- Trang Chủ
- Triết học
- [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 18 phần 11
Xem mẫu
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1848 1849
chó thÝch chó thÝch
Pi-a. Nhãm Pi-a, sau khi ®· c¾t ®øt liªn hÖ víi Quèc tÕ, vÉn tiÕp tôc tù xng lµ
Mêi mét 1871 lµ c¬ quan ng«n luËn chÝnh thøc cña Liªn chi héi Giuy-ra v«
"Chi héi Ph¸p ë Lu©n §«n" vµ in c¸c tµi liÖu nh©n danh Héi liªn hiÖp c«ng
chÝnh phñ. - 32.
nh©n quèc tÕ, ®«ng thêi nã ®· nhiÒu lÇn ñng hé c¸c nhãm phi v« s¶n ®ang ®Êu
41 ALeo. "La guerre sociale. Discours prononcÐ au CongrÌs de la paix µ
tranh chèng ®êng lèi cña M¸c trong Tæng Héi ®ång. - 34.
Lausanne 1871". Neuch©tel 1871, p. 7 (A.Lª-«. "ChiÕn tranh x· héi. DiÔn v¨n
44 Suèt n¨m 1869, trong Tæng Héi ®ång ®· nhiÒu lÇn nªu ra vÊn ®Ò chÝnh
®äc t¹i §¹i héi L«-dan,1871". N¬-sa-ten. 1871, tr.7). - 32.
thøc ®o¹n tuyÖt víi nhãm nh÷ng ngêi Ph¸p tiÓu t s¶n sèng lu vong ë
42 "Le Figaro" ("Phi-ga-r«")- tê b¸o Ph¸p ph¶n ®éng, xuÊt b¶n ë Pa-ri tõ n¨m
Lu©n §«n t¸n thµnh Ph. Pi-a *xen chó thÝch trªn). §Õn mïa xu©n 1870, sù
1826; cã liªn hÖ víi chÝnh phñ cña §Õ chÕ II.
ph©n ®Þnh ranh giíi nµy trë nªn ®Æc biÖt cÇn thiÕt, bëi v× vµo lóc nµy, ë
"Le Gaulois" ("Ngêi G«-loa") - tê nhËt b¸o cña ph¸i qu©n chñ b¶o thñ,
Ph¸p ®ang xóc tiÕn vô ¸n thø ba chèng l¹i c¸c thµnh viªn Quèc tÕ , nh÷ng
c¬ quan ng«n luËn cña giai cÊp ®¹i t s¶n vµ quý téc, xuÊt b¶n t¹i Pa-ri tõ n¨m
ngêi bÞ khÐp téi lËp mu ¸m s¸t Na-p«-lª-«ng III; c¸c tµi liÖu buéc téi
1867 ®Õn n¨m 1929.
®îc nh¾c ®Õn lµ c¸c v¨n kiÖn cña c¸i gäi lµ chi héi Ph¸p ë Lu©n §«n,
"Paris - Journal" ("B¸o Pa-ri") - tê nhËt b¸o ph¶n ®éng cã liªn hÖ víi
trong ®ã cã lêi kªu gäi ®îc th«ng qua t¹i cuéc häp ngµy 20 th¸ng Mêi
c¶nh s¸t, do H¨ng-ri §ê Pen xuÊt b¶n t¹i Pa-ri tõ n¨m 1868 ®Õn 1874. Tê b¸o
1869, trong ®ã Quèc tÕ ®îc ®ång nhÊt víi tæ chøc bÝ mËt cña nh÷ng ngêi
nµy chñ tr¬ng ñng hé chÝnh s¸ch cña §Õ chÕ II vµ sau khi §Õ chÕ II tan r· th×
céng hoµ cã tªn gäi lµ C«ng x· c¸ch m¹ng, do Ph. Pi-a cÇm ®Çu. Nh©n viÖc
quay sang ñng hé chÝnh phñ phßng thñ d©n téc vµ chÝnh phñ cña Chi-e: tiÕn
nµy, M¸c ®· viÕt mét dù th¶o nghÞ quyÕt ®îc Tæng Héi ®ång th«ng qua
hµnh vu khèng bÈn thØu ®èi víi Quèc tÕ vµ C«ng x· Pa-ri. - 32.
ngµy 10 th¸ng N¨m 1870, trong ®ã chØ râ r»ng Quèc tÕ kh«ng cã ®iÓm g×
43 §©y lµ nãi vÒ b¶n nghÞ quyÕt ®îc Tæng Héi ®ång th«ng qua theo ®Ò nghÞ
chung víi nhãm nµy (xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, tiÕng ViÖt,
cña
Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.16, tr.586). Thùc chÊt lý do
M¸c ngµy 7 th¸ng B¶y 1868 (xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng
cña viÖc b¾t bí c¸c thµnh viªn Quèc tÕ ë Ph¸p lµ viÖc Héi ®ång Liªn chi héi Pa-ri
ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.16, tr.425). Së dÜ cÇn
c«ng bè b¶n tuyªn ng«n ngµy 24 th¸ng T 1870, trong ®ã v¹ch trÇn ý nghÜa
ph¶i ra nghÞ quyÕt nµy lµ v× cã bµi diÔn v¨n do Ph.Pi-a ®äc t¹i cuéc mÝt-tinh
cña cuéc trng cÇu d©n ý ®· ®îc chuÈn bÞ (xem chó thÝch 159 vµ 160).
ngµy 29 th¸ng S¸u 1868 nh©n dÞp kû niÖm cuéc khëi nghÜa th¸ng S¸u cña giai
"La Marseitlais" ("M¸c-x©y-e") - tê nhËt b¸o Ph¸p, c¬ quan cña nh÷ng
cÊp v« s¶n Pa-ri n¨m 1848. Trong bµi diÔn v¨n nµy, Pi-a c«ng khai kªu gäi tiÕn
ngêi céng hoµ ph¸i t¶ xuÊt b¶n ë Pa-ri tõ th¸ng Ch¹p 1869 ®Õn th¸ng ChÝn
hµnh nh÷ng hµnh ®éng khñng bè chèng l¹i Na-p«-lª-«ng III. Trªn tê b¸o
1870. Trªn b¸o cã ®¨ng c¸c tµi liÖu vÒ ho¹t ®éng cña Quèc tÕ vµ c¸c tµi liÖu vÒ
Bruy-xen "La Cigale" ("Con dÕ mÌn"), trong bµi têng thuËt vÒ cuéc häp, Ph.
phong trµo c«ng nh©n.
Pi-a ®îc giíi thiÖu nh mét trong sè nh÷ng nhµ l·nh ®¹o cña Quèc tÕ. §iÒu
"Le RÐveil" ("Thøc tØnh") - tê tuÇn b¸o Ph¸p, tõ th¸ng N¨m 1869 lµ b¸o
kh¼ng ®Þnh nµy ®îc nhiÒu b¸o kh¸c lÆp l¹i.
hµng ngµy, c¬ quan cña ph¸i céng hoµ c¸nh t¶, xuÊt b¶n díi sù chñ biªn cña
Sau khi b¶n nghÞ quyÕt xuÊt hiÖn trªn b¸o chÝ, trong néi bé chi héi Ph¸p ë
S. §ª-lª-cluy-d¬ ë Pa-ri tõ th¸ng B¶y 1868 ®Õn th¸ng Giªng 1871. B¸o nµy ®·
Lu©n §«n, trong ®ã Ph. Pi-a lµ thµnh viªn, ®· diÔn ra sù ph©n liÖt. C¸c ®¹i
®¨ng c¸c v¨n kiÖn cña Quèc tÕ vµ c¸c tµi liÖu vÒ phong trµo c«ng nh©n. - 35.
diÖn v« s¶n (nh ¥.§uy-p«ng, G.I-ung,P.La-ph¸c-g¬ v.v.) ®· rêi bá hµng ngò
45 VÊn ®Ò ho¹t ®éng gi¸n ®iÖp cña §uy-r¨ng, nh©n viªn cña së c¶nh s¸t Ph¸p ®·
chi héi nµy, biÓu lé sù bÊt b×nh tríc s¸ch lîc phiªu lu vµ khiªu khÝch cña
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1850 1851
chó thÝch chó thÝch
lät vµo Quèc tÕ díi danh nghÜa lµ mét trong sè nh÷ng ngêi l·nh ®¹o chi héi 49 §©y muèn nãi ®Õn b¶n nghÞ quyÕt gåm 2 phÇn, nhan ®Ò: "Nh÷ng nghÞ quyÕt
Ph¸p n¨m 1871, ®· ®îc ®a ra xem xÐt ngµy 7 th¸ng Mêi 1871 t¹i phiªn häp ®Æc biÖt cña héi nghÞ", trong ®ã nhÊn m¹nh r»ng, c«ng nh©n §øc ®· thùc hiÖn
®Æc biÖt cña Tæng Héi ®ång, trong ®ã ®· dÉn ra viÖc trao ®æi th tõ gi÷a Duy- ®îc nghÜa vô quèc tÕ cña m×nh; c¬ së cña b¶n nghÞ quyÕt nµy lµ nh÷ng kÕt
r¨ng vµ c¸c quan chøc c¶nh s¸t. Theo chØ thÞ cña c¶nh s¸t. §uy-r¨ng ph¶i lät luËn n»m trong bµi ph¸t biÓu cña M¸c vÒ t×nh h×nh quèc tÕ ë §øc vµ ë Anh
vµo Héi nghÞ Lu©n §«n víi môc tiªu do th¸m, ®ång thêi tham gia trong thµnh (xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ
phÇn cña Tæng Héi ®ång. NghÞ quyÕt vÒ viÖc khai trõ Duy-r¨ng ®· ®îc ¡ng- quèc gia - Sù thËt, Hµ Néi, 1994, t,17, tr.560). - 39.
ghen th¶o ra vµ ®îc nªu ra t¹i phiªn häp cña Tæng Héi ®ång (xem C.M¸c vµ 50 §©y muèn nãi ®Õn bøc th ngµy 11 th¸ng Mêi mét 1871 cña th ký th«ng tÝn
Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, viªn vÒ khu vùc Ph¸p lµ ¤.Xª-rai-¬ göi tæng biªn tËp b¸o "Qui vive!" VÐc-
1994, t,17, tr.575). - 35. mec-s¬. Bøc th nµy ®îc ®¨ng trªn b¸o "Qui vive!" ngµy 16 th¸ng Mêi mét
46 NghÞ quyÕt ngµy 17 th¸ng Mêi 1871 vÒ ®iÒu lÖ cña chi héi Ph¸p n¨m 1871 1871 vµ trªn mét lo¹t b¸o kh¸c.
"Qui vive!" ("Ai §ã!") lµ tê nhËt b¸o, xuÊt b¶n b»ng tiÕng Ph¸p n¨m
do M¸c th¶o ra vµ ®îc Tæng Héi ®ång nhÊt trÝ th«ng qua. Héi ®ång chØ ra
1871 ë Lu©n §«n, c¬ quan ng«n luËn cña chi héi Ph¸p n¨m 1871. - 29.
r»ng, m©u thuÉn gi÷a ®iÒu lÖ cña chi héi nµy víi §iÒu lÖ chung ®· c¶n trë
51 §©y muèn nãi ®Õn viÖc c«ng bè chÝnh thøc §iÒu lÖ chung vµ Quy chÕ tæ chøc
viÖc chÊp nhËn chi héi nµy vµo Quèc tÕ. V¨n b¶n nghÞ quyÕt ®îc lu gi÷
Quèc tÕ do Tæng Héi ®ång - ®îc sù uû nhiÖm cña Héi nghÞ Lu©n §«n n¨m
díi h×nh thøc b¶n viÕt tay cña th ký - th«ng tÝn viªn vÒ khu vùc Ph¸p lµ ¤-
1871 - chuÈn bÞ c¸c b¶n tiÕng Anh vµ tiÕng Ph¸p ®îc xuÊt b¶n ë Lu©n §«n,
Xª-rai-¬ (xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n
trong ®ã b¶n tiÕng Anh ®îc xuÊt b¶n vµo nöa ®Çu th¸ng Mêi mét, cßn b¶n
chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.17, tr. 578-582). - 36.
tiÕng Ph¸p th× ®îc xuÊt b¶n vµo th¸ng Ch¹p 1871: "General Rule and
47 Ngµy 7 th¸ng Mêi mét 1871, Tæng Héi ®ång ®· th¶o luËn th tr¶ lêi cña Administrative Regulations of the International Working Men's Association.
chi héi Ph¸p n¨m 1871. Trong th ®Ò ngµy 31 th¸ng Mêi, chi héi nµy Official edition revised by the General Council" vµ "Statuts GÐneraux et
tuyªn bè kh«ng t¸n thµnh nghÞ quyÕt cña Tæng Héi ®ång ngµy 17 th¸ng RÌglements Administratifs de l'Association Internationale des
Mêi 1871 (xem chó thÝch 46) vµ tiÕn hµnh c«ng kÝch Tæng Héi ®ång. VÒ Travailleurs. Edition offtetelle, revisee par le Conseil GÐnÐral". V¨n b¶n
chÝnh thøc b»ng tiÕng §øc ®îc in trªn b¸o "Volksstaat" sè 12, ngµy 10
vÊn ®Ò nµy, ¤.Xª-rai-¬ ®· lµm mét b¶n th«ng b¸o, ®a vµo ®ã b¶n nghÞ
th¸ng Hai 1872 vµ ®ång thêi ®îc in thµnh cuèn s¸ch riªng díi nhan ®Ò:
quyÕt do M¸c th¶o ra vµ ®îc Tæng Héi ®ång nhÊt trÝ t¸n thµnh (xem C.M¸c
"Allgemeine Statuten und Verwaltungs - Verordnung der Internationalen
vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ
Arbeiter - Association. Amtliche deutsche Ausgabe, revidiert durch den
Néi, 1994, t,17, tr.610-616). NghÞ quyÕt nµy lÇn ®Çu tiªn ®îc c«ng bè (kh«ng
Generalrath". Leipzig, Verlag der Expedition des "Volksstaat", 1872.
®Çy ®ñ) trong t¸c phÈm "C¸i gäi lµ nh÷ng sù ph©n liÖt trong Quèc tÕ". - 36.
B¶n dÞch tiÕng Nga cña §iÒu lÖ chung vµ Quy chÕ tæ chøc, xem C.M¸c vµ
48 "DÌclaration de la Section francaise fÌderaliste de 1871, siÐgcant µ Lon®res".
Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi,
Londrcs. 1871 ("Tuyªn bè cña chi héi liªn bang Ph¸p n¨m 1871 t¹i Lu©n
1994, t,17, tr.583-603. - 40.
§«n". Lu©n §«n, 1871). PhÝa trªn ®Çu ®Ò cuèn s¸ch, chi héi nµy ®Ò nh÷ng tõ
52 "CongrÌs ouvrier de' Association Internationale des Travailleurs tenu µ
sau ®©y; "Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ" - mÆc dï Tæng Héi ®ång ®· tõ chèi
GenÌve du 3 au 8 Septembre 1866", GenÌve, 1866, p.27. note. - 40.
kh«ng chÊp nhËn chi héi nµy. - 39.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1852 1853
chó thÝch chó thÝch
53 "TroisiÌme procÌs de l'Association Internationale des Travailleurs µ Paris", International Working Men's Association" 1867). - 52.
Paris, 1870, p.4. -- 41. 59 ë ®©y viÕt lÇm. §iÒu 6 cña §iÒu lÖ chung ®îc th«ng qua t¹i ®¹i héi cña Quèc
54 §©y muèn nãi ®Õn b¶n nghÞ quyÕt XVII cña Héi nghÞ Lu©n §«n "VÒ sù ph©n tÕ häp t¹i Gi¬-ne-v¬ n¨m 1866. Xem "CongrÌs ouvrier de l'Association
liÖt trong vïng nãi tiÕng R«-man Thôy SÜ", trong ®ã ®Ò nghÞ c¸c chi héi v« Internationale des Travailleurstenu µ GenÌve du 3 au 8 septembre 1866",
chÝnh phñ ®· tõ bá Liªn chi héi R«-man h·y lÊy tªn gäi lµ "Liªn chi héi Giuy- GenÌve. 1866. p. 13-14 ("§¹i héi c«ng nh©n cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc
ra" (xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ tÕ, häp ë Gi¬-ne-v¬ tõ ngµy 3 ®Õn ngµy 8 th¸ng ChÝn 1866". Gi¬-ne-v¬, 1866,
quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.17, tr.563). - 42. tr.13-14). - 54.
55 §©y muèn nãi ®Õn b¶n nghÞ quyÕt do Ma-l«ng. Le-ph¬-ran-x¬ vµ ¤-xtin ®a ra 60 Liªn ®oµn lao ®éng ®îc thµnh lËp ë Tu-rin mïa thu n¨m 1871 vµ chÞu ¶nh
t¹i cuéc häp c¸c chi héi Gi¬-ne-v¬ ngµy 2 th¸ng Ch¹p 1871, nh»m chèng l¹i hëng cña ph¸i M¸t-di-ni. Th¸ng Giªng 1872 mét sè phÇn tö v« s¶n t¸ch ra
Tæng Héi ®ång cña Quèc tÕ vµ chèng c¸c nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ Lu©n §«n vµ khái liªn ®oµn vµ thµnh lËp héi Gi¶i phãng ngêi v« s¶n, vÒ sau ®îc chÊp
dùa trªn sù xuyªn t¹c c¸c v¨n kiÖn cña Quèc tÕ. Cuéc häp cña liªn chi héi ®· nhËn lµ chi héi cña Quèc tÕ. §øng ®Çu tæ chøc nµy cho ®Õn th¸ng Hai 1872 lµ
b¸c bá dù th¶o mang tÝnh chÊt v« chÝnh phñ vµ ®· th«ng qua nghÞ quyÕt ñng tªn mËt vô c¶nh s¸t TÐc-xa-ghi.
hé c¸c nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ Lu©n §«n vµ tá sù ®ång t×nh hoµn toµn víi "II Proletario" ("Ngêi v« s¶n") - tê b¸o I-ta-li-a xuÊt b¶n ë Tu-rin tõ
ho¹t ®éng cña Tæng Héi ®ång. Dù th¶o nghÞ quyÕt cã tÝnh chÊt v« chÝnh phñ n¨m 1872 ®Õn 1874, lªn tiÕng b¶o vÖ ph¸i Ba-cu-nin chèng l¹i Tæng Héi ®ång
cña Ma-l«ng ®îc ®¨ng trªn b¸o "RÐvolution Sociale" sè 7, ngµy 7 th¸ng Ch¹p vµ c¸c nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ Lu©n §«n. - 55.
1871. - 43. 61 "TroisiÌme CongrÌs de l'Association Internationale des Travaitleurs. Compte
56 Xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ rendu officiel". Bruxelles, septembre 1868. SupptÌment au journal "Le Peupile
quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.17, tr.563. - 44. Belge". p.50 ("§¹i héi lÇn thø ba cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ. B¸o c¸o
57 §©y muèn nãi ®Õn b¶n th«ng tri ngµy 6 th¸ng S¸u 1871 cña bé trëng chÝnh thøc". Bruy-xen, th¸ng ChÝn 1868. Phô tr¬ng b¸o "D©n téc BØ", tr.50).
ngo¹i gi¸o göi c¸c d¹i diÖn ngo¹i giao cña Ph¸p, trong ®ã Giuy-l¬ Pha-vr¬, -56.
kªu gäi tÊt c¶ c¸c chÝnh phñ tËp hîp l¹i trong cuéc ®Êu tranh chung chèng 62 §©y muèn nãi ®Õn c¬ng lÜnh cña §ång minh d©n chñ x· héi chñ nghÜa quèc tÕ
l¹i Quèc tÕ. VÒ b¶n tuyªn bè cña Tæng Héi ®ång do M¸c vµ ¡ng-ghen viÕt
do Ba-cu-nin so¹n th¶o vµ ®îc in riªng thµnh truyÒn ®¬n b»ng tiÕng Ph¸p vµ
nh©n viÖc Gi.Pha-vr¬
tiÕng §øc t¹i Gi¬-ne-v¬ n¨m 1868. Toµn v¨n c¬ng lÜnh nµy ®îc M¸c vµ ¡ng-
ra th«ng tri nãi trªn, xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ
ghen dÉn ra trong t¸c phÈm: "§ång minh d©n chñ x· héi chñ nghÜa vµ Héi liªn
xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.17, tr.491-492. §ång thêi còng cã ý
hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ" - 59.
nãi ®Õn b¶n b¸o c¸o do Xa-ca-d¬ viÕt ngµy 5 th¸ng Hai 1872 thay mÆt uû ban
63 §©y muèn nãi ®Õn bµi b¸o cña M.Ba-cu-nin "Tæ chøc Quèc tÕ" ®¨ng trªn niªn
xem xÐt dù luËt cña §uy-ph«-r¬ (xem chó thÝch 10). - 49.
gi¸m cña ph¸i v« chÝnh phñ. "Almanach du Peuple pour 1872" ("S¸ch lÞch
58 ë ®©y vµ ë ®o¹n tiÕp theo, M¸c trÝch dÉn §iÒu lÖ cña Quèc tÕ ®îc §¹i héi
nh©n d©n n¨m 1872"). - 61.
Gi¬-ne-v¬ th«ng qua vµ xuÊt b¶n ë Lu©n §«n b»ng tiÕng Anh ("Rules of the
64 Th¸ng Mêi mét 1871, nhµ d©n chñ t s¶n Xtª-pha-n«-ni ®a ra dù ¸n thµnh
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1854 1855
chó thÝch chó thÝch
lËp "T«ng héi nh÷ng ngêi duy lý chñ nghÜa" mµ c¬ng lÜnh cña nã lµ sù hçn nµy ph¶n ¸nh hoµn toµn chÝnh s¸ch cña ph¸i L¸t-xan lµ thÝch nghi víi chÕ ®é
t¹p gi÷a c¸c quan ®iÓm d©n chñ t s¶n víi nh÷ng t tëng cña chñ nghÜa x· BÝt-xm¸c vµ ve v·n c¸c giai cÊp thèng trÞ ë §øc, ®ång thêi biÓu hiÖn chñ nghÜa
héi kh«ng tëng tiÓu t s¶n (tæ chøc c¸c tr¹i canh t¸c tËp trung nh»m gi¶i c¬ héi vµ chñ nghÜa d©n téc cña c¸c thñ lÜnh ph¸i L¸t-xan. §øng trªn lËp
quyÕt vÊn ®Ò x· héi v.v.). Môc ®Ých cña héi nµy, theo lêi thó nhËn cña chÝnh trêng bÌ ph¸i, tê b¸o liªn tôc ®Êu tranh chèng l¹i ban l·nh ®¹o m¸c-xÝt cña
Xtª-pha-n«-ni, lµ ®¸nh l¹c híng sù chó ý cña c«ng nh©n khái Quèc tÕ vµ c¶n Quèc tÕ vµ chèng l¹i §¶ng c«ng nh©n d©n chñ x· héi §øc; nã ñng hé ho¹t ®éng
trë ¶nh hëng ®ang lan réng cña Quèc tÕ ë I-ta-li-a, ®ång thêi Xtª-pha-n«-ni
cña ph¸i Ba-cu-nin vµ cña nh÷ng d¹i diÖn c¸c khuynh híng phi v« s¶n kh¸c
tuyªn bè ®oµn kÕt víi §ång minh d©n chñ x· héi chñ nghÜa. Trong cuéc bót
thï ®Þch víi Tæng Héi ®ång. - 65.
chiÕn më ®Çu sau khi c«ng bè dù th¶o c¬ng lÜnh cña héi. Xtª-pha-n«-ni ®a
67 §¹i héi cña Liªn chi héi BØ cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ häp trong hai
ra nh÷ng bµi b¸o vu khèng chèng l¹i Tæng Héi ®ång, chèng l¹i M¸c vµ ¡ng-
ngµy 24 vµ 25 th¸ng Ch¹p 1871, khi th¶o luËn b¶n th«ng t X«ng-vi-li-ª, ®·
ghen. T liÖu ®Ó viÕt c¸c bµi Êy Xtª-pha-n«-ni lÊy tõ c¸c b¸o cña L¸t-xan, tõ
kh«ng ñng hé yªu s¸ch cña bän v« chÝnh phñ Thôy SÜ ®ßi ph¶i triÖu tËp ngay
Ph«-gt¬. Sù v¹ch trÇn cña M¸c vµ ¡ng-ghen vÒ môc tiªu thùc sù cña Xtª-pha-
®¹i héi toµn thÓ Quèc tÕ. Bªn c¹nh ®ã, ®¹i héi nµy th«ng qua nghÞ quyÕt uû
n«-ni vµ mèi quan hÖ trùc tiÕp cña ph¸i v« chÝnh phñ víi ph¸i d©n chñ t s¶n
nhiÖm cho Héi ®ång liªn chi héi BØ so¹n th¶o ®iÒu lÖ míi cña Héi liªn hiÖp c«ng
(vÒ th cña ¡ng-ghen göi ban biªn tËp tê "Gazzettino Rosa" xem C.M¸c vµ
nh©n quèc tÕ. Trong b¶n dù th¶o ®iÒu lÖ nµy, ®îc x©y dùng trªn lËp trêng v«
Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi,
chÝnh phñ vµ ®· ®îc th¶o luËn t¹i ®¹i héi cña Liªn chi héi BØ th¸ng B¶y 1872.
1994, t,17, tr.641-643; vÒ bµi b¸o cña M¸c "L¹i nãi vÒ ngµi Xtª-pha-n«-ni vµ
Tæng Héi ®ång ®· bÞ b·i bá. - 66.
Quèc tÕ" xem tËp nµy, tr.114-118), còng nh nh÷ng sù ph¶n ®èi cña nhiÒu nhµ
68 A.Richard et G.Blanc: "L'Empire et la France nouvelle, Appel du Peuple et de
ho¹t ®éng trong phong trµo c«ng nh©n I-ta-li-a ®èi víi b¶n dù th¶o cña Xtª-
la Jeunesse µ la conscience francaise". Bruxelles. 1872. - 66.
pha-n«-ni d· lµm thÊt b¹i ©m mu cña «ng ta hßng ®Æt phong trµo c«ng nh©n
69 Nh÷ng nghÞ quyÕt nµy vÒ t×nh tr¹ng chia rÏ trong liªn chi héi cña Quèc tÕ ë Mü
I-ta-li-a díi ¶nh hëng cña giai cÊp t s¶n.
do M¸c viÕt vµ ®îc th«ng qua theo ®Ò nghÞ cña M¸c t¹i c¸c phiªn häp cña
"Gazzettino Rosa" - tê nhËt b¸o I-ta-li-a, xuÊt b¶n ë Mi-la-n« tõ n¨m 1867
®Õn n¨m 1873; trong nh÷ng n¨m 1871 - 1872 tê b¸o nµy ®· ®Êu tranh b¶o vÖ Tæng Héi ®ång ngµy 5 vµ 12 th¸ng Ba 1872.
C«ng x· Pa-ri, c«ng bè c¸c v¨n b¶n cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ; tõ Th¸ng Ch¹p 1870, ë Niu Oãc, mét Uû ban trung ¬ng ®· ®îc thµnh
n¨m 1872 b¸o nµy chÞu ¶nh hëng cña ph¸i Ba-cu-nin. - 65. lËp víi t c¸ch lµ c¬ quan l·nh ®¹o Quèc tÕ ë Mü víi sù tham gia cña c¸c
65 "Bän ¸o tr¾ng", hay lµ ph¸i "¸o choµng tr¾ng" lµ tªn gäi cña nh÷ng b¨ng ®¹i diÖn mét sè chi héi. Hai chi héi sè 9 vµ sè 12 s¸p nhËp víi c¸c chi héi
®¶ng do c¬ quan c¶nh s¸t cña §Õ chÕ II tæ chøc ra. Bän nµy lµ nh÷ng phÇn tö trªn vµo th¸ng B¶y 1871 - ®øng ®Çu lµ Ut-han vµ Cla-ph¬-lin, nh÷ng ngêi
tho¸i ho¸ giai cÊp, tù xng lµ c«ng nh©n, chóng tæ chøc c¸c cuéc biÓu t×nh vµ phô n÷ chñ tr¬ng nan n÷ b×nh ®¼ng theo kiÓu t s¶n - ®· thay mÆt Quèc
ho¹t ®éng khiªu khÝch, ®Ó t¹o ra c¸i cí cho nhµ cÇm quyÒn trôy n· c¸c tæ tÕ më cuéc tuyªn truyÒn cho nh÷ng c¶i c¸ch t s¶n. §èi lËp m×nh víi "c¸c
chøc c«ng nh©n thËt sù. - 6 5. chi héi níc ngoµi " (nh c¸c chi héi §øc. Ph¸p. Ai-r¬-len). ®Æc biÖt lµ víi
66 "Neuer Social - Demokrat" ( "Ngêi d©n chñ x· héi míi") - tê b¸o §øc, xuÊt chi héi §øc sè 1 ë Niu Oãc do Ph.A.Doãc-g¬ l·nh ®¹o, nh÷ng ngêi ñng hé
Ut-han vµ Cla-ph¬-lin ®· mu toan sö dông c¸c tæ chøc cña Quèc tÕ vµo
b¶n ë BÐc-lin, 3 lÇn trong mét tuÇn lÔ tõ n¨m 1871 ®Õn n¨m 1876; lµ c¬ quan
nh÷ng môc ®Ých cña m×nh. Ngµy 27 th¸ng ChÝn 1871, chi héi sè 12 d· bÝ mËt,
cña Liªn ®oµn c«ng nh©n toµn §øc do L¸t-xan s¸ng lËp; xu híng cña tê b¸o
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1856 1857
chó thÝch chó thÝch
kh«ng cho Ban ChÊp hµnh trung ¬ng Niu Oãc biÕt, ®· yªu cÇu Tæng Héi M¸c vµ ¡ng-ghen gi÷ mèi quan hÖ chÆt chÏ víi ban biªn tËp b¸o; trªn
®ång c«ng nhËn m×nh lµ chi héi l·nh ®¹o cña Quèc tÕ ë Mü; ®ång thêi chi héi c¸c trang b¸o ®¨ng ®Òu ®Æn c¸c bµi b¸o cña hai «ng. §¸nh gi¸ cao ho¹t
nµy cßn tiÕn hµnh trªn b¸o chÝ mét chiÕn dÞch chèng nh÷ng chi héi - thuéc Héi ®éng cña b¸o "Volksstaat", M¸c vµ ¡ng-ghen ch¨m chó theo dâi c«ng viÖc
liªn hiÖp - b¶o vÖ tÝnh chÊt v« s¶n cña tæ chøc nµy. Víi b¶n nghÞ quyÕt ngµy 5 cña b¸o, phª ph¸n tõng thiÕu sãt, sai lÇm, uèn n¾n l¹i ®êng lèi cña b¸o mµ
th¸ng Mêi mét 1871 (xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ
nhê ®ã, nã ®· trë thµnh mét trong nh÷ng tê b¸o tiªn tiÕn nhÊt cña c«ng
xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1994, t,17, tr. 874). Tæng Héi ®ång ®· b¸c
nh©n nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû XIX. - 7 2.
bá yªu s¸ch cña chi héi sè 12 vµ x¸c nhËn quyÒn h¹n cña Ban ChÊp hµnh trung
70 §©y muèn nãi ®Õn nghÞ quyÕt cña §¹i héi Ba-l¬ lÇn thø s¸u vÒ c¸c vÊn ®Ò tæ
¬ng Niu Oãc. ThÕ nhng sau sù kiÖn nµy, chi héi 12 vÉn tiÕp tôc ho¹t ®éng
chøc; nghÞ quyÕt nµy cã tªn lµ "VÒ thÓ thøc khai trõ c¸c chi héi ra khái Héi
cña m×nh, lµm t¨ng thªm c¸c phÇn tö tiÓu t s¶n trong mét sè tæ chc cña
liªn hiÖp", nghÞ quyÕt nµy trao cho Tæng Héi ®ång quyÒn khai trõ t¹m thêi ®Õn
Quèc tÕ ë Mü vµ g©y nªn sù chia rÏ gi÷a c¸c chi héi v« s¶n vµ tiÓu t s¶n vµo
®¹i héi thêng kú, sau mét sè chi héi ra khái Quèc tÕ. - 74.
th¸ng Ch¹p 1871. ë Niu Oãc ®· thµnh lËp Héi ®ång liªn chi héi l©m thêi bao
71 Cã lÏ ë ®©y muèn nãi ®Õn mét nhãm nhá c¸c sinh viªn ngêi XÐc-bi vµ ngêi
gåm Doãc-g¬. B«n-tª v.v.. vµ mét uû ban thø hai ®øng ®Çu lµ Ut-han vµ nh÷ng
Bun-ga-ri ë Xuy-rÝch ®îc tæ chøc l¹i, díi ¶nh hëng trùc tiÕp cña nh÷ng
nhµ c¶i c¸ch t s¶n kh¸c thuéc chi héi sè 12. Tæng Héi ®ång kiªn quyÕt ñng hé
ngêi theo ph¸i v« chÝnh phñ, thµnh mét nhãm thuéc §ång minh, víi tªn gäi
ph¸i v« s¶n trong Liªn chi héi B¾c Mü; chi héi sè 12 bÞ khai trõ khái Quèc tÕ
TÊm mµn Xla-v¬. Sau nh÷ng cè g¾ng ®Çu tiªn tù tæ chøc thµnh mét chi héi cña
tõ tríc ®¹i héi thêng kú. Ngµy 28 th¸ng N¨m 1872, Tæng Héi ®ång c«ng
nh©n Héi ®ång liªn chi héi l©m thêi lµ c¬ quan l·nh ®¹o duy nhÊt cña Quèc tÕ Quèc tÕ vµo mïa xu©n 1872 vµ bÞ Tæng Héi ®ång khíc tõ kh«ng chÊp nhËn,
ë Mü. §¹i héi Liªn chi héi B¾c Mü häp th¸ng B¶y 1872 ®· bÇu ra Héi ®ång liªn th¸ng S¸u, th¸ng B¶y 1872, nhãm nµy gia nhËp Liªn chi héi Giuy-ra (c¬ng
chi héi thêng trùc víi thµnh phÇn gåm hÇu hÕt lµ c¸c uû viªn cña héi ®ång lÜnh cña nã do Ba-cu-nin viÕt); mïa hÌ n¨m 1873 nhãm nµy t¸n r·. 74.
l©m thêi. Nguyªn nh©n cô thÓ cña sù chia rÏ trong Liªn chi héi Mü ®îc tr×nh 72 "La Liberte"("Tù do") - tê b¸o d©n chñ BØ, xuÊt b¶n ë Bruy-xen tõ n¨m 1865
bµy trong bµi b¸o cña ¡ng-ghen "Quèc tÕ ë Mü" (xem tËp nµy, tr. 130 - 139).
®Õn n¨m 1873; trong nh÷ng n¨m 1872 -1873 ®· xuÊt b¶n hµng tuÇn; tõ n¨m
C¸c nghÞ quyÕt cña Tæng Héi ®ång ®îc c«ng bè trªn c¸c c¬ quan ng«n
1867 lµ mét trong nh÷ng c¬ quan ng«n luËn cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc
luËn cña Quèc tÕ t¹i c¸c níc, trong ®ã cã b¸o "Volksstaat".
tÕ ë BØ. 76.
"Der"Volksstaat" ( "Nhµ níc nh©n d©n") lµ c¬ quan trung ¬ng cña
73 G.Lefrancais. "Ðtude sur le mouvªment comnmunatiste µ Paris, en 1871".
§¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi §øc, xuÊt b¶n t¹i Lai-pxÝch tõ ngµy 2 th¸ng
Neuch©tel, 1871, p.92. 76.
Mêi 1869 ®Õn ngµy 29 th¸ng ChÝn 1876 (xuÊt b¶n hai lÇn trong tuÇn, vµ tõ
74 Lêi ph¸t biÓu cña M¸c v¹ch trÇn b¸o "Paris - Journal" ®· ®¨ng bøc th gi¶
th¸ng B¶y 1873 - ba lÇn trong tuÇn). Tê b¸o thÓ hiÖn quan ®iÓm cña khuynh
m¹o, xem C. M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh
híng c¸ch m¹ng trong phong trµo c«ng nh©n §øc. Do th¸i ®é dòng c¶m
trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.17, tr.395, 389-401.
c¸ch m¹ng cña m×nh, tê b¸o lu«n lu«n bÞ ChÝnh phñ vµ c¶nh s¸t s¨n ®uæi.
Theo ®Ò nghÞ cña M¸c, th ký - th«ng tÝn viªn vÒ khu vùc níc Ph¸p cña
Thµnh phÇn ban biªn tËp thay ®æi lu«n v× nhiÒu biªn tËp viªn bÞ b¾t, nhng
Tæng Héi ®ång ¤.Xª-rai-¬ ®· göi bøc th ngµy 16 th¸ng Ba 1871 ®Õn mét lo¹t
quyÒn l·nh ®¹o chung ®èi víi tê b¸o vÉn n»m trong tay lÝp-nÕch. Gi÷ vai trß
®¸ng kÓ trong tê b¸o lµ Bª-ben, ngêi qu¶n lý nhµ xuÊt b¶n "Volksstaat". b¸o, trong ®ã v¹ch trÇn b¸o "Paris - Journal".
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1858 1859
chó thÝch chó thÝch
Vµo cuèi n¨m 1872 ®Çu n¨m 1873, tê b¸o ®ãng vai trß lín trong cuéc ®Êu
"Le Courrier de l'Europe" ("Ngêi ®a tin ch©u ¢u") - tê b¸o theo xu
tranh chèng nh÷ng ngêi theo chñ nghÜa c¶i l¬ng, lµ nh÷ng ngêi ®· t¸ch ra
híng Oãc-lª-¨ng, xuÊt b¶n ë Lu©n §«n b»ng tiÕng Ph¸p trong nh÷ng n¨m
khái Héi ®ång Liªn chi héi Anh.
1840 1889.
Tõ th¸ng S¸u 1873, do sù xa rêi phong trµo c«ng nh©n cña ngêi xuÊt b¶n
"Die Zukunft" ("T¬ng lai") - tê b¸o d©n chñ t s¶n §øc, c¬ quan ng«n
®ång
luËn cña §¶ng nh©n d©n, xuÊt b¶n n¨m 1867 ë Khuª-nÝch-xbÐc, vµ tõ n¨m
thêi lµ tæng biªn tËp U.Rai-li nªn M¸c vµ ¡ng-ghen ®· ngõng céng t¸c vµ th«i
1868 ë BÐc-lin. Bøc th cña M¸c - v¹ch trÇn bøc th gi¶ m¹o cña tê "Paris-
®¨ng trªn b¸o c¸c nghÞ quyÕt cña liªn chi héi Anh cña Quèc tÕ. 78.
Journal" ®îc ®¨ng trong sè 73, ra ngµy 26 th¸ng Ba 1871. 76.
76 Chi héi Phe-re (lµ tªn gäi tëng nhí nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña C«ng x· Pa-ri
75 T¹i phiªn häp cña Tæng Héi ®ång ngµy 20 th¸ng Hai 1872 ®· th«ng qua ®Ò
Tª-«-phin Phe-re) - mét trong nh÷ng chi héi Ph¸p cña Quèc tÕ ®îc thµnh lËp
nghÞ cña I-ung tæ chøc lÔ kû niÖm lÇn thø nhÊt C«ng x· Pa-ri b»ng mét cuéc
ë Pa-ri sau thÊt b¹i cña C«ng x·. Chi héi nµy ®îc h×nh thµnh ®Çy ®ñ vµo
mÝt-tinh quÇn chóng t¹i Lu©n §«n vµo ngµy 18 th¸ng Ba. §Ó chuÈn bÞ cho kû
th¸ng T 1872; ®©y lµ chç dùa cho mèi liªn hÖ cña Tæng Héi ®ång víi c¸c tæ
niÖm mét uû ban ®Æc biÖt ®îc bÇu ra, trong ®ã cã I-ung, M¸c §«-nen, Min-n¬
chøc c«ng nh©n ®ang ®îc kh«i phôc ë Ph¸p. Theo ®Ò nghÞ cña M¸c, chi héi
v.v.. M¸c ®îc phiªn häp cña Héi ®ång ngµy 12 th¸ng Ba phª duyÖt lµm mét
nµy ®· ®îc chÊp nhËn vµo Quèc tÕ håi th¸ng B¶y 1872, sau khi ®iÒu lÖ cña chi
trong nh÷ng diÔn gi¶. TiÕp sau ®ã,I-ung ®· yªu cÇu ¡ng-ghen chuÈn bÞ dù th¶o
héi nµy ®· ®îc mét uû ban ®Æc biÖt vÒ c¸c ®iÒu lÖ cña Tæng Héi ®ång xem xÐt.
c¸c nghÞ quyÕt. Nhng cuéc mÝt-tinh quÇn chóng ®· kh«ng thµnh v× chñ nh©n
80.
cña n¬i häp mÝt-tinh cuèi cïng ®· tõ chèi kh«ng cho mîn phßng. Tuy vËy, c¸c
77 B¶n th¶o "Quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt" do M¸c viÕt vµo th¸ng Ba - th¸ng T
thµnh viªn Quèc tÕ vµ c¸c cùu chiÕn sÜ C«ng x· Pa-ri còng ®· tËp hîp trong
1872 nh©n cuéc th¶o luËn vÊn ®Ò quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt diÔn ra trong chi
gian phßng chËt hÑp cña héi c¸c chiÕn sÜ C«ng x· Pa-ri vµo ngµy 18 th¸ng Ba
héi Man-se-xt¬ cña Quèc tÕ. Trong th göi ¡ng-ghen ngµy 3 th¸ng Ba,
®Ó lµm lÔ kû niÖm cuéc c¸ch m¹ng v« s¶n ®Çu tiªn b»ng mét cuéc häp träng
§uy-p«ng ®· th«ng b¸o vÒ sù phøc t¹p trong quan ®iÓm cña c¸c thµnh viªn
thÓ. T¹i cuéc häp nµy, theo ®Ò nghÞ cña c¸c nhµ ho¹t ®éng C«ng x· lµ T©y-x¬
chi héi vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt, vµ sau khi tr×nh bµy 5 ®iÓm trong bµi ph¸t
vµ Ca-me-li-na vµ Uû viªn Tæng Héi ®ång Min-n¬, ngêi ta ®· th«ng qua b¶n
biÓu s¾p tíi cña m×nh. §uy-p«ng ®· ®Ò nghÞ M¸c vµ ¡ng-ghen cho nhËn xÐt
nghÞ quyÕt ng¾n, mµ v¨n b¶n hoµn toµn khíp víi b¶n viÕt tay ®îc lu tr÷
®Ó «ng cã thÓ xem xÐt l¹i tríc khi häp chi héi. M¸c ®a ra luËn chøng tû
b»ng tiÕng Ph¸p do Gien-ny, con g¸i M¸c, viÕt l¹i cã sù söa ch÷a cña C¸c M¸c.
mØ nh÷ng quan ®iÓm cña m×nh vÒ vÊn ®Ò quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt. Ngµy 8
V¨n b¶n nghÞ quyÕt, kh«ng cã tªn t¸c gi¶, ®îc ®¨ng trong bµi têng thuËt vÒ
th¸ng N¨m 1872, §uy-p«ng ®· ®äc b¸o c¸o t¹i phiªn häp cña chi héi (b¶n
cuéc mÝt-tinh trªn c¸c b¸o "Eastern Post" ngµy 23 th¸ng Ba. ""International
b¸o c¸o hoµn toµn trïng hîp víi b¶n th¶o ®îc lu gi÷ cña M¸c); b¶n b¸o
Herald" ngµy 30 th¸ng Ba vµ "LibertÐ" ngµy 24 th¸ng Ba 1872.
c¸o nµy ®îc c«ng bè ngµy 15 th¸ng S¸u 1872 trªn b¸o "International
"The International Herald" ( "Ngêi truyÒn tin quèc tÕ") - tê tuÇn b¸o
Herald" díi nhan ®Ò: "Quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt. B¸o c¸o ®äc t¹i chi héi
Anh xuÊt b¶n ë Lu©n §«n tõ th¸ng Ba 1872 ®Õn th¸ng Mêi 1873, tõ th¸ng
Man-se-xt¬ cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ"; kh«ng cã tªn t¸c gi¶,
N¨m 1872 ®Õn th¸ng N¨m 1873 thùc tÕ lµ c¬ quan ng«n luËn chÝnh thøc
còng nh tªn ngêi ®äc b¸o c¸o. 82.
cña Héi ®ång liªn chi héi Anh thuéc Quèc tÕ; tê b¸o ®¨ng c¸c bµi têng
78 TrÝch dÉn b¸o c¸o cña Xª-da §¬ Pa-pa vÒ quyÒn së h÷u ruéng ®Êt t¹i phiªn
thuËt vÒ c¸c phiªn häp cña Tæng Héi ®ång vµ Héi ®ång Anh, c¸c v¨n kiÖn
häp
cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ, c¸c bµi b¸o cña M¸c vµ ¡ng-ghen.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1860 1861
chó thÝch chó thÝch
cña §¹i héi Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ häp t¹i Bruy-xen ngµy 11 th¸ng tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.16, tr.24).
ChÝn 1868. 85. Trong b¶n "Tuyªn ng«n thµnh lËp Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ" ®îc so¹n
79 Bøc th nµy do ¡ng-ghen viÕt theo sù uû nhiÖm cña Tæng Héi ®ång nh©n viÖc th¶o ®ång thêi víi "§iÒu lÖ t¹m thêi". M¸c nªu ra luËn ®iÓm cho r»ng, "viÖc
Héi ®ång Liªn chi héi T©y Ban Nha ®Ò nghÞ göi lêi chµo mõng tíi ®¹i héi giµnh chÝnh quyÒn nh vËy ®· trë thµnh nghÜa vô vÜ ®¹i cña giai cÊp c«ng
thêng kú cña Liªn chi héi T©y Ban Nha.Bøc th ®· ®îc ®äc t¹i ®¹i héi ngµy nh©n", vµ «ng kªu gäi giai cÊp v« s¶n "n¾m v÷ng nh÷ng bÝ mËt cña nÒn chÝnh
7 th¸ng T 1872 vµ ®¨ng trªn b¸o "Emancipacion". trÞ quèc tÕ, theo dâi ho¹t ®éng ngo¹i giao cña chÝnh phñ ë níc m×nh vµ khi
§¹i héi cña Liªn chi héi T©y Ban Nha cña Quèc tÕ diÔn ra t¹i Xa-ra-gèt cÇn thiÕt th× ng¨n c¶n ho¹t ®éng ®ã b»ng mäi ph¬ng tiÖn s½n cã trong tay
tõ ngµy 4 ®Õn ngµy 11 th¸ng T 1872; tham gia ®¹i héi cã 45 ®¹i biÓu, ®¹i diÖn m×nh" (xem C.M¸c vµ Ph. Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n
cho 31 chi héi ®Þa ph¬ng. Theo chØ thÞ cña chÝnh phñ, c¶nh s¸t ®· ph¸ c¸c chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.16. tr.21, 22). 92.
phiªn häp c«ng khai cña ®¹i héi. 82 §©y muèn nãi ®Õn cuèn s¸ch máng cña Ba-cu-nin "Risposta d'un
"La Emancipacion"("Gi¶i phãng") - tê tuÇn b¸o, c¬ quan ng«n luËn cña Internazionale a Giuseppe Mazzini". Milano, 1871 ("Tr¶ lêi cña uû viªn quèc
c¸c chi héi Ma-®rÝt cña Quèc tÕ, xuÊt b¶n t¹i Ma-®rÝt tõ n¨m 1871 ®Õn n¨m tÕ göi Giu-dÐp M¸t-di-ni". Mi-la-n«. 1871); cuèn s¸ch ®îc Ên hµnh díi h×nh
1873. Tõ th¸ng ChÝn 1861 ®Õn th¸ng T 1872 lµ c¬ quan cña Héi ®ång Liªn chi thøc phô tr¬ng cho sè 227, ngµy 16 th¸ng T¸m 1871, cña b¸o "Gazzetino
héi T©y Ban Nha: tiÕn hµnh ®Êu tranh chèng ¶nh hëng cña chñ nghÜa v« Rosa". 92.
83 "Die Volksstimme " ("TiÕng nãi nh©n d©n") - tê b¸o c«ng nh©n ¸o, c¬ quan cña
chÝnh phñ ë T©y Ban Nha. Trong c¸c n¨m 1872 - 1873 trªn b¸o nµy ®¨ng
"Tuyªn ng«n cña §¶ng Céng s¶n", mét sè phÇn trong "Sù khèn cïng cña triÕt ph¸i d©n chñ - x· héi, ñng hé Tæng Héi ®ång cña Quèc tÕ; xuÊt b¶n t¹i Viªn
häc" vµ tËp 1 bé "T b¶n", mét lo¹t c¸c bµi b¸o cña ¡ng-ghen mµ mét phÇn hai lÇn trong th¸ng, tõ th¸ng T ®Õn th¸ng Ch¹p1869. 93.
trong sè ®ã ®îc viÕt riªng cho b¸o nµy, 87. 84 "Le PÌre Duchªne" ("Cha §uy-sen") - tê nhËt b¸o Ph¸p do VÐc-mÐc-s¬ xuÊt
80 Th«ng c¸o nµy do M¸c viÕt nh©n bµi ph¸t biÓu vu khèng cña nghÞ sÜ A.B. C«- b¶n t¹i Pa-ri tõ ngµy 6 th¸ng Ba ®Õn ngµy 21 th¸ng N¨m 1871; cã xu híng
cren t¹i h¹ nghÞ viÖn, B¶n th«ng c¸o ®îc M¸c ®äc ngµy 16 th¸ng T t¹i phiªn gÇn víi b¸o chÝ cña Bl¨ng-ki. 95.
häp cña Tæng Héi ®ång. Theo quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång, th«ng c¸o ®îc in 85 ë ® ©y vµ ë nh÷ng chç díi ®©y, M¸c trÝnh dÉn lêi ph¸t biÓu cña Ph«-xÐt
thµnh truyÒn ®¬n vµ ®ång thêi ®îc ®¨ng trªn b¸o "Eastern Post". 91. t¹i h¹ nghÞ viÖn ngµy 12 th¸ng T 1872, ®îc ®¨ng trªn b¸o "Times" ngµy
81 ë ®©y M¸c muèn nãi ®Õn phÇn më ®Çu cho "§iÒu lÖ t¹m thêi cña Héi liªn hiÖp 13 th¸ng T 1872. 96.
c«ng nh©n quèc tÕ", trong ®ã M¸c ®· tr×nh bµy vµo n¨m 1864, khi thµnh lËp 86 B¶n dù luËt vÒ viÖc thµnh lËp Côc thèng kª lao ®éng liªn bang ®îc h¹ nghÞ
Quèc tÕ, nh÷ng luËn ®iÓm cã tÝnh c¬ng lÜnh cña tæ chøc quÇn chóng quèc tÕ viÖn quèc héi Mü th«ng qua, nhng sau bÞ thîng nghÞ viÖn b¸c bá. 97.
®Çu tiªn cña giai cÊp v« s¶n. PhÇn më ®Çu nµy ®îc ®a vµo §iÒu lÖ chung mµ 87 Bøc th göi HiÖp héi c«ng nh©n Phª-ra-ra do ¡ng-ghen viÕt ®Ó tr¶ lêi th«ng
kh«ng cã söa ®æi g× vµ ®îc §¹i héi Gi¬-ne-v¬ chuÈn y n¨m 1866. Nh÷ng nhiÖm b¸o vÒ viÖc thµnh lËp héi vµ dù ®Þnh cña héi trë thµnh mét chi héi cña Quèc tÕ.
vô ®Êu tranh chÝnh trÞ cña giai cÊp v« s¶n ®îc tr×nh bµy trong ®o¹n thø ba Bøc th cña ¡ng-ghen cïng víi nh÷ng v¨n kiÖn cã tÝnh chÊt c¬ng lÜnh cña
cña v¨n kiÖn nµy, trong ®ã cã nªu: "Do ®ã, sù gi¶i phãng giai cÊp c«ng nh©n vÒ Héi liªn hiÖp mµ «ng göi ®Õn ®· gióp cho c¸c thµnh viªn cña héi kh¾c phôc ¶nh
mÆt kinh tÕ lµ môc tiªu vÜ ®¹i mµ bÊt kú phong trµo chÝnh trÞ nµo còng ®Òu hëng cña chñ nghÜa v« chÝnh phñ. Ngµy 7 th¸ng N¨m. Tæng Héi ®ång, theo ®Ò
ph¶i phôc tïng víi t c¸ch lµ mét thñ ®o¹n:" (xem M¸c vµ ¡ng-ghen, Toµn nghÞ cña ¡ng-ghen, ®· c«ng nhËn héi Phª-ra-ra lµ mét chi héi cña Quèc tÕ.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1862 1863
chó thÝch chó thÝch
99 ra khëi nghÜa, ®· ®µn ¸p d· man nh÷ng ngêi khëi nghÜa. 102.
88 Bµi b¸o nµy më ®Çu sù céng t¸c thêng xuyªn cña ¡ng-ghen víi b¸o I-ta-li-a 90 Cuèi th¸ng Ba 1872 t¹i tØnh U-«-rÝch-sia ®· thµnh lËp Liªn minh c«ng nh©n
"Plebe" kÐo dµi ®Õn cuèi n¨m 1872. Tríc ®ã, n¨m 1871, b¸o vÉn ®¨ng n«ng nghiÖp l·nh ®¹o cuéc b·i c«ng mµ ch¼ng bao l©u ®· lan réng ra c¸c tØnh
nh÷ng ®o¹n trÝch dÉn c¸c bøc th cña ¡ng-ghen vµ mét sè v¨n kiÖn cña l©n cËn thuéc miÒn §«ng vµ miÒn Trung níc Anh. C¸c C«ng liªn cña c«ng
Tæng Héi ®ång mµ ¡ng-ghen göi tíi I-ta-li-a. Theo yªu cÇu cña tæng biªn tËp nh©n thµnh thÞ ñng hé cuéc b·i c«ng. Sù chi viÖn vÒ tiÒn b¹c vµ nhu cÇu ngµy
b¸o E. Bi-na-mi, ¡ng-ghen ®· viÕt cho tê b¸o nµy mét lo¹t bµi b¸o thêng cµng t¨ng vÒ nh©n c«ng t¹i c¸c thµnh phè - do sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c«ng
®îc ®¨ng díi nhan ®Ò: "Nh÷ng bøc th tõ Lu©n §«n"; kÌm theo bµi b¸o nghiÖp - ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho thµnh c«ng cña cuéc ®Êu tranh cña c«ng nh©n
thø nhÊt cã chó thÝch nh sau: "Víi ®Çu ®Ò nµy tõ nay chóng t«i sÏ ®¨ng n«ng nghiÖp. Th¸ng N¨m 1872, díi sù chñ täa cña c«ng nh©n Gi«-dÐp ¸c-s¬
nh÷ng bøc th mµ mét c«ng d©n ®¸ng kÝnh ®¶m nhËn viÕt cho chóng t«i tõ ®· thµnh lËp Héi liªn hiÖp c«ng nh©n n«ng nghiÖp toµn quèc, tËp hîp gÇn 10
Lu©n §«n". Sù céng t¸c cña ¡ng-ghen víi b¸o "Plebe" bÞ gi¸n ®o¹n tõ ®Çu v¹n ngêi tÝnh ®Õn cuèi n¨m 1873. Cuéc ®Êu tranh ®ßi rót ng¾n ngµy lao ®éng
n¨m 1873 do sù truy n· cña chÝnh phñ, khiÕn vµ t¨ng l¬ng tiÕp tôc cho ®Õn n¨m 1874 vµ kÕt thóc b»ng th¾ng lîi cña nh÷ng
cho viÖc xuÊt b¶n tê b¸o mét c¸ch ®Òu ®Æn kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc, ®ång ngêi b·i c«ng t¹i hµng lo¹t tØnh. 102.
thêi do sù suy tho¸i chung cña phong trµo c«ng nh©n: vµ sù céng t¸c Êy ®îc 91 ¡ng-ghen muèn nãi ®Õn lêi ®¸p cña bé trëng néi vô Bru-x¬ t¹i phiªn häp cña
nèi l¹i vµo n¨m 1877. Nh÷ng bµi b¸o cña ¡ng-ghen ®¨ng trªn tê "Plebe" ®îc viÖn nguyªn l·o ngµy 12 th¸ng T 1872 nh©n lêi ph¸t biÓu cña A.B.C«-cren
Gi.B«-di-« ®¨ng l¹i trong tuyÓn tËp: "Karl Marx, Friedrich Engels. Scritti chèng l¹i Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ. 103
italiani". Milano - Roma. 1955 ("C¸c M¸c. Phri-®rÝch ¡ng-ghen. Nh÷ng t¸c 92 Th«ng b¸o vÒ viÖc c¶nh s¸t truy n· nhµ x· héi chñ nghÜa §øc T.Cu-n«, mét
phÈm cho I-ta-li-a", Mi-la-n« - R«-ma. 1955). §Ò môc cña bµi b¸o nµy. Còng trong nh÷ng nhµ l·nh ®¹o chi héi Mi-la-n« cña Quèc tÕ , do ¡ng-ghen ®äc t¹i
nh cña ®a sè nh÷ng bµi b¸o cña ¡ng-ghen trªn tê "Plebe" cã in trong tËp phiªn häp cña Tæng Héi ®ång ngµy 23 th¸ng T 1872. Tin tøc vÒ vô truy n·
nµy, ®Òu khíp víi ®Çu ®Ò trong tuyÓn tËp cña B«-di-« ®· nãi ë trªn. nµy, ¡ng-ghen thu thËp tõ c¸c b¸o I-ta-li-a, còng nh tõ bøc th cña Cu-n« göi
"La Plebe" ("Nh©n d©n") - tê b¸o I-ta-li-a xuÊt b¶n díi sù chñ biªn cho «ng ngµy 22 th¸ng T. NhËn ®Þnh viÖc truy n· Cu-n« lµ biÓu hiÖn cô thÓ
cña E.Bi-na-mi ë L«-®i tõ n¨m 1868 ®Õn n¨m 1875 vµ ë Mi-la-n« tõ n¨m cña sù c©u kÕt gi÷a c¸c chÝnh phñ ch©u ¢u ph¶n ®éng nh»m chèng l¹i Quèc tÕ
1875 ®Õn n¨m 1883; cho ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 70 b¸o nµy theo khuynh híng , ¡ng-ghen ®· nhÊn m¹nh ý nghÜa cña viÖc v¹ch trÇn sù viÖc nµy. B¶n th«ng
d©n chñ - t s¶n, sau ®ã trë thµnh tê b¸o x· héi chñ nghÜa, trong hai n¨m c¸o cña ¡ng-ghen ®îc c«ng bè trong bµi têng thuËt vÒ phiªn häp cña Tæng
1872 - 1873 lµ c¬ quan ng«n luËn cña c¸c chi héi cña Quèc tÕ ñng hé Tæng Héi ®ång trªn b¸o "Eastern Post" ngµy 27 th¸ng T 1872 vµ b¸o "Gazzettino
Héi ®ång trong cuéc ®Êu tranh chèng ph¸i v« chÝnh phñ, ®¨ng c¸c v¨n kiÖn Rosa" ngµy 7 th¸ng N¨m 1872. 104.
cña Quèc tÕ vµ c¸c bµi b¸o cña ¡ng-ghen. 101. 93 Ngµy 14 th¸ng N¨m, t¹i phiªn häp cña Tæng Héi ®ång ®· th¶o luËn vÊn ®Ò mèi
89 N¨m 1830 - 1831 t¹i miÒn §«ng vµ Nam níc Anh ®· diÔn ra c¸c cuéc khëi quan hÖ qua l¹i gi÷a c¸c chi héi Ai-r¬-len ë Anh vµ ë Ai-r¬-len víi Héi ®ång
nghÜa tù ph¸t cña c«ng nh©n n«ng nghiÖp do t×nh c¶nh v« cïng khèn khã cña liªn chi héi Anh (xem chó thÝch 14). Trong bµi diÔn v¨n cña m×nh, ¡ng-ghen
tÇng líp nh©n d©n nµy. ViÖc sö dông m¸y n«ng nghiÖp ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ®· bãc trÇn quan ®iÓm s«-vanh cña H©y-d¬ vµ mét sè uû viªn ngêi Anh cña
thÊt nghiÖp hµng lo¹t cña c¸c c«ng nh©n n«ng nghiÖp. §Ó ph¶n ®èi, hä ®· ®èt Tæng Héi ®ång vµ trong Héi ®ång Anh chñ tr¬ng chèng l¹i viÖc thµnh lËp
nh÷ng ®èng cá kh« vµ ph¸ háng m¸y. Qu©n ®éi ®îc ph¸i ®Õn nh÷ng vïng x¶y trong Quèc tÕ mét tæ chøc ®éc lËp cña Ai-r¬-len vµ chèng l¹i cuéc ®Êu tranh
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1864 1865
chó thÝch chó thÝch
cña tæ chøc nµy cho nÒn ®éc lËp cña Ai-r¬-len. Trong cuéc th¶o luËn diÔn ra t¹i §iÒu lÖ chung b¶n nghÞ quyÕt vÒ ho¹t ®éng chÝnh trÞ cña giai cÊp c«ng nh©n,
phiªn häp, ®a sè c¸c uû viªn Héi ®ång ®øng vÒ phÝa ¡ng-ghen. vµ vÒ viÖc khai trõ Ba-cu-nin ®· gi¸ng mét ®ßn m¹nh mÏ vµo tÊt c¶ c¸c phÇn
Toµn v¨n bµi ph¸t biÓu cña ¡ng-ghen ®îc lu gi÷ díi h×nh thøc b¶n tö thï ®Þch nµy. Cuèi th¸ng ChÝn 1872. Héi ®ång liªn bang toµn thÕ giíi ®·
viÕt tay do chÝnh ¡ng-ghen viÕt ®Ó ®¨ng trªn b¸o, vµ cßn ®îc lu gi÷ (kh«ng triÖu tËp ®¹i héi ë Lu©n §«n mµ héi ®ång mu toan gäi lµ ®¹i héi cña Héi
®Çy ®ñ) trong cuèn sæ biªn b¶n cña Tæng Héi ®ång. Bµi diÔn v¨n nµy kh«ng liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ. Ho¹t ®éng tiÕp theo cña héi ®ång nµy biÕn
®îc c«ng bè, bëi lÏ t¹i phiªn häp tiÕp theo cña Tæng Héi ®ång ®· quyÕt ®Þnh thµnh cuéc ®Êu tranh cña nh÷ng bän cã tham väng l·nh ®¹o "phong trµo".
viÖc th¶o luËn vÊn ®Ò Ai-r¬-len sÏ kh«ng ®îc ®a vµo b¶n têng tr×nh ®¨ng B¶n th«ng c¸o cña Tæng Héi ®ång ®îc c«ng bè trong hÇu hÕt c¸c b¸o chÝ
trªn b¸o. Lý do lµ viÖc c«ng bè mét sè bµi ph¸t biÓu, trong ®ã cã bµi ph¸t biÓu cña Quèc tÕ. Trªn b¸o "Emancipacion" ban biªn tËp ®· viÕt vµo ®ã ®o¹n kÕt
cña H©y-d¬, cã thÓ g©y t¸c h¹i cho Quèc tÕ. 106. sau ®©y: "V¨n kiÖn quan träng nµy bãc trÇn cho chóng ta thÊy mu ®å cña c¸c
94 §©y muèn nãi ®Õn cuéc ®ông ®é gi÷a nh÷ng ngêi theo ph¸i HiÕn ch¬ng vµ ®¶ng t s¶n, ph¸t hiÖn ra ©m mu cña chóng hßng g©y chia rÏ trong néi bé Héi
liªn hiÖp vµ lµm tª liÖt ho¹t ®éng cña Héi. ë tÊt c¶ c¸c níc, nh Anh vµ §øc,
nh÷ng ngêi Ai-r¬-len ë Man-se-xt¬ ngµy 8 th¸ng Ba 1842 do sù khiªu khÝch
cña bän theo chñ nghÜa d©n téc t s¶n, nh÷ng kÎ l·nh ®¹o Héi Ri-pi-l¬ quèc BØ vµ Thôy SÜ, Mü vµ I-ta-li-a, giai cÊp t s¶n t×m mäi c¸ch xuyªn t¹c nguyªn
gia t¾c ®oµn kÕt cña c«ng nh©n, nh»m ph¸ ho¹i, g©y rèi lo¹n tæ chøc Héi liªn hiÖp
Ai-r¬-len (héi cña nh÷ng ngêi ®ßi huû bá viÖc hîp nhÊt n¨m 1801) cã th¸i cña chóng ta. H·y ®Ó cho ®iÒu ®ã trë thµnh bµi häc cho chóng ta". 110.
®é thï ®Þch víi phong trµo c«ng nh©n ë Anh nãi chung vµ phong trµo HiÕn 96 §¹i liªn minh céng hoµ -mét tæ chøc tiÓu t s¶n thµnh lËp n¨m 1871, nh÷ng kÎ
ch¬ng nãi riªng. ¤'C«-no vµ nhãm theo ph¸i HiÕn ch¬ng ®· bÞ héi Ri-pi-l¬ len lái vµo ban l·nh ®¹o gåm cã èt-gie-r¬. BrÕt-l©u, Nª-di-n¬, L¬ Luy-b¬ v.v..
®uæi ra khái H«n«-ph¬ Xai-en-x¬ (phßng khoa häc), lµ n¬i mµ ¤'C«-no sÏ ph¶i Liªn ®oµn tuyªn bè môc tiªu cña m×nh lµ ®a loµi ngêi ®¹t tíi sù thÞnh vîng
gi¶ng bµi. 108. vÒ trÝ tuÖ, ®¹o ®øc vµ vËt chÊt b»ng cßn ®êng liªn kÕt nh÷ng ngêi céng hoµ
95 B¶n th«ng c¸o nµy do M¸c viÕt ®· ®îc «ng ®äc t¹i phiªn häp cña Tæng Héi cña tÊt c¶ c¸c níc, vµ b»ng viÖc hä phæ biÕn nh÷ng cuèn s¸ch, hay b»ng
®ång ngµy 21 th¸ng N¨m 1872 nh©n sù xuÊt hiÖn vµo th¸ng T 1872 cuèn nh÷ng th«ng tin vÒ mäi mÆt th«ng qua nh÷ng bµi diÔn thuyÕt hay ph¸t biÓu
s¸ch: "Conseil fÐdÐraliste universel de l'Assocication Internationale des t¹i c¸c cuéc mÝt-tinh. Bªn c¹nh ®ßi hái quèc h÷u ho¸ ruéng ®Êt vµ quyÒn bÇu
Travailleurs et des sociÐtÐs rÐpublicaines socialistes adhÐrentes". London, cö phæ th«ng, c¬ng lÜnh cña Liªn ®oµn cßn bao gåm nh÷ng yªu s¸ch ®ßi b·i
1872 (cuèn s¸ch nµy xuÊt b¶n b»ng c¸c thø tiÕng Ph¸p, Anh vµ §øc), Héi bá chøc tíc, huû bá nh÷ng ®Æc quyÒn vÒ tinh thÇn cña giai cÊp quý téc vµ
®ång liªn bang chñ nghÜa toµn thÕ giíi ®îc thµnh lËp vµo ®Çu n¨m 1872 tõ thùc hiÖn nguyªn t¾c liªn bang ë níc céng hoµ toµn thÕ giíi trong t¬ng lai.
phÇn cßn l¹i cña chi héi Ph¸p n¨m 1871 (xem tËp nµy, tr.41), tõ nh÷ng tæ §îc ®Èy m¹nh ë Anh díi ¶nh hëng cña viÖc tuyªn bè thiÕt lËp nÒn céng
chøc t s¶n vµ tiÓu t s¶n kh¸c nhau, mét sè ngêi thuéc ph¸i L¸t-xan ®· bÞ hoµ ë Ph¸p vµo ngµy 4 th¸ng ChÝn 1870, phong trµo céng hoµ lµ c¬ së ®Ó
khai trõ khái héi khai s¸ng céng s¶n chñ nghÜa ë Lu©n §«n cña c«ng nh©n thµnh lËp Liªn ®oµn; gia nhËp liªn ®oµn nµy cã hµng lo¹t héi nh÷ng ngêi
§øc vµ nh÷ng phÇn tö kh¸c cã tham väng lät vµo ban l·nh ®¹o Quèc tÕ. §èi theo ph¸i céng hoµ ®îc lËp ra t¹i c¸c thµnh phè kh¸c nhau cña níc Anh vµ
tîng c«ng kÝch chÝnh cña chóng lµ c¸c b¶n nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ Lu©n tËp hîp nh÷ng phÇn tö tiÓu t s¶n vµ c¶ mét sè Ýt nh÷ng ngêi v« s¶n. 110.
§«n vÒ ho¹t ®éng chÝnh trÞ cña giai cÊp c«ng nh©n vµ vÒ cuéc ®Êu tranh 97 Liªn minh ruéng ®Êt vµ lao ®éng ®îc thµnh lËp ë Lu©n §«n cã sù tham gia cña
chèng chñ nghÜa bÌ ph¸i. QuyÕt ®Þnh cña §¹i héi La Hay vÒ viÖc ®a vµo Tæng Héi ®ång vµo th¸ng Mêi 1869. Trong c¬ng lÜnh cña liªn minh, bªn
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1866 1867
chó thÝch chó thÝch
c¹nh mét sè ®ßi hái triÖt ®Ó t s¶n cßn bao gåm ®ßi hái quèc h÷u ho¸ ruéng trõ Vª-di-n¬ khái Quèc tÕ. 111.
®Êt, gi¶m giê lµm vµ nh÷ng ®ßi hái cña ph¸i HiÕn ch¬ng vÒ quyÒn bÇu cö phæ 100 Xem chó thÝch 53. 111.
th«ng vµ tæ chøc c¸c n«ng tr¹i (chi tiÕt, xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, 101 Bµi b¸o "L¹i nãi vÒ ngµi Xtª-pha-n«-ni vµ Quèc tÕ" ®îc M¸c viÕt nh©n viÖc
tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.16, tr.775 - 782). xuÊt b¶n trªn tê "Libero Pensiero" ngµy 18 th¸ng T 1872 bµi b¸o vu khèng
Tuy nhiªn, ®Õn mïa thu 1870, trong Liªn minh, ¶nh hëng t s¶n t¨ng lªn cña Xtª-pha-n«-ni "M¸c - Ph«-gt¬ - GhÐc-sen" cã môc ®Ých chèng l¹i Quèc tÕ
m¹nh mÏ, vµ ®Õn n¨m 1872 Liªn minh nµy kh«ng cßn mét chót liªn hÖ nµo víi
vµ c¸ nh©n M¸c. Tríc ®ã, ¡ng-ghen ®· ph¸t biÓu v¹ch trÇn Xtª-pha-n«-ni
Quèc tÕ. 110.
(xen C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ
98 §©y muèn nãi ®Õn nhãm nh÷ng ngêi theo ph¸i L¸t-xan ®· bÞ khai trõ vµo
quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.17, tr. 635 - 638). Nh÷ng sù c«ng kÝch tiÕp theo cña
cuèi n¨m 1871 khái Héi khai s¸ng céng s¶n chñ nghÜa cña c«ng nh©n §øc ë
Xtª-pha-n«-ni vµ mèi liªn hÖ trùc tiÕp cña «ng ta víi §ång minh d©n chñ x· héi
Lu©n §«n (Héi nµy lµ mét chi héi cña Quèc tÕ). Nhãm nµy ®· vu khèng Tæng
chñ nghÜa vµ víi ph¸i L¸t-xan ®· buéc M¸c ph¶i lªn tiÕng. Sù v¹ch trÇn cña
Héi ®ång.
M¸c, ¡ng-ghen vµ c¸c thµnh viªn I-ta-li-a cña Quèc tÕ ®· lµm ph¸ s¶n ©m mu
Héi khai s¸ng céng s¶n chñ nghÜa cña c«ng nh©n §øc ë Lu©n §«n do
cña Xtª-pha-n«-ni hßng ®Æt phong trµo c«ng nh©n I-ta-li-a vµo ph¹m vi ¶nh
C.S¸p-p¬, M«-l¬ vµ nh÷ng nhµ ho¹t ®éng kh¸c cña §ång minh nhòng ngêi
hëng cña giai cÊp t s¶n.
chÝnh nghÜa thµnh lËp vµo th¸ng Hai 1810. M¸c vµ ¡ng-ghen tham gia tÝch cùc
"II Libero Pensiero" ("T tëng tù do") - t¹p chÝ I-ta-li-a, c¬ quan cña
vµo ho¹t ®éng cña Héi trong nh÷ng n¨m 1847 vµ 1849 - 1850. Ngµy 17 th¸ng
nh÷ng ngêi céng hoµ t s¶n theo chñ nghÜa duy lý, xuÊt b¶n ë Phlo-ren-xi-a
ChÝn 1850, M¸c, ¡ng-ghen vµ nh÷ng ngêi ñng hé hai «ng ®· rót khái Héi do
n¨m 1866 - 1876. 114.
phÇn ®«ng Héi nµy ®· ng¶ vÒ phÝa nhãm theo chñ nghÜa bÌ ph¸i phiªu lu Vi-
102 Víi dù ¸n thµnh lËp "Tæng héi nh÷ng ngêi duy lý" (xem chó thÝch 64),
lÝch - S¸p-p¬. Tõ
Xtª-pha-n«-ni t×m c¸ch giµnh lÊy nh÷ng sù ñng hé cña nhiÒu nhµ ho¹t
cuèi nh÷ng n¨m 50, M¸c vµ ¡ng-ghen l¹i tham gia vµo ho¹t ®éng cña Héi.
®éng næi tiÕng cña phong trµo céng hoµ vµ phong trµo c«ng nh©n. Víi môc
Cïng víi viÖc thµnh lËp Quèc tÕ. Héi ®· trë thµnh chi héi ngêi §øc cña Héi
®Ých ®ã, «ng ta ®· göi th cho V.LÝp-nÕch; ngµy 18 th¸ng Ch¹p 1871, LÝp-
liªn
nÕch, v× cha hiÓu thÊu ®¸o ®Ò nghÞ cña Xtª-pha-n«-ni vµ kh«ng biÕt vÒ
hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ ë Lu©n §«n, tõ cuèi n¨m 1871 Héi trë thµnh mét chi
mèi quan hÖ cña «ng ta víi §ång minh vµ ph¸i L¸t-xan, ®· göi cho «ng ta
héi thuéc Liªn chi héi Anh. Héi khai s¸ng Lu©n §«n cßn tån t¹i cho ®Õn n¨m
mét bøc th chóc mõng. Bøc
1918, sau ®ã bÞ ChÝnh phñ Anh ®ãng cöa. 111.
th ®îc c«ng bè ngµy 18 th¸ng Giªng 1872, LÝp-nÕch ®· th«ng b¸o viÖc nµy
99 Nh©n dÞp nhËn ®îc c¸c b¶n th«ng c¸o vÒ sù vu khèng cña Vª-di-n¬ ®èi víi
cho ¡ng-ghen. Trong th tr¶ lêi ngµy 15 th¸ng Hai 1872, ¨ng-ghen ®· cho «ng
c¸c uû viªn ngêi Ph¸p cña Quèc tÕ, ®¹i héi Bruy-xen n¨m 1868 ®· uû
thÊy thùc chÊt vÊn ®Ò. TiÕp ®ã, ngµy 29 th¸ng Hai 1872. LÝp-nÕch ®· göi cho
nhiÖm cho chi héi Bruy-xen ®ßi Vª-di-n¬ ph¶i ®a ra chøng cí cho nh÷ng
Xtª-pha-n«-ni mét bøc th gay g¾t b»ng tiÕng §øc, trong ®ã «ng khíc tõ mäi
lêi buéc téi mµ «ng ta ®a ra, vµ nÕu nh÷ng chøng cí Êy kh«ng ®Çy ®ñ, th×
sù céng t¸c víi Xtª-pha-n«-ni vµ nh©n danh ph¸i d©n chñ - x· héi §øc nãi râ
sÏ khai trõ Vª-di-n¬ ra khái Quèc tÕ.
sù ®ång t×nh hoµn toµn víi Tæng Héi ®ång vµ Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ.
Ngµy 26 th¸ng Mêi 1868, chi héi Bruy-xen ®· th«ng qua quyÕt ®Þnh khai
Bøc th ®· ®îc ¡ng-ghen dÞch ra tiÕng I-ta-li-a, vµ nhê sù trung gian cña Ca-
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1868 1869
chó thÝch chó thÝch
phi-ª-r«, ®· ®îc ®¨ng trªn b¸o "Gazzettino Rosa" ngµy 20 th¸ng T 1872. tê "New - York Daily Tribune" (xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng
114. ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.13, tr.594-601). 116.
112 Xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ
103 Xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, tiÕng ViÖt. Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ
quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.14, tr.879-881. 117.
quèc gia. Hµ Néi, 1994, t.14, tr.531 - 539. 114.
113 §©y muèn nãi ®Õn "TuyÓn tËp nh÷ng bµi viÕt cña A-lÕch-xan-®r¬, I-va-n«-vÝch
104 "National Zeitung"("B¸o d©n téc") - tê nhËt b¸o t s¶n §øc, xuÊt b¶n díi tªn
GhÐc-sen xuÊt b¶n sau khi «ng qua ®êi". Gi¬-ne-v¬, 1870. Trong tuyÓn tËp nµy
gäi nh trªn ë BÐc-lin trong nh÷ng n¨m 1848 - 1915. 115.
lÇn ®Çu tiªn in mét sè ®o¹n trÝch trong bµi "DÜ v·ng vµ nh÷ng suy t", trong
105 §©y muèn nãi ®Õn cuèn s¸ch cña C.Ph«-gt¬, "Studien zur gegenw ärtigen Lage
®ã cã phÇn: "Nh÷ng ngêi §øc lu vong". 117.
Europas". Genf und Bern, 1859 ("Nghiªn cøu t×nh h×nh ch©u ¢u ®¬ng ®¹i".
114 A. XÐc-n« - X«-l«-vª-vÝch."ViÖc trong nhµ cña chóng t«i. Tr¶ lêi bµi b¸o "TrËt
Gi¬-ne-v¬ vµ BÐc-n¬, 1859). 115. tù ®ang chiÕn th¾ng" cña ngµi GhÐc-sen (III. C¸i chu«ng sè 233)". Vevey,
106 Xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ 1867. 118.
quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.8, tr.543 - 625. 115. 115 Th cña M¸c göi ban biªn tËp b¸o "Volksstaat" nh©n xuÊt hiÖn trªn t¹p
chÝ "Concordia" sè 10, ngµy 7 th¸ng Ba 1872 mét bµi b¸o vu khèng cña
107 Trong tuyÓn tËp chÝnh thøc xuÊt b¶n sau khi §Õ chÕ thø II sôp ®æ "Papiers et
nhµ kinh tÕ häc t s¶n §øc L. Bren-ta-n«.Bren-ta-n« ®· ph¸t biÓu nÆc
correspondance de la Famille impÐriale". T.II, Paris, 1871, p.161 ("V¨n kiÖn
danh, t×m c¸ch lµm mÊt uy tÝn cña M¸c víi t c¸ch lµ mét nhµ khoa häc, tè
vµ th tÝn cña Hoµng téc". T.II. Pa-ri, 1871, tr.161), cã b¶n ghi chÐp vÒ viÖc
c¸o «ng kh«ng cã l¬ng t©m khoa häc, xuyªn t¹c nh÷ng tµi liÖu ®îc sö
cÊp cho Pho-gt¬ 40 000 phr¨ng n¨m 1859. 116.
dông. Sau khi xuÊt hiÖn bµi b¸o tr¶ lêi cña M¸c trªn tê "Volksstaat" ngµy
108 VÒ nh÷ng bµi b¸o cña M¸c vµ ¡ng-ghen trªn tê "Neue Rheinische Zeitung",
1 th¸ng S¸u 1872, trªn t¹p chÝ "Concordia" l¹i ®¨ng bµi b¸o nÆc danh thø
xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ
hai cña Bren-ta-n«, tiÕp ®ã lµ bµi b¸o tr¶ lêi cña M¸c ®¨ng trªn tê
quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.5 vµ t.6. 116.
"Volksstaat" sè 63, ngµy 7 th¸ng T¸m 1872 (xem tËp nµy tr.145-155). Sau
109 Xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ khi M¸c qua ®êi, chiÕn dÞch vu khèng do Bren-ta-n« ph¸t ®éng l¹i ®îc
quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.9, tr.669-671, t.12, tr.521-527 vµ c¸c trang tiÕp theo. nhµ kinh tÕ häc t s¶n Anh Tay-lo tiÕp tôc. ¡ng-ghen ®· v¹ch mÆt tªn nµy
116. mét c¸ch ®Çy ®ñ vµo th¸ng S¸u 1890 trong lêi tùa cho lÇn xuÊt b¶n thø 4
b»ng tiÕng §øc cña bé "T b¶n" vµ vµo n¨m 1891 trong cuèn s¸ch máng
110 VÒ nh÷ng bµi b¸o cña M¸c vµ ¡ng-ghen vÒ cuéc chiÕn tranh cña Ph¸p vµ Pi-ª-
"Bren-ta-n« contra M¸c" (xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng
m«ng chèng l¹i ¸ o, xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ
Nga, Nhµ xuÊt b¶n s¸ch chÝnh trÞ, M¸t-xc¬-va, 1961, t.22). ë c uèn nµy,
xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1993, t. 13. 116.
trong phÇn "v¨n kiÖn". ¡ng-ghen ®· tr×nh bµy l¹i c¶ hai bøc th cña M¸c
111 "Pensiero ed Azione" ( "T tëng vµ hµnh ®éng") - c¬ quan ng«n luËn cña c¸c
göi ban biªn tËp b¸o "Volksstaat". Nh÷ng bøc th trªn dÞch ra tiÕng Nga lÇn
nhµ d©n chñ t s¶n I-ta-li-a, xuÊt b¶n díi sù chñ biªn cña M¸t-di-ni; b¸o ra
®Çu tiªn ®îc in trong thanh phÇn mét cuèn s¸ch máng cña ¡ng-ghen n»m
hai lÇn trong th¸ng trong nh÷ng n¨m 1858 - 1859 ë Lu©n §«n vµ n¨m 1860 ë
trong "Tµi liÖu lu tr÷ vÒ M¸c vµ ¡ng-ghen", tËp II (VII).
Lu-ga-n« vµ Giª-n¬. Tuyªn ng«n "chiÕn tranh" cña M¸t-di-ni ®¨ng trªn sè 17
"Concordia Zeitchrift fÜr die arbeiterfrage" ("Hoµ hîp, T¹p chÝ vÒ vÊn ®Ò
cña tê "Pensiero ed Azione" th¸ng N¨m 1859, ®îc M¸c dÞch vµ c«ng bè trªn
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1870 1871
chó thÝch chó thÝch
c«ng nh©n") - c¬ quan ng«n luËn cña c¸c nhµ ®¹i c«ng nghiÖp §øc vµ nh÷ng ®Þnh theo g¬ng c¸c chiÕn sÜ C«ng x· Pa-ri, th× "nh÷ng c«ng d©n l¬ng thiÖn
vµ cã cña sÏ kÕt liÔu hä b»ng dïi cui". Tuy nhiªn, diÔn gi¶ kh«ng d¸m c«ng bè
ngêi theo chñ nghÜa x· héi gi¶ng ®µn, ra ®êi n¨m 1871, xuÊt b¶n ë BÐc-lin cho
®iÒu nµy víi lèi diÔn ®¹t trªn, nªn trong biªn b¶n tèc ký thay cho ®o¹n "kÕt
®Õn n¨m 1876. 119.
liÔu hä b»ng dïi cui" lµ ®o¹n "b¾t hä ph¶i phôc tïng". Bª-ben ®· bãc trÇn sù
116 VÒ b¶n Tuyªn ng«n Thµnh lËp cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ, xem
gi¶ ®èi ®ã. La-xke-r¬ trë thµnh ®èi tîng cña nh÷ng lêi nh¹o b¸ng trong c¸c
C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia,
nhãm c«ng nh©n. Do tÇm vãc bÐ nhá. La-xke-r¬ bÞ ®Æt cho c¸i biÖt danh mØa
Hµ Néi, 1994, t.16, tr. 11-13.
mai "cËu bÐ La-xke-r¬". 123.
C©u nãi cña Gl¸t-xt«n, mµ M¸c trÝch dÉn ®îc in ngµy 17 th¸ng T 1863 trong
122 Ngµy 11 th¸ng S¸u 1872, theo ®Ò nghÞ cña M¸c, Tæng Héi ®ång ®· th«ng qua
hÇu hÕt c¸c b¶n trêng tr×nh cña c¸c b¸o Lu©n §«n vÒ phiªn häp trªn cña nghÞ
nghÞ quyÕt triÖu tËp ®¹i héi thêng kú ë La Hay vµo ngµy 2 th¸ng ChÝn 1872;
viÖn ("Times", "Morning Star", "Daily Telegraph" v.v.); trong Ên phÈm do
vÊn ®Ò c¬ b¶n cña ch¬ng tr×nh nghÞ sù còng ®îc x¸c ®Þnh. T¹i phiªn häp tiÕp
Han-x¸c-®¬ xuÊt b¶n b¸n chÝnh thøc nãi vÒ nh÷ng cuéc tranh luËn ë nghÞ viÖn
theo cña Tæng Héi ®ång vµo ngµy 18 th¸ng S¸u, mét uû ban ®Æc biÖt (gåm cã
th× v¨n b¶n ®· ®îc c¸c diÔn gi¶ söa l¹i, c©u nãi trªn bÞ lo¹i bá. 119.
¡ng-ghen. Vai-¨ng, M¸c-§«-nen) ®· ®îc bÇu ra ®Ó chuÈn bÞ mét th«ng b¸o
117 §©y muèn nãi ®Õn bµi b¸o cña E. Bi-d¬-li "Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ"
chÝnh thøc vÒ ®¹i héi s¾p tíi. V¨n b¶n cña th«ng b¸o nµy, do ¡ng-ghen viÕt, ®·
®¨ng trªn tê "Fortnightly Review" sè 47, ngµy 1 th¸ng Mêi mét 1870.
®îc göi ®Õn tê "International Herald" vµ ®îc ®¨ng ngµy 29 th¸ng S¸u 1872.
"The Fortnightly Review" ("T¹p chÝ b¸n nguyÖt") - t¹p chÝ Anh vÒ c¸c vÊn ®Ò
B¶n nh¸p viÕt tay cña ¡ng-ghen viÕt b»ng tiÕng Anh vµ tiÕng Ph¸p vÉn
lÞch sö, triÕt häc, v¨n häc, do nhãm nh÷ng ngêi cÊp tiÕn t s¶n s¸ng lËp n¨m
®îc lu gi÷. 125.
1865, sau nµy mang khuynh híng t s¶n - tù do; xuÊt b¶n ë Lu©n §«n díi
123 "Tuyªn ng«n cña §¶ng Céng s¶n" do C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen viÕt víi tÝnh
tªn gäi trªn cho ®Õn n¨m 1934. 120.
c¸ch lµ c¬ng lÜnh cña Liªn ®oµn nh÷ng ngêi céng s¶n (xem C.M¸c vµ Ph.
118 "The Theory of the Exchanges. The Bank Charter Act of 1844" London, 1864,
¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ Néi, 1987, t.4,
T.Cautley, Newby, 30, Welbeck street, cuèn s¸ch xuÊt b¶n kh«ng ghi tªn t¸c
tr.563-613), lÇn ®Çu tiªn ®îc in thµnh s¸ch riªng vµo th¸ng Hai 1848 t¹i
gi¶, cßn t¸c gi¶ cña nã lµ Hen-ri Roi. 120.
Lu©n §«n. Trong th¸ng Ba - th¸ng B¶y 1848 "Tuyªn ng«n cña §¶ng Céng
119 Xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ
s¶n" ®îc ®¨ng trªn b¸o "Deutsche Londoner Zeitung" ("B¸o §øc ë Lu©n
quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.23, tr.917-919. 121.
§«n "), c¬ quan ng«n luËn d©n chñ cña nh÷ng ngêi §øc lu vong. Còng
120 "England and America. A Comparison of the social and political State of both
trong n¨m 1848, v¨n b¶n tiÕng §øc ®îc in l¹i ë Lu©n §«n thµnh cuèn
Nations". Vol. I-II London, 1833 ("Anh vµ Mü. So s¸nh t×nh h×nh chÝnh trÞ x·
s¸ch riªng, trong ®ã cã söa l¹i mét sè lçi in sai cña lÇn xuÊt b¶n thø nhÊt.
héi cña hai d©n téc", TËp I-II, Lu©n §«n, 1833). Cuèn s¸ch cña U©y-c¬-phin
VÒ sau, v¨n b¶n trªn ®îc M¸c vµ ¡ng-ghen ®Æt lµm c¬ së cho nh÷ng Ên
xuÊt b¶n kh«ng chØ râ tªn t¸c gi¶. 122.
phÈm tiÕp theo cã ghi tªn t¸c gi¶. §ång thêi trong n¨m 1848 còng hoµn
121 Khi nãi vÒ "ph¸t minh cña cËu bÐ La-xke-r¬", M¸c ¸m chØ mét chuyÖn x¶y ra
thµnh c¸c b¶n dÞch "Tuyªn ng«n" ra nhiÒu thø tiÕng ch©u ¢u.
t¹i phiªn häp cña quèc héi ngµy 8 th¸ng Mêi mét 1871. Trong cuéc tranh
B¶n in "Tuyªn ng«n", xuÊt b¶n b»ng tiÕng §øc n¨m 1872 víi lêi tùa cña
luËn chèng Bª-ben, La-xke-r¬, ®¹i biÓu t s¶n, ngêi theo ph¸i tù do - d©n téc,
M¸c vµ ¡ng-ghen vµ cã söa ®æi ®«i chót trong v¨n b¶n, ®· ®îc hoµn thµnh
®· tuyªn bè r»ng, nÕu nh÷ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi §øc bçng n¶y ra ý
theo s¸ng kiÕn cña ban biªn tËp b¸o "Volksstaat". B¶n in n¨m 1872, còng nh
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1872 1873
chó thÝch chó thÝch
c¸c b¶n in sau ®ã b»ng tiÕng §øc vµo n¨m 1883 vµ 1890 ®Òu ®îc xuÊt b¶n 129 "Woodhull and Claflin's Weekly" ("TuÇn b¸o Vót-han vµ Cla-ph¬-lin") - tê b¸o
díi tiªu ®Ò "Tuyªn ng«n céng s¶n". 127. Mü, do nh÷ng ngêi chñ tr¬ng nam n÷ b×nh ®¼ng t s¶n lµ V.Vót-han vµ
T.Cla-ph¬-lin xuÊt b¶n ë Niu Oãc trong nh÷ng n¨m 1870 - 1876. 131.
124 The Red Republican" ("ChiÕn sÜ céng hoµ ®á") - tê tuÇn san cña ph¸i HiÕn
130 Tuyªn ng«n cña chi héi sè 12 c«ng bè ngµy 30 th¸ng T¸m 1871 ®îc ®¨ng trªn
ch¬ng do §.G¸c-ni xuÊt b¶n tõ th¸ng S¸u ®Õn th¸ng Mêi mét 1850. Trong
tê "Woodhull and Claflin's Weekly" sè 71, ngµy 23 th¸ng ChÝn 1871. 131.
th¸ng Mêi mét 1850 (tõ sè 21 ®Õn sè 24) trªn tuÇn san ®¨ng b¶n dÞch tiÕng
131 Sª-c¬ (Nh÷ng ngêi l¾c l) - tªn gäi mét gi¸o ph¸i ë Mü. 133.
Anh ®Çu tiªn cña "Tuyªn ng«n cña §¶ng Céng s¶n", díi nhan ®Ò "Tuyªn
132 B¶n th«ng tri cña Héi ®ång liªn chi héi l©m thêi c«ng bè ngµy 4 th¸ng Ch¹p
ng«n cña §¶ng Céng s¶n §øc". 127.
1871 ®îc ®¨ng trªn b¸o "New - Yorker Demokrat" ("Ngêi d©n chñ Niu
125 "Le Socialiste" ( "Ngêi x· héi chñ nghÜa) tê tuÇn b¸o, xuÊt b¶n b»ng tiÕng
Oãc") ngµy 9 th¸ng Ch¹p 1871. Trong c¸c tµi liÖu M¸c chuÈn bÞ cho b¶n b¸o
Ph¸p tõ th¸ng Mêi 1871 ®Õn th¸ng N¨m 1873 ë Niu Oãc, lµ c¬ quan cña c¸c c¸o t¹i Tæng Héi ®ång vÒ sù chia rÏ cña Liªn chi héi B¾c Mü cã ®o¹n trÝch tõ
chi héi Ph¸p cña Quèc tÕ, ñng hé nh÷ng phÇn tö t s¶n vµ tiÓu t s¶n trong th«ng tri ®¨ng trªn b¸o nµy. 134.
133 VÒ nghÞ quyÕt XVII cña Héi nghÞ ®¹i biÓu Lu©n §«n n¨m 1871 "VÒ sù ph©n
liªn chi héi B¾c Mü cña Quèc tÕ, sau §¹i héi La Hay, tê b¸o c¾t ®øt quan hÖ
biÖt trong vïng nãi tiÕng R«-man Thôy SÜ", xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen,
víi Quèc tÕ.
Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.17, tr.
Th¸ng Giªng - th¸ng Hai 1872 trªn b¸o nµy ®¨ng "Tuyªn ng«n cña §¶ng
562. 135.
Céng s¶n". 127.
134 "The New - York Herald" ( "Ngêi truyÒn tin Niu Oãc) - tê nhËt b¸o Mü, c¬
126 §©y muèn nãi ®Õn lÇn xuÊt b¶n ®Çu tiªn "Tuyªn ng«n cña §¶ng Céng s¶n"
quan ng«n luËn cña ®¶ng céng hoµ: xuÊt b¶n ë Niu Oãc tõ n¨m 1835 ®Õn n¨m
b»ng tiÕng Nga vµo n¨m 1869 ë Gi¬-ne-v¬ theo b¶n dÞch cña Ba-cu-nin, trong
1924. 136.
®ã nhiÒu chç Ba-cu-nin ®· xuyªn t¹c néi dung cña "Tuyªn Ng«n". Nh÷ng thiÕu
135 §©y muèn nãi ®Õn b¶n nghÞ quyÕt cña Tæng Héi ®ång ngµy28 th¸ng N¨m 1872.
sãt cña lÇn xuÊt b¶n thø nhÊt ®· ®îc kh¾c phôc trong lÇn xuÊt b¶n theo b¶n
V¨n b¶n nghÞ quyÕt nµy n»m trong c¸c ®o¹n ghi chÐp cña M¸c vÒ vÊn ®Ò chia
dÞch cña Plª-kha-nèp ë Gi¬-ne-v¬ n¨m 1882. 127.
rÏ trong Liªn chi héi B¾c Mü. 138.
127. Xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ
136 Bøc th cña ¡ng-ghen ®îc lu gi÷ díi h×nh thøc b¶n nh¸p viÕt bªn lÒ bøc
quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.17, tr. 445.-118
th cña Uû ban P¸c-m¬ v× sù nghiÖp gi¶i phãng c¸c giai cÊp lao ®éng; trong tµi
128 Bµi b¸o "Quèc tÕ ë Mü" ®îc ¡ng-ghen viÕt cho tê "Volksstaat". ¡ng-ghen sö
liÖu nµy cßn thÊy lêi ghi chó cña ¡ng-ghen: "NhËn ®îc ngµy 16 th¸ng B¶y,
dông nhiÒu ®o¹n trÝch dÉn mµ M¸c - trong kho¶ng tõ th¸ng Hai - th¸ng N¨m
tr¶ lêi ngµy 18 th¸ng B¶y". 140.
1872 - ®· lÊy tõ c¸c b¸o vµ c¸c bøc th cña c¸c thµnh viªn Quèc tÕ cã liªn quan
137 "The Daily News"("Tin tøc hµng ngµy") - tê b¸o cña ph¸i tù do ë Anh, c¬ quan
®Õn sù chia rÏ trong liªn chi héi B¾c Mü; tµi liÖu nµy ®· nãi lªn tÝnh chÊt cuéc
®Êu tranh trong néi bé c¸c chi héi cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ t¹i Mü ng«n luËn cña giai cÊp t s¶n c«ng nghiÖp; xuÊt b¶n díi tªn gäi trªn ë Lu©n
trong thêi kú tõ th¸ng Mêi 1871 ®Õn th¸ng N¨m 1872. Ngoµi ra. ¡ng-ghen §«n tõ n¨m 1846 ®Õn n¨m 1930 142.
cßn sö dông bµi viÕt trªn b¸o Ma-®rÝt "Emancipacion" sè 54, ngµy 22 th¸ng 138 "The Economist" ("Nhµ kinh tÕ häc") - tuÇn san cña Anh vÒ nh÷ng vÊn ®Ò
S¸u 1872 nhan ®Ò: "Giai cÊp t s¶n vµ Quèc tÕ ë Hîp chóng quèc Hoa Kú". kinh tÕ vµ chÝnh trÞ; xuÊt b¶n ë Lu©n §«n tõ n¨m 1843; lµ c¬ quan ng«n luËn
130.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1874 1875
chó thÝch chó thÝch
148 Trong bèi c¶nh chuÈn bÞ cho §¹i héi La Hay, viÖc tè c¸o ho¹t ®éng ph¸
cña giai cÊp ®¹i t s¶n c«ng nghiÖp. 143.
ho¹i cña tæ chøc bÝ mËt §ång minh d©n chñ x· héi chñ nghÜa cã ý nghÜa
139 "The Spectator"("Kh¸n gi¶") - tê tuÇn san theo khuynh híng tù do, xuÊt b¶n
quyÕt ®Þnh. Mïa hÌ n¨m 1872, trong tay M¸c vµ ¡ng-ghen ®· cã mét lo¹t
ë Lu©n §«n tõ n¨m 1828. 144.
tµi liÖu do
140 Bøc th nµy M¸c viÕt ngµy 28 th¸ng B¶y 1872 nh©n xuÊt hiÖn trªn t¹p chÝ
La-ph¸c-g¬, Mª-xa, U-tin v.v. göi ®Õn sau khi ®· c«ng bè t¸c phÈm "C¸i
"Concordia" sè 27, ngµy 4 th¸ng B¶y, bµi b¸o nÆc danh thø hai cña Bren-ta-
gäi lµ nh÷ng sù ph©n liÖt trong Quèc tÕ". Nh÷ng tµi liÖu nµy ®· chøng minh sù
n«. HÐc-nÐt ®· göi qua ¡ng-ghen cho M¸c bµi b¸o nµy, ®Ò nghÞ «ng tr¶ lêi cµng
tån t¹i trong néi bé Quèc tÕ, tríc hÕt lµ ë T©y Ban Nha, héi kÝn cña ph¸i Ba-
sím cµng tèt sau khi nhÊn m¹nh tÇm quan träng cña cuéc ®Êu tranh víi bän
cu-nin.
theo chñ nghÜa x· héi gi¶ng ®µn vµo thêi ®iÓm nµy. 145.
Phiªn häp cña Ban chÊp hµnh (xem chó thÝch 152) ngµy 5 th¸ng B¶y 1872
141 A.Smit. "An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations". T.
®· ®a ra xem xÐt nh÷ng tµi liÖu vÒ ho¹t ®éng bÝ mËt cña §ång minh nhËn
III, Dublin 1776, p.136. (A.Xmit. Nghiªn cøu b¶n chÊt vµ nguyªn nh©n sù giµu
®îc tõ T©y Ban Nha, vµ quyÕt ®Þnh yªu cÇu Tæng Héi ®ång ®Ò nghÞ ®¹i héi
cã cña c¸c d©n téc", T.III, §u-blin. 1776, tr.136). 146.
thêng kú ®uæi Ba-cu-nin vµ c¸c héi viªn §ång minh ra khái Quèc tÕ. M¸c vµ
142 §o¹n nµy vµ ë nh÷ng ®o¹n tiÕp theo M¸c trÝch dÉn tËp I bé "T b¶n" (xem
¡ng-ghen ®îc giao tr¸ch nhiÖm hiÖu ®Ýnh nh÷ng ý kiÕn ph¸t biÓu t¹i phiªn
C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia,
häp cña Ban chÊp hµnh nµy vµ tr×nh lªn Tæng Héi ®ång. "Tèi mai, - ¡ng-ghen
Hµ Néi, 1993, t. 23, tr.563). 147.
viÕt cho I.Ph.BÕch-c¬ ngµy 5 th¸ng T¸m 1872 - chóng t«i sÏ th¶ mét qña bom
143 "Fortnightly Review" sè 47, ngµy 1 th¸ng Mêi mét 1870, tr.529-530. 148.
g©y kh«ng Ýt kinh hoµng trong hµng ngò bän Ba-cu-nin... Rèt cuéc, chóng t«i
144 §©y muèn nãi ®Õn bµi b¸o "Ngµi Bi-xli vµ Héi liªn hiÖp quèc tÕ" ®¨ng kh«ng
®· nhËn ®îc tõ T©y Ban Nha tµi liÖu cÇn thiÕt vµ nh÷ng chøng tõ tè c¸o".
ký tªn t¸c gi¶ trªn tê "Saturday Review" sè 785, ngµy 12 th¸ng Mêi mét
Ngµy 6 th¸ng T¸m, t¹i phiªn häp cña Tæng Héi ®ång. ¡ng-ghen ®· giíi thiÖu
1870.
b¶n dù th¶o lêi kªu gäi c¸c thµnh viªn cña Héi liªn hiÖp, do «ng viÕt víi t c¸ch
"Saturday Review" - tªn gäi t¾t cña tê tuÇn san Anh theo ph¸i b¶o thñ. "The
®¹i diÖn Ban chÊp hµnh. B¶n dù th¶o ®· g©y ra mét cuéc tranh luËn s«i næi,
Saturday Review of Politics. Literature, Science, and Art" ("T¹p chÝ thø b¶y trong ®ã nhiÒu uû viªn Tæng Héi ®ång ph¶n ®èi viÖc c«ng bè lêi kªu gäi tríc
vÒ chÝnh trÞ, v¨n häc, khoa häc vµ nghÖ thuËt"), xuÊt b¶n ë Lu©n §«n tõ n¨m khi ®iÒu tra xong hå s¬ vÒ §ång minh. B¶n dù th¶o cña ¡ng-ghen ®· ®îc ®a
1855 ®Õn 1938. 148. sè nh÷ng ngêi dù cuéc th¶o luËn lu t©m tíi.
145 "England and America". London, 1833, v.l. p. 185. 150. V¨n kiÖn nµy ®îc lu gi÷ díi h×nh thøc b¶n viÕt tay cña ¡ng-ghen b»ng
146 "The Morning Star" (" Ng«i sao buæi s¸ng") - tê nhËt b¸o Anh, c¬ quan ng«n tiÕng Ph¸p vµ tiÕng Anh. 157.
luËn cña ph¸i mËu dÞch tù do, xuÊt b¶n ë Lu©n §«n tõ n¨m 1856 ®Õn n¨m 149 §©y lµ nãi vÒ bøc th th«ng tri cña Tæng Héi ®ång nhan ®Ò "Héi liªn hiÖp c«ng
1869. 155. nh©n quèc tÕ vµ §ång minh d©n chñ x· héi chñ nghÜa". ë phÇn díi. ¡ng-
ghen ®a ra bøc th "Tæng Héi ®ång Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ göi ban
147 "The Morning Advertiser" ("Ngêi th«ng tin buæi s¸ng") - tê nhËt b¸o Anh,
thêng vô trung ¬ng §ång minh d©n chñ x· héi chñ nghÜa" do C.M¸c viÕt
thµnh lËp ë Lu©n §«n n¨m 1794, trong nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû XIX lµ c¬
ngµy 9 th¸ng Ba 1869. (Xem tËp nµy, tr.18-21 vµ 22-23). 158.
quan cña ®¶ng t s¶n cÊp tiÕn. 155.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1876 1877
chó thÝch chó thÝch
1 50 L iªn chi héi Ma-®rÝt míi ® îc thµnh lËp ngµy 8 th¸ng B¶y 1872 tõ c¸c chÊp hµnh nµy. Mïa hÌ n¨m 1872, ban nµy ®ãng vai trß quan träng trong viÖc
thµnh viªn cña ban biªn tËp b¸o "Emancipacion", nh÷ng ngêi ®· bÞ sè v¹ch trÇn ©m mu cña bän Ba-cu-nin vµ tÊt c¶ nh÷ng phÇn tö thï ®Þch víi chñ
®«ng theo chñ nghÜa v« chÝnh phñ trong Liªn chi héi Ma-®rÝt khai trõ do nghÜa M¸c, trong viÖc ®oµn kÕt c¸c lùc lîng v« s¶n ch©n chÝnh xung quanh
viÖc tê b¸o ®ã tè c¸o ho¹t ®éng cña §ång minh bÝ mËt ë T©y Ban Nha.
M¸c vµ ¡ng-ghen tríc khi häp §¹i héi La Hay. 165.
P.La-ph¸c-g¬ tham gia tÝch cùc vµo viÖc tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Liªn chi
153 "La Razon"("Lý trÝ") - tê tuÇn b¸o cña ph¸i v« chÝnh phñ, xuÊt b¶n ë Xª-vi-li-
héi Ma-®rÝt míi. Sau khi bÞ
ª trong hai n¨m 1871 - 1872. 165.
Héi ®ång liªn chi héi T©y Ban Nha tõ chèi tiÕp nhËn. Liªn chi héi Ma-®rÝt
154 Liªn chi héi Ma-®rÝt míi ®· c«ng bè trªn b¸o "Emancipacion" sè 63, ngµy 24
míi ®· göi th cho Tæng Héi ®ång. Ngµy 15 th¸ng T¸m 1872, Tæng Héi
th¸ng T¸m 1872, bøc th nµy - do ¡ng-ghen viÕt thay mÆt Tæng Héi ®ång -
®ång
trong phÇn th«ng c¸o nãi vÒ viÖc Tæng Héi ®ång c«ng nhËn Liªn chi héi Ma-
®· c«ng nhËn liªn chi héi nµy lµ mét Liªn chi héi cña Quèc tÕ ) xem tËp nµy,
®rÝt míi. 165.
tr.169). Liªn chi héi Ma-®rÝt míi ®· kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng l¹i ¶nh hëng
155 Lêi kªu gäi nµy ®îc ¡ng-ghen göi tíi c¸c chi héi I-ta-li-a ë Mi-la-n«. Tu-rin,
®ang lan réng cña chñ nghÜa v« chÝnh phñ ë T©y Ban Nha, tuyªn truyÒn nh÷ng
t tëng cña chñ nghÜa x· héi khoa häc, ®Êu tranh nh»m thµnh lËp mét ®¶ng Phª-ra-ra vµ R«-ma, nh÷ng chi héi ®· ®îc Tæng Héi ®ång chÝnh thøc c«ng
v« s¶n ®éc lËp ë T©y Ban Nha. 161. nhËn vµ cã liªn hÖ thêng xuyªn víi Tæng Héi ®ång.
151 V¨n kiÖn nµy ®îc th«ng qua t¹i phiªn häp cña Ban chÊp hµnh (xem chó thÝch Ban biªn tËp tê tuÇn b¸o "II Po olino" ("Thø d©n"), c¬ quan chÝnh thøc
cña chi héi Tu-rin cña Quèc tÕ xuÊt b¶n tõ th¸ng T ®Õn th¸ng Mêi 1872, khi
tiÕp theo) ngµy 8 th¸ng T¸m 1872. Qua b¶n th¶o ®îc lu gi÷ thÊy r»ng ®o¹n
®¨ng lêi kªu gäi nµy, ®· viÕt vµo ®ã lêi më ®Çu sau ®©y:"Khi ®¨ng bøc th sau,
®Çu do M¸c viÕt. 165.
chóng t«i xin th«ng b¸o r»ng chóng t«i kh«ng thÓ lµm viÖc nµy sím h¬n, v× c¸c
152 Ban chÊp hµnh lµ tªn gäi cña Uû ban thêng vô (hay TiÓu ban) Tæng Héi ®ång
thµnh viªn ban l·nh ®¹o b¸o "Emancipazione del proletario", n¬i bøc th
kÓ tõ th¸ng B¶y 1872. Ban chÊp hµnh nµy cã nguån gèc tõ mét uû ban ®îc
®îc göi ®Õn, ®· bÞ bá tï v× cuéc b·i c«ng: chØ míi gÇn ®©y, mèi liªn hÖ bÞ gi¸n
thµnh lËp tõ thêi kú ho¹t ®éng ®Çu tiªn cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ
®o¹n cña chóng t«i víi hä míi ®îc kh«i phôc".
n¨m 1864 cã nhiÖm vô so¹n th¶o c¬ng lÜnh vµ ®iÒu lÖ; tham gia ban chÊp
Trong b¶n nh¸p lêi kªu gäi do ¡ng-ghen viÕt b»ng tiÕng I-ta-li-a vµ cßn
hµnh nµy cã c¸c th ký - th«ng tÝn viªn phô tr¸ch nhiÒu níc, tæng th ký cña
gi÷ l¹i ®îc, cã dßng ch÷ ®Ò: "R«-ma, Phª-ra-ra. Mi-la-n«, Tu-rin". 171.
Tæng Héi ®ång vµ thñ quü. §©y lµ uû ban kh«ng ®îc quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ
156 Héi nghÞ ®¹i biÓu cña c¸c nhãm v« chÝnh phñ I-ta-li-a diÔn ra t¹i Ri-mi-ni tõ
cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ, nã gi÷ vai trß cña c¬ quan chÊp hµnh c«ng
ngµy 4 ®Õn ngµy 6 th¸ng T¸m 1872. Héi nghÞ do Ba-cu-nin trùc tiÕp tham gia
nh©n. Uû ban nµy thùc hiÖn - díi sù chØ ®¹o cña M¸c - mét lo¹t chøc tr¸ch
chuÈn bÞ ®· th«ng qua quyÕt ®Þnh vÒ viÖc thµnh lËp tæ chøc v« chÝnh phñ toµn
trong c«ng t¸c l·nh ®¹o thêng xuyªn ho¹t ®éng cña Quèc tÕ, trong viÖc chuÈn
I-ta-li-a, ngang nhiªn lÊy tªn Liªn chi héi I-ta-li-a cña Quèc tÕ ®Ó ®Æt cho m×nh,
bÞ c¸c v¨n kiÖn mµ sau ®ã ®îc ®a ra cho Tæng Héi ®ång xem xÐt. Ngµy 18
®ång thêi héi nghÞ nµy quyÕt ®Þnh c¾t ®øt mäi quan hÖ víi Tæng Héi ®ång.
th¸ng S¸u 1872, nh©n ®Èy m¹nh c«ng t¸c chuÈn bÞ cho ®¹i héi thêng kú.Tæng
171.
Héi ®ång ®· th«ng qua quyÕt ®Þnh chuyÓn toµn bé c«ng t¸c tæ chøc cho Ban
157 §¹i héi La Hay diÔn ra tõ ngµy 2 ®Õn ngµy 7 th¸ng ChÝn 1872. §¹i héi ®øng
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1878 1879
chó thÝch chó thÝch
cuèi th¸ng T¸m 1872. T¹i phiªn häp c«ng khai cña §¹i héi La Hay ngµy 5
tríc mét nhiÖm vô cÊp b¸ch lµ b»ng nghÞ quyÕt cña m×nh cñng cè c¸c nghÞ
th¸ng ChÝn, M¸c ®· ®äc b¶n b¸o c¸o b»ng tiÕng §øc; tríc khi ®äc, M¸c
quyÕt ®· ®îc th«ng qua t¹i Héi nghÞ Lu©n §«n n¨m 1871 vÒ ho¹t ®éng chÝnh
b¸o tríc cho nh÷ng ngêi dù häp biÕt r»ng «ng buéc ph¶i ®Ò cËp ®Õn c«ng
trÞ cña giai cÊp c«ng nh©n vµ c¸c nghÞ quyÕt chèng l¹i c¸c chi héi theo chñ
viÖc cña Quèc tÕ trªn nh÷ng nÐt chung nhÊt, v× b¶n b¸o c¸o nµy dïng ®Ó
nghÜa bÌ ph¸i. ViÖc th«ng qua c¸c nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ Lu©n §«n ®¸nh dÊu
c«ng bè trªn b¸o chÝ. Sau ®ã, b¶n b¸o c¸o cña Tæng Héi ®ång ®îc c¸c th
mét th¾ng lîi v« cïng quan träng cña chñ nghÜa M¸c trong cuéc ®Êu tranh
ký ®¹i héi ®äc b»ng tiÕng Ph¸p, tiÕng Anh, tiÕng Hµ Lan vµ ®îc tÊt c¶ c¸c
nh»m thµnh lËp mét ®¶ng v« s¶n vµ gi¸ng mét ®ßn chÝ m¹ng vµo nh÷ng phÇn
®¹i biÓu th«ng qua, trõ c¸c ®¹i biÓu T©y Ban Nha lµ thµnh viªn cña §ång
tö thï ®Þch víi giai cÊp c«ng nh©n, tríc hÕt lµ bän Ba-cu-nin. Do vËy, ngay tõ
minh kh«ng tham gia biÓu quyÕt. V¨n b¶n b¸o c¸o ®îc c«ng bè trªn b¸o
mïa thu n¨m 1871 vµ ®Æc biÖt lµ mïa hÌ n¨m 1872, ngay tríc ®¹i héi, bän
chÝ cña Quèc tÕ ë Anh, §øc, BØ, T©y Ban Nha vµ Thôy SÜ, vµ ®îc c«ng bè
Ba-cu-nin vµ c¸c phÇn tö tiÓu t s¶n cÊu kÕt víi chóng ®· tá hµnh ®éng chèng
díi h×nh thøc truyÒn ®¬n b»ng tiÕng §øc. B¸o c¸o cña Tæng Héi ®ång lÇn
l¹i nh÷ng nghÞ quyÕt trªn vµ chèng l¹i Tæng Héi ®ång ®ang cè g¾ng thùc hiÖn
®Çu tiªn ®îc ®¨ng b»ng tiÕng Nga vµo n¨m 1933 trªn t¹p chÝ "Quèc tÕ
nh÷ng nghÞ quyÕt Êy.
céng s¶n". c¸c sè 7 - 8. 175.
M¸c vµ ¡ng-ghen trong khi chuÈn bÞ §¹i héi La Hay ®· hoµn thµnh mét
159 "Manifeste antiplÐ biscitaire des sections parisiennes fÐdÐrÐes de
c«ng viÖc lín lao nh»m ®oµn kÕt c¸c lùc lîng v« s¶n c¸ch m¹ng. T¹i c¸c phiªn
l'Internationale et de la chambre fÐdÐrale des sociÐtes owrvrieves" Paris. 1870
häp
(Tuyªn ng«n cña liªn hiÖp c¸c chi héi Pa-ri cña Quèc tÕ vµ v¨n phßng liªn bang
cña Tæng Héi ®ång cã sù tham gia tÝch cùc cña M¸c vµ ¡ng-ghen ®· th¶o luËn
c¸c héi c«ng nh©n ph¶n ®èi cuéc trng cÇu ý d©n", Pa-ri, 1870). 176.
vµ th«ng qua nh÷ng ®Ò nghÞ tr×nh lªn ®¹i héi vÒ viÖc söa ®æi §iÒu lÖ vµ Quy chÕ
160 Ngµy 23 th¸ng T 1870, ChÝnh phñ Ph¸p ra s¾c lÖnh vÒ viÖc tiÕn hµnh cuéc
cña Quèc tÕ, tríc hÕt lµ ®Ò nghÞ ®a vµo §iÒu lÖ b¶n nghÞ quyÕt vÒ ho¹t ®éng
trng cÇu ý d©n nh»m cñng cè vÞ trÝ ®· bÞ lung lay cña ChÝnh phñ Na-p«-lª-
chÝnh trÞ cña giai cÊp c«ng nh©n vµ më réng quyÒn h¹n cña Tæng Héi ®ång.
«ng III. C¸c c©u hái ®îc tr×nh bµy díi h×nh thøc khiÕn ngêi ta kh«ng thÓ
§¹i héi La Hay lµ ®¹i héi cã tÝnh chÊt ®¹i diÖn nhÊt vÒ thµnh phÇn so
biÓu lé sù bÊt ®ång ®èi víi chÝnh s¸ch cña §Õ chÕ II, nÕu kh«ng muèn qua ®ã
víi c¸c ®¹i héi tríc ®ã. Tham gia ®¹i héi cã 65 ®¹i biÓu cña 15 tæ chøc d©n
chèng l¹i bÊt cø cuéc c¶i c¸ch d©n chñ nµo.
téc. §¹i héi ®· gãp phÇn hoµn thµnh cuéc ®Êu tranh l©u dµi cña M¸c. ¡ng-
Cuéc trng cÇu ý d©n diÔn ra ngµy 8 th¸ng N¨m 1870. 176.
ghen vµ nh÷ng b¹n chiÕn ®Êu cña hai «ng chèng l¹i mäi biÓu hiÖn cña chñ
161 §©y lµ nãi vÒ b¶n th«ng c¸o cña Tæng Héi ®ång do M¸c viÕt ngµy 3 th¸ng N¨m
nghÜa bÌ ph¸i tiÓu t s¶n trong phong trµo c«ng nh©n. Nh÷ng tªn cÇm ®Çu
1870 nhan ®Ò "VÒ viÖc truy n· c¸c thµnh viªn c¸c chi héi Ph¸p" (xem C.M¸c
ph¸i v« chÝnh phñ ®· bÞ khai trõ khái Quèc tÕ. NghÞ quyÕt cña §¹i héi La
vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ
Hay ®· ®Æt nÒn mãng cho viÖc thµnh lËp trong t¬ng lai c¸c ®¶ng chÝnh trÞ
Néi, 1994, t.16, tr.577-578). 176.
®éc lËp cña giai cÊp c«ng nh©n ë tõng níc. 173.
162 M¸c muèn nãi ®Õn bé "Papiers et correspondance de la Famille impÐriale"
158 T¹i phiªn häp cña Ban chÊp hµnh ngµy 19 th¸ng B¶y 1872, M¸c ®îc uû
nhiÖm viÕt b¸o c¸o cña Tæng Héi ®ång tr×nh ®¹i héi lÇn thø 5 Héi liªn hiÖp (V¨n kiÖn vµ th tÝn cña Hoµng téc") gåm hai tËp ®· ®îc c«ng bè ë Pa-ri vµo
c«ng nh©n quèc tÕ vµ ®äc b¸o c¸o t¹i §¹i héi La Hay. V¨n b¶n b¸o c¸o do cuèi n¨m 1870 - 1871, ë tËp I cã ®¨ng c¸c c«ng v¨n ho¶ tèc cña bé trëng ¤-li-
M¸c tr×nh bµy ®· ®îc th«ng qua t¹i phiªn häp cña Tæng Héi ®ång vµo vi-ª ra lÖnh b¾t c¸c thµnh viªn Quèc tÕ. 176.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1880 1881
chó thÝch chó thÝch
ghi ngµy 26 th¸ng N¨m 1871 göi c¸c ®¹i diÖn ngo¹i giao cña Ph¸p ë níc ngoµi
163 §©y muèn nãi tíi vô ¸n thø ba kÕt téi c¸c thµnh viªn cña tæ chøc Quèc tÕ ë Pa-
yªu cÇu dÉn ®é c¸c thµnh viªn C«ng x· Pa-ri lu vong nh nh÷ng téi ph¹m
ri, diÔn ra tõ ngµy 22 th¸ng S¸u ®Õn ngµy 8 th¸ng B¶y 1870. Cã 38 ngêi bÞ
h×nh sù. 181.
®a ra toµ, trong ®ã cã Va-r¬-lin («ng ®· kÞp lÈn trèn). Phran-ken, Gi«-an-na-
170 Tæng liªn ®oµn c«ng nh©n - t æ chøc x· héi chñ nghÜa ®Çu tiªn ë Hung-ga-ri:
r¬. ¸p-ri-an.Sa-len vµ c¸c nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng kh¸c cña phong trµo c«ng
ho¹t ®éng cña Liªn ®oµn ®· lan ®Õn thñ ®« PÐt cña Hung-ga-ri vµ c¸c thµnh
nh©n. C¸c bÞ c¸o bÞ kÕt ¸n tï giam tõ mét n¨m ®Õn hai th¸ng vµ bÞ ph¹t tiÒn.
phè c«ng nghiÖp lín nhÊt Hung-ga-ri. Liªn ®oµn tuyªn truyÒn cho chñ nghÜa
176.
x· héi, chØ ®¹o c¸c cuéc b·i c«ng cña c«ng nh©n. Nh÷ng ngêi l·nh ®¹o cña
164 Xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ
Liªn ®oµn (Ca-r«n Ph¸c-ca-s¬. An-tan lÕc-lin-g¬. VÝch-to Quyn) ®Òu cã ch©n
quèc gia, Hµ Néi, 1994, T.17, tr. 10. 177.
trong chi héi Hung-ga-ri thuéc Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ, cã liªn hÖ víi
165 Lêi kªu gäi ®îc ®¨ng trªn tê b¸o Ph¸p "RÐveil" sè 409, ngµy 12 th¸ng B¶y
c¸c nhµ d©n chñ - x· héi ¸o. §øc vµ liªn hÖ trùc tiÕp víi M¸c. Ngµy 11 th¸ng
1870 vµ ®îc 150 thµnh viªn Quèc tÕ ký tªn phÝa díi. Ngoµi ra, lêi kªu gäi cßn
S¸u 1871, Liªn ®oµn tæ chøc mét cuéc biÓu t×nh ®oµn kÕt víi C«ng x· Pa-ri. Do
®îc nhiÒu tê b¸o cña Quèc tÕ ®¨ng l¹i. 177.
viÖc lµm ®ã, chÝnh phñ ®· gi¶i t¸n Liªn ®oµn, cßn nh÷ng ngêi l·nh ®¹o Liªn
166 Ban chÊp hµnh §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi §øc - trô së ®ãng ë Brao-svai-
®oµn cïng víi nh÷ng ngêi ®¹i diÖn phong trµo c«ng nh©n ¸o tõ Viªn tíi ®· bÞ
g¬ - ®· ra b¶n tuyªn bè ngµy 5 th¸ng ChÝn 1870 nhan ®Ò "Göi toµn thÓ c«ng
b¾t v× bÞ khÐp téi ph¶n béi tæ quèc. Tuy nhiªn, do kh«ng cã mét chøng cí buéc
nh©n §øc". Tuyªn bè ®îc ®¨ng trªn tê "Volksstaat" sè 73, ngµy 11 th¸ng
téi vµ do søc Ðp cña d luËn x· héi, c¸c bÞ can ®· ®îc tha. 181.
ChÝn 1870. Nhng ngay tõ tríc khi ®¨ng tuyªn bè, ngµy 9 th¸ng ChÝn, toµn bé
171 Héi Phª-ni-¨ng - c¸c thµnh viªn mét tæ chøc bÝ mËt, héi c¸ch m¹ng Ai-r¬-len,
thµnh phÇn cña ban chÊp hµnh Brao-svai-g¬ ®· bÞ b¾t. 179.
xuÊt hiÖn vµo cuèi nh÷ng n¨m 50 trong sè nh÷ng ngêi Ai-r¬-len lu vong ë
162 Vin-hem-huª-¬ (gÇn C¸t-xen) lµ l©u ®µi cña c¸c vua Phæ. N¬i ®©y, cùu hoµng
Mü, sau ®ã xuÊt hiÖn ngay t¹i Ai-r¬-len. Héi Phª-ni-¨ng ®Êu tranh v× nÒn ®éc
®Õ Na-p«-lª-«ng III bÞ ngêi Phæ b¾t lµm tï binh, ®· sèng trong thêi gian tõ
lËp cña Ai-r¬-len vµ nh»m thµnh lËp níc céng hoµ Ai-r¬-len. Ph¶n ¸nh mét
ngµy 5 th¸ng ChÝn 1870 ®Õn ngµy 19 th¸ng Ba 1871. 179.
c¸ch kh¸ch quan quyÒn lîi cña n«ng d©n Ai-r¬-len, vÒ thµnh phÇn x· héi, phÇn
168 Ngµy26 th¸ng Mêi mét 1870 khi th¶o luËn trong Quèc héi §øc vÒ vÊn ®Ò c¸c
lín nh÷ng
kho¶n tÝn dông míi b»ng tiÒn ®Ó tiÕn hµnh chiÕn tranh víi Ph¸p. Bª-ben vµ
héi viªn Phª-ni-¨ng ®Òu thuéc tÇng líp tiÓu t s¶n thµnh thÞ vµ trÝ thøc b×nh
LÝp-nÕch ®· ®ßi khíc tõ c¸c kho¶n tÝn dông dµnh cho viÖc tiÕn hµnh chiÕn
d©n. Sau khi mu ®å næi dËy khëi nghÜa n¨m 1867 cña héi Phe-ni-¨ng kh«ng
tranh vµ mau chãng ký kÕt hoµ íc kh«ng cã th«n tÝnh víi níc céng hoµ
thµnh. ChÝnh phñ Anh bá tï hµng tr¨m ngêi Ai-r¬-len vµ ®èi xö hÕt søc tµn
Ph¸p. Ngµy 17 th¸ng Ch¹p 1870. Bª-ben, vµ sau ®ã Ýt l©u lµ LÝp-nÕch, ®· bÞ
nhÉn víi nh÷ng ngêi bÞ b¾t, tra tÊn hä vµ b¾t hä nhÞn ®ãi cho ®Õn chÕt, M¸c
b¾t.
vµ ¡ng-ghen ®· nhiÒu lÇn chØ râ nh÷ng mÆt yÕu cña phong trµo Phª-ni-¨ng,
MÆc dï vËy, trong cuéc tæng tuyÓn cö th¸ng Ba n¨m 1871, Bª-ben mét lÇn
phª ph¸n s¸ch lîc ©m mu vµ nh÷ng sai lÇm cã tÝnh chÊt bÌ ph¸i vµ d©n téc
n÷a ®îc bÇu lµm ®¹i biÓu Quèc héi. 180.
chñ nghÜa - t s¶n cña héi Phª-ni-¨ng, tuy vËy, hai «ng còng ®¸nh gi¸ cao tÝnh
169 Ngµy 6 th¸ng S¸u 1871, Giuy-l¬ Pha-vr¬ ®· göi mét b¶n th«ng tri kªu gäi tÊt c¶
chÊt c¸ch m¹ng cña phong trµo trªn vµ t×m c¸ch híng phong trµo theo con
c¸c chÝnh phñ cïng nhau ®Êu tranh chèng l¹i Quèc tÕ. Bøc th«ng t ho¶ tèc
®êng ®Êu tranh cña quÇn chóng vµ hµnh ®éng phèi hîp víi phong trµo c«ng
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1882 1883
chó thÝch chó thÝch
nh©n Anh. Tæng Héi ®ång ®· lªn tiÕng b¶o vÖ nh÷ng ngêi bÞ b¾t, c«ng khai 175 §©y muèn nãi ®Õn cuéc gÆp gì gi÷a c¸c hoµng ®Õ §øc, ¸o - Hung vµ Nga ë
chèng l¹i hµnh vi d· thó ®èi víi nh÷ng con ngêi Êy. Trong c¸c bµi b¸o vµ bµi BÐc-lin th¸ng ChÝn 1872 víi ©m mu kh«i phôc l¹i liªn minh ph¶n ®éng gi÷a
ph¸t biÓu. M¸c vµ ¡ng-ghen liªn tiÕp v¹ch trÇn chÝnh s¸ch thùc d©n cña ChÝnh c¸c quèc gia nµy, trong sè nh÷ng vÊn ®Ò ®îc th¶o luËn cã c¶ vÊn ®Ò phèi hîp
phñ Anh (xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n ®Êu tranh chèng phong trµo c¸ch m¹ng. - 186.
chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.16, tr.297-298, 783-788). 182. 176 Ngµy 5 th¸ng ChÝn 1872, b¶n b¸o c¸o cña ¡ng-ghen vÒ ®ång minh d©n chñ x·
héi chñ nghÜa ®· ®îc «ng tr×nh lªn uû ban ®Æc biÖt cña §¹i héi La Hay ®iÒu
172 "Norddeutsche Allgemeine Zeitung" ( "B¸o Phæ th«ng B¾c §øc") - tê nhËt b¸o
tra ho¹t ®éng bÝ mËt cña §ång minh. Nhòng tµi liÖu ®îc nh¾c tíi trong b¶n
cña ph¸i b¶o thñ, trong nh÷ng n¨m 60 - 80 lµ c¬ quan ng«n luËn b¸n chÝnh
b¸o c¸o còng ®· ®îc ¡ng-ghen giíi thiÖu víi uû ban. VÉn cßn gi÷ ®îc b¶n
thøc cña ChÝnh phñ BÝt-xm¸c, xuÊt b¶n ë BÐc-lin tõ n¨m 1861 ®Õn n¨m 1918.
th¶o b¸o c¸o vµ b¶n kª nh÷ng tµi liÖu kÌm theo, sè thø tù c¸c tµi liÖu trong b¶n
184.
kª cña ¡ng-ghen trïng víi sè thø tù c¸c tµi liÖu trong b¶n b¸o c¸o. 188.
173 §©y muèn nãi ®Õn b¶n th«ng tri ngµy 14 th¸ng T¸m 1871 cña bé trëng néi vô
177 §©y muèn nãi ®Õn b¶n th«ng t göi héi viªn c¸c liªn chi héi Quèc tÕ ë T©y Ban
I-ta-li-a Lan-da ra lÖnh gi¶i t¸n c¸c chi héi cña Quèc tÕ. T rªn c¬ së b¶n th«ng
Nha, do V.Pa-ghª-x¬ thay mÆt Liªn chi héi Ma-®rÝt míi th¶o ra. Th«ng t
tri nµy, ngµy 20 th¸ng T¸m, chi héi lín duy nhÊt cña Quèc tÕ ë I-ta-li-a - Na-
®îc ®¨ng trªn b¸o "Emancipacion" sè 61, ngµy 10 th¸ng T¸m 1872. 190.
pl¬ - ®· bÞ triÖt ph¸.
178 B¶n th«ng tri ngµy 2 th¸ng S¸u 1872 do c¸c uû viªn ban biªn tËp b¸o
Th¸ng Giªng 1872, bé trëng néi vô T©y Ban Nha Xa-ga-xta còng ra mét
"Emancipacion", ®ång thêi còng lµ thµnh viªn cña §ång minh, th¶o ra: Mª-
b¶n th«ng tri ra lÖnh gi¶i t¸n c¸c tæ chøc cña Quèc tÕ. Nh÷ng b¶n th«ng tri
xa, Pa-ghª-x¬, Ph.M«-ra, I-glª-xi-¸t vµ nh÷ng ngêi kh¸c. B¶n th«ng tri nµy
trªn cña
göi toµn thÓ c¸c thµnh viªn cña §ång minh ë T©y Ban Nha, tuyªn bè vÒ viÖc
Lan-®a vµ Xa-ga-xta tùa hå nh lµ c©u tr¶ lêi cña c¸c ChÝnh phñ I-ta-li-a vµ
gi¶i thÓ nhãm §ång minh ë Ma-®rÝt vÒ ®Ò nghÞ tÊt c¶ c¸c nhãm cña §ång minh
T©y Ban Nha ®èi víi lêi kªu gäi cña Gi.Pha-vr¬ vÒ viÖc phèi hîp ®Êu tranh
ë T©y Ban Nha h·y theo g¬ng hä. B¶n th«ng t ®îc c«ng bè trªn b¸o
chèng l¹i Quèc tÕ. 184.
"Emancipacion" sè 59, ngµy 27 th¸ng B¶y 1872. 190.
174 ViÖc kh¸m xÐt nhµ U-tin, viÖc kiÓm tra c¸c giÊy tê c¸ nh©n cña «ng vµ c¸c
179 Héi nghÞ ®¹i biÓu cña Liªn chi héi T©y Ban Nha ë Va-len-xi-a diÔn ra bÝ mËt tõ
c«ng v¨n cña Quèc tÕ diÔn ra ngµy 26-28 th¸ng Giªng 1872. Héi ®ång bang
ngµy 9 ®Õn ngµy 17 th¸ng ChÝn 1871. Héi nghÞ hîp thøc ho¸ hoµn toµn vµ
cña c¸c chi héi Gi¬-ne-v¬ ®· cùc lùc ph¶n ®èi hµnh ®éng c©u kÕt nµy cña tÊt
th«ng qua ®iÒu lÖ cña Liªn chi héi T©y Ban Nha vµ ®iÒu lÖ mÉu cña c¸c liªn chi
c¶ c¸c chÝnh phñ ch©u ¢u chèng l¹i Quèc tÕ vµ nh©n viÖc nµy ®· th«ng qua
héi ®Þa ph¬ng vµ c¸c chi héi riªng lÎ chñ yÕu ®îc so¹n th¶o t¹i ®¹i héi B¸c-
nghÞ quyÕt ®Æc biÖt
t¹i phiªn häp ngµy 6 th¸ng Hai. VÒ phÇn m×nh, Tæng Héi ®ång cña Quèc xª-l«-na (1870). Qua ®ã, héi nghÞ ®Þnh ra c¬ cÊu tæ chøc cña Quèc tÕ ë T©y Ban
tÕ ®· th«ng qua ngµy 20 th¸ng Hai "Th«ng c¸o cña Tæng Héi ®ång vÒ hµnh Nha.
®éng léng hµnh cña c¶nh s¸t chÝnh quyÒn Thôy SÜ" do M¸c vµ ¡ng-ghen th¶o Theo b¶n ®iÒu lÖ ®· th«ng qua t¹i héi nghÞ, nh÷ng c«ng nh©n cïng nghÒ
ra (xem C.M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen. Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ ë ®Þa ph¬ng nµy ®îc tËp hîp vµo mét chi héi; c¸c chi héi thµnh lËp liªn chi
héi ®Þa ph¬ng, ®¹i héi cña nã sÏ bÇu ra mét héi ®ång liªn chi héi ®Þa
quèc gia, Hµ Néi, 1994, t.17, tr.644-645). B¶n th«ng c¸o ®· ®îc c«ng bè trªn
ph¬ng. TÊt c¶ c¸c liªn chi héi ®Þa ph¬ng hîp thµnh liªn chi héi quèc gia,
b¸o chÝ cña Quèc tÕ. 185.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1884 1885
chó thÝch chó thÝch
vµ mét héi ®ång liªn chi héi quèc gia ®îc ®¹i héi liªn chi bÇu ra. Héi nghÞ 184 Nãi vÒ ©m mu cña bän v« chÝnh phñ cö c¸c ®¹i biÓu tõ c¸c chi héi nhá, thêng
Va-len-xi-a ®· më réng thµnh phÇn cña Héi ®ång Liªn chi, lËp ra chøc th lµ kh«ng cßn tån t¹i n÷a, nh»m t¹o ra mét sè ®«ng tëng tîng vµ giµnh quyÒn
ký - th«ng tÝn viªn cho 5 khu vùc, th«ng qua quyÕt ®Þnh cho phÐp c¸c c¸ l·nh ®¹o Quèc tÕ (t¹i §¹i héi Ba-l¬ 1869) vµ l·nh ®¹o Liªn chi héi vïng ng«n
nh©n cã thÓ trùc tiÕp gia nhËp liªn chi héi. 198. ng÷ R«-man (t¹i ®¹i héi cña liªn chi héi ë S«-®¬-Ph«n vµo nh÷ng ngµy 4-6
180 §©y muèn nãi ®Õn viÖc c¸c uû viªn ban biªn tËp b¸o "Emancipacion" ®ång thêi th¸ng T 1870) (xem tËp nµy, tr.23, 27). 201.
lµ thµnh viªn Héi ®ång Liªn chi héi T©y Ban Nha do Héi nghÞ Va-len-xi-a bÇu 185 V¨n b¶n chÝnh thøc c¸c nghÞ quyÕt ®· th«ng qua t¹i §¹i héi La Hay do M¸c vµ
ra lµ Ph. M«-ra, Mª-xa, I-glª-xi-¸t, Pao-li bÞ nhãm ®a sè v« chÝnh phñ trong
¡ng-ghen so¹n th¶o vµ hiÖu ®Ýnh: hai «ng lµ thµnh viªn cña uû ban chuÈn bÞ
liªn chi héi c¬ së Ma-®rÝt khai trõ vµ th¸ng Ba 1872. Lý do cña viÖc khai trõ
c¸c nghÞ quyÕt. C¬ së cña phÇn lín c¸c b¶n nghÞ quyÕt nµy lµ nh÷ng kiÕn nghÞ
nµy lµ bøc th ngá cña héi ®ång biªn tËp tê b¸o nµy ngµy 25 th¸ng Hai 1872
cña M¸c vµ ¡ng-ghen ®· ®îc Tæng Héi ®ång th«ng qua khi th¶o luËn s¬ bé
"Göi c¸c ®¹i diÖn §¶ng Céng s¶n liªn bang ë Ma-®rÝt". 198.
ch¬ng tr×nh nghÞ sù cña ®¹i héi vµo mïa hÌ n¨m 1872, trong sè ®ã cã ®iÒu
181 VÒ §¹i héi Xa-ra-gèt, xem chó thÝch 79. 198.
kho¶n 7A, nghÞ quyÕt vÒ §iÒu lÖ, nghÞ quyÕt vÒ Quy chÕ, nghÞ quyÕt vÒ viÖc
182 §¹i héi B¸c-xª-l«-na - ®¹i héi toµn quèc ®Çu tiªn c¸c chi héi cña Quèc tÕ ë T©y
khai trõ chi héi Mü sè 12 v.v.. NghÞ quyÕt vÒ trô së cña Tæng Héi ®ång ®îc
Ban Nha, diÔn ra th¸ng S¸u 1870: tham dù ®¹i héi cã 90 ®¹i biÓu ®¹i diÖn cho
M¸c vµ ¡ng-ghen tr×nh lªn ®¹i héi vµ ®îc tr×nh bµy trong diÔn v¨n cña ¡ng-
150 héi c«ng nh©n. §¹i héi hîp thøc ho¸ Liªn chi héi T©y Ban Nha cña Héi liªn
ghen (xem tËp nµy, tr.899-900). NghÞ quyÕt vÒ quan hÖ quèc tÕ gi÷a c¸c héi
hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ vµ bÇu ra Héi ®ång liªn chi héi. §¹i héi th«ng qua th
kh¸ng cù ®îc th«ng qua theo ®Ò nghÞ cña La-ph¸c-g¬. HiÖn cßn gi÷ ®îc b¶n
göi Tæng Héi ®ång, nãi râ viÖc liªn chi héi nµy c«ng nhËn §iÒu lÖ chung cña
th¶o cña ¡ng-ghen viÕt b»ng tiÕng Ph¸p gåm toµn v¨n c¸c nghÞ quyÕt ®îc
Quèc tÕ; trªn nh÷ng nÐt c¬ b¶n ®· th¶o xong ®iÒu lÖ cña Liªn chi héi T©y Ban
chuÈn bÞ ®Ó ®a in. 203.
Nha, cña c¸c liªn chi héi vµ c¸c chi héi ®Þa ph¬ng (®iÒu lÖ ®îc so¹n th¶o
186 NhËn lêi mêi cña héi ®ång liªn hiÖp Hµ Lan, sau khi §¹i héi La Hay kÕt thóc,
hoµn chØnh t¹i Héi nghÞ Va-len-xi-a n¨m 1871). Bªn c¹nh ®ã, do ¶nh hëng cña
®a sè c¸c ®¹i biÓu ®· lªn ®êng ®Õn Am-xtÐc-®am gÆp gì chi héi Am-xtÐc-
ph¸i v« chÝnh phñ, cña c¸c thµnh viªn tæ chøc §ång minh bÝ mËt T©y Ban Nha,
®am cña Quèc tÕ. Ngµy 8 th¸ng ChÝn, trong cuéc mÝt tinh ë Am-xtÐc-®am,
®¹i héi ®· th«ng qua nghÞ quyÕt ph¶n ®èi viÖc tham gia vµo cuéc ®Êu tranh
chÝnh trÞ. 198. M¸c, Doãc-g¬, La-ph¸c-g¬ vµ mét sè ®¹i biÓu kh¸c ®· ph¸t biÓu, M¸c ®äc
183 "Estracto de las actas del segundo congreso obrero de la Federacion regional diÔn v¨n b»ng tiÕng §øc vµ tiÕng Ph¸p. Bµi diÔn v¨n ®îc ®¨ng trªn b¸o chÝ
Espanola, celebrado en Zaragoza en los dias 4 al 11 de Abril de 1872, secgun cña Hµ Lan, BØ, Ph¸p vµ §øc. Bµi diÔn v¨n nµy ®îc ®¨ng ®Çy ®ñ nhÊt trªn
las actas y las notes tomadas por la comision nombrada al efecto en el mismo". b¸o BØ vµ Ph¸p, trong ®ã, v¨n b¶n hoµn toµn khíp víi bµi diÔn v¨n. B¸o
p.109-110 ("C¸c ®o¹n trÝch dÉn c¸c v¨n kiÖn ®¹i héi lÇn thø hai cña Liªn chi "Volksstaat" ®¨ng bµi diÔn v¨n nµy cña M¸c dùa theo b¸o "LibertÐ", nhng
héi T©y Ban Nha diÔn ra ë Xa-ga-gèt tõ ngµy 4 ®Õn ngµy 11 th¸ng T 1872, cã söa ®æi ®«i chót. Ngµy 26 th¸ng ChÝn 1872. HÐc-nÐt viÕt cho M¸c r»ng hä
®îc so¹n th¶o hîp víi c¸c v¨n kiÖn vµ ý kiÕn nhËn xÐt mµ mét uû ban do ®¹i kh«ng thÓ ®¨ng nguyªn v¨n bµi diÔn v¨n cña «ng, v× trong ®iÒu kiÖn cña
héi nµy bÇu ra ®· nhËn ®îc" tr.109-110).
níc §øc, nh¾c tíi sù cÊp thiÕt cña cuéc c¸ch m¹ng b¹o lùc lËp tøc sÏ t¹o ra
HiÖn cßn lu gi÷ ®îc mét b¶n cña cuèn s¸ch máng mµ ¡ng-ghen ®Ö
c¸i cí cã cho chiÕn dÞch chèng l¹i b¸o nµy.
tr×nh lªn mét uû ban cña §¹i héi La Hay, trong ®ã cã c¸c ghi chó cña «ng.
Tê "Algemeen Handelsblod" ("B¸o th¬ng m¹i phæ th«ng") cña Hµ Lan chØ
199.
®¨ng bµi diÔn v¨n hÕt søc v¾n t¾t. Phãng viªn viÕt: "C«ng d©n M¸c chuyÓn
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1886 1887
chó thÝch chó thÝch
sang viÖc xem xÐt kÕt qu¶ cña ®¹i héi võa kÕt thóc c«ng viÖc cña m×nh. ¤ng coi d©n chñ - t s¶n, vµo nöa ®Çu nh÷ng n¨m 70 chÞu ¶nh hëng cña ph¸i v« chÝnh
nh÷ng kÕt qu¶ Êy lµ quan träng. ViÖc tËp trung m¹nh mÏ quyÒn lùc vµo tay phñ.
Tæng Héi ®ång lµ sù cÇn thiÕt cÊp b¸ch ®Ó ®èi phã víi Héi nghÞ BÐc-lin, mét ¡ng-ghen trÝch bµi b¸o "Tin tøc tõ Tu-rin" xuÊt hiÖn trªn b¸o nµy, sè
héi nghÞ mµ theo ý kiÕn cña diÔn gi¶, b¸o tríc mét cuéc tæng tiÕn c«ng vµo 184, ngµy 3 th¸ng ChÝn 1872. 230.
giai cÊp v« s¶n,nh÷ng cuéc truy lïng vµ ®µn ¸p c«ng nh©n. Chõng nµo Quèc tÕ 192 Khi ®¨ng bµi b¸o "GiÊy uû nhiÖm b¾t buéc" cña ¡ng-ghen, ban biªn tËp b¸o
cha ho¹t ®éng nh mét tæ chøc thèng nhÊt v÷ng m¹nh, chõng Êy Quèc tÕ sÏ
"Emancipacion" cè g¾ng lµm cho nã cã h×nh thøc mét bµi b¸o ®îc viÕt á T©y
cha ®ñ kh¶ n¨ng biÕn phong trµo thµnh phong trµo chung, khiÕn phong trµo
Ban Nha: do ®ã bµi b¸o ®¨ng kh«ng ký tªn t¸c gi¶. 232.
Êy ®ång thêi xuÊt hiÖn ë kh¾p mäi n¬i, vµ nh÷ng nç lùc cña nã sÏ kh«ng ®em
193 "Bulletin de la FÐdÐration jurassienne de l'Association Internationale des
l¹i kÕt qu¶ ®¸ng kÓ. DiÔn gi¶ ®a C«ng x· Pa-ri ra lµm vÝ dô. V× sao C«ng x· bÞ
Travailleurs"("B¶n tin cña Liªn chi héi Giuy-ra cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n
thÊt b¹i? V× nã ®· bÞ c« lËp. NÕu nh cïng mét lóc víi cuéc khëi nghÜa ë Pa-ri
quèc tÕ ") - c¬ quan ng«n luËn cña ph¸i v« chÝnh phñ ë Thôy SÜ, xuÊt b¶n b»ng
mµ bïng næ c¸ch m¹ng ë BÐc-lin, ë Viªn vµ nh÷ng thñ ®« kh¸c, th× triÓn väng
tiÕng Ph¸p díi sù chñ biªn cña Gi. Ghi-«m trong nh÷ng n¨m 1872-1878, míi
thµnh c«ng ®· cã thÓ lín h¬n". 217.
®Çu ra hai lÇn trong th¸ng, vµ tõ th¸ng B¶y 1873 ra hµng tuÇn.
187 "Le Corsaire" ("Tªn cíp biÓn") - tê nhËt b¸o céng hoµ - t s¶n Ph¸p, xuÊt
¡ng-ghen trÝch "Bulletin de la FÐdÐration j urassienne" sè 17-18, ngµy 15
b¶n tõ n¨m 1871 t¹i Pa-ri. 221.
th¸ng T¸m - ngµy 1 th¸ng Mêi 1872. 233.
188 "Le Soir" ( "Buæi chiÒu") - tê nhËt b¸o t s¶n Ph¸p theo khuynh híng céng
194 GiÊy uû nhiÖm cña c¸c ®¹i biÓu cña Liªn chi héi Giuy-ra ®i dù §¹i héi La Hay
hoµ, xuÊt b¶n ë Pa-ri tõ n¨m 1867. 221.
®îc ®¨ng trªn "Bulletin de la FÐdÐration jurassienne" sè 15-16, ra ngµy 15
189 Sau §¹i héi La Hay, M¸c vµ ¡ng-ghen, bÊy giê lµ thµnh viªn ban hiÖu chØnh l¹i
th¸ng T¸m - 1 th¸ng ChÝn 1872. 235.
c¸c biªn b¶n vµ nghÞ quyÕt cña ®¹i héi, ®· tiÕn hµnh c«ng viÖc chuÈn bÞ c¸c v¨n
195 "La Federacion" ("Liªn minh") - tê tuÇn b¸o c«ng nh©n T©y Ban Nha, c¬ quan
kiÖn nµy ®Ó c«ng bè. Cuèi th¸ng Mêi 1872 ®· xuÊt b¶n chÝnh thøc c¸c nghÞ
cña Liªn chi héi B¸c-xª-l«-na cña Quèc tÕ, xuÊt b¶n ë B¸c-xª-l«-na tõ n¨m
quyÕt cña ®¹i héi díi h×nh thøc s¸ch lÎ b»ng tiÕng Ph¸p, ngµy 14 th¸ng Ch¹p
1869 ®Õn n¨m 1873, chÞu ¶nh hëng cña ph¸i Ba-cu-nin. 237.
®· c«ng bè chÝnh thøc b»ng tiÕng Anh trªn b¸o "International Herald". ViÖc
196 "Liste nominale des dÐlÐguÐs composant le 5-me CongrÌs universel, tenu µ la
chuÈn bÞ cho ®¨ng c¸c biªn b¶n cña ®¹i héi bÞ dë dang. 223.
Haye (Hollande), du 2 au 7 Septembre 1872" Amsterdam, 1872 ("Danh s¸ch
190 Nh÷ng sè liÖu vÒ thµnh phÇn cña ®¹i héi nµy h¬i kh¸c so víi sè liÖu mµ Doãc-g¬
®¹i biÓu ®¹i héi toµn thÓ lÇn thø n¨m häp ë La Hay (Hµ Lan) tõ ngµy 2 ®Õn
ghi trong biªn b¶n. ¤ng ®a ra nh÷ng con sè sau: tham dù §¹i héi La Hay cã
ngµy 7 th¸ng ChÝn 1872". Am-xtÐc-®am 1872). 241.
65 ®¹i biÓu, trong sè ®ã cã 15 ®¹i biÓu Ph¸p, 15 ®¹i biÓu §øc, 7 ®¹i biÓu BØ, 5
197 Héi ®ång Liªn chi héi Li-xbon ®· göi, th«ng qua ¡ng-ghen, tíi Héi ®ång
®¹i biÓu Anh, 5 ®¹i biÓu T©y Ban Nha, 4 ®¹i biÓu Hµ Lan, 4 ®¹i biÓu Thôy SÜ, 2 Liªn chi héi Anh bøc th yªu cÇu thi hµnh nh÷ng biÖn ph¸p khÈn cÊp
®¹i biÓu ¸o, 1 ®¹i biÓu §an M¹ch, 1 ®¹i biÓu Hung-ga-ri, 1 ®¹i biÓu ¤-xt¬-r©y- nh»m ng¨n chÆn viÖc du nhËp vµo Bå §µo Nha nh÷ng kÎ ph¸ ho¹i b·i c«ng
li-a, 1 ®¹i biÓu Ai-r¬-len vµ 1 ®¹i biÓu Ba Lan. 224. tõ Anh tíi. Mèi nguy hiÓm nµy xuÊt hiÖn tõ khi cã cuéc b·i c«ng cña thî
191 "La Favilla" ("Tia löa") - tê b¸o I-ta-li-a, xuÊt b¶n ë M¨ng-tu nh÷ng n¨m 1866 ®óc më ®Çu ngµy 19 th¸ng ChÝn 1872 t¹i tÊt c¶ c¸c xÝ nghiÖp ®óc ë Li-xbon.
- 1894; nh÷ng n¨m 1871 - 1872 b¸o ra hµng ngµy; ban ®Çu theo khuynh híng Nh÷ng ngêi b·i c«ng, trong ®ã cã c¶ c«ng nh©n c¸c ngµnh kh¸c, ®ßi rót
nguon tai.lieu . vn