1. Trang Chủ
  2. Triết học
  3. [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 27 phần 9

[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 27 phần 9

Gần như tất cả những người phê bình không theo chủ nghĩa Marx đều phủ nhận các học thuyết của Marx là sự thật duy nhất và ít nhất là ủng hộ nhiều phần của phê bình từ trong nội bộ những người Mác-xít. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1078 1079 M¸c göi Õp-n¬, 2 th¸ng ch¹p 1851 M¸c göi Õp-n¬, 2 th¸ng ch¹p 1851 C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: Mitteilungen des In theo b¶n viÕt tay österreichischen Staatsarchivs . Bd.9, Wien, Nguyªn v¨n lµ

Thể loại Tài liệu miễn phí Triết học

Số trang 70

Ngày tạo 8/29/2018 8:26:42 PM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước

Tên tệp

Tải [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx -... (.pdf)

Xem mẫu

  1. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1078 1079 M¸c göi Õp-n¬, 2 th¸ng ch¹p 1851 M¸c göi Õp-n¬, 2 th¸ng ch¹p 1851 C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Mitteilungen des In theo b¶n viÕt tay österreichischen Staatsarchivs". Bd.9, Wien, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc 1956 In b»ng tiÕng Nga lÇn ®Çu
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1080 1081 ¨ng-ghen göi bl¨ng-c¬, 15 th¸ng ch¹p 1851 ¨ng-ghen göi bl¨ng-c¬, 15 th¸ng ch¹p 1851 theo kiÓu ng©m trong bån nh­ th­êng lÖ ®­îc v.v.. Tuy vËy, anh vÉn 1 07 hy väng r»ng tÊt c¶ nh÷ng chuyÖn ®ã sÏ qua ®i mµ kh«ng g©y ra ¡ng-ghen göi Ma-ri-a Bl¨ng-c¬ nh÷ng sù khã chÞu lín - dÉu sao anh còng kh«ng muèn qu¸ ®au khæ tr­íc v× nh÷ng c¬n ®au t­¬ng lai mµ hiÖn anh vÉn ch­a bÞ. ë Lu©n §«n §Õn cuèi tuÇn nµy anh ®Þnh thu xÕp ®­a c«ng viÖc hµng ngµy vµo nÒn nÕp, v× hiÖn nay ë chç c¸c anh vèn ®· ®Õn thêi ®iÓm im ¾ng vµ Man-se-xt¬, thø hai, 15 th¸ng Ch¹p 1851 anh sÏ cè g¾ng ®i khái ®©y vµo tèi thø b¶y. Song, tÊt c¶ c¸c chuyÕn xe löa ®Õn Lu©n §«n hoÆc lµ rÊt muén vµo buæi tèi, hoÆc lµ rÊt sím Ma-ri-a th©n mÕn! vµo buæi s¸ng, cho nªn anh sÏ kh«ng thÓ lËp tøc ®i ®Õn Kem-b¬-ru-¬n, mµ chØ m·i ®Õn chñ nhËt anh míi ®Õn chç c¸c em ®­îc, ngay tr­íc Anh ®· nhËn ®­îc th­ em vµo thø bÈy - vµo ngµy duy nhÊt b÷a ¨n tr­a, sau mét thêi gian nghØ ng¬i ng¾n ë kh¸ch s¹n "Hin- trong tuÇn mµ anh ch¼ng bao giê viÕt ®­îc mét l¸ th­ riªng t­ nµo, xt¬n". Dï sao th× c¸c em cã thÓ chê anh ®Õn Grèp vµo tr­a chñ nhËt, v× vµo ngµy Êy c¸c anh ®ãng cöa v¨n phßng ngay tõ buæi tr­a; nÕu nÕu vµo s¸ng thø bÈy em kh«ng nhËn ®­îc th­ cña anh hÑn l¹i kh«ng th× lÏ ra em ®· nhËn ®­îc th­ tr¶ lêi cßn sím h¬n nhiÒu. nh÷ng thêi h¹n kh¸c. Anh rÊt buån ®­îc biÕt lµ gÇn ®©y trong gia ®×nh em cã nhiÒu VÒ bän ng­êi Ph¸p th× nh÷ng con lõa Êy cã thÓ lµm g× tuú ý ng­êi bÞ ®au èm ®Õn thÕ, nh­ng anh còng thÊy mõng lµ t×nh h×nh chóng, anh ch¼ng quan t©m ®iÒu ®ã. søc khoÎ ®· kh¸ lªn; anh hy väng lµ khi anh ®Õn ®ã th× c¶ HÐc- Em h·y chuyÓn lêi hái th¨m nång nhiÖt ®Õn £-min vµ HÐc-man man, c¶ ch¸u g¸i Ti-ti bÐ báng ®· hoµn toµn khoÎ m¹nh. Em cã thÓ cïng lò trÎ cña em. XÐt theo sù m« t¶ cña em th× nh÷ng c« hÇu míi biªn th­ kÓ cho anh biÕt tÊt c¶ chuyÖn ®ã, bëi v× nÕu anh kh«ng cña em thËt lµ nh÷ng con ng­êi ®¸ng chó ý. nhËn ®­îc th­ th× anh nghÜ r»ng mäi c¸i ®Òu æn; ngoµi ra em cßn nî Nota bene1*: nÕu ®Õn chñ nhËt trong gia ®×nh em vÉn cßn qu¸ mét l¸ th­: em ch­a tr¶ lêi l¸ th­ trong ®ã anh ®· chuyÓn cho em chiÕc ch×a khãa ng«i nhµ cña em vµo mïa hÌ n¨m ngo¸i. nhiÒu sù bËn bÞu, khiÕn cho viÖc anh ®Õn ®ã vµ nh÷ng sù bËn bÞu liªn quan ®Õn viÖc anh ®Õn ®ã lµ ch­a tho¶i m¸i ®èi víi em, th× em Nh­ th­êng lÖ, anh lu«n lu«n cã søc khoÎ tèt vµ chØ ®«i chót buån chØ cÇn biªn th­ cho anh vµ göi cho anh mét lÖnh nghiªm kh¾c, cho khi thêi tiÕt trë nªn xÊu, thÕ lµ anh kh«ng thÓ ®i ra ngoµi thµnh phè biÕt anh ph¶i ®Õn vµo ngµy nµo. Anh sÏ tuyÖt ®èi chÝnh x¸c. ®­îc n÷a, mµ ë ®©y, ë Man-se-xt¬ nµy, viÖc ®ã l¹i lµ ®iÒu rÊt bøc M·i m·i cña em thiÕt. Trong suèt mÊy ngµy anh c¶m nhËn ®­îc nh÷ng triÖu chøng Phri-®rÝch quen thuéc b¸o tr­íc vÒ sù t¸i ph¸t cña bÖnh ®au r¨ng ®· hµnh h¹ anh vµo mïa ®«ng võa qua, nh÷ng triÖu chøng Êy ®èi víi anh l¹i _____________________________________________________________________________________________ cµng trë nªn khã chÞu v× chóng ®· g©y c¶n trë khiÕn anh kh«ng t¾m 1* - H·y l­u ý
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1082 1083 ¨ng-ghen göi bl¨ng-c¬, 15 th¸ng ch¹p 1851 ¨ng-ghen göi bl¨ng-c¬, 15 th¸ng ch¹p 1851 C«ng bè lÇn ®Çu In theo b¶n viÕt tay Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1084 1085 ¨ng-ghen göi gien-ni-m¸c, 18 th¸ng ch¹p 1851 M¸c göi v©y-®¬-mai-¬, 19 th¸ng ch¹p 1851 T«i cßn ch­a biÕt chÝnh x¸c bao giê th× t«i cã thÓ khëi hµnh, cã 1 08 thÓ ph¶i ®Õn s¸ng thø bÈy. Nh­ng t«i hy väng ®Õn ®ã chËm nhÊt lµ ¡ng-ghen göi Gien-ni M¸c vµo lóc 6 giê chiÒu thø bÈy, mµ cã thÓ lµ vµo lóc 11 giê s¸ng. Xin ë Lu©n §«n göi lêi th¨m nång nhiÖt ®Õn bµ vµ toµn thÓ gia ®×nh bµ. Ph.¡ng-ghen cña bµ [Man-se-xt¬], tèi thø n¨m, [18 th¸ng Ch¹p1851] C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña nguyªn b¶n In theo b¶n viÕt tay trong Marx- Engels Gesamtausgabe. Dritte Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc B µ M¸c th©n mÕn! Abteilung, Bd.I, 1929 vµ b»ng tiÕng Nga trong C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn T«i ®· nhËn ®­îc c¶ hai bøc th­ cña bµ1* vµ t«i véi tr¶ lêi hai thø nhÊt, t. XXI, 1929 bøc th­ Êy ®Ó th«ng b¸o ngay r»ng mçi ng­êi trong chóng t«i ®­¬ng nhiªn sÏ göi ®i riªng c¸c bµi viÕt cña m×nh, bëi v× nÕu kh«ng nh­ thÕ th× hoµn toµn cã kh¶ n¨ng lµ kh«ng mét bµi nµo trong sè c¸c bµi Êy ®Õn ®­îc tÇu biÓn 533. C¸c bøc th­ cÇn chuyÓn ®Õn Lu©n §«n, ë b­u ®iÖn, vµo tr­íc 5 giê hoÆc tr­íc 6 giê chiÒu thø s¸u. T«i sÏ suy 10 9 nghÜ xem t«i cã thÓ kÞp lµm ®­îc g× - gÇn ®©y t«i ®· ch¸n ngÊy tæ M¸c göi I-«-xÝp V©y-®¬-mai-¬534 quèc m×nh, ®Õn nçi t«i ch¼ng cßn biÕt g× vÒ nã n÷a. Dï thÕ nµo ®i ë Niu Oãc n÷a t«i còng sÏ göi ®i mét c¸i g× ®ã. "Tuyªn ng«n" b»ng tiÕng Anh2*, còng nh­ c¸c sè ®ang ®­îc l­u ë ®©y cña tê b¸o "Schnellpost" Niu Oãc sÏ ®­îc t«i chë theo ®Õn ®ã. Xin bµ h·y nh¾c M¸c biªn th­ cho [Lu©n §«n], 19 th¸ng Ch¹p 1851 28, Deanstreet, Soho V©y-®¬-mai-¬ vµ yªu cÇu V©y-®¬-mai-¬ lËp tøc ®Õn lÊy ë chç §a-na c¸c sè t­¬ng øng cña b¸o "Tribune" råi göi c¸c sè b¸o ®ã ®Õn ®©y ®Ó V ©y-®¬-mai-¬ th©n mÕn! t«i cßn cã thÓ tiÕp tôc c«ng viÖc cña m×nh 3*. C¸ch ®©y ba ngµy t«i ®· nhËn ®­îc th­ cña anh, do ¡ng-ghen chuyÓn. _____________________________________________________________________________________________ 1* Xem tËp nµy, tr. 875-877 (Bøc th­ thø hai ®Õn nay kh«ng cßn l­u ®­îc) Tr­íc hÕt xin göi tíi anh vµ vî anh nh÷ng lêi chóc tèt ®Ñp nhÊt 2* C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen. "Tuyªn ng«n cña §¶ng céng s¶n" (b¶n dÞch ra tiÕng Anh) 3* §©y lµ nãi vÒ viÖc ¡ng-ghen viÕt mét lo¹t bµi "C¸ch m¹ng vµ ph¶n c¸ch m¹ng ë §øc"
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1086 1087 ¨ng-ghen göi gien-ni-m¸c, 18 th¸ng ch¹p 1851 M¸c göi v©y-®¬-mai-¬, 19 th¸ng ch¹p 1851 nh©n dÞp N¨m míi. Vî t«i còng göi nh÷ng lêi chóc nh­ thÕ. HiÖn nay t«i ®ang ngåi viÕt bµi ®Ó göi cho anh. §¬n ®Æt hµng cña
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1088 1089 M¸c göi v©y-®¬-mai-¬, 19 th¸ng ch¹p 1851 M¸c göi v©y-®¬-mai-¬, 19 th¸ng ch¹p 1851 Anh h·y ®Õn chç §a-na; h·y lÊy c¸c sè b¸o "Tribune" trªn ®ã ®· anh ®Õn qu¸ muén, do vËy t«i kh«ng thÓ ngay trong ngµy h«m nay ®¨ng c¸c bµi cña t«i1*, råi anh göi ngay c ¸c bµi Êy cho t«i. T«i kh«ng hoµn thµnh nã ®­îc. §Õn thø ba (ngµy 23 th¸ng Ch¹p) t«i sÏ göi tõ nhËn ®­îc tin tøc g× tõ chç anh Êy vµ v× thÕ t«i kh«ng viÕt th­ n÷a. ®©y cho anh: 1. "Ngµy 18 th¸ng S­¬ng mï cña Lu-i B«-na-p¸c-t¬" T¸c phÈm nµy bÞ gi¸n ®o¹n ®· tõ rÊt l©u råi, cho nªn t«i ph¶i xem cña C.M¸c, 2. "Cuéc chÝnh biÕn ë Ph¸p" cña Ph.V«n-ph¬, 3. " N÷ tê b¸o Êy tr­íc khi tiÕp tôc viÕt, mµ t«i ph¶i viÕt Ýt ra còng v× c¸c lý thÇn Nª-mª-dÝt" cña Vin-hem V«n-ph¬. ¡ng-ghen sÏ göi cho anh do tiÒn b¹c. bµi viÕt cña m×nh - h×nh nh­ vÒ n­íc Phæ - cã thÓ b»ng chuyÕn b­u kiÖn trong ngµy h«m nay. Phrai-li-gr¸t ch­a hoµn tÊt ®­îc mét c¸i Khi nµo t¹p chÝ cña anh xuÊt hiÖn lµ anh cÇn kh«ng nh÷ng göi g× c¶, nh­ng anh Êy cho phÐp anh nªu tªn anh Êy víi t­ c¸ch lµ mét ®Òu ®Æn t¹p chÝ Êy cho chóng t«i, mµ cßn ph¶i göi mét sè l­îng b¶n céng t¸c viªn cña anh. §ang cã nh÷ng cuéc th­¬ng l­îng víi VÐc-th¬. ®ñ ®Ó ph©n phèi nh­ lµ c¸c sè in thö. Còng ®ang lµm nh­ vËy víi Õ ch-ca-ri-ót. C.M¸c toµn t©m cña anh B©y giê anh cã thÓ ®ãng chèt ë Mü Ýt ra lµ mét n¨m. Vµo chñ NÕu anh kh«ng bÞ rµng buéc bëi b¶n hîp ®ång, th× anh ®õng nhËt thø hai cña th¸ng N¨m 1852535 c¸i "®iÒu ®ã " sÏ ch­a b¾t ®Çu. mua cña nh©n vËt bÊt h¹nh Vai-tlinh Ên phÈm "Republik der T«i nghÜ r»ng anh cÇn ho·n Ên hµnh sè ®Çu 1* cho ®Õn khi nhËn Arbeiter" cña «ng ta nhÐ. NÕu anh lµm c¸i viÖc Êy th× cã thÓ lµ anh ®­îc c¸c bµi viÕt kÓ trªn. ChØ chªnh nhau vÎn vÑn cã 5 ngµy th«i. sÏ cã ®­îc hai tr¨m phÇn tö st¬-rau-bin-g¬, nh­ng anh sÏ bÞ mÊt ®i Anh cã thÓ loan b¸o lµ trong c¸c sè tiÕp theo sÏ ®¨ng liªn tôc t¸c ®«ng ®¶o b¹n ®äc. §õng bao giê lªn tiÕng d­íi tªn gäi cò. §©y lµ phÈm cña t«i, thµnh nh÷ng bµi riªng lÎ: "Nh÷ng ph¸t hiÖn míi quy t¾c chung. nhÊt cña chñ nghÜa x· héi", hay "T­ t­ëng chung cña c¸ch m¹ng thÕ kû XIX" cña P.Gi. Pru-®«ng. Bµi phª ph¸n cña C¸c M¸c 536. C«ng bè toµn v¨n lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga In theo b¶n viÕt tay trong C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc H·y viÕt th­ ngay cho A-®«n-ph¬ Clót-x¬, M.S Navy Yard, Oa- b¶n lÇn thø nhÊt, t.XXV, 1934 sinh-t¬n D.C.. Chóng t«i ®· biªn th­ cho anh Êy nãi vÒ anh råi. §ã lµ mét trong sè nh÷ng ng­êi ­u tó vµ hÕt søc tµi giái cña chóng ta; nãi chung anh Êy cã thÓ rÊt h÷u Ých cho anh, ®Æc biÖt trong viÖc thµnh lËp vµ phæ biÕn t¹p chÝ cña anh. Anh ®õng quªn lµm nh÷ng viÖc d­íi ®©y: _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1* §©y lµ nãi vÒ lo¹t bµi cña ¡ng-ghen "C¸ch m¹ng vµ ph¶n c¸ch m¹ng ë §øc" ®­îc 1* -t¹p chÝ "Revolution" ®¨ng trªn b¸o "New-York Daily Tribune" ký tªn M¸c.
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1090 1091 M¸c göi phrai-li-gr¸t, 27 th¸ng ch¹p 1851 M¸c göi phrai-li-gr¸t, 27 th¸ng ch¹p 1851 h×nh hiÖn nay, nÕu viÕt b»ng th¬ th× thËt sù dÔ h¬n lµ viÕt b»ng v¨n 1 10 xu«i, dï viÕt theo tinh thÇn hïng tr¸ng hay lµ hµi h­íc. NÕu nh­ 537 M¸c göi PhÐc-®i-n¨ng Phrai-li-gr¸t ®Õn lóc nµo ®ã anh nÈy ra ý ®Þnh thÓ hiÖn d­íi h×nh thøc nghÖ ë Lu©n §«n thuËt sù hµi h­íc vèn cã cña c¸i vÎ oai vÖ ch©u Phi cña anh trong cuéc sèng riªng t­, th× t«i tin ch¾c r»ng anh sÏ thµnh c«ng c¶ trong thÓ lo¹i nµy. Vî anh ®· nhËn xÐt ®óng khi nãi r»ng trong ng­êi anh [Lu©n §«n], 27 th¸ng Ch¹p 1851 cã rÊt nhiÒu sù l¸u c¸ Èn giÊu. 28, Deanstreet, Soho T«i cã thÓ chuyÓn cho anh l¸ th­ cña V[©y-®¬-mai-¬], nh­ng t«i cÇn tr­íc nhÊt ®­a cho ¡ng-ghen ®äc nã, ch¾c anh Êy sÏ ë ®©y ®Õn C «ng t­íc xø Ma-vri-ta-ni-a1*! thø n¨m, anh Êy ®· hy väng t×m ®­îc vî anh, vµo thø ba tuÇn KÌm theo ®©y t«i göi l¸ th­ cña Õ p-n¬. tr­íc, t¹i "nhµ nguyÖn Do Th¸i". H«m nay t«i l¹i nhËn ®­îc th­ cña V©y-®¬-mai-¬. Ngoµi nh÷ng Héi ®· chuyÓn ®Õn Farrintonstreet, City, Market House, quÇy ®iÒu kh¸c ra, anh Êy cßn viÕt: b¸n r­îu vang cña U.Gi. Ma-xtÕch-x¬. Tõ nay c¸c phiªn häp sÏ diÔn ra vµo c¸c thø n¨m trong tuÇn, vµo 9 giê. Héi cho r»ng - vµ " C¸ch ®©y mÊy ngµy mét sø gi¶ cña "Liªn minh tuyªn truyÒn" Lu©n §«n ®· ®Õn ®©y ®Ó chèng l¹i ®ît quèc tr¸i cña Kin-ken. Ch¾c h¼n c¸c ngµi Êy t­ëng, - trªn c¬ së cho kh«ng ph¶i v« c¨n cø - trô së míi cña Héi n»m trong khu vùc cña r»ng mét nhóm ng­êi tÞ n¹n ®· g©y sù n¸o ®éng v« tÝch sù - r»ng ë ®©y, ë n­íc Mü nµy, anh538. tÊt c¶ mäi ng­êi ph©n thµnh ph¸i Kin-ken vµ ph¸i chèng Kin-ken. Vô giËt g©n víi nh©n vËt C«-sót ®· tõ l©u buéc ng­êi ta quªn Kin-ken råi, vµ qu¶ thËt, mÊy ngh×n ®«-la mµ Rít-xen ®· buéc Pan-míc-xt¬n tõ chøc539 1) ®Ó s¾m vai ng­êi «ng ta sÏ thu ®­îc, thËt kh«ng ®¸ng gi¸ ®Ó bµn luËn nhiÒu nh­ thÕ". anh hïng lËp hiÕn tr­íc mÆt B«-na-p¸c-t¬ vµ 2) ®Ó nh­îng bé n­íc "Dï thÕ nµo th× t«i còng cã thÓ thu xÕp cho anh c«ng viÖc b¸n t¹p chÝ "Revue" ë ®©y. Nga vµ n­íc ¸ o. T«i kh«ng t¸n thµnh ý kiÕn cho r»ng sù viÖc nµy Còng cã thÓ ®¨ng trong Ên phÈm Êy mét sè l­îng nµo ®ã nh÷ng vÇn th¬ míi cña Phrai-li-gr¸t". tr­íc hÕt cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn sè phËn cña nh÷ng ng­êi l­u vong S au khi V[©y-®¬-mai-¬] mét lÇn n÷a Ðp giôc chóng t«i, anh Êy nãi chung vµ ®Õn sè phËn cña chóng t«i nãi riªng; song t«i coi sù viÕt thÕ nµy: viÖc Êy lµ ®iÒu b¸o tr­íc vÒ mét n¨m rÊt bÊt æn vÒ mÆt chÝnh trÞ ®èi " Nh­ng tr­íc hÕt h·y göi mét bµi th¬ nµo ®ã cña Phrai-li-gr¸t: nh÷ng g× l«i cuèn víi n­íc Anh. Theo lêi cña ¡ng-ghen, c¸c th­¬ng gia ë khu Xi-ti nhÊt". còng chia sÎ quan ®iÓm cña chóng t«i cho r»ng cuéc khñng ho¶ng - Mong anh h·y nhiÖt thµnh quan t©m ®iÒu ®ã vµ h·y s¸ng t¸c bµi nã chËm næ ra do c¸c sù kiÖn kh¸c nhau (còng cßn do cã nh÷ng sù ca N¨m míi chóc mõng T©n thÕ giíi. T«i thiÕt t­ëng, trong t×nh lo ng¹i vÒ mÆt chÝnh trÞ, do gi¸ b«ng cao trong n¨m ngo¸i v.v.) - sÏ næ ra chËm nhÊt lµ vµo mïa thu tíi ®©y. Cßn sau c¸c sù kiÖn míi _____________________________________________________________________________________________ 1* ¸m chØ bµi th¬ cña Phrai-li-gr¸t "C«ng t­íc xø Ma-vri-ta-ni-a"
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1092 1093 M¸c göi phrai-li-gr¸t, 27 th¸ng ch¹p 1851 M¸c göi phrai-li-gr¸t, 27 th¸ng ch¹p 1851 ®©y th× t«i, h¬n bao giê hÕt, l¹i cµng tin ch¾c r»ng nÕu kh«ng cã cuéc khñng ho¶ng th­¬ng m¹i th× sÏ kh«ng næ ra cuéc c¸ch m¹ng thùc sù.
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1094 M¸c göi phrai-li-gr¸t, 27 th¸ng ch¹p 1851 T «i cïng gia ®×nh t«i göi lêi th¨m hái ®Õn anh vµ gia ®×nh anh. Göi anh lêi chóc phóc M«-r¬ C«ng bè toµn v¨n lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga In theo b¶n viÕt tay trong C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc b¶n lÇn thø nhÊt, t.XXV, 1934 Phô lôc
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1097 1 M¸c göi vua BØ Lª-«-p«n I ë Bruy-xen Bruy-xen, 7 th¸ng Hai 1845 22, Place du petit sablon Ng­êi ký tªn d­íi ®©y, C¸c M¸c, tiÕn sÜ triÕt häc, hai m­¬i s¸u tuæi, sinh qu¸n ë T¬-ria thuéc V­¬ng quèc Phæ, víi ý nguyÖn ®­îc cïng vî vµ con c­ tró t¹i V­¬ng quèc cña quý Ngµi, - hÕt søc kÝnh cÈn xin quý Ngµi cho phÐp ng­êi viÕt ®¬n nµy ®­îc c­ tró t¹i BØ540. Xin ®­îc h©n h¹nh göi lªn quý Ngµi lêi kÝnh träng s©u s¾c nhÊt. KÝnh ®¬n TiÕn sÜ C¸c M¸c C«ng bè lÇn ®Çu trªn t¹p chÝ "L'Europe In theo b¶n viÕt tay o Nouvelle" N 346, 1924 Nguyªn v¨n lµ tiÕng Ph¸p In b»ng tiÕng Nga lÇn ®Çu
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1098 1099 M¸c göi guª-x¬, 17 th¸ng m­êi 1845 M¸c göi guª-x¬, 10 th¸ng m­êi mét 1845 2 3 M¸c göi thÞ tr­ëng thµnh phè M¸c göi thÞ tr­ëng thµnh phè T¬-ria Guª-x¬ T¬-ria Guª-x¬ Bruy-xen, 17 th¸ng M­êi [1845] Bruy-xen, 10 th¸ng M­êi mét 1845 Rue de l'Alliance, 5 hors de la porte du Louvain KÝnh göi Ngµi Guª-x¬ quËn tr­ëng Hoµng gia Phæ kiªm thÞ T h­a quý Ngµi! tr­ëng T«i xin khÈn kho¶n ®Ò nghÞ quý Toµ thÞ chÝnh Hoµng gia quËn Th­a quý Ngµi! T¬-ria dµnh cho t«i sù gióp ®ì b»ng viÖc cho phÐp t«i ®­îc sang Phóc ®¸p bøc th­ cña quý Ngµi ®Ò ngµy 8 th¸ng nµy, t«i xin tr¶ sèng ë Hîp chñng quèc B¾c Mü. GiÊy chøng nhËn vÒ viÖc t«i ®­îc lêi r»ng l¸ ®¬n cña t«i ®Ò ngµy 17 th¸ng tr­íc vÒ viÖc t«i xin rót miÔn phôc vô trong qu©n ®éi Hoµng gia Phæ541 ch¾c ch¾n hiÖn ®· cã khái quèc tÞch Hoµng gia Phæ, do t«i sang sèng ë Hîp chñng quèc trong v¨n phßng Ngµi thÞ tr­ëng T¬-ria hoÆc trong Toµ thÞ chÝnh Hoa Kú, chØ liªn quan ®Õn c¸ nh©n t«i, nh­ng t«i ®Ò nghÞ còng thùc Hoµng gia. hiÖn ®iÒu ®ã ®èi víi gia ®×nh t«i, nÕu ®iÒu ®ã lµ cÇn thiÕt ®Ó ®­îc Xin göi tíi quý Ngµi lêi chµo tr©n träng. phÐp sang sèng ë ®ã. TiÕn sÜ C¸c M¸c Xin göi tíi quý Ngµi lêi chµo tr©n träng. TiÕn sÜ C¸c M¸c C«ng bè lÇn ®Çu trong tËp s¸ch máng: In theo b¶n viÕt tay H.Schiel "Die Umwelt des jungen Karl Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc C«ng bè lÇn ®Çu trong tËp s¸ch máng: In theo b¶n viÕt tay Marx", Trier, 1954 In b»ng tiÕng Nga lÇn ®Çu H.Schiel "Die Umwelt des jungen Karl Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc Marx", Trier, 1954 In b»ng tiÕng Nga lÇn ®Çu
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1100 1101 g ien-ni M¸c göi v©y-®¬-mai-¬, 17 th¸ng ba 1848 gien-ni M¸c göi v©y-®¬-mai-¬, 17 th¸ng ba 1848 n ­íc §øc hoµn toµn cÇn ph¶i kiªn quyÕt ph©n ®Þnh ranh giíi c¸i 4 hiÖp héi nµy v× nã sÏ lµm « nhôc ng­êi §øc. NÕu tê "Dampfboot" Gien-ni M¸c göi I-«-xÝp V©y-®¬-mai-¬ ch­a ®­îc sím xuÊt b¶n th× ®Ò nghÞ ngµi so¹n th¶o - trªn c¬ së ë Ham nh÷ng d÷ liÖu nµy - mét bµi viÕt nhá ®Ó ®¨ng trªn nh÷ng tê b¸o §øc nµo ®ã mµ giê ®©y Ngµi cã quan hÖ nhiÒu nhÊt ë miÒn Nam. Mong Ngµi h·y cè g¾ng phæ biÕn hÕt søc réng r·i th«ng b¸o nµy 1* Pa-ri, thø n¨m , [17 th¸ng Ba 1848] trªn c¸c tê b¸o §øc. Kh¸ch s¹n "Man-se-xt¬", rue Gramment No1 T«i cßn muèn viÕt nhiÒu n÷a ®Ó th«ng b¸o víi Ngµi vÒ phong trµo ®¸ng chó ý ®ang diÔn ra ë ®©y, phong trµo nµy ph¸t triÓn lªn Ngµi V©y-®¬-mai-¬ th©n mÕn! tõng phót (tèi h«m nay tr­íc cöa toµ thÞ chÝnh ®· cã 400 000 c«ng Chång t«i l¹i rÊt bËn rén, trong c¸i thµnh phè khæng lå nµy, víi nh©n diÔu hµnh qua ®©y). Khèi quÇn chóng nh÷ng ng­êi biÓu t×nh nhiÒu c«ng viÖc vµ víi nh÷ng chuyÖn ch¹y ng­îc ch¹y xu«i, cho nªn ngµy cµng ®«ng thªm. Nh­ng t«i qu¸ bËn rén víi c«ng viÖc néi trî ®· uû nhiÖm cho t«i viÕt th­ ®Ò nghÞ Ngµi ®¨ng trªn tê "Westphälisches vµ ch¨m sãc ba ®øa bÐ1* cña t«i, ®Õn nçi t«i chØ cßn thêi gian ®Ó tõ Dampfboot" b¶n th«ng b¸o d­íi ®©y: ë ®©y - vÒ viÖc nµy th× Ngµi n¬i xa x«i göi lêi th¨m hái nång nhiÖt ®Õn Ngµi vµ vî Ngµi. Luy-ninh ®· biÕt tØ mØ - ®· thµnh lËp mét sè hiÖp héi §øc, nh­ng Xin göi lêi chµo anh em. c©u l¹c bé c«ng nh©n §øc, trong ®ã ®øng ®Çu lµ nh÷ng ng­êi §øc ë Ng­êi ®ång bµo tha h­¬ng cña Ngµi Gien-ni M¸c Lu©n §«n: S¸p-p¬, Bau-¬, M«n vµ nh÷ng ng­êi §øc ë Bruy-xen: M¸c, V«n-ph¬, ¡ng-ghen, Va-lau, Boãc-n¬ (th«ng qua H¸c-ni vµ Gi«n-x¬ hä còng cã quan hÖ trùc tiÕp víi c¸c thµnh viªn cña phong C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong In theo b¶n viÕt tay trµo HiÕn ch­¬ng ë Anh), - c©u l¹c bé nµy kh«ng cã ®iÒu nµo chung C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc lÇn thø nhÊt, t.XXV, 1934 víi Héi d©n chñ §øc, ®øng ®Çu lµ Buèc-n¬-stai-n¬, Boãc-stÕt, HÐc- vÕch, Ph«n-c¬, §Õch-c¬ vµ nh÷ng ng­êi kh¸c542, hiÖp héi ®ã ®· phÊt ngän cê cã ba mÇu ®en - ®á - vµng (tuy nhiªn, vÒ mÆt nµy Quèc héi hiÖp bang ®· ®i tr­íc nã), ®Ò cËp ®Õn cha Bluy-kh¬ vµ tiÕn hµnh c«ng viÖc luyÖn tËp qu©n sù hµ kh¾c trong c¸c chi héi, d­íi sù chØ huy cña c¸c sÜ quan Phæ ®· håi h­u. §øng tr­íc mÆt n­íc Ph¸p vµ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1* Râ rµng lµ trong b¶n viÕt tay ®· viÕt nhÇm: xÐt theo néi dung l¸ th­ nµy th× nã ®­îc viÕt vµo thø s¸u, ngµy 17 th¸ng Ba. 1* - Gien-ni, Lau-ra vµ Ðt-ga M¸c
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1102 1103 c«n-r¸t sram göi v©y-®¬-mai-¬, 8 th¸ng giªng 1850 c«n-r¸t sram göi v©y-®¬-mai-¬, 8 th¸ng giªng 1850 Ngµi h·y söa, trong b¶n th«ng b¸o, møc gi¸ 24 thµnh 25 hoÆc thµnh 5 20 din-bÐc-gr«-sen; møc gi¸ sau cïng Êy lµ hîp lý nhÊt, v× thÕ ng­êi C«n-r¸t Sram göi I-«-xÝp bu«n s¸ch ®· ®Ò nghÞ møc gi¸ nµy. T¹i Phran-phuèc ch¾c ch¾n Ngµi sÏ dÉn ®Çu phong trµo ñng hé t¹p chÝ "Revue", cßn c¸c kho¶n chi phÝ V©y-®¬-mai-¬ cho c¸c ®¹i lý phô, cho kh©u giao dÞch v.v. th× xin Ngµi h·y tÝnh vµo ë Phran-phuèc trªn s«ng Mai-n¬ kho¶n chóng t«i chÞu. T«i sÏ göi cho Ngµi bao nhiªu b¶n? ë ®©y hiÖn thêi Ýt cã g× míi. St¬-ru-v¬ vµ Hai-n¬-txen lu«n g©y nh÷ng chuyÖn tai tiÕng tuú theo ý thÝch cña hä, vµ hä lµm mÊt Lu©n §«n, 8 th¸ng Giªng 1850 thanh danh theo søc cña hä, cña b¶n th©n hä còng nh­ cña toµn V ©y-®¬-mai-¬ th©n mÕn! giíi l­u vong §øc. Nãi chung hai nh©n vËt ®éc tµi Êy ®· tóm tãc T«i viÕt th­ cho Ngµi theo sù uû nhiÖm cña M¸c lµ ng­êi bËn rén nhau - tuång nh­ thÓ St¬-ru-v¬ ®· ®¸nh c¾p cña Hai-n¬-txen mét ®Õn tËn cæ víi c«ng viÖc ®Ó ®¶m b¶o ra sè ®Çu tiªn cña t¹p chÝ ý t­ëng nµo ®ã(?!) S¾p tíi ®©y t«i sÏ biªn th­ cho Brun lµ ng­êi mµ "Revue". T¹p chÝ "Revue" sÏ ®­îc c¸c nhµ xuÊt b¶n ph¸t hµnh, ngoµi t«i nhê Ngµi chuyÓn lêi th¨m hái, ®Õn lóc Êy t«i sÏ kÓ tØ mØ vÒ t×nh ra, t¹i c¸c thµnh phè lín h¬n c«ng viÖc Êy sÏ do c¸c ®¹i lý ®¶m h×nh ë ®©y. nhiÖm. Kh©u in Ên v.v. ®­îc tiÕn hµnh ë H¨m-buèc, tõ ®ã t¹p chÝ Ngµi cã cÇn ®Õn mét th«ng tÝn viªn tõ Lu©n §«n kh«ng? T«i cã nµy sÏ ®­îc göi ®i cho c¸c ®¹i lý. Sè ®Çu sÏ ®­îc xuÊt b¶n chËm ®«i thÓ göi ngay cho Ngµi nh÷ng tin tøc quan träng nhÊt tõ nghÞ viÖn, chót; c¸c sè kh¸c sÏ nhanh chãng ®­îc xuÊt b¶n tiÕp theo nã, cho nªn ch¾c ch¾n nh÷ng tin tøc Êy sÏ g©y sù chó ý. T«i th­êng xuyªn theo cã lÏ sè th¸ng Ba sÏ xuÊt b¶n vµo ®Çu th¸ng. §Õn khi viÖc xuÊt b¶n dâi phong trµo ñng hé c¶i c¸ch tµi chÝnh543 ë A nh vµ cã thÓ gióp Ngµi cña t¹p chÝ "Revue" ®­îc thu xÕp tèt ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh th× nã th­êng xuyªn n¾m ®­îc t×nh h×nh vÒ ph­¬ng diÖn nµy. Vµi ngµy n÷a sÏ ®­îc xuÊt b¶n mçi th¸ng hai kú. §Ò nghÞ Ngµi cho ®¨ng ngay b¶n t«i sÏ göi mét bµi cho Ngµi ®Ó thö, vµ khi cã dÞp Ngµi sÏ cã thÓ nãi th«ng b¸o ngay c¶ khi tê "Kö lnische Zeitung" cßn ch­a nhËn ®­îc cho t«i biÕt xem Ngµi cã muèn nhËn nh÷ng bµi viÕt cña t«i kh«ng vµ nã. VÒ c¸c bµi viÕt cña Ngµi vÒ miÒn Nam n­íc §øc th× M¸c muèn Ngµi sÏ tr¶ bao nhiªu tiÒn vÒ c¸c bµi Êy. ë ®©y, ë n­íc Anh, cÇn cã nhËn ®­îc chóng cµng sím cµng tèt ®Ó ®¨ng trong sè th¸ng Hai; tiÒn ®Ó tr¶ tiÒn mãn bÝt-tÕt vµ tiÒn bia. còng kh«ng cÇn thiÕt l¾m ph¶i ®­a ra trong c¸c bµi Êy nh÷ng sù Ng­êi céng s¶n míi chµo ®êi cña M¸c tªn lµ Hen-rÝch £-®u-¸c kiÖn míi nhÊt, v× ®»ng nµo th× còng kh«ng thÓ lµm ®­îc viÖc ®ã; t«i Hai Phèc-x¬. CËu bÐ ra ®êi vµo ngµy 5 th¸ng M­êi mét, v× vËy ng­êi thiÕt nghÜ, tèt nhÊt nªn kÕt thóc bµi vë vµo ngµy 15 mçi th¸ng vµ ta gäi cËu lµ Hai Phèc-x¬544. HiÖn thêi cËu bÐ lµm mäi ng­êi ®inh tai kÞp thêi göi b¶n th¶o ®i, tÝnh to¸n sao cho cã thÓ nhËn ®­îc b¶n nhøc ãc v× tiÕng gµo cña nã, nh­ng kh«ng nghi ngê g× n÷a, víi thêi th¶o ë ®©y vµo ngµy 19 hoÆc 20 mçi th¸ng. Cßn mét ®iÒu n÷a - xin gian cËu bÐ Êy sÏ biÕt ®iÒu.
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1104 1105 c«n-r¸t sram göi v©y-®¬-mai-¬, 8 th¸ng giªng 1850 c«n-r¸t sram göi v©y-®¬-mai-¬, 8 th¸ng giªng 1850 X in göi lêi th¨m hái cña tÊt c¶ nh÷ng ng­êi quen. Göi Ngµi lêi
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1106 1107 gien-ni m¸c göi v©y-®¬-mai-¬, 20 th¸ng n¨m 1850 gien-ni m¸c göi v©y-®¬-mai-¬, 20 th¸ng n¨m 1850 G Çn mét n¨m ®· tr«i qua kÓ tõ khi t«i ®­îc Ngµi vµ phu nh©n chµo nång nhiÖt. ®¸ng yªu cña Ngµi ®ãn tiÕp hÕt søc th©n mËt vµ nång nhiÖt, khi Êy Sram cña Ngµi ®­îc sèng ë chç Ngµi t«i c¶m thÊy dÔ chÞu nh­ ë nhµ m×nh. VËy mµ [Ghi thªm cña M¸c] suèt thêi gian dµi võa qua t«i cø biÖt v« ©m tÝn nh­ ®· tõ gi· câi ®êi. T«i ®· kh«ng tr¶ lêi khi phu nh©n Ngµi göi cho t«i mét l¸ th­ 1* V©y-®¬-mai-¬ [th©n] mÕn! hÕt søc niÒm në. T«i ®· im lÆng ngay c¶ khi chóng t«i ®­îc biÕt tin [T«i göi]1* cho anh tê biªn lai cÇm ®å545. Xin anh lµm ¬n h·y t¸i vÒ ch¸u bÐ cña Ngµi ra ®êi. Sù im lÆng nµy rÊt th­êng lµm cho t«i tôc nã, c¸c chi phÝ vÒ viÖc ®ã h·y rót [tõ]1* kho¶n tiÒn ®¨ng ký mua buån phiÒn, nh­ng trong phÇn lín c¸c tr­êng hîp lµ v× t«i kh«ng t¹p chÝ. T«i vµ vî [t«i]1* xin göi lêi hái th¨m nång nhiÖt tíi vî anh vµ thÓ viÕt th­ ®­îc; ngay c¶ h«m nay còng vÊt v¶ l¾m t«i míi biªn anh. th­ ®­îc. C.M¸c Song, t×nh huèng buéc t«i ph¶i cÇm bót - xin Ngµi h·y gÊp rót göi ®Õn cho chóng t«i sè tiÒn ®· hoÆc sÏ thu ®­îc nhê b¸n t¹p chÝ "Revue". Chóng t«i hÕt søc cÇn ®Õn sè tiÒn Êy. DÜ nhiªn sÏ kh«ng cã C«ng bè lÇn ®Çu In theo b¶n viÕt tay Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc mét ai cã thÓ tr¸ch cø chóng t«i r»ng ®· cã lóc nµo ®ã chóng t«i nhÊn m¹nh viÖc chóng t«i ®· ph¶i hy sinh bao nhiªu vµ chóng t«i ®· ph¶i tr¶i qua nh÷ng g× trong nh÷ng n¨m nµy. C«ng chóng Ýt biÕt, nãi ®óng h¬n th× hä hÇu nh­ hoµn toµn kh«ng am hiÓu vÒ nh÷ng c«ng viÖc cña c¸ nh©n chóng t«i - chång t«i lµ mét ng­êi rÊt mùc th­íc vÒ ph­¬ng diÖn nµy vµ thµ ph¶i hy sinh ®Õn vËt cuèi cïng cßn 6 h¬n ph¶i ®ång ý lµm c¸i viÖc ®i ¨n xin theo kiÓu nh÷ng ng­êi d©n Gien-ni M¸c göi I-«-xÝp V©y-®¬-mai-¬ chñ mµ hiÖn "c¸c vÞ ®¹i phu" ®ang lµm. Nh­ng thiÕt t­ëng, ®iÒu mµ chång t«i cã thÓ tr«ng ®îi ë b¹n bÌ cña m×nh, ®Æc biÖt lµ ë nh÷ng ë Phran-phuèc trªn s«ng Mai-n¬ nh©n vËt ë Khuªn, ®ã lµ mét sù ñng hé b»ng viÖc lµm tÝch cùc ®èi víi t¹p chÝ "Revue" cña chång t«i. Chång t«i tr­íc nhÊt cã thÓ hy väng cã ®­îc sù ñng hé Êy ë n¬i mµ ng­êi ta biÕt râ lµ chång t«i ®· [Lu©n §«n], 20 th¸ng N¨m [1850] cã nh÷ng hy sinh nh­ thÕ nµo cho tê "Neue Rheinische Zeitung". Ngµi V©y-®¬-mai-¬ th©n mÕn! Thay v× nh­ vËy th× c«ng viÖc l¹i hoµn toµn bÞ sôp ®æ chØ v× sù qu¶n _____________________________________________________________________________________________ lý nã mét c¸ch cÈu th¶ vµ v« tæ chøc; khã cã thÓ nãi ®­îc xem ®iÒu 1* ë chç nµy b¶n viÕt tay bÞ h­ h¹i.
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1108 1109 gien-ni m¸c göi v©y-®¬-mai-¬, 20 th¸ng n¨m 1850 gien-ni m¸c göi v©y-®¬-mai-¬, 20 th¸ng n¨m 1850 g× ®· g©y h¹i nhiÒu h¬n - t×nh tr¹ng tr× trÖ xÈy ra cã ph¶i do lçi cña kh¸c sÏ bÞ kª biªn ®Ó g¸n nî. Khi x¶y ra thêi kú bÊt h¹nh cña ph¶n nhµ xuÊt b¶n hay lµ do lçi cña nh÷ng ng­êi chØ ®¹o c«ng viÖc nµy, c¸ch m¹ng, chång t«i ®· sang Pa-ri. T«i ®· ®i theo chång cïng víi còng nh­ do lçi cña nh÷ng ng­êi quen biÕt ë Khuªn, hay lµ nãi ba ®øa con cña t«i1*. Chång t«i ch­a kÞp æn ®Þnh cuéc sèng ë Pa-ri th× chung do toµn bé th¸i ®é cña nh÷ng ng­êi d©n chñ. ng­êi ta l¹i trôc xuÊt anh Êy, cßn b¶n th©n t«i vµ c¸c con t«i th× bÞ cÊm tiÕp tôc c­ tró ë ®ã. T«i l¹i theo chång t«i b¨ng qua biÓn La ë ®©y chång t«i ®· hoµn toµn bÞ khèn khæ v× nh÷ng lo toan M¨ng-s¬. Mét th¸ng sau th× ®øa con thø t­ cña chóng t«i2* ra ®êi. th­êng nhËt nhá nhÆt nhÊt. Vµ tÊt c¶ c¸i ®ã ®· diÔn ra d­íi mét Ph¶i biÕt râ Lu©n §«n vµ c¸c ®iÒu kiÖn sèng ë ®©y th× míi hiÓu ®­îc h×nh thøc g©y bùc béi ®Õn møc ®é lµ chång t«i ph¶i dån hÕt nghÞ lùc, thÕ nµo lµ nu«i ba ®øa con vµ ®Î thªm ®øa thø t­. ChØ riªng tiÒn toµn bé ý thøc b×nh tÜnh, cøng r¾n ©m thÇm vÒ lßng tù träng míi cã thÓ ®øng v÷ng ®­îc trong cuéc ®Êu tranh diÔn ra hµng ngµy, hµng thuª c¨n hé chóng t«i ®· ph¶i tr¶ 42 ta-le mçi th¸ng. TÊt c¶ c¸c giê nµy. Ngµi V©y-®¬-mai-¬ th©n mÕn, Ngµi ®· biÕt r»ng tr­íc ®©y kho¶n Êy, chóng t«i ®· tr¶ ®­îc b»ng sè tiÒn cña chÝnh m×nh mµ chång t«i ®· cã nh÷ng sù hy sinh nh­ thÕ nµo cho tê b¸o1*. Chång t«i chóng t«i ®· cã. Nh­ng sè tiÒn kh«ng nhiÒu cña chóng t«i ®· c¹n kiÖt ®· bá vµo tê b¸o Êy hµng ngh×n tiÒn mÆt, anh Êy ®· trë thµnh ng­êi cïng víi viÖc xuÊt b¶n tê "Revue". MÆc dï cã ký tho¶ thuËn, nh­ng së h÷u tê b¸o Êy - nh÷ng ng­êi d©n chñ cã lßng tõ thiÖn ®· ®Èy tiÒn vÉn kh«ng ®­îc göi tíi, mµ nÕu cã ®­îc göi ®Õn th× còng chØ lµ chång t«i vµo viÖc lµm nµy, nÕu kh«ng hä ph¶i ®Ých th©n chÞu tr¸ch nh÷ng kho¶n tiÒn nhá lÎ tÎ, v× thÕ ë ®©y chóng t«i ®· l©m vµo c¶nh nhiÖm vÒ nh÷ng kho¶n nî - vµ ®iÒu ®ã x¶y ra ®óng vµo lóc ®· gÇn khñng khiÕp nhÊt. nh­ kh«ng cßn hy väng thu ®­îc th¾ng lîi. §Ó cøu thanh danh chÝnh T«i sÏ m« t¶ víi Ngµi, kh«ng hÒ t« vÏ thªm, chØ mét ngµy cña trÞ cña tê b¸o, ®Ó cøu danh dù c«ng d©n cña nh÷ng ng­êi quen biÕt ë cuéc sèng cña chóng t«i, vµ Ngµi sÏ thÊy râ r»ng cã lÏ chØ cã mét sè Khuªn, chång t«i ®· g¸nh chÞu lªn vai m×nh tÊt c¶ nh÷ng nçi gian Ýt ng­êi l­u vong míi nÕm tr¶i t×nh c¶nh t­¬ng tù. V× ë ®©y nh÷ng khæ, ®· ph¶i b¸n ®i chiÕc m¸y ch÷ cña m×nh, ®· ph¶i bá ra tÊt c¶ sè bµ vó em lÊy tiÒn c«ng qu¸ ®¾t, cho nªn t«i ®· quyÕt ®Þnh tù m×nh tiÒn thu ®­îc, vµ tr­íc khi ra ®i ®· ph¶i vay 300 ta-le ®Ó tr¶ tiÒn cho con bó, bÊt chÊp nh÷ng c¬n ®au khñng khiÕp th­êng xuyªn ë thuª ®Þa ®iÓm míi, tr¶ nhuËn bót cho c¸c biªn tËp viªn v.v. mµ chång ngùc vµ l­ng. Nh÷ng ®øa con bÐ nhá téi nghiÖp cña t«i ®· bó s÷a t«i th× thuéc diÖn bÞ trôc xuÊt b¾t buéc. cña t«i cïng víi bao nçi khã nhäc vµ ®au khæ ©m thÇm, cho nªn Ngµi biÕt ®Êy, chóng t«i ®· kh«ng ®Ó l¹i cho m×nh c¸i g× c¶. T«i ®· chÝnh nã còng th­êng xuyªn èm ®au, c¶ ®ªm lÉn ngµy bÞ ®au ®ín ®i Phran-phuèc ®Ó cÇm cè nh÷ng ®å quý b»ng b¹c, nh÷ng thø cuèi do nh÷ng c¬n ®au d÷ déi. Tõ khi ch¸u bÐ ra ®êi, ch­a mét ®ªm nµo cïng cßn l¹i cña chóng t«i. ë Khuªn t«i ®· uû nhiÖm cho ng­êi ta ch¸u ngñ l©u h¬n hai - ba giê. GÇn ®©y thªm vµo hiÖn t­îng Êy l¹i ®em b¸n ®å gç cña t«i v× lóc Êy cã nguy c¬ lµ quÇn ¸o vµ mäi thø cßn nh÷ng c¬n co giËt d÷ déi, vµ ch¸u bÐ lu«n lu«n ë gi÷a sù sèng _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1* - Gien-ni, Lau-ra vµ Ðt-ga M¸c 1* - "Neue Rheinische Zeitung" 2* - Hen-rÝch Gvi-®« M¸c
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1110 1111 gien-ni m¸c göi v©y-®¬-mai-¬, 20 th¸ng n¨m 1850 gien-ni m¸c göi v©y-®¬-mai-¬, 20 th¸ng n¨m 1850 vµ c¸i chÕt. V× nh÷ng ®au ®ín Êy mµ ch¸u bÐ ®· bó rÊt m¹nh khiÕn m×, ng­êi b¸n thÞt vµ b¸n s÷a, nh÷ng ng­êi nµy ®· ho¶ng sî v× vô ngùc t«i bÞ ®au, ®· xuÊt hiÖn nh÷ng chç r¹n trªn da, nhiÒu khi m¸u Çm Ü, kª biªn tµi s¶n, vµ hä ®· bÊt chît cÇm nh÷ng phiÕu ghi nî bæ ®· ch¶y vµo c¸i måm bÐ nhá më ngá vµ run rÈy cña nã. Cã mét lÇn nhµo vµo t«i. Nh÷ng chiÕc gi­êng bÞ ®em b¸n ®­îc ng­êi ta khiªng t«i ngåi bÕ ch¸u bÐ th× bµ chñ nhµ bçng nhiªn xuÊt hiÖn. Trong suèt ra khái ng«i nhµ, khu©n lªn xe ngùa - vµ ®iÒu g× xÈy ra vËy? Lóc Êy mïa ®«ng chóng t«i ®· tr¶ cho bµ h¬n 250 ta-le, cßn sè tiÒn cßn l¹i ®· muén, sau khi mÆt trêi ®· lÆn; vµo thêi ®iÓm nµy luËt ph¸p n­íc - theo hîp ®ång - chóng t«i ph¶i tr¶ kh«ng ph¶i cho bµ ta, mµ cho Anh nghiªm cÊm chë ®å ®¹c, thÕ lµ ng­êi chñ nhµ xuÊt hiÖn víi c¸c l·nh chóa cña bµ ta, mµ vÞ l·nh chóa nµy th× ®· kª biªn tµi s¶n cña nh©n viªn c¶nh s¸t ®i theo, «ng ta tuyªn bè r»ng ë ®©y cã thÓ cã c¸c bµ ta tõ tr­íc råi. Bµ ta ®· tõ chèi b¶n hîp ®ång vµ ®ßi 5 pao mµ ®å ®¹c cña «ng ta vµ r»ng chóng t«i muèn bá ch¹y ra n­íc ngoµi. chóng t«i cßn nî bµ ta. V× chóng t«i kh«ng cã tiÒn (th­ cña Nau-t¬ Ch­a ®Çy 5 phót sau tr­íc cöa nhµ chóng t«i ®· tô tËp Ýt nhÊt 200 ®Õn qu¸ muén), hai nh©n viªn mâ toµ liÒn xuÊt hiÖn vµ kª biªn - 300 kÎ tß mß, tÊt c¶ bän du ®·ng thuéc khu Chen-xi. C¸c chiÕc toµn bé sè tµi s¶n nhá cña t«i - gi­êng, quÇn ¸o lãt, v¸y ¸o - tÊt c¶ gi­êng l¹i bÞ khiªng vµo nhµ; chØ s¸ng h«m sau míi cã thÓ trao chóng mäi thø, thËm chÝ chiÕc n«i cña ®øa con téi nghiÖp cña t«i vµ nh÷ng cho ng­êi mua vµo lóc mÆt trêi ®· mäc. Cuèi cïng khi ®· b¸n hÕt ®å ch¬i tèt nhÊt cña c¸c con g¸i cña t«i mµ lóc Êy chóng còng ®øng mäi t­ trang cña chóng t«i, chóng t«i ®· cã kh¶ n¨ng tr¶ hÕt nî ®Õn ë ®ã, giµn giôa n­íc m¾t. Hai viªn mâ toµ ®· ®e däa sau 2 giê n÷a ®ång xu cuèi cïng, t«i cïng víi nh÷ng ®øa con dÔ th­¬ng cña t«i sÏ lÊy ®i toµn bé tµi s¶n. Víi ngùc ®au, t«i lÏ ra lóc ®ã ®· cã thÓ chuyÓn ®Õn hai c¨n phßng nhá hiÖn nay cña chóng t«i t¹i mét ph¶i ngåi trªn nÒn sµn trèng tr¬n cïng víi c¸c ®øa con cña t«i run kh¸ch s¹n §øc, cã ®Þa chØ: 1, Leicesterstreet, Leicester Square, t¹i ®ã chóng t«i Ýt nhiÒu ®· t­¬ng ®èi æn ®Þnh ®­îc víi gi¸ nhµ 51/2 p.xt. rÈy v× l¹nh. Ng­êi b¹n cña chóng t«i Sram ®· hÊp tÊp vµo thµnh phè t×m sù trî gióp. Nh­ng khi «ng Êy võa ngåi vµo chiÕc xe ngùa 2 mçi tuÇn. b¸nh th× nh÷ng con ngùa liÒn phãng ®i, trong lóc xe ch¹y «ng Êy ®· B¹n th©n mÕn, xin Ngµi h·y thø lçi cho t«i ®· m« t¶ tØ mØ vµ nh¶y ra khái xe thÕ lµ ng­êi ta ®· ph¶i mang «ng Êy, m×nh ®Çy t­êng tËn ®Õn thÕ vÒ chØ mét ngµy cuéc sèng cña chóng t«i ë ®©y. T«i m¸u, vµo nhµ t«i, t¹i ®ã t«i ngåi khãc cïng nh÷ng ®øa con run rÈy biÕt r»ng lµm nh­ thÕ lµ thiÕu khiªm tèn, nh­ng tèi h«m nay tr¸i téi nghiÖp cña t«i. tim t«i nghÑn ngµo, tay t«i run lªn vµ t«i muèn, dï chØ mét lÇn, ®­îc gi·i bµy t©m t­ víi mét trong sè nh÷ng ng­êi b¹n l©u nhÊt, tèt nhÊt Sang ngµy h«m sau chóng t«i ®· ph¶i b­íc ra khái c¨n hé. Trêi vµ trung thµnh nhÊt cña chóng t«i. Xin Ngµi ®õng nghÜ r»ng nh÷ng l¹nh, ®Çy mï tèi vµ m­a ­ít. Chång t«i ®i t×m chç tró ngô cho chóng nçi khæ Êy v× nh÷ng chuyÖn nhá nhÆt ®· lµm t«i ng· gôc. T«i biÕt t«i, nh­ng kh«ng mét ai chÞu cho chóng t«i vµo nhµ m×nh cïng víi qu¸ râ r»ng chóng t«i hoµn toµn kh«ng c« ®éc trong cuéc ®Êu tranh bèn ®øa con. Sau cïng ®· cã mét ng­êi b¹n ®Õn gióp chóng t«i, cña chóng t«i vµ r»ng sè phËn vÉn ch­a mØm c­êi víi t«i - t«i lµ chóng t«i tr¶ tiÒn thuª nhµ, t«i nhanh chãng ®em b¸n tÊt c¶ c¸c mét trong sè Ýt nh÷ng phô n÷ h¹nh phóc, bëi v× bªn c¹nh t«i cã chiÕc gi­êng cña m×nh ®Ó tr¶ tiÒn cho chñ hiÖu thuèc, chñ hiÖu b¸nh
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1112 1113 gien-ni m¸c göi v©y-®¬-mai-¬, 20 th¸ng n¨m 1850 gien-ni m¸c göi v©y-®¬-mai-¬, 20 th¸ng n¨m 1850 ng­êi chång th©n yªu cña t«i, chç dùa cña cuéc ®êi t«i. §iÒu thËt sù tiÒn. T«i tin ch¾c r»ng Ngµi sÏ sö dông nh÷ng dßng nµy chØ nh­ lµm t«i ®au khæ ®Õn tËn ®¸y lßng, ®iÒu lµm cho tr¸i tim t«i ph¶i rØ mét ng­êi b¹n nh¹y c¶m vµ ©n cÇn cña chóng t«i. m¸u - ®ã lµ viÖc chång t«i ®· ph¶i chÞu ®ùng biÕt bao nhiªu ®iÒu vÊt T¹m biÖt Ngµi, b¹n th©n mÕn! Xin Ngµi chuyÓn lêi th¨m hái nång v¶ vµ nhá nhÆt trong khi lÏ ra cã thÓ gióp anh Êy b»ng mét chót g× nhiÖt nhÊt ®Õn ng­êi vî dÔ th­¬ng cña Ngµi vµ xin Ngµi thay mÆt ®ã hÕt søc nhá th«i, vµ anh Êy, mét ng­êi ®· tõng hÕt søc s½n sµng vµ mét ng­êi mÑ ®· nhá bao nhiªu n­íc m¾t cho ®øa con bÐ báng cña hå hëi gióp ®ì nhiÒu ng­êi, vËy mµ ë ®©y b¶n th©n anh Êy l¹i kh«ng m×nh, h·y h«n ch¸u bÐ th©n th­¬ng cña Ngµi. NÕu vî Ngµi tù m×nh nhËn ®­îc mét sù gióp ®ì nµo. Nh­ng th­a ngµi V©y-®¬-mai-¬ th©n cho con bó, th× Ngµi ®õng cho chÞ Êy biÕt g× vÒ l¸ th­ nµy. T«i biÕt, mÕn, xin Ngµi ®õng nghÜ r»ng chóng t«i cã nh÷ng ®ßi hái ®èi víi ai ®ã. mäi sù lo l¾ng cã ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo vµ nã ¶nh h­ëng xÊu nh­ NÕu chóng t«i ®· tõng nhËn ®­îc sù gióp ®ì cña ai ®ã, th× chång t«i thÕ nµo ®Õn c¸c ch¸u bÐ. Ba ®øa con lín cña chóng t«i ®Òu c¶m thÊy vÉn cßn cã kh¶ n¨ng dïng tiÒn cña m×nh ®Ó hoµn tr¶ sù gióp ®ì Êy. m×nh rÊt khoÎ bÊt chÊp mäi ®iÒu. C¸c ch¸u g¸i th× xinh ®Ñp, nh­ hoa §iÒu duy nhÊt mµ chång t«i cã quyÒn ®ßi hái ë nh÷ng ng­êi ®­îc në ré, vui t­¬i, yªu ®êi, cßn ch¸u trai bÐo phÞ cña chóng t«i th× ®Çy anh Êy chia sÎ nh÷ng t­ t­ëng cña m×nh, nh÷ng ng­êi ®­îc anh Êy tÝnh hµi h­íc vµ nh÷ng trß ngé nghÜnh nhÊt. Chµng ranh con Êy suèt ñng hé vµ dùa vµo anh Êy, - ®ã lµ th¸i ®é biÓu hiÖn mét nghÞ lùc ngµy nghªu ngao to hÕt cì nh÷ng bµi h¸t ngé nghÜnh víi mét vÎ c«ng t¸c lín h¬n, sù tham gia nhiÒu h¬n vµo t¹p chÝ "Revue" cña hïng dòng kh¸c th­êng. Toµn bé ng«i nhµ rung lªn mçi khi nã cÊt anh Êy. T«i cã thÓ kiªu h·nh vµ m¹nh d¹n kh¼ng ®Þnh ®iÒu ®ã. Hä cao hÕt cì giäng h¸t nh÷ng lêi trong bµi M¸c-x©y-e cña Phrai-li-gr¸t: cã bæn phËn ph¶i lµm c¸i viÖc kh«ng lín Êy cho anh Êy. T«i kh«ng H·y ®Õn ®i, hìi th¸ng S¸u - c¸i thêi cña nh÷ng sù nghiÖp! râ, - ch¼ng lÏ chång t«i ®· kh«ng kiÕm næi 10 din-bÐc-gr«-sen b»ng Chóng t«i khao kh¸t lËp c«ng vµ hµnh ®éng. c¸c t¸c phÈm cña m×nh hay sao? T«i cho r»ng ®iÒu ®ã sÏ kh«ng lµm Cã thÓ, sø m¹ng lÞch sö toµn thÕ giíi cña th¸ng Êy, còng nh­ cña ai bÞ thiÖt h¹i. ChÝnh ®ã lµ ®iÒu lµm t«i ®au buån. Nh­ng chång t«i hai th¸ng bÊt h¹nh tr­íc nã, lµ ë chç khëi ®Çu mét cuéc ®Êu tranh vÜ l¹i nghÜ kh¸c. Ch­a bao giê, thËm chÝ trong nh÷ng gi©y phót khñng ®¹i, trong ®ã tÊt c¶ chóng ta l¹i sÏ chiÕn ®Êu vai kÒ vai. khiÕp nhÊt, anh Êy l¹i mÊt ®i niÒm tin vµo t­¬ng lai, anh Êy lu«n Chóc Ngµi søc khoÎ! lu«n gi÷ ®­îc sù hµi h­íc sèng ®éng nhÊt vµ hoµn toµn lÊy lµm tho¶ m·n mçi khi anh Êy nh×n thÊy t«i vui vÎ vµ nh÷ng ®øa con dÔ §· ®¨ng trong t¹p chÝ "Die Neue Ziet", In theo b¶n viÕt tay, cã ®èi chiÕu th­¬ng cña chóng t«i tr×u mÕn Êp ñ vµo lßng mÑ m×nh. Ngµi V©y- Bd.2, No27, 1906 -1907 víi b¶n ®¨ng trong t¹p chÝ ®¬-mai-¬ th©n mÕn, anh Êy kh«ng ®­îc biÕt viÖc t«i m« t¶ mét c¸ch Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc tØ mØ ®Õn thÕ cho Ngµi vÒ t×nh c¶nh cña chóng t«i, v× vËy xin Ngµi ®õng viÖn dÉn nh÷ng dßng th­ nµy. Anh Êy chØ biÕt r»ng t«i thay mÆt anh Êy ®Ò nghÞ Ngµi cè g¾ng ®Èy nhanh viÖc thu tiÒn vµ göi
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1114 1115 gien-ni m¸c göi v©y-®¬-mai-¬, 20 th¸ng s¸u 1850 gien-ni m¸c göi ¨ng-ghen, 19 th¸ng ch¹p 1850 lµ sù thó téi. Chång t«i còng kh«ng tr«ng chê mét sù phª ph¸n s©u 7 s¾c, mµ chØ chê ®îi nh÷ng ý kiÕn nhËn xÐt ®¬n gi¶n gièng nh­ Gien-ni M¸c göi I-«-xÝp V©y-®¬-mai-¬ nh÷ng ý kiÕn nhËn xÐt ®¨ng trªn tÊt c¶ c¸c tê b¸o b×nh luËn vÒ c¸c ë Phran-phuèc trªn s«ng Mai-n¬ t¹p chÝ vµ c¸c tËp s¸ch máng. Tê b¸o cña Ngµi còng lµm nh­ vËy khi nã muèn giíi thiÖu víi c«ng chóng vÒ nh÷ng t¸c phÈm nµo ®ã vµ gãp phÇn vµo viÖc phæ biÕn nh÷ng t¸c phÈm Êy, - trong nh÷ng [Lu©n §«n, kho¶ng 20 th¸ng S¸u 1850] tr­êng hîp nh­ vËy nã ®­a ra nh÷ng ®o¹n trÝch nhá t­¬ng øng. §iÒu ®ã kh«ng ®ßi hái nhiÒu c«ng søc. Ngµi V©y-®¬-mai-¬ th©n mÕn! Xin göi lêi th¨m hái nång nhiÖt ®Õn ng­êi vî dÔ th­¬ng cña Ngµi Chång t«i hÕt søc ng¹c nhiªn khi thÊy Ngµi göi tiÒn cho Nau-t¬ vµ c¸ nh©n Ngµi. vµ kho¶n tiÒn thu ®­îc nhê b¸n c¸c sè cña sè b¸o mÇu ®á1*. Ngµi Gien-ni M¸c cña Ngµi còng ®· göi cho mét ng­êi nµo ®ã, chø kh«ng ph¶i cho anh Êy. C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc NhÊt ®Þnh lµ cÇn thay ®æi toµn bé hÖ thèng ph¸t hµnh tê "Revue". C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n Cßn t¹m thêi chång t«i nhê t«i biªn th­ nãi víi Ngµi ®Ó Ngµi ®õng lÇn thø nhÊt, t.XXV, 1934 göi g× cho Ngµi N[au-t¬], tÊt c¶ mäi kho¶n tiÒn, thËm chÝ nh÷ng kho¶n nhá nhÊt (b»ng ®ång ta-le Phæ) xin h·y göi vÒ ®©y. ë ®©y ®iÒu kiÖn kh¸c ë §øc. TÊt c¶ chóng t«i - 6 ng­êi - thuª mét c¨n phßng nhá vµ mét buång xÐp mµ ph¶i tr¶ nhiÒu h¬n sè tiÒn thuª c¶ 8 mét c¨n nhµ to lín ë §øc, vµ ph¶i tr¶ theo tõng tuÇn. V× vËy, Ngµi Gien-ni M¸c göi pHRI-§RÝCH ¨NG-GHEN cã thÓ h×nh dung ®­îc lµ ng­êi ta l©m vµo c¶nh nh­ thÕ nµo khi mµ dï lµ 1 ®ång ta-le §øc ®Õn chËm mét ngµy. ë ®©y ®èi víi tÊt c¶ ë mAN-SE-XT¥ chóng t«i b©y giê vÊn ®Ò lµ miÕng c¬m manh ¸o hµng ngµy. Nh­ vËy, xin Ngµi ®õng chê nh÷ng chØ thÞ cña ngµi N[au-t¬] vµ nh÷ng Lu©n §«n, 19 th¸ng Ch¹p [1850] ng­êi kh¸c. Ngoµi ra, chång t«i nhê t«i nãi l¹i víi Ngµi r»ng anh Êy 2* thÊy kh«ng nªn ®Ó cho Luy-ninh lªn tiÕng vÒ bµi phª ph¸n anh Êy, - Ngµi ¡ng-ghen th©n mÕn! thµ lµ nh÷ng lêi phª ph¸n gay g¾t cßn tèt h¬n, miÔn lµ kh«ng ph¶i Theo sù uû nhiÖm cña anh C¸c, h«m nay t«i göi cho Ngµi 6 sè _____________________________________________________________________________________________ 1* - sè cuèi cïng cña b¸o "Neue Rheinische Zeitung" ra ngµy 19 th¸ng N¨m 1849. 2* Xem tËp nµy, tr. 769-770
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1116 1117 gien-ni m¸c göi v©y-®¬-mai-¬, 20 th¸ng s¸u 1850 gien-ni m¸c göi ¨ng-ghen, 19 th¸ng ch¹p 1850 c ña tê "Neue Rheinische Zeitung"1*. H¸c-ni - ng­êi mµ nay ®· ®­îc _____________________________________________________________________________________________ 1* "Neue Rheinische Zeitung. Politisch- ökonomische Revue"
nguon tai.lieu . vn
Chính trị học Báo chí - Truyền thông Xã hội học Giáo dục học Tâm lý học Lịch sử - Văn hoá Triết học Ngôn ngữ học Thư viện thông tin Văn học nước ngoài Ngư nghiệp Hành chính - Pháp luật Địa lý - Địa danh Văn học Việt nam Lịch sử Đảng CNXH - KH Tư Tưởng HCM Ngụ ngôn - Cổ tích Ca dao - Tục ngữ Hoá học Sinh học Y khoa - Dược Kinh tế học