Xem mẫu

  1. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 420 421 m¸c göi ¨ng-ghen, 28 th¸ng n¨m 1851 ¨ng-ghen göi m¸c, 3 th¸ng s¸u 1851 c¸ch l«-gÝch, nh÷ng thiÓu sè Êy ®­a nã tõ sù ngu dèt cã tÝn ng­ìng ®Õn sù uyªn th©m 95 kh«ng tÝn ng­ìng. Sù uyªn th©m kh«ng tÝn ng­ìng l·nh nhËn tr¸ch nhiÖm tÇm th­êng ¨ ng-ghen göi m¸c ho¸ tÝnh chÊt thÇn bÝ cña sù lõa bÞp th¸nh thiÖn ph¸ huû sù hïng m¹nh toµn n¨ng cña truyÒn thèng ®· ch×m ngËp trong nh÷ng ®Þnh kiÕn, th«ng qua sù hoµi nghi - c¸i m¸y ë L u©n §«n chÐm triÕt häc ho¹t ®éng kh«ng mái mÖt Êy - mµ chÆt ®Çu c¸c uy quyÒn vµ th«ng qua nh÷ng cuéc c¸ch m¹ng ®­a c¸c d©n téc ra khái ®¸m m©y mï cña thÇn quyÒn ®Ó b­íc vµo nh÷ng c¸nh ®ång në ré hoa cña d©n chñ" (®iÒu v« nghÜa). [Man-se-xt¬], thø ba, [3 th¸ng S¸u 1851] "ViÖc nghiªn cøu kiªn tr× vµ tÝch cùc nh÷ng biªn niªn sö vÒ loµi ng­êi, còng nh­ vÒ b¶n th©n c¸c con ng­êi, lµ nhiÖm vô vÜ ®¹i nhÊt cña tÊt c¶ nh÷ng ng­êi tham gia M¸c th©n mÕn! cuéc c¸ch m¹ng, vµ ®iÒu ®ã ®· ®­îc nhËn thøc râ bëi nhµ th¬ khëi nghÜa ®· bÞ xua Vµo thø bÈy t«i sÏ ®Õn Lu©n §«n nÕu kh«ng cã g× c¶n trë t«i 276. ®uæi mµ trong suèt 3 ngµy thø hai, vµo c¸c buæi tèi, nhµ th¬ Êy ®· ph¸t triÓn "nh÷ng bøc tranh mï mê" cña m×nh tr­íc c«ng chóng t­ s¶n, trong khi vÏ lªn lÞch sö cña nhµ Râ rµng lµ nh÷ng sù lo ng¹i cña t«i vÒ nh÷ng nh©n vËt ë Khuªn ®· h¸t hiÖn ®¹i". trë thµnh hiÖn thùc qu¸ nhanh; viÖc b¾t giam B[Õch-c¬] §á1* vµ Ruª- "Ng­êi c«ng nh©n"275 d¬ do bÞ quy téi ph¶n quèc vµ m­u toan lËt ®æ chÕ ®é hiÖn hµnh, còng nh­ m­u toan b¾t giam nh©n vËt Hen-rÝch hiÒn lµnh2* râ rµng lµ ®· cã Mét khi c¸i ®ã kh«ng thÝch hîp cho lò rÖp mèi liªn quan nµo ®ã víi Liªn ®oµn3*. May thay - nh­ tê "Frankfurter Th× vÞ tÊt thËm chÝ trong giÊc m¬ l¹i cã thÓ thÊy ®iÒu g× tÖ h¬n1*. Journal" ®· ®­a tin, - ë c¶ hai nh©n vËt bÞ b¾t nµy ng­êi ta ®· hoµn Vale faveque! 2* toµn kh«ng t×m thÊy giÊy tê g×; kh«ng thÊy nãi, liÖu ng­êi ta cã t×m thÊy g× ë B[uyÕc]-[ghÐc]-x¬ kh«ng. HiÓn nhiªn lµ giê ®©y Hen-rÝch C¸c M¸c cña anh còng sÏ ®Õn Lu©n §«n, nhËp vµo nh÷ng uû viªn ®· tô tËp ë ®©y cña ban biªn tËp tê "Neue Rheinische Zeitung". LÞch sö cã thÓ sÏ cã chiÒu C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña nguyªn b¶n In theo b¶n viÕt tay h­íng kh«ng hay nÕu nh÷ng ng­êi ®ã xö sù ngu xuÈn. trong Marx-Engels Gesamtausgabe. Dritte Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc Ph.¡. cña anh Abteilung, Bd. 1, 1929 vµ b»ng tiÕng Nga trong C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der Briefwechsel In theo b¶n viÕt tay thø nhÊt, t.XXV, 1929 zwischen F.Engels und K.Marx". Bd. I, Stuttgart, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc 1913 _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1* - HÐc-man BÕch-c¬ 1* Tôc ng÷ §øc phæ biÕn réng r·i ë vïng Ranh 2* - BuyÕc-ghÐc-x¬ 2* - Chóc søc khoÎ vµ h·y th«ng c¶m cho t«i! 3* Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 422 423 m¸c göi ¨ng-ghen, 16 th¸ng s¸u 1851 ¨ng-ghen göi m¸c, 27 th¸ng s¸u 1851 c ña V©y-®¬-mai-¬ ®ang n¸u Èn ë ngo¹i « Phran-phuèc. T«i göi kÌm 96 theo ®©y l¸ th­ ®ã. ë c hç anh liÖu cã nh÷ng sè liÖu chÝnh x¸c - mµ m ¸c göi ¨ng-ghen V©y[-®¬-mai-¬] ®ang cÇn - vÒ tû lÖ gi÷a néi th­¬ng vµ ngo¹i th­¬ng ë M an- se-xt¬ cña n­íc Anh, hay kh«ng? Trong thêi gian gÇn ®©y trong lÜnh vùc nµy ®· diÔn ra nh÷ng chuyÓn biÕn quan träng. Chµo anh. C.M¸c cña anh [Lu©n §«n], 16 th¸ng S¸u 1851 28, Deanstreet, Soho C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der Briefwechsel In theo b¶n viÕt tay ¡ng-ghen th©n mÕn! zwischen F.Engels und K.Marx". Bd. I, Stuttgart, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc 1913 ë nhµ §a-ni-en-x¬ ®· cã cuéc lôc so¸t, vµ anh Êy ®· bÞ b¾t. T«i kh«ng nghÜ r»ng ng­êi ta ®· t×m thÊy thø g× ë nhµ anh Êy. S¸ng h«m nay t«i ®· nhËn ®­îc mét bøc th­, mµ nÐt ch÷ ch¾c ch¾n lµ nÐt ch÷ cña §a-ni-en-x¬, nh­ng kh«ng thÊy ký tªn; trong th­ nµy ng­êi ta b¸o cho t«i biÕt sù viÖc ®· ®­îc nh¾c tíi vµ ®ång 97 thêi ®Ò nghÞ h·y giÊu tÊt c¶ nh÷ng bøc th­, v× mét nguån tin "®¸ng ¨ ng-ghen göi m¸c tin cËy" (nguyªn v¨n viÕt nh­ vËy) cho biÕt r»ng c¶ ë ®©y, ë n­íc ë L u©n §«n Anh nµy, còng sÏ diÔn ra nh÷ng cuéc lôc so¸t. T«i kh«ng biÕt, theo luËt ph¸p ®iÒu ®ã cã thÓ diÔn ra ®­îc kh«ng. Dï sao th× t«i còng sÏ giÊu tÊt c¶ c¸c bøc th­ ®i. Vµ anh sÏ [Man-se-xt¬], 27 th¸ng S¸u 1851 hµnh ®éng tèt nÕu anh ®em ®èt nh÷ng l¸ th­ Ýt quan träng, cßn nh÷ng l¸ th­ kh¸c, cã chøa ®ùng nh÷ng d÷ kiÖn nµo ®ã v.v. th× anh M¸c th©n mÕn! h·y ®ùng trong mét bäc ®­îc niªm phong ®Ó ë chç Me-ri1* hoÆc ®Ó ë chç viªn qu¶n trÞ cña gia ®×nh anh. C¶nh s¸t tµi ba ë D¾c-den xö lý rÊt ch©n chÊt khi ®Ých th©n ®Êng tèi cao th«ng b¸o cho chóng t«i hay biÕt nh÷ng ®iÒu mµ tõ tr­íc ®Õn Ch¾c ch¾n ng­êi ta ®· t×m thÊy ë nhµ Gia-c«-bi giÊy giíi thiÖu nay chóng ta kh«ng biÕt hoÆc kh«ng thÓ biÕt ®­îc. Bøc th­ th«ng cña §a-ni-en-x¬. t­ víi giäng ®iÖu khoa tr­¬ng - d¹y ®êi cña BuyÕc-ghÐc-x¬, víi Th«ng qua mét th­¬ng nh©n h«m nay t«i ®· nhËn ®­îc bøc th­ nh÷ng lý lÏ mï mê næi tiÕng cña anh ta tÊt ®· ph¶i buéc hä v¾t ãc _____________________________________________________________________________________________ ra mµ suy nghÜ ghª gím vµ kh«ng ®i ®Õn kÕt qu¶ nµo277, v× thÕ mµ hä 1* - Me-ri Bíc-x¬
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 424 425 m¸c göi ¨ng-ghen, 16 th¸ng s¸u 1851 ¨ng-ghen göi m¸c, 27 th¸ng s¸u 1851 ®·
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 426 427 ¨ng-ghen göi m¸c, 27 th¸ng s¸u 1851 ¨ng-ghen göi m¸c, kho¶ng 6 th¸ng b¶y 1851 vô ©m m­u míi trong c¸c héi häc sinh, trong c¸c "HiÖp héi tù do"280 dïng cì ch÷ to ®Ëm ®Ó c«ng bè chÝnh chØ lµ nh÷ng ®o¹n kh«ng ®óng. vµ trong hµng ngò thî may ch¬i trß ch¬i d©n chñ, ®Òu chøng tá, mét §iÒu rÊt nùc c­êi lµ nh÷ng vÞ tr­îng phu vÜ ®¹i ë phè Uyn-®¬-min278 mÆt, sù bùc béi cña nã tr­íc th¸i ®é thê ¬ cña giíi t­ s¶n vµ sù cè giê ®©y, tr­íc toµn thÕ giíi, l¹i hiÖn ra nh­ nh÷ng kÎ bÞ qu¼ng ra g¾ng cña nã muèn kh¬i dËy sù tß mß cña giíi t­ s¶n, mÆt kh¸c, còng khái chÝnh c¸i ®¶ng cña m×nh; nh©n vËt vÜ ®¹i Vi-lÝch cïng víi H©u- cho thÊy b¶n §iÒu lÖ vµ th­ th«ng tri ®· dÉn ®Õn nh÷ng sù ph¸t hiÖn ®¬, Ghª-bÐc vµ mét tªn v« l¹i kh¸c kh«ng râ tªn tuæi, cïng víi mét kÎ tªn lµ "Sèp-p¬" (tõ ch÷ "Schoppen")1* víi nh÷ng c«ng tr¹ng hiÕm kh«ng quan träng nh­ thÕ nµo vÒ sau nµy. H×nh nh­ vô lôc so¸t ë hoi vµ rÊt Ýt ®­îc biÕt ®Õn, ®Õn nçi thËm chÝ ë Khuªn ng­êi ta ®· nhµ Mi-ken còng kh«ng cã kÕt qu¶. kh«ng thÓ in chÝnh x¸c tªn cña nh©n vËt nµy! VÒ ph­¬ng diÖn nµy Cã g× míi ë Lu©n §«n kh«ng? mäi chuyÖn ®Òu æn. Nh­ng tiÕt thø nhÊt trong §iÒu lÖ l¹i nguy hiÓm Ph.¡. cña anh cho nh÷ng ng­êi bÞ b¾t: "TÊt c¶ c¸c ph­¬ng tiÖn ho¹t ®éng c¸ch m¹ng", hoÆc nh­ c¸ch nãi ®¹i thÓ nh­ vËy ë trong tµi liÖu Êy279. V× lý do ®ã mµ toµn bé vÊn ®Ò tõ lÜnh vùc mét tæ chøc bÝ mËt th«ng th­êng C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der Briefwechsel In theo b¶n viÕt tay zwischen F.Engels und K.Marx". Bd. I, Stuttgart, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc l¹i chuyÓn thµnh lÜnh vùc ph¶n quèc. Tuy nhiªn, trong chõng mùc cã 1913 thÓ suy xÐt c¨n cø theo sù ¸m chØ cña tê "Kölnische Zeitung" th× gi¶ thuyÕt cña t«i tá ra cã lý khi cho r»ng hä cã ý muèn nãi ®Õn viÖc chuyÓn giao tÊt c¶ nh÷ng nh©n vËt Êy cho tßa ¸n tèi cao BÐc-lin mµ ng­êi ta söa so¹n lËp ra ®Æc biÖt v× vô ¸n to lín nµy. DÊu hiÖu chÝnh x¸c nãi lªn t©m tr¹ng cña bän t­ s¶n lµ viÖc chÝnh 98 phñ ®· hoµn toµn thÊt b¹i trong ©m m­u cña nã lîi dông vô ph¸t ¨ ng-ghen göi m¸c 2 8 1 hiÖn lín ë §re-x®en ®Ó lµm con ngo¸o ép hï do¹ c«ng chóng. Bän t­ ë L u©n §«n s¶n ®· tá ra hÕt søc Ýt sî con ma ®ã ®Õn møc lµ chóng kh«ng muèn nghe nãi ®Õn mét vô ©m m­u lín cña céng s¶n vµ chóng sî r»ng ph­¬ng ph¸p lôc so¸t t¹i nhµ trong t­¬ng lai s¾p tíi còng sÏ ¸p dông [Man-se-xt¬, kho¶ng 6 th¸ng B¶y 1851] c¶ ®èi víi chóng. Kh«ng mét tê b¸o nµo muèn c¾n c©u víi miÕng måi Êy, cho nªn M¸c th©n mÕn! nh÷ng m­u toan tuyÖt väng cña chÝnh phñ muèn ph¸t hiÖn ra nh÷ng MÊt c¶ mét tuÇn lÔ bËn bÞu víi «ng cô 1* cña t«i, nay t«i ®· thu _____________________________________________________________________________________________ 1* ¡ng-ghen lîi dông lçi in sai trªn b¸o "Kölnische Zeitung" ®· in nhÇm lµ _____________________________________________________________________________________________ "Schopper" ("Sèp-p¬") thay v× "Schapper" ("S¸p-p¬"). Tõ ®ã míi cã sù ch¬i ch÷ khã dÞch, v× tiÕng §øc "Schoppen" cã nghÜa lµ "chai", "cèc to". 1* -Phri-®rÝch ¡ng-ghen bè, cha cña ¡ng-ghen
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 428 429 ¨ng-ghen göi m¸c, kho¶ng 6 th¸ng b¶y 1851 ¨ng-ghen göi m¸c, kho¶ng 6 th¸ng b¶y 1851 m¸y. §­¬ng nhiªn, t×nh h×nh Êy sÏ trãi buéc t«i. DÜ nhiªn, t«i ®· xÕp æn tho¶ ®Ó «ng trë vÒ, vµ cuèi cïng th× h«m nay t«i ®· cã thÓ tuyªn bè r»ng viÖc ®ã v­ît qu¸ søc t«i ®· tá ra lµ ng­êi khiªm tèn. göi cho anh mét kho¶n tiÒn chuyÓn qua b­u ®iÖn lµ 5 pao. Nh×n chung, t«i cã thÓ lÊy lµm hµi lßng víi kÕt qu¶ cuéc gÆp gì cña t«i NÕu «ng cô t«i vÉn ë l¹i ®©y thªm vµi ngµy n÷a th× gi÷a hai chóng víi «ng cô. ë ®©y, «ng cô cÇn cã t«i, Ýt ra còng kho¶ng 3 n¨m, cßn t«i nhÊt ®Þnh sÏ næ ra trËn chiÕn. Con ng­êi Êy hoµn toµn kh«ng t«i l¹i kh«ng ®¶m nhËn nh÷ng cam kÕt bÊt di bÊt dÞch nµo ngay c¶ thÓ hiÓu râ ®­îc nhiÖm vô cña m×nh, tù cao tù ®¹i, r¬i vµo thãi lªn trong 3 n¨m Êy; v¶ l¹i, ng­êi ta ®· kh«ng ®ßi hái ë t«i nh÷ng cam mÆt ®¹o ®øc nh­ tr­íc kia, trë thµnh mét kÎ th¸ch thøc; trong khi kÕt Êy xÐt c¶ vÒ ph­¬ng diÖn ho¹t ®éng viÕt l¸ch còng nh­ vÒ ph­¬ng ®ã «ng cô l¹i khê kh¹o vµ thiÕu tÕ nhÞ ®Õn møc lµ, ch¼ng h¹n, thËm diÖn lµ cÇn ph¶i ë l¹i ®©y trong tr­êng hîp næ ra c¸ch m¹ng. chÝ trong ngµy cuèi cïng cã mÆt ë ®©y ®· lîi dông sù cã mÆt cña H×nh nh­ «ng cô kh«ng nghÜ ®Õn c¸ch m¹ng, ®¸m ng­êi Êy b©y mét ng­êi trong sè nh÷ng ng­êi thuéc gia ®×nh Ðc-men ®Ó chäc tøc giê tù c¶m thÊy m×nh hÕt søc tù tin! VÒ phÝa m×nh, t«i ngay tõ ®Çu t«i b»ng viÖc ca tông nh÷ng thiÕt chÕ Phæ. §ång thêi, «ng cô cßn ®· kiÕm ®­îc cho m×nh kho¶n tiÒn chi cho viÖc ®¹i diÖn vµ cho cuéc cho r»ng sù cã mÆt cña Ðc-men sÏ buéc t«i ph¶i gi÷ th¸i ®é lÞch sù sèng - kho¶ng 200 pao xtÐc-linh hµng n¨m; vµ viÖc ®ã ®· cã ®­îc sù vµ sÏ bÞt miÖng t«i. DÜ nhiªn, chØ cÇn vµi lêi vµ c¸i nh×n giËn d÷ ®ång ý mµ kh«ng gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n lín. Víi ®ång l­¬ng Êy còng ®ñ ®Ó kiÒm chÕ «ng cô, nh­ng ®ång thêi ®iÒu ®ã còng ®ñ ®Ó cã thÓ sèng ®­îc vµ nÕu tr­íc khi cã ®­îc b¶ng c©n ®èi s¾p tíi ®©y gi÷a hai chóng t«i lËp tøc xuÊt hiÖn nh÷ng quan hÖ l¹nh nh¹t - mµ mäi chuyÖn vÉn yªn æn vµ t×nh h×nh ë ®©y sÏ tiÕn triÓn tèt th× chÝnh lµ vµo lóc tõ biÖt - vµ ®­¬ng nhiªn lµ t«i chê xem «ng cô sÏ cè «ng cô sÏ cßn ph¶i bÞ tèn kÐm kh«ng ph¶i nh­ thÕ - ngay trong n¨m g¾ng tr¶ thï - d­íi h×nh thøc nµy hay h×nh thøc kh¸c - v× vô thÊt nay t«i sÏ tiÕn xa h¬n giíi h¹n hai tr¨m pao. §ång thêi «ng cô ®· b¹i Êy. Chóng ta sÏ chê xem. NÕu c©u chuyÖn nµy sÏ kh«ng dÉn ®Õn lµm cho t«i n¾m ®­îc t×nh h×nh mäi viÖc cña m×nh ë ®©y còng nh­ ë nh÷ng hËu qu¶ thùc tÕ xÊu nµo, nghÜa lµ sÏ kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn n¬i ®ã; mµ v× c«ng viÖc cña «ng cô t«i ®­îc tiÕn hµnh rÊt tèt vµ t×nh h×nh tiÒn nong cña t«i, th× dÜ nhiªn, nh÷ng quan hÖ c«ng viÖc trong kho¶ng thêi gian tõ n¨m 1837 cô ®· nh©n gia tµi cña m×nh l¹nh nh¹t sÏ tá ra cßn dÔ chÞu h¬n nhiÒu so víi mäi sù thÓ hiÖn lªn h¬n hai lÇn, th× dÜ nhiªn lµ trong hoµn c¶nh Êy t«i sÏ kh«ng tù nh÷ng t×nh c¶m kh«ng ch©n thËt. h¹n chÕ m×nh h¬n møc cÇn thiÕt. §©y lµ nãi riªng gi÷a hai chóng ta th«i. Tuy nhiªn «ng cô t«i còng kh¸ nhanh trÝ. KÕ ho¹ch cña cô - tuy ë ®©y, tõ ®Çu th¸ng B¶y kh«ng cßn ®­îc nh×n thÊy tê "Kö lnische r»ng chØ cã thÓ thùc hiÖn ®­îc mét c¸ch rÊt chËm ch¹p vµ mét c¸ch Zeitung" n÷a, ch¾c lµ v× ng­êi ta ®· quªn tiÕp tôc ®Æt mua nã. Do khã kh¨n vµ ®Õn lóc nµo ®ã vÞ tÊt cã thÓ thùc hiÖn ®­îc nã do cã vËy, t«i kh«ng ®­îc biÕt lµ cã cßn ®iÒu g× xÈy ra n÷a kh«ng. NÕu nh÷ng va ch¹m víi nh÷ng ng­êi thuéc dßng hä Ðc-men - lµ nh­ anh biÕt ®­îc tin tøc g× míi mÎ, xin anh h·y th«ng b¸o cho t«i. DÜ sau: ®Ó cho Pª-t¬ Ð [c-men] chuyÓn ®Õn Li-víc-pun nh­ b¶n th©n nhiªn, t«i sÏ l¹i cã thÓ b¾t ®Çu lµm viÖc ®Òu ®Æn, bëi v× b©y giê nh÷ng anh ta mong muèn, cßn tÊt c¶ viÖc l·nh ®¹o v¨n phßng ë ®©y th× trë ng¹i do cuéc triÓn l·m g©y ra 282, hÇu nh­ ®· hoµn toµn kh«ng chuyÓn giao cho t«i - ®ång thêi lóc Êy G. Ð c-men sÏ qu¶n lý nhµ
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 430 431 m ¸c göi ¨ng-ghen, 13 th¸ng b¶y 1851 m¸c göi ¨ng-ghen, 13 th¸ng b¶y 1851 c ho anh tÊt c¶ c¸c v¨n b¶n ®­îc kª ë d­íi ®©y. Nh­ng v× chØ sau vµi c ßn n÷a vµ b¶n liÖt kª c¸c t¸c phÈm cña A-tª-n©y1* ®· ®­îc hoµn ngµy n÷a t«i míi cã thÓ giíi thiÖu ®Çy ®ñ nh÷ng v¨n b¶n Êy ®­îc, tÊt. T«i còng söa so¹n s¾p tíi ®©y ®i vÒ n«ng th«n, ë ®ã sÏ kh«ng cã cho nªn h«m nay t«i biªn th­ cho anh ®Ó khái b¾t anh chê ®îi thªm ai g©y trë ng¹i cho t«i. V× «ng cô sÏ kh«ng ®Õn ®©y hµng n¨m trêi, n÷a th­ tr¶ lêi. cho nªn t«i cã thÓ thu xÕp hoµn toµn theo ý m×nh vµ sÏ sö dông hoµn toµn theo c¸ch kh¸c phÇn lín sè tiÒn nhËn ®­îc cho c¬ së ®¹i ViÖc ®Çu tiªn. Qua nh÷ng l¸ th­ cña anh cã thÓ kÕt luËn ®­îc diÖn. r»ng trong suèt thêi gian «ng cô 1* c ña anh cã mÆt ë Man-se-xt¬ anh ®· kh«ng t×m thÊy tµi liÖu thø hai - ®­îc ®¨ng trªn tê T«i göi lêi th¨m chÞ vµ mong anh mau chãng biªn th­ cho t«i. "K ö lnische Zeitung", d­íi ®Çu ®Ò "Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng Ph. ¡. cña anh s¶n". §ã lµ lêi kªu gäi göi Liªn ®oµn 2* , do hai chóng ta cïng so¹n th¶o - vÒ thùc chÊt ®©y kh«ng ph¶i lµ c¸i g× kh¸c mµ chØ lµ kÕ C«ng bè lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña nguyªn b¶n In theo b¶n viÕt tay ho¹ch chiÕn dÞch chèng l¹i phe d©n chñ. Mét mÆt, v¨n b¶n Êy ®­îc trong Marx-Engels Gesamtausgabe. Dritte Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc ®¨ng, nh­ thÕ lµ tèt - ®Ó ®èi chäi l¹i v¨n b¶n cña BuyÕc-ghÐc-x¬283 Abteilung, Bd. I, 1929 vµ b»ng tiÕng Nga trong Ýt nhiÒu mang tÝnh chÊt phi lý xÐt vÒ h×nh thøc vµ Ýt vui mõng xÐt C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn vÒ néi dung. MÆt kh¸c, mét sè chç cña v¨n b¶n nµy lµm xÊu thªm thø nhÊt, t.XXV, 1929 t×nh c¶nh cña nh÷ng ng­êi bÞ b¾t. Nh­ t«i ®­îc biÕt th«ng qua Lu-i Sun-tx¬ ë Khuªn, BuyÕc - ghÐc-x¬ tõ §re-x®en viÕt ®i nh÷ng l¸ th­ rÊt sÇu n·o. Tr¸i l¹i ë 99 Khuªn tÊt c¶ mäi ng­êi ®Òu tr«ng chê vµo viÖc §a-ni-en-x¬ ®­îc m ¸c göi ¨ng-ghen th¶, v× kh«ng cã chøng cí nµo buéc téi anh Êy vµ v× t¹i c¸i thµnh ë M an- se-xt¬ phè thiªng liªng Êy "nh÷ng kÎ chuyªn than khãc" ®· cÊt lªn nh÷ng lêi la lèi réng kh¾p 284. TÊt nhiªn, hä cho r»ng anh Êy kh«ng cã kh¶ n¨ng ph¹m ph¶i "nh÷ng ®iÒu ngu xuÈn" nh­ thÕ. [Lu©n §«n], 13 th¸ng B¶y 1851 28, Deanstreet, Soho Mi-ken ®· viÕt th­ tõ G¬-tinh-ghen. T¹i nhµ anh Êy ®· diÔn ra mét vô lôc so¸t. Ng­êi ta ®· kh«ng t×m thÊy g× c¶. Anh Êy kh«ng bÞ ¡ng-ghen th©n mÕn! b¾t. Tõ G¬-tinh-ghen ®· cã 5 vÞ ph¸i viªn hµo hoa phong nh· míi T«i ®· ho·n göi th­ hÕt ngµy nµy qua ngµy kh¸c ®Ó chuyÓn hÕt _____________________________________________________________________________________________ 1*- Phri-®rÝch ¡ng-ghen bè, cha cña ¡ng-ghen _____________________________________________________________________________________________ 2* C. M¸c vµ Ph.¡ng-ghen. "Lêi kªu gäi cña Ban chÊp hµnh trung ­¬ng göi Liªn 1* Xem tËp nµy, tr. 233. ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n. Th¸ng Ba 1850".
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 432 433 m ¸c göi ¨ng-ghen, 13 th¸ng b¶y 1851 m¸c göi ¨ng-ghen, 13 th¸ng b¶y 1851 nh©n vËt Êy. Phi-cl¬ ®· trß chuyÖn rÊt th©n mËt, nãi ®Õn sù cÇn thiÕt ®i BÐc-lin v.v.. TÊt nhiªn, viÖc tÇm n· nh÷ng ng­êi Do Th¸i lµm hoµ gi¶i gi÷a c¸c ®¶ng v.v.. §Õn ®©y th× nh©n vËt A. Guª-g¬ vÜ ®¹i t¨ng sù tÝch cùc vµ sù quan t©m. tiÕn ®Õn. Guª-g¬ gäi Vi-lÝch lµ mét "kÎ m¬ méng rçng tuÕch", gäi §iÒu nùc c­êi nhÊt lµ tê b¸o nh¶m nhÝ t¹i Au-xbuèc lµ tê "Allgemeine S¸p-p¬ lµ mét "kÎ ghª tëm", sau khi ®· mÊy lÇn ®­îc nghe ë phè Zeitung" ®· biÕn v¨n b¶n do chóng ta so¹n th¶o thµnh s¶n phÈm cña Uyn-®¬-min nh÷ng bµi diÔn v¨n rÊt om xßm cña anh chµng nµy, c¸c ngµi M¸t-di-ni - Ru-g¬, nã l¹i ®Êm vµo ngùc m×nh than khãc v× «ng ta ®· chia tay víi hä vµ sÏ kh«ng lui tíi n¬i ®ã n÷a. C¶ Phi-cl¬, c©u chuyÖn Êy vµ kh«ng biÕt thÓ hiÖn sù mÊt trÝ cña chÝnh m×nh - sù c¶ Guª-g¬ ®Òu ®· ®¶ kÝch ®Æc biÖt m¹nh mÏ nh©n vËt Kin-ken vÜ mÊt trÝ b¾t nguån tõ c¸i v¨n b¶n khñng khiÕp Êy - b»ng c¸ch nµo ®¹i mµ giê ®©y t¹i ®©y nh©n vËt nµy ®ãng vai mét tay míi phÊt kh¸c h¬n lµ la lèi om xßm lªn: Sù ®iªn rå! Sù ®iªn rå! Sù ®iªn rå! lu«n lu«n ví bë vµ qua ®ã mµ ®· thu hót vÒ phÝa m×nh sù giËn d÷ §­¬ng nhiªn, tê "Trier'sche Zeitung" - nghÜa lµ C¸c Grun trµn cña nh÷ng vÜ nh©n kh¸c. Tr¸i l¹i, hä l¹i coi Ru-g¬ nh­ mét thø ng«i ®Çy vÎ quan träng vµ dùa trªn v¨n b¶n thø nhÊt ®· chøng minh sù sao to¶ s¸ng. bÊt lùc vÒ vËt chÊt cña ®¶ng, vµ dùa trªn v¨n b¶n thø hai ®· chøng Phi-cl¬ hái vÒ ®Þa chØ cña t«i, cßn Lu-pu-x¬ vµ LÝp-nÕch th× ®· minh sù bÊt lùc "tinh thÇn" cña ®¶ng. §­¬ng nhiªn, kh«ng thiÕu g× bá ®i sau khi bÞ ®¸m phi-li-xtanh ®ang h­íng tíi "sù thèng nhÊt" nh÷ng c©u nãi theo tinh thÇn "Nh÷ng ng­êi b¹n cña ¸nh s¸ng"285 vµ Êy lõa bÞp. nh÷ng c©u nãi "v« chÝnh phñ" ®Çy høa hÑn nhÊt. Theo hä nãi, hä Sau ®ã vµi ngµy Phrai-li-gr¸t ®· göi cho t«i bøc th­ sau ®©y mµ muèn lµm tÊt c¶ tõ trªn xuèng! Nhµ n­íc c¶nh s¸t! Hä thùc sù s½n anh Êy ®· nhËn ®­îc: sµng rót phÐp th«ng c«ng vµ khai trõ nh÷ng kÎ cã t­ t­ëng bÊt ®ång! "4, Brunswickplace, North Brighton, Trêi ¬i! Cuèi cïng th× ®iÒu ®ã ®· v­ît mäi giíi h¹n. 4 th¸ng B¶y 1851 Cßn b©y giê xin nãi vÒ nh÷ng trËn gi«ng tè ë ®©y, mµ th«ng Phrai-li-gr¸t th©n mÕn! th­êng lµ nh÷ng trËn gi«ng tè trong cèc n­íc. Chóng t«i dù tÝnh thµnh lËp mét lo¹i c©u l¹c bé hoÆc mét hiÖp héi cã nhiÖm vô lo¹i Thø nhÊt. Bè giµ Vi-lÝch ®· t¹o lùc ®Èy tõ tr¹i lÝnh - h×nh nh­ bá ®Çu ãc nhãm ph¸i vµ kh«ng lo¹i bá ai ra khái hµng ngò cña m×nh, kh«ng lo¹i bá mét ai thuéc ®¶ng d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng, trõ nh÷ng ng­êi muèn ®øng bªn lÒ hoÆc viÖc ®ãng cöa tr¹i lÝnh nµy lµ viÖc ®· ®­îc quyÕt ®Þnh - vµ ®· g©y lén nh÷ng ng­êi nµo mµ v× tÝnh c¸ch cña hä vµ hµnh vi tr­íc kia cña hä khiÕn cho kh«ng nghiªm träng víi phÇn lín ®éi vÖ binh cña m×nh. thÓ cã bÊt kú sù tiÕp xóc nµo víi hä ®­îc. Thø hai. Nh©n vËt Phi-cl¬ vÜ ®¹i ®· cã nh· ý tíi ®©y råi. MÊy Nh÷ng ng­êi lµm viÖc nµy gåm cã Phi-cl¬, Guª-g¬, Di-ghen, R«n-ng¬, Ru-g¬, cßn t«i ngµy tr­íc khi ®Õn n­íc Anh, Lu-pu-x¬1* ®· cïng nh©n vËt Êy cã ®¶m nhiÖm viÖc th«ng b¸o cho anh vµ mêi anh - nÕu nh­ anh quan t©m ®Õn viÖc ®ã, t«i hy väng lµ nh­ thÕ - tham gia héi nghÞ ®­îc triÖu tËp nh»m môc ®Ých ®ã, vµo ngµy 14 mÆt ë St¬-ra-xbua. LÝp-nÕch tõ l©u ®· cã nh÷ng quan hÖ gÇn gòi th¸ng B¶y (vµo thø hai, sau mét tuÇn lÔ n÷a) vµo lóc 11 giê s¸ng t¹i c¨n hé cña Phi-cl¬, 26 víi ng­êi nµy. Nh­ vËy, ngµy 5 th¸ng B¶y c¶ hai ng­êi ®· ®Õn chç Yorkbuildings, lµ mét phÇn cña Niu-rèt ë ®o¹n cuèi cña BÕc-c¬- Xt¬-rÝt. Chóng t«i ®· göi giÊy mêi kho¶ng 24 ng­êi mµ chóng t«i ®­îc biÕt nh­ lµ nh÷ng nh©n vËt ®¸ng tin cËy vµ _____________________________________________________________________________________________ vÉn trung thµnh. Vµo lóc nµy chóng t«i kh«ng t×m thÊy nh÷ng ng­êi kh¸c. 1* - Vin-hem V«n-ph¬
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 434 435 m ¸c göi ¨ng-ghen, 13 th¸ng b¶y 1851 m¸c göi ¨ng-ghen, 13 th¸ng b¶y 1851 T«i s½n sµng trao ®æi víi anh. NÕu dù ¸n cña chóng t«i thµnh c«ng th× dï sao ch¨ng P.S. Ngµi cã thÓ sö dông nh÷ng dßng nµy vµo bÊt cø viÖc g×. VÒ phÝa m×nh, t«i sÏ n÷a cuéc trao ®æi cña chóng ta sÏ cã thÓ diÔn ra tøc kh¾c. NÕu anh kh«ng ë l¹i Lu©n th«ng b¸o cho c¸c ®ång chÝ cña t«i biÕt vÒ nh÷ng dßng ch÷ nµy. §«n th× mong anh dï thÕ nµo còng ®Õn ®ã. §· ký nh­ trªn". Göi lêi chµo anh. B¾t tay anh. V Ò vÊn ®Ò nµy Lu-pu-x¬ ®· nhËn ®­îc th­ tr¶ lêi nh­ sau: A.Ru-g¬ cña anh" "Lu©n §«n, 11 th¸ng B¶y 1851 Anh cã ý kiÕn g× vÒ viÖc nµy? Ngµi V«n-ph¬ th©n mÕn! Phrai-li-gr¸t ®· ph¹m mét sai lÇm lín v× m·i h«m qua, 12 th¸ng Thùc ra kh¶ n¨ng cña t«i trong viÖc nh×n thÊy tr­íc l¹i hÕt søc yÕu khiÕn t«i hoµn B¶y, míi göi ®i th­ tr¶ lêi, do ®ã Ru-g¬ sÏ kh«ng nhËn ®­îc th­ Êy toµn ch¼ng ng¹i g× lµ sÏ cã thÓ bÞ mÊt ®i sù ­u ¸i cña ngµi vµ cã thÓ ch¼ng cßn quen biÕt tr­íc khi anh Êy rêi Brai-t¬n ®i Lu©n §«n. Nãi chung, Phrai-li- ®­îc víi ngµi chØ v× t«i vÉn cã sù tiÕp xóc víi "tªn v« l¹i" Ru-g¬. V¶ l¹i t«i còng kh«ng biÕt lµ trong lÜnh vùc nµy t«i ®· chÞu sù b¶o trî cña mét chi bé ®¶ng nµo ®ã vµ bÞ ®Æt gr¸t cã th¸i ®é qu¸ thô ®éng ®èi víi viÖc nµy. Nh­ng, xÐt cho cïng d­íi quyÒn lîi c¶nh s¸t cña nh÷ng vÞ tr­îng phu cña t­¬ng lai. Së dÜ t«i ®Çn ®én, còng th× mçi ng­êi ®Òu cã c¸ch hµnh ®éng cña m×nh. Lu-pu-x¬ - lµ ng­êi nh­ së dÜ t«i cã ®­îc nhËn thøc - trong suèt 20 n¨m ho¹t ®éng chÝnh trÞ - cho r»ng ®· ®­îc t«i th«ng b¸o néi dung l¸ th­ nµy - ®· viÕt th­ ngay lËp tøc kh«ng cã mét chÝnh ®¶ng nµo l¹i cã thÓ kh«ng cÇn lµm viÖc víi nh÷ng tªn v« l¹i, lµ nhê cho Phi-cl¬: t«i ®· quyÕt ®Þnh ch×a tay m×nh ra cho bÊt kú ng­êi nµo cã n¨ng lùc muèn cïng ®i víi t«i trªn con ®­êng c¸ch m¹ng, bÊt kÓ ng­êi ®ã sÏ chØ ®i nöa con ®­êng dÉn ®Õn môc tiªu ®· "10 th¸ng B¶y 1851 ®Þnh, hay lµ ng­êi ®ã sÏ cïng ®i víi t«i ®Õn cuèi con ®­êng Êy vµ sÏ cßn tiÕn xa h¬n n÷a. Th­a ngµi Phi-cl¬! Nh÷ng sù hiÒm thï chÝnh trÞ vµ t«n gi¸o trë nªn lçi thêi ngay c¶ khi chóng xuÊt Ngµy 5 th¸ng nµy t«i cïng víi LÝp-nÕch ®· ®Õn th¨m ngµi. C¨n cø vµo nh÷ng ®iÒu ph¸t tõ vÞ hoµng ®Õ vµ gi¸o hoµng; nh­ng chóng hoµn toµn trë nªn nùc c­êi khi mµ mµ ngµi ®· nãi víi chóng t«i khi Êy th× t«i tuyÖt ®èi kh«ng thÓ kÕt luËn r»ng mét ngµy chóng ®­îc tuyªn bè tõ cöa miÖng nh÷ng «ng vua nhá vµ nh÷ng gi¸o hoµng nhá cña tr­íc ®ã bøc th­ sau ®©y ®· ®­îc göi cho Phrai-li-gr¸t (tiÕp theo lµ l¸ th­ kÓ trªn). mét ®¶ng - nh­ ng­êi ta ®· c«ng khai tuyªn bè - hiÖn ®ang ë trong t×nh tr¹ng lung tung NÕu ngµy 5 th¸ng nµy t«i cã mét chót hå nghi r»ng ngµi cã quan hÖ víi nh©n vËt A. nh­ ®¶ng cña c¸c ngµi vµ ®¶ng Êy hiÖn nay, trong chÝnh hµng ngò cña m×nh, ®ang biÕn Ru-g¬, mét tªn v« l¹i v« liªm sØ ngu xuÈn th×, ®­¬ng nhiªn, t«i ®· kh«ng b­íc qua nh÷ng ng­êi mµ míi ngµy h«m qua hÇu nh­ cßn ®­îc t«n sïng nh­ thÇn th¸nh, trë ng­ìng cöa nhµ ngµi. thµnh "nh÷ng kÎ v« l¹i"! Nh­ng v× ngµi, nh­ t«i ®· tin ch¾c nh­ vËy qua l¸ th­ nªu trªn ®©y, ®i cïng víi Trªn con ®­êng ®êi cña m×nh, t«i gÆp ph¶i "nh÷ng tªn v« l¹i" hÕt søc nhiÒu h¬n lµ nh©n vËt mµ "v× tÝnh c¸ch cña anh ta vµ hµnh vi tr­íc kia cña anh ta" (vÝ dô, hµnh ®éng nh÷ng ng­êi trung thùc, vµ t«i bÞ lo¹i ng­êi thø nhÊt l­êng g¹t Ýt h¬n nhiÒu so víi lo¹i hÌn nh¸t ch¹y trèn khái BÐc-lin v.v. cña con ng­êi nµy) "®· khiÕn cho bÊt kú mét ®¶ng ng­êi thø hai. Do vËy, t«i kh«ng ®Ó mÊt thêi gian vµo viÖc ph©n biÖt nh÷ng thø lo¹i Êy c¸ch m¹ng ch©n chÝnh nµo còng kh«ng thÓ cã bÊt kú mét sù tiÕp xóc nµo víi con ng­êi vµ t«i chñ yÕu chó ý ®Õn nh÷ng kh¶ n¨ng cña nh÷ng ng­êi trë nªn cÇn thiÕt trong ®ã", vµ nh©n vËt ®ã ®· bÞ toµn thÓ ®¶ng céng s¶n ë §øc tÈy chay, - cho nªn b»ng nh÷ng nh÷ng t×nh huèng hÕt søc kh¸c nhau. dßng nµy t«i muèn ghi nhËn r»ng víi nh÷ng kÎ quay cuång mét c¸ch hÕt søc t©m t×nh Sau nh÷ng ®iÒu kÓ trªn, nÕu ngµi cïng víi M¸c vµ LÝp-nÕch - t«i ®Ò nghÞ ngµi nãi l¹i trong giíi c¸c c¸ nh©n t­¬ng tù nh­ Ru-g¬, t«i kh«ng muèn vµ kh«ng thÓ cã ®iÓm nµo víi hä vÒ ®iÒu ®ã - mong muèn tham gia "héi nghÞ" kÓ trªn, th× t«i mêi ngµi ®Õn, tuy nhiªn chung víi hä ®­îc. xin nãi tr­íc r»ng vÊn ®Ò nãi ®Õn chØ lµ héi nghÞ s¬ bé, vµ nãi chung ®iÒu khã chÞu chñ yÕu V. V«n-ph¬ nhÊt ®èi víi ngµi, còng nh­ ®èi víi mét nöa sè ng­êi tham dù héi nghÞ, ch¾c ch¾n sÏ lµ ë 3, Broadstreet, Golden Square. hiÖn t­îng thiÕu chç ngåi dµnh cho nh÷ng bé phËn Ýt quý b¸u nhÊt cña c¬ thÓ, nh­ng
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 436 437 m ¸c göi ¨ng-ghen, 13 th¸ng b¶y 1851 m¸c göi ¨ng-ghen, kho¶ng 17 th¸ng b¶y 1851 ®iÒu ®ã sÏ gióp ®Èy nhanh cuéc häp. 10 0 Xin göi lêi chµo th©n ¸i. m ¸c göi ¨ng-ghen Phi-cl¬ cña ngµi" ë M an-se-xt ¬ § iÒu nùc c­êi nhÊt trong toµn bé c©u chuyÖn nµy vÉn lµ nh÷ng cè g¾ng bÊt tËn cña Ru-g¬ vµ phe nhãm cña anh ta muèn b¾t c«ng chóng ph¶i chÊp nhËn b¶n th©n m×nh b»ng ngµy cµng nhiÒu thñ [Lu©n §«n, kho¶ng 17 th¸ng B¶y 1851] ®o¹n míi. NÕu t×nh h×nh kh«ng tiÕn triÓn nh­ ABCDEF, th× nã 28, Deanstreet, Soho nhÊt ®Þnh sÏ diÔn ra nh­ FEDCBA. Xin h·y thö tÝnh xem, cßn cã thÓ cã bao nhiªu ph­¬ng ¸n vµ c¸ch s¾p xÕp l¹i thuéc lo¹i ®ã. §· cã ¡ng-ghen th©n mÕn! khi nµo cã mét bÇy lò nh÷ng con lõa bÊt lùc h¬n thÕ vµ mang nhiÒu Xin anh hÕt søc lµm ¬n göi ngay ë b­u ®iÖn Man-se-xt¬ l¸ th­ tham väng ®Õn nùc c­êi nh­ thÕ kh«ng? kÌm theo ®©y ®Ó chuyÓn cho Sun-xt¬. KÌm theo ®©y anh sÏ nhËn ®­îc l¸ th­ cña Phrai-li-gr¸t göi cho C. M¸c cña anh Ru-g¬ - vµ t«i ®Ò nghÞ göi tr¶ l¹i l¸ th­ nµy - còng nh­ l¸ th­ cña TiÖn thÓ xin b¸o tin t«i ®· nhËn ®­îc 5 pao råi. Sè tiÒn Êy xuÊt BÐc-m¬-b¾c göi cho t«i, cïng l¸ th­ cña Mi-ken. hiÖn nh­ deux ex machins1*, v× t×nh thÕ thËt lµ ghª tëm, vµ khã cã Cã mét ng­êi tªn lµ "Un-m¬" thî ®ãng giµy ñng, bá trèn khái thÓ nãi ®­îc sÏ tho¸t ra khái t×nh thÕ Êy b»ng c¸ch nµo. Khuªn trong thêi gian xÈy ra nh÷ng vô lôc so¸t gÇn ®©y. ë chç Xin anh h·y biªn th­ th¼ng c ho Cl«-d¬ (6, Upper, Ruppert- "Síc-t¬-n¬" anh ta ®· ®­a cho mét phÇn tö st¬-rau-bin-g¬ l¸ th­ ®Ó street, gÇn Princesstreet, Soho), v× nÕu kh«ng nh­ thÕ th× th»ng chuyÓn cho nh÷ng ng­êi th©n cña m×nh. PhÇn tö st¬-rau-bin-g¬ cha ngu ngèc nµy sÏ nghÜ r»ng l¸ th­ cña h¾n - anh cßn nhí sè tiÒn nµy ®· bÞ b¾t gi÷ lËp tøc cïng víi l¸ th­ Êy t¹i biªn giíi Hµ Lan. 10 pao chø? - ®· kh«ng ®Õn tay anh. Nh÷ng kÎ bÞ mÊt mÆt qua vô nµy chØ lµ nh÷ng kÎ ®· th¶ anh ta ra. Trong c¬ së cña Síc-t¬-n¬ c¶nh s¸t ®­îc tæ chøc tèt nh­ thÕ ®Êy. V©y-®¬-mai-¬ ®· v­ît biªn giíi råi. Chóng t«i ®ang ®îi anh Êy ë C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der Briefwechsel In theo b¶n viÕt tay ®©y. zwischen F.Engels und K.Marx". Bd. I, Stuttgart, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc 1913 Nh÷ng kÎ ®¸ng th­¬ng h¹i lµ Hai-n¬-txen - Ru-g¬ th× kh¼ng ®Þnh r»ng hä nhËn ®­îc c¸c l¸ th­ tuång nh­ tõ n­íc §øc - víi ®ñ ®iÒu ®¬m ®Æt nh¶m nhÝ vÒ c¸c sù kiÖn ë Khuªn. TÝnh chÊt dèi tr¸ _____________________________________________________________________________________________ 1* - nghÜa ®en: "«ng thÇn chui ra tõ cç m¸y" (trong nhµ h¸t thêi cæ ®¹i, c¸c diÔn viªn cña néi dung cho ta thÊy r»ng b¶n th©n hä lµ nh÷ng th«ng tÝn viªn ®ãng vai c¸c vÞ thÇn xuÊt hiÖn trªn s©n khÊu nhê nh÷ng thiÕt bÞ ®Æc biÖt); nghÜa bãng: cña chÝnh m×nh. nh©n vËt hoÆc t×nh huèng xuÊt hiÖn bÊt thÇn cøu v·n ®­îc t×nh thÕ.
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 438 439 ¨ng-ghen göi m¸c, 17 th¸ng b¶y 1851 ¨ng-ghen göi m¸c, 17 th¸ng b¶y 1851 bùc v× tr­íc ®Çu th¸ng tíi t«i kh«ng cã thªm mét x¨ng-tim nµo. T «i chê th­ cña anh. NÕu anh kh«ng thÓ chê ®Õn lóc ®ã th× nªn ch¨ng cã thÓ thu xÕp sao C.M. cña anh cho VÐc-th¬ kiÕm ®­îc mét chót Ýt cho anh tõ nay tíi lóc ®ã? §Õn ngµy 1 th¸ng T¸m t«i cã thÓ cung cÊp 5 pao vµ ®Õn ngµy 1 th¸ng P.S. Trong ®Çu t«i võa míi n¶y ra ý nghÜ r»ng sÏ tèt h¬n nÕu ChÝn sÏ cung cÊp thªm 5 pao, vµ sè tiÒn Êy lµ hoµn toµn ch¾c ch¾n. ®Ých th©n anh göi l¸ th­ cho BÐc-m¬-b¾c; anh h·y ghi trªn phong ë ®©y l¹i võa chØnh ®èn ®­îc viÖc ®Æt mua b¸o, vµ sau cïng th× b×: Göi Lu-i Sun-xt¬, 2, S.childergasse, Kö ln. Bªn trong ®ã anh bá t«i ®· thÊy tê "K ö lnische Zeitung" ®¨ng tµi liÖu cò cña chóng ta1*. vµo l¸ th­ d¸n kÝn göi BÐc-m¬-b¾c. DÜ nhiªn, anh h·y d¸n phong b× Tuy nhiªn, trong mét b¶n tin göi tõ §re-x®en, "B¸o Au-xbuèc"2* - sao cho kh«ng nh×n thÊy ®Þa chØ ë phÝa trong, vµ anh h·y lµm cho l¸ r â rµng lµ t¸c gi¶ b¶n tin nµy lµ ng­êi ®­îc th«ng tin kh¸ ®Çy ®ñ - th­ mang d¸ng vÎ nh­ th­¬ng m¹i. cho biÕt r»ng rèt cuéc th× nhê nh÷ng cuéc hái cung th©m hiÓm ng­êi ta ®· ®¸nh gôc ®­îc Nèt-i-ung, lµ kÎ ®· ®­a ra nh÷ng lêi thó C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der Briefwechsel In theo b¶n viÕt tay nhËn cÆn kÏ nhÊt286. Dï sao t«i còng thÊy rÊt cã thÓ lµ nh÷ng tay zwischen F.Engels und K.Marx". Bd. I, Stuttgart, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc ®iÒu tra viªn kh«n ngoan ®· dån con ng­êi Êy vµo chç bÝ vµ lµm cho 1913 anh ta r¬i vµo nh÷ng ®iÒu m©u thuÉn phi lý nhÊt. Nh­ thÓ lµ ®· cã mét quan chøc Phæ ®Õn ®ã ®Ó v¾t thªm n÷a ë anh ta. Hoµng ®Õ Han-n«-v¬3* tuång nh­ ®· kh­íc tõ viÖc khëi sù nh÷ng cuéc truy 1 01 tÇm ë xø m×nh, Ýt ra th× còng lµ d­íi h×nh thøc th« lç nh­ ®· x¶y ra ë Phæ, ë H¨m-buèc v.v.. Bøc th­ cña Mi-ken tùa hå nh­ x¸c nhËn ¨ ng-ghen göi m¸c ®iÒu ®ã. Nh­ anh ®· biÕt, M¸c-ten-x¬ ®· bÞ b¾t ë H¨m-buèc. Tuy ë L u©n §«n nhiªn, sù ngu dèt cña bän Phæ kh«ng thÊy ë ®©u l¹i lé râ nh­ trong cuéc lôc so¸t nhµ ë cña "C¸c-l¬ ë vïng s«ng Ranh" lµ ng­êi còng ®· bÞ t×nh nghi lµ thuéc Liªn ®oµn céng s¶n vµ ë ng­êi nµy chØ t×m Man-se-xt¬, 17 th¸ng B¶y 1851 thÊy c¸c bøc th­ cña Ra-v«! Tµi liÖu v¨n b¶n cò chØ cã thÓ g©y h¹i cho nh÷ng ng­êi bÞ b¾t ë M¸c th©n mÕn! _____________________________________________________________________________________________ H«m nay sÏ viÕt th­ cho Cl«-d¬ - rÊt hay lµ anh ®· göi kÌm theo 1* C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen. "Lêi kªu gäi cña Ban chÊp hµnh trung ­¬ng göi Liªn ®Þa chØ cña anh Êy trong phong th­, v× t«i kh«ng cã ®Þa chØ ®ã. T«i ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n. Th¸ng Ba 1850". 2*- "Allgemeine Zeitung" s½n sµng tin r»ng anh ®ang rÊt eo hÑp, vµ ®iÒu ®ã cµng lµm t«i buån 3* - Ðc-n¬-xt¬ Au-gu-xt¬
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 440 441 ¨ng-ghen göi m¸c, 17 th¸ng b¶y 1851 ¨ng-ghen göi m¸c, 17 th¸ng b¶y 1851 mét ®o¹n nãi vÒ "nh÷ng hµnh ®éng qu¸ khÝch"287; cßn tÊt c¶ nh÷ng §¸ng tiÕc lµ ë ®©y chóng t«i kh«ng cã ®­îc tê "Kreuz - Zeitung". T«i ®­îc thÊy nh÷ng ®o¹n trÝch kh¸c nhau tõ b¸o nµy. ThËm chÝ kh«ng ®o¹n kh¸c ®Òu nh»m chèng l¹i nh÷ng ng­êi d©n chñ vµ sÏ chØ lµm thÓ h×nh dung næi xem giê ®©y tê b¸o nh¶m nhÝ nµy ®ang dïng giäng cho t×nh c¶nh cña hä bÞ xÊu ®i trong tr­êng hîp hä bÞ xÐt xö tr­íc ®iÖu tr©ng tr¸o - tÇm th­êng vµ ngu ngèc - kh¾m thèi kiÓu Phæ nh­ mét tßa ¸n båi thÈm nöa d©n chñ; nh­ng râ rµng lµ hä bÞ xÐt xö t¹i thÕ nµo ®Ó ®¶ kÝch "nh÷ng c©y ®¹i thô" lËp ph¸p lÞch l·m, giÇu cã vµ tßa ¸n båi thÈm tèi cao ®Æc biÖt hoÆc t¹i tßa ¸n båi thÈm liªn bang kh¶ kÝnh. NÕu c¸c ngµi nh­ BÕch-c¬- r¸t vµ ®ång bän cã chót Ýt lßng nÕu nãi chung hä sÏ bÞ ®em ra xÐt xö t¹i mét tßa ¸n nh­ vËy. tù träng vµ kh¶ n¨ng ph¶n kh¸ng th× lÏ ra hä ®· ph¶i lùa chän chÊp Nh­ng c¶ nh÷ng thø ®ã còng ®· cã trong tµi liÖu cña BuyÕc-ghÐc- x¬ ®· bÞ chép ®­îc ngay tõ ®Çu 288 mµ phÇn lín ®· bÞ so¹n l¹i råi. nhËn nh÷ng sù l¨ng m¹ vµ chöi bíi cña mét "PÌre Duchesne" nµo ®ã chÊt ph¸c kiÓu vïng Ranh vµ tÊt c¶ sù khñng bè ®á, h¬n lµ chÊp MÆt kh¸c, chóng ta cã mét ®iÓm hÕt søc cã lîi lµ v¨n b¶n nµy ®· nhËn kiÓu ®èi xö hµng ngµy giê ®©y cña bän gioong-ke vµ cña tê b¸o ®­îc c«ng bè vµ ®· xuÊt hiÖn trªn tÊt c¶ c¸c b¸o. §èi víi nh÷ng tæ "Kreuz - Zeitung" ®èi víi hä. nhãm riªng lÎ, ho¹t ®éng lÆng lÏ khi b­íc vµo con ®­êng chñ nghÜa céng s¶n - vÒ c¸c tæ nhãm nµy chóng ta kh«ng biÕt ®iÒu g× c¶, Råi con lõa Êy th­a tiÕp: nh­ng c¨n cø vµo kinh nghiÖm qu¸ khø mµ xÐt th× c¸c tæ nhãm Êy §Êy, ngµi cè vÊn h­¬ng x· Ph«n Vª-den. cã ë tÊt c¶ c¸c miÒn n­íc §øc - th× v¨n b¶n Êy sÏ lµ chç dùa tuyÖt Vµ nÕu t«i kh«ng ph¶i lµ mét con lõa, vêi; bëi v× ngay c¶ xÐt theo bµi b¸o ®¨ng trªn tê "B¸o Au-xbuèc" còng thÊy râ lµ tµi liÖu Êy ®· g©y cho nã mét Ên t­îng hoµn toµn th× t«i ®· muèn trë thµnh ngµi cè vÊn Ph«n Vª-den. kh¸c h¬n lµ nh÷ng ph¸t hiÖn ban ®Çu. Qua sù tr×nh bµy cña b¸o B©y giê tê "Kreuz - Zeitung" dïng nh÷ng c©u th¬ s¾c s¶o Êy ®Ó nµy vÒ néi dung th× thÊy r»ng nã hiÓu qu¸ râ "sù ®iªn rå" Êy - v¶ tho¸ m¹ lÇn l­ît tÊt c¶ c¸c vÜ nh©n lËp hiÕn, cßn nh÷ng anh chµng Êy l¹i, lµm sao l¹i cã thÓ kh«ng hiÓu ®­îc nã. th× cø b×nh th¶n chÞu ®ùng ®iÒu ®ã. Nh­ng nh÷ng con chã Êy thËt Ngoµi ra, thÕ lùc ph¶n ®éng phong kiÕn ®· hµnh ®éng lÊn tíi mét ®¸ng ®êi - nh÷ng bµi viÕt ­u tó cña tê "Neue Rheinische Zeitung" ®· sù ®iªn cuång hÕt søc mï qu¸ng, ®Õn møc lµ tÊt c¶ sù b¸o ®éng gi¶ bÞ chóng tr©ng tr¸o gäi lµ mét "sù chöi bíi bØ æi"; cø mÆc cho chóng ®ã kh«ng g©y ®­îc mét chót Ên t­îng nµo ®èi víi giai cÊp t­ s¶n. qua kinh nghiÖm cña b¶n th©n mµ c¶m nhËn sù kh¸c biÖt trong c¸ch ThËt thó vÞ khi thÊy r»ng giê ®©y hµng ngµy tê "Kölnische Zeitung" ®èi xö. Bän chóng sÏ cßn nhí l¹i, víi niÒm nhí th­¬ng, nh÷ng sù sÏ thuyÕt gi¶ng r»ng "cÇn ph¶i ®i xuyªn qua biÓn ®á", vµ nã thõa giÔu cît v« cïng tinh vi cña tê "Neue Rheinische Zeitung". nhËn tÊt c¶ mäi sai lÇm cña ph¸i lËp hiÕn n¨m 1848. Vµ qu¶ thËt, C©u chuyÖn x¶y ra víi Vi-lÝch1* lµ sù an ñi trong nh÷ng gi©y phót nÕu ng­êi ®­îc cö lµm chñ tÞch cña C«-blen-tx¬ lµ Clai-xt¬ - RÐt-xèp buån rÇu. VËy lµ, "con ng­êi næi tiÕng nhÊt" ®· ®¹t ®Õn tét ®Ønh sù vµ nÕu tê b¸o v« liªm sØ "Kreuz - Zeitung" ngµy cµng trë nªn tr¬ trÏn næi tiÕng cña m×nh vµ cã thÓ - víi t­ c¸ch lµ ®Êng cøu thÕ kh«ng h¬n trong nh÷ng sù ®ïa cît vµ trong nh÷ng bµi th¬ nh¹t nhÏo th× _____________________________________________________________________________________________ ph¸i ®èi lËp lËp hiÕn cã häc thøc vµ ®­êng bÖ cßn biÕt lµm g× n÷a! 1* Xem tËp nµy, tr. 408
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 442 443 ¨ng-ghen göi m¸c, 17 th¸ng b¶y 1851 ¨ng-ghen göi m¸c, kho¶ng 20 th¸ng b¶y 1851 n g­êi La M·" - chØ cßn tån t¹i trong ®Çu Ru-g¬ mµ th«i289. ®­îc thõa nhËn cña loµi ng­êi - thÊt väng bëi th¸i ®é v« ¬n cña toµn thÕ giíi, t×m kiÕm niÒm an ñi qua cèc bia vµ tinh thÇn cña Mong anh h·y quan t©m ®Õn viÖc lµm sao ®Ó VÐc-th¬ ®Õn ®­îc S¸p-p¬. T«i cã thÓ h×nh dung ®­îc sù buån bùc cña «ng ta, bëi v× ®©y, vµ mong anh h·y mau biªn th­ cho t«i. giê ®©y qu©n ®éi cña ngµy mai ®· bÞ thñ tiªu råi, c¸i "h¹t nh©n" mµ Ph.¡. cña anh toµn ch©u ¢u ®· ph¶i tËp hîp chung quanh nã, nay ®· bÞ thñ tiªu råi. Con ng­êi cao c¶ Êy b©y giê t×m ®©u ra "nh÷ng con ng­êi cã C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der Briefwechsel In theo b¶n viÕt tay tÝnh nguyªn t¾c" míi n÷a. zwischen F.Engels und K.Marx". Bd. I, Stuttgart, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc C©u chuyÖn x¶y ra víi Phi-cl¬1*, t«i kh«ng hoµn toµn hiÓu râ, t¹i 1913 sao Lu-pu-x¬2* ®· ch¹y ngay ®Õn chç Phi-cl¬, chø kh«ng giao cho LÝp-nÕch tr­íc hÕt th¨m dß nÒn mãng, - bëi v× nh©n vËt LÝp-nÕch chØ cã thÓ tù lµm mÊt thanh danh cña b¶n th©n m×nh? §iÒu ®ã cã vÎ nh­ lµ ng­êi ta ®· cã ý muèn cã ®­îc Phi-cl¬. Vµ sau ®ã, do Lu-pu-x¬ 10 2 còng cã mÆt ë ®ã, bøc th­ cña anh Êy ®· tá ra qu¸ th« lç. Mét trong hai ®iÒu: hoÆc lµ nãi chung kh«ng ®¸ng ph¶i vÊt v¶ v× Phi-cl¬, hoÆc ¨ ng-ghen göi m¸c lµ chØ cÇn ®¬n gi¶n ®o¹n tuyÖt víi anh ta lµ ®ñ - sau khi trong lóc ë L u©n §«n diÔn ra cuéc trao ®æi, Ru-g¬ ®· ®­îc Phi-cl¬ vµ Guª-g¬ miªu t¶ nh­ mét ng«i sao s¸ng chãi - mµ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ®i ®Õn chç ®o¹n tuyÖt hoµn toµn vµ th« lç nh­ thÕ. Râ rµng ®©y lµ sù hÌn h¹ cña [Man-se-xt¬, kho¶ng 20 th¸ng B¶y 1851] Phi-cl¬. Nh­ng ph¶i ch¨ng kh«ng cÇn tr«ng ®îi tr­íc mét ®iÒu g× ®ã t­¬ng tù sÏ x¶y ra tõ phÝa anh chµng phi-li-xtanh miÒn Nam M¸c th©n mÕn! §øc, hay sao? Nªn biÕt r»ng anh ta còng kh«ng giÊu giÕm r»ng anh T«i tr¶ l¹i c¸c v¨n b¶n. T«i hµi lßng víi l¸ th­ cña Mi-ken. ChÝ Ýt ta kÝnh träng Ru-g¬. ThËt vËy, th¸i ®é quÊy nhiÔu dai d¼ng cña th× ®©y còng lµ anh chµng cã hiÓu biÕt; ch¾c ch¾n anh Êy sÏ trë Ru-g¬ kh«ng cã giíi h¹n. Nh­ng chÝnh lµ nh÷ng biÕn t­íng m·i thµnh mét ng­êi hoµn toµn lµm ®­îc viÖc nÕu ®­îc ë n­íc ngoµi m·i míi Êy lµ b»ng chøng ®Çy ®ñ cho thÊy r»ng kh«ng mét biÕn t­íng nµo trong sè Êy thËm chÝ cã ®­îc mét thµnh c«ng tèi thiÓu vµ mét thêi gian. Nh÷ng lo ng¹i cña anh Êy hoµn toµn cã lý - lo ng¹i c¸i "uû ban §øc" mµ M¸t-di-ni göi cho nã "nh÷ng th«ng ®iÖp göi r»ng v¨n b¶n 1* hiÖn ®· ®­îc c«ng bè cña chóng ta sÏ g©y mét Ên _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1* Xem tËp nµy, tr. 408-412 1* C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen. "Lêi kªu gäi cña Ban chÊp hµnh trung ­¬ng göi Liªn 2* - Vin-hem V«n-ph¬ ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n. Th¸ng Ba 1950"
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 424 425 ¨ng-ghen göi m¸c, 30 th¸ng b¶y 1851 ¨ng-ghen göi m¸c, 30 th¸ng b¶y 1851 Khuªn hoÆc tõ G¬-tinh-ghen ®Õn H¨m-buèc ®­îc. Khã mµ nãi ®­îc t­îng kh«ng tèt ®èi víi nh÷ng ng­êi d©n chñ - bëi v× vÊn ®Ò nãi vÒ r»ng liÖu chóng ta ®Õn khi nµo ®ã sÏ t×m ®­îc nh÷ng chØ dÉn nµo ®ã quª h­¬ng cña anh Êy. Ph¸i d©n chñ ®éc ®¸o trung n«ng miÒn H¹ vÒ vÊn ®Ò nµy qua c¸c tµi liÖu hoÆc c¸c biªn b¶n cña tßa ¸n. NÕu con D¾c-den Êy, mµ míi ®©y tê "K ölnische Zeitung" cßn bî ®ì nã qua ng­êi nµy lµ tªn ph¶n béi th× kh«ng ®­îc quªn ®iÒu ®ã, vµ hÔ cã dÞp viÖc ®Ò nghÞ ®­îc liªn minh víi nã, chØ xøng ®¸ng víi ®iÒu ®ã vµ nã thuËn tiÖn lµ h¾n ph¶i bÞ trõng trÞ ®Ó lµm g­¬ng. ®øng thÊp h¬n nhiÒu so víi ph¸i d©n chñ tiÓu thÞ d©n ë nh÷ng thµnh phè t­¬ng ®èi lín, v× ph¸i d©n chñ tiÓu thÞ d©n Êy l·nh ®¹o T«i hy väng lµ §a-ni-en-x¬ s¾p ®­îc th¶ ra. V× ®©y lµ nh©n vËt chÝnh kh¸ch duy nhÊt ë Khuªn. Ch¾c ch¾n anh Êy sÏ biÕt tiÕn hµnh ph¸i d©n chñ H¹ D¾c-den kia. Mµ ph¸i d©n chñ tiÓu t­ s¶n tiªu c«ng viÖc mét c¸ch thÝch ®¸ng, bÊt chÊp bÞ c¶nh s¸t theo dâi. biÓu Êy, mÆc dï râ rµng lµ cã bÞ xóc ph¹m m¹nh bëi v¨n b¶n cña chóng ta, song b¶n th©n nã còng qu¸ bÞ tæn th­¬ng vµ bÞ ®Ì nÐn, T«i trë l¹i vÊn ®Ò t¸c ®éng cña v¨n b¶n cña chóng ta ®èi víi cho nªn nã l¹i cµng s½n sµng cïng giai cÊp ®¹i t­ s¶n thõa nhËn sù nh÷ng ng­êi d©n chñ. M[i-ken] cÇn nhí r»ng chóng ta kh«ng cÇn thiÕt ph¶i "b¨ng qua biÓn ®á". §¸m c«ng chóng nµy cµng ngµy ngõng truy tÇm mét c¸ch cã hÖ thèng nh÷ng ngµi Êy, tÊn c«ng hä sÏ cµng cam chÞu sù cÇn thiÕt cña nÒn thèng trÞ mang tÝnh chÊt trong mäi v¨n b¶n tµi liÖu mµ Ýt nhiÒu còng ®Òu lµ nh÷ng tuyªn trÊn ¸p ng¾n h¹n cña giai cÊp v« s¶n, tù nhñ m×nh r»ng sù thèng ng«n cña ®¶ng. T¹i sao bçng d­ng l¹i cã sù Çm Ü nh­ thÕ chung trÞ Êy kh«ng thÓ kÐo dµi ®­îc, bëi v× néi dung tÝch cùc cña v¨n b¶n quanh mét c­¬ng lÜnh chØ tæng kÕt - d­íi mét h×nh thøc rÊt «n tån, nµy phi lý ®Õn nçi kh«ng thÓ nãi ®Õn sù thèng trÞ th­êng xuyªn cña vµ chñ yÕu lµ nã hoµn toµn kh«ng ®ông ch¹m ®Õn c¸c c¸ nh©n - nh÷ng con ng­êi Êy vµ ®Õn viÖc thùc hiÖn døt ®iÓm nh÷ng nguyªn nh÷ng g× mµ tõ l©u ®· ®­îc Ên hµnh? Cã thÓ, nh÷ng m«n ®Ö cña t¾c nh­ thÕ! Ng­îc l¹i, tÇng líp ®¹i n«ng vµ trung n«ng ë Ha-n«-v¬ chóng ta trªn lôc ®Þa ®· tõ bá chóng ta råi ch¨ng, cã thÓ hä ®· cã kh«ng cã g× kh¸c ngoµi kho¶nh ruéng cña m×nh, cßn nhµ cöa, v­ên nh÷ng quan hÖ chÆt chÏ h¬n víi nh÷ng ng­êi d©n chñ, chÆt chÏ h¬n t­îc vµ kho cña hä th× chÞu mäi sù nguy hiÓm v× sù ph¸ s¶n cã thÓ møc ®é ®­îc phÐp, xÐt vÒ ph­¬ng diÖn chÝnh s¸ch cña ®¶ng vµ danh x¶y ra cña tÊt c¶ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, ngoµi ra tõ thêi Ð c-n¬-xt¬ - dù cña ®¶ng, ch¨ng? NÕu nh÷ng lêi ba hoa om xßm vÒ c¸ch m¹ng cña nh÷ng ng­êi d©n chñ së dÜ cã chÝnh lµ do t×nh tr¹ng thiÕu Au-gu-xt¬ hä ®· ®­îc nÕm tÊt c¶ vÞ ngät ngµo cña sù ph¶n kh¸ng 1* nh÷ng bÊt ®ång nghiªm träng th× thö hái, ai lµ ng­êi cã lçi vÒ t×nh hîp ph¸p, - tÇng líp sturdy yeoman Êy ë §øc sÏ ba lÇn suy tÝnh tr¹ng thiÕu nh÷ng bÊt ®ång Êy? Dï sao còng kh«ng ph¶i lµ chóng ta tr­íc khi quyÕt ®Þnh b­íc ch©n vµo biÓn ®á. cã lçi, mµ ®óng h¬n c¶ lµ nh÷ng ng­êi céng s¶n §øc ë ngay trong Cø xÐt theo l¸ th­ cña B[Ðc-m¬-b¾c] th× Hau-p¬-t¬ lµ tªn ph¶n n­íc §øc. H×nh nh­ tÊt c¶ thùc chÊt vÊn ®Ò chÝnh lµ ë chç ®ã. BÊt béi; t«i kh«ng thÓ tin ®iÒu ®ã ®­îc. Dï sao còng cÇn ®iÒu tra c©u kú mét ng­êi d©n chñ nµo cã hiÓu biÕt ®«i chót còng ®Òu ph¶i biÕt chuyÖn nµy. Tuy nhiªn, cã ®iÒu kh¶ nghi lµ, theo chç t«i ®­îc biÕt, tr­íc xem ng­êi ®ã cã thÓ chê ®îi ®iÒu g× ë ®¶ng chóng ta; v¨n b¶n H[au-p¬-t¬] vÉn cßn ®­îc tù do. Kh«ng thÓ nghÜ ®Õn chuyÖn ®i tõ nµy ®· kh«ng thÓ ®em ®Õn cho anh ta mét ®iÒu g× ®Æc biÖt míi. NÕu _____________________________________________________________________________________________ hä t¹m thêi liªn kÕt víi nh÷ng ng­êi céng s¶n th× hä ®· ®­îc th«ng 1* - n«ng d©n cøng cái
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 426 427 ¨ng-ghen göi m¸c, 30 th¸ng b¶y 1851 ¨ng-ghen göi m¸c, 30 th¸ng b¶y 1851 b¸o ®Çy ®ñ vÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ thêi h¹n cña sù liªn kÕt ®ã. ChØ cã giÊy tê sæ s¸ch. Th­¬ng m¹i lµ tr­êng häc thùc tÕ duy nhÊt cho nh÷ng trung n«ng ë Han-n«-v¬ vµ nh÷ng luËt s­ míi cã thÓ bçng nh÷ng nh©n viªn v¨n phßng th¹o viÖc. Nh÷ng luËt s­ cña chóng ta nhiªn tin r»ng tõ n¨m 1850 nh÷ng ng­êi céng s¶n ®· tõ bá c¸c v.v. ®Òu kh«ng thÝch hîp cho c«ng viÖc Êy. §iÒu chóng ta cÇn chÝnh nguyªn t¾c vµ chÝnh s¸ch cña tê "Neue Rheinische Zeitung". Ch¾c lµ lµ nh÷ng nh©n viªn v¨n phßng ®Ó tr«ng nom sæ s¸ch vµ lµm b¸o c¸o, Van-®Õch vµ Gia-c«-bi còng kh«ng tµi nµo t­ëng t­îng ra ®­îc ®iÒu nh÷ng ng­êi cã häc thøc ®Çy tµi n¨ng ®Ó so¹n th¶o c¸c c«ng v¨n, th­ g× nh­ thÕ. DÉu sao th× nh÷ng tµi liÖu ®­îc c«ng bè Êy còng sÏ tÝn, v¨n b¶n. Víi 6 nh©n viªn v¨n phßng t«i d¸m ®¶m nhËn c«ng viÖc kh«ng t¹o nªn nh÷ng thay ®æi nµo l©u dµi c¶ trong "b¶n chÊt cña sù tæ chøc bÊt kú lÜnh vùc qu¶n lý nµo mét c¸ch ®¬n gi¶n h¬n, thµnh vËt" c¶ trong "kh¸i niÖm vÒ quan hÖ", nÕu nh­ nãi theo c¸ch nãi cña thùc h¬n vµ thiÕt thùc mét ngh×n lÇn h¬n lµ víi 60 quan chøc cao cÊp StiÕc-n¬ 290. Lèi ba hoa d©n chñ vµ sù cæ ®éng bÝ mËt l¹i s¾p në ré, vµ c¸c quan chøc qu¶n trÞ nhµ n­íc. Nh÷ng quan chøc qu¶n trÞ nhµ råi nh÷ng ng­êi d©n chñ sÏ tay n¾m tay cïng víi nh÷ng ng­êi céng n­íc thËm chÝ kh«ng biÕt viÕt cho râ rµng vµ hä lµm cho sæ s¸ch lén s¶n. Nh­ng tõ l©u chóng ta ®· biÕt râ lµ ngay sang ngµy h«m sau xén ®Õn nçi ma quû còng kh«ng hiÓu næi nh÷ng sæ s¸ch Êy ghi chÐp cña cuéc c¸ch m¹ng nh÷ng ngµi nµy sÏ g©y cho chóng ta nh÷ng g×. V× t×nh h×nh cµng ngµy cµng buéc chóng ta ph¶i s½n sµng øng phã ®iÒu bØ æi nh­ thÕ nµo, vµ ng­êi ta kh«ng thÓ dïng bÊt kú thñ ®o¹n víi kh¶ n¨ng cã thÓ x¶y ra ®ã, cho nªn c«ng viÖc nµy kh«ng ph¶i ngo¹i giao nµo ®Ó ng¨n ngõa ®iÒu ®ã ®­îc. kh«ng cã ý nghÜa. Ngoµi ra, nh÷ng nh©n viªn v¨n phßng Êy ®· quen Nh­ng ®iÒu lµm cho t«i rÊt vui mõng - nh­ t«i ®· thÊy tr­íc - lµ víi c«ng viÖc cã tÝnh chÊt m¸y mãc tÜnh t¹i, hä Ýt ®áng ®¶nh, dÔ dµng ë mäi n¬i, trªn c¬ së b¶n "Tuyªn ng«n"1* ®ang xuÊt hiÖn nh÷ng lµm cho hä bá thãi ngåi rçi h¬i, vµ trong tr­êng hîp, kh«ng dïng nhãm céng s¶n kh«ng lín. §©y chÝnh lµ ®iÒu mµ chóng ta kh«ng cã ®­îc th× dÔ dµng lo¹i th¶i h¬n. ®­îc víi sù yÕu kÐm cña bé tæng tham m­u ®· tõng tån t¹i tr­íc Bøc th­ göi ®i Khuªn ®· ®­îc chuyÓn ®i råi - l¸ th­ Êy ®­îc t¹o ®©y. Khi nh÷ng ®iÒu kiÖn cho c¸i ®ã sÏ chÝn muåi th× nh÷ng ng­êi cho mét d¸ng vÎ thÝch hîp. NÕu l¸ th­ Êy sÏ kh«ng ®­îc chuyÓn ®i, lÝnh tù b¶n th©n hä sÏ xuÊt hiÖn, nh­ng sÏ lµ ®iÒu rÊt vui mõng th× t«i kh«ng biÕt ph¶i lµm sao ®©y. Nãi chung, ®Þa chØ cña Sun-tx¬ nÕu triÓn väng cã ®­îc mét bé tæng tham m­u kh«ng gåm nh÷ng kh«ng thuËn lîi l¾m - nguyªn lµ ng­êi cïng xuÊt b¶n! phÇn tö st¬-rau-bin-g¬ vµ t¹o ®­îc kh¶ n¨ng cã ®­îc sù lùa chän tù do h¬n b©y giê, lµ lóc mµ trong ®ã chØ cã 25 ng­êi cã ®«i chót häc vÊn. ThËt lµ tèt nÕu khuyÕn nghÞ tiÕn hµnh ë mäi n¬i c«ng t¸c C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der Briefwechsel In theo b¶n viÕt tay tuyªn truyÒn trong giíi nh©n viªn v¨n phßng. Trong tr­êng hîp cÇn zwischen F.Engels und K.Marx". Bd. I, Stuttgart, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc 1913 ph¶i tæ chøc c«ng viÖc qu¶n lý th× kh«ng thÓ thiÕu nh÷ng ng­êi lo¹i Êy ®­îc. Hä ®· quen víi lo¹i c«ng viÖc tÜnh t¹i vµ th«ng th¹o c«ng viÖc _____________________________________________________________________________________________ 1* C. M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. "Tuyªn ng«n cña §¶ng céng s¶n".
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 428 429 ¨ng-ghen göi m¸c, 30 th¸ng b¶y 1851 ¨ng-ghen göi m¸c, 30 th¸ng b¶y 1851 tuyÕn xe löa chØ ph¶i tr¶ 5 si-linh vµ theo tuyÕn xe löa kh¸c th× ph¶i 1 03 tr¶ 4 si-linh 6 pen-ni. Vµo thø b¶y sau ë chç chóng t«i ng­êi ta còng ¨ ng-ghen göi m¸c dù ®Þnh gi¶m gi¸ vÐ xe löa. NÕu gi¸ vÐ sÏ ®­îc gi¶m xuèng thÊp nh­ ë L u©n §«n vËy th× Ýt ra cø hai tuÇn mét lÇn t«i sÏ ®Õn Lu©n §«n. NÕu trong s¸u tuÇn s¾p tíi ®©y kh«ng cã g× ®Æc biÖt x¶y ra th× n¨m nay s¶n l­îng vô thu ho¹ch b«ng sÏ lµ 3 000 000 kÝp hoÆc tõ [Man-se-xt¬], 30 th¸ng B¶y 1851 1200 ®Õn 1350 triÖu pao. Ch­a bao giê cã ®­îc mét vô thu ho¹ch nh­ vËy. Ngoµi ra l¹i cßn cã nh÷ng triÖu chøng vÒ t×nh tr¹ng c«ng viÖc M¸c th©n mÕn! kinh doanh bÞ gi¶m bít: xø §«ng Ên ®· bÞ trµn ngËp hµng hãa vµ §iÒu lµm t«i ng¹c nhiªn lµ trong suèt hai tuÇn lÔ t«i kh«ng nhËn ®ang la lèi ®ßi ngõng nhËp khÈu c¸c lo¹i v¶i dÖt b»ng sîi b«ng; thÞ ®­îc g× tõ chç anh. tr­êng v¶i sîi ë ®©y vÉn cßn ë trong t×nh tr¹ng chao ®¶o v× sù lªn Nh÷ng gi¶ thuyÕt cña chóng ta trong sè cuèi cïng cña tê "B×nh xuèng cña gi¸ b«ng. NÕu sù ph¸ s¶n trªn thÞ tr­êng trïng víi s¶n luËn" - cho r»ng ngµnh ch¹y tµu ®¹i d­¬ng ®ang ®­îc hÕt søc më l­îng thu ho¹ch to lín nh­ vËy th× t×nh thÕ sÏ thËt vui vÎ. Ngay tõ réng - ®· tá ra ®óng291. Ngoµi mét sè tuyÕn nhá riªng lÎ, giê ®©y ®· b©y giê chØ cÇn nghÜ ®Õn ®iÒu ®ã lµ nh©n vËt Pª-t¬ Ðc-men ®· sî cã hai tuyÕn lín míi rÊt quan träng: 1) nh÷ng chiÕc tÇu ch¹y b»ng hÕt hån, mµ con nh¸i mµu xanh nµy l¹i lµ chiÕc phong vò biÓu kh¸ ch©n vÞt ®i tõ Li-víc-pun ®Õn Phi-la-®en-phi-a: cø hai tuÇn l¹i cã tèt. bèn chiÕc tÇu xuÊt ph¸t; 2) c¸c tÇu ch¹y theo tuyÕn gi÷a Li-víc-pun, §Êy, lÇn nµy th× anh ®­îc nghe khóc tËp thµnh c«ng nghiÖp ®Êy Ri-«-®¬-Gia-nª-r« vµ Van-pa-rai-x« v.v.: cø b¶y tuÇn l¹i cã bèn tÇu nhÐ. xuÊt ph¸t. Sau 1- 2 th¸ng n÷a nèi tiÕp vµo ®ã sÏ cã hai tuyÕn th­êng Ph. ¡. cña anh xuyªn ®i Ca-li-phoãc-li-a víi ®o¹n chuyÓn t¶i trªn bé: Niu Oãc, X¨ng-Hoan, tõ ®ã cã thÓ ®i tµu thuû ®Õn hå Ni-ca-ra-goa, ®i ®­êng bé ®Õn Lª-«ng, tõ ®ã ®i th¼ng ®Õn Xan-phran-xi-xc«. Nh÷ng tuyÕn C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der Briefwechsel In theo b¶n viÕt tay zwischen F.Engels und K.Marx". Bd. I, Stuttgart, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc Êy sÏ gi¶m bít sè thêi gian ®i ®­êng ®Õn Ca-li-phoãc-li-a, Ýt nhÊt 1913 còng bít ®­îc mét tuÇn. Sang th¸ng sau tuyÕn ®­êng s¾t gi÷a Lu©n §«n vµ A-bÐc-®in sÏ b¾t ®Çu ho¹t ®éng: 550 dÆm Anh, hoÆc 8 vÜ ®é trong mét ngµy. Giê ®©y tõ LÝt-x¬ ®Õn Lu©n §«n vµ ng­îc l¹i cã thÓ ®i theo mét
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 426 427 m¸c göi ¨ng-ghen, 31 th¸ng b¶y 1851 M¸c göi ¨ng-ghen, 31 th¸ng b¶y 1851 t«i ph¶i chÞu ¬n ngµi C«n-r¸t Sram vÒ viÖc t«i thËt sù ®· bÞ ng­êi 1 04 ta lõa bÞp µ la X¨ng - s«, lóc ®Çu th× trong suèt nhiÒu th¸ng, vÒ sau m ¸c göi ¨ng-ghen 29 2 th× l¹i trong suèt 6 tuÇn lÔ gÇn ®©y. ë M an- se-xt¬ Nh­ anh ®· biÕt, tay nµy ®· ®Õn Pa-ri c¸ch ®©y 4 - 5 tuÇn. Bao giê còng vËy - mçi khi ta cã dÞp tiÕp xóc víi nh÷ng ng­êi b¹n cao quý cña chóng ta - chØ b©y giê t«i míi ®­îc hä cho biÕt, ch¼ng h¹n, anh [Lu©n §«n], 31 th¸ng B¶y 1851 chµng ngèc nghÕch Hai-n¬ ®ã cho biÕt nh÷ng g× mµ tõ l©u hä ®· biÕt 28, Soho, Deanstreet vÒ tªn v« l¹i Êy. Nh­ng t«i ®· cÊm hä ngay lóc nµy "lµm Çm lªn", bëi v× ®iÒu ®ã chØ cã thÓ g©y t¸c h¹i, chø kh«ng gióp Ých g×. VËy lµ, t«i ¡ng-ghen th©n mÕn! kh«ng biÕt, liÖu t«i cã viÕt vÒ vÊn ®Ò nµy cho anh hay ch­a - cã mét T«i võa nhËn ®­îc th­ cña anh, nã më ra nh÷ng triÓn väng rÊt lÇn, vµo buæi tèi, t«i ®­îc ngµi Sram cho biÕt r»ng sau 2 ngµy n÷a dÔ chÞu cña cuéc khñng ho¶ng th­¬ng m¹i. «ng Êy muèn ®i. V× thÕ t«i ®· quyÕt ®Þnh thi hµnh nh÷ng biÖn ph¸p GÇn nh­ trong hai tuÇn lÔ t«i ®· kh«ng viÕt g× c¶, bëi v× trong cÇn thiÕt ®èi víi c¸c giÊy tê cña Liªn ®oµn 1* vµ ®èi víi nh÷ng v¨n nh÷ng lóc t«i kh«ng cã mÆt ë th­ viÖn th× ng­êi ta ®· s¨n ®uæi xóc b¶n kh¸c vÉn cßn ë chç «ng C«n-r¸t. Trong buæi tèi h«m Êy t«i ®­îc xiÓm t«i, nh­ s¨n ®uæi mét con chã, cho nªn mÆc dï cã nh÷ng ý biÕt qua LÝp-nÕch r»ng «ng C«n-r¸t kh«ng muèn trao l¹i nh÷ng giÊy ®Þnh tèt ®Ñp nhÊt t«i vÉn kh«ng thÓ nµo thu xÕp cho c«ng viÖc viÕt tê Êy, mµ l¹i ®ãng gãi niªm phong chóng vµ chuyÓn cho ngµi Lu-i l¸ch. B¨m-bÐc-g¬. Nh­ng t×nh h×nh sau ®©y ®· ®ßi hái nh÷ng hµnh ®éng Sau khi cha con nhµ B¨m-bÐc-g¬ hÕt tuÇn nµy ®Õn tuÇn kh¸c - nhanh chãng h¬n: sang ngµy h«m sau khi t«i tõ B¶o tµng2* trë vÒ tr­íc kia th× tõ th¸ng nµy qua th¸ng kh¸c - tr× ho·n lêi høa hÑn th× thÊy r»ng tªn v« l¹i Êy kh«ng ph¶i sau 2 ngµy sÏ ®i mµ chØ sau cña m×nh sÏ tiÕn hµnh chiÕt khÊu kú phiÕu cho t«i; sau khi t«i, sau cïng, v× môc ®Ých Êy mµ vµo thø hai tuÇn tr­íc ®· ®­îc mêi ®Õn c¸i mét ngµy, tøc lµ vµo 2 giê ®ªm ngµy h«m nay. Nh©n vËt C«n-r¸t cao qu¸n Do Th¸i Êy vµ ®· mang theo m×nh mét tê tÝn chØ th× anh B¨m- quý ®· ®Ò nghÞ t«i trùc tiÕp gÆp vµo buæi tèi h«m Êy, nh­ng t«i ®· bÐc-g¬ con l¹i tuyªn bè r»ng «ng cô nhµ anh ta - lµ ng­êi còng ®· ph¸ vì kÕ ho¹ch cña «ng ta sau khi ®em theo m×nh Lu-pu-x¬3* , cã mÆt ë ®ã - kh«ng thÓ, v.v. vµ v.v.. LÝp-nÕch, Pi-p¬. Khi chóng t«i võa ngåi vµo mét qu¸n bia biÖt lËp, V« cïng lÊy lµm tiÕc lµ t«i ®· kh«ng thÓ nÖn cho hai tay Do Th¸i t«i liÒn ®ßi «ng C«n-r¸t gi¶i thÝch vÒ nh÷ng thñ ®o¹n cña «ng trong Êy mét trËn v× c¸i trß d©y d­a bØ æi Êy, v× lµm t«i mÊt thêi gian, v× viÖc xö lý giÊy tê v.v.. Nh­ th­êng lÖ, mçi khi «ng ta lµm mét hµnh hä ®· ®Æt t«i vµo t×nh thÕ khã xö ®èi víi nh÷ng nh©n vËt kh¸c. _____________________________________________________________________________________________ 1* - Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n Tuy nhiªn, nÕu kh«ng ph¶i trªn thùc tÕ, th× còng lµ vÒ nguyªn t¾c 2* - th­ viÖn cña B¶o tµng Anh 3* - Vin-hem V«n-ph¬
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 428 429 m¸c göi ¨ng-ghen, 31 th¸ng b¶y 1851 M¸c göi ¨ng-ghen, 31 th¸ng b¶y 1851 ®éng dèi tr¸ th× th»ng cha Êy l¹i ph¸t ®iªn ph¸t rå mµ tuyªn bè r»ng theo nh÷ng kú phiÕu cuèi cïng v.v. vµ v.v.. Nãi chung h¾n ®· thùc h¾n kh«ng muèn trao c¸c giÊy tê Êy v× h¾n c Çn cã chóng ®Ó biÖn hé hiÖn thñ ®o¹n ©m m­u bØ æi nhÊt vµ nãi dèi chèng l¹i chóng ta v.v.. cho h¾n, råi h¾n cßn nãi nh÷ng ®iÒu ngu xuÈn kh¸c n÷a. H¾n b¶o Giê ®©y khi sù viÖc ®· råi, th× kh«ng cÇn lµm theo ý muèn cña h¾n còng ®¹i diÖn cho Liªn ®oµn, ch¼ng kh¸c g× t«i vµ anh, vµ h¾n nh÷ng kÎ ngu ngèc ë ®©y vµ kh«ng nªn ®i theo con ®­êng cña chóng, còng cã thÓ cã nh÷ng hµnh ®éng cøu Liªn ®oµn. H¾n thËm chÝ cßn kh«ng nªn lµm Çm lªn vµ næi giËn theo kiÓu tiÓu thÞ d©n, mµ nªn t¹o kh«ng biÕt liÖu t«i cã ph¶i lµ ng­êi l·nh ®¹o cña khu Lu©n §«n ®iÒu kiÖn cho tªn ®Óu c¸ng Êy cø tiÕp tôc tin vµo mèi liªn hÖ cña h¾n kh«ng. Sau ®ã ®Õn c©u chuyÖn cña StiÕc-n¬ nãi r»ng «ng ta lµ ng­êi víi chóng ta cho ®Õn khi chóng ta, vµo mét thêi ®iÓm thÝch hîp, cã 293 duy nhÊt trong ®¶ng ®ñ søc lo¹i bá h¾n b»ng c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c. Vµo lóc nµy tªn nµy . Nh÷ng ng­êi kh¸c, ®Æc biÖt lµ Lu-pu-x¬, ®· cã thÓ trë nªn hÕt søc nguy hiÓm cho c¸c ®ång chÝ §øc cña chóng ta, næi nãng; «ng ta do¹ bá ®i, lín tiÕng, lµm Çm lªn, tãm l¹i lµ «ng ta nÕu cã ai ®ã lªn tiÕng chèng l¹i h¾n víi lêi ®e däa v¹ch trÇn tÊt c¶ lµm cho tÊt c¶ mäi c¸i theo bµi b¶n. T«i ®· chÊm døt cuéc Çm Ü nµy; nh÷ng hµnh ®éng bØ æi cña h¾n. do t«i biÕt xö sù nh­ thÕ nµo víi th»ng cha Êy, vµ v× toµn bé vô Çm Ü nµy kh«ng thÓ ®em l¹i lîi léc g×, cßn giÊy tê th× ph¶i cã ®­îc vµ chÝnh Tuy nhiªn, ch¼ng cÇn gi¶i thÝch thªm n÷a th× anh còng tin t«i, lµ vµo lóc nµy, cho nªn t«i ®· võa ®e däa, võa khÈn kho¶n yªu cÇu r»ng t«i ®· trë nªn hÕt søc mÖt mái v× t×nh c¶nh nµy cña t«i. T«i ®· viÕt th­ sang Mü hái xem liÖu cã thÓ cïng víi Lu-pu-x¬ göi tõ ®ã nªn ®· buéc ®­îc ngµi C«n-r¸t ®­a cho t«i mét l¸ th­ tay göi B¨m- nh÷ng tin bµi ®Ó cung cÊp cho hai tê b¸o, bëi v× kh«ng thÓ tiÕp tôc bÐc-g¬ uû nhiÖm cho «ng nµy chuyÓn giao cho t«i bäc tµi liÖu ®­îc sèng nh­ thÕ ®­îc n÷a. niªm phong. VÒ cuéc th­¬ng l­îng víi Õ p-n¬ ë Phran-phuèc th× «ng Êy viÕt ThÕ lµ sang ngµy h«m sau t«i ®· nhËn ®­îc bäc tµi liÖu. Trong th­ cho t«i biÕt r»ng ch¾c lµ Cèt-ta sÏ nhËn tµi liÖu kinh tÕ chÝnh bäc ®ã cã tÊt c¶. Trong ®ã cã c¶ tuyªn bè chung cña chóng ta chèng trÞ cña t«i - t«i ®· chuyÓn cho «ng Êy b¶n ®Ò c­¬ng tµi liÖu Êy råi - l¹i A. Ru-g¬ 1* mµ «ng C«n-r¸t cao quý ®· kh«ng göi ®i, nghÜa lµ nÕu nh©n vËt Êy kh«ng nhËn th× «ng ta sÏ t×m kiÕm mét ng­êi nµo kh«ng göi cho tê "Staatszeitung", - ch¾c lµ bëi v× sau khi ®· nãi dèi kh¸c nhËn xuÊt b¶n. LÏ ra t«i ®· kÕt thóc c«ng viÖc tõ l©u ë th­ qu¸ ®¸ng víi ng­êi anh2* e m cña m×nh, «ng ta ®· sî mäi sù gi¶i viÖn. Nh­ng nh÷ng sù gi¸n ®o¹n vµ nh÷ng trë ng¹i thËt qu¸ lín, thÝch c«ng khai. cßn ë nhµ - lµ n¬i mµ mäi c¸i ë trong t­ thÕ bÞ v©y h·m vµ nhiÒu §ång thêi tªn v« l¹i ®ã cßn b¶o cha con nhµ B¨m-bÐc-g¬ ®Ò phßng ®ªm liÒn ng­êi ta dÇy vß t«i vµ lµm cho ph¸t ®iªn lªn b»ng nh÷ng t«i - h¾n t­ëng b»ng c¸ch Êy cã thÓ cøu v·n t×nh thÕ cña m×nh; h¾n dßng n­íc m¾t tu«n trµo nh­ suèi - th× dÜ nhiªn t«i cã thÓ lµm ®­îc b¶o r»ng t«i ®· tiªu hÕt kho¶n tiÒn göi cuèi cïng nªn kh«ng thÓ tr¶ kh«ng nhiÒu. T«i th­¬ng vî t«i l¾m. C« Êy ph¶i g¸nh lÊy g¸nh nÆng chñ yÕu, vµ thùc ra c« Êy nãi ®óng. CÇn lµm thÕ nµo ®Ó c«ng viÖc _____________________________________________________________________________________________ 1* C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen. "Tuyªn bè chèng A.Ru-g¬" lµm ¨n cã hiÖu qu¶ h¬n lµ cuéc h«n nh©n. Nh­ng bÊt chÊp mäi c¸i 2* - Ru-®«n-ph¬ Sram
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 430 431 m¸c göi ¨ng-ghen, 31 th¸ng b¶y 1851 M¸c göi ¨ng-ghen, 31 th¸ng b¶y 1851 ®ã, anh biÕt ®Êy, b¶n chÊt con ng­êi t«i rÊt Ýt kiªn nhÉn vµ thËm chÝ phÇn nµo hµ kh¾c, cho nªn thØnh tho¶ng t«i bÞ mÊt sù th¨ng b»ng tinh thÇn.
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 430 431 m¸c göi ¨ng-ghen, 31 th¸ng b¶y 1851 ¨ng-ghen göi m¸c, kho¶ng 1 th¸ng t¸m 1851 n µo ®ã. T¹p chÝ "Notes to the People" ®ang tr­ëng thµnh, trong khi K ho¶ng mét tuÇn tr­íc ®©y ng­êi ta ®· ch«n cÊt I-u-li-ót. T«i tê "Friend of the People" l¹i tiªu vong. ®· tham dù buæi an t¸ng. ¤ng Kin-ken cao quý ®· ®äc mét bµi diÔn v¨n ®Çy th­¬ng ®au ë mé. I-u-li-ót lµ ng­êi duy nhÊt trong hµng ngò nh÷ng ng­êi l­u vong ®· chÞu häc hµnh vµ cµng ngµy cµng C«ng bè toµn v¨n lÇn ®Çu b»ng tiÕng cña In theo b¶n viÕt tay chuyÓn tõ chñ nghÜa duy t©m sang lËp tr­êng cña chóng ta. nguyªn b¶n trong Marx-Engels Gesamtausgabe. Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc Dritte Abteilung, Bd. I, 1929 vµ b»ng tiÕng Nga Nh©n vËt §uy-l«ng cao quý ®ang ë ®©y. trong C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, xuÊt b¶n Hai-n¬-txen vµ Ru-g¬ tiÕp tôc g©y ån µo trªn tê "Schellpost" ë lÇn thø nhÊt, t.XXV, 1929 Niu Oãc chèng l¹i nh÷ng ng­êi céng s¶n vµ ®Æc biÖt nh»m chèng l¹i chóng ta. Nh­ng hµnh ®éng Êy ®­îc thùc hiÖn v« cïng ngu ngèc ®Õn nçi kh«ng thÓ ®¸p l¹i hµnh ®éng Êy b»ng c¸ch nµo kh¸c h¬n lµ so¹n 10 5 th¶o, vµo mét lóc thÝch hîp, mét b¶n tËp hîp nh÷ng ®o¹n nùc c­êi ¨ ng-ghen göi m¸c 2 9 5 nhÊt trong bµi viÕt b«i b¸c cña Ru-g¬ ®Ó chØ râ cho nh÷ng ng­êi §øc ë L u©n §«n thÊy giê ®©y ai lµ ng­êi ®iÒu khiÓn hä tr¸i víi ý muèn cña hä. Cã thÓ, anh ®· ®äc t¸c phÈm gÇn ®©y nhÊt cña Pru-®«ng294 råi ch¨ng? [Man-se-xt¬, kho¶ng 1 th¸ng T¸m 1851] V©y-®¬-mai-¬ tõ Xuy-rÝch ®· biªn th­ cho t«i. C¸c-xten-x¬1* th× M¸c th©n mÕn! ngåi tï ë Ma-in-x¬. Anh Êy ®· thÊt b¹i trong lÇn toan tÝnh ch¹y trèn. KÌm theo ®©y t«i göi phÇn thø hai cña tê phiÕu 5 pao. Vale faveque2*. T«i kh«ng biÕt r»ng S[ram] ®· ®i khái Pa-ri. Anh ®· kh«ng biªn th­ cho t«i biÕt g× vÒ viÖc ®ã. V× vËy t«i v« cïng ng¹c nhiªn khi ®äc C. M. cña anh thÊy trªn tê "Kölnische Zeitung" ®­a tin lµ nh©n vËt Êy ®· chÕt ch×m; SÏ rÊt tèt nÕu anh - nªn ký tªn cña m×nh - viÕt mét bµi dµnh ®¸ng tiÕc, ®©y ch¾c ch¾n lµ tin sai sù thËt. Tªn v« l¹i Êy rÊt nguy cho Gi«n- x¬. Trong c¬ quan ng«n luËn cña m×nh, anh Êy tiÕn lªn hiÓm - chóng ta ®· cho h¾n gÇn gòi qu¸, mµ h¾n l¹i lµ mét tªn ®Óu phÝa tr­íc, anh ta häc tËp. §©y kh«ng ph¶i lµ mét anh chµng H¸c-ni c¸ng, hoµn toµn ®Óu c¸ng. Tuy nhiªn, anh ®· cã lý: nh÷ng lêi la lèi _____________________________________________________________________________________________ vµ Çm Ü sÏ ch¼ng gióp ®­îc g×, cÇn ®Ó cho th»ng cha Êy cø b×nh th¶n 1* - Le-xn¬ 2* - Chóc m¹nh khoÎ vµ h·y th«ng c¶m cho t«i
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 432 433 m¸c göi ¨ng-ghen, 31 th¸ng b¶y 1851 ¨ng-ghen göi m¸c, kho¶ng 1 th¸ng t¸m 1851 ®i theo con ®­êng cña m×nh cho ®Õn khi chóng ta sÏ n¾m quyÒn hµnh
nguon tai.lieu . vn