1. Trang Chủ
  2. Triết học
  3. [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 27 phần 1

[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 27 phần 1

Một vài điều không được diễn đạt một cách rõ ràng và/hay được diễn giải khác nhau. Thí dụ như rút kinh nghiệm từ Công xã Paris, Marx đã viết rằng giai cấp công nhân không thể đơn giản chỉ chiếm lấy bộ máy nhà nước có sẵn và vận hành nó cho các mục đích riêng của mình Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. C .M¸c vµ P h.¡ng-ghen Toµn tËp Héi ®ång xuÊt b¶n toµn tËp C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen TËp 27 GS. NguyÔn §øc B×nh Uû viªn Bé ChÝnh trÞ Ban ch

Thể loại Tài liệu miễn phí Triết học

Số trang 70

Ngày tạo 8/29/2018 8:26:42 PM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước

Tên tệp

Tải [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx -... (.pdf)

Xem mẫu

  1. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. C .M¸c vµ P h.¡ng-ghen Toµn tËp Héi ®ång xuÊt b¶n toµn tËp C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen TËp 27 GS. NguyÔn §øc B×nh Uû viªn Bé ChÝnh trÞ Ban chÊp hµnh trung ­¬ng §¶ng Th­ tõ céng s¶n ViÖt Nam, Chñ tÞch Héi ®ång GS. §Æng Xu©n Kú ViÖn tr­ëng ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin vµ t­ (th¸ng hai 1842 - th¸ng ch¹p 1851) t­ëng Hå ChÝ Minh, Phã chñ tÞch (th­êng trùc) Héi ®ång GS. PTS. TrÇn Ngäc Hiªn Phã gi¸m ®èc Häc viÖn chÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh, uû viªn PGS. Hµ Häc Hîi Phã tr­ëng ban T­ t­ëng - V¨n hãa Trung ­¬ng §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, uû viªn Phã gi¸m ®èc Trung t©m khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n GS. PTS. Ph¹m Xu©n Nam quèc gia, uû viªn GS. TrÇn Nh©m Gi¸m ®èc - Tæng biªn tËp Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia uû viªn GS. TrÇn Xu©n Tr­êng Trung t­íng, ViÖn tr­ëng Häc viÖn chÝnh trÞ - qu©n sù, Sù thËt uû viªn Hµ Néi - 1996
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 6 7 L êi nhµ xuÊt b¶n TËp 27 cña bé Toµn tËp C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen më ®Çu nh÷ng tËp th­ tõ trao ®æi gi÷a hai nhµ kinh ®iÓn víi nhau vµ gi÷a hai «ng víi nh÷ng ng­êi kh¸c. Trong lÇn xuÊt b¶n nµy, nh÷ng tËp th­ ®ã ®­îc in thµnh 13 tËp, tõ tËp 27 ®Õn tËp 39. Lµ mét phÇn quan träng trong di s¶n lý luËn vµ t­ t­ëng cña c¸c nhµ kinh ®iÓn, c¸c tËp th­ tõ cho ta mét bøc tranh sinh ®éng, phong phó vµ toµn diÖn vÒ ho¹t ®éng lý luËn vµ thùc tiÔn, vÒ t×nh b¹n vµ sù céng t¸c chÆt chÏ cña hai «ng trong ho¹t ®éng c¸ch m¹ng vµ ho¹t ®éng khoa häc s¸ng t¹o. MÆt kh¸c nh÷ng bøc th­ cßn ph¶n ¸nh cuéc ®Êu tranh quyÕt liÖt cña hai «ng ®Ó b¶o vÖ chñ nghÜa céng s¶n khoa häc, phª ph¸n chñ nghÜa bÌ ph¸i, sù chia rÏ trong phong trµo c«ng nh©n. §iÒu ®Æc biÖt bæ Ých lµ qua c¸c tËp th­ nµy ta cã thÓ t×m thÊy nhiÒu ®iÒu quan träng mµ ch­a bao giê hai «ng nªu trªn s¸ch b¸o c«ng khai. TËp 27 trong bé Toµn tËp bao gåm nh÷ng bøc th­ trong thêi gian 1842 - 1851, thêi kú tr­íc c¸ch m¹ng d©n chñ t­ s¶n 1848 - 1849 ë c¸c n­íc ch©u ¢u, trong vµ sau cuéc c¸ch m¹ng ®ã. C¸c bøc th­ ph¶n ¸nh b­íc chuyÓn cña M¸c vµ ¡ng-ghen tõ chñ nghÜa d©n chñ c¸ch m¹ng sang chñ nghÜa céng s¶n khoa häc, sù h×nh thµnh chñ nghÜa céng s¶n khoa häc, ho¹t ®éng cña hai «ng trong c¸ch m¹ng d©n chñ t­ s¶n, tæng kÕt vÒ mÆt lý luËn kinh nghiÖm c¸ch m¹ng vµ hoµn thiÖn thªm mét b­íc s¸ch l­îc c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n. C¸c bøc th­ cßn thÓ hiÖn qu¸ tr×nh M¸c vµ ¡ng-ghen viÕt nh÷ng t¸c phÈm næi tiÕng nh­ "Gia ®×nh thÇn th¸nh", "HÖ t­ t­ëng §øc",...; vµ cho thÊy râ cuéc ®Êu tranh cña hai «ng chèng c¸c t­ t­ëng phi khoa häc kh¸c nh­ t­ t­ëng c¶i l­¬ng tiÓu t­ s¶n cña Pru-®«ng, chñ nghÜa x· héi b×nh qu©n cña Vai-tlinh,..., lý thuyÕt cña ph¸i Hª-ghen trÎ, triÕt häc Phoi-¬-b¾c... C¸c bøc th­ trong tËp nµy chia lµm hai phÇn. PhÇn ®Çu lµ th­ tõ trao ®æi gi÷a M¸c vµ ¡ng-ghen. PhÇn sau lµ th­ cña M¸c vµ ¡ng-ghen trao ®æi víi nh÷ng ng­êi kh¸c. TËp nµy ®­îc dÞch dùa vµo b¶n tiÕng Nga bé Toµn tËp C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen tËp 27 do Nhµ xuÊt b¶n s¸ch chÝnh trÞ quèc gia Liªn X« xuÊt b¶n t¹i M¸t-xc¬-va n¨m 1962.
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 8 9 Ngoµi
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 8 9 phÇn chÝnh v¨n chóng t«i cßn in kÌm theo phÇn chó thÝch vµ c¸c b¶n chØ dÉn do ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin Liªn X« (tr­íc ®©y) biªn so¹n ®Ó b¹n ®äc tham kh¶o. C¸c t¸c phÈm cña M¸c vµ ¡ng-ghen ®­îc nh¾c ®Õn trong tËp nµy ®Òu ®­îc dÉn theo C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt do Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia xuÊt b¶n t¹i Hµ Néi, vµ ®­îc ghi v¾n t¾t lµ Toµn tËp, tiÕp ®ã lµ sè tËp, n¨m xuÊt b¶n cña tËp ®ã vµ sè trang ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò ®­îc dÉn. §ång thêi víi viÖc xuÊt b¶n bé Toµn tËp C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen chóng t«i sÏ tæ chøc biªn so¹n s¸ch giíi thiÖu néi dung mçi tËp vµ c¸c t­ t­ëng c¬ b¶n trong c¸c t¸c phÈm chÝnh cña hai nhµ kinh ®iÓn. PhÇn thø nhÊt Th¸ng 5-1996 Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia Th­ tõ trao ®æi Gi÷a C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen T h¸ng m­êi 1844 - th¸ng ch¹p 1851
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 10 11 N ¨m 1844 1 ¨ ng-ghen göi m¸c 1 ë P a-ri [B¸c-men, ®Çu th¸ng M­êi 1844] M¸c th©n mÕn! Ch¾c h¼n anh thÊy ng¹c nhiªn v× cho ®Õn nay t«i kh«ng cho hay tin vÒ m×nh, vµ anh hoµn toµn cã lý. Song, ngay c¶ giê ®©y t«i còng kh«ng thÓ th«ng b¸o cho anh mét ®iÒu g× x¸c ®Þnh vÒ sù trë vÒ cña t«i. §· ba tuÇn nay t«i cã mÆt ë B¸c-men vµ gi¶i trÝ, trong chõng mùc cã thÓ, gi÷a mét sè Ýt b¹n bÌ vµ t¹i gia ®×nh rÊt ®«ng ®óc, mµ may m¾n thay, trong ®ã cã mÊy phô n÷ ®¸ng yªu. ë ®©y kh«ng thÓ nãi ®Õn lµm viÖc ®­îc, nhÊt lµ c« em g¸i cña t«i1* ® · ®Ýnh h«n víi mét ng­êi céng s¶n ë Lu©n §«n, £-min Bl¨ng-c¬ - £-vÐc-bÕch cã biÕt nh©n vËt nµy, - v× thÕ b©y giê trong nhµ chóng t«i th­êng thÊy c¶nh bËn rén ®i l¹i tÊp nËp kh«ng t­ëng t­îng ®­îc. Tuy vËy, t«i hiÓu rÊt râ r»ng cuéc trë vÒ Pa-ri cña t«i sÏ cßn gÆp nhiÒu tr¾c trë vµ ch¾c ch¾n t«i sÏ cßn ph¶i ë l¹i §øc nöa n¨m n÷a, cã thÓ c¶ n¨m _____________________________________________________________________________________________ 1*- Ma-ri-a ¡ng-ghen
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 12 13 ¨ n g - g h e n g ö i m ¸ c, ® Çu t h ¸ n g m ­ ê i 18 4 4 ¨ n g - g h e n g ö i m ¸ c, ® Çu t h ¸ n g m ­ ê i 1 84 4 xóc víi nh÷ng ng­êi céng s¶n. NÕu cã thÓ t¸c ®éng trùc tiÕp vµo n÷a còng nªn. DÜ nhiªn, t«i sÏ lµm tÊt c¶ ®Ó tr¸nh ®iÒu ®ã, song anh nh©n d©n, th× chóng t«i ch¼ng bao l©u n÷a cã thÓ chiÕm ®­îc ®Þa vÞ kh«ng thÓ h×nh dung næi nh÷ng nguyªn do vôn vÆt, nh÷ng nçi e ng¹i thèng so¸i. Nh­ng ®iÒu nµy hÇu nh­ kh«ng thÓ lµm ®­îc, ®Æc biÖt cã tÝnh chÊt dÞ ®oan nh­ thÕ nµo ®ang ®­îc ng­êi ta nªu lªn ®Ó ®èi víi chóng t«i, nh÷ng ng­êi ho¹t ®éng trªn v¨n ®µn - chóng t«i ph¶n ®èi viÖc t«i ra ®i. ph¶i cã th¸i ®é «n hßa, nÕu kh«ng sÏ ph¶i vµo tï. Tuy vËy, ë ®©y T«i ®· cã mÆt ba ngµy ë Khuªn vµ rÊt ®çi kinh ng¹c tr­íc nh÷ng hoµn toµn an toµn, chóng t«i Ýt bÞ chó ý, chõng nµo chóng t«i cã th¸i kÕt qu¶ kh«ng thÓ t­ëng t­îng næi cña c«ng t¸c tuyªn truyÒn cña ®é «n hßa, v× thÕ t«i nghÜ r»ng do cã nh÷ng sù lo ng¹i nªn H[Ðt-x¬] chóng ta. ë ®©y mäi ng­êi ho¹t ®éng rÊt tÝch cùc, nh­ng béc lé rÊt ®· h×nh dung ra ®ñ mäi ®iÒu khñng khiÕp ®ã th«i. ë ® ©y, cho ®Õn râ t×nh tr¹ng thiÕu mét ®iÓm tùa thÝch ®¸ng. Chõng nµo nh÷ng nay t«i tuyÖt nhiªn kh«ng bÞ quÊy rÇy, chØ cã mét lÇn viªn phã uû nguyªn lý cña chóng ta ch­a ®­îc ph¸t triÓn trong mét sè t¸c phÈm viªn c«ng tè ®· hái mét ng­êi trong chóng t«i vÒ t«i mµ th«i. TÊt c¶ vµ ch­a ®­îc rót ra, mét c¸ch l«-gÝch vµ xÐt trªn ph­¬ng diÖn lÞch nh÷ng g× cho ®Õn nay t«i biÕt ®­îc chØ cã vËy th«i. sö, tõ thÕ giíi quan cã tr­íc vµ tõ giai ®o¹n lÞch sö cã tr­íc, nh­ B¸o chÝ ë ®©y ®­a tin lµ ChÝnh phñ Phæ ®· truy tè BÐc-nai-x¬ ë lµ sù nèi tiÕp tÊt yÕu cña thÕ giíi quan vµ giai ®o¹n lÞch sö ®ã th× Pa-ri vµ ®· kÕt ¸n anh Êy2. Xin anh h·y biªn th­ cho t«i biÕt ®iÒu sÏ ch­a cã ®­îc ý thøc râ rµng thùc sù trong khèi ãc cña hä vµ ®a ®ã cã ®óng sù thËt kh«ng, vµ còng xin cho biÕt t×nh h×nh cuèn s¸ch sè hä sÏ mß mÉm trong bãng tèi mµ th«i. Sau ®ã, t«i ®· cã mÆt ë máng1* r a sao råi, - ch¾c h¼n cuèn s¸ch ®ã ®· hoµn tÊt. VÒ anh em §uýt-xen-®oãc-ph¬, t¹i ®ã trong sè anh em cña chóng t«i còng cã Bau-¬ th× ë ®©y kh«ng nghe thÊy tin tøc g× c¶, kh«ng ai biÕt g× vÒ vµi nh©n vËt ho¹t ®éng tÝch cùc. Song, nh÷ng ng­êi mµ t«i thÝch hä. Tr¸i l¹i, cho ®Õn nay vÉn cã nhu cÇu lín vÒ tê "Jahrbü cher"3. nhÊt vÉn lµ nhãm En-b¬-phen-®¬ mµ thÕ giíi quan nh©n ®¹o ®· thùc sù thÊm s©u vµo x­¬ng thÞt cña hä. Hä ®· thËt sù b¾t tay vµo Bµi b¸o cña t«i viÕt vÒ C¸c-lai-l¬2* ®· cã ®­îc kÕt qu¶ lín trong viÖc c¸ch m¹ng hãa kû c­¬ng gia ®×nh cña hä vµ hä lu«n lu«n tr¸ch "quÇn chóng" - thËt nùc c­êi! - trong khi ®ã chØ cã mét sè rÊt Ýt bè mÑ hä, nÕu nh÷ng ng­êi kia tù cho phÐp m×nh ®èi xö theo lèi quý ng­êi ®äc bµi viÕt vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ3*. §iÒu nµy còng dÔ hiÓu. téc víi nh÷ng ng­êi phôc dÞch trong nhµ hoÆc víi c«ng nh©n, - ®©y ë En-b¬-phen-®¬ c¸c ngµi linh môc, nãi riªng lµ «ng lµ kÕt qu¶ kh«ng nhá ®èi víi c¸i thµnh phè En-b¬-phen-®¬ gia Crum-ma-kh¬, còng ®¶ kÝch chóng t«i qua c¸c bµi thuyÕt gi¸o cña tr­ëng cña chóng t«i. Ngoµi nhãm nµy ra, ë En-b¬-phen-®¬ cßn cã hä; t¹m thêi hä míi chØ ®äc c¸c bµi thuyÕt gi¸o chèng l¹i th¸i ®é v« mét nhãm rÊt kh¸c, nh­ng ch­a ®Þnh h×nh ®Çy ®ñ. ë B¸c-men viªn thÇn cña thanh niªn. Tuy vËy, t«i cho r»ng sau ®ã sÏ diÔn ra ®ît lªn thanh tra c¶nh s¸t lµ mét ng­êi céng s¶n. Mét ng­êi b¹n cò tõ thêi ¸n nh÷ng ng­êi céng s¶n. Mïa hÌ n¨m ngo¸i trong kh¾p thµnh phè cßn lµ häc trß, nhµ gi¸o tr­êng tiÓu häc 1*, ®· ba ngµy nay ë trong nhµ t«i; anh nµy còng tiªm nhiÔm nÆng, mÆc dï ch­a bao giê tiÕp _____________________________________________________________________________________________ 1*. C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen. "Gia ®×nh thÇn th¸nh" _____________________________________________________________________________________________ 2*. Ph.¡ng-ghen. " T×nh c¶nh n­íc Anh. T«-m¸t C¸c-lai-l¬ "Qu¸ khø vµ hiÖn t¹i"" 1*- Vuèc-m¬ 3*. Ph.¡ng-ghen. " L­îc th¶o phª ph¸n khoa kinh tÕ chÝnh trÞ"
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 14 15 ¨ n g - g h e n g ö i m ¸ c, ® Çu t h ¸ n g m ­ ê i 18 4 4 ¨ n g - g h e n g ö i m ¸ c, ® Çu t h ¸ n g m ­ ê i 1 84 4 T«i cã ng­êi em trai1* h iÖn ®i lÝnh ë Khuªn, vµ hiÖn thêi cËu Êy En-b¬-phen-®¬, ®©u ®©u ng­êi ta còng bµn t¸n vÒ nh÷ng kÎ v« ®¹o ch­a bÞ nghi ngê, cã thÓ sö dông ®Þa chØ cña cËu Êy ®Ó göi th­ cho nµy. Nãi chung, ë ®©y ®· diÔn ra nh÷ng thay ®æi tuyÖt vêi. Tõ khi 4 H[Ðt-x¬] vµ cho nh÷ng ng­êi kh¸c. Nh­ng t¹m thêi t«i ch­a biÕt t«i ®i khái , Vóp-p¬-tan ®· ®¹t ®­îc mét sù tiÕn bé lín lao vÒ mäi ®Þa chØ chÝnh x¸c cña cËu Êy; v× thÕ t«i ch­a thÓ th«ng b¸o ®Þa chØ mÆt so víi n¨m m­¬i n¨m trë l¹i ®©y. TÊt c¶ nhÞp ®iÖu cña ®êi Êy cho anh ®­îc. sèng x· héi ®· trë nªn v¨n minh h¬n nhiÒu, sù quan t©m ®Õn chÝnh trÞ vµ th¸i ®é phÉn né chèng ®èi ®· trë thµnh phæ biÕn, c«ng nghiÖp T«i ®· cã mÆt ë En-b¬-phen-®¬ tõ lóc t«i viÕt nh÷ng dßng tr­íc ®¹t ®­îc nh÷ng th¾ng lîi to lín, nh÷ng khu phè míi ®· ®­îc x©y ®©y vµ t«i l¹i gÆp mét sè nh÷ng ng­êi céng s¶n mµ tr­íc kia t«i dùng, hµng lo¹t c¸nh rõng ®· bÞ chÆt s¹ch, vµ giê ®©y toµn bé ®Þa ch­a hÒ quen biÕt. Dï ®i ®Õn ®©u, nh×n vÒ phÝa nµo ta còng ®Òu gÆp ph­¬ng nµy ®ang ë vµo tr×nh ®é, nãi ®óng ra, cao h¬n chø kh«ng nh÷ng ng­êi céng s¶n. Cã mét ng­êi céng s¶n ®Çy nhiÖt huyÕt, lµ thÊp h¬n tr×nh ®é trung b×nh cña nÒn v¨n minh §øc, vËy mµ míi häa sÜ vÏ tranh biÕm häa vµ míi b¾t ®Çu b¾t tay vÏ ®Ò tµi lÞch sö, - chØ bèn n¨m vÒ tr­íc ®Þa ph­¬ng nµy cßn ë d­íi tr×nh ®é nµy hä anh ta lµ Den - hai th¸ng n÷a sÏ ®i Pa-ri. T«i sÏ viÕt giÊy giíi nhiÒu; tãm l¹i, ë ®©y ®ang t¹o ra mét c¬ së tuyÖt vêi cho nh÷ng thiÖu cho anh Êy ®Õn chç c¸c anh. TÊt c¶ c¸c anh sÏ thÝch anh Êy - nguyªn lý cña chóng ta, vµ nÕu chóng t«i thu hót ®­îc vµo phong anh Êy lµ mét ng­êi ®Çy nhiÖt huyÕt, mª ©m nh¹c vµ héi häa, anh trµo nh÷ng ng­êi thî nhuém vµ nh÷ng ng­êi thî tÈy sîi s«i næi, Êy sÏ cã thÓ lµm häa sÜ tranh biÕm häa gióp chóng ta. Cã thÓ, ®Õn ®Çy nhiÖt huyÕt th× thµnh phè Vóp-p¬-tan cña chóng t«i sÏ cßn lóc Êy chÝnh t«i còng ®Õn chç c¸c anh, song ®iÒu nµy cßn lµ mét vÊn lµm cho anh ng¹c nhiªn n÷a. Kho¶ng hai n¨m nay c«ng nh©n ®· ®Ò kh«ng ch¾c ch¾n l¾m. ®¹t ®Õn tr×nh ®é tét ®Ønh cña nÒn v¨n minh cò, vµ sù ph¶n kh¸ng Tê "Vorw ärts!"5 ë ® ©y nhËn ®­îc cã vµi b¶n; t«i ®· quan t©m lµm cña hä chèng l¹i chÕ ®é x· héi cò ®­îc thÓ hiÖn qua sù gia t¨ng thÕ nµo nh÷ng ng­êi kh¸c còng ®Æt mua. §Ò nghÞ tæ ph¸t hµnh h·y nhanh chãng nh÷ng vô téi ¸c, nh÷ng vô c­íp bãc vµ giÕt ng­êi. göi nh÷ng sè b¸o in thö ®Õn En-b¬-phen-®¬ xem sao, cho Ri-síc Vµo buæi tèi ngoµi ®­êng phè rÊt mÊt an ninh, giai cÊp t­ s¶n bÞ Rèt, cho ®¹i óy Vin-hem Bl¨ng-c¬ em, cho Ph.V.St¬-ruy-c¬, cho ®¸nh, bÞ chÐm vµ bÞ c­íp bãc, vµ nÕu ë ®©y sù ph¸t triÓn cña M©y-¬, mét chñ qu¸n r­îu ë Phun-ken-st¬-ra-x¬ (nh÷ng ng­êi nh÷ng ng­êi v« s¶n sÏ diÔn ra theo nh÷ng quy luËt gièng nh­ ë céng s¶n th­êng tô häp t¹i qu¸n r­îu nµy) - tÊt c¶ ®Òu ®Ó trong c¸c Anh, th× ch¼ng bao l©u n÷a hä sÏ hiÓu ra r»ng nÕu ph¶n kh¸ng phong b× th«ng qua trung gian lµ nhµ bu«n s¸ch cña ®¶ng céng s¶n b»ng c¸ch ®ã ®Ó chèng l¹i x· héi cò - nh­ nh÷ng c¸ nh©n ®¬n lÎ Bª-®ª-c¬ còng ë ®Þa ®iÓm trªn. Khi nµo nh÷ng ng­êi nµy thÊy râ lµ vµ b»ng con ®­êng b¹o lùc, - th× sÏ lµ ®iÒu v« Ých, ®Õn lóc Êy, hä b¸o ®Õn tay hä th× hä sÏ th­êng xuyªn ®Æt mua. Anh h·y göi ®Õn sÏ ph¶n kh¸ng chèng l¹i x· héi Êy víi phÈm chÊt phæ biÕn míi, §uýt-xen-®oãc-ph¬ cho V.Muy-l¬, tiÕn sÜ y khoa, cã thÓ göi ®Õn nh­ nh÷ng con ng­êi, b»ng con ®­êng chñ nghÜa céng s¶n. NÕu Khuªn cho tiÕn sÜ y khoa §Ðt-xte, cho chñ qu¸n r­îu Luª-khen, cho nh­ cã thÓ chØ ra cho hä con ®­êng ®i th× tuyÖt qu¸! Nh­ng ®iÒu _____________________________________________________________________________________________ ®ã kh«ng thÓ lµm ®­îc. 1*- HÐc-man ¡ng-ghen
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 16 17 ¨ n g - g h e n g ö i m ¸ c, ® Çu t h ¸ n g m ­ ê i 18 4 4 ¨ n g - g h en g ö i m ¸ c , 1 9 t h ¸n g m ­ ê i m é t 1 8 4 4 ng­êi em vî cña anh1* , v.v.. §­¬ng nhiªn, tÊt c¶ ®Òu th«ng qua m¸i vµ c¶m thÊy m×nh lµ mét con ng­êi ®Õn nh­ thÕ, nh­ thêi gian nhµ bu«n s¸ch vµ göi trong c¸c phong b×. m­êi ngµy mµ t«i ®· ë chç anh. Song xin anh h·y cè g¾ng lµm thÕ nµo ®Ó nh÷ng tµi liÖu do anh Cßn vÒ c«ng viÖc dù ®Þnh lµm th× t«i vÉn ch­a cã dÞp thùc hiÖn thu thËp ®­îc nhanh chãng ra m¾t ng­êi ®äc6. Tõ l©u ®· ®Õn lóc nh÷ng b­íc nµo ®ã theo h­íng Êy. ph¶i lµm viÖc nµy. T«i còng sÏ b¾t tay lµm viÖc mét c¸ch thÝch ®¸ng vµ ngay h«m nay t«i sÏ l¹i b¾t ®Çu viÕt. TÊt c¶ nh÷ng ng­êi §øc C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn s¸ch: "Der In theo b¶n viÕt tay ®Òu cßn rÊt m¬ hå vÒ tÝnh chÊt kh¶ thi trong thùc tiÔn cña chñ nghÜa Briefwechsel zwischen F.Engels und K.Marx". Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc céng s¶n. §Ó chÊm døt t×nh tr¹ng lung tung ®ã t«i sÏ viÕt mét cuèn Bd. I, Stuttgart, 1913 s¸ch nhá trong ®ã t«i sÏ nªu râ nh÷ng g× trªn thùc tÕ ®· lµm ®­îc råi vÒ ph­¬ng diÖn nµy, vµ d­íi mét h×nh thøc phæ cËp t«i sÏ kÓ vÒ thùc tiÔn hiÖn hµnh cña chñ nghÜa céng s¶n ë Anh vµ ë Mü7. C«ng viÖc nµy sÏ cho¸n cña t«i kho¶ng ba ngµy vµ sÏ gióp gi¶i thÝch râ 2 nhiÒu vÊn ®Ò cho ng­êi cña ta. T«i ®· tin ch¾c vµo ®iÒu nµy trong ¨ ng-ghen göi m¸c thêi gian t«i cã nh÷ng cuéc luËn ®µm víi c«ng chóng ë ®©y. ë P a-ri VËy lµ, cÇn h¨ng h¸i b¾t tay vµo viÖc vµ nhanh chãng xuÊt b¶n! Anh h·y cho t«i göi lêi chµo ®Õn £-vÐc-bÕch, Ba-cu-nin, Ge-ri-¬ vµ nh÷ng anh em kh¸c, cïng cho t«i göi lêi chµo ®Õn phu nh©n cña anh, Sè 2 B[¸c-men], 19 th¸ng M­êi mét 1844 anh h·y mau mau viÕt th­ cho biÕt vÒ mäi chuyÖn. NÕu bøc th­ nµy ®Õn víi anh ch­a bÞ bãc xem, th× xin h·y viÕt vµ göi theo ®Þa chØ M¸c th©n mÕn! "Ph.V.St¬-ruy-c¬ vµ nh÷ng ng­êi kh¸c, En-b¬-phen-®¬"; xin anh h·y C ¸ch ®©y kho¶ng hai tuÇn t«i ®· nhËn ®­îc cña anh vµ cña göi th­ trong phong b×, cè g¾ng ghi b»ng nÐt ch÷ n¾n nãt, trong B[Ðc-nai-x¬] mÊy dßng ®Ò ngµy 8 th¸ng M­êi, cã ®ãng dÊu b­u tr­êng hîp ng­îc l¹i th× h·y göi theo mét ®Þa chØ kh¸c nµo ®ã trong ®iÖn: Bruy-xen, 27 th¸ng M­êi. GÇn nh­ ®óng vµo lóc anh viÕt th­ sè nh÷ng ®Þa chØ t«i ®Ó l¹i cho £-vÐc-bÕch. T«i rÊt muèn biÕt xem cho t«i th× t«i l¹i göi l¸ th­ cho anh, göi theo ®Þa chØ phu nh©n cña c¸i h×nh thøc bÒ ngoµi thuÇn tóy kiÓu phô n÷ cña bøc th­ t«i göi anh. T«i hy väng anh ®· nhËn ®­îc l¸ th­ ®ã. §Ó sau nµy cã thÓ yªn liÖu cã lõa ®­îc bän mËt th¸m b­u ®iÖn hay kh«ng. t©m r»ng kh«ng mét ai chÆn gi÷ c¸c bøc th­ cña chóng ta, t«i ®Ò Th«i nhÐ, anh C¸c th©n mÕn, xin chóc anh kháe vµ mong anh h·y nghÞ ®¸nh dÊu chóng. VÝ dô, bøc th­ lÇn nµy cña t«i lµ bøc th­ sè mau biªn th­ phóc ®¸p. Ch­a mét lÇn nµo t«i l¹i cã t©m tr¹ng tho¶i 2, vµ khi nµo anh viÕt th­ cho t«i, xin h·y cho biÕt anh ®· nhËn _____________________________________________________________________________________________ ®­îc bøc th­ sè mÊy vµ liÖu tÊt c¶ chóng cã ®Õn tay anh kh«ng. 1*- Õt-ga ph«n Ve-xt¬-pha-len
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 18 19 ¨ n g - g h en g ö i m ¸ c , 1 9 t h ¸ n g m ­ ê i m é t 1 8 4 4 ¨ n g - g h en g ö i m ¸ c , 1 9 t h ¸n g m ­ ê i m é t 1 8 4 4 sù chó ý cña giíi phi-li-xtanh ®èi víi nh÷ng vÊn ®Ò x· héi. C¸c cuéc C ¸ch ®©y mÊy ngµy t«i ®· cã mÆt ë Khuªn vµ Bon. ë K huªn mäi héi häp ®­îc triÖu tËp kh«ng xin phÐp, kh«ng th«ng b¸o cho c¶nh viÖc diÔn ra ®Òu tèt. Ch¾c lµ Grun ®· kÓ víi anh vÒ ho¹t ®éng cña s¸t biÕt. T¹i Khuªn ñy ban so¹n th¶o ®iÒu lÖ gåm mét nöa lµ ng­êi anh em ë ®ã. HÐt-x¬ còng ®Þnh, hai hay ba tuÇn lÔ n÷a, sÏ ®i Pa-ri cña chóng ta, ë En-b¬-phen-®¬ trong sè c¸c uû viªn trong uû ban nÕu anh Êy nhËn ®­îc sè tiÒn cÇn thiÕt cho viÖc ®ã. Giê ®©y t¹i ®Êy còng cã mét ng­êi cña ta, vµ nhê sù gióp søc cña ph¸i duy lý mµ c¸c anh ®· cã BuyÕc-ghÐc-x¬, nh­ vËy t¹o thµnh mét nhãm thËt sù chóng ta ®· lµm cho bän thuéc ph¸i sïng ®¹o hoµn toµn thÊt b¹i t¹i råi. Do vËy c¸c anh cµng Ýt cÇn ®Õn t«i, vµ ë ®©y ng­êi ta l¹i cµng hai héi nghÞ; b»ng ®¹i ®a sè phiÕu chóng ta ®· lo¹i bá ra khái ®iÒu cÇn ®Õn t«i. HiÖn nay t«i tuyÖt nhiªn kh«ng thÓ ®Õn ®Êy ®­îc - nÕu lÖ tÊt c¶ nh÷ng g× mang tÝnh chÊt C¬ §èc gi¸o 10. ThËt lµ thó vÞ khi lµm kh¸c ®i th× ch¾c ch¾n lµ t«i sÏ c·i cä víi toµn thÓ gia ®×nh t«i. thÊy ph¸i duy lý nµy víi c¸i ®¹o C¬ §èc trªn lý thuyÕt vµ víi chñ Ngoµi ra, ë ®©y t«i hiÖn ®ang cã mét cuèn tiÓu thuyÕt, vµ vÒ ph­¬ng nghÜa v« thÇn trong thùc tiÔn cña hä l©m vµo t×nh c¶nh nùc c­êi diÖn nµy tr­íc hÕt t«i còng ph¶i cã mét quyÕt ®Þnh nµo ®ã. Thªm nh­ thÕ nµo. VÒ nguyªn t¾c hä hoµn toµn thõa nhËn tÝnh chÊt ®óng vµo ®ã, mét ng­êi trong sè chóng ta dÉu sao còng ph¶i ë l¹i ®©y, v× ®¾n cña ph¸i C¬ §èc gi¸o ®èi lËp, nh­ng trªn thùc tÕ hä l¹i ®Ò nghÞ cÇn cã sù l·nh ®¹o c¸c anh em cña chóng ta, ®Ó hä cã thÓ lµm ®­îc r»ng trong ®iÒu lÖ hoµn toµn kh«ng nh¾c tíi ®¹o C¬ §èc mµ theo lêi c«ng viÖc thÝch ®¸ng, chø kh«ng ph©n t¸n vµo nh÷ng viÖc vôn vÆt cña chÝnh hä th× ®ã lµ c¬ së cña héi. §iÒu lÖ ph¶i chøa ®ùng c¸i g× vµ kh«ng ®i chÖch ®­êng. VÝ dô, I-ung vµ nhiÒu ng­êi kh¸c kh«ng còng ®­îc, miÔn lµ kh«ng ph¶i nguyªn t¾c sèng cßn cña héi! Nh÷ng chÞu hiÓu r»ng gi÷a chóng ta vµ Ru-g¬ cã nh÷ng bÊt ®ång mang tÝnh con ng­êi Êy ®· hÕt søc ngoan c­êng b¶o vÖ c¸i lËp tr­êng nùc c­êi nguyªn t¾c8, vµ hä vÉn cø nghÜ r»ng ®ã chØ lµ nh÷ng sù lôc ®ôc c¸ cña m×nh, ®Õn nçi t«i hoµn toµn kh«ng thÊy cÇn ph¶i lªn tiÕng. nh©n. Khi ta nãi víi hä r»ng R[u-g¬] tuyÖt nhiªn kh«ng ph¶i lµ ng­êi Chóng ta ®· cã ®­îc mét ®iÒu lÖ mµ ng­êi ta kh«ng thÓ mong ®îi céng s¶n th× hä vÉn kh«ng tin ®iÒu ®ã vµ nghÜ r»ng chóng ta hµnh c¸i g× tèt h¬n thÕ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. Mét cuéc häp n÷a ®· ®éng hÊp tÊp s¬ xuÊt, ®Èy khái m×nh "mét c©y bót cã uy tÝn" lín nh­ ®­îc Ên ®Þnh vµo chñ nhËt tíi, nh­ng t«i kh«ng thÓ ®Õn dù ®­îc - R[u-g¬]! Anh b¶o biÕt lµm thÕ nµo víi hä? §µnh ph¶i chê ®Õn khi ngµy mai t«i ®Õn tØnh Ve-xt¬-pha-li. R[u-g¬] l¹i ®­a ra mét trß ngu ngèc ghª gím nµo ®ã, khiÕn cho ®iÒu T«i vïi ®Çu vµo c¸c s¸ch vµ b¸o chÝ Anh ®Ó trªn c¬ së ®ã t«i viÕt ®ã trë thµnh ad oculos1* râ rµng ®èi víi tÊt c¶ nh÷ng con ng­êi Êy. cuèn s¸ch cña m×nh vÒ t×nh c¶nh c«ng nh©n Anh1*. T«i hy väng ®Õn T«i thiÕt t­ëng cã Ýt hy väng vµo I[-ung]: anh ta kh«ng cã ®ñ tÝnh gi÷a hoÆc cuèi th¸ng Giªng t«i sÏ kÕt thóc cuèn nµy, v× ®· gÇn hai kiªn quyÕt. tuÇn lÔ tr­íc ®©y t«i ®· hoµn thµnh c«ng viÖc khã kh¨n nhÊt lµ s¾p ë chç chóng t«i giê ®©y ng­êi ta triÖu tËp c¸c cuéc héi häp ë kh¾p xÕp t­ liÖu. T«i sÏ ®­a ra cho ng­êi Anh thÊy mét b¶n liÖt kª tuyÖt 9 n¬i ®Ó lËp ra c¸c héi c¶i thiÖn t×nh c¶nh cña c«ng nh©n . §iÒu ®ã h¶o vÒ nh÷ng lçi lÇm cña hä. T«i buéc téi giai cÊp t­ s¶n Anh tr­íc t¹o nªn mét sù s«i ®éng lín trong hµng ngò ng­êi §øc vµ thu hót toµn thÕ giíi lµ nã ®· g©y nªn hµng lo¹t vô giÕt ng­êi, c­íp bãc vµ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1*- hiÓn nhiªn 1*- Ph.¡ng-ghen. "T×nh c¶nh cña giai cÊp lao ®éng ë Anh"
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 20 21 ¨ n g - g h en g ö i m ¸ c , 1 9 t h ¸ n g m ­ ê i m é t 1 8 4 4 ¨ n g - g h en g ö i m ¸ c , 1 9 t h ¸n g m ­ ê i m é t 1 8 4 4 g©y ra nh÷ng téi ¸c kh¸c. T«i viÕt b»ng tiÕng Anh phÇn mµo ®Çu d uy t©m §øc vµ lµ ng­êi theo chñ nghÜa duy t©m, nh­ng ®· biÕn thµnh ng­êi duy vËt vµ ng­êi theo chñ nghÜa kinh nghiÖm, trong khi cña cuèn s¸ch, phÇn nµy ®­îc in riªng vµ t«i sÏ göi cho c¸c nhµ l·nh 1* Êy th× Ben-tam chØ ®¬n thuÇn lµ mét phÇn tö kinh nghiÖm chñ nghÜa. ®¹o ®¶ng ë Anh, cho c¸c t¸c gia vµ cho c¸c nghÞ sÜ . Mong sao hä St[iÕc-n¬] Ýt triÖt ®Ó h¬n v× «ng ta tuy muèn tr¸nh, nh­ng l¹i kh«ng nhí ®Õn t«i. Tuy vËy, dÜ nhiªn, mÆc dï t«i ®Êm vµo bao cá, nh­ng tr¸nh ®­îc viÖc t¸i t¹o c¸i x· héi ®· ph©n ra thµnh nh÷ng nguyªn l¹i nh»m vµo con lõa, nghÜa lµ giai cÊp t­ s¶n §øc. T«i ®· nãi kh¸ tö riªng rÏ - mét viÖc mµ B[en-tam] ®ang lµm. Chñ nghÜa vÞ kû Êy râ rµng cho nã thÊy r»ng nã còng kh«ng tèt nh­ giai cÊp t­ s¶n Anh, chØ lµ b¶n thÓ ®· tù ý thøc ®­îc b¶n th©n trong x· héi hiÖn ®¹i vµ nh­ng nã l¹i hÕt søc kh«ng dòng c¶m nh­ thÕ, triÖt ®Ó nh­ thÕ vµ trong con ng­êi hiÖn ®¹i, vµ luËn cø cuèi cïng cña x· héi hiÖn ®¹i khÐo lÐo nh­ thÕ trong nghÖ thuËt bãc lét cña m×nh. Khi nµo t«i kÕt chèng l¹i chóng ta, lµ ®Ønh ®iÓm cña mäi häc thuyÕt trong khu«n thóc cuèn s¸ch nµy, t«i sÏ b¾t tay vµo viÕt lÞch sö ph¸t triÓn x· héi khæ tÝnh phi lý hiÖn h÷u. 11 cña n­íc Anh . C«ng viÖc nµy ®èi víi t«i cßn dÔ dµng h¬n, v× t«i ®· thu thËp xong t­ liÖu vµ trong ®Çu t«i ®· s¾p xÕp tµi liÖu ®©u vµo V× vËy mµ vÊn ®Ò nµy cã mét ý nghÜa to lín, to lín h¬n nhiÒu, ®Êy råi - ®èi víi t«i vÊn ®Ò ®· hoµn toµn râ rµng. Vµo kho¶ng thêi h¬n lµ sù suy nghÜ cña HÐt-x¬ ch¼ng h¹n. Chóng ta kh«ng ®­îc g¹t gian gi÷a chõng - nÕu t«i cã thêi gian - t«i sÏ cè g¾ng viÕt vµi cuèn nã sang mét bªn, mµ ng­îc l¹i, ®óng ra lµ cÇn sö dông nã nh­ lµ s¸ch máng, ®Æc biÖt chèng Li-xt¬12. sù biÓu hiÖn ®Çy ®ñ nhÊt cña tÝnh phi lý hiÖn h÷u, vµ dùa trªn c¬ së Êy ®Ó x©y tiÕp s au khi ®· ®¶o ng­îc nã. Chñ nghÜa vÞ kû Êy ®­îc Ch¾c r»ng anh ®· nghe ng­êi ta nãi ®Õn cuèn s¸ch cña StiÕc-n¬ n©ng lªn ®iÓm cùc ®oan, nã hÕt søc phi lý vµ ®ång thêi hÕt søc ®­îc 13 "KÎ duy nhÊt vµ së h÷u cña nã" , cã thÓ anh ®· cã trong tay cuèn ý thøc, cho nªn trong sù phiÕn diÖn cña nã th× nã kh«ng thÓ ®øng s¸ch ®ã råi. Vi-g¨ng ®· göi cho t«i b¶n dËp thö cña cuèn s¸ch ®ã; v÷ng ®­îc mét kho¶nh kh¾c vµ tÊt ph¶i tøc kh¾c biÕn thµnh chñ t«i ®· mang theo b¶n dËp thö ®Õn Khuªn vµ ®Ó l¹i ë chç HÐt-x¬. nghÜa céng s¶n. Thø nhÊt, kh«ng cã g× dÔ h¬n lµ chøng minh cho Nguyªn t¾c cña anh chµng StiÕc-n¬ nh©n tõ nµy - ch¾c anh cßn nhí St[iÕc-n¬] thÊy râ r»ng nh÷ng con ng­êi vÞ kû cña «ng ta sÏ kh«ng c¸i anh chµng SmÝt ng­êi BÐc-lin, c¸i anh chµng ®· viÕt vÒ "Nh÷ng tr¸nh khái trë thµnh nh÷ng ng­êi céng s¶n, ®¬n gi¶n chØ xuÊt ph¸t 14 bÝ mËt" trong tËp s¸ch cña Bun - ®ã lµ chñ nghÜa vÞ kû cña Ben-tam, tõ nh÷ng sù th«i thóc vÞ kû mµ th«i. §ã chÝnh lµ ®iÒu cÇn ph¶n b¸c chØ cã ®iÒu lµ nã ®­îc thÓ hiÖn triÖt ®Ó h¬n trªn mét ph­¬ng diÖn, l¹i «ng ta. Thø hai, cÇn nãi víi «ng ta r»ng tr­íc hÕt lµ tr¸i tim con cßn trªn mét ph­¬ng diÖn kh¸c th× Ýt triÖt ®Ó h¬n. TriÖt ®Ó h¬n lµ ng­êi trùc tiÕp mang tÝnh v« t­ - chÝnh v× chñ nghÜa vÞ kû cña m×nh - bëi v× St[iÕc-n¬], víi t­ c¸ch lµ ng­êi v« thÇn, ®· ®Æt c¸ nh©n cao vµ cã kh¶ n¨ng chÊp nhËn nh÷ng hy sinh vµ r»ng, do vËy, «ng ta h¬n Th­îng ®Õ, hay nãi ®óng h¬n, miªu t¶ c¸ nh©n nh­ nÊc tét cïng l¹i quay trë vÒ víi c¸i mµ «ng ta tÊn c«ng. Nhê nh÷ng ®iÒu tÇm nhÊt, trong khi ®ã th× Ben-tam l¹i ®Æt Th­îng ®Õ ë mét n¬i xa x«i th­êng nh­ vËy cã thÓ b¸c bá tÝnh phiÕn diÖn cña «ng ta. Nh­ng mï mê bªn trªn c¸ nh©n; tãm l¹i, bëi v× St[iÕc-n¬] dùa vµo chñ nghÜa chóng ta còng ph¶i tiÕp thu c¶ nh÷ng g× lµ ®óng ®¾n trong nguyªn _____________________________________________________________________________________________ lý Êy. DÉu sao th× trong nguyªn lý Êy cã ®iÒu ®óng ®¾n lµ: nÕu chóng 1*. Ph.¡ng-ghen. "Göi c¸c giai cÊp lao ®éng §¹i Bri-ten"
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 22 23 ¨ n g - g h en g ö i m ¸ c , 1 9 t h ¸ n g m ­ ê i m é t 1 8 4 4 ¨ n g - g h en g ö i m ¸ c , 1 9 t h ¸n g m ­ ê i m é t 1 8 4 4 nghiÖm, ®Æc biÖt phª ph¸n Phoi-¬-b¾c, vµ b©y giê lµ StiÕc-n¬. ta muèn b»ng c¸ch nµo ®ã gióp cho mét c«ng viÖc nµo ®ã th× tr­íc NhiÒu ®iÒu mµ HÐt-x¬ nãi vÒ Phoi-¬-b¾c, tá ra ®óng, nh­ng mÆt hÕt c«ng viÖc Êy ph¶i trë thµnh c«ng viÖc cña chÝnh chóng ta, lµ c«ng kh¸c, râ rµng lµ «ng ta vÉn cßn gi÷ mét sè hµnh vi duy t©m - khi viÖc cã tÝnh chÊt vÞ kû, do ®ã, xÐt theo ý nghÜa nµy - thËm chÝ kh«ng «ng ta nãi ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn th× «ng ta lu«n lu«n quy tô tÊt kÓ ®Õn nh÷ng kh¸t väng vËt chÊt nµo ®ã - chóng ta ®Òu lµ nh÷ng c¶ mäi c¸i thµnh c¸c ph¹m trï. V× vËy mµ «ng ta kh«ng thÓ viÕt ng­êi céng s¶n, ®¬n gi¶n xuÊt ph¸t tõ nh÷ng th«i thóc vÞ kû, vµ mét c¸ch phæ cËp, «ng ta tá ra qu¸ trõu t­îng ®Ó lµm nh­ thÕ. chÝnh v× xuÊt ph¸t tõ nh÷ng th«i thóc vÞ kû mµ chóng ta muèn trë Còng v× nguyªn nh©n Êy mµ «ng ta còng c¨m ghÐt mäi thø chñ thµnh nh÷ng con ng­êi, chø kh«ng ph¶i chØ lµ nh÷ng c¸ nh©n. HoÆc nghÜa vÞ kû vµ thuyÕt gi¶ng t×nh yªu ®èi víi con ng­êi v.v., mµ ®iÒu nãi theo c¸ch kh¸c: St[iÕc-n¬] tá ra cã lý khi «ng ta b¸c bá "con ®ã th× vÉn l¹i quy tô thµnh th¸i ®é tù hy sinh theo kiÓu C¬ §èc ng­êi" cña Ph[oi-¬-b¾c], chÝ Ýt còng lµ con ng­êi trong "B¶n chÊt gi¸o. Nh­ng nÕu c¸ nh©n mang tÝnh thÓ x¸c lµ c¬ së thùc sù, lµ cña ®¹o C¬ §èc". "Con ng­êi" cña Phoi-¬-b¾c lµ c¸i ph¸i sinh cña xuÊt ph¸t ®iÓm thùc sù cho "con ng­êi" cña chóng ta, th× ®­¬ng Th­îng ®Õ, Ph[oi-¬-b¾c] ®i tõ Th­îng ®Õ ®Õn "con ng­êi", vµ v× vËy nhiªn, chñ nghÜa vÞ kû - tÊt nhiªn, kh«ng nh÷ng chØ lµ chñ nghÜa vÞ "con ng­êi" cña «ng vÉn cßn ®­îc phñ lªn trªn mét líp hµo quang kû lý trÝ cña StiÕc-n¬, mµ cßn lµ chñ nghÜa vÞ kû cña tr¸i tim - còng trõu t­îng thÇn th¸nh. Cßn con ®­êng thËt sù dÉn ®Õn "con ng­êi" ph¶i lµ ®iÓm xuÊt ph¸t cho t×nh yªu cña chóng ta ®èi víi con ng­êi, l¹i lµ con ®­êng hoµn toµn ng­îc l¹i. Chóng ta ph¶i xuÊt ph¸t tõ nÕu kh«ng th× t×nh yªu Êy sÏ treo l¬ löng trong kh«ng khÝ. V× HÐt- c¸i "t«i", tõ c¸ nh©n mang tÝnh kinh nghiÖm, cã thÓ x¸c, nh­ng kh«ng x¬ ch¼ng bao l©u n÷a sÏ ®Õn chç anh, nªn ®Ých th©n anh cã thÓ ®µm ph¶i ®Ó dÉm ch©n ë ®iÓm nµy nh­ St[iÕc-n¬], mµ ph¶i tõ c¸ nh©n ®¹o víi «ng Êy vÒ ®Ò tµi nµy. Nãi chung, toµn bé trß huyªn thuyªn ®ã v­¬n tíi "con ng­êi". "Con ng­êi" sÏ m·i m·i chØ lµ nh©n vËt h­ lý thuyÕt nµy cµng ngµy t«i cµng thÊy ch¸n ngÊy, vµ mçi lêi nãi mµ ¶o nÕu c¬ së cña nã kh«ng ph¶i lµ con ng­êi mang tÝnh kinh nghiÖm. ng­êi ta ph¶i nãi vÒ "con ng­êi", mçi dßng ph¶i viÕt hoÆc ph¶i ®äc Tãm l¹i, chóng ta ph¶i xuÊt ph¸t tõ chñ nghÜa kinh nghiÖm, chñ lªn ®Ó chèng l¹i thÇn häc vµ thuyÕt trõu t­îng, còng nh­ ®Ó chèng nghÜa duy vËt, nÕu chóng ta muèn lµm cho nh÷ng ý niÖm cña chóng l¹i chñ nghÜa duy vËt th« thiÓn, ®Òu lµm cho t«i khã chÞu. VÊn ®Ò sÏ ta, vµ ®Æc biÖt lµ "con ng­êi" cña chóng ta trë thµnh mét c¸i g× ®ã hoµn toµn kh¸c khi mµ thay v× tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu h­ ¶o Êy - nªn nhí hiÖn thùc, chóng ta ph¶i tõ c¸i ®¬n nhÊt rót ra c¸i phæ biÕn, chø r»ng ngay c¶ con ng­êi cßn ch­a lµm cho b¶n th©n m×nh trë thµnh kh«ng ph¶i tõ c¸i chÝnh b¶n th©n m×nh hoÆc tõ c¸i kh«ng tån t¹i, hiÖn thùc th× vÉn lµ ®iÒu h­ ¶o nh­ thÕ tr­íc khi lµm cho m×nh trë nh­ Hª-ghen ®· lµm. thµnh hiÖn thùc - ta nghiªn cøu nh÷ng ®èi t­îng cã thùc, sèng ®éng, nghiªn cøu sù ph¸t triÓn lÞch sö vµ nh÷ng kÕt qu¶ cña sù TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã lµ nh÷ng ®iÒu tÇm th­êng vµ tù chóng ®· ph¸t triÓn Êy. ChÝ Ýt th× ®iÒu ®ã còng lµ nh÷ng g× tèt nhÊt mµ râ råi vµ tõng ®iÒu tÇm th­êng riªng lÎ Êy ®· ®­îc Phoi-¬-b¾c nãi ra råi. T«i sÏ kh«ng nh¾c l¹i nh÷ng ®iÒu Êy nÕu nh­ HÐt-x¬ - t«i cã chóng ta cßn ph¶i lµm, chõng nµo chóng ta vÉn buéc ph¶i chØ sö c¶m nghÜ r»ng do th¸i ®é ng­ìng mé nh­ tr­íc kia cña «ng ta ®èi dông ngßi bót th«i vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng trùc tiÕp thÓ hiÖn nh÷ng ý niÖm cña chóng ta thµnh hiÖn thùc, b»ng c¸ch sö dông nh÷ng c¸nh víi chñ nghÜa duy t©m - kh«ng kÞch liÖt phª ph¸n chñ nghÜa kinh
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 24 25 ¨ n g - g h en g ö i m ¸ c , 1 9 t h ¸ n g m ­ ê i m é t 1 8 4 4 ¨ n g - g h en g ö i m ¸ c , 1 9 t h ¸n g m ­ ê i m é t 1 8 4 4 tay vµ, nÕu ®iÒu nµy lµ cÇn thiÕt, sö dông c¶ nh÷ng n¾m ®Êm n÷a. bÊt lùc, - vµ nã sÏ ®Æt bµn tay nã lªn tÊt c¶. §ã lµ kÕt côc cña "nÒn d©n chñ [hßa b×nh]"1* cña ph¸i Hª-ghen ë BÐc-lin. §ång thêi cuèn s¸ch cña St[iÕc-n¬] l¹i cßn cho thÊy râ quan niÖm NÕu "Sù phª ph¸n mang tÝnh phª ph¸n"2* ®· ®­îc hoµn thµnh råi, trõu t­îng ®· ¨n s©u nh­ thÕ nµo trong ®Çu ãc cña nh÷ng nh©n vËt 15 ë BÐc-lin. Trong sè tÊt c¶ "nh÷ng ng­êi tù do" th×, kh«ng nghi ngê xin anh h·y göi cho t«i vµi b¶n ®ùng trong nh÷ng phong b× ®­îc niªm d¸n kü...1*, th«ng qua ng­êi bu«n s¸ch, nÕu kh«ng lµm nh­ g× n÷a, St[iÕc-n¬] lµ nh©n vËt tµi ba nhÊt, cã ý thøc tù chñ vµ ch¨m thÕ nh÷ng b¶n Êy cã [thÓ] 1* bÞ tÞch thu. Trong tr­êng hîp anh chØ nhÊt, song bÊt chÊp mäi c¸i ®ã, «ng ta vÉn nh¶y qua nh¶y l¹i tõ [kh«ng nhËn] ®­îc1* bøc th­ gÇn ®©y nhÊt cña t«i, th× t«i xin nh¾c quan niÖm trõu t­îng duy t©m sang quan niÖm trõu t­îng duy vËt vµ kh«ng ®i ®Õn ®©u c¶. Chóng ta ®­îc nghe nãi ®Õn thµnh tÝch cña l¹i mét lÇn n÷a r»ng anh cã thÓ viÕt th­ göi cho t«i hoÆc theo ®Þa chØ... 1* Ph.¡.Junior3*, B¸c-men, hoÆc göi trong phong b× ®Ò tªn ng­êi chñ nghÜa x· héi t¹i tÊt c¶ c¸c miÒn n­íc §øc, chØ trõ BÐc-lin. nhËn lµ Ph.B.St¬-ruy-c¬ vµ nh÷ng ng­êi kh¸c, E[n-b¬-phen-®¬]1*. Nh÷ng nh©n vËt s¸ng suèt tét ®Ønh Êy ë BÐc-lin sÏ kiÕn t¹o cho m×nh ë Ha-den-hai-®¬ mét nÒn dÐmocratie pacifique 16 vµo thêi kú T«i göi bøc th­ nµy cho anh theo ®­êng vßng. khi mµ toµn n­íc §øc sÏ b·i bá së h÷u, - ch¾c r»ng hä sÏ kh«ng Xin anh h·y mau chãng biªn th­ cho t«i - ®· h¬n hai th¸ng nay tiÕn xa h¬n ®iÒu ®ã. Råi anh sÏ thÊy, ch¼ng bao l©u n÷a ë U-c¬-m¸c t«i kh«ng ®­îc tin g× vÒ anh. "Vorw ärts!" lµm ¨n ra sao? Cho t«i göi sÏ xuÊt hiÖn mét vÞ tiªn tri míi, nh©n vËt nµy sÏ v­ît Phu-ri-ª theo lêi th¨m tÊt c¶ anh em cña ta. tinh thÇn Hª-ghen, «ng ta sÏ t¹o dùng nh÷ng pha-lan-xte-r¬ tõ B¹n cña anh nh÷ng ph¹m trï vÜnh h»ng vµ sÏ tuyªn bè nh­ mét quy luËt vÜnh h»ng, nh÷ng ý t­ëng trë vÒ víi chÝnh m×nh, r»ng t­ b¶n, tµi n¨ng vµ lao ®éng ph¶i ®­îc nhËn nh÷ng phÇn s¶n phÈm x¸c ®Þnh. §©y sÏ C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der Briefwechsel In theo b¶n th¶o lµ t©n ­íc cña thuyÕt Hª-ghen, cßn Hª-ghen x­a cò th× sÏ trë thµnh zwischen F.Engels und K.Marx". Bd. I, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc cùu ­íc, "nhµ n­íc", luËt ph¸p sÏ trë thµnh "gi¸m thÞ tr«ng coi ®¹o Stuttgart, 1913 C¬ §èc", cßn nh÷ng pha-lan-xte-r¬, mµ t¹i ®ã nh÷ng hè xÝ sÏ ®­îc bè trÝ theo sù cÇn thiÕt l«-gÝch, th× sÏ trë thµnh "bÇu trêi míi", "miÒn ®Êt míi", mét Giª-ru-da-lem míi tõ trªn trêi r¬i xuèng, ®­îc t« ®iÓm nh­ c« d©u, vÒ nh÷ng ®iÒu ®ã chóng ta sÏ ®äc ®­îc cÆn kÏ trong s¸ch kh¶i huyÒn míi. Råi ®Õn khi tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã kÕt thóc th× "sù phª ph¸n mang tÝnh phª ph¸n" sÏ ®Õn, vµ nã sÏ tuyªn bè r»ng nã lµ hiÖn th©n cña tÊt c¶, r»ng nã hîp nhÊt, trong ®Çu cña _____________________________________________________________________________________________ m×nh, t­ b¶n, tµi n¨ng vµ lao ®éng, r»ng tÊt c¶ nh÷ng g× ®­îc s¶n 1*. ë chç nµy b¶n th¶o bÞ h­ h¹i. 2*. C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen. "Gia ®×nh thÇn th¸nh" sinh ra th× ®Òu lµ do nã lµm c¶, chø kh«ng ph¶i bëi ®¸m quÇn chóng 3*- con
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 26 27 ¨ n g - g h e n g ö i m ¸ c, 2 0 t h ¸n g g i ª n g 1 8 4 5 nh­ anh. Anh Êy ®· ®äc cho t«i nghe bµi viÕt vÒ mét cuèn s¸ch mµ anh Êy s¾p c«ng bè vµ trong ®ã anh Êy - tõ tr­íc khi ®­îc ®äc bøc th­ cña anh - còng nãi ra chÝnh ý kiÕn nh­ vËy18. T«i ®· ®Ó l¹i bøc th­ cña anh cho anh Êy bëi v× anh Êy muèn sö dông ®«i ®iÒu rót tõ ®ã ra, do vËy t«i viÕt th­ phóc ®¸p anh c¨n cø theo nh÷ng g× cßn nhí trong ®Çu. Cßn vÒ viÖc t«i ®Õn ®ã, th× cã ®iÒu kh«ng cßn nghi ngê g× n÷a lµ: N ¨m 1845 kho¶ng hai n¨m n÷a t«i sÏ ®Õn Pa-ri; ngoµi ra, t«i ®· quyÕt ®Þnh døt kho¸t r»ng vµo mïa thu sang n¨m, bÊt luËn thÕ nµo, t«i còng sÏ ®Õn 3 ®ã kho¶ng mét th¸ng r­ìi. NÕu giíi c¶nh s¸t ë ®©y sÏ g©y khã kh¨n cho t«i, t«i sÏ ®Õn ®ã sím h¬n, mµ trong t×nh h×nh ë ®©y nh÷ng kÎ ¨ ng-ghen göi m¸c 17 khèn kiÕp Êy cã thÓ quÊy rÇy anh em ta bÊt cø lóc nµo. Chóng ta sÏ th«ng qua tr­êng hîp tê "Bürgerbuch"19 c ña Puýt-man mµ thÊy ë P a-ri r»ng ng­êi ta cã thÓ ®i xa nh­ thÕ nµo mµ vÉn kh«ng cã nguy c¬ bÞ b¾t hoÆc bÞ trôc xuÊt. C©u chuyÖn l·ng m¹n cña t«i ®· kÕt thóc ®au buån. Mong anh [B¸c-men, 20 th¸ng Giªng 1845] h·y cøu t«i tho¸t khái nh÷ng sù gi·i bµy nhµm ch¸n, giê ®©y kh«ng cßn c¸i g× cã c«ng hiÖu n÷a ®©u, v¶ l¹i, c©u chuyÖn cña t«i vèn ®· Anh M¸c th©n mÕn! g©y cho t«i nhiÒu ®au buån. T«i vui mõng thÊy m×nh chÝ Ýt còng cã NÕu t«i ch­a tr¶ lêi anh sím h¬n th× chñ yÕu lµ v× t«i ®îi c¸c sè thÓ lµm viÖc trë l¹i, nÕu t«i viÕt cho anh biÕt vÒ tÊt c¶ c©u chuyÖn b¸o "Vorw ärts!" mµ anh ®· høa göi cho t«i. Nh­ng v× cho tíi nay nh¶m nhÝ Êy th× cã lÏ t«i ®· lµm háng c¶ buæi tèi nay. nh÷ng sè b¸o Êy vÉn ch­a nhËn ®­îc, cho nªn t«i kh«ng chê ®îi Tin míi nhÊt: kÓ tõ ngµy 1 th¸ng T­ HÐt-x¬ vµ t«i sÏ xuÊt b¶n, chóng n÷a, còng nh­ kh«ng chê cuèn "Sù phª ph¸n cã tÝnh phª th«ng qua Thi-m¬ vµ Bót-x¬ ë Ha-ghen, tËp san "Gesellschaftsspiegel", ph¸n"1*, vÒ cuèn s¸ch nµy th× kh«ng nghe thÊy g× n÷a. Cßn vÒ StiÕc-n¬ trong ®ã chóng t«i sÏ ®­a ra nh÷ng bøc tranh vÒ c¸c tai häa x· héi th× t«i hoµn toµn ®ång ý víi anh. Khi t«i viÕt th­ cho anh lµ lóc t«i vµ vÒ chÕ ®é t­ b¶n20. Trong nh÷ng ngµy tíi sÏ hoµn thµnh b¶n ®Ò cßn mang Ên t­îng nãng hæi vÒ cuèn s¸ch nµy, cßn giê ®©y khi t«i c­¬ng v.v.. Cßn hiÖn giê mong sao tê "Thî thñ c«ng"21 ®Çy chÊt th¬ ®· ®Æt nã xuèng sau khi ®äc xong vµ cã ®iÒu kiÖn suy nghÜ tèt h¬n, cè g¾ng göi ®Õn cho chóng ta tµi liÖu vÒ nh÷ng tai häa ë ®Êy, ®Æc th× t«i còng ®· ®i ®Õn nh÷ng kÕt luËn nh­ anh. HÐt-x¬, - anh Êy biÖt lµ nh÷ng tr­êng hîp riªng lÎ, v× ®iÒu ®ã t¸c ®éng m¹nh h¬n c¶ vÉn cßn ë ®©y, t«i ®· cã dÞp nãi chuyÖn víi anh Êy hai tuÇn lÔ tr­íc ®èi víi giíi phi-li-xtanh lµ ®èi t­îng cÇn ®­îc chuÈn bÞ ®Ó tiÕp thu ®©y ë Bon, - sau mét vµi suy nghÜ ®¾n ®o còng ®· ®i ®Õn kÕt luËn chñ nghÜa céng s¶n. ViÖc biªn tËp tê t¹p chÝ nµy sÏ kh«ng lµm mÊt _____________________________________________________________________________________________ nhiÒu thêi gian, cßn ®Ó hµng th¸ng ®¶m b¶o tµi liÖu cho bèn tê in 1. C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen. "Gia ®×nh thÇn th¸nh"
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 28 29 ¨ n g - g h en g ö i m ¸ c, 2 0 t h ¸n g g i ª n g 1 8 45 ¨ n g - g h e n g ö i m ¸ c, 2 0 t h ¸n g g i ª n g 1 8 4 5 c ña nã: cø mçi lÇn t«i ®Õn Khuªn hoÆc ®Õn mét qu¸n r­îu ë ®©y, th× sÏ cã ®ñ sè céng t¸c viªn; nh­ thÕ, chóng ta sÏ cã Ýt c«ng viÖc vµ t«i ®Òu nhËn thÊy nh÷ng thµnh qu¶ míi, nh÷ng m«n ®å míi. Cuéc cã mét ®Þa bµn ho¹t ®éng réng. Ngoµi ra, Puýt-man sÏ xuÊt b¶n, héi häp ë Khuªn 1*... ®· ®­a ®Õn nh÷ng kÕt qu¶ tuyÖt vêi - dÇn giµ th«ng qua Le-xc¬, mét tê t¹p chÝ ra hµng quý cã quy m« kh«ng bÞ kiÓm duyÖt, ®ã lµ t¹p chÝ "Rheinische Jahrb ücher"22, trong ®ã sÏ chØ ph¸t hiÖn ®­îc nh÷ng nhãm céng s¶n riªng lÎ mµ tr­íc ®©y ®· ph¸t in c¸c t¸c phÈm céng s¶n chñ nghÜa. Anh còng cã thÓ tham gia t¹p triÓn thÇm lÆng, kh«ng cã sù t¸c ®éng cña chóng ta. chÝ nµy. Ngoµi ra, sÏ rÊt tèt, nÕu chóng ta cã thÓ in hai lÇn mét "Gemeinn ütziges Wochenblatt" mµ tr­íc kia ®· tõng ®­îc xuÊt phÇn c¸c t¸c phÈm cña chóng ta: tr­íc hÕt trªn t¹p chÝ, råi sau ®ã b¶n cïng víi tê "Rheinische Zeitung"24, th× giê ®©y còng ë trong tay in riªng thµnh Ên phÈm, d­íi h×nh thøc nh÷ng tËp s¸ch máng; cÇn chóng ta; §Ðt-xte ®· b¾t tay vµo tuÇn b¸o nµy vµ sÏ cè g¾ng lµm nhí r»ng nh÷ng cuèn s¸ch bÞ cÊm ®­îc ph¸t hµnh Ýt tù do h¬n, vµ cho nã trë thµnh mét c¸i g× ®ã. B©y giê chóng ta cÇn tr­íc hÕt cho nh­ thÕ chóng ta cã ®­îc kh¶ n¨ng gÊp béi ®Ó t¸c ®éng ®Õn ®éc gi¶. xuÊt b¶n mét sè t¸c phÈm lín - nh÷ng t¸c phÈm Êy sÏ lµ ®iÓm tùa Nh­ anh thÊy ®Êy, ë bªn §øc chóng t«i rÊt bËn: ph¶i cung cÊp tµi cã tÝnh chÊt nÒn t¶ng cho nhiÒu phÇn tö nöa th«ng th¸i vèn trµn liÖu cho tÊt c¶ nh÷ng t¹p chÝ Êy, vµ ngoµi ra, cßn ph¶i chuÈn bÞ nh÷ng ®Çy nh÷ng ý ®å tèt, nh­ng b¶n th©n hä kh«ng thÓ hiÓu râ mäi chuyÖn. t¸c phÈm lín h¬n. Nh­ng chóng t«i cßn ph¶i cè g¾ng nÕu chóng t«i Anh h·y nhanh chãng hoµn thµnh cuèn s¸ch cña anh vÒ chÝnh trÞ muèn ®¹t ®Õn mét ®iÒu g× ®ã, vµ thËt lµ tèt nÕu c«ng viÖc l«i cuèn. kinh tÕ häc25; dï b¶n th©n anh cßn ch­a hµi lßng víi cuèn s¸ch Êy 1* Hai-ba tuÇn lÔ n÷a cuèn s¸ch cña t«i viÕt vÒ c«ng nh©n Anh sÏ vÒ nhiÒu mÆt, dÉu sao c¸c khèi ãc ®· tr­ëng thµnh råi, chí bá lì hoµn thµnh sau ®ã t«i sÏ dµnh kho¶ng mét th¸ng cho nh÷ng viÖc lÆt vÆt h¬n, råi sau ®ã t«i sÏ b¾t tay viÕt t¸c phÈm vÒ sù ph¸t triÓn lÞch thêi c¬. Nh÷ng t¸c phÈm cña t«i liªn quan ®Õn n­íc Anh, dÜ nhiªn sö cña n­íc Anh vµ chñ nghÜa x· héi Anh23. còng sÏ g©y Ên t­îng - c¸c sù kiÖn ®­îc nªu ra l¹i qu¸ hïng hån - nh­ng t«i vÉn muèn cã ®­îc nhiÒu tù do h¬n trong hµnh ®éng vµ §iÒu lµm t«i ®Æc biÖt vui mõng lµ sù kiÖn s¸ch b¸o vÒ chñ nghÜa viÕt mét t¸c phÈm nµo ®ã cã thÓ g©y ®­îc hiÖu qu¶ lín h¬n trong céng s¶n ®­îc phæ biÕn ë §øc, sù kiÖn nµy giê ®©y ®· trë thµnh fait lóc nµy vµ cã thÓ gi¸ng mét ®ßn m¹nh mÏ h¬n nh»m vµo giai cÊp accompli2*. Míi chØ cã mét n¨m, thËt ra lµ nh­ vËy, kÓ tõ khi lo¹i t­ s¶n §øc. Chóng ta, nh÷ng nhµ lý luËn ng­êi §øc... 2* - thËt nùc s¸ch b¸o nµy ra ®êi vµ b¾t ®Çu giµnh chç ®øng cho m×nh ë bªn ngoµi c­êi, nh­ng ®©y lµ ®Æc tr­ng cña thêi ®¹i, nã nãi lªn sù tan r· cña n­íc §øc, ë Pa-ri, cßn giê ®©y th× nã ®· trÌo lªn cæ nh©n vËt Mi-khen thãi ®ª hÌn d©n téc cña ng­êi §øc - chóng ta l¹i tuyÖt nhiªn kh«ng ë §øc. C¸c tê nhËt b¸o, c¸c tuÇn san, c¸c t¹p chÝ ra hµng th¸ng vµ thÓ...2* hoµn chØnh lý luËn cña chóng ta, chóng ta vÉn ch­a c«ng bè hµng quý cïng c¸c ®éi hËu bÞ cña ®éi träng ph¸o ®ang kÐo ®Õn, tÊt ®­îc ngay c¶ sù phª ph¸n chèng l¹i ®iÒu phi lý. Song lóc nµy thêi c¶ ®Òu ®©u vµo ®Êy. Sù ph¸t triÓn Êy diÔn ra thËt hÕt søc nhanh gian kh«ng chê ®îi n÷a. V× thÕ, mong anh h·y kÕt thóc tr­íc th¸ng chãng! C«ng t¸c tuyªn truyÒn bÝ mËt còng ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1* Xem tËp nµy, tr. 19. 1. Ph.¡ng-ghen. "T×nh c¶nh cña giai cÊp lao ®éng ë Anh" 2* ë chç nµy b¶n th¶o bÞ h­ h¹i. 2* - viÖc ®· råi
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 30 31 ¨ n g - g h en g ö i m ¸ c, 2 0 t h ¸n g g i ª n g 1 8 45 ¨ n g - g h e n g ö i m ¸ c, 2 0 t h ¸n g g i ª n g 1 8 4 5 vµ còng ®õng "chiÒu theo" t©m tr¹ng cña m×nh. T¹i sao Ba-cu-nin T­. Anh h·y lµm nh­ t«i: h·y Ên ®Þnh cho m×nh mét thêi h¹n mµ kh«ng viÕt g× c¶ vµ t¹i sao l¹i kh«ng thÓ buéc £-vÐc-bÕch viÕt bµi, ®Õn thêi h¹n Êy anh døt kho¸t ph¶i kÕt thóc xong t¸c phÈm, vµ xin cho dï lµ nh÷ng bµi tÇm th­êng? Anh BÐc-nai-x¬ ®¸ng th­¬ng ch¾c anh h·y quan t©m sao cho cuèn s¸ch nhanh chãng ®­îc xuÊt b¶n. h¼n giê ®©y ®ang bÞ giam; cho t«i göi lêi hái th¨m anh Êy vµ anh NÕu anh kh«ng thÓ lµm ®­îc ®iÒu ®ã ë Pa-ri, th× ®Ò nghÞ anh cho h·y khuyªn anh Êy ®õng qu¸ ®çi bËn lßng vÒ tÊt c¶ c©u chuyÖn kh«ng xuÊt b¶n ë Man-hem, §¸c-m¬-st¸t hoÆc mét n¬i nµo ®ã. §iÒu quan hay Êy - hai th¸ng sÏ tr«i qua nhanh chãng, mÆc dï ®iÒu ®ã thËt sù träng lµ lµm thÕ nµo ®Ó cuèn s¸ch ®­îc nhanh chãng ra m¾t. rÊt khã chÞu. Nãi chung, anh em ta ë ®©y ®ang lµm g×? Anh ch¼ng T«i ng¹c nhiªn kh«ng Ýt, khi thÊy anh ®· kÐo dµi t¸c phÈm "Sù viÕt th­ cho biÕt g× vÒ ®iÒu ®ã c¶. Ge-ri-¬ cã trë l¹i ®ã kh«ng, phª ph¸n cã tÝnh phª ph¸n" thµnh hai m­¬i tê in. §iÒu ®ã thËt lµ Ba-cu-nin cã viÕt g× b»ng tiÕng Ph¸p kh«ng? B©y giê tÊt c¶ ®¸m tèt, v× chÝ Ýt th× còng xuÊt b¶n ®­îc nhiÒu c¸i trong sè nh÷ng tµi ng­êi Êy ®ang lµm g× mµ håi th¸ng T¸m tèi nµo hä còng ®Õn d¹o liÖu mµ nÕu kh«ng lµm thÕ th× sÏ cßn n»m l©u thªm n÷a trong ng¨n ch¬i ë ®­êng V«n-te trªn bê s«ng? Cßn b¶n th©n anh ®ang söa so¹n kÐo cña anh. Nh­ng nÕu anh ®Ò c¶ tªn t«i trªn b×a cuèn s¸ch th× lµm g×? T×nh h×nh cña anh ë Pa-ri ra sao? Cu-nhi-xa1* vÉn ngô trong ®iÒu ®ã sÏ g©y nªn Ên t­îng kú côc, - v× t«i dèc hÕt søc m×nh còng ng«i nhµ c¸c anh ë tÇng d­íi ®Êy chø? Võa råi anh Êy l¹i viÕt bµi chØ viÕt ®­îc cã mét tê in r­ìi th«i. Nh­ t«i ®· nãi, t«i kh«ng nghe b¸o Çm Ü trªn tê "Telegraph"26 - dÜ nhiªn lµ viÕt vÒ chñ nghÜa yªu thÊy nãi g× vÒ Luª-ven-tan, còng nh­ vÒ viÖc xuÊt b¶n cuèn s¸ch n­íc. ThËt nùc c­êi lµ anh ta kh«ng bá c¸i ®Ò tµi së tr­êng Êy: anh mµ ®­¬ng nhiªn t«i ®ang nãng lßng chê ®îi nã ra m¾t. ta xem th­êng tÊt c¶, miÔn sao tiªu diÖt ®­îc chñ nghÜa yªu n­íc. H«m qua t«i ®· nhËn ®­îc tê "Vorw ärts!" mµ t«i kh«ng ®­îc nh×n Ch¾c ch¾n, ®©y chÝnh lµ nguyªn nh©n chñ yÕu khiÕn anh ta kh«ng thÊy tõ ngµy t«i ra ®i. Mét sè c©u chuyÖn hµi cña BÐc-nai-x¬ lµm muèn ®­a bµi viÕt cho Phruª-ben. Võa qua c¸c b¸o ë §øc ®­a tin cho t«i rÊt hµi lßng; anh chµng nµy biÕt lµm cho ng­êi ta ph¶i c­êi cho biÕt Cu-nhi-xa trë vÒ §øc. NÕu tin ®ã ®óng sù thËt, t«i chóc thËt sù, ®iÒu nµy th­êng Ýt khi x¶y ra víi t«i khi ®äc s¸ch b¸o. Nh×n mõng anh Êy, nh­ng ®iÒu ®ã thËt hÕt søc khã tin, nÕu kh«ng anh ta chung, tê b¸o nµy dë, kh«ng lý thó l¾m vµ nã cung cÊp Ýt ®iÒu bæ sÏ ph¶i mét lÇn n÷a s¾m cho m×nh chiÕc xe ngùa cã buång vÖ sinh, Ých, do vËy, vÞ tÊt nhiÒu ng­êi §øc thÝch mua nã th­êng xuyªn. HiÖn mµ ®iÒu ®ã th× kh«ng thÓ cã ®­îc. nay tê b¸o nµy ë trong t×nh h×nh nh­ thÕ nµo vµ cã ®óng lµ ng­êi Míi råi t«i cã nãi chuyÖn víi mét ng­êi tõ BÐc-lin ®Õn. Qu¸ tr×nh ta ®ang söa so¹n - nh­ t«i ®­îc nghe nãi ë Khuªn - biÕn nã thµnh r÷a n¸t cña caput mortuum2* cña ph¸i "Tù do" râ rµng lµ ®· kÕt thóc tê nguyÖt san kh«ng. ë ® ©y chóng t«i qu¸ bËn rén víi c«ng viÖc, hoµn toµn. Ngoµi nh÷ng ng­êi nh­ Bau-¬, th× h×nh nh­ c¶ StiÕc-n¬ nªn...1* tõ chç chóng t«i, chóng t«i chØ cã thÓ thØnh tho¶ng míi göi còng chÊm døt quan hÖ víi ph¸i ®ã. ChØ cßn lµ mét nhóm nhá kh«ng ®i c¸c bµi viÕt mµ th«i. ë n¬i Êy c¸c anh còng sÏ ph¶i vÊt v¶ ®Êy. ®¸ng kÓ, May-en, Ru-ten-bÐc vµ ®¸m b¹n h÷u cña hä vÉn tiÕp tôc, Vµ mong anh h·y cø bèn - s¸u tuÇn mét lÇn l¹i viÕt bµi cho tê b¸o, _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1* Ru-g¬ 1* ë chç nµy b¶n th¶o bÞ h­ h¹i 2 - nghÜa ®en: c¸i ®Çu chÕt; nghÜa bãng: hµi cèt ng­êi chÕt
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 32 33 ¨ n g - g h en g ö i m ¸ c, 2 0 t h ¸n g g i ª n g 1 8 45 ¨ n g - g h e n g ö i m ¸ c, 2 0 t h ¸n g g i ª n g 1 8 4 5 nh­ s¸u n¨m vÒ tr­íc, hµng ngµy - nh­ kh«ng cã chuyÖn g× x¶y ra - v¨n phßng; yÕu tè mét phÇn ®· thóc ®Èy t«i lµm viÖc nµy lµ c©u ®Õn Stª-khen vµo hai giê tr­a råi ba hoa vÒ b¸o chÝ. Giê ®©y hä chuyÖn t×nh cña t«i. Nh­ng c«ng viÖc ®ã lµm t«i ch¸n ngÊy ngay ®· ®i ®Õn chç lËp ra "tæ chøc lao ®éng" vµ hä sÏ bÞ sa lÇy ë ®iÓm tr­íc khi t«i b¾t tay vµo nã, th­¬ng m¹i lµ mét thø ghª tëm, thµnh nµy. Râ rµng lµ c¶ ngµi Nau-vÐc còng ®· cã gan lµm viÖc nµy, v× phè B¸c-men ghª tëm, sù phung phÝ mét c¸ch ghª tëm thêi gian, vµ «ng ta rÊt tÝch cùc diÔn thuyÕt t¹i c¸c cuéc héi häp ®«ng ng­êi. CÇn ®Æc biÖt thËt ghª tëm ch¼ng nh÷ng bëi v× vÊn ®Ò phÇn tö t­ s¶n, nhí r»ng t«i ®· viÕt th­ nãi víi anh lµ tÊt c¶ ®¸m ng­êi nµy sÏ cßn mµ cßn thËm chÝ lµ ng­êi chñ x­ëng, nghÜa lµ mét ng­êi t­ s¶n tÝch 1* trë thµnh "dÐmocrates pacifiques" . §ång thêi tÊt c¶ nh÷ng con cùc chèng l¹i giai cÊp v« s¶n. MÊy ngµy t«i cã mÆt ë c«ng x­ëng cña ng­êi Êy rÊt "quý träng" sù râ rµng v.v. trong c¸c bµi viÕt cña «ng cô t«i1* l¹i lµm t«i thÊy tËn m¾t...2* toµn bé sù kinh tëm ®ª hÌn chóng ta ®¨ng trªn "Jahrbücher". NÕu t«i sÏ l¹i bÞ ma quû dÉn ®ã mµ tr­íc kia t«i ch­a c¶m nhËn râ l¾m. DÜ nhiªn, t«i tr«ng ®îi ®­êng th× t«i sÏ trao ®æi th­ tõ víi May-en bÐ nhá, - cã thÓ sÏ cã chØ lµm c«ng viÖc th­¬ng m¹i ®Õn khi nµo t«i thÊy ®iÒu ®ã thuËn ®­îc sù tho¶i m¸i nhê ®ïa rìn víi ®¸m c«ng chóng nµy, nÕu nh­ tiÖn cho t«i; råi ë ®ã sÏ viÕt mét c¸i g× ®ã cã tÝnh chÊt ®¸ng tr¸ch kh«ng thÓ nhËn ®­îc ë hä sù tho¶i m¸i ®ã. Kh«ng lµm nh­ thÕ th× ë d­íi con m¾t cña c¶nh s¸t ®Ó råi cã c¸i cí tèt ®Ó ®i ra n­íc ngoµi. ®©y hoµn toµn kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó mµ chÝ Ýt lµ thØnh tho¶ng cho Nh­ng t«i sÏ kh«ng chÞu ®ùng ®­îc l©u t×nh h×nh nµy! NÕu nh­ t«i tÝnh nghÞch ngîm cña m×nh ®­îc thÓ hiÖn ra. kh«ng cã nghÜa vô ph¶i hµng ngµy ghi trong cuèn s¸ch cña m×nh nh÷ng bøc tranh cùc kú ghª tëm cña ®êi sèng x· héi Anh th× ch¾c Bëi ë ®©y t«i sèng mét cuéc sèng hîp víi sù mong chê cña mét ch¾n t«i ®· buån ®Õn chÕt, nh­ng chÝnh ®iÒu ®ã l¹i cµng lµm cho t«i kÎ phi-li-xtanh chÝnh hiÖu nhÊt, - mét cuéc sèng lÆng lÏ vµ b×nh thªm bùc m×nh. VÉn cßn cã thÓ, võa lµ ng­êi céng s¶n, l¹i võa lµ th¶n, lÞch l·m vµ kh¶ kÝnh, t«i ngåi trong c¨n phßng cña m×nh vµ mét phÇn tö t­ s¶n xÐt vÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn bªn ngoµi, vµ lµ mét g· lµm viÖc, hÇu nh­ kh«ng ®i ®Õn ®©u c¶, trë thµnh mét ng­êi ®­êng con bu«n ®Óu c¸ng thèi n¸t, nÕu kh«ng lµm c«ng viÖc viÕt l¸ch, - bÖ, hÖt nh­ mét ng­êi §øc chÝnh t«ng. NÕu t×nh h×nh cø tiÕp tôc n h­ng kh«ng thÓ cïng mét lóc võa tiÕn hµnh c«ng t¸c tuyªn truyÒn nh­ vËy, t«i sî r»ng Th­îng ®Õ sÏ kh«ng tha thø cho t«i vÒ nh÷ng réng r·i vÒ chñ nghÜa céng s¶n, l¹i võa lµm c«ng viÖc th­¬ng m¹i g× t«i viÕt vµ sÏ kh«ng cho t«i lªn thiªn ®­êng. T«i cam ®oan víi con bu«n, kinh doanh c«ng nghiÖp. §ñ l¾m råi, ®Õn lÔ Phôc sinh t«i anh, ë ®©y, ë B¸c-men nµy, t«i b¾t ®Çu cã ®­îc tiÕng t¨m tèt. Nh­ng sÏ ra ®i. Ngoµi ra, l¹i cßn cuéc sèng ñ ª nµy trong c¸i gia ®×nh thuÇn t«i ch¸n ngÊy tÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã, vµo dÞp lÔ Phôc sinh t«i muèn ®i tóy mang t­ t­ëng C¬ §èc gi¸o cña Phæ, - t«i kh«ng thÓ nµo chÞu khái ®©y, ch¾c lµ ®Õn Bon. V× nÓ nh÷ng sù vËt nµi cña em rÓ t«i 2* ®ùng ®­îc n÷a, ë ®©y råi cuèi cïng t«i cã thÓ biÕn thµnh mét phÇn vµ thÊy râ sù buån rÇu trªn nÐt mÆt cña hai cô giµ, nªn t«i l¹i cè tö phi-li-xtanh §øc vµ ®­a t­ t­ëng phi-li-xtanh vµo phong trµo 3* b¾t tay vµo c«ng viÖc kinh doanh vµ... vµ ®· lµm viÖc mÊy ngµy ë céng s¶n. _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1* - "nh÷ng ng­êi d©n chñ hßa b×nh" (xem tËp nµy, tr. 25.) 1* - Phri-®rÝch ¡ng-ghen bè, cha cña ¡ng-ghen 2* - £-min Bl¨ng-c¬ 2* ë chç nµy b¶n th¶o bÞ h­ h¹i. 3* - ë chç nµy b¶n th¶o bÞ h­ h¹i.
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 34 35 ¨ ng-g h en göi m¸c, 22-2 6 th ¸ng h ai , 7 th¸ng b a 18 45 ¨ ng-g h en göi m¸c, 22-26 t h ¸ng h ai , 7 th ¸ng ba 18 45 hä còng thu thËp ®­îc mét sè tiÒn nh­ thÕ, cßn ë Ve-xt¬-pha-li t«i X in anh ®õng b¾t t«i chê ®îi th­ cña anh còng l©u nh­ anh ®· ñy nhiÖm cho HÐt-x¬ tiÕn hµnh vËn ®éng theo h­íng ®ã. Tuy nhiªn, chê th­ t«i l©u nay. Cho t«i göi lêi th¨m phu nh©n cña anh, mÆc dï ë ®©y viÖc ®¨ng ký ®Æt mua ch­a kÕt thóc, bëi v× häa sÜ QuÕt-gen t«i ch­a ®­îc biÕt chÞ, vµ göi lêi th¨m tÊt c¶ nh÷ng ai ®¸ng ®­îc lµm chËm c«ng viÖc nµy, do vËy t«i ch­a thu thËp ®ñ sè tiÒn mµ t«i göi lêi th¨m hái. tr«ng ®îi thu ®­îc. Song t«i hy väng mÊy ngµy n÷a sÏ thu ®ñ sè tiÒn HiÖn thêi anh h·y tiÕp tôc viÕt th­ theo ®Þa chØ ë ®©y; nÕu ®Õn lóc Êy, lóc ®ã t«i sÏ chuyÓn kú phiÕu ®Õn Bruy-xen. V× t«i kh«ng biÕt, Êy t«i ®i khái ®©y, ng­êi ta sÏ chuyÓn c¸c bøc th­ cña anh cho t«i. liÖu sè tiÒn Êy cã ®ñ ®Ó anh thu xÕp æn ®Þnh ë Bruy-xen ®­îc Ph.¡. cña anh kh«ng, cho nªn, ®­¬ng nhiªn, t«i sÏ hÕt søc hoan hØ trao cho anh sö dông sè tiÒn nhuËn bót cña t«i vÒ t¸c phÈm ®Çu tiªn vÒ n­íc Anh1*, C«ng bè lÇn ®Çu trong cuèn: "Der Briefwechsel In theo b¶n th¶o sè nhuËn bót nµy nay mai t«i sÏ nhËn ®­îc, dï chØ mét phÇn, vµ zwischen F.Engels und K.Marx". Bd. I, Stuttgart, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc 1913 kh«ng cã kho¶n nhuËn bót Êy t«i còng xoay xáa trong lóc nµy ®­îc, v× t«i cã thÓ vay cña «ng cô t«i2*. Ýt ra th× lò chã Êy còng kh«ng thÓ hý höng vÒ viÖc chóng ®· cã hµnh ®éng ®èn m¹t g©y khã kh¨n cho 4 anh vÒ tiÒn nong. ThËt lµ mét ®iÒu qu¸ khèn n¹n khi bän chóng cßn ¨ ng-ghen göi m¸c b¾t anh tr¶ tr­íc tiÒn thuª nhµ. Nãi chung, t«i sî r»ng c¶ ë BØ n÷a ë b ruy-x en bän chóng còng sÏ kh«ng ®Ó anh yªn ®©u, vµ cuèi cïng råi anh sÏ ph¶i qua n­íc Anh ®Ó sèng. Nh­ng th«i, kh«ng nãi n÷a vÒ tÊt c¶ c©u chuyÖn ®ª tiÖn Êy. Ch¾c B¸c-men, 22 - 26 th¸ng Hai, 7 th¸ng Ba 1845 ch¾n Cri-ghª ®· kÞp ®Õn chç anh tr­íc khi anh nhËn ®­îc bøc th­ Anh M¸c th©n mÕn! nµy. Anh chµng nµy lµ mét c¸n bé cæ ®éng tuyÖt vêi. Anh Êy sÏ kÓ cho anh nhiÒu ®iÒu vÒ Phoi-¬-b¾c. Mét ngµy sau khi anh Êy rêi Cuèi cïng, sau mét ®ît trao ®æi th­ tõ l©u l¾m, t«i võa nhËn ®­îc khái ®©y t«i ®· nhËn ®­îc th­ cña Ph[oi-¬-b¾c], - chóng ta ®· biªn ®Þa chØ cña anh tõ thµnh phè Khuªn, vµ thÕ lµ lËp tøc t«i ngåi biªn cho «ng, - Ph[oi-¬-b¾c] nãi r»ng tr­íc hÕt «ng ph¶i kÕt liÔu triÖt ®Ó th­ cho anh. Khi võa nhËn ®­îc tin l« b­u kiÖn anh göi ®i28, t«i thø lý luËn t«n gi¸o nh¶m nhÝ ®ã, tr­íc khi «ng cã thÓ b¾t tay vµo thÊy cÇn lËp tøc tæ chøc viÖc ®¨ng ký ®Æt mua ®Ó ph©n bæ, theo tinh chñ nghÜa céng s¶n, ë møc ®é nh­ vËy, ®Æng b¶o vÖ chñ nghÜa céng thÇn céng s¶n, cho tÊt c¶ chóng t«i nhËn nh÷ng kho¶n chi kh«ng s¶n qua c¸c t¸c phÈm cña m×nh. Ngoµi ra, ë xø Ba-vi-e «ng qu¸ xa l­êng tr­íc cña anh ph¸t sinh tõ viÖc göi b­u kiÖn ®i. C«ng viÖc _____________________________________________________________________________________________ diÔn tiÕn tèt, vµ kho¶ng ba tuÇn lÔ tr­íc ®©y t«i ®· göi h¬n 50 ta-le 1*. Ph.¡ng-ghen. " T×nh c¶nh cña giai cÊp lao ®éng ë Anh" cho I-ung; t«i còng viÕt th­ cho c¸c anh em ë §uýt-xen-®oãc-ph¬, 2* - Ph.¡ng-ghen bè, cha cña ¡ng-ghen
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 36 37 ¨ ng-g h en göi m¸c, 22-2 6 th ¸ng h ai , 7 th¸ng b a 18 45 ¨ ng-g h en göi m¸c, 22-26 t h ¸ng h ai , 7 th ¸ng ba 18 45 r êi víi cuéc sèng nªn kh«ng thÓ lµm ®­îc viÖc nµy. Nh×n chung, Nh­ng nÕu c¸c cuéc héi häp cña chóng t«i ë ®©y bÞ cÊm, th× chóng theo «ng nãi, «ng lµ mét ng­êi céng s¶n, vµ ®èi víi «ng th× vÊn ®Ò lµ t«i sÏ phít sù cÊm ®o¸n Êy, cßn nÕu kh«ng lµm ®­îc ®iÒu ®ã th×, v« ë chç lµm thÕ nµo ®Ó thùc hiÖn chñ nghÜa céng s¶n. Cã thÓ, mïa hÌ luËn thÕ nµo, chóng t«i còng ®· khuÊy ®éng mäi ng­êi ®Õn møc lµ nµy «ng sÏ ®Õn Ranh, khi ®ã «ng tÊt ph¶i ®Õn Bruy-xen - ®iÒu nµy tÊt c¶ nh÷ng tr­íc t¸c viÕt theo tinh thÇn cña chóng ta ®Òu ®­îc ng­êi ta ë ®©y tranh nhau ®äc. V× t«i sÏ ra ®i vµo dÞp lÔ Phôc sinh, th× chóng ta sÏ ®¹t ®­îc ë «ng. cho nªn thËt lµ tèt khi HÐt-x¬ söa so¹n ®Õn c­ tró ë ®©y vµ ®ång ë ®©y, t¹i En-b¬-phen-®¬, ®ang diÔn ra nh÷ng ®iÒu kú diÖu. Ngµy thêi cßn söa so¹n cho xuÊt b¶n, th«ng qua Bª-®ª-c¬ ë En-b¬-phen- h«m qua, t¹i phßng lín nhÊt, t¹i mét nhµ hµng ¨n tuyÖt nhÊt cña ®¬, tê nguyÖt san1*, theo t«i ®Ò c­¬ng nguyÖt san nµy ®· cã ë chç Cri- thµnh phè, chóng t«i ®· tæ chøc héi nghÞ céng s¶n thø ba. Trong ghª råi. H×nh nh­ t«i ®· biªn th­ cho anh biÕt, dï thÕ nµo ®i n÷a cuéc héi häp thø nhÊt cã 40 ng­êi, trong cuéc héi häp thø hai cã t«i còng chuyÓn ®Õn Bon 2*. Dù ®Þnh cña t«i ®i Pa-ri nay bÞ hñy bá, 130 ng­êi, trong cuéc héi häp thø ba cã Ýt nhÊt lµ 200 ng­êi. TÊt c¶ v× ®Õn nay t«i thÊy ë ®Êy ch¼ng cã g× cho t«i lµm, nh­ng ch¾c ch¾n thµnh phè En-b¬-phen-®¬ vµ B¸c-men, tõ giíi quý téc tµi chÝnh cho t«i sÏ ®Õn Bruy-xen, nhÊt lµ mÑ t«i vµ hai c« em mïa hÌ nµy sÏ ®Õn nh÷ng chñ hiÖu nhá, ®Òu cã ®¹i biÓu ®Õn dù, chØ trõ giíi v« s¶n. ®Õn ¤-xten-®¬. Ngoµi ra, t«i ph¶i ®Õn Bi-l¬-phen mét lÇn n÷a ®Ó HÐt-x¬ ®· ®äc b¸o c¸o. Ng­êi ta ®· ng©m c¸c bµi th¬ cña Muy-l¬, th¨m nh÷ng ng­êi céng s¶n ë ®Êy, vµ nÕu Phoi-¬-b¾c kh«ng ®Õn, Puýt-man vµ c¸c trÝch ®o¹n cña Se-li, còng nh­ ®äc bµi viÕt vÒ c¸c th× t«i sÏ ®Õn th¨m chç «ng Êy, råi sau ®ã, nÕu cã thêi giê vµ tiÒn, tr¹i lao ®éng céng s¶n chñ nghÜa ®ang tån t¹i, bµi nµy ®­îc ®¨ng t«i sÏ cßn muèn ®Õn n­íc Anh mét lÇn n÷a. Nh­ anh thÊy ®Êy, t«i trªn tê "B ürgerbuch"1*. Sau ®ã mäi ng­êi tranh luËn ®Õn mét giê. cã nh÷ng kÕ ho¹ch lín. BÐc-ghen-rèt còng nãi víi t«i r»ng ch¾c KÕt qu¶ hÕt søc to lín. Chñ nghÜa céng s¶n lµ ®Ò tµi ®µm ®¹o chñ ch¾n tuÇn lÔ n÷a «ng Êy sÏ cã mÆt ë Bruy-xen. Cïng víi c¸c nh©n yÕu, mçi ngµy qua l¹i ®em ®Õn cho chóng ta thªm nh÷ng m«n ®å vËt ë §uýt-xen-®oãc-ph¬, «ng Êy còng tham dù cuéc häp thø hai míi. Chñ nghÜa céng s¶n cña Vóp-p¬-tan ®· trë thµnh hiÖn thùc vµ cña chóng t«i vµ cã ph¸t biÓu ë ®Êy. Anh cã biÕt kh«ng, ®øng tr­íc hÇu nh­ thµnh mét lùc l­îng råi. Anh kh«ng thÓ h×nh dung ®­îc ë nh÷ng con ng­êi thËt sù, ®ang sèng, vµ trùc tiÕp tuyªn truyÒn cho ®©y cã miÕng ®Êt thuËn lîi nh­ thÕ nµo cho ®iÒu ®ã. §ã lµ ®¸m c«ng hä, mét c¸ch c«ng khai, hiÓn nhiªn, - ®ã lµ mét ®iÒu hoµn toµn kh¸c chóng ngu ®Çn nhÊt, biÕng nh¸c nhÊt, phi-li-xtanh nhÊt, kh«ng hÒ víi c«ng viÖc ®¸ng nguyÒn rña lµ viÕt nh÷ng thø trõu t­îng, chØ cã quan t©m ®Õn mét ®iÒu g× trªn thÕ giíi, vËy mµ hä ®· b¾t ®Çu thËt ®¸m c«ng chóng còng trõu t­îng nh­ vËy tr­íc "con m¾t tinh thÇn" sù h©m mé chñ nghÜa céng s¶n. T«i kh«ng biÕt t«i sÏ cßn ph¶i chÞu cña m×nh. ®ùng ®iÒu ®ã l©u ®Õn bao giê n÷a. Dï sao ®i n÷a, c¶nh s¸t còng gÆp khã kh¨n lín: b¶n th©n nã kh«ng biÕt ph¶i lµm g×, cßn con vËt chñ Thay mÆt HÐt-x¬ vµ nh©n danh c¸ nh©n n÷a - t«i mét lÇn n÷a yÕu, tøc tªn thèng ®èc, chÝnh h¾n hiÖn nay l¹i ®ang cã mÆt t¹i BÐc-lin. ®Ò nghÞ anh h·y göi c¸i g× ®ã cho Puýt-man ®Ó sö dông cho tê tËp _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1* Ph.¡ng-ghen. "M« t¶ nh÷ng khu di d©n céng s¶n chñ nghÜa h×nh thµnh trong thêi 1* - "Gesellschaftsspiegel" kú cËn ®¹i vµ cßn ®ang tån t¹i" 2* Xem tËp nµy, tr. 32.
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 38 39 ¨ ng-g h en göi m¸c, 22-2 6 th ¸ng h ai , 7 th¸ng b a 18 45 ¨ ng-g h en göi m¸c, 22-26 t h ¸ng h ai , 7 th ¸ng ba 18 45 san ra hµng quý cña anh Êy1*. Chóng ta nhÊt thiÕt ph¶i cïng nhau h äp ®Ó lËp héi29. VÒ vô viÖc cña chóng t«i ë En-b¬-phen-®¬ ®· cã xuÊt hiÖn ngay trong sè ®Çu tiªn ®Ó cho t¹p chÝ nµy cã ®­îc mét chØ thÞ cña c¬ quan hµnh chÝnh khu tõ §uýt-xen-®oãc-ph¬ göi ®Õn tÝnh chÊt x¸c ®Þnh. V¶ l¹i, dï sao th× nÕu kh«ng cã chóng ta sè t¹p ra lÖnh cÊm kh«ng ®­îc tiÕn hµnh tiÕp c¸c cuéc häp. HÐt-x¬ vµ QuÕt-gen ®· ph¶n kh¸ng. DÜ nhiªn, viÖc lµm Êy kh«ng gióp Ých g×, chÝ nµy còng kh«ng ra m¾t ®­îc. nh­ng c¨n cø theo tÝnh chÊt lêi ph¶n kh¸ng th× ®¸m ng­êi Êy sÏ 25 th¸ng Hai thÊy r»ng kh«ng thÓ lµm g× víi chóng t«i ®­îc, HÐt-x¬ l¹i ®ang ë trong t©m tr¹ng phÊn khÝch nhÊt, v× mäi c¸i diÔn ra tèt ®Ñp vµ nh÷ng ChiÒu tèi h«m qua ®· cã tin cho hay lµ cuéc häp s¾p tíi ®©y cña thµnh tÝch cña chóng t«i thËt sù lµ to lín; anh chµng tèt bông Êy chóng t«i sÏ bÞ c¶nh s¸t gi¶i t¸n vµ c¸c diÔn gi¶ sÏ bÞ b¾t. lu«n lu«n trµn ®Çy nh÷ng ¶o t­ëng. 26 th¸ng Hai T¹p chÝ cña chóng ta "Gesellschaftsspiegel" thËt tuyÖt vêi, tê in S ¸ng h«m qua viªn thÞ tr­ëng2* ®· cÊm bµ ¤-b¬-may-¬ kh«ng ®Çu ®· tr¶i qua kh©u kiÓm duyÖt mét c¸ch su«n sÎ. Cã rÊt nhiÒu ®­îc ®Ó ng­êi ta sö dông tßa nhµ cña bµ vµo môc ®Ých tiÕn hµnh bµi viÕt. H[Ðt-x¬] sèng ë thµnh phè B¸c-men t¹i kh¸ch s¹n "Stat Lu©n nh÷ng cuéc héi häp nh­ vËy, cßn t«i ®­îc biÕt r»ng nÕu bÊt chÊp §«n". B Ðc-ghen-rèt, rÊt cã thÓ, sÏ cßn l©u míi tíi Bruy-xen, song sÏ lÖnh cÊm Êy, cuéc häp sÏ cø ®­îc tiÕn hµnh th× sÏ x¶y ra b¾t bí vµ cã mét nh©n vËt kh¸c ®Õn ®ã mµ t«i kh«ng muèn nªu danh tÝnh v× sÏ bÞ truy tè. DÜ nhiªn, trong lóc nµy chóng t«i ®· tõ bá viÖc tiÕn ch¾c ch¾n bøc th­ nµy sÏ bÞ ng­êi ta bãc xem. NÕu ®iÒu kiÖn cho hµnh héi häp vµ chê xem ng­êi ta cã ®­a chóng t«i ra tßa truy tè phÐp, c¶ t«i n÷a sÏ cè g¾ng ®Õn ®ã ngay tõ th¸ng T­. §èi víi t«i b©y hay kh«ng, nãi chung th× ®iÒu ®ã Ýt cã kh¶ n¨ng x¶y ra, bëi v× chóng giê ®iÒu chñ yÕu lµ vÊn ®Ò tiÒn, bëi v× cuéc héi häp mµ t«i ®· cã t«i còng kh¸ kh«n khÐo, cho nªn sÏ kh«ng t¹o ra mét c¸i cí nµo ®Ó chuyÖn l«i th«i trong gia ®×nh mµ kÕt qu¶ lµ «ng cô t«i1* ® · tuyªn bän chóng lµm ®iÒu ®ã, cho nªn tÊt c¶ c¸i trß nh¶m nhÝ Êy chØ cã bè r»ng «ng s½n sµng cung cÊp tiÒn cho t«i ®Ó dïng vµo c ¸c c«ng thÓ kÕt thóc víi mét sù nhôc nh· v« cïng to lín cho chÝnh quyÒn viÖc khoa häc cña t«i, chø tuyÖt nhiªn kh«ng ph¶i ®Ó dïng vµo nh÷ng mµ th«i. Ngoµi ra trong c¸c cuéc héi häp Êy cßn cã c¶ c¸c uû viªn môc ®Ých céng s¶n chñ nghÜa nµo ®ã. c«ng tè vµ tÊt c¶ c¸c thµnh viªn cña tßa ¸n khu, cßn b¶n th©n viªn T«i cã thÓ viÕt cho anh biÕt nhiÒu ®iÒu nÕu nh­ t«i cã ®­îc ®Þa tr­ëng c«ng tè th× ®· tham gia cuéc tranh c·i. chØ ®¸ng tin cËy ë Bruy-xen, mµ anh nhÊt thiÕt ph¶i cung cÊp cho t«i ®Þa chØ Êy. Cã nhiÒu ®iÒu trong sè nh÷ng g× ®· x¶y ra ë ®©y cã 7 t h¸ng Ba thÓ g©y h¹i cho ai ®ã nÕu bøc th­ bÞ bãc ra ®Ó ®äc trong "phßng K Ó tõ khi t«i viÕt nh÷ng dßng trªn ®©y, t«i ®· cã mÆt mét tuÇn tèi"30. T«i cßn ë ®©y thªm mét th¸ng vµ ®Õn ®Çu th¸ng T­ th× ®Õn lÔ ë Bon vµ Khuªn. Giê ®©y anh em ë Khuªn ®­îc phÐp tiÕn hµnh Bon. BÊt luËn thÕ nµo, xin anh h·y biªn th­ mét lÇn n÷a ®Õn ®©y _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ 1* "Rheinische Jahrbü cher" 2* - C¸c-n¸p 1* - Phri-®rÝch ¡ng-ghen bè, cha cña ¡ng-ghen
nguon tai.lieu . vn
Chính trị học Báo chí - Truyền thông Xã hội học Giáo dục học Tâm lý học Lịch sử - Văn hoá Triết học Ngôn ngữ học Thư viện thông tin Văn học nước ngoài Ngư nghiệp Hành chính - Pháp luật Địa lý - Địa danh Văn học Việt nam Lịch sử Đảng CNXH - KH Tư Tưởng HCM Ngụ ngôn - Cổ tích Ca dao - Tục ngữ Hoá học Sinh học Y khoa - Dược Kinh tế học