-t¬ (Ri-nan-®«) thuéc dßng hä Ghª-m«n, b¸ t­íc Cla-r«-x¬ M«ng-tan-van vµ c«ng chóa, con g¸i cña S¸c-l¬ ®¹i ®Õ; trong bµi ca Êy cã nãi b¸ t­íc ®­a c« g¸i Êy vµo lïm c©y rËm cña khu v­ên, n¬i hä ng¶ l­ng xuèng ®Êt200. De la cintura en arriba muchos abrazos se dan, De la cintura en abajo como hombre y muger se han1 . ¤ng giµ I-a-cèp lu«n lu«n t×m tßi nh÷ng trß ng©y th¬ nh­ vËy. Chµo th©n ¸i. Ph.¡. cña anh C«ng bè lÇn ®Çu cã l­îc bít trong cuèn In theo b¶n viÕt tay s¸ch: "Der Briefwechsel zwischen Nguyªn v¨n lµ tiÕng F.Engels und K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, §øc 1913; c«ng bè toµn v¨n trong Marx Engels Gesamtausgabe. Dritte Abteilung, Bd. 4, 1931 vµ trong C.M¸c vµ Ph.¡ng- ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t. -------------------------------------- ----------------------------------- -------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------- ---------------------------------- ------------------------------------------------------------------------- 1  Tõ th¾t l­ng trë lªn, hä tÆng nhau nhiÒu c¸i h«n, tõ th¾t l­ng trë xuèng, hä ®èi xö nh­ vî chång.
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 460 461 ¡ng-ghen göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 ¡ng-gh en göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 116 ¡ng-ghen göi m¸c ë Lu©n §«n Man-se-xt¬, 13 th¸ng M­êi mét 1868 Mo-r¬ th©n mÕn! Thùc t×nh mµ nãi, t«i c¶m thÊy ng­îng v× lÇn gÇn ®©y ®· chØ göi ®­îc cho anh 5 p.xt. cßm câi, nh­ng qu¶ thËt lóc ®ã t«i kh«ng thÓ nµo rót ra ®­îc nhiÒu h¬n; h«m nay t«i göi thªm 5 pao n÷a; víi 5 pao anh sÏ kh«ng ®ñ dïng, ®iÒu ®ã chÝnh t«i còng thÊy râ. B¹n Ðc-ne-xt¬ Gi«n-x¬ giê ®©y ®ang gÆt h¸i nh÷ng thµnh qu¶ cña viÖc anh ta ®· biÕn m×nh thµnh ng­êi ®Çy tí ngoan ngo·n cña Brai-t¬ vµ Gl¸t-xt«n vµ ë ®©y anh ta ®· hoµn toµn ®ång nhÊt m×nh víi Ba-d¬-li vµ Gi©y-cèp Brai-t¬. ChiÒu nay trªn tÊt c¶ c¸c bøc t­êng næi lªn hai biÓu ng÷ lín, mét ®en vµ mét ®á, in l¹i nh÷ng ®o¹n trÝch tõ b¸o "People's Paper" mµ b¸o "Democrat" (®ã lµ c¸i g× vËy?) ®· dÉn ra c¸ch ®©y kh«ng l©u, trong ®ã anh ta b¸c bá sù chöi m¾ng vµ truy n· ®èi víi giíi quý téc, coi ®ã lµ mét m¸nh khoÐ cña bän t­ b¶n, ®Ò x­íng cuéc ®Êu tranh cña lao ®éng chèng t­ b¶n, ®¶ kÝch ph¸i tù do Man-se-xt¬, coi hä lµ kÎ thï tåi tÖ nhÊt cña c«ng nh©n, nh­ng anh biÕt kh«ng, tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã ®Òu theo kiÓu c¸ch cò cña anh ta. ChuyÖn nµy x¶y ra ngay tr­íc cuéc bÇu cö, v× thÕ nã cã thÓ lµm h¹i anh ta. Anh cã quyÓn s¸ch: Tª-n«, "Pa-ri th¸ng Ch¹p 1851" hay kh«ng, vµ anh cã thÓ göi nã cho t«i ®­îc kh«ng? NÕu kh«ng, t«i sÏ ®Æt mua nã cho t«i. ë ®©y, mäi viÖc ®Òu tèt.
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 462 463 m ¸c göi ¡ng-ghen, 14 th¸ng m­êi mét 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 14 th¸ng m­êi mét 1868 héi nghÞ nh©n d©n 201 b µn vÒ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ do môc s­ Chµo th©n ¸i. Ph.¡. cña anh A.Ai-n¬-hoãc-n¬, th­êng ®­îc ng­êi ta gäi lµ I.E.Hoãc-n¬, chñ tr×. Anh chµng ngèc nµy (thÕ nh­ng l¹i lµ ng­êi kh«n khÐo vÒ mÆt ®Çu c¬ chøng kho¸n) c¸ch ®©y Ýt l©u ®· xuÊt b¶n quyÓn s¸ch vÒ C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay ng©n hµng1 , mµ ngay c¶ t¹p chÝ "Economist" còng nhËn xÐt (tuy Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng b¸o "Times" ®· th¶o luËn kü quyÓn s¸ch ®ã) r»ng râ rµng nã ®­îc K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, 1913 §øc viÕt ra chØ ®Ó cho trÎ con mµ th«i. Nh©n tiÖn xin nãi vÒ t¹p chÝ "Economist". Anh ch¾c kh«ng khái ng¹c nhiªn khi nghe thÊy r»ng  theo g­¬ng cña Toãc-n¬-t¬n trong t¹p chÝ "Fortnightly Review"  t¹p chÝ "Economist" tuyªn bè nguyªn v¨n nh­ sau202: "Kh«ng tån t¹i bÊt cø quy luËt cung cÇu nµo theo bÊt cø nghÜa nµo mµ tõ tr­íc ®Õn nay ng­êi ta ®· g¸n cho nh÷ng tõ Êy. C¶ trong thùc tÕ lÉn trong xu h­íng, gi¸ c¶ thÞ tr­êng ®Òu kh«ng phôc tïng c¸i quy luËt mµ theo gi¶ ®Þnh chung, lµ 117 quy luËt chi phèi nã". m¸c göi ¡ng-ghen Buy-sn¬ vÜ ®¹i ®· göi cho t«i "S¸u bµi gi¶ng v.v. vÒ häc thuyÕt ë Man-se-xt¬ cña §¸c-uyn v.v." cña «ng Êy. Khi t«i ë chç Cu-ghen-man th× quyÓn s¸ch ch­a xuÊt b¶n, thÕ mµ giê ®©y «ng ta (Buy-sn¬) ®· Lu©n §«n, 14 th¸ng M­êi mét 1868 göi cho t«i quyÓn s¸ch xuÊt b¶n lÇn thø hai råi! P h­¬ng ph¸p viÕt nh÷ng quyÓn s¸ch nh­ vËy rÊt hay. Ch¼ng h¹n, Buy-sn¬ PhrÕt th©n mÕn! nãi (vµ bÊt cø ai ®· ®äc quyÓn s¸ch bËy b¹ cña L¨ng-g¬2 ® Òu RÊt c¶m ¬n vÒ 5 pao xtÐc-linh. C¸ch ®©y mÊy ngµy, t«i l¹i bÞ biÕt ®iÒu ®ã) r»ng ch­¬ng vÒ triÕt häc duy vËt cña «ng ta phÇn môn nhät. V× c¸i cña nî Êy bao giê còng b¾t ®Çu vµo lóc nµy, nªn lín ®­îc chÐp l¹i toµn bé tõ quyÓn s¸ch cña chÝnh «ng L¨ng-g¬ t«i l¹i lËp tøc b¾t ®Çu dïng th¹ch tÝn. CÇn ph¶i nghÜ c¸ch lµm thÕ nµo ®Ó ng¨n ngõa bÖnh tiÕp tôc ph¸t triÓn. Êy. Vµ còng chÝnh «ng Buy-sn¬ Êy sÏ th­¬ng h¹i nh×n A-ri-xtèt TiÕp theo bøc th­ nµy (nãi ®óng h¬n, song song víi nã), t«i göi -------------------------------------- ----------------------------------- -------------------------------------------------------------------------- cho anh nh÷ng ®o¹n buån c­êi c¾t tõ b¸o chÝ Ph¸p mµ La-ph¸c- -------------------------------------- ---------------------------------- ------------------------------------------------------------------------- g¬ ®· göi ®Õn. Anh ph¶i tr¶ l¹i cho t«i, v× Gien-ni thu thËp nh÷ng thø Êy. 1 I.E.Hoãc-n¬. "Sù tù do cña c¸c ng©n hµng". 2 Ph. L¨ng-g¬. "LÞch sö chñ nghÜa duy vËt vµ sù phª ph¸n ý nghÜa cña nã hiÖn T«i còng göi kÌm mét ®o¹n lý thó c¾t tõ b¸o "Figaro" vÒ c¸c nay".
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 464 465 ¡ng-ghen göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 ¡ng-gh en göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 tõ trªn cao xuèng, ng­êi mµ râ rµng lµ «ng ta chØ biÕt qua nghe
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 466 467 m ¸c göi ¡ng-ghen, 14 th¸ng m­êi mét 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 14 th¸ng m­êi mét 1868 phong thanh mµ th«i! Nh­ng ®iÒu lµm t«i ®Æc biÖt buån c­êi lµ cô thÓ lµ t«i ®· nãi víi «ng ta r»ng ® ¹o luËt ng©n hµng cña ®o¹n sau ®©y vÒ t¸c phÈm cña Ca-ba-nÝt1 (1798): Pin n¨m 1844 205 ® · ®em l¹i cho ChÝnh phñ Nga kh¶ n¨ng thóc Ðp Ng©n hµng Anh ph¶i ph¸ s¶n trong t×nh h×nh thÞ tr­êng "Khi anh ®äc (ë Ca-ba-nÝt) nh÷ng c©u danh ng«n ®¹i lo¹i nh­: "N·o dïng ®Ó tiÒn tÖ nhÊt ®Þnh. BÊt chÊp sù x· giao cña t«i ®èi víi C«-lÐt, t­ duy, gièng nh­ d¹ dµy dïng ®Ó tiªu ho¸ hoÆc gan dïng ®Ó t¸ch mËt tõ m¸u ra" t«i vÉn kh«ng thÓ cam t©m chÞu ®ùng næi sù ba hoa cña «ng ta v.v.203 th× cø nh­ lµ anh nghe C¸c Ph«-gt¬ nãi ". Buy-sn¬ râ rµng cho r»ng Ca-ba-nÝt ®· sao chÐp cña C¸c Ph«-gt¬. vÒ Ai-r¬-len vµ t«i ®· bµy tá hÕt søc kiªn quyÕt víi «ng Êy nh÷ng Buy-sn¬ ®¸ng kÝnh kh«ng ®ñ n¨ng lùc phª ph¸n ®Ó ®­a ra gi¶ quan ®iÓm cña t«i vÒ vÊn ®Ò nµy. Tót-xi1 ®ang häc t­ vÒ thÓ dôc. Ch¸u göi nh÷ng lêi chóc tèt thiÕt ng­îc l¹i. VÒ b¶n th©n Ca-ba-nÝt th× cã lÏ «ng ta chØ biÕt qua cuèn s¸ch cña L¨ng-g¬! Ce sont des savants sÐrieux!2 ®Ñp nhÊt tíi bµ Bíc-x¬. T×nh h×nh ë Pa-ri kh«ng yªn tÜnh. Vô B«-®anh lµm cho ng­êi Chµo anh. ta thùc sù nhí ®Õn phong trµo thêi Lu-i-Phi-lÝp 204. ChØ cã ®iÒu lµ C.M. cña anh b©y giê kh«ng cã ®éi vÖ binh quèc gia, vµ Buy-gi« (v× sù thÓ sÏ ®i C«ng bè lÇn ®Çu cã l­îc bít trong cuèn In theo b¶n viÕt tay ®Õn b¹o lùc trÇn trôi) hiÖn nay ®· s½n sµng ngay vµo ngµy ®Çu s¸ch: "Der Briefwechsel zwischen Nguyªn v¨n lµ tiÕng tiªn, trong khi ®ã vµo th¸ng Hai «ng chØ ®­îc gäi ®Õn vµo giê phót F.Engels und K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, §øc cuèi cïng, khi kh«ng cã néi c¸c nµo c¶, do ®ã trong ®iÒu kiÖn lóc 1913; c«ng bè toµn v¨n trong Marx bÊy giê kh«ng cã chÝnh phñ nµo c¶. Ngoµi ra, viÖc x©y dùng chiÕn Engels Gesamtausgabe. Dritte Abteilung, luü kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ g× c¶. BÊt chÊp tÊt c¶ mäi huÊn dô vÒ Bd. 4, 1931 vµ trong C.M¸c vµ Ph.¡ng- trôc xuÊt do Vª-b¬-Pi-a ban hµnh, t«i kh«ng thÊy c¸ch m¹ng ë Pa-ri ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t. XXIV, 1931 cã thÓ giµnh th¾ng lîi b»ng c¸nh nµo, trõ phi qu©n ®éi ph¶n béi vµ chuyÓn sang phÝa nh÷ng ng­êi khëi nghÜa hoÆc trong qu©n ®éi sÏ x¶y ra sù ph©n liÖt. Chñ nhËt tuÇn tr­íc, C«-lÐt mêi t«i cïng gia ®×nh ®Õn nhµ «ng Êy; ®· mÊy n¨m råi t«i kh«ng gÆp «ng ta. T«i lîi dông c¬ 118 héi nµy ®Ó ®Æt ra cho ph¸i Uèc-c¸c-t¬ mét c©u ®è míi mµ giê m¸c göi ¡ng-ghen ®©y ®ang ®­îc th¶o luËn nghiªm tóc gi÷a C«-lÐt vµ Uèc-c¸c-t¬, ë Man-se-xt¬ -------------------------------------- ----------------------------------- -------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------- ---------------------------------- ------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------- ----------------------------------- -------------------------------------------------------------------------- 1 P.Ca-ba-nÝt. "Quan hÖ gi÷a c¸i thÓ chÊt vµ c¸i tinh thÇn trong con ng­êi". -------------------------------------- ---------------------------------- ------------------------------------------------------------------------- 2 §Êy lµ nh÷ng nhµ b¸c häc nghiªm tóc! (¸m chØ mét trong nh÷ng nh©n vËt 1  £-lª-«-n«-ra M¸c. trong tiÓu thuyÕt cña P«n §¬ Cèc "Ng­êi ng­ìng mé mÆt tr¨ng").
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 468 469 ¡ng-ghen göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 ¡ng-gh en göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 Lu©n §«n, 14 th¸ng M­êi mét 1868 P.S. Bøc th­ thø hai
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 470 471 m ¸c göi ¡ng-ghen, 18 th¸ng m­êi mét 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 18 th¸ng m­êi mét 1868 PhrÕt th©n mÕn! PhrÕt th©n mÕn! V× thùc tiÔn tèt h¬n tÊt c¶ mäi lý luËn, nªn t«i ®Ò nghÞ anh m« t¶ cho t«i hoµn toµn chÝnh x¸c (b»ng c¸c vÝ dô) hÖ thèng c¸c quan hÖ nghiÖp vô cña c¸c anh víi chñ ng©n hµng v.v.. Nh­: 1) Ph­¬ng ph¸p khi mua (b«ng, v.v.). chØ chó ý khÝa c¹nh tiÒn tÖ cña vÊn ®Ò, kú phiÕu; thêi h¹n xuÊt kú phiÕu v.v.. 2) Ph­¬ng ph¸p khi b¸n. Thanh to¸n kú phiÕu víi kh¸ch hµng cña c¸c anh vµ víi th«ng tÝn viªn Lu©n §«n cña c¸c anh. 3) Thanh to¸n vµ nghiÖp vô (tµi kho¶n v·ng lai v.v.) víi chñ ng©n hµng cña c¸c anh ë Man-se-xt¬. C.M. cña anh V× tËp thø hai11 p hÇn lín mang nÆng tÝnh chÊt lý luËn, nªn t«i sö dông ch­¬ng vÒ tÝn dông206 ®Ó v¹ch trÇn n¹n ®Çu c¬ vµ ®¹o ®øc th­¬ng m¹i hiÖn ®¹i. C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, 1913 §øc 119 m¸c göi ¡ng-ghen ë Man-se-xt¬  [Lu©n §«n], 18 th¸ng M­êi mét1 1868 -------------------------------------- ----------------------------------- -------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------- ---------------------------------- ------------------------------------------------------------------------- 1 Trong nguyªn b¶n viÕt nhÇm lµ: "18 th¸ng M­êi".
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 472 473 ¡ng-ghen göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 ¡ng-gh en göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 C¸ch ®©y mÊy h«m, ng­êi chñ nhµ (tiÕc thay, hiÖn nay «ng Êy ®ang sèng ë Lu©n §«n) ®· viÕt cho t«i bøc th­ göi kÌm theo ®©y. H«m qua chÝnh «ng ta ®· ghÐ vµo nhµ t«i, nh­ng lÊy cí t«i kh«ng cã nhµ, dÜ nhiªn ng­êi nhµ kh«ng ®Ó «ng ta vµo. BÊt h¹nh lµ ë chç con ng­êi Êy sau sù kiÖn ¤-ve-ren-®¬207 chØ sèng b»ng thu nhËp cho thuª nhµ vµ ngoµi ra kh«ng nhËn bÊt cø kú phiÕu nµo. NÕu kh«ng th× «ng ta ®· kh«ng dån t«i mét c¸ch quyÕt liÖt nh­ vËy, v× t«i chØ nî «ng ta tiÒn thuª nhµ cã mét quý. Le-xn¬ còng n»ng nÆc ®ßi sè tiÒn cßn l¹i mµ t«i nî «ng Êy: vî «ng Êy èm kh«ng ch÷a ®­îc. Nãi chung  t×nh h×nh rÊt tåi tÖ. Tèi h«m qua, t¹i Tæng Héi ®ång, nh÷ng ng­êi Anh ®· thõa nhËn qu¸ muén, nh­ng nhÊt trÝ r»ng t«i ®· ®o¸n tr­íc cho hä ®óng r¨m r¾p vÒ kÕt côc cuéc bÇu cö ®· lµm t«i hÕt søc buån c­êi, ®ång thêi phª ph¸n chÝnh s¸ch sai lÇm cña §ång minh c¶i c¸ch208. NghÞ viÖn hiÖn nay lµ nghÞ viÖn tåi tÖ nhÊt kÓ tõ cuéc bÇu cö thêi «ng Pam1 cÇm quyÒn. Ch­a bao giê bän träc phó cã ­u thÕ tuyÖt ®èi nh­ vËy. Ðc-ne-xt¬ Gi«n-x¬ hoµn toµn ®¸ng bÞ thÊt b¹i. Cßn vÒ Brª-®lau, th× «ng ta qu¸ kho¸c l¸c theo kiÓu L¸t-xan. T¹i phiªn häp chñ nhËt võa råi cña chi héi cña «ng Êy, ë héi tr­êng Cli- v¬-len cã treo tÊm biÓu ng÷ víi néi dung sau ®©y: "Ng­êi chiÕn sÜ vÜ ®¹i chèng ®Þnh kiÕn, vÞ cøu tinh cña nh©n d©n mu«n n¨m! ¤ng Brª-®lau  hiÖp sÜ gan d¹ cña th¸nh Xtª-phan mu«n n¨m!"209. T×nh h×nh ë n­íc Ph¸p, còng xÐt theo nh÷ng bøc th­ gÇn ®©y nhÊt cña La-ph¸c-g¬, lµ rÊt nghiªm träng. ChÝnh phñ muèn b¾t mäi ng­êi xuèng ®­êng, n¬i mµ sóng kim ho¶ vµ ®¹i b¸c nßng cã r·nh xo¾n sÏ "lµm nªn kú tÝch". Anh cã cho r»ng cuéc ®Êu tranh trªn ®­êng phè cã c¬ may thµnh c«ng hay kh«ng? T«i cã -------------------------------------- ----------------------------------- -------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------- ---------------------------------- ------------------------------------------------------------------------- 1  Pan-míc-xt¬n.
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 474 475 m ¸c göi ¡ng-ghen, 18 th¸ng m­êi mét 1868 ¡ng-gh en göi m¸c, 18 th¸ng m­êi mét 1868 c¶m gi¸c lµ qu©n ®éi mµ ch­a nÕm tr­íc thÊt b¹i th× Ýt cã kh¶ l¹i ®ã ®· g©y ra mét sù phÉn né chung, v× víi t­ c¸ch lµ uû viªn n¨ng quay sóng. QuyÓn s¸ch b«i b¸c cña Buy-sn¬1 lý thó ®èi víi t«i bëi v× ë ®Êy cã trÝch dÉn phÇn lín c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cña §øc trong lÜnh vùc chñ nghÜa §¸c-uyn  cña gi¸o s­ I-ª-g¬ (Viªn) vµ cña gi¸o s­ HÕch-ken. Nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu ®ã b¸c bá quan ®iÓm coi tÕ bµo lµ h×nh th¸i nguyªn sinh vµ thõa nhËn ®iÓm xuÊt ph¸t lµ côc an-bu-min kh«ng cã h×nh thï, nh­ng cã kh¶ n¨ng co l¹i. Gi¶ thuyÕt ®ã vÒ sau ®­îc chøng thùc b»ng nh÷ng ph¸t hiÖn ë Ca-na-®a (vµ sau nµy n÷a ë Ba-vi-e vµ mét sè n¬i kh¸c). TÊt nhiªn, h×nh th¸i nguyªn sinh cÇn ®­îc theo dâi cho ®Õn lóc cã thÓ t¹o ra nã b»ng ph­¬ng ph¸p ho¸ häc. Vµ d­êng nh­ ®· dß ra ®­îc con ®­êng ®i tíi ®ã. Sù tËn t©m cña Buy-sn¬ trong viÖc nghiªn cøu s¸ch b¸o tiÕng Anh ®· thÊy râ, ngoµi nh÷ng ®iÒu kh¸c ra, qua viÖc «ng ta coi ¤-oen lµ mét trong sè nh÷ng ng­êi ñng hé §¸c-uyn. Bøc th­ cña Boãc-c¬-hai-m¬ göi anh mµ anh ®· göi cho t«i, t«i ®· thÝch thó nghe lÇn thø hai do chÝnh «ng ta ®äc. Con ng­êi lµm bé th«ng minh Êy giê ®©y l¹i than phiÒn Ai-s¬-hèp, coi «ng nµy lµ mét "con ng­êi kh«ng chÞu ngåi yªn" (!) vµ lµ "con ng­êi ham mª viÕt nh÷ng bøc th­ dµi". Mét sù tù nhËn thøc ®¸ng ng¹c nhiªn d­êng nµo! VÒ cuéc bÇu cö ë Ai-r¬-len: ®Þa ®iÓm lý thó duy nhÊt lµ §un-g¸c-van , n¬i mµ Ba-ri xuÊt hiÖn d­íi sù b¶o trî cña tªn ph¶n béi ¤'§«-n«-van (còng nh­ d­íi sù b¶o trî cña c¸c cha cè). Trong sè nh÷ng ng­êi d©n téc chñ nghÜa Ai-r¬-len, tªn v« -------------------------------------- ----------------------------------- -------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------- ---------------------------------- ------------------------------------------------------------------------- 1 L. Buy-sn¬. "S¸u bµi gi¶ng vÒ häc thuyÕt tiÕn ho¸ cña c¸c loµi cña §¸c- uyn".
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 476 477 ¡ng-ghen göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 ¡ng-gh en göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 c«ng tè cña chÝnh phñ t¹i phiªn toµ thø nhÊt xö nh÷ng ng­êi Anh sÏ nãi g× vÒ cuéc bÇu cö ë c¸c khu c«ng x­ëng? Giai cÊp Phª-ni-¨ng ë §u-blin, «ng ta ®· dån lªn ®Çu c¸c bÞ c¸o nh÷ng lêi buéc téi cã tÝnh chÊt vu khèng (µ la "Constitutionnel" ®èi víi nh÷ng ng­êi khëi nghÜa th¸ng S¸u210), khiÕn ngay c¶ c¸c b¸o Lu©n §«n còng chØ trÝch «ng ta. Chµo anh. C.M. cña anh T«i nghÜ r»ng kÎ gi¶ bé th«ng minh ®· ®i Boãc-®« råi! ChuyÕn ®i c«ng c¸n ®ã thùc ra cã thÓ cã Ých ®Ó gi¶m bít c¬n xóc ®éng cña «ng ta. C«ng bè lÇn ®Çu cã l­îc bít trong cuèn In theo b¶n viÕt tay s¸ch: "Der Briefwechsel zwischen Nguyªn v¨n lµ tiÕng F.Engels und K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, §øc 1913; c«ng bè toµn v¨n trong Marx- Engels Gesamtausgabe. Dritte Abteilung, Bd. 4, 1931 vµ trong C.M¸c vµ Ph.¡ng- ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t. XXIV, 1931 120 ¡ng-ghen göi m¸c ë Lu©n §«n Man-se-xt¬, 18 th¸ng M­êi mét 1868 Mo-r¬ th©n mÕn!
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 478 479 ¡ng-ghen göi m¸c, 18 th¸ng m­êi mét 1868 ¡ng-gh en göi m¸c, 20 th¸ng m­êi mét 1868 v« s¶n l¹i bÞ h¹ nhôc mét c¸ch tµn nhÉn. Man-se-xt¬ vµ X«n-phoãc TiÕng hß hÐt cña nh÷ng ng­êi t­ s¶n tù do cã thÓ lµm t«i c¶m cö ba ng­êi thuéc ®¶ng To-ri chèng l¹i hai ng­êi thuéc ®¶ng Tù do, thÊy rÊt buån c­êi, nÕu kh«ng cã t×nh huèng phô ®ã. §Ó gi¶i trÝ ra h¬n n÷a, trong sè nh÷ng ng­êi thuéc ®¶ng Tù do cã Ba-d¬-li rçng trß, h«m qua ë chç Boãc-kh¸c-t¬, t«i ®· chuèc r­îu cho con rÓ cña tuÕch miÖng cßn h¬i s÷a. Bon-t¬n, Pre-xt¬n, BlÕch-bÐc-n¬ v.v. ®· «ng ta, mét ng­êi ®Êu tranh tËn tôy cho ph¸i tù do, uèng say ®Õn bÇu hÇu nh­ toµn lµ ng­êi thuéc ®¶ng To-ri. ë A-st¬n, h×nh nh­ mÊt trÝ. Min-n¬ GÝp-x¬n ®· thÊt b¹i. Ðc-ne-xt¬ Gi«n-x¬n kh«ng tróng cö Ph.¡. cña anh ë ®©u c¶, mÆc dï ®­îc hoan h«. ë k h¾p n¬i, giai cÊp v« s¶n ®Òu lÏo ®Ïo theo sau c¸c ®¶ng chÝnh thøc tr«ng thËt téi nghiÖp, vµ nÕu C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng mét ®¶ng nµo cã t¨ng c­êng ®­îc lùc l­îng cña m×nh nhê nh÷ng K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, 1913 §øc cö tri míi th× ®ã lµ ®¶ng To-ri. Nh÷ng thµnh phè nhá, nh÷ng "thÞ trÊn nöa thèi n¸t" ®ang cøu vít chñ nghÜa tù do t­ s¶n, vµ ®ang ®æi vai cho nhau: nh÷ng ng­êi thuéc ®¶ng To-ri sÏ chñ tr­¬ng t¨ng sè l­îng ®¹i biÓu cña c¸c thµnh phè lín, cßn ph¸i tù do th× t¸n thµnh sè ®¹i biÓu chªnh lÖch nhau. ë ® ©y sè cö tri ®· t¨ng tõ 24.000 lªn gÇn 48.000 ng­êi, cßn sè phiÕu bÇu cho ®¶ng To-ri ®· t¨ng tõ 6000 lªn 14-15.000 phiÕu. 121 Ph¸i tù do ®· bá lì nhiÒu c¬ héi, vµ M.Hen-ri ®· thiÖt h¹i kh«ng ¡ng-ghen göi m¸c Ýt, nh­ng kh«ng thÓ phñ nhËn r»ng viÖc t¨ng sè phiÕu cña c«ng ë Lu©n §«n nh©n ®· lµm cho sè phiÕu bÇu cho ®¶ng To-ri t¨ng lªn v­ît qu¸ tû lÖ th«ng th­êng cña hä, ®· c¶i thiÖn t­¬ng ®èi t×nh h×nh cña hä. Man-se-xt¬, 20 th¸ng M­êi mét 1868 Nãi chung, nh­ thÕ lµ tèt. B©y giê h×nh nh­ Gl¸t-xt«n sÏ nhËn ®­îc ®a sè kh«ng ®¸ng kÓ vµ sÏ buéc ph¶i cã nh÷ng ®iÓm söa ®æi Mo-r¬ th©n mÕn! trong ®¹o luËt vÒ c¶i c¸ch ®Ó ng¨n chÆn dßng th¸c tuyÕt lë ®ang Chñ nhËt t«i sÏ göi cho anh mét Ýt tiÒn, cho nªn anh sÏ nhËn tr­ît xuèng; cßn sau khi chiÕm ®­îc ®a sè ¸p ®¶o th× «ng ta, theo tiÒn vµo s¸ng thø hai. ChØ v× sù ngu ngèc cña ng­êi thñ quü cña th«ng lÖ, sÏ ®Ó mÆc tÊt c¶ theo ý Chóa. chóng t«i mµ ngay h«m nay ch­a kiÕm ®­îc tiÒn cho anh. T«i göi Nh­ng ®èi víi giai cÊp v« s¶n Anh, tÊt c¶ c¸i ®ã vÉn lµ mét cho anh 20 pao. b»ng cø ®¸ng sî vÒ sù nghÌo nµn. §· ph¸t hiÖn thÊy søc m¹nh XÐt theo quan ®iÓm qu©n sù, c¸c chµng trai Pa-ri kh«ng cã bÊt ngê cña cha cè vµ sù luån cói tr­íc ng«i cao chøc träng. m¶y may c¬ héi thµnh c«ng, nÕu hä hµnh ®éng b©y giê. Gi¶i Kh«ng mét øng cö viªn c«ng nh©n nµo cã m¶y may c¬ héi tróng tho¸t khái chÕ ®é B«-na-p¸c-t¬ Êy kh«ng ph¶i lµ chuyÖn ®¬n cö, cßn mét th»ng ngu quyÒn quý hoÆc mét kÎ ch¬i tréi dë h¬i gi¶n nh­ vËy. Kh«ng cã cuéc khëi nghÜa trong qu©n ®éi th× ë ®©y thÝch phï hoa th× c«ng nh©n vui vÎ bá phiÕu cho hä.
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 480 481 ¡ng-ghen göi m¸c, 20 th¸ng m­êi mét 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 23 th¸ng m­êi mét 1868 Anh h·y tr¶ t«i bøc th­ cña kÎ gi¶ bé th«ng minh1 , t«i vÉn ch¼ng lµm ®­îc g× c¶. ChØ trong tr­êng hîp Ýt ra lµ ®éi vÖ binh c¬ ph¶i chøng minh cho «ng ta thÊy «ng ta ®· m¾c nh÷ng lçi nµo ®éng mét lÇn n÷a l¹i gi÷ trung lËp gi÷a d©n chóng vµ qu©n ®éi, vÒ ng«n ng÷. th× theo ý t«i, cã thÓ liÒu lÜnh më cuéc tÊn c«ng. B«-na-p¸c-t¬ muèn g©y ra mét m­u toan [khëi nghÜa]- ®iÒu ®ã lµ kh«ng thÓ nghi ngê vµ hiÓn nhiªn, vµ nh÷ng ng­êi c¸ch m¹ng sÏ lµ nh÷ng C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay kÎ khê kh¹o nÕu hä ®em l¹i cho «ng ta sù thÝch thó ®ã. Thªm vµo Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng ®ã, nh÷ng khÈu sóng kiÓu míi, thø nhÊt, cã thÓ bÞ v« hiÖu ho¸ rÊt K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, 1913 §øc dÔ dµng (b»ng c¸ch rót kim ho¶), vµ, thø hai, ngay dï chóng r¬i vµo tay nghÜa qu©n trong tr¹ng th¸i dïng ®­îc, th× chóng còng kh«ng ®¸ng gi¸ g× nÕu kh«ng cã nh÷ng viªn ®¹n chuyªn dïng kh«ng thÓ tù lµm lÊy ®­îc nh­ nh÷ng viªn ®¹n cò. V¶ l¹i, hä næi dËy ngay b©y giê ®Ó lµm g× kia chø? Sù tiÕp tôc kÐo dµi t×nh h×nh hiÖn nay cµng cã h¹i nhiÒu h¬n cho B«-na-p¸c-t¬, vµ ngoµi ra, kh«ng cã bÊt cø nguyªn cí ®Æc biÖt nµo ®Ó næi dËy. Cßn B«-na-p¸c-t¬ 122 còng sÏ tr¸nh t¹o ra c¸i thø lý do thÝch hîp víi chÝnh nh÷ng m¸c göi ¡ng-ghen ng­êi c¸ch m¹ng. ë Man-se-xt¬ BÝ mËt cña cuéc bÇu cö ë Lan-kª-sia lµ lßng c¨m thï cña c«ng nh©n Anh ®èi víi ng­êi Ai-r¬-len. Tªn MÐc-phi ®¸ng nguyÒn rña Lu©n §«n, 23 th¸ng M­êi mét 1868 ®· më ®­êng cho nh÷ng ng­êi thuéc ®¶ng To-ri. Song gi¸o héi quèc gi¸o Ai-r¬-len vÉn bÞ kÕt liÔu. Trong nh÷ng ®iÓm cßn l¹i th× PhrÕt th©n mÕn! tÊt c¶ ®Òu ®· x¶y ra ®óng nh­ t«i ®· nãi. B¸o "Manchester Nöa thø nhÊt t«i ®· nhËn ®­îc s¸ng h«m nay. Herald" ®· tuyªn bè r»ng, tuy xÐt vÒ bÒ ngoµi ® ¶ng To-ri bÞ thiÓu T«i göi kÌm theo ®©y hai bøc th­: mét cña C«-lÐt, th­ kia cña sè, nh­ng thùc ra hä l¹i chiÕm ®a sè, v× hä ®¹i biÓu cho ®a sè Gi«n-x¬. nh©n d©n. VÒ C«-lÐt th× t«i ®· thÊt b¹i víi nh÷ng phÇn tö thuéc ph¸i NÕu ®Õn s¸ng thø hai mµ anh ch­a nhËn ®­îc 20 pao, th× anh Uèc-c¸c-t¬ chÕt tiÖt ®ã2 . Anh biÕt,  Ýt ra lµ t«i nghÜ r»ng t«i h·y lËp tøc ®¸nh ®iÖn cho t«i biÕt. Ngµy chñ nhËt t«i kh«ng thÓ göi th­ b¶o ®¶m vµ ®ång thêi t«i kh«ng cho lµ an toµn nÕu nh­ -------------------------------------- ----------------------------------- -------------------------------------------------------------------------- th­ b¶o ®¶m l­u l¹i b­u côc tõ chiÒu thø b¶y ®Õn s¸ng thø hai. -------------------------------------- ---------------------------------- ------------------------------------------------------------------------- Göi tíi anh nh÷ng lêi chóc tèt ®Ñp nhÊt. 1  Boãc-c¬-hai-m¬. Ph.¡. cña anh 2 Xem tËp nµy, tr. 268-269.
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 482 483 ¡ng-ghen göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 ¡ng-gh en göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 ® · viÕt cho anh vÒ ®iÒu nµy,  r»ng ®¬n gi¶n chØ do nghÞch
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 484 485 m ¸c göi ¡ng-ghen, 23 th¸ng m­êi mét 1868 ¡ng-gh en göi m¸c, 23 th¸ng m­êi mét 1868 gi¸o dôc c«ng nh©n ë ®©y1 . Qua bøc th­ nµy thÊy râ r»ng ph¸i ngîm mµ t«i ®· g©y ra cho hä nh÷ng sù nghi ngê míi vÒ ®¹o luËt cña Pin n¨m 1844205 vµ nh÷ng hËu qu¶ cã lîi cña nã ®èi L¸t-xan nhËp khÈu tõ Pa-ri vµ §øc sang ®©y ®ang duy tr× nh÷ng víi n­íc Nga. (V¶ l¹i, trªn mét møc ®é nµo ®ã, ®iÒu ®ã ®óng). quan hÖ bÝ mËt víi Svai-x¬, lîi dông sù v¾ng mÆt cña Le-xn¬ do Giê ®©y Uèc-c¸c-t¬ muèn ®¨ng mét trong sè nh÷ng bøc th­ nµy vî «ng ta bÞ èm, ®Ó lÐn lót ®­a ra ë ®©y mét nghÞ quyÕt tÝn nhiÖm ®Ò tªn t«i trong sè tiÕp theo cña t¹p chÝ "Diplomatic Review" Svai-x¬ chèng l¹i nh÷ng ng­êi Nu-ren-be. DÜ nhiªn, tr¸ch nhiÖm cña «ng ta. Do tõ chèi "ký tªn m×nh", t«i lµm cho hä kh«ng tin vÒ nghÞ quyÕt nµy ng­êi ta sÏ ®æ lªn ®Çu t«i víi t­ c¸ch lµ mét t«i. VËy lµ t«i ®· bÞ m¾c kÑt. §iÒu an ñi lµ kh«ng mét con quû thµnh viªn cã tiÕng t¨m cña Héi ®ã,  vµ t«i c¶m thÊy r»ng ®ã nµo ®äc "Diplomatic Review" c¶ (ngoµi mét nhóm nhá). Song vÒ chÝnh lµ môc ®Ých cña toµn bé ©m m­u. V× vËy, t«i lËp tøc viÕt th­ phÝa m×nh, ph¸i Uèc-c¸c-t¬ còng bÞ thÊt b¹i. §Ó lµm cho c«ng cho Sp©y-Ðc tr×nh bµy nh÷ng lý do khiÕn trong t×nh h×nh nh­ vËy t«i ph¶i tuyªn bè ra khái Héi212. viÖc cã uy tÝn, hiÓn nhiªn hä muèn trÝch dÉn t«i víi t­ c¸ch lµ t¸c gi¶ quyÓn "T­ b¶n"  quyÓn s¸ch ®ã sÏ lµ con ngo¸o ép trong con m¾t cña hä, nÕu hä hiÓu nã 211. C.M. cña anh Cßn vÒ Ðc-ne-xt¬ Gi«n-x¬, th× t«i cho r»ng «ng ta qu¸ ­ tr©ng Tªn Svai-x¬ trêi ®¸nh th¸nh vËt vÉn cßn qu¸ trÎ, nªn kh«ng tr¸o. T«i ph¶i hµnh ®éng víi t­ c¸ch lµ tay ch©n cña «ng ta trong thÓ lõa ®­îc t«i. cuéc bÇu cö (®èi víi Grin-vÝch)! T«i ®· tr¶ lêi «ng ta r»ng t«i kh«ng thÊy «ng ta cã m¶y may c¬ héi thµnh c«ng. C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay 1) øng cö viªn ®Þa ph­¬ng lµ B¾c-xt¬ L¨ng-gli vµ c¶ Min lÉn Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng Bin-x¬ ®Òu kh«ng thÓ øng cö nÕu kh«ng ®­îc «ng ta ®ång ý. K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, 1913 §øc 2) Tæng héi ®ång cña Quèc tÕ kh«ng can thiÖp vµo cuéc tranh cö. BÊt kÓ t×nh huèng nµo chóng ta còng kh«ng thÓ hµnh ®éng chèng B.L¨ng-gli  v× ®iÒu nµy phï hîp víi thùc tÕ  B.L¨ng-gli vµ §ång minh chñ nhËt cña «ng ta tõ thêi §¹i héi Bruy-xen151 ®· 123 ký kÕt víi chóng ta mét tho¶ ­íc h÷u nghÞ. (C¸c phiªn häp cña ¡ng-ghen göi m¸c chóng ta thùc tÕ diÔn ra trong héi tr­êng cña hä.) ë Lu©n §«n 3) Anh ta (Gi«n-x¬) hiÖn nay kh«ng ®­îc h©m mé ë Lu©n §«n (vµ ®óng thÕ). C¸c bµi cña "Reynolds's"  "Nh÷ng kÎ ph¶n béi trong phe" v.v., - ®· lµm h¹i anh ta. -------------------------------------- ----------------------------------- -------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------- ---------------------------------- ------------------------------------------------------------------------- T«i võa míi nhËn ®­îc bøc th­ kÌm theo ®©y cña bÝ th­ Héi 1 Sp©y-Ðc.
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 486 487 ¡ng-ghen göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 ¡ng-gh en göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 [Man-se-xt¬], 23 th¸ng M­êi mét [1868]
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 488 489 ¡ng-ghen göi m¸c, 23 th¸ng m­êi mét 1868 ¡ng-gh en göi m¸c, 25 th¸ng m­êi mét 1868 Y/J 71968, Man-se-xt¬, 7 th¸ng Giªng 1868  10 pao xtÐc- ra sao? linh. T/N 14065, Lu©n §«n, 26 th¸ng Hai 1868  10 pao xtÐc-linh. Nöa thø hai. Nöa thø nhÊt ®· göi theo chuyÕn b­u ®iÖn tr­íc. Mo-r¬ th©n mÕn! Nh÷ng thø kÓ trªn m·i h«m nay t«i míi göi ®i ®­îc, nh­ng ®ång thêi xin b¸o anh biÕt mét tin thó vÞ lµ sau cuéc nãi chuyÖn h«m nay víi Gèt-phrÝt ë ngµnh in hoa1 , cã thÓ sÏ kÐo dµi ®­îc hîp ®ång víi «ng ta thªm mÊy n¨m n÷a. NÕu tÊt c¶ mäi chuyÖn ®Òu ªm ®Ñp, th× t«i cã ý ®Þnh kÐo dµi thªm ba n¨m, trong ®ã n¨m cuèi cïng phÝa t«i kh«ng cã nghÜa vô ph¶i lµm viÖc. NÕu chuyÖn nµy thµnh c«ng,  ® iÒu nµy Ýt nhiÒu ¾t sÏ thÊy râ muén nhÊt lµ vµo cuèi th¸ng Hai,  th× chóng ta sÏ kh¾c phôc ®­îc tÊt c¶ mäi khã kh¨n, vµ lóc ®ã t«i sÏ cã thÓ dÔ dµng tr¶ 100 p.xt. mµ anh cßn nî vµ nãi chung thu xÕp mäi viÖc ®©u vµo ®Êy vµ v÷ng ch¾c, ®Ó g¸nh nÆng nî nÇn ®ã sÏ kh«ng ®Ì lªn vai chóng ta n÷a, Ýt ra lµ trong thêi gian hîp ®ång cã hiÖu lùc. H«m qua Li-di bçng d­ng rÊt khã ë. Lóc ®Çu t«i pháng ®o¸n r»ng ®ã lµ ®iÒu nghiªm träng, nh­ng c« Êy ®· ngñ nhiÒu, vµ nhê vËy mµ ®· kh¸ h¬n rÊt nhiÒu. §ã lµ mét c¬n tô m¸u lªn ®Çu. Bøc th­ cña Tót-xi ®· lµm c« Êy hÕt søc thÝch thó, vµ mét khi khái bÖnh, c« Êy sÏ tr¶ lêi Tót-xi. ChÊt nguyªn sinh mÇu nhiÖm cña Buy-sn¬ ®¸ng kÝnh cßn rÊt bÝ Èn ®èi víi t«i. Anh cã thÓ göi tíi ®©y cho chóng t«i quyÓn s¸ch Êy ®­îc kh«ng2 ? T×nh h×nh quyÓn s¸ch cña Tª-n« "Pa-ri ngµy 2 th¸ng Ch¹p" -------------------------------------- ----------------------------------- -------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------- ---------------------------------- ------------------------------------------------------------------------- 1  Ðc-men. 2 L. Buy-sn¬. "S¸u bµi gi¶ng vÒ häc thuyÕt tiÕn ho¸ cña c¸c loµi cña §¸c- uyn".
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 490 491 ¡ng-ghen göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 ¡ng-gh en göi m¸c, 21 th¸ng chÝn 1868 Göi tíi anh nh÷ng lêi chóc tèt ®Ñp nhÊt. víi lo¹i ng­êi ®ã. Ngay c¶ tiÕn sÜ Boãc-kh¸c-t¬ vÜ ®¹i còng ®· nãi Ph.¡. cña anh C«ng bè lÇn ®Çu cã l­îc bít trong cuèn In theo b¶n viÕt tay s¸ch: "Der Briefwechsel zwischen Nguyªn v¨n lµ tiÕng F.Engels und K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, §øc 1913; c«ng bè toµn v¨n trong Marx- Engels Gesamtausgabe. Dritte Abteilung, Bd. 4, 1931 vµ trong C.M¸c vµ Ph.¡ng- ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t. XXIV, 1931 124 ¡ng-ghen göi m¸c ë Lu©n §«n Man-se-xt¬, 25 th¸ng M­êi mét 1868 Mo-r¬ th©n mÕn! T«i göi tr¶ kÌm theo ®©y c¸c bøc th­. Gi«n-x¬ thùc ra rÊt tr©ng tr¸o vµ ®· tÝnh sai vÒ tÊt c¶ mäi mÆt1 . Anh ta ch­a ch¾c sÏ t×m ®­îc mét chç nµo kh¸c mµ anh ta cã thÓ tróng cö. C¸c phÇn tö tù do cì nh­ anh ta ®· qu¸ ®ñ tõ khi anh ta hoµ m×nh -------------------------------------- ----------------------------------- -------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------- ---------------------------------- ------------------------------------------------------------------------- 1  Xem tËp nµy, tr. 278.
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 492 493 ¡ng-ghen göi m¸c, 29 th¸ng m­êi mét 1868 ¡ng-gh en göi m¸c, 29 th¸ng m­êi mét 1868 víi anh ta (tÊt nhiªn nÕu cã thÓ tin lêi tiÕn sÜ Boãc-kh¸c-t¬) r»ng lµm sao anh ta cã thÓ hoµ m×nh víi Brai-t¬ vµ Gl¸t-xt«n ®­îc, v× Man-se-xt¬, 29 th¸ng M­êi mét 1868 r»ng sau n¨m n¨m n÷a anh ta sÏ ph¶i hµnh ®éng chèng l¹i hä. ë ® ©y kh«ng cã g× míi n÷a. Rèt cuéc t«i ®· ®­îc Li-di ®ång ý ®Ó «ng Gum-pÐc-t¬ ch÷a bÖnh. Cho ®Õn nay c« Êy kh«ng muèn thÕ, qu¶ quyÕt r»ng m×nh hoµn toµn khoÎ m¹nh. Ch¾c h«m nay «ng Êy ®· cã mÆt ë chç c« Êy. V¶ l¹i, h«m nay c« Êy ®· kh¸ h¬n råi. Ph.¡. cña anh T«i x¸c nhËn ®· nhËn ®­îc cuèn s¸ch cña Buy-sn¬1 , xin c¸m ¬n. C«ng bè lÇn ®Çu trong Marx - Engels In theo b¶n viÕt tay Gesamtausgabe. Dritte Abteilung, Bd. 4, Nguyªn v¨n lµ tiÕng 1931 vµ b»ng tiÕng Nga trong C.M¸c vµ §øc Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t. XXIV, 1931 125 ¡ng-ghen göi m¸c ë Lu©n §«n -------------------------------------- ----------------------------------- -------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------- ---------------------------------- ------------------------------------------------------------------------- 1 L. Buy-sn¬. "S¸u bµi gi¶ng vÒ häc thuyÕt tiÕn ho¸ cña c¸c loµi cña §¸c- uyn".
nguon tai.lieu . vn