- Trang Chủ
- Triết học
- [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 27 phần 10
Xem mẫu
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
966 967
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
At-ti-la (chÕt n¨m 453) - thñ lÜnh cña ngêi Hung-n« (433- 453).- 229.
nhµ níc Ph¸p trong nh÷ng n¨m 1830 - 1834 gi÷ mét läat chøc vô trong néi c¸c, tæng
gi¸m ®èc Ng©n hµng Ph¸p (1834 - 1857).- 563 ¡ng-®rª (AndrÐ), Phª-li-xÝt-tª - ngêi quen cña ¡ng-ghen ë Pa-ri nh÷ng n¨m 40 thÕ kû
XIX.- 173, 688.
¸c-mi-ni hay ¸c-min (17 tríc c«ng nguyªn - 21 sau c«ng nguyªn) - thñ lÜnh cña bé téc
Hª-ru-ki ë §øc, ngêi cÇm ®Çu cuéc ®Êu tranh cña c¸c bé téc ë §øc chèng l¹i nh÷ng *¡ng-ghen (Engels)- ®¹i t¸ Phæ, tõ n¨m 1851 lµ tíng, chØ huy trëng ë Khuªn nh÷ng
ngêi La M· vµ ®· ®¸nh b¹i ngêi La M· vµo n¨m thø 9 sau c«ng nguyªn ë khu rõng n¨m 40 - 50 thÕ kû XIX.- 367, 718 - 720.
T¬-t¬-buèc.- 66, 524.
¡ng-ghen (Engels), An-na (1825 - 1853) - em g¸i cña Phri-®rÝch ¡ng-ghen.- 697.
Ai-den (Eisen) - th¬ng gia b¸n s¸ch ë Khuªn nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XIX, phô tr¸ch
¡ng-ghen (Engels), £-li-da Phran-txi-xca (1797 - 1873) - mÑ cña Phri-®rÝch ¡ng-ghen.-
viÖc ph¸t hµnh t¹p chÝ "Neue Rheinische Zeitung. Politisch-ökonomische Revue".-
37, 47, 203, 492, 687, 697.
756, 761, 874.
¡ng-ghen (Engels) HÐc-man (1822 - 1905) - em trai cña Phri-®rÝch ¡ng-ghen, chñ xëng ë
Ai-d¬-man (Eisermann) - thî méc ngêi §øc, ngêi ñng hé C¸c Grun vµo nh÷ng n¨m 40
B¸c-men.- 15, 488, 491, 495, 498.
thÕ kû XIX.- 66-68, 81, 95-98, 103, 104, 110, 130.
¡ng-ghen (Engels), HÐc-vi-ga (1830 - 1904) - em g¸i cña Phri- ®rÝch ¡ng-ghen. - 47.
Ai-s¬-hoãc (Eichhorn), I-«-han An-brª-xt¬ Phri-®rÝch (1779 - 1856) - nhµ ho¹t ®éng nhµ
níc Phæ, bé trëng t«n gi¸o, gi¸o dôc vµ y tÕ Phæ (1840-1848).- 583 ¡ng-ghen, M a-ri-a - xem Bl¨ng-c¬, Ma-ri-a.
Am-m«n (Ammon), Cri-xtèp Phri-®rÝch (1766 - 1850) - nhµ thÇn häc ngêi §øc, theo ®¹o ¡ng-ghen (Engels), Phri-®rÝch (1796 - 1860) - cha cña Phri-®rÝch ¡ng-ghen. - 33, 35, 39,
Tin lµnh.- 612. 46, 51, 192, 198-203, 232, 236, 246, 274, 306, 339, 403-406, 491, 640, 688,777, 778,
791.
An-be ( Albert) (tªn thËt lµ A-lÕch-xan-®r¬ M¸c-tanh) (1815 - 1895) - c«ng nh©n Ph¸p, ngêi
theo chñ nghÜa x· héi, mét trong nh÷ng ngêi l·nh ®¹o c¸c héi c¸ch m¹ng bÝ mËt trong ¡ng-ghen (Engels), Ru-®«n-ph¬ (1831 - 1903) - em trai cña Phri-®rÝch ¡ng-ghen.- 47.
thêi kú nÒn Qu©n chñ th¸ng B¶y, n¨m 1848 lµ thµnh viªn cña chÝnh phñ l©m thêi.- 691.
¡ng-ph¨ng-tanh (Enfantin), B¸c-tª-lª-mi Pr«-xpe (1796 - 1864) - nhµ x· héi chñ nghÜa
An-nen-cèp, Pa-ven Va-xi-lª-vÝch (1812 - 1887) - ®Þa chñ Nga, theo ph¸i tù do, nhµ v¨n.- kh«ng tëng Ph¸p, mét trong nh÷ng m«n ®å gÇn gòi nhÊt cña Xanh-Xi-m«ng, cïng
71, 642, 655-673, 684- 686. víi Ba-da l·nh ®¹o trêng ph¸i Xanh-Xi-m«ng.- 60.
An-nª-ke ( Anneke), Phri-®rÝch (1818 - 1872) - sÜ quan ph¸o binh Phæ, n¨m 1846 bÞ ®a ra ¡ng-toan (Antoine), Guy-xta-v¬ - vµo ®Çu nh÷ng n¨m 50 thÕ kû XIX lµ ngêi Ph¸p lu
khái qu©n ®éi v× quan ®iÓm chÝnh trÞ; thµnh viªn cña chi bé Khuªn cña Liªn ®oµn vong sèng ë Lu©n §«n; em rÓ cña ¤-guy-xt¬ Bl¨ng-ki.- 139, 804.
nh÷ng ngêi céng s¶n, n¨m 1848 lµ mét trong nh÷ng ngêi s¸ng lËp ra Liªn ®oµn
c«ng nh©n Khuªn, chñ bót tê "Neue Kölnische Zeitung", thµnh viªn cña khu ñy vïng
Ranh cña nh÷ng ngêi d©n chñ; n¨m 1849 lµ trung t¸ cña qu©n ®éi c¸ch m¹ng Ba-®en B
- Pphan-x¬; vÒ sau tham gia cuéc Néi chiÕn ë Mü, ®øng vÒ phÝa c¸c bang miÒn B¾c.-
181, 204, 750.
An-xem Ken-tÐc-bª-ri-xki (1033 - 1109) - nhµ thÇn häc thêi trung cæ, ®¹i diÖn cho chñ nghÜa Ba-cu-nin, Mi-kha-in A-lÕch-xan-®r«-vÝch (1814 - 1876) - nhµ c¸ch m¹ng vµ nhµ chÝnh
kinh viÖn thêi kú ®Çu.- 589. luËn ngêi Nga, tham gia cuéc c¸ch m¹ng 1848 - 1849 ë §øc, vÒ sau lµ mét trong
nh÷ng nhµ t tëng cña chñ nghÜa d©n tóy vµ chñ nghÜa v« chÝnh phñ, trong Quèc tÕ I
Anh-be (Imbert), Gi¾c (1793 - 1851) - nhµ x· héi chñ nghÜa Ph¸p, tham gia cuéc khëi
®· ®iªn cuång chèng l¹i chñ nghÜa M¸c, t¹i §¹i héi La Hay n¨m 1872 ®· bÞ khai trõ
nghÜa Li-«ng n¨m 1834, vµo nh÷ng n¨m 40 lu vong sang BØ, phã chñ tÞch Héi d©n
khái Quèc tÕ I v× nh÷ng ho¹t ®éng chia rÏ.- 16, 31, 71, 132, 684.
chñ Bruy-xen, sau c¸ch m¹ng th¸ng Hai 1848 lµ chØ huy trëng ë Tuyn-l¬-ri.- 137,
138, 142, 147, 692. Ba-i-¸c (Bayard), Pi-e (kho¶ng 1475 - 1524) - hiÖp sÜ Ph¸p, ®îc nh÷ng ngêi ®¬ng thêi
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
968 969
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
t «n lµ mÉu mùc vÒ lßng dòng c¶m vµ cao thîng, vµ lµ "HiÖp sÜ kh«ng biÕt sî vµ Bai-e-r¬ ( Bayer), C¸c-l¬ (1806 - 1883) - nhµ triÕt häc duy t©m ngêi §øc,- 580.
kh«ng thÓ chª tr¸ch".- 276. Bai-lót (Baillut) - nhµ d©n chñ BØ, n¨m 1848 lµ thñ quü cña Héi d©n chñ Bruy-xen.- 186.
Ba-r« (Barrot), ¤-®i-l«ng (1791 - 1873) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ t s¶n Ph¸p, tríc th¸ng Bau-¬ (Bauer), Bru-n« (1809 - 1882) - nhµ triÕt häc duy t©m §øc, mét trong nh÷ng nh©n
Hai 1848 lµ thñ lÜnh ph¸i tù do ®èi lËp cña v¬ng triÒu; th¸ng Ch¹p 1848 - th¸ng vËt næi tiÕng cña ph¸i Hª-ghen trÎ, phÇn tö cÊp tiÕn t s¶n; Sau n¨m 1866 lµ ngêi
Mêi 1849 ®øng ®Çu néi c¸c dùa vµo khèi ph¶n c¸ch m¹ng gåm c¸c ph¸i b¶o hoµng.- theo ph¸i tù do d©n téc chñ nghÜa.- 13, 31, 45, 127, 524, 580, 583, 587, 595, 604, 612,
162, 216, 556. 624-628.
Ba-r«-s¬ (Baroche), Pi-e Giuy-l¬ ( 1802 - 1870) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ, luËt gia Ph¸p, Bau-¬ (Bauer), Ðt-ga (1820 - 1886) - nhµ chÝnh luËn §øc, thuéc ph¸i Hª-ghen trÎ, sau
thuéc ph¸i B«-na-p¸c-t¬, nhiÒu lÇn tham gia néi c¸c tríc vµ sau cuéc chÝnh biÕn ngµy
c¸ch m¹ng 1848-1849 lu vong sang Anh, sau khi ®îc ©n x¸ n¨m 1861 lµ quan chøc
2 th¸ng Ch¹p1851 .- 272.
Phæ, em trai Bru-n« Bau-¬.- 13, 31, 45, 522, 599, 611.
Ba-xti-a (Bastiat), Phrª-®ª-rÝch (1801 - 1850) - nhµ kinh tÕ häc tÇm thêng Ph¸p, ngêi
Bau-¬ (Bauer), Hen-rÝch - nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña phong trµo c«ng nh©n §øc, mét
cuång nhiÖt t¸m d¬ng chñ nghÜa t b¶n.- 546.
trong nh÷ng ngêi l·nh ®¹o Liªn ®oµn nh÷ng ngêi chÝnh nghÜa, ñy viªn Ban chÊp
Ba-xti-®¬ (Bastide), Giuy-l¬ (1800 - 1879) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ t s¶n vµ nhµ chÝnh hµnh trung ¬ng Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, lµm nghÒ thî giµy; n¨m 1851 lu
luËn Ph¸p; lµ mét trong nh÷ng chñ bót cña tê b¸o céng hßa t s¶n "National" (1836- vong sang ¤-xt¬-r©y-li-a.- 185, 223, 227, 249, 250, 528, 860.
1846); bé trëng Bé ngo¹i giao (th¸ng N¨m, th¸ng Ch¹p 1848).- 103.
*Bau-¬ (Bauer), Lu-i - b¸c sÜ §øc, n¨m 1848 lµ nghÞ sÜ cña khu St«n-x¬ trong Quèc héi
B¸c-ba-ru (Barbaroux), S¸c-l¬ Gi¨ng (1767 - 1794) - nhµ ho¹t ®éng trong c¸ch m¹ng t Phæ, thuéc c¸nh t¶; n¨m 1849 ®Õn Lu©n §«n vµ tham gia c¸c nhãm t s¶n trong giíi
s¶n Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, thuéc ph¸i Gi-r«ng-®anh.- 62. lu vong ë §øc.- 467, 468, 472, 741,765.
B¸c-be (BarbÌs), ¸c-m¨ng (1809 - 1870) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng d©n chñ tiÓu t s¶n B¨m-bÐc-g¬ (Bamberger), Lu-i - kiÒu d©n §øc ë Lu©n §«n vµo nh÷ng n¨m 50 thÕ kû XIX,
Ph¸p; mét trong nh÷ng ngêi l·nh ®¹o c¸c héi c¸ch m¹ng bÝ mËt trong thêi kú nÒn tæng biªn tËp b¸o "Deutsche Londoner Zeitung".- 226, 250, 325, 335, 361, 426-428,
Qu©n chñ th¸ng B¶y; nhµ ho¹t ®éng tÝch cùc trong cuéc c¸ch m¹ng 1848, nghÞ sÜ Quèc 432, 435, 521, 545, 746.
héi lËp hiÕn, bÞ kÕt ¸n tï chung th©n do tham gia c¸c sù kiÖn ngµy 15 th¸ng N¨m
B¨m-bÐc-g¬ (Bamberger), Xi-m«n - chñ ng©n hµng Lu©n §«n, cha cña Lu-i B¨m-bÐc-g¬.-
1848, n¨m 1854 ®îc ©n x¸; sau khi ®îc ©n x¸ sèng lu vong vµ Ýt l©u sau th× tõ bá
335, 426, 428.
ho¹t ®éng chÝnh trÞ .- 279.
Be-ri-ª (Berryer), Pi-e ¡ng-toan (1790 - 1868) - luËt s vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p,
B¸c-ten-x¬ (Bartels), A-®«n-ph¬ (1801 - 1862) - nhµ chÝnh luËn tiÓu t s¶n BØ, tõ n¨m
trong thêi kú Céng hßa thø hai lµ ®¹i biÓu Quèc héi lËp hiÕn vµ Quèc héi lËp ph¸p,
1844 ®Õn n¨m 1846 lµ tæng biªn tËp b¸o "DÐbats Social".- 137, 140, 147, 149.
thuéc ph¸i chÝnh thèng.- 536, 557.
B¸c-ten-x¬ (Bartels), Giuy-l¬ - luËt s BØ, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n, em trai A-®«n-ph¬
BÐc-ghen-rèt (Bergenroth), Guy-xt¸p A-®«n-ph¬ (1813 - 1869) - nhµ sö häc vµ nhµ chÝnh
B¸c-ten-x¬.- 140.
luËn §øc, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n, tham gia c¸ch m¹ng 1848 - 1849, n¨m 1850 lu
B¸c-tª-lª-mi (BarthÐlemy), £-ma-nu-en (kho¶ng 1820 - 1855) - c«ng nh©n Ph¸p, thuéc vong khái §øc.- 37, 39.
ph¸i Bl¨ng-li, tham gia c¸c tæ chøc c¸ch m¹ng bÝ mËt trong thêi kú chÕ ®é Qu©n chñ
BÐc-m¬-b¾c (Bermbach), A-®«n-ph¬ (1821 - 1875) - luËt s ë Khuªn, nhµ d©n chñ, ®¹i biÓu
th¸ng B¶y vµ cuéc khëi nghÜa th¸ng S¸u 1848 ë Pa-ri, sau ®ã lu vong sang Anh, lµ
Quèc héi Phran-phuèc; ngêi lµm chøng bªnh vùc t¹i vô ¸n nh÷ng ngêi céng s¶n ë
mét trong nh÷ng ngêi l·nh ®¹o héi nh÷ng ngêi lu vong Ph¸p thuéc ph¸i Bl¨ng-ki
Khuªn (1852); th«ng tÝn viªn cña M¸c; vÒ sau theo chñ nghÜa tù do.- 413, 414, 420.
ë Lu©n §«n, gia nhËp nhãm theo chñ nghÜa bÌ ph¸i phiªu lu Vi-lÝch-S¸p-p¬; n¨m
BÐc-na ( Bernard), Xi-m«ng Phr¨ng-xoa ("BÐc-na - héi viªn c©u l¹c bé") (1817 - 1862) -
1855 bÞ xö tö v× bÞ kÕt ¸n lµ ph¹m téi h×nh sù.- 228, 230, 234, 273, 276, 282, 299, 309,
nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p, thuéc ph¸i céng hßa; sau khi c¸ch m¹ng 1848 thÊt
319, 321, 326, 331, 501, 559, 781-784, 802, 804.
b¹i lu vong sang Anh; n¨m 1858 bÞ ChÝnh phñ Ph¸p kÕt téi tham gia vô mu s¸t
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
970 971
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
Na-p«-lª-«ng III cña Oãc-xi-nhi, ®îc tßa ¸n Anh xö tr¾ng ¸n.- 562. ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n n¨m 1850, lµ mét trong nh÷ng ngêi bÞ kÕt ¸n trong vô
¸n nh÷ng ngêi céng s¶n ë Khuªn (1852); sau nµy lµ ngêi theo ph¸i d©n téc tù do
BÐc-na-®èt-t¬ (Bernadotte), Gi¨ng Ba-ti-xt¬ Giuy-l¬ (1763 - 1844) - nguyªn so¸i Ph¸p, sau
chñ nghÜa.- 206, 250, 253, 277, 278, 230, 330, 359, 379, 395, 399, 737, 758, 775-776,
lµ vua Thôy §iÓn vµ Na Uy (1818 - 1844) díi tªn hiÖu lµ S¸c-l¬ XIV I-«-han.- 610.
780-786, 828, 836, 874.
BÐc-nai-x¬ (Bernays), C¸c-l¬ Lót-vÝch (1815 - 1879) - nhµ chÝnh luËn §øc theo ph¸i cÊp
BÕch-c¬ (Becker), I-«-han Phi-lÝp (1806 - 1886) - c«ng nh©n lµm bµn ch¶i, tham gia phong
tiÕn, n¨m 1844 tham gia ban biªn tËp tê b¸o cña nh÷ng ngêi §øc lu vong ë Pa-ri
trµo d©n chñ nh÷ng n¨m 30-40 ë §øc vµ Thôy SÜ; tham gia cuéc chiÕn tranh chèng
"Vorwärts!", tê b¸o xuÊt b¶n víi sù tham gia trùc tiÕp cña M¸c; sau c¸ch m¹ng 1848-
§ång minh ®Æc biÖt víi t c¸ch lµ sÜ quan trong qu©n ®éi Thôy SÜ; ho¹t ®éng tÝch
1849 lu vong sang Mü.- 13, 17, 30, 31, 41, 54, 57, 58, 65, 67, 71, 76, 83-84, 108, 111,
cùc trong cuéc c¸ch m¹ng 1848 - 1849; chØ huy lùc lîng d©n qu©n Ba-®en trong
119, 122, 127-130, 134, 153, 179, 634, 676.
thêi kú khëi nghÜa Ba-®en - Pphan-x¬; sau c¸ch m¹ng 1848 - 1849 chuyÓn sang
BÐc-th«n-®¬ (Berthold), èt-t« - nguyªn lµ h¹ sÜ quan Phæ, sau c¸ch m¹ng 1848-1849 cã
lËp trêng chñ nghÜa céng s¶n v« s¶n, thêi kú nh÷ng n¨m 60 ho¹t ®éng tÝch cùc
quan hÖ víi nhãm Vi-lÝch - S¸p-p¬.- 535, 541.
trong Quèc tÕ I, tham gia tÊt c¶ c¸c ®¹i héi cña Quèc tÕ, lµ b¹n vµ chiÕn h÷u cña
Bem (Bem) Gi«-dÐp (1795 - 1850) - tíng ngêi Ba Lan, nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo M¸c vµ ¡ng-ghen.- 351, 748.
gi¶i phãng d©n téc, tham gia cuéc khëi nghÜa nh÷ng n¨m 1830 - 1831, n¨m 1848 tham
BÕch-c¬ (Becker) M¸c-x¬ I-«-dÐp (chÕt n¨m 1896) - kü s, ngêi tØnh Ranh, nhµ d©n chñ
gia cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng ë Viªn; mét trong nh÷ng ngêi l·nh ®¹o qu©n ®éi c¸ch
tiÓu t s¶n, tham gia cuéc khëi nghÜa Ba-®en - Pphan-x¬ n¨m 1849, sau khi khëi
m¹ng ë Hung-ga-ri; sau ®ã phôc vô trong qu©n ®éi Thæ NhÜ Kú.- 279, 285, 794.
nghÜa thÊt b¹i lu vong sang Thôy SÜ, sau ®ã sang Mü.- 297, 814.
Ben-tam (Bentham), Giª-rª-mi (1748 - 1832) - nhµ x· héi häc t s¶n Anh, nhµ lý luËn cña
BÕch-c¬-r¸t (Beckerath), HÐc-man (1810 -1870) - chñ ng©n hµng §øc, mét trong nh÷ng
chñ nghÜa vÞ lîi.- 20, 44.
ngêi ®øng ®Çu giai cÊp t s¶n vïng Ranh; ®¹i biÓu Quèc héi Phran-phuèc, thuéc ph¸i
Bª-®ª-c¬ (Baedeker), I-u-li-ót Tª-«-®o (1814 - 1880) - ngêi xuÊt b¶n vµ ph¸t hµnh s¸ch gi÷a thiªn h÷u, vµo th¸ng T¸m - th¸ng ChÝn 1848 lµ bé trëng tµi chÝnh cña chÝnh
tiÕn bé ngêi §øc, n¨m 1845-1846 xuÊt b¶n t¹p chÝ "Gesellschaftsspiegel".- 15, 37, 42. phñ ®Õ chÕ.- 417, 821.
Bª-r¨ng-giª (BÐranger), Pi-e Gi¨ng (1780 - 1857) - nhµ th¬ d©n chñ lín cña Ph¸p, t¸c gi¶
Bi-®Ðc-man (Biedermann), C¸c (1812 - 1901) - nhµ sö häc vµ nhµ chÝnh luËn §øc, phÇn tö
cña nh÷ng t¸c phÈm trµo phóng mang tÝnh chÊt chÝnh trÞ.- 65.
tù do «n hßa; n¨m 1848 lµ nghÞ sÜ Quèc héi Phran-phuèc, thuéc ph¸i gi÷a; sau nµy
Bª-ta (Beta), Hen-rÝch (bót danh cña BÕt-xi-kh¬) - nhµ b¸o d©n chñ tiÓu t s¶n §øc, sèng theo ph¸i tù do d©n téc chñ nghÜa.- 74.
lu vong ë Lu©n §«n, ñng hé Kin-ken.- 828.
Bl¨ng (Blanc), Lu-i (1811 - 1882) - nhµ x· héi häc vµ nhµ sö häc tiÓu t s¶n Ph¸p; n¨m
BÕch (Bech), Vin-hem-min-na (chÕt n¨m 1851) - mét phô n÷ ¸o theo chñ nghÜa phiªu lu, 1848 lµ thµnh viªn chÝnh phñ l©m thêi vµ chñ tÞch ñy ban Lóc-x¨m-buèc; ®øng trªn
m¹o xng lµ nam tíc phu nh©n vµ t×nh b¸o viªn chÝnh trÞ cña C«-sót; nh©n viªn cña lËp trêng tháa hiÖp víi giai cÊp t s¶n; th¸ng T¸m 1848 ®· di c sang Anh lµ mét
c¶nh s¸t ¸o vµ Anh.- 338, 346, 488. trong nh÷ng ngêi l·nh ®¹o giíi lu vong tiÓu t s¶n ë Lu©n §«n.-116, 131, 150-156,
160, 161, 164, 166, 169, 171, 174-179, 276-281, 289-294, 299, 305-309, 319, 326, 327,
BÕch-c¬ ( Becker), Au-gu-xt¬ (1814 - 1871) - nhµ chÝnh luËn §øc, thµnh viªn Liªn ®oµn
331, 356, 359, 361, 448, 455, 458, 463, 559-565, 568, 572, 619, 691, 743, 781-784, 802,
nh÷ng ngêi chÝnh nghÜa ë Thôy SÜ, thuéc ph¸i Vai-tlinh; tham gia c¸ch m¹ng
806, 845.
1848 - 1849 ë §øc; ®Çu nh÷ng n¨m 50 lu vong sang Mü; t¹i ®©y céng t¸c víi c¸c tê
b¸o d©n chñ.- 63. *Bl¨ng-c¬ (Blank), C¸c-l¬ £-min (1817 - 1893) - th¬ng gia §øc, nh÷ng n¨m 40 - 50 ®· tíi
gÇn nh÷ng quan ®iÓm chñ nghÜa x· héi; em rÓ cña Phri-®rÝch ¡ng-ghen.- 11, 32, 51,
*BÕch-c¬ ( Becker), HÐc-man Hen-rÝch ("BÕch-c¬ ®á") (1820 - 1885) - luËt s vµ nhµ chÝnh
193, 196, 213, 248, 637, 640, 687-700, 777-778, 846.
luËn ngêi §øc, lµ mét trong nh÷ng ngêi l·nh ®¹o Héi liªn hiÖp gi÷a thî vµ chñ ë
Khuªn, thµnh viªn cña khu ñy vïng Ranh cña nh÷ng ngêi d©n chñ; ngêi xuÊt b¶n *Bl¨ng-c¬ (Blank), Ma-ri-a (1824 - 1901) - em g¸i cña Phri-®rÝch ¡ng-ghen, tõ n¨m 1845
tê "Westdeutsche Zeitung" (th¸ng N¨m 1849 - th¸ng B¶y 1850); thµnh viªn Liªn
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
972 973
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
l µ vî cña C¸c-l¬ £-min Bl¨ng-c¬.- 11, 636-638, 689, 697, 699, 779, 846. cuéc khëi nghÜa Ba-®en - Pphan-x¬ n¨m 1849, sau khi cuéc khëi nghÜa thÊt b¹i lu vong
khái níc §øc, tõ n¨m 1851 lµ th¬ng gia ë Lu©n §«n; ®Çu nh÷ng n¨m 50 gia nhËp nhãm
Bl¨ng-c¬ (Blank), Vin-hem (1821-1892) - ngêi ®ång m«n cña Phri-®rÝch ¡ng-ghen, sau
lu vong tiÓu t s¶n Lu©n §«n; tõ n¨m 1860 quan hÖ b¹n bÌ víi M¸c vµ ¡ng-ghen .-467.
®ã lµ th¬ng gia.- 15.
Boãc-n¬ (Born), Xtª-phan (tªn thËt lµ Xi-m«n Bót-t¬-min-s¬) (1824 - 1898) - c«ng nh©n
Bl¨ng-ki (Blanqui), Lu-i ¤-guy-xt¬ (1805 - 1881) - nhµ c¸ch m¹ng Ph¸p, nhµ céng s¶n
xÕp ch÷ ngêi §øc, thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, thêi kú c¸ch m¹ng
kh«ng tëng, ngêi tæ chøc ra nhiÒu héi bÝ mËt vµ nhiÒu vô ©m mu lËt ®æ; tham gia
1848 - 1849 ë §øc lµ mét trong nh÷ng ®¹i biÓu ®Çu tiªn cña chñ nghÜa c¶i l¬ng trong
tÝch cùc cuéc c¸ch m¹ng 1830 vµ 1848; lµ nhµ l·nh ®¹o næi tiÕng cña phong trµo v« s¶n
phong trµo c«ng nh©n §øc; sau c¸ch m¹ng ®· xa rêi phong trµo c«ng nh©n.- 157, 172,
ë Ph¸p, nhiÒu lÇn bÞ kÕt ¸n tï.- 279, 319, 321, 326, 327, 361, 804.
860.
*Blin-®¬ (Blind), C¸c-l¬ (1826 - 1907) - nhµ b¸o §øc, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n, tham gia
* Boãc-stÕt (Bornstedt), A-®an-bÐc (1808 - 1815) - nhµ chÝnh luËn §øc, nhµ d©n chñ tiÓu
phong trµo c¸ch m¹ng ë Ba-®en trong nh÷ng n¨m 1848 - 1849; nh÷ng n¨m 50 lµ mét
t s¶n; ngêi s¸ng lËp vµ chñ bót tê "Deutsche - Brüsseler - Zeitung" (1847-1848), sau
trong nh÷ng thñ lÜnh cña giíi lu vong tiÓu t s¶n §øc ë Lu©n §«n; vÒ sau theo ph¸i
c¸ch m¹ng th¸ng Hai 1848 lµ mét trong nh÷ng ngêi l·nh ®¹o HiÖp héi d©n chñ §øc ë
tù do d©n téc.- 211, 522, 523, 529, 738, 772, 773.
Pa-ri; thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, bÞ khai trõ khái liªn ®oµn vµo
Bl«-x¬ (Blo), Ru-®«n-ph¬ Cu-n« - thî ch¹m kh¾c thñ c«ng, tham gia phong trµo d©n chñ
th¸ng Ba 1848; mét trong nh÷ng ngêi tæ chøc qu©n ®oµn t×nh nguyÖn cña kiÒu d©n
nh÷ng n¨m 40 cña thÕ kû XIX.- 188, 191. §øc ë Pa-ri; qu©n ®oµn nµy ®· tham gia cuéc khëi nghÜa Ba-®en th¸ng T 1848; sau
nµy míi râ lµ Boãc-stÕt cã quan hÖ víi c¶nh s¸t.- 136-148, 156, 164, 172-177, 187, 191,
Blun-sli (Bluntschli), Gi«-han Ca-xpa (1808 - 1881) - luËt gia ngêi Thôy SÜ vµ nhµ ho¹t
677, 693-694, 860.
®éng chÝnh trÞ cã khuynh híng ph¶n ®éng; mét trong nh÷ng ngêi tæ chøc c¶nh s¸t
truy lïng nh÷ng ngêi tham gia phong trµo c¸ch m¹ng, ñy viªn ñy ban do chÝnh phñ Bíc-n¬ (Börne), Lót-vÝch (1786 - 1837) - nhµ chÝnh luËn vµ nhµ phª b×nh §øc, mét trong
Thôy SÜ thµnh lËp n¨m 1843 ®Ó ®iÒu tra ho¹t ®éng cña nh÷ng ngêi §øc lu vong ë nh÷ng ®¹i biÓu næi tiÕng cña phe ®èi lËp cÊp tiÕn tiÓu t s¶n; ®Õn cuèi ®êi lµ ngêi ñng
Thôy SÜ; «ng ta còng lµ ngêi so¹n th¶o ra b¶n b¸o c¸o ®· ®îc c«ng bè n¨m 1843 cña hé chñ nghÜa x· héi C¬ §èc gi¸o.- 642.
ñy ban nµy.- 618.
Bíc-x¬ (Burns), Li-®i-a (Li-di) (1827 - 1878) - n÷ c«ng nh©n Ai-r¬-len, tham gia phong trµo gi¶i
Bluy-kh¬ (Blücher), GhÐc-h¸c Lª-bª-rÕch (1742 - 1819) - thèng so¸i Phæ, n¨m 1793 -1794 phãng d©n téc Ai-r¬-len, vî thø hai cña Phri-®rÝch ¡ng-ghen; em cña Me-ri Bíc-x¬.- 250.
tham gia cuéc chiÕn tranh chèng Céng hßa Ph¸p, nh÷ng n¨m 1806, 1813 - 1814 vµ 1815
Bíc-x¬ (Burns), Me-ri (chÕt n¨m 1863) - n÷ c«ng nh©n Ai-r¬-len, vî thø nhÊt cña Phri-®rÝch
chØ huy qu©n ®éi trong c¸c cuéc chiÕn tranh chèng níc Ph¸p díi thêi Na-p«-lª-«ng.-
¡ng-ghen.- 173, 250, 261, 400, 640.
860.
Brao-n¬-svai-g¬ (Braunschweig), C¸c-Phri-®rÝch -Au-gu-xt¬- Vin-hem (1804 - 1873) -
Boi-xt¬ (Beust), Phri-®rÝch (1817 - 1899) - sÜ quan Phæ, ®· tõ chøc v× quan ®iÓm chÝnh trÞ,
c«ng tíc Brao-n¬-svai-g¬ tõ n¨m 1823, bÞ phÕ truÊt ®Çu th¸ng ChÝn 1830, di c ra
n¨m 1848 lµ ñy viªn Ban chÊp hµnh Héi liªn hiÖp c«ng nh©n Khuªn, mét trong nh÷ng
níc ngoµi; mu toan quay l¹i n¾m chÝnh quyÒn díi sù hç trî cña mét sè quèc gia
biªn tËp viªn cña tê "Neue Kölnische Zeitung" (th¸ng ChÝn 1848 - th¸ng Hai 1849),
ch©u ¢u; trong nh÷ng n¨m 40 - 50 cã quan hÖ víi c¸c phÇn tö d©n chñ trong giíi lu
th¸ng Mêi 1848 lµ ®¹i biÓu cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n Khuªn t¹i §¹i héi lÇn thø vong, xuÊt b¶n tê "Deutsche Londoner Zeitung"- 233, 820.
hai cña nh÷ng ngêi d©n chñ ë BÐc-lin, n¬i «ng ®· b¶o vÖ c¬ng lÜnh gÇn nh hoµn
Br©y (Bray), Gi«n Phren-xÝt (1809 - 1895) - nhµ kinh tÕ häc Anh, nhµ x· héi chñ nghÜa
toµn trïng hîp víi "Nh÷ng yªu s¸ch cña §¶ng céng s¶n ë §øc; n¨m 1849 tham gia
kh«ng tëng, m«n ®å cña ¤-oen; nghÒ nghiÖp lµ c«ng nh©n in.- 122.
cuéc khëi nghÜa ë Ba-®en - Pphan-x¬; sau c¸ch m¹ng lu vong sang Thôy SÜ.- 715.
Br©y-¬ (Breyer), Phri-®rÝch An-be (1812-1876) - ngêi §øc theo chñ nghÜa tù do, nh÷ng n¨m
Bon-stÕt-t¬ (Bohnstedt) - luËt gia §øc, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n, n¨m 1848 lµ mét cæ ®«ng
40 lµ b¸c sÜ ë Bruy-xen, thµnh viªn trong Héi d©n chñ Bruy-xen.- 134, 184, 187, 190.
cña tê "Neue Rheinische Zeitung".- 196.
Bren-ta-n« (Brentano), L«-ren-x¬ (1813 - 1891) - nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n ë Ba-®en, lµm
Boãc-c¬-hai-m¬ (Borkheim), Xi-ghi-d¬-mun Lót-vÝch (1825 - 1885) - nhµ b¸o §øc, tham gia
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
974 975
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
nghÒ luËt s; n¨m 1848 lµ ®¹i biÓu Quèc héi Phran-phuèc, thuéc c¸nh t¶; n¨m 1849 t s¶n; n¨m 1842 sèng ë Pa-ri, n¨m 1844 lµ ngêi s¸ng lËp vµ lµ mét trong nh÷ng tæng
®øng ®Çu chÝnh phñ l©m thêi ë Ba-®en, sau khi cuéc khëi nghÜa Ba-®en -Pphan-x¬ thÊt biªn tËp cña b¸o "Vorwärts", n¨m 1849 lu vong sang Mü; anh trai cña ¸c-n«n BÐc-h¸c
b¹i lu vong sang Thôy SÜ, sau ®ã sang Mü.- 818. C¸c Buèc-n¬-stai-n¬.- 57, 108, 119, 120, 129, 130, 153, 627-633.
Brª-me (Bremer), Phrª-®ri-ca (1801 - 1865) - n÷ v¨n sÜ t s¶n ngêi Thôy §iÓn, ngêi s¸ng Bót-x¬ (Butz) - chñ xuÊt b¶n s¸ch ngêi §øc ë Ha-ghen nh÷ng n¨m 40 thÕ kû XIX.- 27.
lËp ra thÓ lo¹i gäi lµ tiÓu thuyÕt gia ®×nh Thôy §iÓn.- 117.
Buy-gi« §¬ la Pi-c«ng-n¬-ri (Bugeaud de la Piconnerie), T«-ma R«-be (1784 - 1849) -
Bri-cuèc (Bricourt), Gi¨ng Gi«-dÐp (1805 - 1857) - c«ng chøc tßa ¸n BØ, nhµ d©n chñ t s¶n, nguyªn so¸i Ph¸p; theo ph¸i Oãc-lª-¨ng, nghÞ sÜ ViÖn d©n biÓu thêi kú chÕ ®é Qu©n
n¨m 1847 - 1848 lµ nghÞ sÜ H¹ nghÞ viÖn.- 190. chñ th¸ng B¶y, chØ huy qu©n ®éi ®µn ¸p cuéc khëi nghÜa céng hßa ë Pa-ri n¨m 1834,
mét trong nh÷ng ngêi tæ chøc c¸c cuéc chiÕn tranh x©m lîc An-giª-ri vµ Ma-rèc,
Brèc-hau-d¬ (Brockhaus), Hen-rÝch (1804 - 1874) - chñ xuÊt b¶n ngêi §øc, th©u tãm viÖc
nh÷ng n¨m 1841-1847 lµ toµn quyÒn ë An-giª-ri, nh÷ng n¨m 1848 - 1849 lµ tæng chØ
b¸n s¸ch vµ xuÊt b¶n ë Lai-pxÝch.- 76.
huy qu©n ®éi An-p¬, ®¹i biÓu Quèc héi lËp ph¸p.- 693.
Br«i ( Broglie), A-sin S¸c-l¬ Lª-«ng VÝch-to, c«ng tíc (1785 - 1870) - nhµ ho¹t ®éng nhµ
Buy-lèp (Bülow), §i-t¬-rÝch Hen-rÝch (1757 - 1808) - sÜ quan Phæ vµ nhµ v¨n viÕt vÒ chiÕn
níc Ph¸p, thñ tíng (1835 - 1836) ®¹i biÓu quèc héi lËp ph¸p (1849 - 1851), theo ph¸i
tranh.- 344.
Oãc-lª-¨ng.- 536.
Buy-lèp (Bülow), Phri-®rÝch Vin-hem, b¸ tíc §en-ne-vÝt-s¬ (1755 - 1816) - tíng Phæ,
Bru-tót (M¸c-cót Giu-ni-ót Bru-tót) (kho¶ng 85 - 42 tríc c«ng nguyªn) - nhµ ho¹t ®éng
tham gia cuéc chiÕn tranh chèng níc Ph¸p díi thêi Na-p«-lª-«ng.- 344.
chÝnh trÞ La M·, mét trong nh÷ng ngêi chñ xíng vô ©m mu thµnh lËp níc céng
hßa quý téc chèng l¹i Giu-li-ót Xª-da.- 495. Buy-lèp-Cum-me-rèp (Bülow-Cummerow), Ðc-n¬-xt¬ Gèt-phrÝt Ghª-oãc (1775 - 1851) -
nhµ chÝnh luËn vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ ph¶n ®éng §øc, ngêi ph¸t ng«n nh÷ng
Brun (Bruhn), C¸c-l¬ (sinh n¨m 1803) - nhµ b¸o §øc, thµnh viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng
quan ®iÓm cña giíi ®Þa chñ quý téc Phæ.- 585.
ngêi céng s¶n, n¨m 1850 ®· bÞ khai trõ ra khái tæ chøc nµy; theo nhãm bÌ ph¸i phiªu
lu Vi-lÝch - S¸p-p¬; sau nµy ®øng vÒ phÝa L¸t-xan. 816, 863. Buy-sª (Buchez), Phi-lÝp (1796 - 1865) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ vµ sö häc Ph¸p, thuéc
ph¸i céng hßa t s¶n, mét trong nh÷ng nhµ t tëng cña chñ nghÜa x· héi C¬ §èc
Bruy-ghª-man (Brüggemann), C¸c Hen-rÝch (1810 - 1887) - nhµ chÝnh luËn t s¶n §øc,
gi¸o.- 61.
thuéc ph¸i tù do; nh÷ng n¨m 1845 - 1855 lµ tæng biªn tËp tê "Kölnische Zeitung".- 356,
490. Buy-x¬ (Bucher), L«-t¸c (1817 - 1892) - quan chøc, nhµ chÝnh luËn Phæ, n¨m 1848 lµ ®¹i
biÓu Quèc héi Phæ, thuéc ph¸i gi÷a thiªn t¶; sau khi c¸ch m¹ng 1848 - 1849 thÊt b¹i di
Buª-l¬ (Böhler) - kiÒu d©n §øc ë Lu©n §«n vµo nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XIX.- 467.
c sang Lu©n §«n; sau nµy lµ ngêi tù do d©n téc chñ nghÜa, ñng hé Bi-xm¸c.- 296,
Bun (Buhl), Lót-vÝch (1814- ®Çu nh÷ng n¨m 80) - nhµ chÝnh luËn §øc, thuéc ph¸i Hª-ghen
325, 331, 473, 482.
trÎ.- 20.
BuyÕc-ghÐc-x¬ (Bürgers), Hen-rÝch (1820 - 1878) - nhµ chÝnh luËn §øc theo ph¸i cÊp tiÕn,
Bun-den (Bunsen), Cri-chi-an C¸c-l¬ I-«-di-¸t, nam tíc (1791 - 1860) - nhµ ngo¹i giao,
céng t¸c viªn cña tê "Rheinische Zeitung" (1842 - 1843), n¨m 1848 lµ thµnh viªn cña
nhµ chÝnh luËn vµ nhµ thÇn häc Phæ, ngêi th©n cËn cña giíi cung ®×nh Phæ, ®¹i sø ë
chi bé Khuªn cña Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, mét trong nh÷ng biªn tËp viªn cña
Lu©n §«n (1842 - 1854).- 434.
tê "Neue Rheinische Zeitung"; tõ n¨m 1850 lµ ñy viªn Ban chÊp hµnh trung ¬ng Liªn
Buèc-b«ng (triÒu ®¹i) - triÒu ®¹i vua ë Ph¸p (1589 - 1792, 1814 - 1815 vµ 1815 - 1830).- 131. ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, t¹i vô ¸n nh÷ng ngêi céng s¶n ë Khuªn (n¨m 1852) bÞ
kÕt ¸n s¸u n¨m tï; vÒ sau theo ph¸i tiÕn bé.- 18, 41, 45, 79, 146, 181, 192, 196, 206,
Buèc-n¬-stai-n¬ ( Börnstein), ¸c-n«n BÐc-h¸c C¸c (1808 - 1849) - nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n
366, 373, 395, 399, 401, 407, 416, 545, 630, 649, 674, 775, 790.
§øc, mét trong nh÷ng ngêi l·nh ®¹o qu©n ®oµn t×nh nguyÖn trong giíi lu vong
ngêi §øc ë Pa-ri, tham gia cuéc khëi nghÜa Ba-®en th¸ng T 1848.- 860.
* Buèc-n¬-stai-n¬ (Börnstein), Hen-rÝch (1805 - 1892) - nhµ chÝnh luËn §øc, nhµ d©n chñ
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
976 977
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
C ®éng chÝnh trÞ vµ qu©n sù Ph¸p, theo ph¸i céng hßa t s¶n; thêi kú c¸ch m¹ng t s¶n
Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII tham gia ph¸i Gia-c«-banh, lµ mét trong nh÷ng ngêi tæ chøc
phßng thñ níc Ph¸p chèng l¹i liªn minh c¸c níc ch©u ¢u; n¨m 1794 tham gia cuéc
chÝnh biÕn ph¶n c¸ch m¹ng ngµy 9 th¸ng Nãng.-559.
* Ca-bª (Cabet), £-chiªn (1788 - 1856) - nhµ chÝnh luËn Ph¸p, ®¹i biÓu xuÊt s¾c cña chñ
* Cam-pe (Campe), I-«-han I-u-li-ót Vin-hem (1792 - 1867) - th¬ng gia b¸n s¸ch vµ chñ
nghÜa céng s¶n hßa b×nh kh«ng tëng, t¸c gi¶ cuèn "Cuéc hµnh tr×nh tíi I-ca-ri";
nhµ xuÊt b¶n ngêi §øc, tõ n¨m 1823 lµ mét trong nh÷ng chñ xuÊt b¶n s¸ch H¨m-
nh÷ng n¨m 1841 - 1849 lµ biªn tËp viªn b¸o "Populaire".- 55, 130, 153, 455, 695.
buèc "Hèp-man vµ Cam-pe"; trong nh÷ng n¨m 30 ®· xuÊt b¶n nh÷ng t¸c phÈm cña
Ca-p¬-phi-g¬ (Capefigue), Gi¨ng Ba-ti-xt¬ ¤-n«-rª Ray-m«ng (1802 - 1872) - nhµ chÝnh
c¸c nhµ v¨n thuéc nhãm "Níc §øc trÎ".- 360, 525, 596, 627, 638.
luËn vµ nhµ sö häc Ph¸p, thuéc ph¸i qu©n chñ.- 131.
Cam-p¬-hau-den (Camphausen), Lu-®«n-ph¬ (1803 - 1890) - chñ Ng©n hµng §øc, mét
Ca-p¬-r«ng (Caperon) - mét ngêi Ph¸p lu vong, ®Çu nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XIX lµ ñy
trong nh÷ng thñ lÜnh cña giai cÊp t s¶n tù do tØnh Ranh; th¸ng Ba - th¸ng S¸u 1848
viªn Ban chÊp hµnh Héi nh÷ng ngêi lu vong Ph¸p thuéc ph¸i Bl¨ng-ki ë Lu©n
lµ thñ tíng Phæ.- 700.
§«n.- 230, 234, 874.
Can-p¬-p¬-r¬ (Culpeper), T«-m¸t (1578 - 1662) - nhµ kinh tÕ häc t s¶n Anh, theo ph¸i
Ca-t« (M¸c-cót Poãc-xi-ót Ca-t« cô) (234 - 149 tríc c«ng nguyªn) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh
träng th¬ng.- 550.
trÞ vµ nhµ v¨n La M·, ®Êu tranh b¶o vÖ c¸c ®Æc quyÒn cña giíi quý téc, n¨m 184 tríc
Can-t¬ (Kant), I-ma-nu-en (1724 - 1804) - ngêi s¸ng lËp triÕt häc cæ ®iÓn §øc, nhµ duy
c«ng nguyªn ®îc bÇu lµ ngêi kiÓm duyÖt, th¸i ®é kiÓm duyÖt kh¾t khe cña «ng ta
t©m chñ nghÜa, nhµ t tëng cña giai cÊp t s¶n §øc.- 589.
®· ®îc ngêi ta viÕt thµnh vÌ.- 475.
Ca-ve-nh¾c (Cavaignac), Lu-i ¥-gien (1802 - 1857) - tíng vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ C¸p-p¬ (Kapp); Khri-xti-an (1798 - 1874) - nhµ triÕt häc §øc, theo ph¸i Hª-ghen trÎ, b¹n
cña Lót-vÝch Phoi-¬-b¾c.- 615, 619.
ngêi Ph¸p, theo ph¸i céng hßa t s¶n «n hßa; nh÷ng n¨m 30 - 40 tham gia x©m lîc
An-giª-ri, n¨m 1848 lµ toµn quyÒn An-giª-ri (tõ th¸ng Ba), sau ®ã lµ bé trëng quèc C¸p-p¬ (Kapp), Phri-®rÝch (1824 - 1884)- nhµ sö häc vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ §øc, nhµ
phßng Ph¸p (tõ th¸ng N¨m), ®µn ¸p cùc kú d· man cuéc khëi nghÜa th¸ng S¸u cña d©n chñ tiÓu t s¶n, tham gia c¸ch m¹ng 1848-1849, vµo n¨m 1850 lu vong sang
c«ng nh©n Pa-ri, ®øng ®Çu chÝnh quyÒn hµnh ph¸p (th¸ng S¸u - th¸ng Ch¹p 1848).- Mü.- 484, 714, 715, 811, 830.
379, 382, 387, 391, 397, 512, 516, 537, 556.
C¸t-x¬ (Kats), Gia-cèp (1804 - 1886) - c«ng nh©n BØ, nhµ v¨n, nhµ ho¹t ®éng trong phong
Ca-xti-« (Castiau), A-®en-x¬n (1804-1879) - luËt gia vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ BØ, theo trµo c«ng nh©n, chÞu ¶nh hëng cña chñ nghÜa x· héi kh«ng tëng.- 137, 140.
ph¸i d©n chñ t s¶n, nh÷ng n¨m 1843 - 1848 lµ h¹ nghÞ sÜ.- 180, 190.
Chi-e (Thiers), A-®«n-ph¬ (1797 - 1877) - nhµ sö häc t s¶n vµ nhµ ho¹t ®éng nhµ níc
C¸c-lai-l¬ (Carlyle), T«-m¸t (1795 - 1881) - nhµ v¨n, nhµ sö häc Anh, nhµ triÕt häc duy Ph¸p, thñ tíng (1836 - 1840); n¨m 1848 lµ ®¹i biÓu Quèc héi lËp hiÕn, n¨m 1849 - 1851
t©m, ngêi tuyªn truyÒn sïng b¸i c¸c anh hïng; thÓ hiÖn nh÷ng quan ®iÓm gÇn gòi lµ ®¹i biÓu Quèc héi lËp ph¸p, theo ph¸i Oãc-lª-¨ng; tæng thèng níc céng hßa (1871 -
víi chñ nghÜa x· héi phong kiÕn nh÷ng n¨m 40, ®øng trªn lËp trêng cña chñ nghÜa 1873), tªn ®ao phñ ®èi víi C«ng x· Pa-ri.- 103, 121, 162, 305, 355, 391, 556, 557, 728,
l·ng m¹n ph¶n ®éng ®Ó phª ph¸n giai cÊp t s¶n Anh, tham gia ®¶ng To-ri; sau n¨m 795.
1848 trë thµnh kÎ thï c«ng khai cña phong trµo c«ng nh©n.- 13, 503. Chi-e-ri (Thierry) - mét ngêi Ph¸p lu vong, ®Çu nh÷ng n¨m 50 thÕ kû XIX lµ ñy viªn ñy
C¸c-li-ª (Carlier), Pi-e (1799 - 1858) - gi¸m ®èc c¶nh s¸t Pa-ri (1848 - 1851), theo ban héi nh÷ng ngêi Ph¸p lu vong theo ph¸i Bl¨ng-ki ë Lu©n §«n.- 230.
ph¸i B«-na-p¸c-t¬.- 532, 536. Chi-e-ri (Thierry), ¤-guy-xtanh (1795 - 1856) - nhµ sö häc t s¶n Ph¸p thuéc ph¸i tù do
thêi kú Phôc tÝch.- 131.
C¸c-n¸p (Carnap), Gi«-han A-®«n-ph¬ - quan chøc Phæ, thÞ trëng thµnh phè En-b¬-phen-
®¬ nh÷ng n¨m 1837 - 1851.- 38. Cl¸c (Clark), T«-m¸t - mét trong nh÷ng thñ lÜnh cña phong trµo HiÕn ch¬ng, sau n¨m
1848 lµ ngêi theo chñ nghÜa c¶i l¬ng, lµ mét trong nh÷ng l·nh ®¹o Liªn ®oµn HiÕn
C¸c-n« (Carnot), La-da-r¬ Ni-c«-la (1753 - 1823) - nhµ to¸n häc vµ vËt lý häc, nhµ ho¹t
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
978 979
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
khëi nghÜa Li-«ng n¨m 1834; lµ mét trong nh÷ng ngêi tæ chøc ra c¸c héi c¸ch m¹ng
ch¬ng toµn quèc.- 260, 279.
bÝ mËt trong thêi kú nÒn Qu©n chñ th¸ng B¶y; sau C¸ch m¹ng th¸ng Hai 1848 lµ c¶nh
Clai-n¬ (Klein), I-«-han Gia-cèp (sinh kho¶ng n¨m 1818) - b¸c sÜ ë Khuªn, thµnh viªn
s¸t trëng ë Pa-ri, ®¹i biÓu Quèc héi lËp hiÕn; th¸ng S¸u 1848 di c sang Anh.- 356,
Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, mét trong nh÷ng bÞ c¸o t¹i vô ¸n nh÷ng ngêi céng
559.
s¶n ë Khuªn (1852); ®îc tßa ¸n båi thÈm xö tr¾ng ¸n.- 772.
C«-sta Ca-bran (Costa Cabral), An-t«-ni-u BÐc-n¸c-®u (1803 - 1889) - nhµ ho¹t ®éng nhµ
Clai-xt¬ RÐt-xèp (Kleist-Retzow), Han-x¬ Hu-g« (1814 - 1892) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ
níc ph¶n ®éng Thæ NhÜ Kú, l·nh tô cña ®¶ng qu©n chñ - t s¶n, thñ tíng (1842 -
Phæ, ®øng ®Çu c¸nh cùc h÷u cña ®¶ng b¶o thñ, mét trong nh÷ng ngêi s¸ng lËp ra tê
1846, 1849 - 1851),- 383.
"Neue Preuische Zeitung".- 416.
C«-sót (Kossuth), La-i-èt (Lót-vÝch) (1802 - 1894) - l·nh tô phong trµo gi¶i phãng d©n téc
Cl¸p-ca (Klapka), §uyÕc-gi¬ (Ghª-oãc-g¬) (1820 - 1892) - tíng Hung-ga-ri, trong thêi kú
Hung-ga-ri, l·nh ®¹o nh÷ng ngêi d©n chñ t s¶n trong cuéc c¸ch m¹ng 1848 - 1849,
c¸ch m¹ng 1848 - 1849 chØ huy mét ®éi qu©n c¸ch m¹ng Hung-ga-ri; n¨m 1849 sèng
®øng ®Çu chÝnh phñ c¸ch m¹ng Hung-ga-ri, sau khi c¸ch m¹ng thÊt b¹i lu vong khái
lu vong ë níc ngoµi; nh÷ng n¨m 50 ®· duy tr× mèi quan hÖ víi c¸c nhãm theo ph¸i
Hung-ga-ri, nh÷ng n¨m 50 t×m sù ñng hé cña c¸c nhãm theo ph¸i B«-na-p¸c-t¬.-338,
B«-na-p¸c-t¬; n¨m 1867 sau khi ®îc ©n x¸ ®· trë vÒ Hung-ga-ri.- 758.
341-342, 522, 524, 543, 554, 564, 844-845, 852.
Clau-dª-vÝt-x¬ (Clausewitz), C¸c (1780 - 1831) - tíng Phæ vµ nhµ lý luËn qu©n sù t s¶n
C«ng-xi-®ª-r¨ng (ConsidÐrant), VÝch-to (1808 - 1893) - nhµ chÝnh luËn Ph¸p, nhµ x· héi
lín nhÊt; nh÷ng n¨m 1812 - 1814 phôc vô trong qu©n ®éi Nga.- 795.
chñ nghÜa kh«ng tëng, häc trß vµ ngêi kÕ tôc Phu-ri-ª.- 116, 438.
Clau-th¬ (Clouth), Vin-hem - chñ mét xëng in ë Khuªn, t¹i xëng nµy tõ ngµy 1 th¸ng
Cèp-bÐt (Cobbett), Uy-li-am (1762 - 1835) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ vµ nhµ chÝnh luËn
S¸u ®Õn 27 th¸ng T¸m 1848 ®· in tê "Neue Rheinische Zeitung".- 698. ngêi Anh, ®¹i biÓu xuÊt s¾c cña chñ nghÜa cÊp tiÕn tiÓu t s¶n, ®Êu tranh cho viÖc
d©n chñ hãa chÕ ®é chÝnh trÞ cña Anh.- 159.
Cl«-d¬ (Klose), G. - ngêi §øc lu vong ë Lu©n §«n, lµ thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng ngêi
céng s¶n, trong thêi kú x¶y ra sù ph©n liÖt trong Liªn ®oµn (1850) lµ ngêi ñng hé Cèp-®en (Cobden), Ri-sít (1804 - 1865) - chñ xëng ngêi Anh, chÝnh kh¸ch t s¶n, mét
M¸c.- 412, 414. trong nh÷ng thñ lÜnh cña ph¸i mËu dÞch tù do vµ mét trong nh÷ng ngêi s¸ng lËp ra
*Clót-x¬ (Clu), A-®«n-ph¬ (mÊt sau n¨m 1889) - kü s §øc, thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng §ång minh chèng nh÷ng ®¹o luËt vÒ ngò cèc; nghÞ sÜ.- 217, 274, 367, 728, 729.
ngêi céng s¶n; n¨m 1848 lµ th ký cña Héi liªn hiÖp ®µo t¹o c«ng nh©n ë Ma-in-x¬;
Cèt-ta (Cotta), I-«-han Ghª-oãc (1796 - 1863) - chñ nhµ xuÊt b¶n ngêi §øc, nh÷ng n¨m
n¨m 1849 di c sang Mü; phôc vô trong Bé t lÖnh h¶i qu©n ë Oa-sinh-t¬n; vµo nh÷ng
1832 - 1863 lµ chñ h·ng xuÊt b¶n s¸ch lín.- 429, 525.
n¨m 50 ®· thêng xuyªn trao ®æi th tõ víi M¸c vµ ¡ng-ghen, céng t¸c víi mét sè tê
b¸o c«ng nh©n vµ d©n chñ §øc, Anh vµ Mü.- 552, 839, 850. Crª-me (Krämer) - kü s c¬ khÝ ë Bon ®Çu nh÷ng n¨m 40 thÕ kû XIX.- 588.
Coãc-ph¬ (Korff), HÐc-man - sÜ quan Phæ, n¨m 1847 bÞ ®a ra khái qu©n ®éi v× c¸c quan Crª-mi-¬ (CrÐmieux), A-®«n-ph¬ (1796 - 1880) - luËt s vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ t s¶n
®iÓm chÝnh trÞ, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n; nh÷ng n¨m 1848 - 1849 chÞu tr¸ch nhiÖm Ph¸p, nh÷ng n¨m 40 lµ phÇn tö tù do chñ nghÜa; trong thêi kú c¸ch m¹ng 1848 lµ ñy
xuÊt b¶n tê "Neue Rheinische Zeitung" , sau ®ã di c sang Mü.- 202, 714. viªn chÝnh phñ l©m thêi, trong thêi kú nÒn Céng hßa thø hai lµ nghÞ sÜ Quèc héi lËp
hiÕn vµ Quèc héi lËp ph¸p.- 690.
C«-ghen (Cohen) - vî cña C¸c-l¬ Blin-®¬.- 522, 523, 529.
Cri-ghª (Kriege), HÐc-man (1820 - 1850) - nhµ b¸o §øc, ®¹i biÓu cña "chñ nghÜa x· héi
C«-kh¬ (Koch), £-®u-¸c I-gn¸c - linh môc ®¹o Thiªn chóa ngêi §øc, tham gia c¸ch m¹ng
1848 - 1849 ë §øc, nh÷ng n¨m 50 di c sang Mü, céng t¸c viªn cña tê "New-Yorker ch©n chÝnh", nöa sau nh÷ng n¨m 40 ®øng ®Çu nhãm nh÷ng ngêi theo ph¸i "Chñ
Staatszeitung".- 834. nghÜa x· héi ch©n chÝnh" §øc ë Niu Oãc.- 35, 37, 41, 94, 95, 101-106.
C«-l«ng ( Colombo), Cri-xtèp (1451 - 1506) - nhµ hµng h¶i næi tiÕng ®· më ®êng tíi ch©u Cri-xti-an VIII (1786 - 1848) - Vua §an M¹ch (1839 - 1848).- 79.
Mü; phôc vô cho T©y Ban Nha, gèc ngêi Giª-n¬.- 840.
Cri-xti-an-xen (Christiansen), I-«-han-nÐt (1809 - 1853) - luËt gia §øc, nhµ sö häc vÒ luËt
C«-si-®i-e (CaussidiÌre), M¸c (1808 - 1861) - nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n Ph¸p, tham gia cuéc La M·, gi¸o s Trêng ®¹i häc tæng hîp Ki-l¬.- 587.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
980 981
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
Cri-xt¬ (Christ). A.- nhµ chÝnh luËn §øc, t¸c gi¶ cuèn s¸ch nhá vÒ chÕ ®é thuÕ quan b¶o nghÜa th¸ng N¨m 1849 ë §re-x®en, sau khi cuéc khëi nghÜa thÊt b¹i lu vong sang
hé.- 800, 809. Pa-ri, n¨m 1851-1855 lu vong sang Lu©n §«n.- 482.
Cr«m-oen (Cromwell), ¤-li-v¬ (1599 - 1658) - l·nh tô cña giai cÊp t s¶n vµ cña tÇng líp Den (Seel) - häa sÜ vÏ tranh biÕm häa ngêi §øc, quen biÕt ¡ng-ghen vµo nh÷ng n¨m 40
quý téc t s¶n hãa trong thêi kú c¸ch m¹ng t s¶n Anh thÕ kû XVII; tõ n¨m 1653 lµ thÕ kû XIX.- 15.
nhiÕp chÝnh Anh, Xcèt-len vµ Ai-r¬-len.- 277, 333. Di-ghen (Sigel), An-be (1827 - 1884) - sÜ quan ë Ba-®en, nhµ b¸o, theo ph¸i d©n chñ tiÓu
t s¶n, tham gia phong trµo c¸ch m¹ng ë Ba-®en nh÷ng n¨m 1848 - 1849; sau khi
Cru-g¬ (Krug), Vin-hem T¬-rau-gèt (1770 - 1842) - nhµ triÕt häc duy t©m §øc.- 323.
c¸ch m¹ng thÊt b¹i lu vong sang Anh, ®Õn n¨m 1853 sang Mü; tham gia cuéc Néi
Crum-ma-kh¬ (Krummacher), Phri-®rÝch Vin-hem (1796 - 1868) - gi¸o sÜ §øc, môc s
chiÕn, ®øng vÒ phÝa nh÷ng ngêi miÒn B¾c.- 467, 474.
theo thuyÕt Can-vanh, ®øng ®Çu ph¸i kiÒn thµnh ë Vóp-p¬-tan.- 13.
Di-ghen (Sigel), Phran-tx¬ (1824 - 1902) - sÜ quan ë Ba-®en, theo ph¸i d©n chñ tiÓu t
Cruy-g¬ (Crüger), HÐc-man (1820 - 1850) - mét ngêi §øc lu vong, héi viªn Héi d©n chñ
s¶n; tham gia phong trµo c¸ch m¹ng ë Ba-®en nh÷ng n¨m 1848 - 1849, lµ tæng chØ
Bruy-xen vµo n¨m 1847.- 136, 138, 142-144.
huy, sau ®ã lµ phã tæng chØ huy qu©n ®éi c¸ch m¹ng Ba-®en trong thêi kú khëi
Cu-danh (Cousin), VÝch-to (1792 - 1867) - nhµ triÕt häc duy t©m Ph¸p, theo chñ nghÜa
nghÜa Ba-®en - Pphan-x¬ n¨m 1849; sau ®ã sèng lu vong ë Thôy SÜ vµ Anh; n¨m
chiÕt trung.- 615.
1852 rêi sang Mü, tham gia cuéc Néi chiÕn vÒ phÝa nh÷ng ngêi miÒn B¾c; anh cña
An-be Di-ghen.- 351, 385, 390, 409, 435, 448. 459, 467, 470-475, 482, 483, 495, 821.
D
§
Da-lÐp-xki (Zalewski), C«n-xtan-tu - mét ngêi Ba Lan lu vong, thµnh viªn Héi d©n chñ
Bruy-xen n¨m 1847.- 141.
§a-na (Dana), S¸c-l¬ An-®Ðc-x¬n (1819 - 1897) - nhµ b¸o tiÕn bé Mü, mét trong nh÷ng
Da-va-skª-vÝch (Sawaszkiewicz), Lª-«-p«n - mét ngêi Ba Lan lu vong, nh÷ng n¨m 40 biªn tËp viªn cña tê "New - York Daily Tribune" vµ "B¸ch khoa th míi cña níc
sèng ë Pa-ri, ®Çu nh÷ng n¨m 50 thÕ kû XIX lµ ñy viªn ñy ban thêng trùc cña Mü". - 496, 553, 561, 810, 833, 848, 850.
nhãm d©n chñ Ba Lan ë Lu©n §«n.- 230, 235.
* §a-ni-en-x¬ (Daniels), A-ma-li-a (1820 - 1895) - vî cña §a-ni-en-x¬ R«-lan.- 832.
Dai-l¬ (Seiler), Xª-ba-xti-an - nhµ chÝnh luËn §øc, n¨m 1846 lµ ñy viªn ñy ban th«ng
*§a-ni-en-x¬ (Daniels), R«-lan (1819 - 1855) - b¸c sÜ §øc, thµnh viªn chi bé Khuªn cña
tin céng s¶n Bruy-xen, thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, tham gia cuéc
Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, tõ n¨m 1850 lµ ñy viªn Ban chÊp hµnh trung ¬ng
c¸ch m¹ng 1848 - 1849 ë §øc, nh÷ng n¨m 50 lu vong sang Lu©n §«n.- 62, 136,
Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n ë Khuªn, mét trong sè c¸c bÞ c¸o trong vô ¸n nh÷ng
138, 141, 146, 156, 163, 185, 222, 225-226, 323, 334, 647, 749, 809.
ngêi céng s¶n ë Khuªn (1852), ®îc tßa båi thÈm xö tr¾ng ¸n; b¹n cña M¸c vµ ¡ng-
Dan-kun ( Sandkuhl) - kiÒu d©n §øc ë Bruy-xen n¨m 40 thÕ kû XIX.- 136, 143. ghen.- 76, 181, 306, 338, 344, 357, 360, 394, 395, 400, 407, 421, 528, 648, 674, 739,
790, 791, 796, 832.
D¾c-c¬ (Sack), C¸c Hen-rÝch (1789 - 1875) - nhµ thÇn häc ®¹o Tin lµnh ngêi §øc, gi¸o
s ë Bon.- 590. §a-ra-s¬ (Darasz), An-be (1808 - 1852) - nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc
Ba Lan, tham gia cuéc khëi nghÜa nh÷ng n¨m 1830-1831, ho¹t ®éng tÝch cùc trong c¸c
Dem-mÝch (Semmig), Phri-®rÝch HÐc-man (1820 - 1897) - nhµ v¨n §øc, gi÷a nh÷ng
tæ chøc d©n chñ cña giíi lu vong Ba Lan, ñy viªn Ban chÊp hµnh trung ¬ng phong
n¨m 40 lµ ngêi thuéc ph¸i "Chñ nghÜa x· héi ch©n chÝnh".- 123, 124.
trµo d©n chñ ch©u ¢u.- 235.
Dem-p¬ (Semper), Gèt-phrÝt (1803 - 1879) - kiÕn tróc s ngêi §øc, tham gia cuéc khëi
§am (Damm) - nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n §øc, n¨m 1849 lµ chñ tÞch Quèc héi lËp hiÕn
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
982 983
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
Mü.- 230, 235, 249, 475, 513, 522, 528, 534, 535, 555.
Ba-®en; vÒ sau sang sèng lu vong ë Anh.- 466.
§i-xra-e-li (Disraeli), Ben-gia-min, tõ n¨m 1871 lµ b¸ tíc Bi-c¬n-xphin (1804 - 1881) -
§an-t¬ A-li-ghi-e-ri (Dante Alighieri) (1265 - 1321) - nhµ th¬ vÜ ®¹i ngêi I-ta-li-a.- 523, 591.
nhµ ho¹t ®éng nhµ níc vµ nhµ v¨n Anh, mét trong nh÷ng thñ lÜnh cña ®¶ng To-ri,
§au-l¬ (Daul), A.- nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n §øc, tham gia cuéc khëi nghÜa Ba-®en- Pphan-
nöa sau thÕ kû XIX lµ l·nh tô cña ®¶ng b¶o thñ, bé trëng Ng©n khè (bé trëng tµi
x¬ n¨m 1849.- 748.
chÝnh) (1852, 1858 - 1859 vµ 1866 - 1868), thñ tíng (1868 vµ 1874 - 1880).- 296.
§¨ng-t«ng (Danton), Gioãc-gi¬ Gi¾c-c¬ (1759 - 1794) - mét trong nh÷ng nhµ ho¹t ®éng næi
§Ých-ken-x¬ (Dickens), S¸c-l¬ (1812 - 1870) - nhµ v¨n hiÖn thùc vÜ ®¹i ngêi Anh.- 223,
tiÕng trong cuéc c¸ch m¹ng t s¶n Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, l·nh tô cña c¸nh h÷u ph¸i
360, 364, 371, 553.
Gia-c«-banh.- 62, 559.
§«-hÐc-ti (Doherty), Hi-u - nhµ chÝnh luËn Ai-r¬-len, ngêi xuÊt b¶n tê b¸o cña ph¸i Phu-ri-ª
§em-bin-xki (Dembinxki), Hen-rÝch (1791 - 1864) - tíng Ba Lan, nhµ ho¹t ®éng trong phong trµo
"London Phalanx", tê b¸o nµy ®îc xuÊt b¶n trong nh÷ng n¨m 1841 - 1843; t¸c gi¶
gi¶i phãng d©n téc, tham gia cuéc khëi nghÜa nh÷ng n¨m 1830 - 1831, mét trong nh÷ng ngêi
nh÷ng t¸c phÈm vÒ triÕt häc vµ ng÷ v¨n häc.- 57.
l·nh ®¹o qu©n ®éi c¸ch m¹ng Hung-ga-ri trong thêi kú c¸ch m¹ng 1848-1849.- 342, 729.
§«-lª-san (Dolleschall), L«-ren-s¬ (sinh n¨m 1790) - c¶nh s¸t ë Khuªn (1819 - 1847); ngêi
§Ðt-xte (D'Ester), C¸c Lót-vÝch I-«-han (1811 - 1859) - nhµ x· héi chñ nghÜa vµ nhµ d©n chñ
kiÓm duyÖt b¸o "Rheinische Zeitung".- 379.
§øc, lµm nghÒ b¸c sÜ; thµnh viªn chi bé Khuªn cña Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n;
§«-mi-ni-cót (Dominicus), A-®«n-ph¬ - th¬ng gia §øc, b¸c cña Ðc-n¬-xt¬ §ron-ke.- 194.
n¨m 1848 lµ nghÞ sÜ Quèc héi Phæ, thuéc c¸nh t¶; tõ th¸ng Mêi 1848 lµ ñy viªn Ban
chÊp hµnh trung ¬ng héi nh÷ng ngêi d©n chñ §øc; n¨m 1849 lµ nghÞ sÜ nghÞ viÖn thø
§«-n«-van (Donovan), §a-ni-en - mét ngêi thuéc ph¸i HiÕn ch¬ng Anh, nh÷ng n¨m
hai, thuéc c¸nh cùc t¶; gi÷ vai trß quan träng trong cuéc khëi nghÜa Ba-®en - Pphan-x¬
40 - 50 cña thÕ kû XIX lµ mét trong nh÷ng thñ lÜnh cña c¸c tæ chøc HiÕn ch¬ng ë
n¨m 1849; sau nµy lu vong sang Thôy SÜ.- 15, 29, 79, 181, 196, 212, 305, 734, 841, 843.
Lan-kª-sia.- 246, 247.
§ª-lª-xe (Delessert), Ga-bri-en (1786 - 1858) - C¶nh s¸t trëng ë Pa-ri (1836 - 1848).- 110, 112.
§íc-bi (Derby), £-®u-¸c Gioãc-gi¬ Giª-phri XmÝt Xten-li, b¸ tíc (1799 - 1869) - nhµ ho¹t
®éng nhµ níc Anh, thñ lÜnh ®¶ng To-ri, nöa sau thÕ kû XIX lµ mét trong nh÷ng thñ
§ª-mi-®èp, An-na-t«-li Ni-c«-la-ª-vÝch (1813 - 1870) - nhµ quý téc Nga, chñ mét lo¹t hÇm
lÜnh cña ®¶ng b¶o thñ; thñ tíng (1852, 1858 - 1859, 1866 - 868).- 296.
má vµ xÝ nghiÖp luyÖn kim, ngêi ®ì ®Çu khoa häc vµ nghÖ thuËt, nhµ tõ thiÖn.- 392.
* §ron-ke (Dronke), Ðc-n¬-xt¬ (1822 - 1891) - nhµ chÝnh luËn §øc, lóc ®Çu lµ "ngêi thuéc
§ª-mu-lanh (Desmoulins), Ca-mi-l¬ (1760 - 1794) - nhµ chÝnh luËn Ph¸p, ngêi ho¹t ®éng
ph¸i chñ nghÜa x· héi ch©n chÝnh", sau ®ã lµ thµnh viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng ngêi
trong cuéc c¸ch m¹ng t s¶n Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, theo ph¸i Gia-c«-banh c¸nh
céng s¶n vµ lµ mét biªn tËp viªn cña tê "Neue Rheinische Zeitung"; sau c¸ch m¹ng
h÷u.- 84.
1848 - 1849 lu vong sang Anh; vµo thêi kú Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n bÞ ph©n
§ª-mót (Demuth), Hª-lª-na (1823 - 1890) - ngêi gióp viÖc trong gia ®×nh vµ lµ b¹n trung
liÖt lµ ngêi ñng hé M¸c vµ ¡ng-ghen; sau nµy rêi bá ho¹t ®éng chÝnh trÞ.- 189 - 194,
thµnh cña gia ®×nh M¸c.- 322.
198, 200, 212, 213, 218, 231, 236, 245, 259, 297, 304, 310, 327, 353, 358, 366, 496, 525,
§Õch-c¬ (Decker) - nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n §øc, sau c¸ch m¹ng th¸ng Hai 1848 lµ ñy viªn 533, 538, 714, 722, 725, 730, 764, 765, 769, 802-806, 817, 832, 834, 874.
Héi d©n chñ §øc ë Pa-ri.- 860.
§ron-ke (Dronke), Ðc-n¬-xt¬ Phri-®rÝch I-«-han (1797 - 1849) - thÇy gi¸o ngêi §øc, tõ
§Õch-c¬ ( Decker), C¸c-l¬ (1784 - 1844) - tíng §øc vµ nhµ v¨n viÕt vÒ chiÕn tranh.- 346,
n¨m 1841 lµ hiÖu trëng trêng trung häc ë Phun-®a, t¸c gi¶ mét sè t¸c phÈm vÒ triÕt
814.
häc vµ lÞch sö; cha cña Ðc-n¬-xt¬ §ron-ke.- 194.
§i-tx¬ (Dietz) BÐc-h¸c-®¬ (chÕt n¨m 1850) - nhµ b¸o §øc, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n.- 209.
§róc-c¬ (Drucker), Lu-i - nhµ b¸o §øc, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n, ngêi xuÊt b¶n t¹p chÝ
§i-tx¬ (Dietz), ¤-xvan-®¬ (kho¶ng 1824 - 1864) - kiÕn tróc s §øc ngêi vïng Vi-xba-®en, trµo phóng ra hµng tuÇn ë Lu©n §«n "How do you do?".- 448, 825.
®· tham gia cuéc c¸ch m¹ng 1848 - 1849, sèng lu vong ë Lu©n §«n, thµnh viªn Ban
§u-l«ng (Dulon), Ru-®«n-ph¬ (1807 - 1870) - môc s ngêi §øc, ñng hé phong trµo
chÊp hµnh trung ¬ng Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, sau khi liªn ®oµn ph©n liÖt
"Nh÷ng ngêi b¹n cña ¸nh s¸ng", mét phong trµo ®èi lËp víi gi¸o héi chÝnh thèng;
n¨m 1850 theo nhãm bÌ ph¸i phiªu lu Vi-lÝch - S¸p-p¬, sau nµy tham gia Néi chiÕn ë
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
984 985
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
E
n¨m 1853 sang lu vong ë Mü.- 252, 253, 430.
§uª-bl¬ (Döbler), Lut-vÝch 1801 - 1864) - nhµ ¶o thuËt ngêi ¸o, biÓu diÔn "nh÷ng c¶nh
huyÒn ¶o".- 397.
Ðc-men (Ermen), An-t«n- mét trong nh÷ng thµnh viªn cña C«ng ty "Ðc-men vµ ¡ng-ghen" ë
§uy-buèc B¾t-l¬ (Dubourg Buttler), Phrª-®ª-rÝch, b¸ tíc (1778 - 1850) - tíng Ph¸p,
Man-se-xt¬.- 696.
tham gia tÝch cùc nh÷ng trËn chiÕn ®Êu trªn chiÕn lòy trong cuéc c¸ch m¹ng n¨m
Ðc-men (Ermen), Gèt-phrÝt - mét trong nh÷ng thµnh viªn cña C«ng ty " Ðc-men vµ ¡ng-ghen"
1830, sau ®ã tõ bá ho¹t ®éng chÝnh trÞ.- 328.
ë Man-se-xt¬.- 404, 777, 778.
§uy-ma (Dumas), A-lÕch-xan-®r¬ (cha) (1803 - 1870) - nhµ v¨n næi tiÕng ngêi Ph¸p.-
293. Ðc-men (Ermen), Pª-t¬ (PÝt) - mét trong nh÷ng thµnh viªn cña C«ng ty " Ðc-men vµ ¡ng-ghen"
ë Man-se-xt¬.- 236, 336, 404, 425, 565, 777, 778, 791.
§uy-m«ng (Dumon), Pi-e Xin-ven (1797 - 1870) - luËt s Ph¸p, thuéc ph¸i tù do, nhµ ho¹t
®éng nhµ níc, bé trëng Bé c«ng chÝnh (1843 - 1847) vµ bé trëng tµi chÝnh (1847 - Ðc-n¬-xt¬-Au-gu-xt¬ (1771-1851) - vua Han-n«-v¬ (1837 - 1851).- 451, 420.
1848); sau c¸ch m¹ng th¸ng Hai 1848 tõ bá ho¹t ®éng chÝnh trÞ.- 56.
En-xn¬ (Elsner), C¸c Phri-®rÝch M«-rÝt-x¬ (1809 - 1894) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ vµ nhµ
§uy-mu-ri-ª (Dumouriez), S¸c-l¬ Phr¨ng-xoa (1739 - 1823) - tíng Ph¸p vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh luËn Xi-lª-di, theo ph¸i cÊp tiÕn, n¨m 1848 lµ nghÞ sÜ Quèc héi Phæ, thuéc c¸nh t¶;
chÝnh trÞ trong thêi kú c¸ch m¹ng t s¶n cuèi thÕ kû XVIII, thuéc ph¸i Gi-r«ng-®anh; trong nh÷ng n¨m 50 lµ mét trong nh÷ng biªn tËp viªn cña tê "Neue Oder-Zeitung".- 331.
n¨m 1792 - 1793 chØ huy qu©n ®éi c¸ch m¹ng miÒn B¾c; th¸ng Ba 1793 ®· ph¶n béi
Ðt-x¬ (Esser), Cri-xchi-an I-«-dÐp (sinh kho¶ng 1809) - c«ng nh©n §øc, thµnh viªn Héi
nÒn céng hßa Ph¸p.- 517.
liªn hiÖp c«ng nh©n Khuªn, n¨m 1849 lµ biªn tËp viªn tê "Freiheit, Brüderlichkeit,
§uy-panh ( Dupin), ¡ng-®rª Ma-ri Gi¨ng Gi¾c-c¬ (1783 - 1865) - luËt s vµ nhµ ho¹t ®éng
Arbeit".- 489.
chÝnh trÞ Ph¸p, thuéc ph¸i Oãc-lª-¨ng, ®¹i biÓu Quèc héi lËp hiÕn (1848 - 1849) vµ chñ
Ðt-x¬-len (Essellen), Cri-xchi-an (1823 - 1859) - nhµ chÝnh luËn vµ nhµ d©n chñ tiÓu t
tÞch Quèc héi lËp ph¸p (1849 - 1851); sau theo ph¸i B«-na-p¸c-t¬.- 556.
s¶n §øc, n¨m 1848 lµ mét trong nh÷ng ngêi l·nh ®¹o cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n
§uy-ph«-r¬ (Dufaure), Giuy-l¬ ¸c-m¨ng Xta-ni-xla (1798 - 1881) - luËt gia vµ ho¹t ®éng nhµ
Phran-phuèc, biªn tËp viªn tê "Allgemeine Arbeiter-Zeitung", vÒ sau lu vong sang
níc Ph¸p, theo ph¸i Oãc-lª-¨ng, bé trëng bé c«ng chÝnh (1839 - 1840), bé trëng Bé
Mü.- 175, 182, 737, 748.
néi vô (1848 - 1849); sau nµy lµ mét trong nh÷ng tªn ®ao phñ ®èi víi C«ng x· Pa-ri,
£-len-sluª-g¬ (Oehlenschläger), A-®am Gèt-lèp (1779 - 1850) - nhµ v¨n næi tiÕng ngêi
nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû XIX lµ bé trëng Bé t ph¸p, chñ tÞch Héi ®ång bé trëng.-
§an M¹ch, ngêi ®¹i diÖn cho chñ nghÜa l·ng m¹n d©n chñ ë §an M¹ch. - 117.
216.
£-vÐc-bÕch (Ewerbeck), Au-gu-xt¬ HÐc-man (1816 - 1860) - b¸c sÜ vµ nhµ v¨n §øc, l·nh
§uy-p«ng §ê l'¥-r¬ (Dupon de l'Eure), Gi¾c-c¬ S¸c-l¬ (1767 - 1855) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh
®¹o chi bé Pa-ri cña Liªn ®oµn nh÷ng ngêi chÝnh nghÜa, vÒ sau lµ thµnh viªn cña
trÞ Ph¸p, thuéc ph¸i tù do; tham gia c¸ch m¹ng t s¶n cuèi thÕ kû XVIII vµ c¸ch m¹ng
Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, n¨m 1850 «ng ra khái Liªn ®oµn.- 11, 16, 31, 53,
n¨m 1830; nh÷ng n¨m 40 ®· gÇn gòi víi nh÷ng ngêi céng s¶n «n hßa; n¨m 1848 lµ
55, 57-60, 64-67, 72, 73, 79, 82, 95, 100, 110, 111, 125, 130, 132, 153, 155, 194, 464,
chñ tÞch chÝnh phñ l©m thêi.- 690.
524, 529, 535, 623, 676, 695, 715.
§uy-r« §¬ la Man-l¬ (Dureau de La Malle), A-®«n-ph¬ Giuy-l¬ Xª-®a ¤-guy-xt¬ (1777-
Õch-ca-ri-ót (Eccarius), I-«-han Ghª-oãc (1818 - 1889) - thî may ngêi §øc, nhµ ho¹t
1857) - nhµ b¸c häc, nhµ ng÷ v¨n häc vµ nhµ kh¶o cæ häc Ph¸p.- 459.
®éng næi tiÕng cña phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ, thµnh viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng
§uy-sa-ten (Duch©tel), Ta-n¬-guy S¸c-l¬ (1803 - 1867) - nhµ ho¹t ®éng nhµ níc ngêi
ngêi chÝnh nghÜa, sau ®ã lµ Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, ñy viªn Tæng héi ®ång
Ph¸p, thuéc ph¸i Oãc-lª-¨ng, bé trëng néi vô (1839 - 1840, 1840 - th¸ng Hai 1848).-
Quèc tÕ I, vÒ sau tham gia phong trµo c«ng liªn Anh.- 232, 250, 280, 546, 850.
110, 175.
Õch-ca-ri-ót (Eccarius), I-«-han Phri-®rÝch - thî may ngêi §øc, thµnh viªn Liªn ®oµn
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
986 987
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
nh÷ng ngêi céng s¶n; tõ n¨m 1851 sèng lu vong ë Lu©n §«n, trong thêi kú Liªn ®· chØ ®¹o chÝnh s¸ch ®èi néi vµ ®èi ngo¹i cña Ph¸p, ®¹i biÓu cho lîi Ých cña giai cÊp
®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n bÞ ph©n liÖt lµ ngêi ñng hé M¸c vµ ¡ng-ghen; anh cña ®¹i t s¶n tµi chÝnh.- 56. 210.
I-«-han Ghª-oãc Õch-ca ri-ót.- 545.
Gi-g« (Gigot), Phi-lÝp (1820 - 1860) - ngêi tham gia phong trµo c«ng nh©n vµ d©n chñ BØ,
* Õp-n¬ ( Ebner), HÐc-man - nhµ b¸o §øc, nh÷ng n¨m 40 - 50 thÕ kû XIX lµ ®iÖp viªn mËt thµnh viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n; vµo nh÷ng n¨m 40 lµ ngêi gÇn gòi
cña c¶nh s¸t ¸o.- 429, 525, 533, 544, 548, 551, 817-828, 839-845, 852. víi M¸c vµ ¡ng-ghen.- 110, 135, 142, 149, 172, 180, 184, 187, 190, 198, 200, 643, 646.
Gi-r¸c-danh (Girardin), £-min §ê (1806 - 1881) - nhµ chÝnh luËn vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh
trÞ t s¶n Ph¸p, trong nh÷ng n¨m 30-60 lµ biªn tËp viªn (kh«ng liªn tôc) cña b¸o
"Presse"; vÒ mÆt chÝnh trÞ «ng cã th¸i ®é v« nguyªn t¾c cùc ®oan; tríc c¸ch m¹ng
1848 «ng ®èi lËp víi chÝnh phñ cña Ghi-d«, trong thêi gian c¸ch m¹ng «ng thuéc ph¸i
céng hßa t s¶n, lµ ®¹i biÓu Quèc héi lËp ph¸p (1850-1851); sau nµy theo ph¸i B«-na-
p¸c-t¬.- 382, 387, 391, 480, 486, 536, 537.
G
Gia-c«-bi (Jacobi), A-bra-ham (1830 - 1919) - thÇy thuèc §øc, thµnh viªn Liªn ®oµn
nh÷ng ngêi céng s¶n, mét trong nh÷ng bÞ c¸o trong vô ¸n nh÷ng ngêi céng s¶n ë
Khuªn (1852), ®îc tßa ¸n båi thÈm xö tr¾ng ¸n nhng vÉn tiÕp tôc bÞ giam gi÷ v× bÞ
Ga-le (Galeer), An-be (1816 - 1851) - gi¸o viªn vµ nhµ v¨n Thôy SÜ; nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n,
buéc téi "l¨ng nhôc nhµ vua"; n¨m 1853 lu vong sang Anh, sau ®ã sang Mü, t¹i ®©y
ngêi tham gia cuéc chiÕn tranh chèng §ång minh ®Æc biÖt ë Thôy SÜ n¨m 1847 vµ cuéc
«ng tham gia tuyªn truyÒn t tëng cña chñ nghÜa M¸c trªn b¸o chÝ; tham gia cuéc
khëi nghÜa Ba-®en - Pphan-x¬ n¨m 1849.- 327, 802.
Néi chiÕn vÒ phe nh÷ng ngêi miÒn B¾c, gi¸o s vµ chñ tÞch mét sè tæ chøc y tÕ ë Mü,
G¸c-ni-ª Pa-gie-x¬ (Garnier - PagÌs), Lu-i ¡ng-toan (1803 - 1878) nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ
t¸c gi¶ mét sè t¸c phÈm y häc.- 400.
Ph¸p, thuéc ph¸i céng hßa t s¶n «n hßa, n¨m 1848 lµ thµnh viªn chÝnh phñ l©m thêi vµ
Gia-c«-bi (Jacoby), I-«-han (1805 - 1877) - nhµ chÝnh luËn vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ §øc,
thÞ trëng Pa-ri.- 690.
nhµ d©n chñ t s¶n; n¨m 1848 lµ mét trong nh÷ng thñ lÜnh cña c¸nh t¶ trong Quèc héi
Gai-g¬ (Gaiger), Vin-hem ¸c-n«n - quan chøc c¶nh s¸t Phæ, n¨m 1848 lµ dù thÈm viªn, sau
Phæ; n¨m 1849 lµ nghÞ sÜ h¹ nghÞ viÖn, thuéc c¸nh cùc t¶; nh÷ng n¨m 70 ®øng vµo
®ã lµm gi¸m ®èc c¶nh s¸t ë Khuªn. - 712.
hµng ngò nh÷ng nhµ d©n chñ x· héi.- 150, 422.
Ge-ri-¬ (Guerrier) - nhµ x· héi chñ nghÜa Ph¸p, b¹n cña Au-gu-xt¬ HÐc-man £-vÐc-bÕch,
Gia-cèp I (1566 - 1625) - vua Anh (1603 - 1625).- 80.
nh÷ng n¨m 40 thÕ kû XIX ®· gÇn gòi víi M¸c vµ ¡ng-ghen. - 16, 31, 623.
Giªn-ni (Jenni) - nhµ chÝnh luËn Thôy SÜ, thuéc ph¸i cÊp tiÕn, biªn tËp viªn tê b¸o trµo
GhÐc-c¬ (Gehrke) - ngêi §øc lu vong ë Lu©n §«n nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XIX.- 467.
phóng ë BÐc-n¬ "Gukkasten".- 108.
GhÐc-la-kh¬ (Gerlach), Ph«n - mét trong nh÷ng ®¹i biÓu cña giíi quan liªu ph¶n ®éng Phæ;
Gio¨ng-vin (Joinville), Phr¨ng-xoa PhÐc-®i-n¨ng Phi-lÝp Lu-i Ma-ri, c«ng tíc Oãc-lª-¨ng,
chñ tÞch héi ®ång thÞ chÝnh thµnh phè Khuªn (1839 - 1844). - 606.
hoµng tö (1818 - 1900) - con trai vua Lu-i Phi-lÝp, sau c¸ch m¹ng th¸ng Hai n¨m 1848
Ghª-bÐc (Gebert), Au-gu-xt¬ - thî méc vïng MÕch-clen-bua, thµnh viªn cña Liªn ®oµn th¾ng lîi lu vong sang Anh.- 692.
nh÷ng ngêi céng s¶n ë Thôy SÜ, sau ®ã chuyÓn ®Õn Lu©n §«n, sau khi Liªn ®oµn bÞ
Gi«-mi-ni (Jomini), H¨ng-ri (1779 - 1869) - tíng phôc vô trong qu©n ®éi Ph¸p, sau phôc
ph©n liÖt vµo n¨m 1850, «ng theo ph¸i bÌ ph¸i phiªu lu Vi-lÝch - S¸p-p¬, lµ ñy viªn Ban
vô trong qu©n ®éi Nga, nhµ lý luËn qu©n sù t s¶n, t¸c gi¶ nhiÒu t¸c phÈm vÒ chiÕn
chÊp hµnh trung ¬ng cña ph¸i ®ã.- 230, 329, 351, 806.
lîc vµ lÞch sö qu©n sù; gèc ngêi Thôy SÜ.- 795.
Ghi-d« (Guizot), Phr¨ng-xoa Pi-e Ghi-«m (1787 - 1874) - nhµ sö häc t s¶n vµ nhµ ho¹t * Gi«-t¬-r¨ng (Jottrand), Luy-xiªng Lª-«-p«n (1804 - 1877) - luËt s vµ nhµ chÝnh luËn BØ,
®éng nhµ níc ngêi Ph¸p, tõ n¨m 1840 ®Õn c¸ch m¹ng th¸ng Hai 1848 trªn thùc tÕ trong nh÷ng n¨m 40 lµ nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n, chñ tÞch Héi d©n chñ Bruy-xen.- 137,
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
988 989
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
Gr«-x¬ (Gross), M¾c-nu-x¬ - nhµ chÝnh luËn §øc, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n, nh÷ng n¨m 50
140, 147, 149, 180, 182, 187, 680.
thÕ kû XIX lu vong sang Mü.- 245, 255, 259.
Gi«n-x¬ ( Jones), Ðc-ne-xt¬ S¸c-l¬ (1819 - 1869) - nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña phong trµo
Gru-si (Grouchy), Em-ma-nu-en, hÇu tíc (1766-1847) - nguyªn so¸i vµ ®¹i thÇn Ph¸p, ®·
c«ng nh©n Anh, nhµ th¬ v« s¶n vµ nhµ chÝnh luËn, mét trong nh÷ng l·nh tô cña c¸nh
tham gia c¸c cuéc chiÕn tranh cña Na-p«-lª-«ng.- 693.
t¶ cña phong trµo HiÕn ch¬ng, mét trong nh÷ng biªn tËp viªn cña tê "Northern Star",
chñ biªn tËp tê "Notes to the People" vµ "People's Paper", b¹n cña M¸c vµ ¡ng-ghen.- Grun (Grün), C¸c (1817-1887) - nhµ chÝnh luËn tiÓu t s¶n §øc, gi÷a nh÷ng n¨m 40 lµ ®¹i
185, 223, 225, 233, 246-248, 260, 280, 293, 298, 309, 318, 332, 364, 430-433, 532, 554. biÓu chñ yÕu cña "chñ nghÜa x· héi ch©n chÝnh"; trong thêi kú c¸ch m¹ng 1848-1849 ho¹t
803, 845, 860. ®éng nh mét nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n, ®¹i biÓu cña Quèc héi Phæ.- 18, 53-55, 62-68, 71,
81, 82, 95-101, 103-111, 124, 125, 130-133, 408, 645.
Gi«n-xt¬n ( Johnston), A-lÕch-xan-®¬ KÝt (1804 - 1871) - nhµ du lÞch, nhµ ®Þa lý vµ nhµ vÏ
b¶n ®å ngêi Anh.- 526. Gu-bÝt-x¬ (Gubitz), Phri-®rÝch Vin-hem (1786-1870) - nhµ v¨n t s¶n §øc vµ lµ nhµ ®iªu
kh¾c gç, tõ n¨m 1817 lµ chñ nhµ xuÊt b¶n tê "Gesellschafter".- 828.
Gi«n-xt¬n (Johnston), Giªm-x¬ Phin-li U-i-r¬ (1796 - 1855) - nhµ hãa häc ngêi Anh, t¸c
gi¶ mét lo¹t t¸c phÈm vÒ n«ng hãa häc.- 526. Gu-tª (GoutÐ) - ngêi Ph¸p lu vong, vµo ®Çu nh÷ng n¨m 50 thÕ kû XIX lµ ñy viªn ban chÊp
hµnh héi nh÷ng ngêi Ph¸p lu vong thuéc ph¸i Bl¨ng-ki ë Lu©n §«n.- 203, 204.
Giu-vª-nan (§ª-xi-mót Giu-ni-ót Giu-vª-na-lÝt) (sinh kho¶ng nh÷ng n¨m 60 - mÊt sau
n¨m 127) - nhµ th¬ trµo phóng La M· næi danh.- 279. Guª-g¬ (Goegg), A-man-®u-x¬ (1820-1897) - nhµ b¸o §øc, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n, n¨m
1849 lµ thµnh viªn cña chÝnh phñ l©m thêi Ba-®en, sau khi c¸ch m¹ng bÞ thÊt b¹i di c
G«n-hai-m¬ (Goldheim) - sÜ quan c¶nh s¸t Phæ, ®Çu nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XIX lµ mét
khái níc §øc; vµo nh÷ng n¨m 70 tham gia §¶ng d©n chñ x· héi §øc.- 380, 384, 409,
trong nh÷ng nh©n viªn mËt vô Phæ ë Lu©n §«n.- 369.
418, 466-467, 470-475, 483, 773, 811, 821.
Gèt-san-c¬ (Gottschalk), An-®rª-¸t (1815 - 1849) - thÇy thuèc ngêi §øc, thµnh viªn cña
Guª-rinh-g¬ (Göringer), C¸c (sinh kho¶ng 1808) - chñ qu¸n rîu ë Ba-®en, tham gia phong
chi bé Khuªn cña Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n; th¸ng T - th¸ng S¸u 1848 lµ chñ
trµo c¸ch m¹ng ë Ba-®en vµo nh÷ng n¨m 1848-1849, sau khi c¸ch m¹ng thÊt b¹i sang
tÞch Héi liªn hiÖp c«ng nh©n Khuªn; ®øng trªn lËp trêng bÌ ph¸i tiÓu t s¶n ®Êu
sèng lu vong ë Anh; lµ thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, sau khi Liªn ®oµn
tranh chèng chiÕn lîc vµ s¸ch lîc cña M¸c vµ ¡ng-ghen trong c¸ch m¹ng §øc.- 181,
bÞ ph©n liÖt th× theo nhãm bÌ ph¸i phiªu lu Vi-lÝch - S¸p-p¬; chñ qu¸n rîu ë Lu©n
204, 374, 684.
§«n, n¬i tô tËp cña nh÷ng ngêi lu vong tiÓu t s¶n §øc.- 328, 350, 360, 385, 467, 524,
Gèt-uyn (Godwin), Uy-li-am (1756 - 1836) - nhµ v¨n vµ nhµ chÝnh luËn tiÓu t s¶n ngêi
527, 534, 539, 547.
Anh, theo chñ nghÜa duy lý, mét trong nh÷ng ngêi khëi xíng ra chñ nghÜa v« chÝnh
* Guª-x¬ (Görtz) - c«ng chøc Phæ, thÞ trëng T¬-ria trong nh÷ng n¨m 40 thÕ kû XIX.- 858,
phñ.- 43-44.
859.
G¬-t¬ (Goethe), I-«-han V«n-ph¬-g¨ng (1749 - 1832) - nhµ v¨n vµ nhµ t tëng vÜ ®¹i
GuÕc-g©y (Görgey), ¸c-tua (1818-1916) - nhµ ho¹t ®éng qu©n sù trong c¸ch m¹ng Hung-ga-
§øc.- 77, 124, 248, 250, 523, 586.
ri 1848-1849, tæng t lÖnh qu©n ®éi Hung-ga-ri (th¸ng T - th¸ng S¸u 1849); dùa vµo
Gr©y (Grey), Giãc-gi¬ (1799 - 1882)- nhµ ho¹t ®éng nhµ níc Anh, ®¶ng viªn ®¶ng VÝch, bé trëng
giíi sÜ quan ph¶n ®éng vµ bé phËn ph¶n c¸ch m¹ng trong giai cÊp t s¶n ®Ó ngÇm ph¸
néi vô (1846 - 1852, 1855 - 1858 vµ 1861 - 1886) vµ bé trëng thuéc ®Þa (1854 - 1855).- 369.
ho¹i cuéc chiÕn tranh c¸ch m¹ng.- 142, 729.
Grª-hªm (Graham) Giªm-x¬ R«-bíc Gioãc-gi¬ (1792 - 1861) - nhµ ho¹t ®éng nhµ níc
Gót-ten-bÐc (Gutenberg), I-«-han (kho¶ng 1400-1468) - nhµ ph¸t minh næi tiÕng ngêi §øc,
Anh, thuéc ph¸i Pin; nh÷ng n¨m 1841 - 1846 lµ bé trëng néi vô trong chÝnh phñ cña Pin.-
ngêi s¸ng t¹o ra ph¬ng ph¸p in s¸ch ch©u ¢u.- 485.
369.
Gót-xcèp (Gutzkow), C¸c-l¬ (1811 - 1878) - nhµ v¨n §øc, mét trong nh÷ng ngêi s¸ng lËp
GrÕp-p« (Greppo), Gi¨ng Lu-i (1810-1888) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p, nhµ x· héi chñ
ra nhãm v¨n häc "Níc §øc trÎ"; nh÷ng n¨m 1838-1842 lµ biªn tËp viªn t¹p chÝ
nghÜa tiÓu t s¶n, tham gia cuéc khëi nghÜa Li-«ng n¨m 1831 vµ 1834, thêi kú nÒn céng
"Telegraph für Deutschland"- 642.
hßa thø hai lµ nghÞ sÜ Quèc héi lËp hiÕn vµ Quèc héi lËp ph¸p.- 785.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
990 991
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
H ai-n¬-txen (Heinzen), C¸c (1809-1880) - nhµ chÝnh luËn §øc thuéc ph¸i cÊp tiÕn, nhµ
Guym-pen (Gümpel), I-«-han Hen-rÝch - c«ng nh©n §øc, ®Çu nh÷ng n¨m 50 thÕ kû XIX lu
d©n chñ tiÓu t s¶n, chèng l¹i M¸c vµ ¡ng-ghen; tham gia cuéc khëi nghÜa Ba-®en -
vong sang Lu©n §«n.- 555.
Pphan-x¬ n¨m 1849, sau ®ã lu vong sang Thôy SÜ, råi sau l¹i sang Anh; mïa thu
Guyn-t¬ (Günther), Ghª-oãc - nhµ b¸o ngêi §øc, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n, nh÷ng n¨m 1849-
n¨m 1850 chuyÓn h¼n sang Mü.- 137, 142, 158, 173, 202, 203, 297, 324, 359, 361, 391,
1850 lµ biªn tËp viªn tê "Neue Deutsche Zeitung", nh÷ng n¨m 50 thÕ kû XIX lu vong
413, 430, 435, 445, 470, 484-486, 498, 522, 534, 573, 575, 648, 745, 748, 790, 799, 808,
sang Lu©n §«n.- 278.
815, 830, 837, 840, 863.
H an-t¬ (Hunt), Tíc-n¬-t¬n Li (1810-1873) - nhµ b¸o Anh, phÇn tö cÊp tiÕn t s¶n,nh÷ng
n¨m 40-50 tham gia phong trµo HiÕn ch¬ng.- 554.
H H anh-bÐc (Heilberg), Lu-i (sinh n¨m 1818) - nhµ b¸o §øc, nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ lu
vong ë Bruy-xen, n¨m 1846 lµ ñy viªn cña ñy ban th«ng tin céng s¶n ë Bruy-xen.-
136-141, 148, 163, 226.
Ha-ghen (Hagen), C¸c-l¬ (1810-1868) - nhµ sö häc, nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ §øc, tõ n¨m H ¸p-xbuèc - xem Phran-tx¬ I-«-xÝp I.
1836 lµ phã gi¸o s trêng ®¹i häc tæng hîp ë Hai-®en-bÐc, nh÷ng n¨m 1848-1849 lµ ®¹i
H¸t-tx¬-phen (Hatzfeldt), X«-phi-a, b¸ tíc phu nh©n (1805-1881) - b¹n vµ ngêi ñng hé
biÓu Quèc héi Phran-phuèc, thuéc c¸nh cùc t¶, tõ n¨m 1855 lµ gi¸o s ë BÐc-n¬.- 619.
L¸t-xan. - 682, 727.
* H a-ghen (Hagen), Tª-«-®o (1823-1871) - thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n ë
H ¸t-tx¬-phen - Vin-®en-buèc (Hatzfeldt-Wildenburg), Ðt-mun, b¸ tíc (sinh n¨m 1798) -
H¨m-buèc, chñ nhµ xuÊt b¶n tê "Neue Rheinische Zeitung. Politisch-ökonomisch
chång cña X«-phi-a H¸t-tx¬-phen.- 682.
Revue".- 756-761
H ¸t-xen-p¬-phlóc (Hassenpflug), Han-x¬ §a-ni-en (1794-1862) - nhµ ho¹t ®éng nhµ níc
Ha-s¬ (Hasse), Phri-®rÝch Ru-®«n-ph¬ (1808-1862) - nhµ thÇn häc §øc, gi¸o s trêng §¹i
ph¶n ®éng §øc, n¨m 1832 lµ bé trëng Bé t ph¸p vµ Bé néi vô ë Cuèc-hÐt-xen, n¨m
häc tæng hîp Bon.- 589. 1850 lµ ngêi ®øng ®Çu chÝnh phñ.- 812.
* H¸c-ni (Harney), Gioãc-gi¬ Giuy-li-an (1817-1897) - nhµ ho¹t ®éng xuÊt s¾c cña phong H au-®¬ (Haude) - tham gia phong trµo d©n chñ nh÷ng n¨m 40 thÕ kû XIX ë §øc, thµnh
trµo c«ng nh©n Anh, mét trong nh÷ng l·nh tô cña ph¸i HiÕn ch¬ng; tæng biªn tËp c¸c viªn Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, thêi kú Liªn ®oµn bÞ ph©n liÖt n¨m 1850 «ng
b¸o "Northern Star", "Democratic Review", "Friend of the People", "Red Republican" theo nhãm bÌ ph¸i phiªu lu Vi-lÝch - S¸p-p¬, n¨m 1850 lµ ph¸i viªn cña nhãm nµy ë
vµ c¸c xuÊt b¶n phÈm kh¸c cña ph¸i HiÕn ch¬ng; cã quan hÖ víi M¸c vµ ¡ng-ghen.- §øc.- 231, 232, 402, 806, 874.
107, 112, 114, 152, 164, 185, 217, 221-224, 233, 248, 250, 253, 260, 270, 271, 279-285,
H au-Ýt (Howitt), Uy-li-am (1792-1879) - nhµ v¨n Anh, t¸c gi¶ nh÷ng cuèn s¸ch vÒ lÞch sö
288-301, 305-321, 365, 387, 430, 526, 531, 543, 697, 740, 784, 803, 834, 860, 873.
®¹o C¬ ®èc vµ vÒ mét sè nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c.- 396.
H¸c-ni (Harney), Me-ri (chÕt n¨m 1853) - vî cña Gioãc-gi¬ Giuy-li-an H¸c-ni.- 250, 279,
H au-p¬-t¬ (Haupt), HÐc-man Vin-hem (sinh kho¶ng n¨m 1831) - nh©n viªn th¬ng m¹i
294, 305, 365.
ngêi §øc, thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, lµ mét trong nh÷ng ngêi bÞ
Hai-n¬ (Hain), Au-gu-xt¬ - ngêi §øc lu vong ë Lu©n §«n, thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng b¾t trong vô ¸n nh÷ng ngêi céng s¶n ë Khuªn, khi bÞ thÈm vÊn ®· cung khai ph¶n
ngêi céng s¶n, thêi kú Liªn ®oµn bÞ ph©n liÖt n¨m 1850 «ng ñng hé M¸c vµ ¡ng-ghen. béi, ®îc c¶nh s¸t th¶ tríc khi xÐt xö, bá ch¹y sang Bra-xin.- 250, 420, 522, 528, 534-
- 427, 812. 535, 540, 541, 545, 816.
Hay-nau (Haynau), I-u-li-ót I-a-cèp (1786-1853) - tíng ¸o, ngêi ®· ®µn ¸p tµn b¹o phong
* Hai-n¬ (Heine), Hen-rÝch (1797-1856) - nhµ th¬ c¸ch m¹ng vÜ ®¹i ngêi §øc.- 73, 120,
trµo c¸ch m¹ng ë I-ta-li-a vµ Hung-ga-ri nh÷ng n¨m 1848-1849.- 299, 783, 845.
126, 159, 164, 173, 217, 250, 447, 548, 563, 572, 574, 602, 627, 622-634, 641, 825.
H ©u-g¬ (Haug), Ðc-n¬-tx¬ - sÜ quan ¸o, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n, tham gia cuéc c¸ch m¹ng
Hai-n¬ (Heine), Ma-tin-®a (1815-1883) - vî cña Hen-rÝch Hai-n¬.- 633.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
992 993
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
1848-1849 ë I-ta-li-a, sau khi c¸ch m¹ng thÊt b¹i lu vong sang Anh, lµ mét trong t©m mét c¸ch hÕt søc toµn diÖn; nhµ t tëng cña giai cÊp t s¶n §øc.- 22, 25, 233,
nh÷ng biªn tËp viªn cña tê tuÇn b¸o "Kosmos".- 202, 359, 364, 379, 385, 459, 467, 468, 454, 546, 549, 559, 581, 586, 600, 659.
471, 819, 820-821.
H Õch-c¬ (Hecker) - nhµ d©n chñ §øc ë En-b¬-phen-®¬ n¨m 1848.- 192, 196.
H©y-d¬ (Heise), Hen-rÝch (mÊt n¨m 1860) - nhµ chÝnh luËn vµ nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n
*Hi-n¬ (Hine), L.A. - nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n ngêi §øc, vµo nh÷ng n¨m 50 thÕ kû XIX
§øc, mét trong nh÷ng biªn tËp viªn tê "Hornisse" (1848-1850), tham gia c¸ch m¹ng
lu vong sang Mü.- 259.
1848-1849 ë §øc, sau ®ã di c sang Anh.- 278.
H iÕc-s¬ (Hirsch), Vin-hem - nh©n viªn b¸n hµng ë H¨m-buèc, vµo ®Çu nh÷ng n¨m 50 thÕ
HÐc-mÐt (Hermes), C¸c Hen-rÝch (1800-1856) - nhµ chÝnh luËn ph¶n ®éng ngêi §øc, n¨m 1842 lµ
kû XIX lµ mËt vô cña c¶nh s¸t Phæ ë Lu©n §«n.- 555.
biªn tËp viªn cña tê "Kölnische Zeitung", lµ mËt th¸m cña chÝnh phñ Phæ.- 594, 598.
H in-l¬ (Hill), nh©n viªn v¨n phßng cña c«ng ty "Ðc-men vµ ¡ng-ghen" ë Man-xe-xt¬
HÐc-tl¬ (Hertle), §a-ni-en (sinh n¨m 1824) - nhµ b¸o §øc, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n, tham
nh÷ng n¨m 50-60 thÕ kû XIX.- 339.
gia cuéc khëi nghÜa Ba-®en - Pphan-x¬ n¨m 1849, n¨m 1850 lu vong sang Mü.- 471.
H «-linh-g¬ (Hollinger) - kiÒu d©n §øc ë Lu©n §«n. 473, 475.
HÐc-vÕch (Herwegh), Em-ma (1871-1904) - vî cña Ghª-oãc HÐc-vÕch.- 679, 684.
H «-me - nhµ th¬ sö thi cæ Hy L¹p mang tÝnh nöa truyÒn thuyÕt, t¸c gi¶ tËp "I-li-¸t" vµ
* HÐc-vÕch (Herwegh), Ghª-oãc (1817-1875) - nhµ th¬ §øc næi tiÕng, nhµ d©n chñ tiÓu t
"¤-®i-xª".- 479, 590.
s¶n; sau c¸ch m¹ng th¸ng Hai 1848 lµ mét trong nh÷ng ngêi l·nh ®¹o HiÖp héi d©n
H «-ra-xi-ót (Kinh tót H«-ra-ti-ót Phla-cót) (65 - 8 tríc c«ng nguyªn) - nhµ th¬ La M· næi
chñ §øc ë Pa-ri, mét trong nh÷ng ngêi tæ chøc qu©n ®oµn t×nh nguyÖn gåm nh÷ng
tiÕng.- 92, 381.
ngêi lu vong §øc ë Pa-ri; tham gia cuéc khëi nghÜa ë Ba-®en th¸ng T 1848; sau
H èp-ph¬ (Hoff), Hen-rÝch - chñ nhµ xuÊt b¶n §øc, tham gia c¸ch m¹ng 1848-1849 ë §øc,
nµy theo ph¸i L¸t-xan.- 173, 187, 602, 604, 609, 632, 634, 675-683, 694, 860.
sau khi c¸ch m¹ng thÊt b¹i lu vong sang Mü.- 484, 830.
Hen-s¬ (Hentze), A.- sÜ quan §øc, thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n; sau khi
H èp-stÐt-ten (Hoffstetter), Gu-xt¸p (1818-1874) - sÜ quan vµ nhµ v¨n Thôy SÜ viÕt vÒ chiÕn
Liªn ®oµn bÞ ph©n liÖt vµo n¨m 1850 theo nhãm bÌ ph¸i phiªu lu Vi-lÝch - S¸p-p¬, lµ
tranh, tham gia cuéc chiÕn tranh chèng §ång minh ®Æc biÖt, n¨m 1849, chiÕn ®Êu
nh©n chøng ®Ó buéc téi t¹i vô ¸n nh÷ng ngêi céng s¶n ë Khuªn (1852).- 745.
trong qu©n ®éi cña Ga-ri-ban-®i.- 813.
* HÐt-x¬ (He), M«-dÐt (1812-1875) - nhµ chÝnh luËn tiÓu t s¶n §øc, vµo gi÷a nh÷ng n¨m
H íc-xt¬ (Hurst), Am-br«-d¬ - mét ngêi thuéc ph¸i HiÕn ch¬ng Anh, sau n¨m 1848 lµ
40 lµ mét trong nh÷ng ®¹i biÓu chÝnh cña "chñ nghÜa x· héi ch©n chÝnh"; sau khi Liªn
nhµ c¶i l¬ng.- 260.
®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n bÞ ph©n liÖt th× gia nhËp nhãm bÌ ph¸i phiªu lu Vi-lÝch -
S¸p-p¬; vµo nh÷ng n¨m 60 ñng hé L¸t-xan.- 13, 15, 18, 20, 22, 26, 27, 35-41, 44-47, H uy-nÐc-bai (Hühnerbein), Ph.V.- mét ngêi céng s¶n §øc, lµm nghÒ thî may; thµnh viªn
51, 53, 71, 74, 76, 94. 96, 120-125, 132, 134, 144, 157, 159, 165, 172-176, 184, 189, 194, cña ñy ban an ninh trong thêi kú khëi nghÜa ë En-b¬-phen-®¬ th¸ng N¨m 1849. -196,
619, 632, 646-650, 674, 680, 806, 874. 313.
HÐt-x¬ (He), Xi-bi-la, nguyªn hä lµ Pª-s¬ (1820-1903) - vî cña M«-dÐt HÐt-x¬.- 51, 58, 71,
647, 806, 874.
I
Hª-be (HÐbert), Mi-sen Pi-e A-lÕch-xi (1799-1887) - luËt gia Ph¸p vµ nhµ ho¹t ®éng
nhµ níc b¶o thñ, thuéc ph¸i Oãc-lª-¨ng; nghÞ sÜ ViÖn d©n biÓu (1834-1848), tõ n¨m
1841 lµ tæng kiÓm s¸t trëng tßa ¸n hoµng gia, bé trëng t ph¸p (1847- th¸ng Hai
I-man (Imandt), Pª-t¬ - nhµ gi¸o ngêi §øc, thuéc ph¸i d©n chñ, tham gia cuéc c¸ch m¹ng
1848).- 130.
1848-1849; sau khi c¸ch m¹ng thÊt b¹i, lu vong sang Thôy SÜ, sau ®ã sang Lu©n
Hª-ghen (Hegel), Ghª-oãc Vin-hem Phri-®rÝch (1770-1831) - ngêi ®¹i diÖn lín nhÊt cña
§«n; thµnh viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n; ngêi cïng chÝ híng víi M¸c
triÕt häc cæ ®iÓn §øc, theo chñ nghÜa duy t©m kh¸ch quan, ®Ò ra phÐp biÖn chøng duy
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
994 995
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
vµ ¡ng-ghen.- 715. ®Çu tiªn cña t¹p chÝ "Neue Rheinische Zeitung. Politisch-ökonomische Revue".- 742, 755.
I-u-li-ót (Julius), Gu-xt¸p (1810 - 1851) - nhµ chÝnh luËn §øc, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n, ®¹i Khuª-n¬ (Köhner), A.Ph.- häa sÜ ngêi §øc, ngêi quen cña ¡ng-ghen ë Pa-ri vµo nh÷ng
biÓu cña "chñ nghÜa x· héi ch©n chÝnh".- 74, 78, 296, 324, 430, 448, 828-829. n¨m 40 thÕ kû XIX.- 112, 132, 164.
I-ung ( Jung), A-lÕch-xan-®r¬ (1799-1884) - nhµ v¨n §øc, nhµ nghiªn cøu lÞch sö v¨n häc, * KhuÕp-pen (Köppen), C¸c Phri-®rÝch (1808-1863) - nhµ chÝnh luËn vµ nhµ sö häc cÊp
nhµ chÝnh luËn, gÇn gòi víi nhãm v¨n häc "Níc §øc trÎ".- 597. tiÕn ngêi §øc, theo ph¸i Hª-ghen trÎ.- 57, 701.
I-ung (Jung), Ghª-oãc (1814-1886) - nhµ chÝnh luËn §øc, thuéc ph¸i Hª-ghen trÎ,mét Knót §¹i ®Õ (Ka-nót §¹i ®Õ) (kho¶ng 995-1035) - vua §an M¹ch (1014-1035), ®ång thêi lµ
trong nh÷ng chñ nhiÖm cña tê "Rheinische Zeitung"; nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n; n¨m vua Anh (tõ n¨m 1017) vµ Na Uy (tõ n¨m 1028).- 116.
1848 lµ nghÞ sÜ Quèc héi Phæ, thuéc c¸nh t¶.- 18, 34, 586, 598, 632, 750.
I-ung-ghª (Junge), A-®«n-ph¬ Phri-®rÝch - c«ng nh©n §øc, mét trong nh÷ng nhµ ho¹t
®éng næi tiÕng cña Liªn ®oµn nh÷ng ngêi chÝnh nghÜa, tõ n¨m 1847 lµ thµnh viªn cña
Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n.- 66, 82, 99, 104, 110, 125, 144, 148.
L
K
La Xa-gra (La Sagra), Ra-m«ng §ê (1798-1871) - nhµ kinh tÕ häc t s¶n, nhµ sö häc vµ nhµ
Ken-®an (Kendall) - hiÖu trëng trêng phæ th«ng ë Man-se-xt¬.- 812.
khoa häc tù nhiªn T©y Ban Nha, thuéc ph¸i tù do.- 177, 178.
Ki-lin-xki (Kilinsky), C¸c-l¬ - kiÒu d©n Hung-ga-ri ë Lu©n §«n vµo ®Çu nh÷ng n¨m 50 thÕ
La-®en-bÐc (Ladenberg), A-®an-bÐc (1798-1855) - mét trong nh÷ng ®¹i biÓu cña giíi quan
kû XIX.- 754.
liªu Phæ ph¶n ®éng; bé trëng Bé t«n gi¸o, gi¸o dôc vµ y tÕ (th¸ng Mêi mét 1848 -
Kin-ken (Kinkel), Gèt-phrÝt (1815-1882) - nhµ th¬ vµ nhµ chÝnh luËn §øc, nhµ d©n chñ th¸ng Ch¹p 1850).- 206.
tiÓu t s¶n, tham gia cuéc khëi nghÜa Ba-®en - Pphan-x¬ n¨m 1849; bÞ tßa ¸n Phæ kÕt
La-m¸c-tin (Lamartine), An-ph«ng-x¬ (1790-1869) - nhµ th¬, nhµ viÕt sö vµ nhµ ho¹t ®éng
¸n tï chung th©n, n¨m 1850 ®· trèn khái nhµ tï vµ sang sèng lu vong ë Anh; lµ mét
chÝnh trÞ Ph¸p, trong nh÷ng n¨m 40 lµ mét phÇn tö céng hßa t s¶n; n¨m 1848 lµm bé
trong nh÷ng thñ lÜnh cña giíi lu vong tiÓu t s¶n ë Lu©n §«n, ®· tiÕn hµnh ®Êu
trëng ngo¹i giao vµ trªn thùc tÕ lµ ngêi ®øng ®Çu chÝnh phñ l©m thêi.- 151, 155, 166,
tranh chèng M¸c vµ ¡ng-ghen.- 232. 296, 325, 332, 334, 351, 359, 364, 378-382, 385,
191, 620, 688, 690.
396, 397, 409, 430, 460, 467-484, 495, 499, 514, 521, 534, 539, 553, 554, 725, 786, 799,
La-m¬-ne (Lamennais), Phª-li-xi-tª (1782-1854) - linh môc Ph¸p, nhµ chÝnh luËn, mét trong
811, 819-826, 829, 839-843, 852.
nh÷ng nhµ t tëng cña chñ nghÜa x· héi Thiªn chóa gi¸o.- 486.
Kin-ken (Kinkel), I-«-han-na, nguyªn hä lµ Mèc-ken (1810-1858) - n÷ v¨n sÜ §øc, vî cña
L¸t-xan (Lassalle), PhÐc-®i-n¨ng (1825-1864) - nhµ chÝnh luËn tiÓu t s¶n, luËt s §øc,
Gèt-phrÝt Kin-ken.- 378, 385, 390, 820, 821.
nh÷ng n¨m 1848-1849 tham gia phong trµo d©n chñ tØnh Ranh; ®Çu nh÷ng n¨m 60
Khæng Tö (551-479 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc Trung Quèc næi tiÕng thêi cæ ®¹i,
tham gia phong trµo c«ng nh©n, lµ mét trong nh÷ng ngêi s¸ng lËp ra Tæng héi c«ng
ngêi lËp ra häc thuyÕt ®¹o ®øc - chÝnh trÞ tiÕn bé so víi thêi «ng.- 824.
nh©n §øc (1863); lµ ngêi ñng hé chÝnh s¸ch thèng nhÊt níc §øc "tõ bªn trªn" díi
Khuª-l¬ (Köhler), I. - chñ ng©n hµng ë Gi¬-ne-v¬ nh÷ng n¨m 40 cña thÕ kû XIX.- 198, 199. quyÒn thèng trÞ cña níc Phæ ph¶n c¸ch m¹ng; lµ ngêi më ®Çu cho khuynh híng c¬
héi chñ nghÜa trong phong trµo c«ng nh©n §øc.- 727, 739.
Khuª-l¬ (Köhler), I.E.M.- chñ nhµ in ë H¨m-buèc, t¹i nhµ in nµy n¨m 1850 ®· in nh÷ng sè
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
996 997
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
lu vong ë Bruy-xen.- 180.
Lau-x¬ (Lautz) - chñ ng©n hµng ë T¬-ri-a nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XIX.- 334.
LÝp-nÕch (Liebknecht), Vin-hem (1826-1900) - nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña phong trµo
L¨ng-®«n-ph¬ (Landolphe) - nhµ x· héi chñ nghÜa tiÓu t s¶n ngêi Ph¸p, sèng lu vong ë
c«ng nh©n §øc vµ phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ, tham gia cuéc c¸ch m¹ng 1848 -1849,
Lu©n §«n; sau khi Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n ph©n liÖt n¨m 1850, «ng theo
thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, mét trong nh÷ng ngêi s¸ng lËp vµ lµ
nhãm bÌ ph¸i phiªu lu Vi-lÝch - S¸p-p¬.- 276, 277, 280, 290, 295 - 299, 308, 314, 316,
l·nh tô cña §¶ng d©n chñ x· héi §øc; b¹n vµ b¹n chiÕn ®Êu cña M¸c vµ ¡ng-ghen. -
320, 323, 325, 785.
237, 325, 344, 250, 408-410, 418, 427, 460, 476, 496, 523, 876.
*Le-xc¬ (Leske), C¸c Vin-hem - chñ xuÊt b¶n vµ ph¸t hµnh s¸ch ngêi §øc vµo nh÷ng
L«i-®¬ (Loyd), Xa-mu-en Gi«n-x¬, nam tíc ¤-v¬-xt¬n ( 1796-1883) - chñ Ng©n hµng Anh,
n¨m 40-50 thÕ kû XIX.- 28, 42, 77, 86, 105-108, 632, 649-654, 731.
nhµ kinh tÕ häc t s¶n, ngêi ñng hé trêng ph¸i mang tªn "nh÷ng nguyªn t¾c vÒ lu
Le-xn¬ (Lessner), Phri-®rÝch (1825-1910) - nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo c«ng nh©n §øc
th«ng tiÒn tÖ".- 256, 261.
vµ quèc tÕ; lµm nghÒ thî may; thµnh viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, tham
L¬-®ruy- R«-lanh (Ledru-Rolin), A-lÕch-x¨ng-®r¬ ¤-guy-xt¬ (1807-1874)- nhµ chÝnh luËn
gia c¸ch m¹ng 1848-1849, t¹i vô ¸n nh÷ng ngêi céng s¶n ë Khuªn (1852) bÞ xö 3 n¨m
tï, tõ n¨m 1856 sèng lu vong ë Lu©n §«n; ñy viªn Tæng héi ®ång Quèc tÕ I, b¹n vµ vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p, mét trong nh÷ng l·nh tô cña ph¸i d©n chñ tiÓu t
b¹n chiÕn ®Êu cña M¸c vµ ¡ng-ghen.- 430. s¶n, chñ bót b¸o "RÐforme"; n¨m 1848 lµ thµnh viªn chÝnh phñ l©m thêi, nghÞ sÜ Quèc
héi lËp hiÕn vµ Quèc héi lËp ph¸p, t¹i ®©y «ng ®øng ®Çu ph¸i Nói; sau cuéc biÓu t×nh
Len-khen - xem §ª-mót, Hª-lª-na.
ngµy 13 th¸ng S¸u 1849 lu vong sang Anh, lµ mét trong nh÷ng ngêi l·nh ®¹o giíi
Lª-man ( Lehmann), An-be - c«ng nh©n §øc ë Lu©n §«n, nhµ ho¹t ®éng tÝch cùc cña Liªn
lu vong tiÓu t s¶n ë Lu©n §«n.- 171, 230, 234, 271, 276, 282, 283, 289, 292, 309,
®oµn nh÷ng ngêi chÝnh nghÜa vµ Héi gi¸o dôc cña c«ng nh©n §øc ë Lu©n §«n, sau ®ã
356, 386, 438, 467, 470, 471, 486, 487, 536, 560, 567, 688-691, 781, 783, 803, 819, 841.
lµ thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n; sau khi Liªn ®oµn bÞ ph©n liÖt n¨m
L¬-ru (Leroux), Pi-e (1797-1871) - nhµ chÝnh luËn tiÓu t s¶n Ph¸p, nhµ x· héi chñ nghÜa
1850, «ng theo nhãm bÌ ph¸i phiªu lu Vi-lÝch - S¸p-p¬, lµ ñy viªn ban chÊp hµnh
kh«ng tëng, mét trong nh÷ng ®¹i biÓu cña chñ nghÜa x· héi C¬ §èc gi¸o.- 60, 615, 743.
trung ¬ng cña ph¸i nµy.- 227.
Lu-i XVIII (1755-1824) - vua Ph¸p (1814-1815 vµ 1815-1824).- 610.
Lª-man (Lehmann), Au-gu-xt¬ Phri-®rÝch Gèt-lÝp (sinh n¨m 1819) - thî giÇy ngêi §øc,
nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n, cã quan hÖ víi Vi-lÝch, do tham gia c¸ch m¹ng 1948-1849 ®· Lu-i Na-p«-lª-«ng - xem Na-p«-lª-«ng III.
bÞ buéc téi lµ ph¶n quèc vµ n¨m 1851 bÞ kÕt ¸n tö h×nh nhng ®îc thay b»ng ¸n tï
Lu-i Phi-lÝp (1773-1850) - c«ng tíc Oãc-lª-¨ng, vua Ph¸p (1830-1848).- 323, 610, 678, 692.
chung th©n.- 389.
Lu-i-Phi-lÝp-An-be , c«ng tíc Oãc-lª-¨ng, b¸ tíc Pa-ri (1838-1894) - ch¸u vua Ph¸p Lu-i-
* Lª-«-p«n I (1790-1865) - vua BØ (1831-1865).- 120, 519, 857.
Phi-lÝp, ngêi theo ®uæi ng«i vua Ph¸p.- 728.
Li-bÝch (Liebig), I-u-xtót (1803-1873) - nhµ b¸c häc xuÊt s¾c ngêi §øc, mét trong nh÷ng
Lu-the (Luther), M¸c-tin (1483-1546) - nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña Phong trµo c¶i c¸ch t«n
ngêi s¸ng lËp ra ngµnh n«ng hãa.- 526.
gi¸o, ngêi s¸ng lËp ra ®¹o Tin lµnh (gi¸o ph¸i Lu-the) ë §øc, nhµ t tëng cña tÇng líp
Li-e-vr¬ (LiÌvre) ¥-gien - nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n Ph¸p, sèng lu vong ë Mü, nh÷ng n¨m thÞ d©n §øc.- 433.
40 thÕ kû XIX lµ ngêi ñng hé HÐc-man Cri-ghª.- 815.
Lu-xi-ót (Lucius) - luËt s vµ nhµ chÝnh luËn §øc, nh©n chøng t¹i vô ¸n nh÷ng ngêi céng
Li-s¬ (Leach), Giªm-x¬ - nhµ ho¹t ®éng phong trµo c«ng nh©n Anh, lµ thî dÖt, lµ mét trong s¶n ë Khuªn (1852).- 385.
nh÷ng ngêi l·nh ®¹o c¸c tæ chøc HiÕn ch¬ng ë Lan-kª-sia, sau n¨m 1848 lµ ngêi
Luª-khen (Löllchen) - chñ qu¸n rîu ë Khuªn nh÷ng n¨m 40 thÕ kû XIX.- 15.
theo chñ nghÜa c¶i l¬ng.- 246, 247, 260.
* Luª-ven-tan (Löwenthal) - chñ nhµ xuÊt b¶n ngêi §øc vµo nh÷ng n¨m 40-50 thÕ kû XIX.-
Li-xt¬ (List), Phri-®rÝch (1789-1846) - nhµ kinh tÕ häc t s¶n tÇm thêng §øc, ngêi
30, 76, 525, 544, 548-552, 573, 634.
tuyªn truyÒn chÝnh s¸ch thuÕ quan b¶o hé cùc ®oan.- 20, 45, 94.
Luª-v¬ (Löwe), Vin-hem (thêng hay ®îc gäi lµ Luª-v¬ Ph«n Can-b¬, v× ®· ®îc khu
Lui-bli-n¬ (Lubliner), Lót-vÝch - nhµ c¸ch m¹ng Ba Lan, lµm nghÒ luËt s, n¨m 1848 sèng
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
998 999
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
Can-b¬ ë Phæ bÇu vµo Quèc héi Phran-phuèc) (1814-1886) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh b¹n vµ ngêi gióp ®ì trung thµnh cña M¸c.- 16, 34, 159, 180, 188, 214, 219-225, 232,
trÞ, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n §øc, phã chñ tÞch quèc héi Phran-phuèc, thuéc c¸nh t¶, 236, 249, 253, 295, 333-335, 345, 352, 357, 361, 370, 406, 429, 479, 553, 608, 611, 617,
sau khi "bän tay ch©n" cña Quèc héi chuyÓn vÒ Stót-g¸t, «ng ®îc bÇu lµm chñ tÞch 632, 647, 679, 684, 685, 723-726, 730, 732, 744, 752, 770, 773, 775, 809, 832-835, 848,
quèc héi, sau khi c¸ch m¹ng thÊt b¹i «ng dêi níc §øc ra sèng lu vong ë níc 857-877.
ngoµi, sau khi ®îc ©n x¸ n¨m 1861 ®· trë vÒ §øc, theo ph¸i tiÕn bé.- 556, 562, 840,
M¸c (Marx) Gien-ni (1844-1883) - con g¸i ®Çu cña C¸c M¸c, sau lµ nhµ b¸o, nhµ ho¹t
842. ®éng cña phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ, ®ãng vai trß lín trong cuéc ®Êu tranh cña
Luy-®¬ (Lüders), Vin-hem - nhµ chÝnh luËn §øc, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n, nh÷ng n¨m 40 nh©n d©n Ai-r¬-len giµnh ®éc lËp d©n téc; tõ n¨m 1872 lµ vî cña S¸c-l¬ L«ng-ghª.-
thÕ kû XIX lµ céng t¸c viªn cña mét sè tê b¸o d©n chñ, sau ®ã sèng lu vong ë Lu©n 774, 861, 867-871, 877.
§«n. - 467. M¸c (Marx), Hen-ri-Ðt-ta (1787-1863) - mÑ cña C¸c M¸c.- 320, 333, 608, 655.
Luy-ninh (Lüning), èt-t« (1818-1886) - b¸c sÜ vµ nhµ chÝnh luËn ngêi §øc, gi÷a nh÷ng M¸c (Marx), Hen-rÝch Gvi-®« ("Phèc-xÝch") (1849-1850) - con trai C¸c M¸c.- 221, 222, 232,
n¨m 40 lµ ®¹i biÓu cña "chñ nghÜa x· héi ch©n chÝnh"; sau n¨m 1886 theo ph¸i tù do 744, 863, 867-868.
d©n téc.- 77, 189, 218, 220, 229, 723, 770, 860, 872.
M¸c (Marx), Lau-ra (1845-1911) - con g¸i thø hai cña C¸c M¸c, tõ n¨m 1868 lµ vî cña P«n
La-ph¸c-g¬; nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo c«ng nh©n Ph¸p.- 861, 867-871, 877.
M¸c (Marx), Phran-xi-xca (1851-1852) - con g¸i C¸c M¸c.- 338.
M¸c- Gr¸t (MacGrath), Phi-lÝp - nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo HiÕn ch¬ng, vµo nh÷ng
n¨m 40 cña thÕ kû XIX lµ ñy viªn Ban chÊp hµnh héi HiÕn ch¬ng toµn quèc, sau n¨m
1848 theo ph¸i c¶i l¬ng.- 260.
M M¸c-Grª-go ( MacGregor), Gi«n (1797-1857) - nhµ thèng kª häc ngêi Anh, theo ph¸i mËu
dÞch tù do, ngêi s¸ng lËp vµ lµ mét trong nh÷ng gi¸m ®èc cña ng©n hµng hoµng gia
Anh (1849-1856), t¸c gi¶ cña mét lo¹t c¸c t¸c phÈm vÒ thèng kª. - 833.
M¸c-hai-nª-ke (Marheineke), Phi-lÝp C«n-r¸t (1780-1846) - nhµ thÇn häc §øc theo ®¹o Tin
Ma-ra-xt¬ (Marrast), ¸c-m¨ng (1801-1852) - nhµ chÝnh luËn, nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p,
lµnh vµ nhµ sö häc ®¹o C¬ §èc, theo ph¸i Hª-ghen c¸nh h÷u.- 595.
mét trong nh÷ng thñ lÜnh cña ph¸i céng hßa t s¶n «n hßa, tæng biªn tËp b¸o "National",
n¨m 1848 lµ thµnh viªn chÝnh phñ l©m thêi vµ thÞ trëng Pa-ri, chñ tÞch Quèc héi lËp M¸c-pha-r¬-lin (Macpharlane), £-len - céng t¸c viªn tÝch cùc cña tê "Democratic Review"
hiÕn (1848-1849).- 103, 132, 690, 692. (1849-1859) vµ tê "Red Republican" (1850), do Gioãc-gi¬ Giuy-li-an H¸c-ni, thñ lÜnh
ph¸i HiÕn ch¬ng c¸ch m¹ng, xuÊt b¶n, ngêi dÞch "Tuyªn ng«n cña §¶ng céng s¶n"
Ma-ri (Marie), A-lÕch-x¨ng-®r¬ (1795-1870) - luËt s vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p,
sang tiÕng Anh.- 295-296, 874.
thuéc ph¸i céng hßa t s¶n «n hßa; n¨m 1848 lµ bé trëng bé c«ng chÝnh trong chÝnh
phñ l©m thêi, sau ®ã lµ bé trëng Bé t ph¸p trong chÝnh phñ cña Ca-ve-nh¾c.- 690. M¸c-tanh ®uy No (Martin du Nord), Ni-c«-la PhÐc-®i-n¨ng (1790-1847) - luËt s vµ nhµ
ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p; tõ n¨m 1840 lµ bé trëng t ph¸p vµ v¨n ho¸, ®¹i biÓu cña
Ma-ri-a II ®a Gl«-ri-a (1819-1853) - n÷ hoµng Bå §µo Nha (1826-1828 vµ 1834-1853).- 384.
giai cÊp t s¶n tµi chÝnh.- 129.
Ma-xtÕch-x¬ (Masters), Gi.U. - chñ qu¸n rîu ë Lu©n §«n.- 853.
M¸c-ten-x¬ (Martens), I-«-a-sim Phri-®rÝch (kho¶ng 1804-1877) - thî méc ngêi §øc,
M¸c (Marx), Ðt-ga ("Mu-s¬") (1847-1855) - con trai C¸c M¸c.- 233, 388, 394, 861, 867,
thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng ngêi chÝnh nghÜa, mét trong nh÷ng ngêi l·nh ®¹o
871, 877. Héi gi¸o dôc cña c«ng nh©n ë H¨m-buèc vµ chi bé H¨m-buèc cña Liªn ®oµn nh÷ng
ngêi céng s¶n.- 415, 465.
* M¸c (Marx), Gien-ni, nguyªn hä lµ Ph«n Ve-xt¬-pha-len (1814-1881) - vî C¸c M¸c, ngêi
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1000 1001
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
Man-t¬-l¬ (Mantle), Gioãc-gi¬ Gi«-dÐp - nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo HiÕn ch¬ng, vµo gi÷a nh÷ng n¨m 40 theo ph¸i "chñ nghÜa x· héi ch©n chÝnh".- 54.
n¨m 1851 lµ ®¹i biÓu dù Héi nghÞ ®¹i biÓu cña ph¸i HiÕn ch¬ng ë Man-se-xt¬ vµ
MÐt-tÐc-nÝch (Metternich), Clª-men-x¬, hoµng tö (1773-1859) - nhµ ho¹t ®éng nhµ níc vµ
§¹i héi cña ph¸i HiÕn ch¬ng ë Lu©n §«n.- 259, 260.
ngo¹i giao ¸o, phÇn tö ph¶n ®éng; bé trëng ngo¹i giao (1809-1821) vµ thñ tíng
Man-toi-phen (Manteuffel), èt-t« Tª-«-®o, nam tíc (1805-1882), nhµ ho¹t ®éng nhµ (1821-1848), mét trong nh÷ng ngêi tæ chøc ra Liªn minh thÇn th¸nh.-230, 815.
níc Phæ, ®¹i biÓu cña giíi quý téc quan liªu, bé trëng bé néi vô (1848 -1850), thñ
Mª-li-nª ( Mellinet), Phr¨ng-xoa (1769-1852) - tíng BØ; ngêi d©n téc Ph¸p; tham gia tÝch
tíng vµ bé trëng Bé ngo¹i giao (1850-1858).- 447.
cùc vµo cuéc c¸ch m¹ng t s¶n BØ n¨m 1830 vµ phong trµo d©n chñ ë BØ, chñ tÞch danh
Man-tót (Malthus), T«-m¸t R«-bíc (1766-1834) - linh môc Anh, nhµ kinh tÕ häc, nhµ t dù cña Héi d©n chñ Bruy-xen, mét trong nh÷ng bÞ c¸o trong vô ¸n ë Ri-xc«n Tu, bÞ kÕt
tëng cña tÇng líp quý téc ®Þa chñ t s¶n hãa, kÎ t¸n d¬ng chñ nghÜa t b¶n, lµ ngêi ¸n tö h×nh, sau ®îc thay b»ng 30 n¨m tï giam; ®îc ©n x¸ th¸ng ChÝn 1849.- 137.
tuyªn truyÒn thuyÕt d©n sè cã tÝnh chÊt chèng nh©n lo¹i.- 241, 242, 458.
Mª-nª-ni-ót A-gri-pa (mÊt n¨m 493 tríc c«ng nguyªn)- nhµ quý téc La M·.-446.
Manh-x¬ (Maynz), C¸c Gu-xt¸p (1812-1882) - luËt gia §øc, gi¸o s trêng §¹i häc tæng
Mi-ª-rèt-xl¸p-xki (Mieroslawski), Lót-vÝch (1814 - 1878) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ vµ qu©n
hîp Bruy-xen, héi viªn Héi d©n chñ Bruy-xen.- 180, 185-190.
sù Ba Lan, tham gia cuéc khëi nghÜa Ba Lan nh÷ng n¨m 1830-1831; l·nh ®¹o cuéc
M¸t-di-ni (Mazzini), Giu-dÐp (1805-1872) - nhµ c¸ch m¹ng, nhµ d©n chñ t s¶n I-ta-li-a, khëi nghÜa ë P«-d¬-nan n¨m 1848, sau ®ã l·nh ®¹o cuéc ®Êu tranh cña nghÜa qu©n ë
mét trong nh÷ng l·nh tô cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc I-ta-li-a, n¨m 1849 ®øng Xi-xin; trong thêi kú diÔn ra cuéc khëi nghÜa Ba-®en - Pphan-x¬ n¨m 1849 chØ huy
®Çu chÝnh phñ l©m thêi níc Céng hßa La M·, n¨m 1850 lµ mét trong nh÷ng ngêi tæ qu©n ®éi c¸ch m¹ng; vµo nh÷ng n¨m 50 ®i t×m sù ñng hé ë ph¸i B«-na-p¸c-t¬; ®Çu
chøc Ban chÊp hµnh trung ¬ng phong trµo d©n chñ ch©u ¢u ë Lu©n §«n; trong cuéc khëi nghÜa Ba Lan n¨m 1863 chØ huy c¸c ®éi nghÜa binh, sau ®ã lu vong sang
nh÷ng n¨m 50 ®Êu tranh chèng sù can thiÖp cña níc Ph¸p díi chÝnh thÓ cña B«-na- Ph¸p.- 748.
p¸c-t¬ vµo cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc cña nh©n d©n I-ta-li-a.- 230-236, 252,
Mi-ken (Miquel), I-«-han (1828-1901) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ §øc, nh÷ng n¨m 40 lµ
271, 282, 283, 290, 291, 328, 331, 356, 375, 386, 388, 391, 408, 418, 467, 470-471, 487,
thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n; sau nµy theo ph¸i d©n téc - tù do.- 364,
495, 499, 536, 542, 564, 784, 803, 819, 820, 831, 842.
374, 403, 407, 413, 415, 419, 421.
May-en (Meyen), £-®u-a (1812-1870) - nhµ chÝnh luËn §øc, theo ph¸i Hª-ghen trÎ; nhµ
Mi-ni-ª (Mignet), Phr¨ng-xoa ¤-guy-xt¬ Ma-ri (1796-1884) - nhµ sö häc Ph¸p theo quan
d©n chñ tiÓu t s¶n, sau khi cuéc c¸ch m¹ng 1848-1849 thÊt b¹i ®· sèng lu vong ë
®iÓm cña giai cÊp t s¶n tù do, chuyªn vÒ thêi kú Phôc hng.- 131.
Anh; sau nµy theo chñ nghÜa tù do d©n téc.- 31, 32, 281, 379, 383, 386, 447, 459, 467,
Mi-sen (Michel), Lu-i Cri-d«-xt¬m (1797-1853) - luËt gia vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p,
468 473, 483, 539, 594, 601-604, 806, 818, 840, 843.
phÇn tö céng hßa tiÓu t s¶n, ®¹i biÓu Quèc héi lËp ph¸p (1849-1851), thuéc ph¸i Nói.-
May-¬ (Mayer), A-®«n-ph¬ - mét ngêi §øc lu vong ë Lu©n §«n, ®Çu nh÷ng n¨m 50 thÕ
486.
kû XIX lµ ñy viªn ñy ban lu vong cña §¶ng d©n chñ x· héi thuéc Héi gi¸o dôc cña
c«ng nh©n §øc ë Lu©n §«n.- 230. Mi-sl¬ (Michelet), Giuy-l¬ (1798-1874) - nhµ sö häc tiÓu t s¶n næi tiÕng ngêi Ph¸p, t¸c
gi¶ mét lo¹t t¸c phÈm vÒ lÞch sö Ph¸p; n¨m 1848 ph¶i rêi bôc gi¶ng do cã nh÷ng quan
May-¬ (Mayer), £-®u-¸c - luËt s ë Khuªn, ñy viªn ñy ban theo dâi b¸o "Rheinische
®iÓm d©n chñ vµ chèng chñ nghÜa gi¸o quyÒn.- 174.
Zeitung".- 598.
MiÕc-b¾c (Mirbach), èt-t« - sÜ quan ph¸o binh Phæ ®· gi¶i ngò, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n,
M¾c- Cu-lèc (MacCulloch), Gi«n Ram-xi (1789-1864)- nhµ kinh tÕ häc t s¶n Anh, ngêi
tham gia cuéc c¸ch m¹ng 1848-1849; t lÖnh En-b¬-phen-®¬ trong thêi kú cuéc khëi
tÇm thêng hãa häc thuyÕt kinh tÕ cña Ri-c¸c-®«, nhiÖt thµnh ca ngîi chñ nghÜa t
nghÜa th¸ng N¨m 1849; sau khi cuéc khëi nghÜa thÊt b¹i ®· rêi khái níc §øc ra sèng
b¶n.- 833, 834.
lu vong ë níc ngoµi.- 313.
M©y-¬ (Mayer) - chñ qu¸n rîu ë En-b¬-phen-®¬ nh÷ng n¨m 40 thÕ kû XIX.- 15.
Min (Mill), Gi«n Xtiu-¸c (1806-1873) - nhµ kinh tÕ häc t s¶n vµ nhµ triÕt häc thùc chøng
M©y-¬ (Mayer), I-u-li-ót (chÕt n¨m 1867) - nhµ kinh doanh vµ nhµ chÝnh luËn ë Ve-xt¬-pha-li,
Anh, ngêi kÕ tôc trêng ph¸i kinh tÕ chÝnh trÞ häc cæ ®iÓn.- 256.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1002 1003
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
Mo-ren-li (Morelly) (thÕ kû XVIII) - ®¹i biÓu næi tiÕng cña chñ nghÜa céng s¶n b×nh qu©n M«ng-tª-x¬ (Montez), L«-la (1818-1861) - ngêi phiªu lu, n÷ diÔn viªn móa næi tiÕng, vµo
kh«ng tëng ë Ph¸p.- 43. nh÷ng n¨m 1846-1848 lµ ngêi ®îc ¸i mé cña vua Ba-vi-e Lót-vÝch I; sau khi nhµ vua
M«-da (Mozart), V«n-ph¬-g¨ng A-ma-®«-x¬ (1756-1791)- nh¹c sÜ vÜ ®¹i ngêi ¸o.- 123. tõ bá ngai vµng bµ sang sinh sèng ë Lu©n §«n, ®Õn n¨m 1851 th× sang Mü.- 126, 129.
M«-li-c«i (Molikoy), P. (trong bµi viÕt sai lµ: M«-li-na-ri) - ngêi Hung-ga-ri lu vong, ®Çu Muy-l¬ (Müller), Vin-hem (bót danh lµ V«n-phg¨ng M uy-l¬ Ph«n C«-nÝch-xvin-t¬)
nh÷ng n¨m 50 thÕ kû XIX lµ thµnh viªn cña Liªn ®oµn d©n chñ Hung-ga-ri ë Lu©n (1816-1873) - nhµ th¬ §øc, nh÷ng n¨m 40 lµ b¸c sÜ ë §uýt-xen-®oãc-ph¬.- 15, 36.
§«n.- 230, 235.
Muy-l¬ Tª-l¬-rinh (Müller-Tellering), A-ma-li-a - n÷ diÔn viªn §øc, vî cña £-®u-a Muy-l¬
M«-li-na-ri - xem M«-li-c«i, P.
Tª-l¬-rinh.- 702, 712.
M«-ra-x¬ (Moras) - ngêi §øc lu vong, thµnh viªn Héi d©n chñ Bruy-xen n¨m 1847.-
* Muy-l¬ Tª-l¬-rinh (Müller-Tellering), £-®u-a (sinh kho¶ng n¨m 1808) - luËt gia vµ nhµ
136-139, 147.
chÝnh luËn §øc, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n, nh÷ng n¨m 1848-1849 lµ céng t¸c viªn cña tê
M«-r« §¬ Gi«ng-nÐt (Moreau de JonnÌs), A-lÕch-x¨ng-®r¬ (1778-1870) - nhµ kinh tÕ häc
"Neue Rheinische Zeitung", sau khi c¸ch m¹ng thÊt b¹i di c sang Anh, ®Êu tranh trªn
Ph¸p, t¸c gi¶ mét lo¹t t¸c phÈm nghiªn cøu vÒ thèng kª häc.- 834.
b¸o chÝ chèng sù vu khèng ®éc ¸c ®èi víi M¸c vµ ¡ng-ghen; n¨m 1852 di c sang Mü.-
M«i-r¬ (Mäurer), HÐc-man (1813- kho¶ng 1882) - nhµ v¨n §øc theo khuynh híng d©n
245, 253, 702-703, 712-713, 749, 752, 757-758, 765.
chñ, lµ thµnh viªn cña Liªn minh nh÷ng ngêi bÞ h¾t hñi, sau ®ã lµ thµnh viªn cña
Liªn ®oµn nh÷ng ngêi chÝnh nghÜa.- 73, 95, 126, 617-620.
M«n ( Moll), I-«-dÐp (1813-1849) - nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña phong trµo c«ng nh©n §øc
vµ phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ, lµm nghÒ ch÷a ®ång hå; lµ mét trong nh÷ng ngêi
l·nh ®¹o cña Liªn ®oµn nh÷ng ngêi chÝnh nghÜa, lµ ñy viªn Ban chÊp hµnh trung
¬ng Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, th¸ng B¶y - th¸ng ChÝn 1848 lµ chñ tÞch Héi
liªn hiÖp c«ng nh©n Khuªn, ñy viªn ñy ban cña nh÷ng ngêi d©n chñ vïng Ranh; sau
sù kiÖn th¸ng ChÝn 1848 ë Khuªn di c sang Lu©n §«n, sau ®ã Ýt l©u l¹i tõ Lu©n §«n
trë vÒ díi mét tªn gäi kh¸c vµ ho¹t ®éng tuyªn truyÒn trong nh÷ng vïng ë §øc; tham
gia cuéc khëi nghÜa Ba-®en - Pphan-x¬ n¨m 1849, bÞ tö trËn trong cuéc chiÕn ®Êu ë
Muèc.- 185, 860.
M«n-tª-cu-cu-li (Montecucculi), Rai-mun-®¬ (1609-1681) - tíng ¸o vµ nhµ v¨n viÕt vÒ
chiÕn tranh, t¸c gi¶ mét lo¹t nh÷ng t¸c phÈm vÒ nh÷ng vÊn ®Ò qu©n sù.-794.
M«ng-ta-l¨m-be (Montalembert), S¸c-l¬ (1810-1870) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ vµ nhµ chÝnh
luËn Ph¸p, thêi kú nÒn céng hßa thø hai lµ nghÞ sÜ Quèc héi lËp hiÕn vµ Quèc héi lËp
ph¸p, theo ph¸i Oãc-lª-¨ng, ®øng ®Çu ®¶ng Thiªn chóa gi¸o; ñng hé Lu-i B«-na-p¸c-t¬
trong cuéc chÝnh biÕn ngµy 2 th¸ng Ch¹p 1851, nhng ch¼ng bao l©u l¹i chuyÓn sang
ph¸i ®èi lËp.- 283.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1004 1005
B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi
235, 274, 464-465, 813.
N
Oen-lin-t¬n (Wellington), ¸c-tuya Oen-xli, c«ng tíc (1769-1852)- nhµ ho¹t ®éng nhµ níc
vµ thèng tíng Anh, ®¶ng viªn ®¶ng To-ri; nh÷ng n¨m 1808-1814 vµ 1815 chØ huy c¸c
Na-p«-lª-«ng I B«-na-p¸c-t¬ (1769-1821) - hoµng ®Õ Ph¸p (1804-1814 vµ 1815).- 305, 333,
®éi qu©n trong c¸c cuéc chiÕn tranh chèng níc Ph¸p díi thêi Na-p«-lª-«ng; thñ
343, 348, 354, 355, 367, 373, 512, 579, 557, 559, 610, 792.
tíng (1828-1830), bé trëng ngo¹i giao (1834-1835).- 305, 347, 348, 366, 375.
Na-p«-lª-«ng III (Lu-i Na-p«-lª-«ng B«-na-p¸c-t¬) (1808-1873) - ch¸u Na-p«-lª-«ng I, tæng
Oãc-lª-¨ng (dßng hä) - triÒu ®¹i vua ë Ph¸p (1830-1848).- 563.
thèng nÒn Céng hßa thø hai (1848-1851), hoµng ®Õ Ph¸p (1852-1870).- 273, 283, 291,
382, 387, 391, 396, 438, 525, 531, 535, 537, 557, 559, 563-576, 728, 853. ¤-b¬-may-¬ (Obermeyer) - chñ c¨n nhµ ë En-b¬-phen-®¬, t¹i ®©y vµo n¨m 1845 ®· diÔn ra
nh÷ng cuéc häp cña nh÷ng ngêi céng s¶n.- 38.
*Nau-t¬ (Naut), Xtª-phan A-®«n-ph¬ - th¬ng gia ë Khuªn, vµo nh÷ng n¨m 1848-1849 chÞu
tr¸ch nhiÖm xuÊt b¶n tê "Neue Rheinische Zeitung".- 42, 208, 722, 733, 756, 761, 764, ¤-®i (Osy) - nhµ quý téc BØ, nh÷ng n¨m 40 thÕ kû XIX ®Çu c¬ tÝch tr÷ lóa m×.- 678.
770, 868, 872, 874.
¤-®i (Hody), A.V. - trëng c¬ quan an ninh ë Bruy-xen nh÷ng n¨m 40 thÕ kû XIX.- 635.
Nau-vÐc (Nauwerck), C¸c (1810-1891) - nhµ chÝnh luËn §øc, thuéc nhãm "Nh÷ng ngêi tù
¤-nª-man (Ohnemans), En-ghen-bÐc (sinh n¨m 1814) - thî thñ c«ng §øc, sèng lu vong ë
do" cña ph¸i Hª-ghen trÎ ë BÐc-lin.- 32.
Bruy-xen vµo nh÷ng n¨m 40, thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n.-148.
N©y-pia (Napier), Uy-li-am Phren-xÝt Pa-t¬-rÝch (1785-1860) - viªn tíng vµ nhµ sö häc
¤-oen (Owen), R«-bíc (1771-1858) - nhµ x· héi chñ nghÜa kh«ng tëng vÜ ®¹i ngêi Anh.-
qu©n sù Anh, tham gia cuéc chiÕn tranh trªn b¸n ®¶o I-bª-ri-c¬ (1808-1814).- 305, 323,
43, 236, 387.
348, 794.
¤ C«-no (O' Connor), PhÐc-giuýt (1794-1855) - mét trong nh÷ng thñ lÜnh cña phong trµo
Ni-c«-lai I (1796-1855) - Hoµng ®Õ Nga (1825-1855).- 229, 379, 505.
HiÕn ch¬ng thuéc c¸nh t¶, ngêi s¸ng lËp vµ tæng biªn tËp b¸o "Northern Star"; sau
Noi-bÕch (Neubeck), Phi-lÝp - thÇy gi¸o ngêi §øc ë Ma-in-x¬ nh÷ng n¨m 40 thÕ kû XIX.-
n¨m 1848 theo chñ nghÜa c¶i l¬ng.- 158, 164, 183, 217, 248, 259, 260, 293, 356, 531,
174, 194.
554.
Noi-hau-d¬ (Neuhaus) - b¸c sÜ ë Thuy-rinh-ghen, chØ huy mét ®¬n vÞ trong qu©n ®éi c¸ch
¤n-xèp (Allsop), T«-m¸t (1795-1880) - ngêi m«i giíi ë thÞ trêng chøng kho¸n Anh; nhµ
m¹ng Ba-®en - Pphan-x¬ n¨m 1849.- 356.
chÝnh luËn, theo ph¸i HiÕn ch¬ng, n¨m 1858 cÊp tiÒn cho viÖc Oãc-xi-ni mu s¸t
Nèt-i-ung (Nothjung), Pª-t¬ (kho¶ng 1823-1866) - thî may ngêi §øc, thµnh viªn Héi liªn Na-p«-lª-«ng III.- 531.
hiÖp c«ng nh©n Khuªn vµ Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n, mét trong nh÷ng bÞ c¸o
* èp-pen-hai-m¬ (Oppenheim), §a-g«-bÐc (1809-1889) - nhµ chÝnh luËn §øc, theo ph¸i
t¹i vô ¸n nh÷ng ngêi céng s¶n ë Khuªn (1852), bÞ kÕt ¸n s¸u n¨m tï giam.- 395,
Hª-ghen trÎ, mét trong nh÷ng ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm xuÊt b¶n tê "Rheinische
415, 465.
Zeitung"; vÒ sau ®· tõ bá ho¹t ®éng chÝnh trÞ.- 598-600.
èp-pen-hai-m¬ (Oppenheim), Hen-rÝch BÐc-h¸c (1819-1880) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ,
nhµ kinh tÕ häc vµ nhµ b¸o §øc, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n; n¨m 1848 lµ mét trong
nh÷ng biªn tËp viªn cña tê b¸o "Reform" ë BÐc-lin; tõ n¨m 1849 ®Õn n¨m 1861 sèng
O lu vong ë Thôy SÜ, Ph¸p vµ Anh; vÒ sau theo chñ nghÜa tù do d©n téc.- 278, 325, 359,
459, 467, 468, 818, 844.
èt-te-r¬-bÐc-g¬ (Otterberg), V.- nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n §øc, ñy viªn Héi c«ng nh©n §øc ë
O¸t-x¬ (Watts), Gi«n (1818-1887) - nhµ chÝnh luËn Anh, lóc ®Çu lµ nhµ kh«ng tëng x·
Bruy-xen n¨m 1847.- 136, 355.
héi chñ nghÜa, sau ®ã lµ phÇn tö tù do t s¶n, kÎ biÖn hé cho chñ nghÜa t b¶n.- 69,
nguon tai.lieu . vn