- Trang Chủ
- Triết học
- [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 32 phần 2
Xem mẫu
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
226 227
¡ng-gh en göi m¸c, 25 th¸ng n¨m 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 27 th¸ng n¨m 1868
Ph.¡. cña anh
Chµo anh.
C.M. cña anh
C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay
Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng
K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, 1913 §øc
C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay
Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng
K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, 1913 §øc
49
48
m¸c göi ¡ng-ghen
¡ng-ghen göi m¸c
ë Man-se-xt¬
ë Lu©n §«n
Man-se-xt¬, 25 th¸ng N¨m 1868
L u©n §«n, 27 th¸ng N¨m 1868
Mo-r¬ th©n mÕn!
P hrÕt th©n mÕn!
Anh ph¶i ®Õn vµo thø s¸u v× t«i ®îc rçi sau buæi tra thø
Xin c¶m ¬n vÒ sè tiÒn 25 pao xtÐc-linh.
b¶y, vµ lóc ®ã trong nhµ chóng t«i ®· thu xÕp xong mäi viÖc.
T«i sÏ khëi hµnh tõ Kinh-Cr«-x¬ lóc 11 giê 30 phót thø s¸u.
T«i xin göi nöa tÊm ng©n phiÕu 20 p.xt. vµ nöa tÊm ng©n
Chµo anh.
phiÕu 5 p.xt., hai nöa kia sÏ göi trong mét phong b× kh¸c. VËy
tríc thø s¸u anh cho t«i biÕt anh ®¸p chuyÕn tµu nµo. Anh cã thÓ
C.M. cña anh
®i tõ ga Kinh-Cr«-x¬ theo tuyÕn ®êng míi (trung t©m) ch¹y qua
phÇn ®Ñp nhÊt cña §íc-bi-sia.
9 giê 10 phót ®i Lu©n §«n, 2 giê 15 phót ®Õn Man-se-xt¬.
C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay
11 giê 30 phót ®i tõ Lu©n §«n, 5 giê 45 phót ®Õn Man-se-xt¬.
Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng
3 giê 00 phót ®i tõ Lu©n §«n, 8 giê 05 phót ®Õn Man-se-xt¬. K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, 1913 §øc
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
228 229
m ¸c göi ¡ng-ghen, 20 th¸ng s¸u 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 20 th¸ng s¸u 1868
quyÕt vÒ ®¹i héi110. Mét lµ, b¶n tuyªn bè cña bé trëng t ph¸p
Ba-ra nãi r»ng ®¹i héi kh«ng ®îc häp ë Bruy-xen. Hai lµ, b¶n
tuyªn ng«n ®· ®îc ®¨ng cña Uû ban Bruy-xen vµ Uû ban VÐc-vi-ª
50 trong ®ã hä ®· th¸ch thøc vÞ bé trëng. Ba lµ, th cña §¬ Pa-p¬
m¸c göi ¡ng-ghen vµ Van-®en-hu-ten nãi r»ng nÕu chóng ta chuyÓn ®Þa ®iÓm cña
ë Man-se-xt¬ ®¹i héi lµ chóng ta ph¸ ho¹i tæ chøc ë BØ. ViÖc ®ã sÏ ®îc hiÓu lµ
sù nhîng bé ®èi víi chÝnh phñ, v.v..
T«i kh«ng nãi vÒ nh÷ng ©m mu hÌn h¹ cña Vª-di-ni-e
[Lu©n §«n], 20 th¸ng S¸u 1868
còng nh Pi-a v.v. hiÖn ®ang ë ®©y. §¬ng nhiªn, hä gieo r¾c
P hrÕt th©n mÕn! nh÷ng tin ®ån r»ng dêng nh chóng ta hµnh ®éng theo lÖnh
Ngay khi t«i trë vÒ Lu©n §«n109, chuyÕn ®i cña chóng t«i cña B«-na-p¸c-t¬.
Hä tr«ng cËy vµo mét vô tai tiÕng lín t¹i héi nghÞ gÇn ®©y vµ
tuyÖt l¾m, t«i ®· thÊy c¶ mét ®èng th ®ßi thanh to¸n tiÒn vµ ®e
do ®ã ®· cö nh÷ng ngêi kh¸ch tíi gÆp chóng t«i. Hä ®· hoµn
do¹. Tríc ®ã mäi ngêi tõ chèi tÊt c¶ nh÷ng th Êy víi lý do t«i
toµn thÊt väng khi t«i ®äc c¸c v¨n kiÖn v.v. vµ dùa vµo nh÷ng v¨n
"®i v¾ng". Nhng dêng nh tin ®iÖn ®· b¸o cho tÊt c¶ nh÷ng
ngêi Êy biÕt t«i ®· trë vÒ. Si licet parva componere magnis1 , th× kiÖn Êy ®Ó rót l¹i dù th¶o nghÞ quyÕt cña m×nh. B»ng c¸ch ®ã t«i
®· xoay chuyÓn ®îc t×nh thÕ: ®¹o luËt chèng ngo¹i kiÒu ®· kh«ng
tin Êy ®îc lan truyÒn ®óng víi tèc ®é, nh «ng giµ Ni-bua (bè
trùc tiÕp chÜa vµo Quèc tÕ. Nã ®· mang tÝnh chÊt chung. V× vËy, nÕu
cña nhµ sö häc) kÓ, cña nh÷ng tin tøc vÒ cuéc chiÕn tranh Xi-lª-
nh trong t×nh h×nh lËp ph¸p ®ã mµ Quèc tÕ lùa chän Bruy-xen lµm
di, trong kho¶nh kh¾c ®· truyÒn tõ ch©u ¢u sang ch©u ¸ chØ b»ng
®Þa ®iÓm héi nghÞ cña m×nh th× nã ®· nhîng bé ChÝnh phñ BØ.
®iÖn tÝn gi¶n ®¬n cña lèi truyÒn khÈu d©n gian. Xem ra, trong giíi
HiÖn nay t×nh h×nh kh¸c h¼n. HiÖn nay, sau khi ChÝnh phñ BØ
chñ nî, ®iÖn tÝn tù ph¸t Êy cßn t¸c ®éng nhanh h¬n. Trong nh÷ng
trùc tiÕp ®e do¹ chóng ta vµ khiªu khÝch chóng ta, nÕu chóng ta
yªu cÇu chi tr¶ Êy cã nh÷ng kho¶n khã kh¨n l¾m míi cã thÓ ho·n
chuyÓn ®Þa ®iÓm ®¹i héi khái Bruy-xen v.v. lµ chóng ta nhîng bé
®îc mét tuÇn lÔ n÷a; nhng tÖ h¹i h¬n c¶ lµ nh÷ng m¶nh giÊy
nã. §ång thêi t«i còng ®a ra mÊy lêi ch©m biÕm rÊt th©m ®éc ®èi
kÌm theo ®ßi thanh to¸n vµo thø ba , v× r»ng nÕu nh t«i bÞ chÝnh
víi giäng nãi anh hïng mµ nh÷ng kÎ chèng ®èi nghÞ quyÕt cña t«i
thøc c¾t ga th× hoµn toµn kh«ng chÞu ®ùng næi.
(èt-gie-r¬, v.v.) sö dông tríc khi hä biÕt t×nh h×nh ®· thay ®æi.
Thø ba tuÇn tíi sÏ cã héi nghÞ cña Quèc tÕ. BÊy giê t«i sÏ
Mèi nguy duy nhÊt ®e do¹ chóng ta lµ trë thµnh trß cêi vµ kÎ
nhËn ®îc nh÷ng v¨n kiÖn nãi lªn sù cÇn thiÕt ph¶i huû bá nghÞ
tö v× ®¹o víi gi¸ rÎ m¹t. Trong khi t«i ph¸t biÓu, ngµi L« ®·
mÊy lÇn hÐt lªn: "h·y l¾ng nghe, h·y l¾ng nghe" vµ ®Ëp tay lªn
-------------------------------------- -----------------------------------
--------------------------------------------------------------------------
bµn tá ý t¸n thµnh. Dï sao th× chóng ta còng ®· ®¹t ®îc môc
-------------------------------------- ----------------------------------
-------------------------------------------------------------------------
®Ých lµm cho èt-gie-r¬ vµ ®ång bän trë thµnh trß cêi cho mäi
1 N Õu ®îc phÐp so s¸nh c¸i nhá víi c¸i lín.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
230 231
m ¸c göi ¡ng-ghen, 6 th¸ng ba 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 6 th ¸ng ba 1868
ngêi vµ viÖc huû bá nghÞ quyÕt kh«ng ph¶i lµ th¾ng lîi cña hä.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
232 233
¡ ng-ghen göi m¸c, 22 th¸ng s¸u 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 23 th¸ng s¸u 1868
Bµi b¸o1 tiÕn triÓn nhanh chãng vµ tuÇn nµy ch¾c h¼n sÏ
C¸i nãng lµm cho t«i rÊt khã chÞu. T«i ®Þnh mua thuèc theo
®¬n cña Gum-pÐc-t¬ v× mÊy ngµy liÒn t«i "bÞ n«n" (theo kiÓu bµ xong; nhng t«i hµi lßng vÒ mÆt sè lîng cña nã h¬n nhiÒu so víi
mÆt chÊt lîng cña nã. Bµi thø hai111, kh«ng nghi ngê g×, sÏ lµ bµi
Blin-®¬), tuy r»ng t«i ®· g¬ng mÉu kiªng khem trong ¨n uèng.
Chµo anh. kÕt thóc. Anh thÊy thÕ nµo khi bµi b¸o ký tªn La-ph¸c-g¬?
Ngµy mai sÏ viÕt tØ mØ h¬n.
Ph.¡. cña anh
C.M. cña anh
TiÖn thÓ nãi lu«n. Ch¸u Tót-xi c¬ hå lµm cho c¶ nhµ t«i ph¸t
C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay
ghen lªn v× ®· cuång nhiÖt ca ngîi c¨n nhµ ë Man-se-xt¬ vµ bµy
Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng
tá râ rµng nguyÖn väng trë l¹i ®ã cµng nhanh cµng tèt.
K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, 1913 §øc
C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay
Briefwechsel zwischen F. Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng
K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, 1913 §øc
52
m¸c göi ¡ng-ghen
ë Man-se-xt¬
L u©n §«n, 23 th¸ng S¸u 1868
51
¡ng-ghen göi m¸c
P hrÕt th©n mÕn!
ë Lu©n §«n
RÊt c¶m ¬n anh vÒ 10 pao xtÐc-linh.
§¸ng tiÕc lµ ch¸u Tót-xi vµ ch¸u Gien-ni, c¶ hai ®Òu kh«ng
Man-se-xt¬, 22 th¸ng S¸u 1868
®îc khoÎ viªm häng vµ n«n. NÕu h«m nay mµ kh«ng kh¸ lªn
th× t«i buéc lßng ph¶i mêi b¸c sÜ. TuÇn tríc A-len cña chóng t«i
Mo-r¬ th©n mÕn!
T«i göi gÊp 10 pao xtÐc-linh. Ngµy mai cßn göi cho anh 10 -------------------------------------- -----------------------------------
--------------------------------------------------------------------------
p.xt. n÷a vµ hy väng r»ng sè tiÒn nµy ®ñ ®Ó anh chi cho nh÷ng -------------------------------------- ----------------------------------
-------------------------------------------------------------------------
nhu cÇu cÊp b¸ch nhÊt. 1 Ph. ¡ng-ghen. "B×nh luËn vÒ tËp I bé "T b¶n" cña C.M¸c viÕt cho t¹p chÝ
"The Fortnightly Review"".
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
234 235
m ¸c göi ¡ng-ghen, 6 th¸ng ba 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 6 th ¸ng ba 1868
®ét nhiªn bÞ b¹i liÖt nªn kh«ng thÓ ra khái nhµ.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
236 237
m ¸c göi ¡ng-ghen, 23 th¸ng s¸u 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 23 th¸ng s¸u 1868
h¬n c¸i cÇn thiÕt ®Ó chi tr¶ theo tû suÊt tù nhiªn cho ®Þa t«, cho tiÒn c«ng vµ cho
Vª-di-ni-e ë trong chi bé ngêi Ph¸p ë ®©y ®· ©m mu chèng l¹i
lîi nhuËn
§uy-p«ng vµ I-ung, vu c¸o c¶ hai lµ "nh÷ng phÇn tö B«-na-p¸c-t¬".
cña t b¶n ®· ®îc sö dông ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸, gia c«ng nã vµ ®a nã ra thÞ
Trong khi t«i v¾ng mÆt, anh ta ®· dù héi nghÞ cña Héi ®ång trung
trêng, th× bÊy giê hµng ho¸ Êy ®îc b¸n ra theo gi¸ c¶ mµ ngêi ta cã thÓ gäi lµ
¬ng (mµ anh ta kh«ng cã quyÒn dù) vµ viÕt mét bµi kú quÆc112
gi¸ c¶ tù nhiªn cña nã. BÊy giê hµng ho¸ trÞ gi¸ bao nhiªu th× ®îc b¸n ra ®óng bÊy
cho tê "Cigale" (tê b¸o ë Bruy-xen). Cuéc th¶o luËn chÝnh lµ ®· nhiªu, hoÆc hµng ho¸ ®îc b¸n ra theo c¸i mµ ngêi ®a nã ra thÞ trêng ®· thùc tÕ
bµn vÒ vÊn ®Ò lùa chän ®Þa ®iÓm häp ®¹i héi. chi phÝ cho nã; bëi v×, mÆc dï theo c¸ch dïng ng«n ng÷ th«ng thêng, trong chi phÝ
Dï sao th× La-ph¸c-g¬ còng kh«ng thÓ ký tªn díi bµi s¶n xuÊt cña bÊt cø hµng ho¸ nµo ®Òu kh«ng bao gåm lîi nhuËn cña ngêi ®em b¸n
1 hµng ho¸ do m×nh s¶n xuÊt ra, song kh«ng nghi ngê g× c¶, ngêi Êy sÏ bÞ thiÖt h¹i
b¸o , v× anh ta lµ ngêi Ph¸p, l¹i lµ con rÓ t«i. H·y ký tªn A. Uy-li-
trong kinh doanh cña m×nh, nÕu nh anh ta b¸n hµng ho¸ cña m×nh theo gi¸ c¶
am-x¬ hoÆc ai ®ã ®¹i lo¹i nh thÕ. NÕu ®îc Xem Mu-r¬ ký tªn
kh«ng ®em l¹i cho anh ta lîi nhuËn th«ng thêng ë ®Þa ph¬ng anh ta, v× anh ta sÏ
lµ tèt h¬n hÕt.
cã thÓ nhËn ®îc lîi nhuËn Êy khi sö dông t b¶n cña m×nh theo bÊt cø ph¬ng
Chµo anh.
thøc nµo kh¸c". (Sù tån t¹i cña lîi nhuËn ë "®Þa ph¬ng anh ta" ®îc xem lµ c¨n
C.M. cña anh cø ®Ó gi¶i thÝch lîi nhuËn). "Ngoµi ra, lîi nhuËn cña ngêi ®ã còng lµ thu nhËp cña
anh ta, nguån sèng thùc tÕ cña anh ta. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ ®a
H«m qua t«i ngÉu nhiªn gÆp mét ®o¹n rÊt lý thó cña nã ra thÞ trêng, anh ta ®· øng tríc cho c«ng nh©n cña m×nh tiÒn c«ng hoÆc t
A.XmÝt113. Sau khi gi¶i thÝch r»ng lao ®éng lµ chi phÝ ban ®Çu v.v. liÖu sinh ho¹t cña hä, còng ®óng hÖt nh vËy, anh ta ®· øng tríc cho b¶n th©n t
liÖu sinh ho¹t cña m×nh theo quy m« t¬ng øng víi lîi nhuËn mµ anh ta cã c¨n cø
vµ ®a ra nh÷ng ý kiÕn gÇn chÝnh x¸c, tuy thêng xuyªn m©u
nhÊt ®Þnh ®Ó chê ®îi ë viÖc b¸n hµng ho¸ cña m×nh. ChÝnh v× vËy, nÕu nh hµng
thuÉn nhau, «ng còng tuyªn bè r»ng:
ho¸ kh«ng ®em l¹i cho anh ta lîi nhuËn Êy th× anh ta hoµn toµn ®óng khi nãi r»ng
"Ngêi ta cã thÓ cho r»ng lîi nhuËn cña t b¶n chØ lµ tªn gäi kh¸c cña tiÒn
hµng ho¸ kh«ng ®Òn bï ®îc cho anh ta c¸i mµ b¶n th©n anh ta ®· chi phÝ cho hµng
c«ng tr¶ cho mét d¹ng lao ®éng ®Æc biÖt, lao ®éng gi¸m s¸t vµ qu¶n lý. Thùc ra nã
ho¸ Êy".
lµ c¸i g× kh¸c h¼n, bÞ chi phèi bëi nh÷ng nguyªn t¾c hoµn toµn kh¸c vµ hoµn toµn
C¸i ph¬ng thøc thø hai ®a lîi nhuËn vµo chi phÝ s¶n xuÊt -
kh«ng t¬ng øng víi sè lîng, tÝnh nÆng nhäc hoÆc tÝnh phøc t¹p cña thø lao ®éng v× nã ®· bÞ ¨n tríc råi - qu¶ thùc tuyÖt vêi.
gi¸m s¸t vµ qu¶n lý ®îc gi¶ ®Þnh Êy". Thùc ra, chÝnh con ngêi Êy, con ngêi cã c¬ quan tiÕt niÖu vµ
Sau ®ã «ng ta ®ét nhiªn quay ngo¾t l¹i vµ ra søc gi¶i thÝch c¬ quan sinh dôc trïng hîp c¶ trong lÜnh vùc tinh thÇn114, tríc
kia ®· nãi:
r»ng tiÒn c«ng, lîi nhuËn, ®Þa t« lµ "nh÷ng bé phËn hîp thµnh cña
"HÔ xuÊt hiÖn t×nh h×nh dù tr÷ ®îc tÝch luü vµo tay mét sè c¸ nh©n th× gi¸ trÞ
gi¸ c¶ tù nhiªn" (theo «ng ta, gi¸ c¶ tù nhiªn = gi¸ trÞ). ë chç nµy
mµ c«ng nh©n ®a thªm vµo vËt t , bÞ ph©n chia thµnh hai phÇn, mét phÇn chi tr¶
ngêi ta gÆp mét ®o¹n tuyÖt có sau ®©y:
tiÒn c«ng cho hä, cßn phÇn kia chi tr¶ lîi nhuËn cña chñ xÝ nghiÖp vÒ toµn bé sè t
"Khi gi¸ c¶ cña mét hµng ho¸ nµo ®ã kh«ng cao h¬n mµ còng kh«ng thÊp
b¶n ®· øng tríc díi h×nh thøc vËt t vµ tiÒn c«ng".
-------------------------------------- -----------------------------------
--------------------------------------------------------------------------
C«ng bè lÇn ®Çu cã lîc bít trong cuèn In theo b¶n viÕt tay
-------------------------------------- ----------------------------------
------------------------------------------------------------------------- s¸ch: "Der Briefwechsel zwischen Nguyªn v¨n lµ tiÕng
1 Xem tËp nµy, tr. 136.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
238 239
¡ ng-ghen göi m¸c, 24 th¸ng s¸u 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 24 th¸ng s¸u 1868
F.Engels und K.Marx". Bd. IV. Stuttgart, §øc
1913; c«ng bè toµn v¨n trong Marx
Engels Gesamtausgabe. Dritte Abteilung,
Bd. 4, 1931 vµ trong C.M¸c vµ Ph.¡ng- 53
ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t.
¡ng-ghen göi m¸c
XXIV, 1931
ë Lu©n §«n
Man-se-xt¬, 24 th¸ng S¸u 1868
Mo-r¬ th©n mÕn!
T«i göi kÌm theo ®©y hai ng©n phiÕu lo¹i n¨m pao, S/K 60115
vµ 60116.
H«m qua t«i qu¸ tÊt bËt vÒ c«ng viÖc x©y dùng ë Héi Si-l¬47
nªn khi rêi kho hµng ®· kh«ng göi tiÒn cho anh, khi trÊn tÜnh l¹i
th× ®· qu¸ muén råi. Cßn h«m nay th× mäi viÖc linh tinh còng ®·
c¶n trë t«i viÕt th cho anh tØ mØ h¬n, nÕu nh t«i kh«ng muèn hy
sinh thêi gian cÇn thiÕt ®Ó viÕt bµi b¸o1 vµo tèi h«m nay. H¬n
n÷a, h«m qua t«i còng ch¼ng viÕt ®îc g×.
CÇn thËn träng víi bÖnh viªm häng. Tuy chøng viªm Êy hiÖn
®· lan truyÒn thµnh dÞch vµ phÇn lín mang tÝnh chÊt kh«ng nguy
hiÓm, nhng v× thêi gian gÇn ®©y ë ®©y xuÊt hiÖn dÞch b¹ch hÇu,
nªn tèt h¬n hÕt lµ nhanh chãng mêi thÇy thuèc ®Ó biÕt râ sù thÓ
ra sao.
Ph.¡. cña anh
C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay
Briefwechsel zwischen F. Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng
-------------------------------------- -----------------------------------
--------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------- ----------------------------------
-------------------------------------------------------------------------
1 Ph. ¡ng-ghen. "B×nh luËn vÒ tËp I bé "T b¶n" cña C.M¸c viÕt cho t¹p chÝ
"The Fortnightly Review"".
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
240 241
¡ ng-ghen göi m¸c, 24 th¸ng s¸u 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 24 th¸ng s¸u 1868
K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, 1913 §øc Man-se-xt¬, 25 th¸ng S¸u 1868
Mo-r¬ th©n mÕn!
T«i cha bao giê kinh hoµng nh s¸ng sím h«m nay, khi ®îc
54
m¸c göi ¡ng-ghen
ë Man-se-xt¬
Lu©n §«n, 24 th¸ng S¸u 1868
P hrÕt th©n mÕn!
RÊt ®¸ng tiÕc lµ ho¸ ra c¶ hai ch¸u g¸i ®Òu bÞ bÖnh sèt ph¸t
ban mµ Tót-xi th× bÞ sèt ph¸t ban ¸c tÝnh.
Chµo anh.
C.M. cña anh
C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay
Briefwechsel zwischen F. Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng
K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, 1913 §øc
55
¡ng-ghen göi m¸c
ë Lu©n §«n
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
242 243
¡ ng-ghen göi m¸c, 25 th¸ng s¸u 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 26 th¸ng s¸u 1868
tin anh cho biÕt c¸c ch¸u g¸i cña anh ®Òu bÞ sèt ph¸t ban. Suèt c¶
ngµy ®Çu ãc t«i kh«ng lóc nµo kh«ng nghÜ ®Õn viÖc Êy; hy väng
r»ng mäi viÖc sÏ tèt ®Ñp; qua mét b¶n b¸o c¸o vÒ y tÕ, t«i thÊy
56
r»ng ë ®©y, trong n¨m nay mäi trêng hîp m¾c lo¹i bÖnh Êy ®Òu
m¸c göi ¡ng-ghen
diÔn ra rÊt nhÑ. ThÇy thuèc ë chç anh thÕ nµo? §èi víi bÖnh Êy
ë Man-se-xt¬
kh«ng thÓ xem thêng. H·y sö dông tiÒn cña t«i ®i, nÕu anh cÇn
g× th× viÕt th hoÆc ®¸nh ®iÖn cho t«i, anh sÏ nhËn ®îc ngay tøc
Lu©n §«n, 26 th¸ng S¸u [1868]
kh¾c mäi c¸i theo kh¶ n¨ng cña t«i.
H«m qua t«i ®· göi cho anh hai ng©n phiÕu lo¹i n¨m pao S/K
P hrÕt th©n mÕn!
60115 vµ 60116, kh«ng göi b¶o ®¶m.
C¸m ¬n rÊt nhiÒu vÒ 10 pao xtÐc-linh.
H·y cho t«i biÕt t×nh h×nh thêng xuyªn h¬n. Li-di hÕt søc
T×nh h×nh c¸c ch¸u t¬ng ®èi tèt. (Ch¸u Tót-xi rÊt phÊn khëi
kinh ng¹c khi t«i ®äc th anh cho c« Êy nghe, Li-di rÊt quyÕn
v× bøc th cña anh). Thµy thuèc cña chóng t«i sèng ë bªn c¹nh lµ
luyÕn Tót-xi vµ suèt ngµy nãi vÒ Tót-xi. B©y giê l¹i cßn bÐ Gien-
b¸c sÜ Coãc-cl«i, ngêi Ai-r¬-len, næi tiÕng trong vïng nµy (kÓ c¶
ni yªu dÊu cña chóng ta ®ang ph¶i mang bÖnh. Anh qu¶ thùc gÆp
trong trêng mµ c¸c ch¸u ®ang theo häc) chñ yÕu lµ chuyªn gia vÒ
ph¶i ®iÒu kh«ng may ghª gím.
sèt ph¸t ban. Khi cÇn, nghÜa lµ hÔ bÖnh t×nh h¬i cã phÇn nguy
Trong t×nh h×nh ®ã t«i hoµn toµn kh«ng thÓ viÕt vÒ nh÷ng
hiÓm lµ La-ph¸c-g¬ sÏ mêi b¸c sÜ ë bÖnh viÖn cña anh ta. Cho tíi
vÊn ®Ò kh¸c, mµ chõng nµo t×nh tr¹ng nµy cßn tiÕp diÔn th× ch¾c
nay cha cã nhu cÇu Êy.
g× anh quan t©m tíi nh÷ng vÊn ®Ò Êy. §Ó gi¶i trÝ cho Tót-xi, t«i
T«i sÏ mang ¬n anh nÕu anh göi cho t«i mét Ýt tiÒn n÷a v×
göi kÌm ®«i dßng theo lÖnh cña Li-di. §õng ®Ó chóng t«i kh«ng
phÇn lín sè 20 p.xt. ph¶i dïng ®Ó trang tr¶i mét phÇn nh÷ng mãn
cã tin tøc.
nî nhá cÊp b¸ch nhÊt.
La-ph¸c-g¬ nãi víi Bi-d¬-li r»ng bµi thø nhÊt1 s¾p ®îc göi
Ph.¡. cña anh
®i. Bi-d¬-li b¶o r»ng ph¶i göi nã cho kÞp thêi ®Ó cã thÓ ®¨ng ngay
ë sè ra th¸ng T¸m.
§¬ng nhiªn, ®Çu ãc t«i cø quay cuång. V× t«i kh«ng thÓ
C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay
lµm ®îc viÖc g× quan träng nªn t«i ®ang viÕt mÊy dßng cho
Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng
K.Marx". Bd.IV, Stuttgart, 1913 §øc
-------------------------------------- -----------------------------------
--------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------- ----------------------------------
-------------------------------------------------------------------------
1 Ph. ¡ng-ghen. "B×nh luËn vÒ tËp I bé "T b¶n" cña C.M¸c viÕt cho t¹p chÝ
"The Fortnightly Review"".
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
244 245
¡ ng-ghen göi m¸c, 24 th¸ng s¸u 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 24 th¸ng s¸u 1868
Ai-s¬-hèp 115. Mai sÏ göi ®i.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
246 247
¡ ng-ghen göi m¸c, 26 th¸ng s¸u 1868 ¡ng-ghen göi m¸c, 26 th¸ng s¸u 1868
Chµo anh.
Mo-r¬ cña anh1 Mo-r¬ th©n mÕn!
Ch¸u Gien-ni nãi víi Tót-xi r»ng tríc ®©y nã lµ ngêi Trung
Quèc cao quý, nay trë thµnh ngêi ®Þa ph¬ng (ngêi Ai-r¬-len)
cho nªn kh«ng cßn cã sù t«n träng cÇn thiÕt ®èi víi hoµng ®Õ2
n÷a. Tót-xi liÒn tr¶ lêi r»ng: "Tríc ®©y em trung thµnh víi mét
ngêi, nay em trung thµnh víi mét d©n téc".
C«ng bè lÇn ®Çu cã lîc bít trong cuèn In theo b¶n viÕt tay
s¸ch: "Der Briefwechsel zwischen Nguyªn v¨n lµ tiÕng
F.Engels und K.Marx". Bd. IV. Stuttgart, §øc
1913; c«ng bè toµn v¨n trong Marx
Engels Gesamtausgabe. Dritte Abteilung,
Bd. 4, 1931 vµ trong C.M¸c vµ Ph.¡ng-
ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t.
XXIV, 1931
57
¡ng-ghen göi m¸c
ë Lu©n §«n
Man-se-xt¬, 26 th¸ng S¸u 1868
-------------------------------------- -----------------------------------
--------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------- ----------------------------------
-------------------------------------------------------------------------
1 TiÕp ®ã M¸c viÕt trong ngoÆc "verte" ("xin xem mÆt sau").
2 biÖt hiÖu kh«i hµi cña Gien-ni, con g¸i M¸c.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
248 249
¡ ng-ghen göi m¸c, 24 th¸ng s¸u 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 24 th¸ng s¸u 1868
Tèi h«m qua, sau khi viÕt th cho anh, t«i ®Õn nhµ Gum-pÐc-t¬ Lau-ra vµ La-ph¸c-g¬.
®Ó hái anh ta vÒ bÖnh sèt ph¸t ban, nhng phßng anh ta chËt
nÝch bÖnh nh©n vµ ngêi X«-l«-m«n nªn t«i kh«ng thÓ nãi
chuyÖn víi anh ta ®Õn n¬i ®Õn chèn ®îc. V× thÕ, h«m nay t«i l¹i
®Õn nhµ anh ta mét lÇn n÷a vµ hái anh ta xem, v× A-len bÞ èm,
anh ta cã thÓ giíi thiÖu cho mét thµy thuèc kh¸c nµo ®ã kh«ng.
Anh ta nãi r»ng trong trêng hîp nµy, ®iÒu quan träng h¬n c¶ lµ
cã ®îc mét ngêi, dï kh«ng cao tay l¾m, nhng sèng ë gÇn ®Ó
vµo lóc hiÓm nghÌo anh ta cã thÓ tíi th¨m ngµy 3-4 lÇn vµ cã thÓ
mêi ®Õn bÊt kÓ lóc nµo. Anh ta cho r»ng trong trêng hîp nµy
La-ph¸c-g¬ hoµn toµn cã thÓ ®¶m ®¬ng ®îc nhiÖm vô; nÕu
nh anh muèn sù hç trî cña mét thµy thuèc kh¸c th× tèt h¬n hÕt
lµ yªu cÇu A-len ®Ó anh ta giíi thiÖu cho anh mét thµy thuèc
nµo ®ã sèng ë gÇn ®Êy. Tãm l¹i, c¸i chÝnh yÕu nhÊt lµ cÇn cã
nhiÒu kh«ng khÝ trong lµnh h¬n; chÝnh anh ta thêng quy ®Þnh
röa r¸y b»ng níc pha dÊm vµ s¸t trïng nhµ cöa b»ng clorua
v«i; nhng kh«ng ®îc bu«ng láng tÊt c¶ nh÷ng quy ®Þnh Êy.
Trong nh÷ng trêng hîp cÊp tÝnh nh thÕ, thuèc kh«ng cã t¸c
dông lín.
Sè 10 p.xt. thø hai (hai ng©n phiÕu lo¹i n¨m pao) mµ t«i göi
cho anh h«m kia ch¾c anh ®· nhËn ®îc. T«i göi kÌm theo ®©y 5
p.xt. S/K 46795, cßn tuÇn sau l¹i sÏ göi anh chót Ýt n÷a.
Tãm l¹i, Gum-pÐc-t¬ lµm t«i rÊt yªn t©m vµ chøng thùc r»ng
n¨m nay bÖnh Êy diÔn ra ®Æc biÖt nhÑ.
Li-di lo r»ng cã lÏ anh nghÜ lµ Tót-xi ®· nhiÔm bÖnh ë ®©y nªn
buéc t«i viÕt th cho anh r»ng ë ®©y mäi ngêi ®Òu hoµn toµn
khoÎ m¹nh.
Xin chuyÓn lêi th¨m hái ch©n thµnh tíi chÞ, hai bÖnh nh©n,
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
250 251
m ¸c göi ¡ng-ghen, 27 th¸ng s¸u 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 27 th¸ng s¸u 1868
Ph.¡. cña anh thay, cÊu t¹o ng«i nhµ cña chóng t«i, ®Æc biÖt lµ vÞ trÝ phßng ë
C«ng bè lÇn ®Çu cã lîc bít trong cuèn In theo b¶n viÕt tay
s¸ch: "Der Briefwechsel zwischen Nguyªn v¨n lµ tiÕng
F.Engels und K.Marx". Bd. IV. Stuttgart, §øc
1913; c«ng bè toµn v¨n trong Marx
Engels Gesamtausgabe. Dritte Abteilung,
Bd. 4, 1931 vµ trong C.M¸c vµ Ph.¡ng-
ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t.
XXIV, 1931
58
m¸c göi ¡ng-ghen
ë Man-se-xt¬
Lu©n §«n, 27 th¸ng S¸u 1868
P hrÕt th©n mÕn!
T«i ®· nhËn ®îc 5 p.xt., xin c¶m ¬n anh. Bän trÎ b×nh phôc
rÊt tèt. Sù mng mñ vµ sng tÊy ë häng ®· chuyÓn biÕn tèt ®Õn
møc hiÖn nay b¸c sÜ dÆn cho ¨n uèng b×nh thêng (tríc ®ã bän
trÎ chØ ®îc uèng rîu Poãc-t« vµ níc ch¾t Li-bÝch), vµ chóng ¨n
rÊt ngon miÖng. Ngay tõ ®Çu Coãc-cl«i ®· chØ ®Þnh kh«ng khÝ
trong lµnh. Thay v× clo-rua v«i, «ng chØ ®Þnh mét chÊt s¸t trïng
kh¸c (míi nhÊt) v× «ng cho r»ng clo-rua v«i cã h¹i cho phæi. May
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
252 253
¡ ng-ghen göi m¸c, 28 th¸ng s¸u 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 28 th¸ng s¸u 1868
cña bän trÎ, ®· b¶o ®¶m kh«ng khÝ tõ mäi phÝa cã thÓ thæi ®Õn rÊt
dåi dµo.
Xin nãi víi chÞ Li-di (Tót-xi göi lêi hái th¨m chÞ Êy) r»ng ë ®©y
bÊt kÓ lóc nµo ®Òu kh«ng cã ai quy tr¸ch nhiÖm cho Man-se-xt¬
c¶. Sèt ph¸t ban vµ sëi hiÖn ®ang l©y lan ë Lu©n §«n. Ch¾c Tót-
xi bÞ l©y tõ con g¸i gi¸o s Phran-clen-®¬.
Xin chuyÓn tíi Li-di lêi th¨m hái nhiÖt thµnh cña t«i.
Mo-r¬ cña anh
H«m nay t«i nhËn ®îc mét c«ng v¨n kú l¹. Ngêi ta mêi t«i
thø t tíi ®Õn gi¸o khu Xanh-P¨ng-cra-x¬ ®Ó chøng minh v× sao
®éng s¶n vµ bÊt ®éng s¶n cña t«i ®Òu kh«ng bÞ niªm phong. Sù
thÓ nh sau: gi¸o khu ®¸ng nguyÒn rña nµy kh«ng ®Õm xØa ®Õn
nguyÖn väng cña t«i, ®· bÇu t«i lµm "quan toµ tµi ph¸n cña gi¸o
khu Xanh-P¨ng-cra-x¬", cßn t«i, thay cho viÖc ®i nhËm chøc vµ
tuyªn thÖ nhËm chøc, t«i ®· ®i Man-se-xt¬. H«m nay t«i ®a cho
b¸c sÜ Coãc-cl«i xem giÊy mêi, «ng ta nãi r»ng giíi tiÓu thÞ d©n ë
gi¸o khu Xanh-P¨ng-cra-x¬ cho r»ng ®©y lµ mét vinh dù lín. T«i
sÏ b¶o hä r»ng t«i lµ ngêi níc ngoµi vµ…
C«ng bè lÇn ®Çu cã lîc bít trong cuèn In theo b¶n viÕt tay
s¸ch: "Der Briefwechsel zwischen Nguyªn v¨n lµ tiÕng
F.Engels und K.Marx". Bd. IV. Stuttgart, §øc
1913; c«ng bè toµn v¨n trong Marx
Engels Gesamtausgabe. Dritte Abteilung,
Bd. 4, 1931 vµ trong C.M¸c vµ Ph.¡ng-
ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t.
XXIV, 1931
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
254 255
¡ ng-ghen göi m¸c, 28 th¸ng s¸u 1868 ¡ng-ghen göi m¸c, 28 th¸ng s¸u 1868
Xanh-P¨ng-cra-x¬! Giê ®©y ph¶i s¾m cho anh mét bé ®å lÞch sù,
¸o thông ®á, mò ngñ tr¾ng, ®«i hµi ®i trong nhµ ®· mßn gãt,
quÇn lãt tr¾ng, chiÕc tÈu dµi b»ng gèm vµ chiÕc cèc v¹i ®ùng bia.
59
Lµ ngêi hÇu, La-ph¸c-g¬ cã thÓ tù nghÜ ra ®îc bé chÕ phôc.
¡ng-ghen göi m¸c
Nh anh thÊy ®Êy, ngêi tiÓu thÞ d©n Xanh-P¨ng-cra-x¬ nhÊt
ë Lu©n §«n
®Þnh muèn buéc anh ph¶i hiÕn th©n cho gi¸o khu. §èi víi lßng
quyÕn luyÕn kÐo dµi nhiÒu n¨m, lµm xóc ®éng lßng ngêi vµ
Man-se-xt¬, 28 th¸ng S¸u 1868
kh«ng lïi bíc tríc bÊt kÓ c¸i g× Êy, anh thêng xuyªn ph¶n
kh¸ng b»ng sù phñ ®Þnh l¹nh lïng. Song - "ngêi céng s¶n lµ
Mo-r¬ th©n mÕn!
nh thÕ ®ã".
Sau bøc th h«m qua cña anh, dêng nh chóng t«i ®· trót
Xin chuyÓn tíi ch¸u Gien-ni lêi th¨m hái th©n thiÕt vµ b¶o víi
®îc g¸nh nÆng. H«m kia, thËm chÝ h«m qua, tÊt c¶ mäi ngêi ë
ch¸u r»ng khi ch¸u sèt cao th× t«i rÊt muèn biÕt ch¸u m¬ thÊy g×;
®©y, trong nhµ t«i, ®Òu mang t©m tr¹ng rÊt nÆng nÒ; h«m nay hä
ch¾c lµ trong giÊc m¬ cña ch¸u cã nhiÒu ý nghÜ vµ nhiÒu ý th¬ h¬n
l¹i phÊn khëi, cßn t«i th× c¶m thÊy m×nh kh¸c h¼n.
trong tÊt c¶ nh÷ng t¸c phÈm mµ Phrai-li-gr¸t bÐo phÞ cã thÓ s¸ng
Bµi b¸o ®· viÕt xong1 . Anh nãi ®óng, Xem chÝnh lµ ngêi
t¸c ra. Còng xin göi tíi chÞ vµ vî chång La-ph¸c-g¬ lêi chóc mõng
thÝch hîp nhÊt ®Ó ký tªn díi bµi b¸o. H«m nay t«i ®· nãi víi anh
tèt ®Ñp nhÊt.
ta viÖc Êy, ®ång thêi ®a bµi b¸o ®Ó anh ta xem vµ chØ ra nh÷ng
chç cã thÓ mang ®Æc ®iÓm cña tiÕng §øc. H·y cho t«i biÕt ngay lµ
bµi b¸o cã thÓ tr× ho·n mÊy ngµy n÷a ®îc kh«ng, dï lµ ®Õn tèi Ph.¡. cña anh
thø t; nÕu kh«ng th× t«i cã thÓ göi nã vµo thø hai. Bµi thø hai,
tøc bµi kÕt111 (bµi thø nhÊt kÕt thóc b»ng gi¸ trÞ thÆng d tuyÖt
®èi) còng cã thÓ viÕt xong tríc cuèi th¸ng nµy v× r»ng vÞ tÊt t«i
cã thÓ rêi n¬i ®©y sím h¬n; nh vËy th× hai bµi sÏ ®îc ®¨ng liÒn
nhau. Nhng tríc hÕt t«i ph¶i göi cho tê "Zukunft" bµi vÒ danh C«ng bè lÇn ®Çu cã lîc bít trong cuèn In theo b¶n viÕt tay
môc thuËt ng÷ qu©n sù Phæ116. s¸ch: "Der Briefwechsel zwischen Nguyªn v¨n lµ tiÕng
F.Engels und K.Marx". Bd. IV. Stuttgart, §øc
Xin chóc mõng anh vÒ chøc quan toµ tµi ph¸n
1913; c«ng bè toµn v¨n trong Marx
-------------------------------------- -----------------------------------
-------------------------------------------------------------------------- Engels Gesamtausgabe. Dritte Abteilung,
-------------------------------------- ----------------------------------
------------------------------------------------------------------------- Bd. 4, 1931 vµ trong C.M¸c vµ Ph.¡ng-
ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, t.
1 Ph. ¡ng-ghen. "B×nh luËn vÒ tËp I bé "T b¶n" cña C. M¸c viÕt cho t¹p chÝ
XXIV, 1931
"The Fortnightly Review"".
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
256 257
m ¸c göi ¡ng-ghen, 29 th¸ng s¸u 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 2 th¸ng b¶y 1868
60
m¸c göi ¡ng-ghen
ë Man-se-xt¬
L u©n §«n, 29 th¸ng S¸u 1868
P hrÕt th©n mÕn!
Tót-xi vµ Gien-ni göi tíi anh lêi th¨m hái ch©n t×nh. B¸c sÜ
rÊt hµi lßng, tuy r»ng Gien-ni ®¸ng th¬ng cßn mÊt ngñ vµ ho.
H«m nay «ng Êy nãi r»ng hÔ bän trÎ khái bÖnh lµ chóng ph¶i tøc
kh¾c rêi Lu©n §«n vµ ra bê biÓn (cã lÏ chóng cã thÓ ra ®ã cïng víi
Li-di ch¨ng?).
T«i göi kÌm theo ®©y sè b¸o "Elberfelder Zeitung" mµ h«m
nay t«i nhËn ®îc tõ §øc göi sang. Trªn phong b× ghi râ t¸c gi¶
vµ ngêi göi lµ tiÕn sÜ Phr. Sna-c¬, t«i cßn nhí ®· nghe thÊy tªn
ngêi nµy vµo n¨m 1848, tuy c¸ nh©n t«i kh«ng quen biÕt «ng ta.
Trong c¸c bµi cña «ng ta cã nhiÒu chç lén xén.
NÕu nh anh göi cho t«i bµi b¸o1 tríc cuèi tuÇn nµy th× vÉn
cßn hoµn toµn kÞp thêi.
T«i rÊt mÖt mái v× nh÷ng lo l¾ng trong mÊy tuÇn võa råi lµm
cho t«i hoµn toµn mÊt ngñ.
Chµo anh.
C.M. cña anh
-------------------------------------- -----------------------------------
--------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------- ----------------------------------
-------------------------------------------------------------------------
1 Ph. ¡ng-ghen. "B×nh luËn vÒ tËp I bé "T b¶n" cña C. M¸c viÕt cho t¹p chÝ
"The Fortnightly Review"".
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
258 259
m ¸c göi ¡ng-ghen, 29 th¸ng s¸u 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 2 th¸ng b¶y 1868
H«m nay t«i ®· nhËn ®îc th cña Cu-ghen-man. Bèn trang viÕt vÒ c¸ch ch÷a bÖnh sèt ph¸t ban. Trªn ®êng tõ Pª-tÐc-bua tíi
Ranh, §i-x¬-ghen ®· ghÐ th¨m anh ta vµo lÔ Chóa ba ng«i.
C«ng bè lÇn ®Çu trong Marx Engels In theo b¶n viÕt tay
Gesamtausgabe. Dritte Abteilung, Bd. 4, Nguyªn v¨n lµ tiÕng
1931 §øc
61
m¸c göi ¡ng-ghen
ë Man-se-xt¬
Lu©n §«n, 2 th¸ng B¶y [1868]
P hrÕt th©n mÕn!
Tríc hÕt rÊt c¸m ¬n anh vÒ bµi b¸o1 , vµ thø hai lµ vÒ nöa
thø hai cña hai ng©n phiÕu lo¹i n¨m pao. §ång thêi t«i còng nhËn
®îc yªu cÇu tr¶ tiÒn cña chñ nhµ mµ ngµy mai (khi nhËn ®îc
nöa thø hai cña ng©n phiÕu) t«i sÏ tr¶ cho «ng ta phÇn tiÒn nhµ
cña quý tríc hÕt h¹n ngµy 25 th¸ng Ba.
Xin göi kÌm theo ®©y th cña Ai-s¬-hèp. Mai-xn¬ lÏ ra ph¶i
-------------------------------------- -----------------------------------
--------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------- ----------------------------------
-------------------------------------------------------------------------
1 Ph. ¡ng-ghen. "B×nh luËn vÒ tËp I bé "T b¶n" cña C. M¸c viÕt cho t¹p chÝ
"The Fortnightly Review"".
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
260 261
m ¸c göi ¡ng-ghen, 29 th¸ng s¸u 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 2 th¸ng b¶y 1868
göi cho t«i bµi viÕt cña Phau-s¬117. §iÒu rÊt hay lµ bän hä b¾t ®Çu
tá ra bùc däc.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
262 263
¡ng-ghen göi m¸c, 2 th¸ng b¶y 1868 ¡ ng-ghen göi m¸c, 2 th¸ng b¶y 1868
C¸c ch¸u phôc håi søc khoÎ rÊt kh¸. Tuy nhiªn, chóng cßn rÊt Mo-r¬ th©n mÕn!
yÕu. BÐ Tót-xi cßn h¬i mng mñ ë häng. Nh×n chung b¸c sÜ rÊt
hµi lßng. Song ph¶i qua mÊy ngµy n÷a «ng ta míi cã thÓ nãi khi
nµo bän trÎ b×nh phôc ®Õn møc cã thÓ ra phè ®îc.
H«m qua, khi mua bót ch× t«i thÊy trªn bót kh¾c ch÷
vµng b»ng tiÕng Nga: "ruét ch× Nga". Nhng nóp sau c¸i tªn
Nga Êy h×nh nh lµ mét ngêi §øc tªn lµ Tª-«-®o Stan1 . LÇn
®Çu tiªn t«i b¾t gÆp thø hµng ®ã ë ®©y, t¹i mét cöa hµng b¸n lÎ.
Boãc-c¬-hai-m¬ xem ®©y lµ sù ph¶n béi.
Xin göi nh÷ng lêi chóc mõng tèt ®Ñp nhÊt ®Õn Li-di vµ
ch¸u bÐ 2
C.M. cña anh
C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay
Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng
K.Marx". Bd. IV, Stuttgart, 1913 §øc
62
¡ng-ghen göi m¸c
ë Lu©n §«n
[Man-se-xt¬], 2 th¸ng B¶y 1868
-------------------------------------- -----------------------------------
--------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------- ----------------------------------
-------------------------------------------------------------------------
1 Ch÷ "ruét ch× Nga" vµ "Te-«-®o Stan" ®îc M¸c viÕt b»ng tiÕng Nga.
2 Me-ri £-len Bíc-x¬.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
264 265
m ¸c göi ¡ng-ghen, 29 th¸ng s¸u 1868 m ¸c göi ¡ng-ghen, 2 th¸ng b¶y 1868
T «i göi kÌm theo ®©y hai nöa thø hai cña hai ng©n phiÕu lo¹i
n¨m pao: S/K 11185, Man-se-xt¬, 14 th¸ng Giªng 1867 vµ S/K
79542, Man-se-xt¬, 12 th¸ng Giªng 1867.
T«i ®· viÕt th cho Boãc-c¬-hai-m¬ ®Ó anh ta mua cho m×nh
cuèn s¸ch Nga míi "Ruéng ®Êt vµ tù do"1 , trong ®ã mét ngêi
Nga gèc §øc, mét ®Þa chñ chøng minh r»ng tõ thêi kú gi¶i phãng
n«ng d©n, n«ng d©n Nga ®· bÞ tiªu diÖt do chÕ ®é së h÷u c«ng x·,
nÒn n«ng nghiÖp Nga tiÓu vµ ®¹i n«ng còng bÞ tiªu diÖt. Xem
ra trong s¸ch ®ã cã nhiÒu sè liÖu thèng kª. Gi¸ trÞ trao ®æi ®· x©m
nhËp qu¸ s©u vµo nh÷ng c«ng x· nguyªn thuû Êy ®Ó chóng cã thÓ
cßn ®îc b¶o toµn sau khi thñ tiªu chÕ ®é n«ng n«.
Mong r»ng ngµy mai l¹i nhËn ®îc nh÷ng tin tèt lµnh cña
anh. Cßn b©y giê xin göi nh÷ng lêi chóc mõng tèt ®Ñp nhÊt tíi c¸c
bÖnh nh©n, chÞ vµ vî chång La-ph¸c-g¬.
Ph.¡. cña anh
C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay
Briefwechsel zwischen F.Engels und Nguyªn v¨n lµ tiÕng
K.Marx". Bd.IV, Stuttgart, 1913 §øc
-------------------------------------- -----------------------------------
--------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------- ----------------------------------
-------------------------------------------------------------------------
1 T ªn cuèn s¸ch cña P.Li-li-en-phen-®¬ "Ruéng ®Êt vµ tù do" ®îc ¡ng-
ghen viÕt b»ng tiÕng Nga theo ch÷ c¸i la-tinh.
nguon tai.lieu . vn