- Trang Chủ
- Triết học
- [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 27 phần 7
Xem mẫu
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
798 799
M¸c göi hÐc-vÕch, 27 th¸ng b¶y 1847
HÐc-vÕch th©n mÕn!
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
800 801
M¸c göi hÐc-vÕch, 8 th¸ng t¸m 1847 M¸c göi hÐc-vÕch, 8 th¸ng t¸m 1847
Bruy-xen, 8 th¸ng T¸m [1847]
¡ng-ghen võa tõ Pa-ri tíi ®©y ®Ó sèng ë ®©y vµi tuÇn lÔ. Anh Êy
HÐc-vÕch th©n mÕn!
thuËt l¹i mét giai tho¹i sau ®©y mµ t«i ®Ò nghÞ anh lËp tøc gi¶i
thÝch cho t«i vÒ c©u chuyÖn Êy. T«i véi th«ng b¸o víi anh lµ t«i ®· nhËn ®îc th cña anh råi.
Qua th Êy t«i chØ biÕt nh÷ng g× mµ t«i ®· biÕt tõ tríc, - tÊt c¶
BÐc-nai-x¬ kÓ l¹i cho £-vÐc-bÕch nh sau: HÐc-vÕch cã ghÐ ®Õn
nh÷ng c¸i ®ã lµ chuyÖn ®¬m ®Æt ®¸ng th¬ng. T«i cÇn nhËn ®îc
chç t«i vµ tuyªn bè r»ng tuång nh M¸c ®· tiÕp anh Êy th©n thiÕt
cña anh mét vµi dßng nµy ®Ó chØ cho ¡ng-ghen thÊy, b»ng giÊy
®Õn møc, râ rµng lµ M¸c ®· cã ®iÒu g× ®ã cÇn ë anh ta. BÐc-nai-x¬
tr¾ng mùc ®en, r»ng c©u chuyÖn ba hoa ë Pa-ri cña ®¸m tiÓu t s¶n
còng cho phÐp £[-vÐc-bÕch] thuËt l¹i tiÕp theo c©u chuyÖn dÝ dám
§øc lµ c¸i g× vËy. T«i kh¼ng ®Þnh víi anh r»ng kÓ tõ khi t«i rêi khái
nµy.
Pa-ri vµ mÆc dï ®· ¸p dông tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa nh»m
DÜ nhiªn, lÏ ra t«i ®· kh«ng cÇm bót biªn th chØ v× chuyÖn ®¬m
trë thµnh mét ngêi kh«ng thÓ tãm ®îc vµ kh«ng thÓ tiÕp cËn
®Æt Êy, nÕu nh nã ®îc lan truyÒn ë møc ®é nµo ®ã trong sè nh÷ng
®îc, song nh÷ng mô giµ Êy vÉn kh«ng ngõng s¨n ®uæi t«i b»ng
ngêi quen biÕt cña t«i ë Pa-ri.
nh÷ng chuyÖn nh¶m nhÝ nh thÕ. ChØ cã thÓ tho¸t khái nh÷ng kÎ
V× thÕ t«i ®Ò nghÞ anh cho t«i biÕt ngay c©u tr¶ lêi døt kho¸t -
ngu ngèc Êy b»ng mét th¸i ®é cùc kú th« lç mµ th«i.
chuyÖn ®ã cã ®óng sù thËt hay kh«ng.
T«i chØ lÊy lµm tiÕc lµ t«i ®· lµm cho anh ch¸n ngÊy, trong cuéc
M¸c cña anh
sèng c¸ch biÖt cña anh, b»ng c©u chuyÖn nh¶m nhÝ Êy. - §iÓm ®Æc
trng cña nh÷ng mô giµ Êy lµ hä t×m c¸ch che ®Ëy vµ phÕt ®êng
C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong C. M¸c In theo b¶n viÕt tay
lªn mäi cuéc ®Êu tranh thùc sù trong ®¶ng, vµ hä l¹i coi c¸i thãi
vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc
quen cò cña ngêi §øc thÝch ngåi lª ®«i m¸ch vµ trß xói bÈy lµ ho¹t
nhÊt, t.XXV, 1934
®éng c¸ch m¹ng. ThËt lµ nh÷ng kÎ tiÓu nh©n ®¸ng th¬ng h¹i!
ë ®©y, ë Bruy-xen, Ýt ra chóng t«i còng kh«ng gÆp lò ngêi ti
tiÖn Êy.-
Sø qu¸n Phæ ë ®©y ®· ch¨m chó theo dâi vµ gi¸m s¸t Boãc-stÕt,
34
cè t×m c¸ch v¹ch mÆt «ng qua mét hµnh ®éng s¬ xuÊt nµo ®ã. Cuèi
430
m ¸c göi Ghª-oãc HÐc-vÕch cïng th× nã ®· lµm ®îc viÖc ®ã. Sø qu¸n Phæ ®· göi mét b¶n b¸o
ë P a-ri c¸o mËt vÒ nh©n vËt Êy vµ kho¸c lªn ngêi anh ta ba vô ¸n: 1) vô
¸n tµi chÝnh quy vÒ téi vi ph¹m luËt vÒ thuÕ tem, 2) vô ¸n chÝnh trÞ -
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
802 803
M¸c göi hÐc-vÕch, 8 th¸ng t¸m 1847 M¸c göi hÐc-vÕch, 8 th¸ng t¸m 1847
vÒ viÖc anh Êy ®· tuyªn bè trªn tê b¸o cña m×nh 1* r »ng cÇn ph¶i tê b¸o ®èi lËp ®îc xuÊt b¶n mµ kh«ng bÞ kiÓm duyÖt nhng chÝnh
phñ g©y nhiÒu trë ng¹i cho nã vµ vÞ chñ biªn cña nã - xÐt vÒ thùc
giÕt Lu-i - Phi-lÝp, 3) vô ¸n vÒ téi vu khèng, do mét nhµ quý téc BØ
chÊt ho¹t ®éng cña tê b¸o «ng ta - l¹i híng tíi tÊt c¶ nh÷ng g× tiÕn
®©m ®¬n kiÖn, ®ã lµ ngµi ¤ -di, lµ kÎ ®· bÞ B[oãc-stÕt] quy téi - mét
bé, - ph¶i ch¨ng kh«ng cÇn tríc hÕt tranh thñ c¬ héi Êy vµ cè g¾ng
c¸ch chÝnh ®¸ng - ®Çu c¬ lóa m×.
c¶i thiÖn tê b¸o Êy, nÕu ngêi ta thÊy nã cßn cha thËt tèt l¾m, hay
TÊt c¶ ba vô ¸n Êy ®Òu kh«ng cã bÊt kú c¬ së nµo, vµ kÕt côc
sao! Nhng kh«ng, ngêi §øc chóng ta lu«n lu«n cã s½n hµng ngh×n
ch¾c ch¾n cña nh÷ng vô ¸n Êy lµ sø quan Phæ, vèn ®· Ýt ®îc kÝnh
ch©m ng«n s¸ng suèt ®Ó gi¶i thÝch xem t¹i sao hä ph¶i g¸c l¹i c¬
träng, sÏ trë thµnh mét trß cêi. Anh Êy cÇn qu¸i g× ®Õn nh©n vËt
may Êy mµ kh«ng tranh thñ nã. Mäi kh¶ n¨ng cã thÓ lµm mét c¸i g×
Lu-i - Phi-lip, ¤-di vµ ®¹o luËt cña BØ vÒ thuÕ tem?
®ã ®Òu chØ khiÕn cho hä bèi rèi.
ChÝnh viªn dù thÈm ®· tuyªn bè r»ng tÊt c¶ nh÷ng vô kiÖn Êy
Víi c¸c b¶n th¶o cña t«i th× t×nh h×nh diÔn ra còng gÇn gièng
®îc khëi sù pour le roi de Prusse1*. Nhng mÆt kh¸c, tê b¸o
nh víi tê "Brü sseler-Zeitung", Êy vËy mµ nh÷ng con lõa Êy ngµy
"Br üsseler-Zeitung", cã thÓ trë nªn tèt h¬n n÷a - bÊt kÓ rÊt nhiÒu
nµy qua ngµy kh¸c vÉn tiÕp tôc viÕt th hái t«i r»ng t¹i sao t«i
khiÕm khuyÕt cña nã, tê b¸o nµy dï sao còng cã mét sè ®ãng gãp vµ
kh«ng in t¸c phÈm nµo c¶, vµ thËm chÝ hä cßn quë tr¸ch t«i r»ng t«i
chÝnh lµ vµo lóc nµy, khi mµ B[oãc-stÕt] ®· tá ý s½n sµng ®¸p l¹i
thÝch viÕt b»ng tiÕng Ph¸p h¬n lµ kh«ng viÕt g× c¶. SÏ cßn ph¶i tr¶
chóng ta trªn mäi ph¬ng diÖn - ®ang bÞ ®e däa bÞ ph¸ s¶n bÊt th×nh
gi¸ l©u v× ®· sinh ra lµ ngêi xø T¬-t«ng.
l×nh vÒ tiÒn b¹c. Trong c©u chuyÖn nµy nh÷ng nh©n vËt cao quý xø
T¬-t«ng ®· cã th¸i ®é nh thÕ nµo? C¸c nhµ xuÊt b¶n ®· tõng lõa T¹m biÖt anh. T«i vµ vî t«i xin göi lêi th¨m hái th¾m thiÕt ®Õn
bÞp B [oãc-stÕt], v× anh ta kh«ng thÓ truy n· hä theo thñ tôc t ph¸p. vî anh vµ anh.
Cßn phe ®èi lËp thuéc ®ñ mÇu s¾c th× lÏ ra Ýt ra ph¶i cã sù gióp ®ì
ë Pa-ri anh sÏ cßn nhËn ®îc b¶n liÖt kª c¸c lçi in sai, b¶n liÖt
tèi thiÓu vÒ ph¬ng diÖn viÕt l¸ch hoÆc tiÒn b¹c, th× hä l¹i thÊy tèt
kª Êy ®Ýnh kÌm vµo t¸c phÈm viÕt véi v· b»ng tiÕng Ph¸p cña t«i1*.
h¬n nªn tuyªn bè r»ng c¸i tªn cña Boãc-stÕt lµ c¶n trë ®èi víi hä. Vèn
Kh«ng cã b¶n liÖt kª Êy th× mét sè chç kh«ng thÓ hiÓu næi.
nh÷ng con ngêi Êy lu«n lu«n t×m ra ®îc c¸i cí ®Ó mµ kh«ng lµm
Khi nµo anh cã thêi gian nhµn rçi vµ kh«ng cßn viÖc lµm g× tèt
g× c¶! Lóc th× hä kh«ng thÝch chÝnh con ngêi anh ta, lóc th× kh«ng
h¬n th× mong anh h·y viÕt th cho t«i.
thÝch vî anh ta, lóc l¹i kh«ng thÝch khuynh híng, v¨n phong, khæ
M¸c cña anh
s¸ch, lóc th× lÊy cí lµ viÖc ph¸t hµnh cã g¾n víi hiÓm nguy nµo
®ã, v.v. vµ v.v.. Nh÷ng ngµi Êy chê ®îi ®Ó cho lò chim bå c©u sau
khi ®· ®îc quay chÝn th× tù chóng bay vµo måm hä. Khi chØ cã mét C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Briefe von und an In theo b¶n viÕt tay
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
1* "Deutsche-Brüssler-Zeitung"
1* - nghÜa ®en lµ: "cã lîi cho vua Phæ"; nghÜa bãng lµ: "uæng c«ng", "chØ cèt ®Ñp lßng". 1* C. M¸c. "Sù khèn cïng cña triÕt häc"
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
804 805
M¸c göi hÐc-vÕch, 8 th¸ng t¸m 1847 M¸c göi hÐc-vÕch, 8 th¸ng t¸m 1847
Georg Herwegh". 1896 Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
806 807
M¸c göi hÐt-x¬, 2 th¸ng chÝn 1847 M¸c göi gi«-t¬-r¨ng, 30 th¸ng chÝn 1847
[Bruy-xen, 30 th¸ng ChÝn 1847]
35
Tha Ngµi!
m ¸c göi M«-dÐt HÐt-x¬
V× t«i buéc ph¶i rêi khái Bruy-xen trong vµi th¸ng, cho nªn t«i
ë B ruy-x en
kh«ng thÓ ®¶m nhËn nh÷ng tr¸ch nhiÖm mµ cuéc häp ngµy 27
th¸ng ChÝn431 ® · giao phã cho t«i.
Do vËy, t«i ®Ò nghÞ Ngµi h·y thu hót mét nh©n vËt nµo ®ã, trong
[Bruy-xen], 2 th¸ng ChÝn [1847]
sè nh÷ng ngêi d©n chñ §øc ®ang c tró ë Bruy-xen, tham gia vµo
HÐt-x¬ th©n mÕn!
c«ng viÖc cña ban chÊp hµnh ®· l·nh nhiÖm vô tæ chøc hiÖp héi d©n
H«m nay anh h·y liÕc vµo Gr¨ng - Sal«ng ë § ¹i lé ®'£-tÐc-bÕch ,
chñ quèc tÕ.
cßn gäi lµ Cung hoµng gia.
T«i m¹n phÐp ®Ò xuÊt víi Ngµi mét nh©n vËt trong sè nh÷ng
M¸c
ngêi d©n chñ §øc ë Bruy-xen, lµ nh©n vËt mµ lÏ ra ®· ®îc héi
nghÞ nªu trªn trao cho nh÷ng tr¸ch nhiÖm - nÕu nh©n vËt Êy cã kh¶
C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong C.M¸c vµ In theo b¶n viÕt tay
n¨ng tham dù héi nghÞ ®ã - mµ héi nghÞ Êy ®· trao cho t«i v× lý do
Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc
nh©n vËt kÓ trªn kh«ng cã mÆt. T«i muèn nãi ®Õn Ngµi M¸c vµ t«i
t.XXV, 1934
tin tëng s©u s¾c r»ng ®ã lµ nh©n vËt cã quyÒn nhiÒu nhÊt ®îc ®¹i
diÖn cho ph¸i d©n chñ §øc trong Ban chÊp hµnh. Nh vËy, kh«ng
ph¶i Ngµi M¸c thay thÕ t«i, mµ ngîc l¹i, t¹i héi nghÞ kÓ trªn, t«i
®· t¹m thay thÕ Ngµi M¸c.
Xin Ngµi h·y nhËn ë t«i lêi chµo kÝnh träng s©u s¾c.
KÝnh th
36 Phri-®rÝch ¡ng-ghen
1*
¡ng-ghen göi Luy-xiªng Gi«-t¬-r¨ng Ngµi M¸c - ngêi mµ trong thêi gian diÔn ra héi nghÞ ®· kh«ng
cã mÆt ë Bruy-xen, ®ang c tró ë sè 42, rue d'OrlÐans, Faubourg
ë B ruy-x en
Namur.
C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der Briefwechsel In theo b¶n viÕt tay
_____________________________________________________________________________________________
zwischen F.Engels und K.Marx". Bd.I, Stuttgart, Nguyªn v¨n lµ tiÕng Ph¸p
1* Xem tËp nµy, tr. 146-147
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
808 809
M¸c göi hÐt-x¬, 2 th¸ng chÝn 1847 M¸c göi gi«-t¬-r¨ng, 30 th¸ng chÝn 1847
1913
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
810 811
M ¸c göi hÐc-vÕch, 26 th¸ng mêi 1847 M¸c göi hÐc-vÕch, 26 th¸ng mêi 1847
NÕu cã dÞp nµo ®ã anh sÏ l¹i ®Õn ®©y th× anh sÏ thÊy r»ng ë c¸i
37
níc BØ nhá bÐ nµy, thËm chÝ ®èi víi ho¹t ®éng tuyªn truyÒn trùc
m ¸c göi Ghª-oãc HÐc-vÕch tiÕp còng cã thÓ lµm ®îc nhiÒu h¬n lµ ë níc Ph¸p vÜ ®¹i. Ngoµi
ë P a-ri ra, t«i cßn cho r»ng ho¹t ®éng x· héi - dï ho¹t ®éng Êy cã mang
tÝnh chÊt khiªm tèn nh thÕ nµo ®i n÷a - còng ®Òu cã mét sù t¸c
®éng hÕt søc høng khëi ®èi víi tõng ngêi.
Bruy-xen, 26 th¸ng Mêi [1847]
V× giê ®©y ngêi cÇm quyÒn lµ néi c¸c tù do chñ nghÜa , cho nªn
Rue d'OrlÐans, 42, Faubourg Namur
hoµn toµn cã thÓ lµ nh÷ng hµnh ®éng ch¬i kh¨m cña c¶nh s¸t ®ang
chê ®îi chóng ta, bëi v× ph¸i tù do lu«n trung thµnh víi b¶n th©n
HÐc-vÕch th©n mÕn! m×nh. Nhng chóng t«i sÏ ®èi phã ®îc víi nh÷ng hµnh ®éng Êy. ë
® ©y kh«ng ph¶i nh ë Pa-ri lµ n¬i mµ nh÷ng ngêi níc ngoµi
T«i muèn trao cho ¡ng-ghen bøc th ®Ó chuyÓn cho anh, nhng
chèng chäi mét c¸ch ®¬n ®éc víi chÝnh phñ.
vµo ngµy anh Êy ra ®i ®· cã qu¸ nhiÒu c«ng viÖc ïn l¹i ®Õn nçi
chóng t«i ®· l¬ lµ vµ l·ng quªn viÖc nµy. V× trong t×nh h×nh hiÖn nay ë §øc hoµn toµn kh«ng thÓ sö dông
®îc nh÷ng nhµ xuÊt b¶n hiÖn cã, cho nªn theo sù tho¶ thuËn víi
TiÕp n÷a, n÷ b¸ tíc H¸t-tx¬-phen ®· ®Ò nghÞ t«i viÕt cho anh Ýt
ngêi §øc sèng t¹i níc §øc t«i ®· quyÕt ®Þnh xuÊt b¶n mét nguyÖt
dßng giíi thiÖu vÒ bµ Êy. T«i nghÜ r»ng b©y giê anh ®· kÞp lµm quen
san trªn c¬ së gãp cæ phÇn. ë tØnh Ranh vµ ë Ba-®en chóng t«i ®·
víi bµ Êy råi. Trong cuéc ®Êu tranh ®¬n ®éc víi chång m×nh, ngêi
ph¸t hµnh mét sè cæ phiÕu. Chóng t«i sÏ b¾t tay vµo viÖc mét khi
phô n÷ Êy ®· tá ra cã mét nghÞ lùc lín, kh¸c thêng ®èi víi mét phô
gãp ®îc ®ñ sè tiÒn cÇn thiÕt ®Ó Ên hµnh nguyÖt san nµy trong mét
n÷ §øc.
thêi gian 3 th¸ng.
ë ® ©y, t¹i Bruy-xen nµy chóng t«i ®· thµnh lËp hai héi d©n chñ
NÕu chóng t«i thu thËp ®îc ®ñ tiÒn th× cã thÓ lËp ra ë ®©y
c«ng khai:
xëng in cña chóng t«i, ®Ó còng cã thÓ sö dông nã vµo viÖc Ên lo¸t
1) Héi c«ng nh©n §øc432 víi sè thµnh viªn ®· lªn ®Õn kho¶ng 100
nh÷ng t¸c phÈm riªng lÎ.
ngêi. Trong héi nµy ngêi ta tiÕn hµnh c¸c cuéc tranh luËn hoµn
T«i muèn cho anh biÕt nh÷ng ®iÒu sau ®©y:
toµn theo phong c¸ch nghÞ trêng, bªn c¹nh ®ã cßn tæ chøc nh÷ng
1) LiÖu anh cã ®¨ng ký mua mét sè cæ phiÕu hay kh«ng (mçi cæ
h×nh thøc gi¶i trÝ - h¸t, ng©m th¬, c¸c vë diÔn v.v.;
phiÕu trÞ gi¸ 25 ta-le).
2) Héi d©n chñ - thÕ giíi chñ nghÜa, Ýt héi viªn h¬n, víi sù tham
2) LiÖu anh cã muèn céng t¸c, nh vËy cã nghÜa lµ cïng ®øng tªn
gia cña ngêi BØ, ngêi Ph¸p, ngêi Ba Lan, ngêi Thôy SÜ vµ
trªn trang b×a phô, hay kh«ng.
ngêi §øc433.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
812 813
M ¸c göi hÐc-vÕch, 26 th¸ng mêi 1847 M¸c göi hÐc-vÕch, 26 th¸ng mêi 1847
V × tõ l©u anh vèn ®· ph¶i biªn th cho t«i råi, cho nªn t«i rÊt
mong anh lÇn nµy h·y kh¾c phôc th¸i ®é kh«ng a thÝch viÖc viÕt
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
814 815
M¸c göi an-nen-cèp, 9 th¸ng ch¹p 1847 M¸c göi an-nen-cèp, 9 th¸ng ch¹p 1847
Lu©n §«n, 9 th¸ng Ch¹p [1847]
th vµ h·y tr¶ lêi t«i thËt sím. Ngoµi ra, t«i muèn nhê anh t×m
An-nen-cèp th©n mÕn!
hiÓu ë B a-cu-nin xem b»ng con ®êng nµo, theo ®Þa chØ nµo vµ b»ng
c¸ch nµo t«i cã thÓ chuyÓn th cho T«n-xt«i? Nh÷ng lý do vÒ ph¬ng diÖn ®¶ng - vÒ nh÷ng lý do nµy th× ë ®©y
t«i kh«ng thÓ viÕt tØ mØ ®îc - ®· th«i thóc t«i ®i Lu©n §«n 434. T«i
V î t«i nhê t«i chuyÓn tíi anh vµ vî anh lêi th¨m hái th¾m thiÕt.
còng tranh thñ chuyÕn ®i nµy ®Ó thiÕt lËp liªn l¹c gi÷a HiÖp héi
Cuéc phiªu lu x¶y ra víi sø qu¸n Phæ ë Pa-ri thËt sù ®· chøng
d©n chñ Bruy-xen víi nh÷ng thµnh viªn cña phong trµo HiÕn
tá sù gia t¨ng th¸i ®é ®iªn cuång bÊt lùc cña "ngêi cha nh©n d©n"
ch¬ng Anh vµ híng tíi hä qua bµi ph¸t biÓu t¹i cuéc mÝt-tinh
cña chóng ta.
quÇn chóng435. Cã thÓ, Ngµi ®· ®äc thÊy mét sè tin tøc vÒ sù viÖc
T¹m biÖt.
nµy ®îc ®¨ng trªn c¸c b¸o Anh vµ Ph¸p.
M¸c cña anh1*
Nhng, khi tiÕn hµnh chuyÕn ®i nµy - cßn t«i buéc ph¶i ë l¹i ®©y
vµi ngµy n÷a - t«i ®· ®Ó l¹i gia ®×nh m×nh ë trong mét t×nh tr¹ng
C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Briefe von und an In theo b¶n viÕt tay
hÕt søc khã kh¨n vµ hoµn toµn v« väng. VÊn ®Ò kh«ng chØ lµ vî t«i
Georg Herwegh". 1896 Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc
vµ c¸c con t«i bÞ ®au yÕu. HiÖn nay t×nh c¶nh vËt chÊt cña t«i hÕt
søc nguy kÞch ®Õn møc vî t«i thËt sù bÞ c¸c chñ nî bña v©y, vµ bµ
Êy ®ang gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n tuyÖt väng vÒ tiÒn b¹c.
Lµm sao mµ sù thÓ l¹i dÉn ®Õn t×nh tr¹ng khñng ho¶ng nh vËy,
- ®iÒu ®ã thËt dÔ gi¶i thÝch. C¸c b¶n th¶o ë §øc cña t«i1* n h×n
chung kh«ng ®îc in ra, cßn nh÷ng g× trong sè nh÷ng b¶n th¶o Êy
38 ®îc c«ng bè th× t«i l¹i kh«ng lÊy nhuËn bót, miÔn sao xuÊt b¶n
m ¸c göi Pa-ven Va-xi-li-ª-vÝch ®îc chóng. Cuèn s¸ch máng cña t«i chèng Pru-®«ng2* ®îc b¸n rÊt
ch¹y. Nhng chØ ®Õn lÔ Phôc sinh t«i sÏ ®îc nhËn mét phÇn tiÒn
An-nen-cèp
nhuËn bót.
ë P a-ri
ChØ riªng sè tiÒn mµ vî t«i nhËn ®îc th× kh«ng ®ñ, cßn víi mÑ
t«i th× tõ kh¸ l©u t«i tiÕn hµnh th¬ng lîng ®Ó chÝ Ýt còng ®îc
nhËn mét phÇn tµi s¶n cña t«i. Giê ®©y tuång nh ®· xuÊt hiÖn c¬
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
1* Trong th, chÝnh tay Gien-ni M¸c ®· ghi ®Þa chØ: "Göi ngµi b¸c sÜ Gèt-san-c¬
1* C. M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. "HÖ t tëng §øc"
®ang thùc tËp ë Khuªn". Díi ®ã chÝnh tay M¸c ®· viÕt dßng ch÷: "HÐc-vÕch th©n mÕn,
v× nhÇm lÉn suýt n÷a chóng t«i ®· ®Ò ®Þa chØ sai lÇm nµy trªn bøc th". 2* C. M¸c. "Sù khèn cïng cña triÕt häc"
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
816 817
M¸c göi an-nen-cèp, 9 th¸ng ch¹p 1847 M¸c göi an-nen-cèp, 9 th¸ng ch¹p 1847
héi thùc hiÖn ®iÒu ®ã. Song ngay trong lóc nµy ®iÒu nµy ch¼ng ®em
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
819
818 M¸c göi an-nen-cèp, 9 th¸ng ch¹p 1847
l¹i cho t«i c¸i g× c¶.
Trong t×nh c¶nh mµ t«i kÓ l¹i cho Ngµi mét c¸ch béc b¹ch, kh«ng
chót e dÌ nh thÕ, Ngµi sÏ thËt sù cøu t«i tho¸t khái nh÷ng ®iÒu
hÕt søc phiÒn lßng ®ã, nÕu Ngµi cã thÓ chuyÓn cho vî t«i vay 100 -
200 phr¨ng. §¬ng nhiªn, t«i sÏ chØ cã thÓ hoµn l¹i kho¶n nî nµy
N ¨m 1848
sau khi t«i thu xÕp ®îc æn tháa c¸c quan hÖ tiÒn b¹c víi nh÷ng
ngêi th©n cña t«i.
39
NÕu Ngµi cã thÓ tho¶ m·n lêi ®Ò nghÞ cña t«i, th× xin Ngµi h·y göi
¡ ng-ghen göi £-min Bl¨ng-c¬
tiÒn vÒ ®Þa chØ cò cña t«i: göi Ngµi C¸c M¸c, Bruy-xen, Faubourg
ë L u©n §«n
Namur, rue d'OrlÐans, 42. Song, nhÊt ®Þnh ®õng ®Ó vî t«i c¨n cø vµo
néi dung bøc th mµ ®o¸n ra r»ng t«i tõ Lu©n §«n viÕt th cho Ngµi.
Sau nµy t«i sÏ gi¶i thÝch ®Ó Ngµi biÕt râ nguyªn nh©n.
Pa-ri, 26 th¸ng Ba 1848
T«i hy väng r»ng lÇn sau t«i cã thÓ biªn th cho Ngµi ®Ó nãi vÒ
®iÒu g× ®ã dÔ chÞu h¬n.
£ -min th©n mÕn!
C. M¸c cña Ngµi
Sau cuéc c¸ch m¹ng th¸ng Hai vÎ vang vµ sau cuéc c¸ch m¹ng
th¸ng Ba ë BØ - tuy nhiªn ®· kh«ng næ ra, - th× vµo tuÇn tríc anh
C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trªn t¹p chÝ In theo b¶n viÕt tay l¹i trë vÒ ®©y. Anh ®· viÕt th cho mÑ vÒ vÊn ®Ò tiÒn b¹c, ®Ó lµm sao
"Biªn niªn chñ nghÜa M¸c", quyÓn 6, 1928 Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc
sau vµi ngµy n÷a cã thÓ tõ ®©y trë vÒ §øc, t¹i ®ã tôi anh söa so¹n
cho xuÊt b¶n tê "Rheinische Zeitung"1*. MÑ ®ang thóc giôc anh rÊt
nhiÒu lµ h·y mau chãng trë vÒ §øc, phÇn th× v×, theo ý kiÕn mÑ, ë
®©y t×nh thÕ sÏ l¹i ®i ®Õn chç xÈy ra b¾n nhau vµ trong t×nh huèng
Êy anh còng cã thÓ gÆp ®iÒu kh«ng hay, phÇn cßn v× nãi chung mÑ
muèn anh trë vÒ. Nhng tuy vËy mÑ còng viÕt th b¶o anh:
"B»ng c¸ch nµo mÑ cã thÓ göi tiÒn cho con th× qu¶ thùc mÑ cha biÕt, bëi v× Phun-®¬
tríc ®©y mÊy ngµy ®· th«ng b¸o cho bè biÕt lµ «ng Êy sÏ kh«ng thùc hiÖn viÖc chuyÓn
_____________________________________________________________________________________________
1* - "Neue Rheinische Zeitung"
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
821
820 M¸c göi an-nen-cèp, 9 th¸ng ch¹p 1847
tiÒn n÷a vµ mét sè kú phiÕu hoµn toµn ®¸ng gi¸, mµ bè ®· göi cho «ng Êy, ®· bÞ hoµn tr¶
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
822 823
¨ng-ghen göi bl¨ng-c¬, 26 th¸ng ba 1848 ¨ng-ghen göi bl¨ng-c¬, 28 th¸ng ba 1848
Nh©n vËt nµy kiªn quyÕt h¬n vµ cÊp tiÕn h¬n tÊt c¶. Phl«-c«ng còng
vµ bÞ b¸c bá. Nh vËy, con h·y biªn th b¶o mÑ göi tiÒn b»ng c¸ch nµo".
rÊt kh¸. Anh ®· cã mÆt vµi lÇn ë chç «ng Êy vµ b©y giê l¹i ®Õn chç
§¬n gi¶n nhÊt lµ em h·y göi cho anh 20 pao b»ng giÊy b¹c mµ ë
«ng Êy. §ã lµ mét con ngêi trung thùc nhÊt.
®©y ngêi ta rÊt quý, cßn «ng cô cña anh1* sÏ lËp tøc hoµn tr¶ cho em
sè tiÒn Êy. Nh vËy anh cã thÓ nhanh chãng cã ®îc tiÒn vµ ra ®i. Bän anh kh«ng cã g× gièng víi cuéc thËp tù chinh vÜ ®¹i ®Ó giµnh
NÕu kh«ng th× anh sÏ cßn ph¶i ngåi ë ®©y thªm mét tuÇn lÔ n÷a lÊy nÒn céng hoµ §øc mµ ngêi ta ®ang chuÈn bÞ ë ®©y436.
chõng nµo anh cha nhËn ®îc tiÒn tõ B¸c-men hoÆc tõ En-ghen-
Cho anh göi lêi th¨m th¾m thiÕt ®Õn Ma-ri-a1* vµ bän trÎ cña em
xkiÕc-khen. VËy lµ, ngay h«m nay anh sÏ biªn th göi ®Õn B¸c-men
vµ h·y tr¶ lêi ngay nhÐ.
®Ó ngêi ta hoµn tr¶ cho em 20 p.xt., vµ anh ®Ò nghÞ em h·y thu xÕp
Anh ®ang véi.
c«ng viÖc nh anh võa míi nãi, bëi v× c¸c kú phiÕu ®· kh«ng cßn gi¸
Phri-®rÝch cña em
trÞ nµo c¶.
Em cã thÓ c¾t lµm ®«i c¸c tê giÊy b¹c, mét nöa nh÷ng tê Êy th× em
C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong C.M¸c vµ In theo b¶n viÕt tay
göi cïng ngµy theo ®Þa chØ cña anh - 19-ter, rue de la Victoire, Pa-ri,
Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc
cßn nöa kia th× em göi vµo ngµy h«m sau, ®Ò tªn c« Phª-li-xÝt-tª
t.XXV, 1934
¡ng-®rª, cïng phè ®ã vµ cïng sè nhµ ®ã. Lµm nh thÕ lµ ®Ó tr¸nh bÞ
¨n trém ë bu ®iÖn.
ë ® ©y t×nh h×nh diÔn ra rÊt tèt: bän t s¶n, tuy bÞ ®Ëp tan vµo
c¸c ngµy 24 th¸ng Hai vµ 17 th¸ng Ba, nhng l¹i ®ang ngãc ®Çu
dËy vµ chöi rña ghª gím chÕ ®é céng hoµ. Nhng ®iÒu ®ã chØ dÉn
®Õn hËu qu¶ lµ ch¼ng bao l©u n÷a trªn ®Çu chóng sÏ næ ra mét trËn 40
gi«ng tè hoµn toµn kh¸c kh«ng nh tríc ®©y. NÕu c¸c ngµi Êy sÏ
¡ ng-ghen göi £-min Bl¨ng-c¬
cø tiÕp tôc tá ra hÕt søc xÊc xîc nh thÕ th× s¾p tíi ®©y nh©n d©n
ë L u©n §«n
sÏ treo cæ mét tªn nµo ®ã trong sè hä. Hä cã nh÷ng ngêi ñng hé hä
trong chÝnh phñ l©m thêi, ®Æc biÖt hä ®îc sù ñng hé cña kÎ bÎm
mÐp La-m¸c-tin mµ ch¼ng bao l©u n÷a còng sÏ bÞ ngêi ta tãm lÊy
Pa-ri, 28 th¸ng Ba 1848
cæ häng. Nh÷ng c«ng nh©n ë ®©y - ®«ng 200 - 300 ngh×n ngêi -
kh«ng thõa nhËn ai kh¸c ngoµi L¬-®ruy - R«-lanh, vµ hä ®· ®óng.
£ -min th©n mÕn!
_____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________
1* - Phri-®rÝch ¡ng-ghen bè, cha cña ¡ng-ghen 1* - Ma-ri-a Bl¨ng-c¬
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
824 825
¨ng-ghen göi bl¨ng-c¬, 26 th¸ng ba 1848 ¨ng-ghen göi bl¨ng-c¬, 28 th¸ng ba 1848
H«m nay anh ®· nhËn ®îc 4 nöa ®Çu cña 4 tê giÊy b¹c lo¹i 5
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
826 827
¨ng-ghen göi bl¨ng-c¬, 28 th¸ng ba 1848 ¨ng-ghen göi bl¨ng-c¬, 28 th¸ng ba 1848
gÇn c«ng nh©n. Ch¼ng h¹n, míi ®©y, khi bän t s¶n l¹i tá ra xÊc
pao vµ anh ®Ò nghÞ em h·y göi ngay nh÷ng nöa thø hai, v× anh ph¶i
xîc ®Õn møc thËm chÝ chóng tæ chøc cuéc tuÇn hµnh ®Õn toµ thÞ
ra ®i cµng sím cµng tèt. Anh rÊt c¸m ¬n em vÒ sù sèt s¾ng cña em
chÝnh víi mét ®éi vÖ binh quèc gia ®«ng 8000 ngêi ®Ó ph¶n ®èi s¾c
muèn nhanh chãng gióp anh trong lóc tóng tiÒn. ViÖc em ®Æt mua tê
lÖnh cña chÝnh phñ l©m thêi, cô thÓ lµ chèng l¹i nh÷ng biÖn ph¸p
"Rheinische Zeitung"1* ®· ®îc ®¨ng ký råi.
tÝch cùc cña L¬-®ruy - R«-lanh, bän chóng ®· thËt sù g©y sî h·i cho
Nãi vÒ c¸c chÝnh ®¶ng ë ®©y th× nãi ®óng ra ë ®©y cã ba chÝnh
®a sè thµnh viªn trong chÝnh phñ, ®Æc biÖt lµ nh©n vËt kh«ng cã b¶n
®¶ng lín, kh«ng kÓ c¸c ®¶ng nhá (ph¸i theo chñ nghÜa chÝnh thèng,
lÜnh La-m¸c-tin, khiÕn cho nh©n vËt nµy ®· c«ng khai t¸ch khái L¬-
vµ ph¸i B«-na-p¸c-t¬ lµ ph¸i chØ tiÕn hµnh c¸c vô ©m mu vµ ®¬n
®ruy. Nhng sang ngµy h«m sau, ngµy 17 th¸ng Ba, 200000 c«ng
gi¶n chØ lµ nh÷ng bÌ ph¸i kh«ng cã ¶nh hëng trong nh©n d©n; mét
nh©n ®· tiÕn ®Õn toµ thÞ chÝnh, thÓ hiÖn sù tÝn nhiÖm døt kho¸t cña
bé phËn trong sè hä giÇu cã, nhng hä tuyÖt nhiªn kh«ng thÓ hy
m×nh ®èi víi L¬-®ruy - R«-lanh vµ ®· buéc La-m¸c-tin vµ ®a sè
väng giµnh ®îc th¾ng lîi). Ba chÝnh ®¶ng Êy lµ: thø nhÊt, nh÷ng
thµnh viªn cña chÝnh phñ ph¶i thu håi l¹i quyÕt ®Þnh cña m×nh. Nh
bän bÞ thua vµo ngµy 24 th¸ng Hai, tøc lµ bän t s¶n lín, bän ®Çu c¬
vËy, vµo lóc nµy c¸n c©n l¹i nghiªng vÒ phÝa nh÷ng ngêi ñng hé
ë së giao dÞch, bän chñ ng©n hµng, bän chñ xëng vµ c¸c th¬ng gia
"RÐforme" (L¬-®ruy - R«-lanh, Phl«-c«ng, L. Bl¨ng, An-be, A-ra-
lín, bän b¶o thñ cò vµ bän tù do chñ nghÜa. Thø hai, nh÷ng phÇn tö
g«). Trong tÊt c¶ c¸c thµnh viªn cña chÝnh phñ th× hä ®¹i diÖn
tiÓu t s¶n, ®¼ng cÊp trung lu, khèi c¬ b¶n thuéc ®éi vÖ binh quèc
nhiÒu h¬n bÊt cø ngêi nµo kh¸c cho quyÒn lîi cña c«ng nh©n vµ hä
gia mµ vµo ngµy 23 vµ 24 th¸ng Hai ®· chuyÓn sang phÝa nh©n d©n,
lµ nh÷ng ngêi céng s¶n, tuy chÝnh b¶n th©n hä kh«ng ý thøc ®îc
"nh÷ng phÇn tö cÊp tiÕn biÕt ®iÒu" ®i theo La-m¸c-tin vµ b¸o
®iÒu ®ã. TiÕc thay, con ngêi nhá bÐ Lu-i Bl¨ng l¹i lµm cho b¶n
"National". Thø ba, nh©n d©n, nh÷ng c«ng nh©n Pa-ri mµ giê ®©y
th©n m×nh rÊt bÞ mÊt thanh danh do th¸i ®é hiÕu danh vµ do nh÷ng
®ang n¾m gi÷ Pa-ri trong tay m×nh b»ng lùc lîng vò trang. kÕ ho¹ch ®iªn rå cña «ng ta. S¾p tíi ®©y nh©n vËt nµy sÏ sím bÞ tai
Bän t s¶n lín vµ c«ng nh©n trùc tiÕp ®èi chäi víi nhau. C¸c phÇn tiÕng nghiªm träng. Cßn L¬-®ruy - R«-lanh th× cã th¸i ®é rÊt tèt.
tö tiÓu t s¶n th× ®ãng vai trß trung gian, nhng lµ vai trß rÊt th¶m §iÒu tÖ h¹i nhÊt lµ chÝnh phñ, mét mÆt, buéc ph¶i ®a ra nh÷ng
h¹i. Song, trong chÝnh phñ l©m thêi chóng t¹o thµnh ph¸i ®a sè (La- lêi høa hÑn víi c«ng nh©n, cßn mÆt kh¸c, chÝnh phñ l¹i kh«ng thÓ
m¸c-tin, Ma-ra-xt¬, §uy-p«ng ®ê l'¤-r¬, Ma-ri, G¸c-ni-ª - Pa-gie-x¬ gi÷ mét lêi høa nµo, bëi lÏ nã kh«ng cã dòng c¶m ®¶m b¶o cho m×nh
vµ ë møc ®é nµo ®ã cã c¶ Crª-mi-¬). Bän hä, vµ cïng víi hä lµ chÝnh cã nh÷ng sè tiÒn cÇn thiÕt ®Ó lµm viÖc ®ã b»ng nh÷ng biÖn ph¸p
phñ l©m thêi, ®ang giao ®éng m¹nh. T×nh h×nh cµng yªn tÜnh th× c¸ch m¹ng nh»m chèng l¹i giai cÊp t s¶n: nh÷ng lo¹i thuÕ lòy tiÕn
chÝnh phñ vµ ®¶ng tiÓu t s¶n l¹i cµng ng¶ vÒ phÝa giai cÊp t s¶n cao, c¸c lo¹i thuÕ thõa kÕ, tÞch thu tµi s¶n cña tÊt c¶ nh÷ng ngêi
lín. T×nh h×nh cµng ®¸ng lo ng¹i th× hä cµng cè g¾ng l¹i nhÝch l¹i lu vong, cÊm chuyÓn tiÒn ra níc ngoµi, thµnh lËp ng©n hµng quèc
_____________________________________________________________________________________________ gia v.v.. C¸c nh©n vËt thuéc tê "RÐforme" ®îc ngêi ta ®Ó cho ®a
1* "Neue Rheinische Zeitung"
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
828 829
¨ng-ghen göi bl¨ng-c¬, 28 th¸ng ba 1848 ¨ng-ghen göi bl¨ng-c¬, 28 th¸ng ba 1848
r a nh÷ng lêi høa hÑn, råi vÒ sau, b»ng nh÷ng quyÕt ®Þnh b¶o thñ
hÕt søc phi lý, ngêi ta ®Æt hä vµo t×nh thÕ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
830 831
¨ng-ghen göi bl¨ng-c¬, 28 th¸ng ba 1848 M¸c vµ ¨ng-ghen göi boãc-stÕt..., 1 th¸ng t 1848
chiÕc tÈu ng¾n. T¹i phßng ngai vµng, c¸c bøc ch©n dung cña Xun-t¬
lêi høa.
vµ Buy-gi« ®· bÞ bãc ra khái c¸c bøc têng vµ bÞ xÐ n¸t, cßn ch©n
T¹i Quèc héi chØ cã mét thµnh phÇn ®îc bæ sung thªm: n«ng
dung cña Gru-si th× bÞ xÐ ra thµnh tõng m¶nh.
d©n, lµ nh÷ng ngêi chiÕm 5/7 d©n téc Ph¸p vµ ñng hé ®¶ng tiÓu t
B©y giê ®©y mét ®¸m tang ®ang ®i ngang qua mÆt chóng t«i -
s¶n, ñng hé tê "National". RÊt cã thÓ ®¶ng nµy sÏ th¾ng, cßn nh÷ng
trong ®iÖu nh¹c cña bµi ca "M¸c-x©y-e" - quan tµi ®ùng x¸c ngêi
ngêi ñng hé tê "RÐforme" th× sÏ suy sôp, vµ ®Õn lóc Êy l¹i diÔn ra
c«ng nh©n ®· chÕt do c¸c vÕt th¬ng. Con sè nh÷ng ngêi tiÔn ®a
c¸ch m¹ng. Còng cã thÓ lµ sau khi ®Õn Pa-ri råi th× c¸c ®¹i biÓu
ngêi c«ng nh©n nµy Ýt nhÊt cã ®Õn 10 000 chiÕn sÜ ®éi vÖ binh quèc
quèc héi sÏ thÊy t×nh h×nh ë ®©y ra sao, vµ hä sÏ hiÓu ra r»ng chØ cã
gia vµ nh÷ng c«ng d©n cã vò trang, cßn c¸c tay c«ng tö trÎ cña §¹i
nh÷ng ngêi ñng hé tê "RÐforme" lµ sÏ n¾m chÝnh quyÒn l©u dµi.
lé ®á An-ten th× ®· buéc ph¶i ®i sau ®¸m tang nµy víi t c¸ch lµ
Nhng ®iÒu ®ã Ýt cã kh¶ n¨ng xÈy ra.
nh÷ng ®éi viªn cña ®éi kþ binh vÖ binh quèc gia. Bän t s¶n th×
ViÖc tr× ho·n cuéc bÇu cö thªm 2 tuÇn lÔ n÷a còng sÏ lµ th¾ng
ph¸t ®iªn lªn v× mét c«ng nh©n nµo ®ã l¹i ®îc ngêi ta dµnh cho
lîi cña c«ng nh©n Pa-ri ®èi víi ®¶ng t s¶n.
nh÷ng nghi lÔ cao nhÊt díi h×nh thøc nh vËy.
Nh÷ng ngêi ñng hé tê "National" - Ma-ra-xt¬ vµ bÌ b¹n cña
Ph. ¡. cña em
«ng ta - ®· béc lé lµ nh÷ng kÎ kh«ng hay ho g× c¶ ë nh÷ng ph¬ng
diÖn kh¸c. Hä sèng rÊt sung tóc vµ kiÕm ch¸c cho b¹n bÌ cña m×nh
c¸c cung ®iÖn vµ nh÷ng chøc vô bÐo bë. Cßn nh÷ng ngêi ñng hé tê C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong C.M¸c vµ In theo b¶n viÕt tay
Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc
"RÐforme" th× hoµn toµn lµ nh÷ng con ngêi kh¸c. T«i ®· hai lÇn cã
t.XXV, 1934
mÆt ë chç «ng giµ Phl«-c«ng. Nh©n vËt nµy vÉn cßn ph¶i sèng nh
tríc trong c¨n hé tåi tÖ trªn tÇng n¨m, hót lo¹i thuèc l¸ rÎ tiÒn
th«ng thêng b»ng chiÕc tÈu cò kü lµm b»ng ®Êt sÐt vµ chØ mua cho
m×nh chiÕc ¸o choµng míi. Phong c¸ch sèng cña «ng còng vÉn mang
tinh thÇn céng hoµ y nh håi «ng Êy cßn lµ chñ biªn tê "RÐforme";
vÉn nh tríc, «ng Êy vui tÝnh, nång nhiÖt vµ ch©n thµnh. §©y lµ
41
mét trong sè nh÷ng ngêi trung thùc nhÊt mµ t«i tõng biÕt.
M ¸c vµ ¡ng-ghen göi A-®an-bÐc
C¸ch ®©y kh«ng l©u t«i ®· tõng ¨n tra ë Cung ®iÖn Tuyn-l¬-ri,
t¹i c¸c phßng cña hoµng tö Gio¨ng-vin cïng víi «ng giµ Anh-be, lµ
Boãc-stÕt vµ nh÷ng ngêi kh¸c
ngêi sèng lu vong ë Bruy-xen, cßn hiÖn giê lµ viªn cai qu¶n cung
ë P a-ri
®iÖn nµy. Trong c¸c phßng cña Lu-i - Phi-lÝp, giê ®©y n»m trªn c¸c
tÊm th¶m lµ nh÷ng ngêi bÞ th¬ng vµ hä hót thuèc b»ng nh÷ng
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
832 833
¨ng-ghen göi bl¨ng-c¬, 28 th¸ng ba 1848 M¸c vµ ¨ng-ghen göi boãc-stÕt..., 1 th¸ng t 1848
G öi ngµ i B oã c-st Õt vµ nh ÷ng ngê i kh¸ c
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
834 835
M¸c vµ ¨ng-ghen göi boãc-stÕt..., 1 th¸ng t 1848 M¸c vµ ¨ng-ghen göi ca-bª, 5 th¸ng t 1848
Pa-ri, 1 th¸ng T 1848 42
22, Rue Neuve Saint Augustin
M¸c vµ ¡ng-ghen göi £-chiªn Ca-bª
ë P a-ri
B ¶n sao
§ ¸p l¹i l¸ th nhá cña ngµi Boãc-stÕt vµ cña c¸c ngµi kh¸c 437 mµ
s¸ng h«m nay ngêi ta chuyÓn tíi cho M¸c, nay tuyªn bè nh sau:
Pa-ri, 5 th¸ng T 1848
1) M¸c hoµn toµn kh«ng cã ý ®Þnh ®a ra nh÷ng lêi gi¶i thÝch
cho bÊt cø ai vÒ bÊt cø bµi viÕt nµo ®¨ng trªn tê b¸o §øc. Ngµi th©n mÕn!
2) M¸c hoµn toµn kh«ng cã ý ®Þnh ®a ra nh÷ng lêi gi¶i thÝch Trong thêi gian chóng t«i cã mÆt t¹i Pa-ri, hai ngµy võa qua
cho ban chÊp hµnh hoÆc ®oµn ®¹i biÓu cña Héi d©n chñ §øc mµ chóng t«i ®· mÊy lÇn ghÐ vµo chç Ngµi, nhng trong ban biªn tËp
M¸c hoµn toµn kh«ng cã ®iÓm nµo gièng víi héi ®ã c¶. cña Ngµi lu«n lu«n cã ®«ng ngêi, cho nªn thêi gian eo hÑp ®· kh«ng
cho phÐp chóng t«i chê ®Õn lît chóng t«i. VËy lµ, tiÕc thay, chóng
3) NÕu c¸c ngµi Boãc-stÕt vµ HÐc-vÕch ®ßi hái cã sù gi¶i thÝch,
t«i ®· buéc ph¶i ra ®i mµ kh«ng gÆp ®îc Ngµi lÇn cuèi.
do c¸ nh©n hä trùc tiÕp ® a ra ®ßi hái Êy, chø kh«ng ph¶i víi t
Ngµi £-vÐc-bÕch, ngêi sÏ chuyÓn cho Ngµi l¸ th nµy, ®· ®¶m
c¸ch lµ c¸c uû viªn cña mét uû ban nµo ®ã hoÆc cña mét héi nµo ®ã,
nhËn viÖc t×m cho chóng t«i ®Þa chØ ®Ó theo ®ã chóng t«i sÏ biªn th
th× ngµi Boãc-stÕt ®· ®îc th«ng b¸o - mét lÇn trong cuéc trao ®æi
cho Ngµi.
riªng, cßn lÇn kh¸c th× tríc nhiÒu ngêi - r»ng hä cÇn hái ë ai vÒ
viÖc nµy. Chóng t«i lu«n lu«n tin ch¾c r»ng s¾p tíi ®©y chóng t«i sÏ cã thÓ
th«ng b¸o cho Ngµi nh÷ng tin tèt lµnh vÒ sù ph¸t triÓn cña phong
trµo céng s¶n ë §øc.
C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Nga trong C.M¸c vµ In theo b¶n sao do chÝnh
§ång thêi chóng t«i mong Ngµi h·y ghi nhËn lßng kÝnh träng cña
Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt, ¡ng-ghen viÕt
t.XXV, 1934 Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc chóng t«i ®èi víi Ngµi.
KÝnh th
C. M¸c
Ph. ¡ng-ghen
C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng Anh In theo b¶n viÕt tay do ¡ng-ghen viÕt
trªn t¹p chÝ "Science and Society", Nguyªn v¨n lµ tiÕng Ph¸p
v.IV.No.2. 1940 In b»ng tiÕng Nga lÇn ®Çu
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
836 837
M¸c vµ ¨ng-ghen göi boãc-stÕt..., 1 th¸ng t 1848 M¸c vµ ¨ng-ghen göi ca-bª, 5 th¸ng t 1848
nguon tai.lieu . vn