1. Trang Chủ
  2. Triết học
  3. [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 16 phần 10

[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 16 phần 10

Giai cấp vô sản đang tăng nhanh đã phải cam chịu cuộc sống xã hội khốn cùng. Phong trào chống Nga hoàng trong thế kỷ 19 ở nước Nga đã chịu nhiều ảnh hưởng của các khuynh hướng cách mạng xã hội và vô chính phủ hơn là phần lớn các nước châu Âu khác, nơi mà phong trào dân chủ xã hội Mác-xít có tổ chức chỉ đang bắt đầu trong đầu thế kỷ 20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 868 869 chó thÝch chó thÝch H a u - p h¬ vµ ®· q u yÕt ®Þ nh còn

Thể loại Tài liệu miễn phí Triết học

Số trang 49

Ngày tạo 8/29/2018 8:26:46 PM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước

Tên tệp

Tải [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx -... (.pdf)

Xem mẫu

  1. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 868 869 chó thÝch chó thÝch H a u - p h¬ vµ ®· q u yÕt ®Þ nh còng hµnh ®éng víi Tæng héi ®ång ®Ó v« hiÖu m ét c¸ch ®óng ®¾n xu h­íng ®Æc tr­ng cho chñ nghÜa t­ b ¶n lµ h­íng tíi tËp hãa c¸c kÕ ho¹ch cña bän chñ vµ cña bän tay sai cña chóng ë §øc. Tæng héi trung, thµnh lËp c¸c q uèc gia to lín, nh­ng ¡ng-ghen ®· kh«ng tÝnh ®Õn mét ®ång cö hai ®¹i diÖn ®Õn £-®in-bíc, hä ®· thuyÕt phôc nh÷ng c«ng nh©n míi c¸ch tháa ®¸ng xu h­íng kh¸c – sù ®Êu tranh cña c¸c d©n téc nhá chèng l¹i ®Õn xãa bá hîp ®ång vµ trë vÒ tæ quèc. ¸ch ¸p bøc d©n téc, giµnh nÒn ®éc lËp cho m×nh, kh¸t väng cña hä thµnh lËp nhµ n­íc riªng cña m×nh. Nh­ lÞch sö ®· cho thÊy, mét lo¹t d©n téc nhá yÕu, Theo yªu cÇu cña M¸c, Le-xn¬ vµ Hau-ph¬ ®· göi vµo ngµy 3 th¸ng N¨m nh÷ng th«ng b¸o tØ mØ vÒ c¸c sù kiÖn ë £-®in-bíc ®Ó viÕt bµi tiÓu luËn göi cho tr­íc hÕt lµ c¸c d©n téc Xla-v¬, mµ tr­íc kia thuéc ®Õ quèc ¸o, kh«ng nh÷ng b¸o chÝ §øc. Bµi "Lêi b¸o tr­íc" do M¸c viÕt ngµy 4 th¸ng N¨m ®· ®­îc ®¨ng ®· tá ra cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn ®éc lËp vÒ mÆt d©n téc, mµ cßn tham gia thiÕt trªn c¸c b¸o: "Oberrheinischer Courier", "Mitteldeutsche Volkzeitung" ("B¸o lËp chÕ ®é x· héi míi, x· héi chñ nghÜa.-218. nh©n d©n trung §øc"), "Deutsches Wochenblatt" ("TuÇn b¸o §øc") vµ trªn c¸c 147 N g­êi Ru-xin – lµ tªn gäi c­ d©n U-cra-i-na ë vïng Ga-li-xi-a, vïng Pri- b¸o kh¸c. c¸c-p¸t vµ Bu-c«-vi-na ®· bÞ c­ìng bøc t¸ch khái khèi d©n c­ chñ yÕu cña d©n téc U-cra-i-na, tªn gäi lµ do c¸c nhµ d©n téc häc vµ c¸c nhµ sö häc t­ s¶n §ång thêi t¹i Lu©n §«n còng ®· xuÊt hiÖn truyÒn ®¬n do Le-xn¬ vµ Hau- dïng phæ biÕn trong thÕ kû XIX. Sù t¸i thèng nhÊt cña d©n téc U-cra-i-na ®· ph¬ so¹n th¶o, trong ®ã ®· tr×nh bµy c¸c môc tiªu vµ nh÷ng nhiÖm vô cña ñy diÔn ra sau khi Liªn X« giµnh ®­îc th¾ng lîi trong cuéc ChiÕn tranh gi÷ n­íc ban Lu©n §«n cña thî may §øc vµ lêi kªu gäi c«ng nh©n §øc ë Lu©n §«n vÒ vÜ ®¹ i 1941-1945.-218. viÖc quyªn gãp tiÒn. Th¸ng B¶y 1866 ñ y ban nµy tung ra mét truyÒn ®¬n thø hai, còng do Le-xn¬ vµ Hau-ph¬ ký tªn, göi c«ng nh©n thuéc ngµnh may ë 148 Sù më ®Çu cho sù hîp nhÊt Ba Lan vµ LÝt-va lµ hiÖp ­íc liªn minh LÝt-va – §øc.-225. Ba Lan n¨m 1385 quy ®Þnh s¸p nhËp §¹i c«ng quèc LÝt-va vµo Ba Lan.-219. 152 §©y lµ nãi vÒ mét c«ng ®oµn ®· xuÊt hiÖn ë Lu©n §«n håi th¸ng Ba 1866 149 §©y lµ nãi vÒ cuéc chiÕm ®ãng M¸t-xc¬-va bëi qu©n can thiÖp Ba Lan håi nh©n cã cuéc b·i c«ng cña c¸c thî häc viÖc trong ngµnh may ë Lu©n §«n. C«ng th¸ng S¸u 1605; th¸ng N¨m 1606 chÝnh quyÒn cña bän can thiÖp ®· bÞ lËt ®æ ®oµn nµy cã ñy ban chÊp hµnh vµ ®· cïng víi Tæng héi ®ång l·nh ®¹o th¾ng bëi cuéc khëi nghÜa cña nh©n d©n. Th¸ng ChÝn 1610 qu©n Ba Lan l¹i chiÕm lîi cuéc ®Êu tranh b·i c«ng cña c«ng nh©n may; th¸ng T­ 1866 c«ng ®oµn nµy ®ãng M¸t-xc¬-va, chiÕm lÊy ngai vµng M¸t-xc¬-va vµo tay m×nh. Toµn thÓ ®· gia nhËp Quèc tÕ. §¹i biÓu cña c«ng nh©n may lµ L«-ren-x¬ ®· tham gia nh©n d©n Nga ®· ®øng lªn tham gia cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng chèng l¹i bän ho¹t ®éng cña §¹i héi Gi¬-ne-v¬ vµ Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ.-225. can thiÖp. Th¸ng M­êi 1612 d©n qu©n M¸t-xc¬-va, d­íi sù l·nh ®¹o cña Mi- nhin vµ P«-gia-r¬-xki, ®· gi¶i phãng M¸t-xc¬-va.-221. 153 Lêi kªu gäi göi c«ng nh©n may h·y ®×nh chØ cuéc ®i sang Anh v× ë ®ã c«ng nh©n may ®ang b·i c«ng – lêi kªu gäi nµy ®­îc so¹n th¶o trªn c¬ së nghÞ 150 " The Times" ( "Thêi b¸o") – tê b¸o ra hµng ngµy lín nhÊt ë Anh theo xu quyÕt ngµy 27 th¸ng Ba 1866 cña Tæng héi ®ång - ®· ®­îc ®¨ng trªn mét lo¹t h­íng b¶o thñ, ®­îc thµnh lËp n¨m 1785 ë Lu©n §«n.-221. tê b¸ o cña Quèc tÕ, trong ®ã cã tê b¸o ë BØ "Tribune du Peuple" sè 17, ngµy 29 151 Lêi kªu gäi " Lêi b¸o tr ­íc" l µ do C.M¸c viÕt theo sù ñy nhiÖm cña Tæng th¸ng T­ 1866, trªn c¸c b¸o ë Thôy SÜ: "Vorbote" sè 4, th¸ng T­ 1866, vµ H éi ®ång nh©n viÖc ®­a vµo Xcèt-len c¸c thî m a y §øc vµ §a n M ¹ch ®Ó "Journal de l'Association Internationale des Travailleurs" sè 5, ngµy 8 th¸ng ph¸ ho¹ i b· i c «ng. Trong b øc th­ c ña m ×nh ®Ò ngµy 1 th¸ ng N¨m 1866 T­ 1866, còng nh­ trªn b¸o "Rive gauche" sè 15, ngµy 15 th¸ng T­ 1866. ¡ ng- ghen ®· th«ng b¸ o c ho M¸c b iÕt r» ng ng­êi ta ®· chë ®Õn £- ®in-b íc 57 thî ma y § øc vµ sÏ c ã n h÷ng ®oµ n c «ng nh©n m íi ®­îc chë ®Õ n. Cï ng " Jour nal de l'Associ ation Inter nationale des Travail le ur s" ("B¸o c ña ngµ y h «m ®ã vÊ n ®Ò nµ y ®· ®­îc th¶ o luË n t¹ i phiªn häp cña Tæng H éi Héi l iª n hiÖp c «ng nh©n q uèc tÕ" ) lµ c ¬ q ua n ng«n luËn xuÊ t b¶ n hµng ®ång, t¹ i ®ã Le- xn¬ c ho b iÕt r » ng c¸ c nhµ k inh doa nh ë L u© n §« n c òng th¸ ng cña chi b é vïng Thôy SÜ thuéc hÖ ng«n ng÷ la-tinh cña Q uèc tÕ, c ã ý ®Þn h sö dôn g nh÷ng c «n g nh© n ®­îc ®­a ®Õn tõ §ø c. Do vË y, c¸ c thî xuÊ t b¶ n ë Gi¬-ne-v¬ tõ th¸ng Ch¹p 1865 ®Õn th¸ng ChÝn 1866 víi sù tham m a y §øc ë L u © n § « n ® · t hµ n h lË p ñ y b a n , ® ø n g ® Ç u l µ L e - x n ¬ vµ gia cña I.Ph.BÕch-c¬.
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 870 871 chó thÝch chó thÝch 158 Xem chó thÝch 59.-232. " "La Rive gauche" ( "T¶ ng¹n") lµ tê tuÇn b¸o cña ph¸i d©n chñ, xuÊt b¶n tõ th¸ng M­êi 1864 ®Õn th¸ng T¸m 1866 lóc ®Çu ë Pa-ri, sau ®ã ë Bruy-xen, 159 Xem b¸o "Times" ngµy 25 th¸ng N¨m 1866.-234. do mét nhãm nh÷ng ng­êi l­u vong theo ph¸i céng hßa c¸nh t¶ Ph¸p xuÊt b¶n; b¸o nµy ®· ®¨ng c¸c v¨n kiÖn cña Quèc tÕ; S.L«ng-ghª lµ chñ biªn cña 160 Cuéc chiÕn ®Êu ë Cu-xtèt-xa ( B¾c I-ta-li-a) gi÷a qu©n ®éi I-ta-li-a do VÝch- b¸o nµy.-225. to E-ma-nu-en chØ huy vµ qu©n ®éi ¸ o cña ®¹i c«ng t­íc An-brÕch x¶y ra vµo ngµy 24 th¸ng S¸u 1866. Cuéc chiÕn ®Êu ®· kÕt thóc b»ng chiÕn th¾ng cña 154 Lo¹t bµi b¸o cña ¡ng-ghen "TiÓu luËn vÒ chiÕn tranh ë §øc" viÕt vÒ nh÷ng qu©n ®éi ¸o.-241. sù kiÖn x¶y ra trong chiÕn tranh ¸ o – Phæ n¨m 1866, cuéc chiÕn tranh nµy ®· kÕt thóc sù tranh giµnh l©u dµi gi÷a ¸ o vµ Phæ vµ quyÕt ®Þnh sù thèng nhÊt 161 Trong c¸c trËn ®¸nh ë L «-na-t« vµ Ca-xchi-«ng ( miÒn B¾c I-ta-li-a) vµo c¸c n­íc §øc d­íi b¸ quyÒn cña Phæ. Trong cuéc chiÕn tranh nµy ®øng vÒ phe cña ngµy 29 th¸ng B¶y vµ 5 th¸ng T¸m 1796 trong cuéc hµnh qu©n cña B«-na-p¸c-t¬ ¸ o cã nhiÒu quèc gia ë §øc (Han-n«-v¬, D¾c-den, Ba-vi-e v.v..), Phæ liªn vµo nh÷ng n¨m 1796-1797 ë I-ta-li-a, qu©n Ph¸p ®· ®¸nh b¹i qu©n ®éi ¸o cña minh víi I-ta-li-a. ChiÕn sù x¶y ra trong th¸ng S¸u vµ th¸ng B¶y ë hai chiÕn thèng chÕ Vuèc-m¬-de-r¬. tr­êng: trªn l·nh thæ B«-hªm (TrÐc-khi-a) vµ ë I-ta-li-a. Sau khi thÊt b¹i lín TrËn ®¸nh ngµy 24 th¸ng B¶y 1859 ë X «n-phe-ri-n« l µ trËn ®¸nh lín cuèi cña qu©n ®éi ¸ o vµo ngµy 3 th¸ng B¶y ë Xa-®«-va, ¸ o ph¶i ®µm ph¸n hßa cïng trong cuéc chiÕn tranh ¸o-I-ta-li-a-Ph¸p n¨m 1859, trong trËn nµy liªn b×nh vµ ngµy 23 th¸ng T¸m ký hoµ ­íc ë Pra-ha, theo hßa ­íc nµy ¸ o ph¶i qu©n Ph¸p –Pi-ª-m«ng ®· gi¸ng ®ßn g©y thÊt b¹i cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh cho nh­îng bé cho Phæ c¸c quyÒn lîi cña m×nh ë Slª-d¬-vÝch vµ H«n-stai-n¬, tr¶ qu©n ¸ o.-242. cho Phæ mét kho¶n tiÒn båi th­êng chiÕn tranh nhá vµ chuyÓn giao cho v­¬ng quèc I-ta-li-a vïng V¬-ni-d¬ Liªn bang §øc do ®¹i héi Viªn thµnh lËp tõ n¨m 162 §©y lµ nãi vÒ trËn ®¸nh vµo c¸c ngµy 23-25 th¸ng B¶y 1848 ë Cu-xtèt-xa 1815 vµ hîp nhÊt h¬n 30 quèc gia §øc; chÊm døt tån t¹i vµ thay vµo ®ã Liªn trong cuéc chiÕn tranh cña I-ta-li-a ®Ó giµnh ®éc lËp. Trong trËn nµy, qu©n bang B¾c §øc ®­îc thµnh lËp kh«ng cã ¸o tham gia vµ ®Æt d­íi b¸ quyÒn cña ®éi ¸o d­íi sù chØ huy cña Ra-®Ðt-xki ®· ®¸nh b¹i qu©n Pi-ª-m«ng.-242. Phæ. Cuéc chiÕn tranh nµy ®· dÉn ®Õn kÕt qu¶ lµ Phæ x©m l­îc v­¬ng quèc 163 Nh¾c ®Õn viÖc qu©n ®éi Phæ x©m chiÕm Han-n«-v¬, HÐt-xen-C¸t-xen vµ Han-n«-v¬, tuyÕn ®Õ hÇu quèc HÐt-xen-C¸t-xen, ®¹i c«ng quèc Na-xau vµ thµnh phè tù do Phran-phuèc trªn s«ng Mai-n¬. D¾c-den x¶y ra lóc më ®Çu cuéc chiÕn tranh ¸o – Phæ n¨m 1866 vµ viÖc nh÷ng ng­êi cÇm ®Çu c¸c quèc gia ë §øc nµy rót ch¹y.-250 . "Bót ký vÒ chiÕn tranh ë §øc" ®¨ng trªn tê b¸o " The Manchester Guardian " ("Ng­êi b¶o vÖ Man-se-xt¬") – tê b¸o t­ s¶n Anh thµnh lËp ë Man- 164 "K ö lnische Zeitung" ("B¸o Khuªn") – tê nhËt b¸o §øc xuÊt b¶n ë Khuªn tõ se-xt¬ n¨m 1821; c¬ quan cña c¸c ph¸i tù do th­¬ng m¹i (ph¸i mËu dÞch tù n¨m 1802; trong thêi kú c¸ch m¹ng n¨m 1848-1849 vµ thêi kú ph¶n ®éng tiÕp do), sau nµy lµ c¬ quan cña ®¶ng tù do.-227. sau ®ã, b¸o ®· ph¶n ¸nh chÝnh s¸ch hÌn nh¸t vµ ph¶n béi cña giai cÊp t­ s¶n tù do Phæ. –250. 155 Nh¾c ®Õn khu tø gi¸c c¸c cø ®iÓm Pe-xke-ra, M¨ng-tu, Vª-r«-na vµ Len-nhi-a-g« ë B¾c I-ta-li-a. Sau c¸ch m¹ng n¨m 1848 ng­êi ¸o chiÕm khu tø gi¸c nµy ®· x©y 165 Nh¾c ®Õn trËn quyÕt chiÕn trong cuéc chiÕn tranh ¸o – Phæ x¶y ra vµo ngµy dùng l¹i côm cø ®iÓm theo c¸c yªu cÇu cña nghÖ thuËt qu©n sù håi bÊy giê.-229. 3 th¸ng B¶y 1866 ë thµnh phè Khuª-nÝch-grÐt-x¬ (ngµy nay lµ thµnh phè Gra-®Ðt-x¬-Cra-lèp) gÇn lµng Xa-®«-va. Cuéc chiÕn ®Êu ë Xa-®«-va ®· kÕt 156 Xem chó thÝch 66.-231. thóc b»ng sù thÊt b¹i lín cña qu© n ®éi ¸o. Trong khi ®¸nh nhau, qu©n ¸ o cã 157 Nh¾c ®Õn chiÕn thuËt cña qu©n ®éi ¸o trong cuéc chiÕn tranh ¸o-I-ta-li-a- nguy c¬ bÞ bao v©y. Song hoµ ng tö tæng t­ lÖnh Phæ Phri-®rÝch – C¸c-l¬ ®· bá lì Ph¸p n¨m 1859 (xem chi tiÕt trong c¸c bµi b¸o cña Ph.¡ng-ghen "ChiÕn dÞch ë thêi c¬ vµ ®Ó cho qu©n ¸o v­ît qua ®­îc s«ng En-b¬ ®Õn ¤n-muýt-xi¬. Trong I-ta-li-a", "TrËn M¸t-gien-ta", "TrËn X«n-phª-ri-n«" vµ nh÷ng bµi b¸o kh¸c; lÞch sö trËn chiÕn ®Êu nµy cßn gäi lµ trËn chiÕn ®Êu ë Khuªn-nÝch-grÐt-x¬.- xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ 254. 166 ë Li-nhi ( BØ) ngµy 16 th¸ng S¸u 1815 Na-p«-lª-«ng I ®· chiÕn th¾ng qu©n ®éi quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.13, tr.467-470, 499-507, 523-526.-232.
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 872 873 chó thÝch chó thÝch Phæ cña nguyªn so¸i Bluy-kh¬. §ã lµ chiÕn th¾ng cuèi cïng cña «ng ta, sau ®ã ngµy tê b ¸o tiÕn g P h¸ p lÊ y tªn lµ " Le C ourr ie r i nter na ti onal ". N¨ m 186 7 tê 18 th¸ng S¸u 1815 «ng ta bÞ thÊt b¹i ë Oa-tÐc-l«. Na-p«-lª-«ng cè ®¸nh tan qu©n b¸ o trë thµ nh c ¬ q uan cña Quèc tÕ. ®éi Phæ ®Ó ng¨n qu©n Phæ héi qu©n víi liªn qu©n Anh – Hµ Lan d­íi sù chØ huy cña Th¸ng M­êi 1868 Tæng Héi ®ång quyÕt ®Þnh xuÊt b¶n c¸c nghÞ quyÕt Oa-linh-t¬n. Ngµy 17 th¸ng S¸u 1815 Na-p«-lª-«ng ra lÖnh cho c¸c ®¬n vÞ cña quan träng nhÊt cña §¹i héi Gi¬-ne-v¬ n¨m 1866 vµ c¸c nghÞ quyÕt cña §¹i nguyªn so¸i Gru-si truy kÝch theo qu©n Phæ. Nh­ng tÝnh do dù cña Gru-si ®· lµm héi Bruy-xen võa häp thµnh mét tËp s¸ch riªng. Nh­ lêi nãi ®Çu cña tËp s¸ch cho qu©n ®éi Phæ kÞp héi qu©n víi qu©n ®éi Anh – Hµ Lan. Sù kiÖn nµy ®· quyÕt ®· ghi râ, M¸c ®­îc giao tr¸ch nhiÖm biªn tËp, «ng ®· ®­a vµo s¸ch nh÷ng ®Þnh kÕt qu¶ trËn ®¸nh ë Oa-tÐc-l«.-256. nghÞ quyÕt cña §¹i héi Gi¬-ne-v¬ "cÇn ®­îc coi lµ mét bé phËn hîp thµnh cña c­¬ng lÜnh cña Quèc tÕ", tøc lµ nh÷ng nghÞ quyÕt phï hîp víi c¸c ®iÓm 2, 3, 5 167 " Nh÷ng chØ thÞ cho c¸c ®¹i biÓu cña Héi ®ång trung ­¬ng l©m thêi vÒ mét sè vµ 6 cña "B¶n chØ thÞ". TËp s¸ch xuÊt b¶n ë Lu©n §«n n¨m 1869 víi nhan ®Ò vÊn ®Ò " d o C.M¸c so¹n th¶o cho c¸c ®¹i biÓu cña ®¹i héi lÇn thø nhÊt cña Héi "The International Working Men's Association, Resolutions of the Congress of häp t¹i Gi¬-ne-v¬ tõ ngµy 3 ®Õn ngµy 8 th¸ng ChÝn 1866. Trong phiªn häp Geneva, 1886, and the Congress of Brussels, 1868". – 257. ngµy 17 th¸ng B¶y 1866 cña Tæng Héi ®ång ®· quyÕt ®Þnh chuÈn bÞ vµ th¶o luËn tØ mØ ch­¬ng tr×nh nghÞ sù cña ®¹i héi s¾p tíi. Ngµy 31 th¸ng B¶y M¸c 168 MÉu ®iÒu tra thèng kª t×nh c¶nh giai cÊp c«ng nh©n do M¸c ®Ò nghÞ ®· thay mÆt ñ y ban th­êng trùc ®äc b¸o c¸o trong cuéc häp cña Héi ®ång vÒ c¸c ®­îc §¹i héi Gi¬-ne-v¬ nhÊt trÝ th«ng qua, nh­ng trªn thùc tÕ viÖc thu thËp vÊn ®Ò cña ch­¬ng tr×nh nghÞ sù; mÊy ngµy sau M¸c so¹n v¨n b¶n chØ thÞ t­ liÖu vµ xuÊt b¶n thµnh c¸c b¸o c¸o Tæng Héi ®ång cã kÌm theo mét phô b»ng tiÕng Anh vµ P.La-ph¸c-g¬ dÞch sang tiÕng Ph¸p. tr­¬ng c¸c tµi liÖu t­¬ng øng ®· gÆp ph¶i trë ng¹i lín lao do Héi ®ång thiÕu ph­¬ng tiÖn vË t chÊ t vµ c¸c tæ chøc ®Þa ph­¬ng Ýt q uan t© m ®Õn vÊn ®Ò §Õn dù ®¹i héi Gi¬-ne-v¬ cã 60 ®¹i biÓu cña Tæng Héi ®ång, cña c¸c chi bé nµ y. Trong c¸c ®¹ i héi sau ®ã c ña H éi ë L «-da n (1867 ), Br uy-xen (1868), cña Héi vµ c¸c tæ chøc c«ng nh©n Anh, Ph¸p, §øc, vµ Thôy SÜ. H.I-ung lµm Ba -l¬ (1869 ) c òng cã nh¾c ®Õn sù cÇn thiÕt ph¶ i thi hµ nh quyÕt nghÞ c ña chñ tÞch ®¹i héi. "B¶n chØ thÞ" do M¸c so¹n th¶o ®· ®­îc coi nh­ b¸o c¸o chÝnh §¹ i héi Gi¬-ne- v¬ vÒ thèng k ª vÒ c «ng nh© n, cßn Héi nghÞ Lu© n §«n n¨m thøc cña Tæng Héi ®ång. Nh÷ng ng­êi theo ph¸i Pru-®«ng chiÕm mét phÇn ba 1871 ®· ®­a toµ n b é ®iÓm "c" m ôc ha i cña "B¶n c hØ thÞ" vµo b¶ n Quy chÕ sè ®¹i biÓu ë ®¹i héi, ®· ®­a ra b¶n c­¬ng lÜnh chi tiÕt d­íi h×nh thøc mét bøc tæ chøc c ña H éi.-260. th­ ®Æc biÖt cña m×nh ®Ó chèng l¹i "B¶n chØ thÞ" ®ã trªn mäi ®iÓm cña ch­¬ng tr×nh nghÞ sù. Trong 9 ®iÓm cña "B¶n chØ thÞ" do M¸c so¹n th¶o cã 6 ®iÓm 169 Sau khi cuéc Néi chiÕn ë Mü kÕt thóc, phong trµo ®ßi luËt ph¸p Ên ®Þnh ®­îc th«ng qua thµnh nghÞ quyÕt cña ®¹i héi: vÒ liªn hiÖp hµnh ®éng quèc tÕ, ngµy lµm viÖc 8 giê, ®· lªn m¹nh. ë m äi n¬i trong n­íc ®· thµnh lËp c¸c liªn rót ng¾n ngµy lµm viÖc, lao ®éng trÎ em vµ phô n÷, lao ®éng hîp t¸c, c¸c c«ng ®oµn ®Êu tranh cho ngµy lµm viÖc 8 giê. Tham gia vµo phong trµo nµy cã Liªn ®oµn, qu©n ®éi th­êng trùc. VÒ vÊn ®Ò Ba Lan, ®¹i héi th«ng qua nghÞ quyÕt ®oµn c«ng nh©n d©n téc, trong ®¹i héi toµn thÓ ë Ban-ti-mo th¸ng T¸m 1866, tháa hiÖp cña I.Ph.BÕch-c¬. §¹i héi Gi¬-ne-v¬ ®· th«ng qua b¶n §iÒu lÖ cña Liªn ®oµn ®· tuyªn bè ®ßi ngµy lµm viÖc 8 giê lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó gi¶i b¶n Quy chÕ vµ Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ. phãng lao ®éng tho¸t khái t×nh c¶nh lÖ thuéc vµo t­ b¶n.-260. C¸c tµi liÖu cña ®¹i héi ®­îc giao cho Tæng Héi ®ång chÞu tr¸ch nhiÖm 170 §©y lµ nãi ®Õn viÖc c¸c héi c«ng liªn Anh ®· tham gia s«i næi vµo phong c«ng bè trªn c¸c b¸o "International Courier" ngµy 20 th¸ng Hai vµ ngµy 13 trµo d©n chñ chung ®Êu tranh ®ßi c¶i c¸ch lÇn thø hai quyÒn bÇu cö trong th¸ng Ba 1867, "Courrier international" ngµy 9 vµ ngµy 16 th¸ng Ba 1867 vµ nh÷ng n¨m 1865-1867. nhiÒu b¸o chÝ kh¸c. Mïa xu©n n¨m 1865 §ång minh c¶i c¸ch ®· ®­îc thµnh lËp ë Lu©n §«n theo s¸ng kiÕn vµ céng t¸c rÊt chÆt chÏ cña Tæng Héi ®ång cña Quèc tÕ víi t­ c¸ch " The I nte rnati onal Cour r ie r " ( "Ti n tøc Quèc tÕ") – tuÇ n b ¸ o, xuÊ t b ¶ n ë L u© n § «n tõ th¸ n g M ­ ê i m é t 1 8 6 4 b » n g ti Õn g A n h vµ t i Õn g P h ¸ p ; lµ trung t©m chÝnh trÞ l·nh ®¹o phong trµo quÇn chóng c«ng nh©n ®Êu tranh ®ßi
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 874 875 chó thÝch chó thÝch 173 M¸c ®äc bµi diÔn v¨n nµy vµo ngµy 22 th¸ng Giªng 1867 trong cuéc mÝt-tinh tæ c ¶i c¸ch lÇn thø hai. C¸c uû viªn Tæng Héi ®ång, phÇn lín lµ thñ lÜnh c¸c héi chøc t¹i héi tr­êng C¨m-brÝt-gi¬ Lu©n §«n kû niÖm lÇn thø t­ khëi nghÜa Ba c«ng liªn Anh, ®· tham gia vµo c¸c c¬ quan l·nh ®¹o cña §ång minh – c¸c héi Lan n¨m 1863-1864, Tæng Héi ®ång Quèc tÕ cïng víi chi héi Lu©n §«n cña ®ång vµ ban chÊp hµnh. C­¬ng lÜnh cña phong trµo c¶i c¸ch do §ång minh l·nh Héi liªn hiÖp kiÒu d©n Ba Lan ®· tæ chøc cuéc mÝt-tinh nµy. M¸c ®· tham gia ®¹o vµ s¸ch l­îc vÒ quan hÖ ®èi víi c¸c ®¶ng t­ s¶n, ®· ®­îc v¹ch ra d­íi ¶nh tÝch cùc vµ o viÖc chuÈn bÞ vµ ®iÒu khiÓn cuéc mÝt-tinh. N gµy 12 th¸ng Ba chi h­ëng trùc tiÕp cña M¸c, Ng­êi ®· ®Êu tranh ®Ó chÝnh s¸ch cña giai cÊp c«ng héi Lu©n §«n cña Héi liªn hiÖp kiÒu d©n Ba Lan tá lêi c¶m ¬n Tæng Héi ®ång nh©n Anh mang tÝnh tù chñ vµ ®éc lËp ®èi víi c¸c ®¶ng t­ s¶n. §Ó chèng l¹i yªu ®· tæ chøc cuéc mÝt-tinh vµ c¶m ¬n M¸c trong sè c¸c diÔn gi¶ kh¸c ®· ph¸t s¸ch cña giai cÊp t­ s¶n chØ ¸p dông quyÒn bÇu cö cho c¸c «ng chñ vµ nh÷ng biÓu. ng­êi thuª nhµ ë, §ång minh c¶i c¸ch tu©n theo ý kiÕn cña M¸c ®Ò ra yªu s¸ch Bµi t­êng thuËt chi tiÕt vÒ cuéc mÝt-tinh bao gåm c¶ bµi diÔn v¨n cña ®ßi ¸p dông quyÒn bÇu cö phæ th«ng ®èi víi tÊt c¶ nh÷ng ng­êi ®µn «ng ë tuåi M¸c, ®­îc ®¨ng trªn tê b¸o Ba Lan "Glos Wolny" c¸c sè 129 vµ 130, ngµy 31 tr­ëng thµnh. KhÈu hiÖu ®ã cña ph¸i HiÕn ch­¬ng nay l¹i ®­îc Quèc tÕ ®­a ra th¸ng Giªng vµ 10 th¸ng Hai 1867, kÌm theo lêi nhËn xÐt cña tßa so¹n lµ vµ ®­îc ®«ng ®¶o quÇn chóng c«ng nh©n Anh h­ëng øng vµ c¸c nghiÖp ®oµn "chóng t«i ®¨ng nguyªn v¨n bµi diÔn v¨n xuÊt s¾c cã nh÷ng quan s¸t chÝnh tr­íc ®©y vèn thê ¬ vÒ chÝnh trÞ nay còng ñng hé §ång minh. §ång minh cã c¶ x¸c vµ nh÷ng kÕt luËn hîp lý nµy". mét m¹ng l­íi c¸c chi nh¸nh ë tÊt c¶ c¸c thµnh phè c«ng nghiÖp lín cña Anh ë Bµi diÔn v¨n cña M¸c cßn ®¨ng trªn tê b¸o x· héi chñ nghÜa Ph¸p "Le c¸c tØnh. Song do sù dao ®éng v× sî h·i phong trµo quÇn chóng cña c¸c ®¶ng Socialisme" ("Chñ nghÜa x· héi") sè 18, ngµy 15 th¸ng Ba 1908 dÞch tõ b¶n viªn cÊp tiÕn t­ s¶n lät ®­îc vµo ban l·nh ®¹o cña §ång minh c¶i c¸ch còng th¶o viÕt b»ng tiÕng Anh cña t¸c gi¶ do Lau-ra La-ph¸c-g¬, con g¸i M¸c, göi nh­ sù tháa hiÖp cña c¸c thñ lÜnh c¬ héi chñ nghÜa cña c¸c nghiÖp ®oµn, §ång ®Õn toµ so¹n. B¶n th¶o nµy cña M¸c chóng t«i kh«ng t×m thÊy vµ theo tßa minh ®· lµm sai ®­êng lèi do Tæng Héi ®ång v¹ch ra; giai cÊp t­ s¶n Anh ®· so¹n b¸o "Socialisme" cho biÕt th× ®ã lµ b¶n viÕt nh¸p kh«ng ghi ngµy th¸ng, chia rÏ ®­îc phong trµo, vµ n¨m 1867 tiÕn hµnh mét cuéc c¶i c¸ch nöa vêi chØ cã nhiÒu ®o¹n bÞ chÝnh tay M¸c g¹ch xãa. So s¸nh b¶n tiÕng Ph¸p ®¨ng trªn ¸p dông quyÒn bÇu cö cho tiÓu t­ s¶n vµ tÇng líp trªn cña giai cÊp c«ng nh©n, b¸o "Socialisme" víi b¶n tiÕng Ba Lan ®¨ng trªn b¸o "Glos Wolny" chóng t«i cßn bé phËn chÝnh cña giai cÊp nµy vÉn kh«ng cã mét quyÒn lîi g× vÒ chÝnh trÞ nhËn thÊy khi ph¸t biÓu M¸c kh«ng bá nh÷ng ®o¹n ®· g¹ch xãa trong b¶n nh­ tr­íc ®©y.-266. th¶o mµ chØ thay ®æi tr×nh tù cña chóng. Ngoµi mét vµi thay ®æi vÒ tr×nh tù 171 Trong thêi gian Néi chiÕn ë Mü, c¸c héi c«ng liªn Mü ®· ñng hé tÝch cùc c¸c ®ã, c¶ hai b¶n hÇu nh­ gièng nhau hoµn toµn. Trong lÇn xuÊt b¶n nµ y, chóng bang miÒn B¾c trong cuéc ®Êu tranh chèng bän chiÕm h÷u n« lÖ, mïa xu©n t«i ®¨ng bµi diÔn v¨n cña M¸c theo b¶n ®¨ng trªn b¸o "Glos Wolny" khi «ng n¨m 1864, c¸c héi c«ng liªn ®· chèng l¹i ®¹o luËt ph¶n ®éng cña Ha-xtinh – cßn sèng. Ph«n-gie-r¬ vÒ b·i c«ng.-266. " Glos Wolny" ("TiÕng nãi tù do") – tê b¸o Ba Lan xuÊt b¶n tõ th¸ng Giªng 172 Héi nghÞ ®¹i biÓu c¸c c«ng liªn Anh tæ chøc ë Sep-phin tõ 17 ®Õn 21 th¸ng 1863 ë Lu©n §«n ba kú mét th¸ng, lµ c¬ quan cña c¸nh d©n chñ cña kiÒu d©n B¶y 1866; tham gia héi nghÞ cã 138 ®¹i biÓu cña 200 000 c«ng nh©n trong tæ Ba Lan, b¸o do A,Gia-bi-xki lµm chñ bót.-271. chøc. VÊn ®Ò ®Êu tranh chèng d·n thî lµ vÊn ®Ò chñ yÕu ®­îc th¶o luËn trong 174 TrÝch lêi ph¸t biÓu cña La-phay-Ðt trong cuéc häp cña Quèc héi Ph¸p ngµy mÊy phiªn häp. NghÞ quyÕt cña héi nghÞ kªu gäi c¸c c«ng liªn gia nhËp Héi 16 th¸ng Giªng 1831, ®¨ng trªn b¸o "Le Moniteur universel" ("B¸o ®¹i liªn hiÖp c«ng nh© n quèc tÕ, ®¨ng trong quyÓn: "Repor t of the Conference of chóng") ngµy 17 th¸ng Giªng 1831.-272. TradÐs' Delegates of the United Kingdom, held in... Sheffield, on July 17 th, 1866, and Four following Days...". Sheffield, 1866 ("B¸o c¸o vÒ héi nghÞ ®¹i 175 "Tuyªn ng«n tèi cao" cña Ni-c«-lai I ®¨ng trªn b¸o "Con ong ph­¬ng B¾c" biÓu c¸c héi c«ng liªn cña V­¬ng quèc liªn hiÖp häp t¹i... SÐp-phin ngµy 17 sè 59, ngµy 15 th¸ng Ba 1848. –272. th¸ng B¶y 1866 vµ trong bèn ngµy sau ®ã...". SÐp-phin, 1866).-266. 176 Cã ý nãi ®Õn th«ng tri cña Nª-xen-r«-®e göi c¸c ®¹i sø Nga ë c¸c quèc gia ë
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 876 877 chó thÝch chó thÝch § øc vµo ngµy 6 th¸ng B¶y 1848. M¸c ®· ph©n tÝch tØ mØ th«ng tri nµy trong lËp n¨m 1867 víi sù tham gia tÝch cùc cña V.Huy-g«, G.Ga-ri-ban-®i vµ nhiÒu bµi b¸o "Bøc c«ng hµm cña Nga" (xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ng­êi kh¸c, §¹i héi thµnh lËp cña Liªn ®oµn b¾t ®Çu lµm viÖc ë Gi¬-ne-v¬ ngµy ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.5, tr.371-379). –272. 9 th¸ng ChÝn 1867 sau khi §¹i héi L«-dan cña Quèc tÕ kÕt thóc, b¶n dù ¸n nghÞ quyÕt nµy ®­îc Tæng Héi ®ång nhÊt trÝ th«ng qua, göi cho c¸c ®¹i biÓu §¹i héi 177 M¸c cã ý nãi ®Õn bµi x· luËn trªn b¸o "Times" ngµy 7 th¸ng Giªng 1867.-273. L«-dan vµ tr­íc hÕt lµ cho c¸c ®¹i biÓu cña Tæng Héi ®ång. Trong sæ biªn b¶n 178 §©y lµ nãi ®Õn b¸o "Tin tøc M¸t-xc¬-vµ", mét tê b¸o xuÊt b¶n l©u nhÊt ë cña Tæng Héi ®ång, b¶n dù ¸n nghÞ quyÕt nµy ®­îc l­u l¹i d­íi h×nh thøc mét Nga tõ n¨m 1756 ®Õn n¨m 1917; vµo nh÷ng n¨m 50-60 thÕ kû XIX, b¸o cã xu mÈu b¸o c¾t tõ tê "Bee-Hive" sè 305, ngµy 17 th¸ng T¸m 1867.-297. h­íng ph¶n ®éng.-273. 184 Bµi b×nh luËn nµy lµ bµi ®Çu trong lo¹t bµi do Ph.¡ng-ghen viÕt nh»m môc 179 Xem N.M.Ca-ram-din "LÞch sö nhµ n­íc Nga". T.XI, Xanh-Pª-tÐc-bua, ®Ých ph¸ vì ©m m­u im lÆng cña giíi khoa häc t­ s¶n quan ph­¬ng xung 1835, ch­¬ng I, tr.23.-274 . quanh tËp I bé "T­ b¶n" cña C.M¸c. Theo lêi cña chÝnh ¡ng-ghen ph¸t biÓu trong bøc th­ ngµy 5 th¸ng M­êi mét 1867 göi M¸c, th× ®©y lµ bµi viÕt "hiÒn 180 Ba Lan ®¹i héi – tªn phÇn ®Êt Ba Lan, nã cã tªn chÝnh thøc lµ V­¬ng quèc Ba Lan, tõ nhÊt" do «ng viÕt ®Ó bÊt kú tê b¸o tù do – t­ s¶n nµo ë §øc còng cã thÓ ®­îc chuyÓn giao cho Nga theo quyÕt ®Þnh cña §¹i héi Viªn n¨m 1814-1815.-274. ®¨ng. Víi sù m«i giíi cña L.Cu-ghen-man, bµi b×nh luËn nµy ®· ®­îc ®¨ng, 181 §©y lµ ¸m chØ lêi cña V.Huy-g« trong bµi diÔn v¨n t¹i phiªn häp Quèc héi Ph¸p kh«ng ký tªn t¸c gi¶, trªn tê "Zukunft" sè 254, ngµy 30 th¸ng M­êi 1867. Nh­ ngµy 17 th¸ng B¶y 1851, ®¨ng trªn b¸o "Moniteur" ngµy 18 th¸ng B¶y 1851.-277. ¡ng-ghen ®· chØ râ còng trong bøc th­ Êy, ban biªn tËp cña b¸o nµy ®· ®¨ng bµi b ×nh luËn "d­íi h×nh thøc ®· b Þ rót ng¾n vµ xuyªn t¹c".-280. 182 M¸c göi bµi c¶i chÝnh nµy cho Lót-vÝch Cu-ghen-man vµo ngµy 18 th¸ng Hai 1867. M¸c yªu cÇu Cu-ghen-man cè g¾ng cho ®¨ng trªn tê b¸o tù do Han- " Die Zukunft" ("T­¬ng lai") lµ tê b¸o d©n chñ – t­ s¶n §øc, c¬ quan ng«n n«-v¬ "Zeitung f ü r Norddeutschland" ("B¸o B¾c §øc") hoÆc trªn mét tê b¸o luËn cña §¶ng nh©n d©n, xuÊt b¶n tõ n¨m 1867 ë Khuª-nÝch-xbÐc-g¬ vµ tõ nµo kh¸c ë ®Þa ph­¬ng. ViÖc ®¨ng bµi c¶i chÝnh ®ã cµng cÇn thiÕt h¬n khi chØ n¨m 1868 ®Õn n¨m 1871 xuÊt b¶n ë BÐc-lin. Tê b¸o nµy còng ®· ®¨ng lêi tùa vµi tuÇn n÷a M¸c sÏ thùc sù sang §øc ®Ó mang b¶n th¶o tËp I bé "T­ b¶n" cho tËp thø nhÊt cña b é "T­ b¶n". – 280. cho ¤.Mai-xn¬ vµ ký hîp ®ång xuÊt b¶n. 185 §©y lµ nãi vÒ Ph.L.Phe-ri-ª, mét nhµ kinh tÕ häc t­ s¶n tÇm th­êng Ph¸p Nh©n viÖc M¸c ra lêi tuyªn bè, ngµy 21 th¸ng Hai 1867 tê "Zeitung fü r vµ vÒ t¸c phÈm cña «ng "Du gouvernement considÐrÐ dans rapports avec le Norddeutschland" ®· ®¨ng mét tin nh­ sau: "Theo lêi tuyªn bè mµ Ngµi C¸c M¸c ë commerce". Paris, 1805 ("Bµn vÒ chÝnh phñ d­íi gãc ®é quan hÖ cña nã víi Lu©n §«n ®· göi cho chóng t«i, viÖc b¸o chÝ Anh (xem sè 5522 "Zeitung für th­¬ng m¹i". Pari, 1805). – 208. Norddeutschland") ®­a tin Ngµi sÏ tÝch cùc tham gia chuÈn bÞ cho cuéc khëi nghÜa s¾p x¶y ra ë Ba Lan vµ dù ®Þnh ®i kh¾p lôc ®Þa ®Ó lµm viÖc Êy, chØ lµ lêi bÞa ®Æt". 186 Cã ý muèn nãi ®Õn t¸c phÈm cña C.M¸c "Gãp phÇn phª ph¸n khoa kinh tÕ chÝnh trÞ", phÇn lín t¸c phÈm nµ y nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò tiÒn tÖ vµ l­u Bµi c¶i chÝnh nµy in theo b¶n sao b¶n th¶o cña M¸c do Cu-ghen-man chÐp th«ng tiÒn tÖ (xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt l¹i. Nã ®­îc ®¨ng trªn lÇu ®Çu tiªn trªn t¹p chÝ "Die Neue Zeit" ("Thêi míi") b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.13, tr.8-225). – 281. tËp 2, sè 5, n¨m 1901.-278. 187 Bµi b×nh luËn nµy do Ph.¡ng-ghen viÕt ®¨ng trªn tê "Rheinische Zeitung", 183 B¶n dù ¸n nghÞ quyÕt nµy do M¸c ®­a ra trong phiªn häp cña Tæng héi nh­ng ®· kh«ng ®­îc ®¨ng trªn tê b¸o nµy, mét trong nh÷ng ng­êi biªn tËp tê b¸o ®ång ngµy 13 th¸ng T¸m 1867 sau khi «ng ph¸t biÓu vÒ vÊn ®Ò th¸i ®é cña nµy lµ Hen-rÝch Buya-ghÐc-x¬ nguyªn lµ thµnh viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ ®èi víi ®¹i héi cña Liªn ®oµn hßa b×nh vµ tù do (xem tËp nµy, tr. 720-721 ). céng s¶n nh­ng ®Õn thêi kú nµy ®· theo chñ nghÜa tù do. V¨n b¶n bµi b×nh luËn nµy cßn l­u gi÷ ®­îc d­íi h×nh thøc b¶n viÕt tay vµ lÇn ®Çu tiªn ®­îc c«ng bè vµo L iªn ®oµn hßa b×nh vµ tù do – m ét tæ chøc hßa b×nh chñ nghÜa t­ s¶n thµnh
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 878 879 chó thÝch chó thÝch n¨m 1927, b»ng tiÕng cña nguyªn b¶n, trong bé "Marx – Engels – Archiv", Bd.2 1926. Trong nh÷ng n¨m 40-60 thÕ kû XIX b¸o nµy ®i theo xu h­íng tù do t­ s¶n. – 293. vµ cïng n¨m ®ã còng ®­îc ®¨ng b»ng tiÕng Nga trªn t¹p chÝ "Niªn gi¸m chñ nghÜa M¸c", sè IV. 194 C.M¸c. "T­ b¶n", t.I (xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, " Rheinische Zeitung" ( "B¸o tØnh Ranh") lµ tê b ¸o t­ s¶n ra hµng ngµy ë Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.23, tr.1059-1060. ë ® o¹n §øc, tê b¸o nµy ®· ®­îc xuÊt b¶n víi tªn gäi nµy tõ n¨m 1863 ®Õn n¨m 1866 t¹i nµy vµ ë phÇn d­íi cña tËp nµy) bé "T­ b¶n" ®­îc trÝch dÉn theo lÇn xuÊt b¶n §uýt-xen-®oãc-ph¬, vµ tõ n¨m 1867 ®Õn n¨m 1874 ®­îc xuÊt b¶n ë Khuªn. – 284. thø nhÊt b»ng tiÕng §øc. LÇn xuÊt b¶n thø t­ b»ng tiÕng §øc, ®­îc dïng lµm c¨n cø cho lÇn xuÊt b¶n b»ng tiÕng Nga , cã sù kh¸c nhau so víi lÇn xuÊt b¶n 188 Cã ý muèn nãi ®Õn t¸c phÈm cña C.M¸c "Gãp phÇn phª ph¸n khoa kinh tÕ thø nhÊt b»ng tiÕng §øc. – 294. chÝnh trÞ". – 285. 189 Cã ý muèn nãi ®Õn ®¹o luËt vÒ viÖc më réng ph¹m vi hiÖu lùc cña c¸c ®¹o 195 Bøc th­ cña Tæng Héi ®ång göi Bé tr­ëng Bé Néi vô Anh G©y-toãc-n¬- luËt c«ng x­ëng ®èi víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp míi, ®¹o luËt nµy ®­îc th«ng H¸c-di lµ mét nh©n tè quan träng trong cuéc vËn ®éng réng r·i do M¸c tæ qua ngµy 15 th¸ng T¸m 1867. – 287. chøc vµo mïa thu n¨m 1867, lµm cho c«ng nh©n Anh ñng hé phong trµo gi¶i phãng d©n téc Ai-r¬-len. 190 Bµi b×nh luËn nµy cña Ph.¡ng-ghen ®· ®­îc ®¨ ng kh«ng ký tªn t¸c gi¶ - nhê sù m«i giíi cña C.Di-ben – trªn tê "Elberfelder Zeitung" sè 302, ngµy 2 Tõ cuèi nh÷ng n¨m 50, mét tæ chøc bÝ mËt cña c¸c héi viªn héi Phª-ni-¨ng – th¸ng M­êi mét 1867. Héi ¸i h÷u c¸ch m¹ng (hay céng hßa) Ai-r¬-len ®· xuÊt hiÖn trong c¸c kiÒu d©n Ai-r¬-len ë Mü vµ sau ®ã, ë ngay trong n­íc Ai-r¬-len. Ph¶n ¸nh mét " Elberfelder Zeitung" ("B¸o En-b¬-phen") lµ tê b¸o §øc ra h»ng ngµy, xuÊt b¶n tõ n¨m 1834 ®Õn n¨m 1904 ë En-b¬-phen. Trong nh÷ng n¨m 60 thÕ kû c¸ch kh¸ch quan c¸c q uyÒn lîi cña n«ng d©n Ai-r¬-len, vÒ thµnh phÇn x· héi, XIX lµ c¬ quan cña giai cÊp t­ s¶n tù do. – 290. phÇn lín nh÷ng héi viªn héi Phª-ni-¨ng thuéc giai cÊp tiÓu t­ s¶n thµnh thÞ vµ c¸c lo¹i trÝ thøc. Do s¸ch l­îc ©m m­u vµ sai lÇm mang tÝnh bÌ ph¸i vµ 191 Cã ý nãi ®Õn lo¹t bµi viÕt cña Vin-hem V«n-ph¬, b¹n vµ b¹n chiÕn ®Êu cña d©n téc t­ s¶n, c¸c héi viªn héi Phª-ni-¨ng ®· t¸ch rêi khái quÇn chóng nh©n M¸c vµ ¡ng-ghen, lo¹t bµi nµy ®· ®­îc ®¨ng trªn b¸o "Neue Rheinische d©n Ai-r¬-len vµ kh«ng g¾n bã ho¹t ®éng cña m×nh vµo phong trµo d©n chñ Zeitung", c¸c sè 252, 255, 256, 258, 264, 270-272 vµ 281 tõ ngµy 22 th¸ng Ba chung ®ang diÔn ra ë Anh, ®Æc biÖt lµ vµo cuéc ®Êu tranh cña c«ng nh©n Anh ®Õn 25 th¸ng T­ 1849 víi ®Çu ®Ò "Mét tØ ®ång ë Xi-lª-di". N¨m 1886 c¸c bµi ®ßi c¶i c¸ch bÇu cö. M¸c vµ ¡ng-ghen, trong khi nhiÒu lÇn nhÊn m¹nh ®Õn viÕt nµy, víi mét sè thay ®æi, ®· ®­îc in thµnh tËp s¸ch lÎ víi lêi tùa cña ¡ng-ghen. Xem W.Wolff. "Die schlesische Milliarde". Abdruck aus der "Neuen c¸c mÆt yÕu kÐm cña phong trµo P hª-ni-¨ng, vÉn ®¸nh gi¸ cao tÝnh chÊ t Rheinischen Zeitung", Mä rz – April 1849, Mit Einleitung von Friedrich Engels. c¸ch m¹ng cña nã vµ c è g¾ng ®­a phong trµo nµ y vµo c on ®­êng ®Êu tranh Hottingen – Z ü rich, 1886, - 290. cña quÇn chóng vµ cïng ho¹ t ®éng víi giai cÊp c«ng nh©n Anh. Th¸ng Hai – th¸ ng Ba 1867, cuéc k hëi nghÜa vò trang mµ c¸c héi viªn héi Phª-ni-¨ng 192 §©y lµ nãi vÒ t¸c phÈm cña C.M¸c "Gãp phÇn phª ph¸n khoa kinh tÕ chÝnh chuÈn bÞ tõ l©u ®· bÞ thÊ t b¹i. C¸c cuéc ®Êu tranh rêi r¹c x¶y ra lÎ tÎ ë c¸c trÞ". – 291. tØnh ®· bÞ ®µn ¸p, nhiÒu ng­êi l·nh ®¹ o bÞ b¾t vµ bÞ ®­a ra tßa. Ngµ y 18 193 Bµi b×nh luËn cña Ph.¡ng-ghen ®· ®­îc ®¨ng, kh«ng ký tªn t¸c gi¶, trªn tê th¸ ng ChÝn t¹i Man-se-xt¬ ng­êi ta tæ c høc vò trang ®ét nhËp vµo nhµ tï ®Ó "D ü sseldorfer Zeitung" sè 316, ngµy 16 th¸ng M­êi mét 1867, víi sù m«i giíi gi¶i tho¸t hai nhµ l·nh ®¹o héi Phª-ni-¨ng bÞ b¾ t lµ Ken-li vµ §i-di. Hai cña C.Di-ben. «ng ch¹y tho¸t ®­îc, nh­ng trong lóc Èu ®¶ mét c¶nh s¸ t bÞ giÕt chÕt. N¨m ng­êi bÞ b¾t t¹i tr Ë n vµ bÞ b uéc téi giÕt n g­êi, ®· b Þ k Õt ¸ n tö h×nh. S au " Dü sseldorfeer Zeitung" ("B¸o §uýt-xen-®oãc-ph¬") lµ tê b¸o §øc ra hµng ®ã, m ét ng­êi (Mª-ghi-r¬) ®­îc tha bæng, mét ng­êi kh¸c (C«n-®¬n) ¸n tö ngµy, víi tªn gäi nµy tê b¸o ®· xuÊt b¶n ë §uýt-xen-®oãc-ph¬ tõ n¨m 1826 ®Õn n¨m
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 880 881 chó thÝch chó thÝch h ×nh ®­îc thay b»ng ¸n tï chung th©n, nh÷ng ng­êi cßn l¹i (L¸c-kin, An-lin 197 Bµo b¸o "Nh÷ng kÎ ¨n c¾p v¨n " do C.M¸c viÕt nh©n dÞp «ng Hèp-xtÕt-ten, mét ng­êi theo ph¸i L¸t-xan, ph¸t biÓu t¹i héi nghÞ toµn thÓ cña Tæng héi vµ ¤'Brai-en) bÞ tö ngµy 23 th¸ng M­êi mét 1867. B¶n ¸n tö h×nh g©y nªn mét c«ng nh©n §øc ngµy 24 th¸ng M­êi mét 1867, b¶n t­êng thuËt chi tiÕt vÒ viÖc lµn sãng ph¶n ®èi réng r·i ë Ai-r¬-len vµ Anh. Tham gia phong trµo nµy cã c¸c nµy ®¨ng trªn b ¸o "Social Demokrat" sè 139, Erste Beilage, ngµy 29 th¸ng uû viªn Tæng Héi ®ång, trong sè ®ã cã §uy-p«ng, bÝ th­ th«ng tÊn phô tr¸ch M­êi mét 1867. Trong bµi ph¸t biÓu cña m×nh, Hèp-xtÐt-ten hÇu nh­ lÆp l¹i liªn l¹c víi Ph¸p, ng­êi ®· viÕt bµi b¸o vÒ phong trµo Phª-ni-¨ng ®¨ng trªn tê nguyªn v¨n tõng ®o¹n trong t¸c phÈm "T­ b¶n" cña M¸c, xuyªn t¹c ý nghÜa b¸o Pa-ri "Courrier franç ais" ngµy 14 th¸ng M­êi 1867. Song c¸c uû viªn cña chóng vµ kh«ng hÒ nh¾c ®Õn tªn t¸c phÈm còng nh­ tªn t¸c gi¶. ng­êi Anh cña Tæng Héi ®ång theo quan ®iÓm s« vanh – t­ s¶n kh«ng ñng hé cuéc ®Êu tranh b¶o vÖ c¸c héi viªn héi Phª-ni-¨ng. B»ng cø vÒ viÖc nµ y lµ Bµi "Nh÷ng kÎ ¨n c¾p v¨n" ®· ®¨ng trªn b¸o "Zukunft" sè 291, Beilage, ngµy 12 th¸ng Ch¹p 1867, kh«ng ký tªn t¸c gi¶. – 299. lËp tr ­êng cña è t-gie-r¬ vµ Lª-cr¸p khi th¶o luËn b¶n nghÞ quyÕt kÕt téi c¸c héi viªn héi Phª-ni-¨ng lµ nh÷ng kÎ phiÕn lo¹n t¹i héi ®ång Liªn ®oµn c¶i 198 Tõ ®©y vÒ sau trong bµi b¸o nµy còng nh­ trong c¸c bµi giíi thiÖu t¸ c phÈm c¸ch ngµy 23- 30 th¸ng M­êi vµ 1 th¸ng M­êi mét. §Ó v¹ch ra mét chiÕn "T­ b¶n", c¸c sè ®Ó trong ngoÆc ®¬n chØ sè trang tËp I bé "T­ b¶n" xuÊt b¶n thuËt thèng nhÊt cña giai cÊp v« s¶n trong vÊn ®Ò d©n téc vµ tuyªn truyÒn t­ lÇn thø nhÊt b»ng tiÕng §øc n¨m 1867; c¸c sè ®Ó trong ngoÆc vu«ng lµ cña t­ëng cña chñ nghÜa quèc tÕ v« s¶n trong c«ng nh©n Anh, M¸c ®· cè g¾ng tæ ban biªn tËp, chØ sè trang t¸c phÈm "T­ b¶n" in trong tËp 23 cña bé C.M¸c vµ chøc mét cuéc tranh luËn c«ng khai vÒ vÊn ®Ò Ai-r¬-len t¹i Tæng Héi ®ång, cã Ph.¡ng-ghen Toµn tËp, xuÊt b¶n lÇn nµy. – 300. mêi c¸c ®¹i diÖn bµo chÝ Anh vµ Ai-r¬-len tíi dù. Cuéc th¶o luËn ®­îc tæ chøc 199 Khi viÕt bµi b×nh luËn nµy, ¡ng-ghen ®· sö dông mét sè ®o¹n trong bøc vµo ngµy 19 vµ 26 th¸ng M­êi mét 1867 (xem tËp nµy, tr.595-602). th­ cña C.M¸c göi cho «ng ngµy 7 th¸ng Ch¹p 1867. Nhê sù gióp ®ì cña L. Cu-ghen-man, bµi b×nh luËn nµy ®· ®­îc ®¨ng trªn tê "Beobachter" ë Stót- V¨ n b¶n b øc th­ "Nh÷ng héi viªn c ña héi Phª-ni-¨ ng b Þ giam gi÷ ë g¸t sè 303, ngµy 27 th¸ng Ch¹p 1867, kh«ng ký tªn. – 305. M a n-se-xt¬ vµ Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ" do M¸c so¹n th¶o b»ng tiÕng Anh, ®­îc Tæng Héi ®ång th«ng qua trong phiªn häp bÊt th­êng ngµy 20 200 Nhê sù gióp ®ì cña L.Cu-ghen-man, bµi b×nh luËn nµy ®· ®­îc ®¨ng trªn th¸ng M­êi mét 1867. HiÖn cßn gi÷ l¹i ®­îc mét b¶n sao bøc th­ do vî M¸c lµ b¸o "Gewerbeblatt aus W ü rttemberg" sè 306, ngµy 27 th¸ng Ch¹p 1867, Gien-ni M¸c chÐp l¹i, b¶n nµy hoµn toµn gièng víi b¶n ghi trong sæ biªn b¶n kh«ng ký tªn. cña Tæng Héi ®ång. Bøc th­ kh«ng ®­îc ®¨ng b»ng tiÕng Anh do cã sù chèng ®èi cña c¸c thñ lÜnh c¸c c«ng liªn. Nã ®­îc ®¨ng b»ng tiÕng Ph¸p trªn b¸o " Gewerbeblatt aus W ü rttemberg" ( "B¸o c«ng nghiÖp VuyÕc-tem-bÐc") – "Courrier franç ais" ngµy 24 th¸ng M­êi mét 1867. tuÇn b¸o §øc, c¬ quan ng«n luËn cña c¸c giíi c«ng th­¬ng nghiÖp miÒn Trung n­íc §øc, xuÊt b¶n t¹i Stót-g¸t tõ n¨m 1849. – 309. ( Le Courrier franç ais" ( "Tin tøc Ph¸p") – tê b¸o chÝnh trÞ ra hµng tuÇn, tõ ngµy 18 th¸ng S¸u 1867 ra hµng ngµy, xuÊt b¶n ë Pa-ri trong nh÷ng n¨m 201 Nh÷ng hiÖp ®Þnh míi vÒ Liªn minh thuÕ quan ®­îc ký kÕt ngµy 16 th¸ng N¨m 1865 vµ 8 th¸ng B¶y 1867 nh»m môc ®Ých khuyÕn khÝch tù do th­¬ng 1861-1868; tõ ngµy 20 th¸ng N¨m 1866 ¤.VÐc-m«-ren, mét ng­êi theo ph¸i m¹i.- 310. Pru-®«ng, lµm chñ bót. Trong thêi kú nµy trªn thùc tÕ b¸o lµ c¬ quan cña Quèc tÕ t¹i Ph¸p; b¸o ®· ®¨ng c¸c v¨n kiÖn cña Quèc tÕ, c¸c bµi b¸o cña §uy- 202 Nhê sù gióp ®ì cña C.Di-ben, bµi b×nh luËn nµy cña Ph.¡ng-ghen ®· ®­îc p«ng göi tõ Anh vÒ vµ cßn ®¨ng c¶ lêi nãi ®Çu tËp I bé "T­ b¶n" cña C.M¸c do ®¨ng trªn tê b¸o "Neue Badische Landeszeitung" sè 20, ngµy 21 th¸ng Giªng P. vµ L.La-ph¸c-g¬ dÞch. – 297. 1868, kh«ng ký tªn. 196 ¸m chØ cuéc ®¹i ©n x¸ cña tæng thèng Lin-c«n n¨m 1863 vµ tæng thèng " Neue Badische Landeszeitung" ( "B¸o Ba-den míi") – mét tê b¸o §øc ra Gi«n-x¬n n¨m 1865 ®èi víi nh÷ng ng­êi thuéc phe c¸c bang miÒn Nam trong hµng ngµy theo khuynh h­íng d©n chñ t­ s¶n, xuÊt b¶n t¹i Man-hem tõ 1867 cuéc Néi chiÕn ë Mü. – 297. ®Õn 1933 d­íi tªn gäi ®ã. – 312. 56-M.A. 16
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 882 883 chó thÝch chó thÝch 2 03 Bµi b×nh luËn nµy cña Ph.¡ng-ghen ®­îc ®¨ng trªn b¸o "Demokratisches 206 §©y muèn nãi ®Õn tËp sau nµy, tËp III cña bé "T­ b¶n", tËp nµy vÒ c¬ b¶n ®· ®­îc viÕt xong trong nh÷ng n¨m 1864-1865. – 359. Wochenblatt" c¸c sè 12 vµ 13, ngµy 21 vµ 28 th¸ng Ba 1 868, kh«ng ký tªn. N¨m 1871, bµi nµy ®­îc ®¨ng l¹i trªn b¸o "Volksstaat" c¸c sè 28 vµ 29, ngµy 5 207 R Ìglement organique ( Quy chÕ tæ chøc) – hiÕn ph¸p ®Çu tiªn cña c¸c c«ng quèc vµ 8 th¸ng T­. vïng §a-nuýt (M«n-®a-vi-a vµ Va-la-ki) do ng­êi cÇm ®Çu chÝnh quyÒn Nga ë c¸c c«ng quèc nµy lµ P.§.Ki-xª-lÐp ban hµnh n¨m 1831; c¸c c«ng quèc nµy ®· bÞ " Demokratisches Wochenblatt" ( "TuÇn b¸o d©n chñ") – mét tê b¸o cña qu©n ®éi Nga chiÕm ®ãng theo c¸c ®iÒu kho¶n cña hßa ­íc A-®ri-a-n«-p«n n¨m c«ng nh©n §øc, ®­îc xuÊt b¶n d­íi tªn gäi nµy tõ th¸ng Giªng 1868 ®Õn 1829, b¶n hßa ­íc kÕt thóc cuéc chiÕn tranh Nga – Thæ NhÜ Kú 1828-1829. th¸ng ChÝn 1869 t¹i Lai-pxÝch do V.LÝp-nÕch chñ biªn. Tõ th¸ng Ch¹p 1868 Theo Quy chÕ tæ chøc, quyÒn lËp ph¸p ë mçi c«ng quèc ®­îc trao cho mét héi b¸o nµy trë thµnh c¬ quan ng«n luËn cña Héi liªn hiÖp c¸c héi c«ng nh©n §øc do A.Bª-ben l·nh ®¹o. Lóc ®Çu b¸o nµy chÞu ¶nh h­ëng nhÊt ®Þnh cña nh÷ng ®ång do c¸c ®¹i ®Þa chñ bÇu ra, cßn quyÒn hµnh ph¸p th× ®­îc trao cho c¸c t­ t­ëng tiÓu t­ s¶n cña §¶ng nh©n d©n, nh­ng ch¼ng bao l©u sau, nhê v­¬ng c«ng ®­îc bÇu suèt ®êi lµm ®¹i biÓu cña c¸c ®Þa chñ, giíi tu hµnh vµ nh÷ng cè g¾ng cña M¸c vµ ¡ng-ghen, tê b¸o ®· b¾t ®Çu ®Êu tranh chèng chñ c¸c thµnh thÞ. B¶n quy chÕ ghi nhËn ®Þa vÞ thèng trÞ cña tÇng líp ®¹i quý téc nghÜa L¸t-xan, tuyªn truyÒn t­ t­ëng cña Quèc tÕ b»ng c¸ch ®¨ng nh÷ng v¨n vµ tÇng líp t¨ng l÷ líp trªn, ®ång thêi vÉn gi÷ nguyªn nh÷ng trËt tù phong kiÖn quan träng nhÊt cña Quèc tÕ vµ ®· ®ãng mét va i trß quan träng trong viÖc kiÕn tr­íc kia, kÓ c¶ chÕ ®é diªu dÞch. N«ng d©n ®· tr¶ lêi "hiÕn ph¸p" ®ã b»ng mét thµnh lËp §¶ng c«ng nh©n d©n chñ – x· héi §øc. T¹i §¹i héi häp ë Ai-d¬-n¾c lo¹t cuéc khëi nghÜa. §ång thêi Quy chÕ tæ chøc còng ®Ò ra nh÷ng cuéc c¶i c¸ch cã n¨m 1869, b¸o nµy ®­îc tuyªn bè lµ c¬ quan trung ­¬ng cña §¶ng c«ng nh©n tÝnh chÊt t­ s¶n; xãa bá nh÷ng hµng rµo thuÕ quan trong n­íc, tù do bu«n b¸n, t¸ch d©n chñ – x· héi vµ ®­îc ®æi tªn lµ "Volksstaat" (xem chó thÝch 286). – 316. tßa ¸n khái chÝnh quyÒn hµnh ph¸p v.v.. – 361. 204 " Tãm t¾t tËp I bé "T­ b¶n" cña C.M¸c " do Ph.¡ng-ghen biªn so¹n trong 208 VÊn ®Ò nµy ®· ®­îc M¸c ph©n tÝch ë ch­¬ng V tËp III bé "T­ b¶n" nhan ®Ò n¨m 1868 ®­îc truyÒn l¹i ®Õn chóng ta d­íi d¹ng b¶n th¶o viÕt tay, chØ bao lµ "TiÕt kiÖm trong viÖc sö dông t­ b¶n bÊt hiÕn". – 317. qu¸t hai phÇn ba ®Çu cña tËp s¸ch, bao gåm c¶ ch­¬ng "M ¸y mãc vµ ®¹i c«ng 209 §©y muèn nãi ®Õn nh÷ng ®o¹n trÝch c¸c t¸c phÈm cña A-dam PhÐc-guy- nghiÖp". T¸c phÈm "Tãm t¾t" nµy ®­îc c«ng bè lÇn ®Çu tiªn b»ng tiÕng Nga x¬n, Gi«n Ta-kÐt, A-dam XmÝt (xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng trong "V¨n khè cña C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen" quyÓn IV, n¨m 1929 vµ ®­îc in ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.23, tr.524-526). – 739. b»ng tiÕng cña nguyªn b¶n n¨m 1933 thµnh mét cuèn s¸ch riªng do ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c – Lª-nin trùc thuéc Ban chÊp hµnh trung ­¬ng 210 L u-®it-t¬ - n h÷ng ng­êi tham gia phong trµo c«ng nh©n ë Anh trong nöa §¶ng céng s¶n Liªn X« chuÈn bÞ. – 327. sau cña thÕ kû XVIII – ®Çu thÕ kû XIX, do ý thøc giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n cßn l¹c hËu vµ kÐm ph¸t triÓn, phong trµo nµy mang tÝnh chÊt cuéc næi lo¹n 205 Sau khi tËp I cña bé "T­ b¶n" xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt ra m¾t b¹n ®äc, M¸c chèng l¹i m¸y mãc (tªn gäi nµy b¾t nguån tõ tªn ng­êi thî dÖt næi tiÕng Lu-®¬; ®· söa ch÷a vµ bæ sung kh¸ nhiÒu vµo c¸c phÇn cña cuèn s¸ch, ®ång thêi thay «ng d­êng nh­ lµ ng­êi ®Çu tiªn ®· ph¸ huû cç m¸y cña m×nh ®Ó ®¸p l¹i sù ®æi c¶ bè côc cña cuèn s¸ch. V× thÕ trong lÇn xuÊt b¶n thø hai vµ nh÷ng lÇn chuyªn quyÒn ®éc ®o¸n cña ng­êi chñ). Phong trµo Lu-di-t¬ lµ biÓu hiÖn tù xuÊt b¶n sau ®ã b»ng tiÕng §øc, cuèn s¸ch cã b¶y phÇn, gåm 25 ch­¬ng, chø ph¸t sù ph¶n kh¸ng cña quÇn chóng lao ®éng chèng l¹i sù bãc lét t­ b¶n chñ kh«ng ph¶ i s¸u ch­¬ng vµ phÇn phô lôc viÕt cho ch­¬ng I (xem C.M¸c vµ nghÜa. – 388. Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.23). 211 Bµi b×nh luËn do Ph.¡ng-ghen viÕt vµo th¸ng N¨m – th¸ng S¸u 1868 ®Ó ®¨ng trªn t¹p chÝ "Fortnightly Review" nh­ng ®· bÞ ban biªn tËp kh­íc tõ. Nã Trong t¸c phÈm nµy, nh÷ng con sè trong dÊu ngoÆc ®¬n lµ nh÷ng con sè do ®· ®­îc cÊt gi÷ d­íi d¹ng b¶n th¶o viÕt tay vµ lÇn ®Çu tiªn ®­îc c«ng bè b»ng ¡ng-ghen ghi ®Ó chØ sè trang cña cuèn "T­ b¶n" tËp I, xuÊt b¶n b»ng tiÕng tiÕng Nga trªn t¹p chÝ "Niªn gi¸m chñ nghÜa M¸c" sè 1, 1926. §øc lÇn thø nhÊt (1867). – 329.
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 884 885 chó thÝch chó thÝch N h­ ta thÊy râ qua nh÷ng bøc th­ trao ®æi gi÷a M¸c vµ ¡ng-ghen, hai «ng 393. ®· nhiÒu lÇn trao ®æi ý kiÕn víi nhau vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña bµi b×nh 215 Trong lÇn xuÊt b¶n thø hai cuèn s¸ch nµy, ch­¬ng I ®­îc nh¾c ®Õn ë ®©y ®· luËn nµy, M¸c ®· ®­a ra nhiÒu lêi khuyªn vµ thËm chÝ c¶ nhiÒu c¸ch tr×nh ®­îc M¸c chuyÓn thµnh phÇn I gåm ba ch­¬ng. – 394. bµy mét sè ®o¹n vµ ®iÒu nµy ®­îc ¡ng-ghen thÓ hiÖn hÕt vµo bµi viÕt nµy. Dù ®Þnh khi ®¨ng bµi nµy cÇn ®­îc ký tªn lµ X.Mu-r¬, mét ng­êi Anh, b¹n cña 216 §¹i héi cña Quèc tÕ häp ë L«-dan n¨m 1867 ®· Ên ®Þnh ®Þa ®iÓm häp ®¹i ¡ng-ghen. héi toµn thÓ th­êng kú n¨m 1868 lµ Bruy-xen; ngµy 24 th¸ng Ha i 1868, Tæng Héi ®ång ®· kªu gäi tÊt c¶ c¸c chi bé b¾t tay vµo chuÈn bÞ ch­¬ng tr×nh cña " The Fornightly Review " ( "B×nh luËn b¸n nguyÖt san") – t¹p chÝ Anh ra §¹i héi. Nh­ng ngµy 16 th¸ng N¨m 1868 Bé tr­ëng T­ ph¸p BØ Giuyn-l¬ Ba- hµng th¸ng vÒ c¸c vÊn ®Ò lÞc h sö, triÕt häc , v¨n häc; do mét nhãm nh÷ng ra ®· tuyªn bè t¹i h¹ nghÞ viÖn r»ng «ng ta kh«ng cho phÐp triÖu tËp ®¹i héi ng­êi t­ s¶n cÊp tiÕn thµnh lËp n¨m 1865, vÒ sau theo khuynh h­íng tù do t¹i Bruy-xen, vµ kªu gäi c¸c nghÞ sÜ kÐo dµi hiÖu lùc cña ®¹o luËt n¨m 1835 t­ s¶ n, b¸o nµ y ®­îc xuÊt b¶n d­íi tªn gäi ®ã ë Lu©n §«n cho ®Õn n¨m 1934. – 393. vÒ ng­êi n­íc ngoµi, c¨n cø theo ®¹o luËt nµy th× bÊt kú ng­êi n­íc ngoµi nµo còng cã thÓ bÞ trôc xuÊt khái n­íc BØ nÕu bÞ buéc téi kh¶ nghi vÒ chÝnh trÞ. V× 212 Th.Tooke; "An Inquiry into the Currency Principle". Second edition, thÕ, t¹i phiªn häp cña Tæng Héi ®ång ngµy 25 th¸ng N¨m M¸c ®· nªu vÊn ®Ò London, 1844, pp. 69-70 (T.Tu-c¬. "Kh¶o s¸t nguyªn lý l­u th«ng tiÒn tÖ". kh«ng triÖu tËp ®¹i héi t¹i Bruy-xen. V¨n b¶n nghÞ quyÕt do M¸c so¹n th¶o XuÊt b¶n lÇn thø hai, Lu©n §«n, 1844, tr.69-70). – 393. ®· ®­îc ®äc t¹i phiªn häp cña Héi ®ång ngµy 2 th¸ng S¸u. 213 §©y cã ý muèn nãi ®Õn nh÷ng ng­êi ñng hé c¸i gäi lµ "tr­êng ph¸i tiÒn tÖ" hoÆc "nguyªn t¾c l­u th«ng tiÒn tÖ". Nh÷ng ®¹i biÓu cña tr­êng ph¸i nµ y Bµi ph¸t biÓu cña Ba-ra vµ viÖc kÐo dµi hiÖu lùc cña ®¹o luËt vÒ ng­êi (¤-v¬-xt¬n, T«-ren-x¬, ¸ c-bít-nèt) kh¼ng ®Þnh r»ng gi¸ trÞ vµ gi¸ c¶ hµng n­íc ngoµi ®· g©y nªn sù bÊt b×nh to lín ë BØ. Chi bé Bruy-xen cña Quèc tÕ hãa lµ do khèi l­îng tiÒn trong lÜnh vùc l­u th«ng quyÕt ®Þnh. Ngoµi ra hä ®ßi ®· göi kh¸ng nghÞ tíi viªn bé tr­ëng vµ b¶n kh¸ng nghÞ nµy ®· ®­îc ®¨ng tiÒn giÊy nhÊt thiÕt ph¶i ®­îc ®¶m b¶o b»ng vµng vµ ph¶i ®iÒu tiÕt viÖc ph¸t trªn b¸o "Tribune du Peuple" sè 5, ngµy 24 th¸ng N¨m 1868. hµnh tiÒn giÊy phï hîp víi viÖc nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu kim lo¹i quý. XuÊt Sau khi nhËn ®­îc th­ cña nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o chi bé Bruy-xen lµ §¬ ph¸t tõ nh÷ng tiÒn ®Ò lý luËn sai lÇm cña hä, "tr­êng ph¸i tiÒn tÖ" cho r»ng nguyªn nh©n cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh g©y nªn nh÷ng cuéc khñng ho¶ng kinh P¸p-p¬ vµ Van-®en-hu-ten ®Ò nghÞ ®õng nh­îng bé chÝnh phñ v× lµm nh­ vËy tÕ s¶n xuÊt thõa lµ viÖc vi ph¹m nh÷ng quy luËt cña l­u th«ng tiÒn tÖ mµ sÏ ®e däa sù tån t¹i tõ nay vÒ sau cña Quèc tÕ ë BØ, phiªn häp cña Tæng Héi tr­êng ph¸i nµy ®· long träng c«ng bè, cø nh­ thÓ lµ tu©n thñ nh÷ng quy luËt ®ång ngµy 16 th¸ng S¸u ®· hñy bá nghÞ quyÕt ngµ y 2 th¸ng S¸u vµ n¬i häp ®ã th× sÏ cã thÓ lµm cho nÒn kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa tr¸nh ®­îc nh÷ng chÊn ®¹i héi th­êng kú vÉn lµ Bruy-xen. ®éng t­¬ng tù. Lý thuyÕt cña "tr­êng ph¸i tiÒn tÖ" ®· ®­îc l­u hµnh réng r·i V¨n b¶n cña nghÞ quyÕt ®­îc l­u gi÷ trong biªn b¶n cña Tæng Héi ®ång ë Anh trong nöa ®Çu thÕ kû XIX. Nh­ng m­u toan cña ChÝnh phñ Anh muèn dùa vµo lý thuyÕt ®ã lµ kh«ng ®¹t ®­îc bÊt kú thµnh c«ng nµo vµ chØ chøng ngµy 2 th¸ng S¸u 1868, vµ còng ®· ®­îc c«ng bé trªn b¸o "Bee-Hive thùc r»ng thuyÕt ®ã lµ hoµn toµn v« c¨n cø vÒ mÆt khoa häc vµ hoµn toµn v« Newspaper" sè 347, ngµy 6 th¸ng S¸u 1868. – 425. dông ®èi víi nh÷ng môc ®Ých thùc tÕ. – 393. 217 Ngµy 29 th¸ng S¸u 1868 trong cuéc héi nghÞ tæ chøc t¹i héi tr­êng ClÝp-len-®¬ Lu©n §«n, nh©n dÞp kû niÖm cuéc khëi nghÜa th¸ng S¸u 1848 cña giai cÊp v« s¶n 214 §©y nãi ®Õn cuèn s¸ch: Turgo, "Reflexions sur la forma tion et la distribution des richesses". In: Oeuvres. Tome premier, Paris, 1884, p.43 Pa-ri, Ph.Pi-a, mét ®¶ng viªn ®¶ng d©n chñ tiÓu t­ s¶n Ph¸p ®· ph¸t biÓu ý kiÕn trùc (TuyÕc-g«. "Suy nghÜ vÒ viÖc t¹o ra vµ ph©n phèi cña c¶i". Toµn tËp, TËp I, tiÕp kªu gäi mäi ng­êi h·y cã nh÷ng hµnh ®éng khñng bè chèng l¹i Na-p«-lª- Pa-ri, 1844, tr,43). Cuèn s¸ch nµy ®­îc xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt n¨m 1766. – «ng III. Trong b¸o c¸o vÒ cuéc häp ®¨ng trªn b¸o Bruy-xen "Cigale", Ph,Pi-a
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 886 887 chó thÝch chó thÝch ® ­îc giíi thiÖu lµ mét trong nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o cña Quèc tÕ. C¸c b¸o kh¸c hãa"), J r g.5, Bd.2 0 , 18 68 vµ trong m ét b µi b ×nh luË n kh¸ c c òng kh«ng ký tªn t¸c gi¶, ®­îc ®¨ng trªn tê b¸o "Literarisches Centralblatt f ü r Deutschland" còng nh¾c l¹i lêi kh¼ng ®Þnh ®ã. NhËn thÊy viÖc nµy cã thÓ g©y mÊt uy tÝn cña ("B¸o v¨n häc trung ­¬ng §øc") sè 28, ngµy 4 th¸ng B¶y 1868. Quèc tÕ ®èi víi c«ng nh©n vµ lµm cho chÝnh phñ B«-na-p¸c-t¬ cã lý do cÇn cã ®Ó ng­îc ®·i c¸c uû viªn Quèc tÕ ë Ph¸p vµ BØ, trong phiªn häp ngµy 7 th¸ng Khi M¸c cßn sèng bµi nµy ch­a ®­îc c«ng bè trªn b¸o chÝ. – 427. B¶y 1868 Tæng Héi ®ång theo ®Ò nghÞ cña M¸c ®· ra quyÕt ®Þnh b¸c bá lêi 219 Xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, ph¸t biÓu cña Pi-a vµ cho ®¨ng nghÞ quyÕt nµy. Hµ Néi, 1987, t.4, tr.150 vµ c¸c trang tiÕp theo. – 428. Sau khi b¶n nghÞ quyÕt xuÊt hiÖn trªn b¸o chÝ, ®· x¶y ra t×nh tr¹ng chia 220 §©y lµ nãi ®Õn t¸c phÈm cña Ph.Ba-xti-a "Harmonies Ðconomiques" rÏ trong chi bé Ph¸p ë Lu©n §«n mµ Ph.Pi-a lµ mét thµ nh viªn. C¸c ®¹i biÓu ("Nh÷ng hµi hßa kinh tÕ") xuÊt b¶n n¨m 1850. – 428. c¸nh v« s¶n (¥. §uy-p«ng, H.I-ung, P.La-ph¸c-g¬ vµ nh÷ng ng­êi kh¸c) ®· rêi b á chi bé, sau khi ®· bµy tá sù bÊt b×nh ®èi víi s¸ch l­îc phiªu l­u vµ 221 DÉn lêi trong t¸c phÈm c«ng kÝch cña Lu-the "An die Pfarrherrn wider den khiªu khÝch cña Pi-a. Nhãm cña Pi-a mÊt liªn l¹c víi Quèc tÕ vÉn tiÕp tôc Wucher zu predigen". Wittenberg, 1540, S.9 ("Kªu gäi c¸c vÞ linh môc truyÒn ho¹t ®éng nh©n danh Quèc tÕ vµ nhiÒu lÇn ñng hé c¸c nhãm phi v« s¶n ®ang ®¹o chèng n¹n cho vay nÆng l·i"). VÝt-ten-bÐc, 1540, tr.9. – 428. ®Êu tranh chèng ®­êng lèi cña M¸c trong Tæng Héi ®ång. N gµy 10 th¸ng N¨m 222 N h÷ng kÎ mÞ d©n lµ tªn gäi mµ trong nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû XIX ë §øc 1870 Tæng Héi ®ång chÝnh thøc ®o¹n tuyÖt víi nhãm nµy (xem tËp nµy, ng­êi ta dïng ®Ó gäi nh÷ng ng­êi tham gia phong trµo chèng ®èi trong giíi trÝ tr.579-480). V¨n b¶n nghÞ quyÕt nµy ®­îc l­u trong biªn b¶n cña Tæng Héi ®ång ngµy thøc §øc. Danh tõ nµy trë thµnh th«ng dông sau khi héi nghÞ C¸c-xb¸t cña 7 th¸ng B¶y 1868; lÇn ®Çu tiªn ®¨ng trªn b¸o "LibertÐ" sè 55, ngµy 12 th¸ng c¸c bé tr­ëng c¸c quèc gia ë §øc th¸ng T¸m 1819 th«ng qua mét nghÞ quyÕt B¶y 1868, sau ®ã ®¨ng l¹i trªn b¸o "Cigale" sè 29, ngµy 19 th¸ng B¶y 1868, ®Æc biÖt nh»m ®Êu tranh chèng ©m m­u cña "nh÷ng kÎ mÞ d©n". – 428. b¸o "Tribune du Peuple" sè 7, ngµy 26 th¸ng B¶y 18 68 vµ nhiÒu b¸o kh¸c. 223 Cã ý nãi ®Õn quyÓn s¸ch cña Sman-x¬ "Staatswirthschaftslehre in Briefen B¸o ( La LibertÐ ) ("Tù do") – tê b¸o d©n chñ BØ, xuÊt b¶n ë Bruy-xen tõ an einen deutschen Erbprinzen". Th.I, Berlin, 1818 ("ChÝnh trÞ kinh tÕ häc, n¨m 1865 ®Õn n¨m 1873; tõ n¨m 1867 lµ mét trong nh÷ng c¬ quan cña Héi gi¸o tr×nh hµm thô cho hoµng tö kÕ vÞ §øc". PhÇn I, BÐc-lin, 1818) vµ b¶n liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ t¹i BØ. dÞch tiÕng Ph¸p ( Ð conomie politique, ouvrage traduit de I'Allema nd". T.I, B¸o " La Cigale " ("C on ve") – tê tuÇn b¸o do c¸c ®¶ng viªn céng hßa c¸nh Paris, 1826. – 428. t¶ Ph¸p xuÊt b¶n ë Bruy-xen tõ th¸ng Ch¹p 1867 ®Õn th¸ng B¶y 1869; b¸o cã 224 Trong thêi gian nh÷ng n¨m 1867-1868 ChÝnh phñ Nga hoµng ®· tiÕn hµ nh quan hÖ mËt thiÕt víi nhãm cña Ph.Pi-a t¹i Lu©n §«n. – 426. ë Ba Lan nhiÒu biÖn ph¸p hµnh chÝnh nh»m lo¹i bá c¸c c¬ quan cña Ba Lan 2 18 Bµi viÕt " T«i ¨n c¾p v ¨n cña Ph. Ba- x ti- a " lµ c ña C.M ¸ c vi Õt nh© n viÖc vµ Nga hãa c­ìng b¸ch. nh÷n g nhµ kinh tÕ häc t­ s¶ n ®­a ra nh÷ng lêi k h¼ng ®Þnh m a ng tÝn h V¨n b¶n lêi tuyªn bè nµy do M¸c ®Ò nghÞ vµ Tæng Héi ®ång th«ng qua c hÊt vu k hèng ch o r » ng M¸ c ®· va y m­în c ña B a- xti-a , nhµ kinh tÕ häc ngµy 14 th¸ng B¶y 1868, nã ®­îc l­u trong sæ biªn b¶n cña Tæng Héi ®ång vµ tÇm th­ên g Ph¸ p, c ¸ ch x¸ c ®Þnh k hèi l­îng gi¸ tr Þ b » ng thêi gia n la o ®¨ng trªn b¸o "Bee-Heve" sè 352, ngµy 18 th¸ng B¶y 1868. – 430. ®éng x· héi cÇ n thiÕt. N h÷ng lêi b u éc téi nµ y c høa ®ùn g tr on g m ét sè Ýt b µ i b ×nh luË n vÒ b é "T­ b ¶ n", tr ong ® ã c ã b µi b ×nh lu Ën k h«ng k ý tªn 225 VÊn ®Ò c¸c hËu qu¶ cña viÖc sö dông m¸y mãc trong chÕ ®é t­ b¶n do Tæng Héi ®­îc ®¨ ng trªn t¹ p c hÝ ®­îc xuÊ t b ¶ n víi sù tha m gia cña L.Phau- s¬ lµ ®ång ®Ò nghÞ ngµy 20 th¸ng Giªng 1868 ®Ó ®­a vµo ch­¬ng tr×nh nghÞ sù cña §¹i héi t¹p chÝ "Viertelj a hr sc hrif t f ü r Volk swirtscha ft und K ulturgesc hichte" Bruy-xen. §iÓm nµy cña ch­¬ng tr×nh nghÞ sù ®· ®­îc th¶o luËn s¬ bé trong hai ( "TË p san ta m c¸ ngu yÖt vÒ c¸ c vÊ n ® Ò kinh tÕ q uèc d ©n vµ l Þc h sö v¨ n phiªn häp ngµy 28 th¸ng B¶y vµ ngµy 4 th¸ng T¸m cña Héi ®ång nh©n chuÈn bÞ
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 888 889 chó thÝch chó thÝch th¸ng Ba 1886. – 432. ® ¹i héi. M¸c ®· më ®Çu cuéc th¶o luËn nµy, khi ph¸t biÓu «ng ®· tr×nh bµy nh÷ng t­ t­ëng chÝnh mµ «ng ®· ph¸t triÓn trong ch­¬ng XIII tËp I bé "T­ b¶n" "M¸y mãc 227 Cã ý nãi ®Õn ñ y ban th­êng trùc Tæng H éi ®ång cña Quèc tÕ (xem chó vµ ®¹i c«ng nghiÖp" (Bµi ghi lêi ph¸t biÓu cña C.M¸c xem tËp nµy, tr.753-756). thÝch 17). – 432. Tæng kÕt c¸c cuéc tranh luËn trong phiªn häp ngµy 4 th¸ng T¸m, M¸c ®Ò 228 B¶n nghÞ quyÕt nµy ®­îc th«ng qua trong phiªn häp ngµy 25 th¸ng T¸m nghÞ Tæng Héi ®ång kÕt luËn d­íi h×nh thøc mét nghÞ quyÕt, v¨n b¶n nghÞ 1868 cña Tæng Héi ®ång nh©n dÞp chuÈn bÞ cho §¹i héi Bruy-xen, v¨n b¶n quyÕt nµy ®· ®­îc «ng so¹n th¶o vµ ®­îc th«ng qua trong phiªn häp tiÕp theo l­u trong biªn b¶n cña phiªn häp nµy; b¶n nghÞ quyÕt c ßn ®¨ng trªn b¸o cña Héi ®ång vµo ngµy 11 th¸ng T¸m. "Bee-Hive" sè 359, ngµy 29 th¸ng T¸m 1868 (bµi ghi lêi ph¸t biÓu cña M¸c luËn chøng nghÞ quyÕt nµy xem tËp nµy, tr.757-758). T¹i §¹i héi Bruy-xen nghÞ quyÕt nµy ®­îc G. Õch-ca-ri-ót ®Ò nghÞ trong phiªn häp ngµy 9 th¸ng ChÝn 1868 vµ ®­îc ®­a vµo phÇn tr×nh bµy lý do cña ë § ¹i héi Bruy-xen b¶n nghÞ quyÕt nµy ®­îc Õch-ca-ri-ót ®Ò nghÞ, tiÓu b¶n nghÞ quyÕt do §¹i héi th«ng qua. Còng trong phiªn häp nµy Ph.Le-xn¬ ®· ban cña ®¹ i héi t¸n thµnh vµ ®äc trong phiªn häp ngµy 12 th¸ng ChÝn 1868 vµ viÖn dÉn nhiÒu ®o¹n trong bé "T­ b¶n" ®Ó luËn chøng lËp tr­êng cña M¸c ghi l¹i trong biªn b¶n cña phiªn häp nµy. – 433. trong vÊn ®Ò nµy. – 431. 229 B¸o c¸o hµng n¨m lÇn thø t­ cña Tæng Héi ®ång (b¸o c¸o lÇn thø nhÊt ®äc 226 "Göi «ng chñ tÞch vµ Ban l·nh ®¹o Liªn ®oµn c«ng nh©n toµn §øc " do M¸c trong Héi nghÞ Lu©n §«n cña Quèc tÕ, th¸ng ChÝn 1865) do M¸c viÕt cho ®¹i viÕt ngµy 18 th¸ng T¸m 186 8 ®Ó tr¶ lêi lêi mêi chÝnh thøc cña Svai-x¬ vµ c¸c héi toµn thÓ lÇn thø ba cña Quèc tÕ häp ë Bruy-xen tõ ngµy 6 ®Õn 13 th¸ng c«ng nh©n – uû viªn ban l·nh ®¹o Tæng héi theo ph¸i L¸t-xan mêi M¸c ®Õn ChÝn 1868. dù Héi nghÞ toµn thÓ cña Tæng héi víi t­ c¸ch lµ kh¸ch da nh dù. M¸c ®· tham gia trùc tiÕp vµo viÖc chuÈn bÞ §¹i héi Bruy-xen, nh­ng Héi nghÞ toµn thÓ häp vµo nh÷ng ngµy 22-26 th¸ng T¸m 1868 ë H¨m-buèc kh«ng tham dù ®¹i héi. VÒ dù ®¹i héi cã h¬n 100 ®¹i biÓu cña c«ng nh©n Anh, ®· cho thÊy nhê ¶nh h­ëng kinh nghiÖm cña phong trµo c«ng nh©n bé phËn Ph¸p, §øc, BØ, Thôy SÜ, I-ta-li-a vµ T©y Ban Nha. §¹i héi ®· ra mét quyÕt tiªn tiÕn cña Tæng héi c«ng nh©n §øc ®· b¾t ®Çu tõ bá nh÷ng gi¸o ®iÒu cña ®Þnh hÕt søc quan träng vÒ sù cÇn thiÕt ph¶i chuyÓn giao c¸c ®­êng s¾t, lßng L¸t-xan. Héi nghÞ t¸n thµnh vÒ nguyªn t¾c phong trµo b·i c«ng, nh­ng tuyªn ®Êt, hÇm má vµ c¸c xÝ nghiÖp khai th¸c má, rõng vµ c¶ ®Êt trång trät cho x· bè ph¶n ®èi c¸ch tæ chøc thùc tÕ cña c¸c cuéc b·i c«ng. Nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o héi së h÷u. QuyÕt nghÞ nµy chøng tá ®a sè nh÷ng ng­êi theo ph¸i Pru-®«ng ë ph¸i L¸t-xan ph¶i gië m­u kÕ v× sî mÊt ¶nh h­ëng trong sè c«ng nh©n ®ang BØ vµ Ph¸p ®· chuyÓn sang lËp tr­êng cña chñ nghÜa tËp thÓ, ®¸nh dÊu th¾ng cè g¾ng thµnh lËp c¸c c«ng ®oµn. Cè giµnh phÇn h¬n ®èi víi Bª-ben vµ LÝp- lîi cña chñ nghÜa x· héi v« s¶n ®èi víi chñ nghÜa c¶i l­¬ng tiÓu t­ s¶n trong nÕch ®ang ho¹t ®éng thµnh c«ng trong viÖc thµnh lËp c¸c c«ng ®oµn, Svai-x¬ vµ PhrÝt-se, phã chñ tÞch Tæng héi ®· ®­a ra ®Ò nghÞ triÖu tËp ®¹i héi c¸c Quèc tÕ. §¹i héi còng ®· th«ng qua c¸c nghÞ quyÕt do M¸ c ®Ò nghÞ vÒ ngµy c«ng ®oµn c«ng nh©n toµn n­íc §øc ë BÐc-lin. C¸c phÇn tö L¸t-xan chÝnh lµm viÖc 8 giê, sö dông m¸y mãc, th¸i ®é ®èi víi ®¹i héi cña Liªn ®oµn hßa thèng ®· b¸c bá ®Ò nghÞ nµy, yªu cÇu Svai-x¬ vµ PhrÝt-se triÖu tËp mét ®¹i b×nh vµ tù do mang tÝnh chÊ t hßa b×nh chñ nghÜa t­ s¶n (xem tËp nµy, tr.279, héi nh­ vËy víi t­ c¸ch ®¹i biÓu Quèc héi. VÒ nguyªn t¾c, héi nghÞ thõa nhËn 720-721) còng nh­ nghÞ quyÕt do Ph.Le-xn¬ thay mÆt ®oµn ®¹i biÓu §øc ®Ò c«ng nh©n tÊt c¶ c¸c n­íc cÇn ph¶i liªn hiÖp hµnh ®éng, song trªn thùc tÕ ban nghÞ c«ng nh©n tÊt c¶ c¸c n­íc nghiªn cøu t¸c phÈm "T­ b¶n" cña C.M¸c vµ l·nh ®¹o Tæng héi vÉn tiÕp tôc ng¨n c¶n viÖc Tæng héi gia nhËp Quèc tÕ. xóc tiÕn dÞch t¸c phÈm nµy tõ tiÕng §øc ra nhiÒu thø tiÕng. Bøc th­ cña M¸c göi chñ tÞch vµ ban l·nh ®¹o Tæng héi ®­îc ®äc trong phiªn B¶n b¸o c¸o cña Tæng Héi ®ång do M¸c so¹n th¶o ®· ®­îc ®äc trong phiªn häp häp kÝn ngµy 24 th¸ng T¸m 1868 vµ ®· ®­îc hoan nghªnh. Ngoµi b¸o "Social- ngµy 7 th¸ng ChÝn 1868 cña ®¹i héi. LÇn ®Çu tiªn nã ®­îc ®¨ng trong bµi b¸o cña Demokrat", bøc th­ cßn ®­îc ®¨ng trªn b¸o "Demokratisches Wochenblatt" sè Õch-ca-ri-ót trªn b¸o "Times" ngµy 9 th¸ng ChÝn 1868. Bµi ®ã ®­îc dïng lµm c¨n 35, ngµy 29 th¸ng T¸ m 1868. Sau nµy, nh©n dÞp kû niÖm lÇn thø ba ngµy mÊt cø cho bµi in trong Toµn tËp C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen xuÊt b¶n lÇn thø nhÊt. Trong cña M¸c, bøc th­ nµy ®­îc ®¨ng l¹i trªn b¸o "Sozial-demokrat" sè 11, ngµy 11
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 890 891 chó thÝch chó thÝch lÇn xuÊt b¶n nµy b¶n b¸o c¸o ®ã ®­îc in theo b¶n sao b»ng tiÕng §øc do vî M¸c lµ ®Ò n gµ y 2 3 th¸ ng M ­ê i m ét 1 8 6 7 c ña ¥ .§ uy- p«n g, b Ý th ­ th«n g tÊ n Gien-ni M¸c chÐp l¹i l­u trong kho l­u tr÷ cña ViÖn M¸c – Lª-nin; b¶n nµy ®Çy ph ô tr¸ ch liªn l¹c víi Ph¸p, göi c ho A.M uya-ra , b¸ o tin c ho c¸c thµ nh ®ñ h¬n b¶n tiÕng Anh chóng t«i t×m thÊy tr­íc ®©y. Nh÷ng chç kh¸c biÖt chÝnh viªn ng­êi Ph¸p cña Héi b iÕt vÒ c uéc vË n ®éng b ¶o vÖ nh÷ng ng­êi tï víi b¶n tiÕng Anh chóng t«i ghi chó ë cuèi trang. B¶n b¸o c¸o b»ng tiÕng §øc thuéc héi Phª- ni-¨ng. ChÝnh quyÒn P h¸ p cè sö dông b øc th­ nµ y ®Ó b uéc ®¨ng trªn t¹p chÝ "Vorbote" sè 9, th¸ng ChÝn 1868 vµ trªn c¸c b¸o "Social – téi Quèc tÕ ®· tæ c høc c uéc b¹o ®éng cña c¸c héi viªn héi Phª- ni-¨ng. – Demokrat" sè 106, ngµy 11 th¸ng ChÝn 1868, "Demokratisches Wochenblatt" sè 37, 436. ngµy 12 th¸ng ChÝn 1868, Beilage vµ "Hermann" sè 506, ngµy 12 th¸ng ChÝn 233 Theo ®iÒu 291 LuËt h×nh sù vµ ®¹o luËt ngµy 10 th¸ng T­ 1834 ë Ph¸p 1868, ®¨ng b»ng tiÕng Ph¸p trong phô tr­¬ng ®Æc biÖt cña b¸o "Le Peuple Belge " muèn thµnh lËp mét tæ chøc cã 20 héi viªn trë lªn ph¶i ®­îc phÐp cña chÝnh ("Nh©n d©n BØ"): "TroisiÌme CongrÌs de l'Association Internationale des quyÒn h÷u quan. – 436. Travailleus. Compte rendu officiel". Bruxelles, 1868 vµ trªn b¸o "LibertÐ" sè 64, ngµy 13 th¸ng ChÝn 1868. – 434. 234 C¸c sù kiÖn trªn ®©y x¶y ra ë vïng má S¸c-l¬-roa mïa xu©n n¨m 1868. §¸p l¹i viÖc c¸c chñ má rót sè ngµy s¶n xuÊt cßn 4 ngµy trong mét tuÇn vµ 230 Cuéc b·i c«ng cña thî nhuém ®· x¶y ra vµo th¸ng B¶y 1867 ë A -mi-en ® ­îc gi¶m 4% tiÒn c«ng, c¸c c«ng nh©n ®· tuyªn bè b·i c«ng vµ ngõng lµm viÖc, vµ c«ng nh©n c¸c ngµnh nghÒ kh¸c ñng hé. ®· bÞ qu©n ®éi ®µn ¸p. Th¸ng Ba 1867 b¾t ®Çu cuéc b·i c«ng cña thî dÖt vµ thî kÐo sîi ë R u-be d o Chi bé BØ më mét chiÕn dÞch réng lín ë trong vµ ngoµi n­íc BØ ®Ó ñng hé viÖc sö dông m¸y mãc mµ th¶i rÊt nhiÒu c«ng nh©n. nh÷ng ng­êi b·i c«ng. Chi bé ®· tæ chøc nh÷ng cuéc mÝt-tinh ph¶n ®èi. C¸c Th¸ng Hai 1867 ë P a-ri b ¾t ®Çu cuéc b·i c«ng cña c«ng nh©n ®óc ®ång tõ trang b¸o "Tribune du Peuple", "LibertÐ" vµ nh÷ng b¸o kh¸c ®· ®¨ng tin c¸c chèi viÖc ra khái c¸c héi t­¬ng trî theo yªu cÇu cña c¸c nhµ kinh doanh. Nhê sù kiÖn ë S¸c-l¬-roa, ngµy 12 th¸ng T­ 1868 ®¨ng b¶n tuyªn bè cña chi bé göi cã sù gióp ®ì cña Tæng Héi ®ång, c«ng nh©n Pa-ri ®· nhËn ®­îc mét sè tiÒn c«ng nh©n BØ vµ c«ng nh©n tÊt c¶ c¸c n­íc, vµ chi bé ®· gi÷ v÷ng liªn l¹c cøu trî cña c¸c c«ng ®oµn Anh. Cuéc b·i c«ng ®· kÕt thóc b»ng sù th¾ng lîi th­êng xuyªn víi Tæng Héi ®ång; ®Õn l­ît m×nh Héi ®ång còng ra lêi kªu gäi, cña c«ng nh©n, hä b¶o vÖ ®­îc tæ chøc cña m×nh. tuyªn bè sù nghiÖp cña thî má S¸c-l¬-roa còng nh­ lµ sù nghiÖp cña c¶ Quèc tÕ vµ tæ chøc gióp ®ì nh÷ng ng­êi b·i c«ng. C¸c sù kiÖn nµy ®· ®­a ®Õn kÕt Th¸ng Ba – th¸ng T­ 1867, ba ngh×n c«ng nh©n x©y dùng ®· b·i c«ng ë qu¶ lµ sè héi viªn cña Quèc tÕ t¹i BØ t¨ng lªn rÊt nhiÒu. – 437. G i¬-ne-v¬. C«ng nh©n ®ßi hái ph¶i rót ng¾n ngµy lµm viÖc xuèng cßn 10 giê, n©ng tiÒn c«ng, thay tiÒn c«ng ngµy b»ng tiÒn c«ng giê; ngoµi c¸c c«ng nh©n 235 Ngµy 3 th¸ng M­êi mét ë M en-ta-na q u©n ®éi Ph¸p cïng víi vÖ binh ®¸nh x©y dùng cßn cã c«ng nh©n c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c còng tham gia b·i thuª cña gi¸o hoµng, ®· ®¸nh b¹i qu©n ®éi cña Ga-ri-ba-di ®ang më mét cuéc c«ng. Nhê sù ñng hé cña c«ng nh©n Thôy SÜ, Anh, Ph¸p vµ §øc, c«ng nh©n hµnh qu©n míi vµo La M· ®Ó gi¶i phãng n¬i nµy khái ¸ch chiÕm ®ãng cña Gi¬-ne-v¬ ®· b·i c«ng th¾ng lîi. – 435. Ph¸p vµ s¸p nhËp vµo quèc gia I-ta-li-a. – 438. 231 §©y lµ nãi ®Õn tµ i liÖu mµ chi bé Pa-ri ®· chuyÓn giao cho §¹i héi Gi¬- 236 §©y lµ nãi ®Õn ®¹o luËt ph¶n ®éng ngµy 11 th¸ng Ba 1850 cña Phæ vÒ c¸c ne-v¬ cña Quèc tÕ: "CongrÌs de GenÌve. M Ðm oire des dÐlÐguÐs fran ç ais". hiÖp héi. – 438. Bruelles, 1866 ("§¹i héi G i¬-ne- v¬. B¸ o c¸o cña c¸c ®¹i biÓu Ph¸p"). Bruy- xen, 1866). – 436. 237 ñ y ban trung ­¬ng cña c¸c chi bé §øc ë Thôy SÜ do I.Ph.BÕch-c¬ ®øng ®Ç u tõ th¸ng M­êi mét 1865 lµ trung t©m tæ chøc cña c¸c chi bé tËp hîp c«ng 232 Th¸ng Ch¹ p 1867 ®· x¶ y ra nh÷ng c uéc lôc so¸ t c¸c phßng ë cña c¸ c uû viªn Ba n l·nh ®¹ o c hi b é Pa-ri c ña Quèc tÕ, sa u ®ã c hÝnh q uyÒn b¾ t ®Çu nh©n §øc kh«ng chØ ë Thôy SÜ mµ cßn ë §øc, ¸ o vµ nh÷ng n­íc kh¸c cã c¸c ®iÒu tra råi m ë vô ¸ n ®Ç u tiªn chèng Quèc tÕ t¹ i Ph¸ p vµ o th¸ ng Ba 1 868. c«ng nh©n kiÒu d©n §øc. Ho¹t ®éng cña I.Ph.BÕch-c¬, ®Æc biÖt tê nguyÖt san T rong sè c¸c th­ tõ mµ c¶ nh s¸ t Ph¸p ®· b¾t ®­îc khi lôc so¸t, cã bøc th­ "Vorbote" do «ng xuÊt b¶n, ®· gãp phÇn ®¾c lùc vµo viÖc truyÒn b¸ c¸c t­
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 892 893 chó thÝch chó thÝch t ­ëng cña Quèc tÕ trong c«ng nh©n §øc khi ch­a cã ®iÒu kiÖn ®Ó thµnh lËp tæ 1871 c¸c nghiÖp ®oµn c«ng nh©n ®· tõ bá Liªn ®oµn vµ n¨m 1872 trªn thùc tÕ chøc ë ngay trong n­íc §øc. – 438. nã kh«ng cßn tån t¹i n÷a. – 440. 238 Cã ý nãi ®Õn cuéc héi nghÞ toµn thÓ th­êng kú cña Tæng héi c«ng nh©n §øc, 243 H éi Si-l¬ thµnh lËp ë Man-se-xt¬ th¸ng M­êi mét 1859 nh©n dÞp kû niÖm häp vµo nh÷ng ngµy 22 ®Õn 26 th¸ng T¸m 1868 ë H¨m-buèc (xem chó thÝch 100 n¨m ngµy sinh cña nhµ th¬ lín ng­êi §øc Ph.Si-l¬, Héi muèn trë thµnh 226). NghÞ quyÕt do héi nghÞ th«ng qua ®· ®­îc ®¨ng trªn b¸o "Social – trung t©m cña ®êi sèng v¨n hãa vµ x· héi cña kiÒu d©n §øc ë Man-se-xt¬. Demokrat" sè 102, ngµy 2 th¸ng ChÝn 1868. – 438. Trong thêi gian ®Çu, ¡ng-ghen ®· phª ph¸n ho¹t ®éng cña Héi mang dÊu vÕt chñ nghÜa quan liªu Phæ vµ kh«ng tham gia Héi. Sau khi cã mét sè thay ®æi 239 Tæng Héi ®ång ®· cö G. Õch-ca-ri-ót lµm ®¹i biÓu chÝnh thøc cña m×nh trong ®iÒu lÖ, n¨m 1864 ¡ng-ghen gi÷ chøc uû viªn ban l·nh ®¹o råi c¶ chøc tham dù §¹i héi Nu-ren-be cña Liªn ®oµn c¸c héi c«ng nh©n §øc do Bª-ben chñ tÞch Héi Si-l¬, dµnh cho Héi nhiÒu thêi gian vµ ¶nh h­ëng lín ®Õn ho¹t l·nh ®¹o, häp vµo nh÷ng ngµy 5-7 th¸ng ChÝn 1868. Víi ®a sè phiÕu (69 trªn ®éng cña héi. Th¸ng ChÝn 1868, trong khi ¡ng-ghen ®i v¾ng khái Man-se-xt¬, 46) ®¹i héi ®· th«ng qua nghÞ quyÕt gia nhËp Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ ban l·nh ®¹o ®· mêi C.Ph«-gt¬ ®Õn gi¶ng bµi ë Héi, ®iÒu ®ã ®· buéc ¡ng-ghen vµ thµnh lËp mét ñy ban gåm 16 uû viªn ®Ó thùc hiÖn quyÕt ®Þnh ®ã; ngµy 22 ph¶i viÕt b øc th­ nµy. Ngµy 2 th¸ng M­êi 1868, §ª-vin-x¬n, th­ ký ban l·nh ®¹o ®· thay mÆt ban l·nh ®¹o göi th­ cho ¡ng-ghen yªu cÇu xÐt l¹i quyÕt th¸ng ChÝn 1868 nh÷ng uû viªn nµy ®­îc Tæng héi ®ång chuÈn y lµ Ban chÊp ®Þnh cña m×nh tõ chèi chøc vô chñ tÞch vµ uû viªn ban l·nh ®¹o Héi, song hµnh cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ t¹i §øc. §¹i héi Nu-ren-be cßn ra ¡ng-ghen ®· kh­íc tõ viÖc ®ã. Th¸ng T­ 1870, ¡ng-ghen l¹i ®­îc bÇu lµm uû quyÕt ®Þnh tæ chøc c¸c c«ng ®oµn. – 438. viªn ban l·nh ®¹o Héi Si-l¬ nh­ng «ng kh«ng cßn tÝch cùc tham gia ho¹t ®éng 240 P.Phèc-x¬ ®­îc cö lµm ®¹i biÓu cña Tæng Héi ®ång t¹ i ®¹i héi c«ng nh©n cña Héi n÷a. – 442. c¸c d©n téc ¸o – Hung-ga-ri sÏ häp vµo th¸ng ChÝn 1868 ë Viªn. – 439. 244 Xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ 241 §¹i héi N¬-sa-ten (Noi-en-buèc) cña c¸c héi gi¸o dôc c«ng nh©n §øc ë quèc gia, Hµ Néi, 1994 , t.14, tr.483-890. – 442. Thôy SÜ häp vµo nh÷ng ngµy 9-10 th¸ ng T¸m 1868. – 439. 245 §©y lµ nãi vÒ nh÷ng trë ng¹i khi x©y nhµ míi cho Héi Si-l¬. – 443. 242 L iªn ®oµn c«ng nh©n toµn quèc thµnh lËp ë Mü th¸ng T¸m 1866 t¹i §¹i héi 246 Bµi b¸o " VÒ viÖc gi¶i t¸n Liªn ®oµn c«ng nh©n L¸t-xan " kh«ng ký tªn t¸c Ban-ti-mo; U.Xin-vÝt, nhµ ho¹t ®éng xuÊt s¾c cña phong trµo c«ng nh©n Mü, gi¶ ®¨ng trªn "Demokratisches Wochenblatt" sè 40, ngµy 3 th¸ng M­êi 1868, ®· tham gia tÝch cùc vµo viÖc thµnh lËp Liªn ®oµn. Liªn ®oµn ®· sím liªn l¹c do ¡ng-ghen viÕt vµo cuèi th¸ng ChÝn 1868 khi biÕt tin ngµy 16 th¸ng ChÝn víi Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ. Trong §¹i héi Si-ca-g« cña Liªn ®oµn 1868 c¶nh s¸t Lai-pxÝch ®· cÊm Tæng héi c«ng nh©n §øc (trung t©m ®Æt ë c«ng nh©n toµn quèc vµo th¸ng T¸m 1867, Trª-ven-lÝch ®­îc cö lµm ®¹i biÓu Lai-pxÝch) vµ gi¶i t¸n chi héi ®Þa ph­¬ng cña Tæng héi ë BÐc-lin. Song ba tham dù ®¹i héi th­êng kú cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ, nh­ng «ng tuÇn sau khi x¶y ra viÖc cÊm nµy, ngµy 10 th¸ng M­êi 1868, mét nhãm nh÷ng kh«ng ®Õn dù ®¹i héi. N¨m 1869, Ca-ma-r«n, ®¹i biÓu cña Liªn ®oµn ®· dù ng­êi theo ph¸i L¸t-xan do Svai-x¬ ®øng ®Çu ®· kh«i phôc Tæng héi víi c¸i nh÷ng phiªn häp cuèi cïng cña §¹i héi Ba-l¬ cña Quèc tÕ vµo th¸ng T¸m tªn cò, chuyÓn trô së vÒ BÐc-lin. B¶n ®iÒu lÖ míi ®¨ng trªn b¸o :"Social – 1870 t¹i ®¹i héi ë Xin-xin-na-ti, Liªn ®oµn ®· th«ng qua nghÞ quyÕt sau ®©y: Demokrat" sè 119, ngµy 11 th¸ng M­êi 1868 tuyªn bè s½n sµng nghiªm chØnh "Liªn ®oµn c«ng nh©n toµn quèc tuyªn bè trung thµnh víi nh÷ng nguyªn t¾c tu©n theo c¸c luËt ph¸p Phæ vµ chØ ho¹t ®éng b»ng con ®­êng hßa b×nh, hîp cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ vµ hy väng trong mét thêi gian rÊt gÇn ph¸p. Tu©n theo c¸c yªu cÇu cña luËt ph¸p Phæ, ban l· nh ®¹o Tæng héi ®· ®©y sÏ gia nhËp Héi nãi trªn". Song quyÕt ®Þnh nµy ®· kh«ng thùc hiÖn ®­îc. gi¶i t¸n c¸c chi héi ®Þa ph­¬ng. – 444. Ban l·nh ®¹o Liªn ®oµn c«ng nh©n toµn quèc ®· nhanh chãng ch¹y theo nh÷ng dù ¸n kh«ng t­ëng vÒ c¶i c¸ch tiÒn tÖ mµ môc ®Ých lµ thñ tiªu hÖ thèng 247 Cã ý muèn nãi ®Õn héi nghÞ toµn thÓ cña Tæng héi c«ng nh©n §øc ë H¨m- buèc (xem chó thÝch 226). – 448. ng©n hµng vµ nhµ n­íc sÏ cho vay víi l·i suÊ t thÊp. Trong nh÷ng n¨m 1870-
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 894 895 chó thÝch chó thÝch 252 "Volks - Zeitung " ("B¸o nh©n d©n") – tê nhËt b¸o d©n chñ §øc, xuÊt b¶n ë 2 48 PhÇn bæ sung bµi b¸o "VÒ viÖc gi¶i t¸n Liªn ®oµn c«ng nh©n L¸t-xan" kh«ng ký tªn t¸c gi¶ ®¨ng trªn "Demokratisches Wochenblatt" sè 41, ngµy 10 th¸ng M­êi BÐc-lin tõ n¨m 1853. – 451. 1868, do ¡ng-ghen viÕt ®Çu th¸ng M­êi 1868 theo sù gîi ý cña M¸c, trong bøc 253 §©y lµ nãi ®Õn Héi ®ång c¸c c«ng liªn Lu©n §«n, lÇn ®Çu tiªn ®­îc bÇu ra th­ ngµy 25 th¸ng ChÝn 1868 M¸c ®· l­u ý «ng vÒ quyÓn s¸ch cña B.BÕch-c¬ t¹i héi nghÞ ®¹i biÓu c¸c c«ng liªn ë Lu©n §«n th¸ng N¨m 1860. §øng ®Çu "Enth ü llungen ü ber tragische Lebensende Ferdinand Lassalle's". Schleiz, hµng ngh×n c«ng liªn ë thñ ®«, Héi ®ång Lu©n §«n ®· cã ¶nh h­ëng ®Õn toµn 1868 ("Ph¬i trÇn sù kÕt thóc bi th¶m cña PhÐc-®i-¨ng L¸t-xan". Sl©y-x¬, 1868). – 449. bé giai cÊp c«ng nh©n Anh. Trong nöa ®Çu nh÷ng n¨m 60, Héi ®ång ®· l· nh ®¹o c«ng nh©n Anh ®Êu tranh chèng can thiÖp vµo Mü, b¶o vÖ Ba Lan vµ I-ta-li-a, 249 §©y lµ nãi vÒ nhãm nhá nh÷ng ng­êi theo ph¸i L¸t-xan chÞu ¶nh h­ëng cña vµ sau nµy ®Êu tranh ®Ó hîp ph¸p hãa c¸c c«ng liªn. Nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o X.H¸t-xt¬-phen t¸ch khái Tæng héi c«ng nh©n §øc vµ n¨m 1867 thµnh lËp c¸c c«ng liªn ®· lín m¹nh cña thî méc (Cri-m¬ vµ sau nµy lµ A-pl¬-g¸c), cña "Tæng héi c«ng nh©n L¸t-xan §øc", chñ tÞch tæng héi nµy lóc ®Çu lµ Phuª-xt¬- thî giµy ( è t-gie-r¬), cña thî nÒ ( Cun-x¬n vµ Hao-oen), cña thî c¬ khÝ(An-lin) linh, sau ®ã lµ Men-de; tæng héi kh«ng cã mét ¶nh h­ëng nµo trong c«ng nh©n vµ n¨m 1872 trªn thùc tÕ kh«ng cßn tån t¹i n÷a. – 449. ®· gi÷ vai trß l·nh ®¹o trong Héi ®ång Lu©n §«n. Trong sè nh÷ng ng­êi ®ã chØ cã An-lin kh«ng ë trong Tæng Héi ®ång cña Quèc tÕ. 250 M¸c viÕt bµi b¸o nµy cho "Demokratisches Wochenblatt" (xem bøc th­ cña M¸c göi ¡ng-ghen ngµy 4 th¸ng M­êi 1868). Cã lÏ lµ trong phÇn ®Çu bµi b¸o, M¸c lµ ng­êi ngay tõ khi míi thµnh lËp Quèc tÕ ®· ®Êu tranh chèng chñ ban biªn tËp b¸o ®· ®­a vµo mét vµi thay ®æi. – 451. nghÜa c¶i l­¬ng vµ tÝnh côc bé cña c¸c thñ lÜnh c«ng liªn, ®· phÊn ®Êu ®­a vµo hµng ngò Héi liªn hiÖp c¸c tÇng líp c«ng nh©n Anh, mét mÆt «ng cè g¾ng 251 §©y lµ nãi ®Õn sù gióp ®ì vÒ vËt chÊt cho c«ng nh©n b·i c«ng do Tæng Héi ®­a vµo Héi liªn hiÖp c¸c tæ chøc c«ng liªn c¬ së vµ mÆt kh¸c, cè g¾ng ®­a Héi ®ång cña Quèc tÕ cïng víi c¸c nghiÖp ®oµn Anh tæ chøc. ®ång c¸c c«ng liªn Lu© n §«n vµo Héi liªn hiÖp nh­ lµ mét chi héi Anh. VÊn ®Ò Trong thêi gian b·i c«ng cña thî ®óc ®ång Pa-ri (th¸ng Hai – th¸ng Ba gia nhËp Quèc tÕ ®· ®­îc th¶o luËn trong nhiÒu phiªn häp cña Héi ®ång c¸c 1867), Tæng Héi ®ång ®· ®¨ng lêi kªu gäi trªn b¸o "International Courier" c«ng liªn Lu©n §«n theo s¸ng kiÕn cña c¸c uû viªn ng­êi Anh trong Tæng Héi ngµy 13 th¸ng Ba 1867 göi c «ng nh©n Anh k ªu gäi gióp ®ì vÒ vËt c hÊt c ho ®ång. Ngµy 14 th¸ng Giªng 1867, Héi ®ång c¸c c«ng liªn Lu©n §«n ®· ra nghÞ nh÷ng ng­êi b·i c«ng. C¸c nghiÖp ®oµn thî giµ y, thî may, thî chÕ biÕn gç quyÕt t¸n thµnh c¸c nguyªn t¾c cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ, nh­ng quý v.v. ®· th«ng qua Tæng Héi ®ång göi sang Ph¸p mÊy tr¨m pao xtÐc-linh. kiªn quyÕt tõ chèi thiÕt lËp bÊt cø mét quan hÖ tæ chøc nµo víi Héi. Sau viÖc Nh©n viÖc xö b¾n c¸c thî má vµ thî luyÖn kim BØ ë M¸c-suªn (th¸ng Hai nµy, Héi ®ång c¸c c«ng liªn Lu©n §«n tiÕp tôc quan hÖ víi Quèc tÕ th«ng qua 1867), Tæng héi ®ång ®· ®¨ng trªn b¸o "International Courier" ngµy 3 th¸ng c¸c uû viªn Tæng Héi ®ång ë trong thµnh phÇn cña nã. – 452. Ba 1867 lêi kªu gäi "Göi thî má vµ c«ng nh©n ngµnh luyÖn kim Anh" yªu cÇu 254 Xem chó thÝch 170. – 452. gióp ®ì c¸c n¹n nh©n ®· bÞ th¶m s¸t. Gia ®×nh c¸c c«ng nh©n bÞ n¹n ®· ®­îc gióp ®ì vÒ tiÒn. 255 Cã ý nãi ®Õn Liªn ®oµn c¶i c¸ch quèc gia do c¸c thñ lÜnh phong trµo HiÕn ch­¬ng Br«n-te-r¬ ¤'Brai-en, R©y-n«n v.v. thµnh lËp ë Lu©n §«n n¨m 1849. Trong thêi gian b·i c«ng vµ d·n c«ng nh©n x©y dùng Gi¬-ne-v¬ (th¸ng Ba – Liªn ®oµn ®Æt cho m×nh môc tiªu ®Êu tranh giµnh q uyÒn phæ th«ng ®Çu phiÕu th¸ng T­ 1868, xem chó thÝch 230), Tæng héi ®ång b¶o ®¶m göi tõ Anh tiÒn vµ c¶i c¸ch x· héi. N¨m 1866 Liªn ®oµn gia nhËp Quèc tÕ vµ më réng ho¹t chi viÖn hµng th¸ng 40 ngh×n phr¨ng. C¸c nghiÖp ®oµn thî méc, thî dÖt, thî ®ãng s¸ch v.v. còng göi tiÒn sang Gi¬-ne-v¬. – 451. ®éng cña m×nh d­íi sù l·nh ®¹o cña Tæng Héi ®ång, trë thµnh mét chi nh¸ nh
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 896 897 chó thÝch chó thÝch ®¨ng trªn t¹p chÝ cña Uèc-c¸c-t¬ "The Free Press" ("B¸o tù do"). §ång thêi c ña Liªn ®oµn c¶i c¸ch. Nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o cña Liªn ®oµn c¶i c¸ch quèc M¸c ®· phª ph¸n nghiªm kh¾c nh÷ng q uan ®iÓm ph¶n d©n chñ cña Uèc-c¸c- gia An-phrÕt U«n-t¬n vµ Giãoc-gi¬ Min-n¬ lµ uû viªn Tæng héi ®ång vµ ®· t¬ vµ th­êng nhÊn m¹nh sù kh¸c nhau c¨n b¶n gi÷a quan ®iÓm cña nhµ c¸ch tham gia nhiÒu ®¹i héi cña Quèc tÕ. – 452. m¹ng v« s¶n vµ quan ®iÓm ph¶n ®éng cña nh÷ng ng­êi theo ph¸i Uèc-c¸c-t¬. 256 " Weser-Zeitung" ("B¸o Vª-®¬") – tê b¸o t­ s¶n §øc theo xu h­íng tù do; Khi ®¨ng bµi b¸o nµy cña M¸c, ban biªn tËp t¹p chÝ "Diplomatic Review" xuÊt b¶n ë Brª-men tõ n¨m 1844 ®Õn n¨m 1830. ®· cã mÊy dßng giíi thiÖu bµi b¸o, trong ®ã giíi thiÖu M¸c lµ t¸c gi¶ bé "T­ " Augsburgerin " – cã ý nãi ®Õn b¸o " Allgemeine Zeitung" xuÊt b¶n ë Au- b¶n" vµ nhiÒu bµi b¸o vÒ ngo¹i giao. – 454. xbuèc (xem chó thÝch 24). – 453. 260 L uËt ng©n hµng n¨m 1844 - ® ¹o luËt do chÝnh phñ cña Pin ban hµnh, quy 257 "The Morning Star " ("Sao mai") – tê nhËt b¸o Anh, c¬ quan cña ph¸i mËu ®Þnh ph©n ng©n hµng Anh thµnh hai nh¸nh ®éc lËp cã vèn riªng – nh¸nh dÞch tù do, xuÊt b¶n ë Lu©n §«n tõ n¨m 1856 ®Õn n¨m 1869. ng©n hµng thùc hiÖn nh÷ng dÞch vô thuÇn tóy ng©n hµng vµ nh¸nh ph¸t hµ nh chuyªn ph¸t hµnh c¸c giÊy b¹c. C¸c giÊy b¹c ph¶i ®­îc b¶o ®¶m b»ng mét vèn " Saturday Review" l µ tªn gäi t¾t tê tuÇn b¸o b¶o thñ Anh "Saturday ®Æc biÖt th­êng xuyªn cã s½n. Nh­ng trong nh÷ng thêi kú khñng ho¶ng kinh review of politics, literature, science and art" ("B×nh luËn ngµy thø b¶y vÒ tÕ nghiªm träng n¨m 1847, 1857 vµ mïa xu©n n¨m 1866, ChÝnh phñ Anh ®· nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trÞ, v¨n häc, khoa häc vµ nghÖ thuË t") xuÊt b¶n ë Lu©n buéc lßng ph¶i t¹m ®×nh chØ hiÖu lùc cña ®¹o luËt n¨m 1844 vµ t¨ng sè giÊy b¹c kh«ng cã vµng b¶o ®¶m. §«n tõ n¨m 1855 ®Õn n¨m 1938. – 453. Cuéc khñng ho¶ng n¨m 1866 ®· x¶y ra ®Æc biÖt nghiªm träng trong khu 258 Cã ý nãi ®Õn viÖc thu nhËn Ð t-ga Bau-¬, nhµ chÝnh luËn §øc, tr­íc ®©y vùc tÝn dông Anh; th¸ng N¨m 1866 khi cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh lªn ®Õn theo ph¸i Hª-ghen trÎ, vµo lµm viÖc ë Bé b¸o chÝ Phæ n¨m 1863. – 453. cùc ®iÓm vµ ng©n hµng Anh bÞ ®e däa vì nî, ban l·nh ®¹o ng©n hµng ®· nhËn 259 C.M¸c viÕt bµi b¸o nµy theo yªu cÇu cña C.§.C«-lÐt, ng­êi xuÊt b¶n t¹p chÝ ®­îc mét bøc th­ do thñ t­íng Rít-xen vµ bé tr­ëng Bé tµi chÝnh Gl¸t-xt«n ký, chuÈn y viÖc t¹m ®×nh chØ hiÖu lùc cña ®¹o luËt n¨m 1844, ®iÒu ®ã ®· cho "Diplomatic Review". phÐp më réng c¸c dÞch vô cho vay vµ phÇn nµo gi¶m nhÑ c¬n kinh hoµng vÒ tµi " The Diplomatic Review " ("B×nh luËn ngo¹ i giao") – t¹p chÝ Anh vÒ chÝnh ë trong n­íc. – 454. nh÷ng vÊn ®Ò ngo¹i giao, lÊy tªn nµ y xuÊ t b¶n tõ n¨m 1866 ®Õn n¨m 1877 261 Cã ý muèn nãi ®Õn hai tr­êng hîp ®Çu tiªn t¹m ®×nh chØ luËt ng©n hµng bèn kú mét n¨m. Biªn tËp viªn t¹p chÝ lµ §a-vÝt U èc-c¸c-t¬, nhµ chÝnh luËn n¨m 1844 – bøc th­ cña thñ t­íng Rít-xen vµ bé tr­ëng Bé tµi chÝnh Vót b¶o thñ, nguyªn lµ nhµ ngo¹i giao. Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 30 thÕ kû XIX Uèc- ngµy 25 th¸ng M­êi 1847 còng nh­ bøc th­ cña thñ t­íng Pan-míc-xt¬n vµ c¸c-t¬ ®· ®¨ng trªn t¹p chÝ "The Por tfolio" ("TËp tµ i liÖu") cña m×nh vµ bé tr­ëng Bé tµi chÝnh Lª-vÝt ngµy 12 th¸ng M­êi mét 1857 göi ban l·nh ®¹o trong nh÷ng cuèn s¸ch lÎ c¸c tµi liÖu nãi vÒ chÝnh s¸ch ngo¹i giao bÝ mËt ng©n hµng Anh. – 454. cña c¸c quèc gia ch©u ¢u, tr ong ®ã c ã c¸c tµi liÖu v¹ch trÇn ho¹t ®éng ngo¹i 262 §©y lµ nãi vÒ ®¹i héi ®¹i biÓu c¸c n­íc Ph¸p, Anh, ¸ o, Nga vµ X¸c-®i-ni, giao cña Pan-míc- xt¬n, thùc tÕ lµ ng­êi l·nh ®¹ o chÝnh s¸ch ngo¹i giao cña Phæ vµ Thæ NhÜ Kú ë Pa-ri, ®­a ®Õn kÕt qu¶ lµ ngµy 30 th¸ng Ba 1856 ®· ký A nh tr ong nhiÒu n¨m. hßa ­íc Pa-ri chÊm døt cuéc chiÕn tranh Cr­m nh÷ng n¨m 1853-1856. M¸c ¸m chØ viÖc Cla-ren-®«n, dÉn ®Çu ph¸i ®oµn Anh trong ®¹i héi, ®· kh«ng thùc M¸c vèn lµ ng­êi ®· ®Êu tranh kh«ng mÖt mái chèng chÝnh s¸ch ngo¹i giao hiÖn ®­îc ®Çy ®ñ c¸c kÕ ho¹ch ngo¹i giao cña Anh v× cã sù m©u thuÉn Anh – bÝ mËt cña c¸c giai cÊp thèng trÞ; n¨m 1853 trong lo¹t bµi b¸o tè c¸o cña m×nh Ph¸p vµ mèi th©n thiÖn Ph¸p – Nga. –455. "Hu©n t­íc Pan-míc-xt¬n", «ng ®· sö dông, cïng víi nhiÒu tµi liÖu kh¸c, hµng lo¹t tµi liÖu do Uèc-c¸ c-t¬ c«ng bè. Sau nµy mét sè b µi b¸o cña M¸c ®· 263 M¸c ra lêi tuyªn bè nµy göi cho Héi gi¸o dôc chñ nghÜa céng s¶n cña c«ng nh©n 57-M.A. 16
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 898 899 chó thÝch chó thÝch 265 Cã ý muèn nãi ®Õn bøc th­ cña M¸c göi Svai-x¬ ngµy 13 th¸ng M­êi 1868 § øc ë Lu©n §«n vµo ngµy 23 th¸ng M­êi mét 1868 lµ do lËp tr­êng cña Héi ®èi tr¶ lêi hai bøc th­ cña Svai-x¬ göi M¸c ngµy 15 th¸ng ChÝn vµ 8 th¸ng M­êi víi §¹i héi BÐc-lin n¨m 1868 cña ph¸i L¸t-xan vµ ®èi víi tæ chøc c«ng nh©n do 1868. – 458. Bª-ben vµ LÝp-nÕch thµnh lËp t¹i ®¹i héi Nu-ren-be. Ngµy 23 th¸ng M­êi mét 1868 M¸c ®· viÕt cho ¡ng-ghen; "nh÷ng phÇn tö L¸t-xan ®­îc nhËp khÈu tõ Pa- 266 Liªn ®oµn c«ng nh©n d©n chñ thµnh lËp th¸ng M­êi 1868 do sù chia rÏ cña Liªn ri vµ §øc sang ®©y cã nh÷ng mèi quan hÖ bÝ mËt víi Svai-x¬, ®· lîi dông viÖc Le- ®oµn c«ng nh©n BÐc-lin chÞu ¶nh h­ëng cña nh÷ng ng­êi thuéc ph¸i tiÕn bé. xn¬ v× vî èm mµ ph¶i v¾ng mÆt, ®Ó biÓu quyÕt tÝn nhiÖm Svai-x¬ chèng c¸c phÇn Liªn ®oµn míi nµy ®· gia nhËp tæ chøc c¸c héi c«ng nh©n Nu-ren-be do Bª-ben tö Nu-ren-be". Sau nµy M¸c ñng hé Le-xn¬ ®Êu tranh chèng c¸c phÇn tö L¸t-xan vµ LÝp-nÕch l·nh ®¹o, t¸n thµnh b¶n c­¬ng lÜnh cña tæ chøc dùa trªn nh÷ng trong Héi. nguyªn t¾c cña Quèc tÕ thø nhÊt. HÇu hÕt c¸c héi viªn cña Liªn ®oµn còng lµ Héi gi¸o dôc chñ nghÜa céng s¶n cña c«ng nh©n §øc ë Lu©n §«n do C.S¸p-p¬, héi viªn cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ. §Ó nhÊn m¹nh tÝnh chÊ t v« I.M«n vµ nhiÒu nhµ ho¹t ®éng kh¸c cña §ång minh nh÷ng ng­êi chÝnh nghÜa s¶n cña m×nh, Liªn ®oµn ®· bÇu hai c«ng nh©n lµm chñ tich - ®ã lµ Vin-c ¬ thµnh lËp th¸ng Hai 1840. Sau khi Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n thµnh vµ Kª-mª-rª. lËp th× vai trß l·nh ®¹o trong Héi thuéc vÒ c¸c chi bé ®Þa ph­¬ng cña Liªn Liªn ®oµn c«ng nh©n d©n chñ ®· tÝch cùc ®Êu tranh chèng c¸c phÇn tö ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n. N¨m 1847 vµ c¸c n¨m 1849-1850, M¸c vµ ¡ng- L¸t-xan; V.LÝp-nÕch th­êng ph¸t biÓu trong c¸c cuéc häp cña Liªn ®oµn. N¨m ghen ®· tÝch cùc tham gia ho¹t ®éng cña Héi. Ngµy 17 th¸ng ChÝn 1850 M¸c, ¡ng-ghen vµ nh÷ng ng­êi ñng hé ha i «ng ®· ra khái Héi do viÖc trong cuéc 1869 Liªn ®oµn gia nhËp §¶ng c«ng nh©n d©n chñ – x· héi thµnh lËp ë §¹i ®Êu tranh gi÷a ph¸i ®a sè cña ñ y ban trung ­¬ng Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi héi Ai-d¬-n¾c. – 458. céng s¶n do M¸c vµ ¡ng-ghen l·nh ®¹o vµ ph¸i thiÓu sè bÌ ph¸i – phiªu l­u 267 Th­ th«ng tri cña Tæng Héi ®ång " Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ vµ Liªn (nhãm Vi-lÝch – S¸p-p¬), - ®a sè héi viªn ®· ng¶ vÒ ph¸i thiÓu sè. Tõ cuèi minh d©n chñ x· héi chñ nghÜa " do M¸c viÕt ngµy 22 th¸ng Ch¹p 1868 nh©n nh÷ng n¨m 50, M¸c vµ ¡ng-ghen l¹i tham gia vµo ho¹t ®éng cña Héi nµy. Khi th¶o luËn vÊn ®Ò kÕt n¹p Liªn minh cña Ba-cu-nin vµo Quèc tÕ t¹i phiªn häp Quèc tÕ ®­îc thµnh lËp, th× Héi (Le-xn¬ lµ mét trong nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o cña Tæng Héi ®ång. Héi) trë thµnh chi bé §øc cña Héi liªn hiÖp quèc tÕ ë Lu©n §«n. Héi gi¸o dôc ë Lu©n §«n tån t¹i ®Õn n¨m 1918 th× bÞ ChÝnh phñ Anh cÊm. – 457. Liªn minh d©n chñ x· héi chñ nghÜa do M.Ba-cu-nin thµnh lËp t¹i Gi¬-ne- v¬ th¸ng M­êi 1 868 nh­ mét tæ chøc quèc tÕ. Trong thµnh phÇn cña ñy ban 264 Cã ý muèn nãi ®Õn ®¹i héi c«ng nh©n toµn n­íc §øc do Svai-x¬ vµ PhrÝt-se l©m thêi Liªn minh ngoµi Ba-cu-nin cßn cã Brèt-x¬, §uy-van, Hª-ta, Pe-r«n, triÖu tËp ngµy 26 th¸ng ChÝn 1868 t¹i BÐc-lin víi sù ®ång ý cña héi nghÞ toµn Da-goãc-xki vµ I.Ph.BÕch-c¬. Ngµy 29 th¸ng M­êi mét 1868 I.Ph.BÕch-c¬ ®· thÓ cña Liªn ®oµn L¸t-xan häp ë H¨m-buèc (xem chó thÝch 226). Dù ®¹i héi göi cho Tæng Héi ®ång b¶n c­¬ng lÜnh vµ ®iÒu lÖ cña Liªn minh, sau ®ã Ýt l©u cã 206 ®¹i biÓu ®¹i diÖn cho h¬n 142 000 c«ng nh©n, chñ yÕu lµ cña c¸c thµnh «ng ®· ®o¹ n tuyÖt víi Ba-cu-nin. C¸c v¨n b¶n nµy ®­îc ®äc t¹i phiªn häp cña phè miÒn B¾c n­íc §øc. C¸c héi c«ng nh©n gia nhËp tæ chøc Nu-ren-be do Héi ®ång ngµy 15 th¸ng Ch¹p 1868. Ngay h«m ®ã, M¸c ®· göi c¸c v¨n b¶n Bª-ben vµ LÝp-nÕch l·nh ®¹o nãi chung kh«ng ®­îc cö ®¹i diÖn ®Õn ®¹i héi nµy. §¹i héi BÐc-lin ®­a ®Õn kÕt qu¶ lµ mét sè c«ng ®oµn theo kiÓu tæ chøc bÌ nµy cho ¡ng-ghen yªu cÇu nªu nh÷ng nhËn xÐt phª ph¸n cña m×nh. Ngµy 18 ph¸i cña c¸c phÇn tö L¸t-xan ®· ®­îc thµnh lËp vµ hîp nhÊt thµnh mét tæng th¸ng Ch¹p ¡ng-ghen thùc hiÖn xong yªu cÇu ®ã, ngµy 22 th¸ng Ch¹p b¶n dù liªn ®oµn do Svai-x¬ ®øng ®Çu. Tæ chøc nµy hoµn toµn phô thuéc vµo Tæng héi th¶o bøc th­ tr¶ lêi cho Liªn minh d­íi h×nh thøc mét th«ng tri do M¸c so¹n c«ng nh©n §øc. th¶o cã chó träng ®Õn nh÷ng lêi nhËn xÐt cña ¡ng-ghen, ®· ®­îc H.I-ung ®äc t¹i phiªn häp cña Tæng Héi ®ång vµ ®­îc th«ng qua víi mét vµi thay ®æi nhá. M¸c phª ph¸n kÞch liÖt Svai-x¬ vÒ viÖc «ng ta ®· tæ chøc mét ®¹i héi nh­ vËy dÉn ®Õn sù chia rÏ c¸c c«ng ®oµn c«ng nh©n ë §øc vµ vÒ b¶n ®iÒu lÖ th«ng B¶n th«ng tri ngµy 22 th¸ng Ch¹p 1868 cña Tæng Héi ®ång ®­îc göi cho tÊt c¶ qua trong ®¹i héi ®ã m©u thuÉn nghiªm träng víi c¸c môc tiªu vµ tÝnh chÊt c¸c chi bé cña Héi nh­ mét th«ng b¸o mËt, lÇn ®Çu tiªn ®­îc ®¨ng vµo n¨m 1872 cña phong trµo c«ng ®oµn. – 457.
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 900 901 chó thÝch chó thÝch trong b¶n th«ng tri mËt cña Tæng Héi ®ång "C¸i gäi lµ nh÷ng sù ph©n liÖt trong cña b¶n b¸o c¸o ®· bÞ thÊt l¹c. –463. Quèc tÕ" (xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng Nga, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh 271 TrÝch lêi cña Han-®¬-man t¹i phiªn häp cña nghÞ viÖn liªn hîp thø nhÊt trÞ quèc gia M¸t-xc¬-va, 1961, t.18) do M¸c vµ ¡ng-ghen so¹n th¶o; hiÖn cßn ngµy 8 th¸ng S¸u 1847. Xem "Preu  esn Erster Reichstg". Th.7, Berlin 1847, gi÷ ®­îc mét sè b¶n th¶o v¨n kiÖn nµy víi nh÷ng c¸ch viÕt kh¸c nhau chót Ýt s.55 ("Quèc héi Phæ thø nhÊt" PhÇn 7, BÐc-lin, 1847, tr.55). – 465. (hai b¶n th¶o cña M¸c; b¶n th¶o ngµy 22 th¸ng Ch¹p 1868 vµ b¶n th¶o thø hai kÌm theo bøc th­ cña «ng göi cho I-ung ngµy 6 th¸ng T¸m 1870; hai b¶n sao b¶n 272 ¸ m chØ nh÷ng lêi cña bé tr­ëng néi vô Phæ R«-khèp trong bøc th­ ngµy 15 th¶o; mét do I-ung chÐp, mét do §uy-p«ng vµ ¡ng-ghen chÐp). – 460. th¸ng Giªng 1838 göi nh©n d©n thµnh phè En-bin-g¬ v× hä tá ý kh«ng hµi lßng vÒ viÖc ®uæi b¶y gi¸o s­ ho¹t ®éng chèng ®èi ra khái Quèc héi Han-n«- 268 "Rules of the International Working Men's Associtation". London, 1867 v¬. R«-khèp viÕt: "Ng­êi thÇn d©n ph¶i phôc tïng c¸c vÞ vua vµ quèc v­¬ng ("§iÒu lÖ H éi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ". Lu©n §«n, 1867). – 461. cña m×nh vµ víi trÝ tuÖ thiÓn cËn cña m×nh kh«ng nªn cè xen vµo c«ng viÖc 269 B¶n nghÞ quyÕt chèng Liªn ®oµn hßa b×nh vµ tù do, mét tæ chøc hßa b×nh cña nh÷ng ng­êi ®øng ®Çu nhµ n­íc". – 469. chñ nghÜa – t­ s¶n, ®· ®­îc §¹i héi Bruy-xen cña Quèc tÕ häp ngµy 12 th¸ng 273 Sau khi nhËn ®­îc bøc th­ ngµy 22 th¸ng Ch¹p 1868 cña Tæng Héi ®ång ChÝn 1868 th«ng qua nh©n nhËn ®­îc giÊy mêi Quèc tÕ tham dù ®¹i héi cña (xem tËp nµy, tr.460-462) tõ chèi kÕt n¹p Liªn minh d©n chñ x· héi chñ nghÜa Liªn ®oµn ë BÐc-n¬ th¸ng ChÝn 1868. Liªn ®oµn ®· göi giÊy mêi nµy theo s¸ng kiÕn nh­ mét tæ chøc quèc tÕ ®éc lËp vµo Quèc tÕ, ngµy 27 th¸ng T¸m 1869 ban cña Ba-cu-nin, mét uû viªn ñy ban trung ­¬ng cña Liªn ®oµn vµ lµ ng­êi cè lµm cho th­êng vô trung ­¬ng Liªn minh l¹i göi th­ cho Tæng Héi ®ång tuyªn bè s½n Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ phô thuéc vµo Liªn ®oµn t­ s¶n nµy. sµng gi¶i t¸n Liªn minh quèc tÕ nÕu Tæng Héi ®ång t¸n thµnh c­¬ng lÜnh cña B¶n nghÞ quyÕt cña §¹i héi Bruy-xen ®· chØ râ mét khi ®· cã Héi liªn hiÖp nã vµ tiÕp nhËn c¸c chi héi ®Þa ph­¬ng cña Liªn minh vµo Quèc tÕ. c«ng nh©n quèc tÕ th× sù tån t¹i cña c¸i Liªn ®oµn hßa b×nh chñ nghÜa m­u Bøc th­ nµy lµ th­ tr¶ lêi cña Tæng Héi ®ång cho bøc th­ thø hai cña Liªn toan l·nh ®¹o phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ, lµ thõa. Liªn ®oµn ®­îc ®Ò nghÞ minh. Sau khi ®· th¶o xong, M¸c ®­a cho ¡ng-ghen gãp ý kiÕn vµ bøc th­ ®· s¸p nhËp vµo Héi, cßn c¸c ®oµn viªn Liªn ®oµn th× gia nhËp vµo c¸c chi bé cña ®­îc nhÊt trÝ th«ng qua trong phiªn häp ngµy 9 th¸ng Ba 1869 cña Héi ®ång. Héi. – 462. V¨n b¶n bøc th­ ®­îc c¸c bÝ th­ th«ng tÊn th«ng b¸o bÝ mËt cho tÊt c¶ c¸c chi 270 "B¸o c¸o vÒ c¸c héi cã tÝnh chÊt ph­êng héi cña thî má ë c¸c má than vïng bé cña Héi. LÇn ®Çu tiªn v¨n kiÖn nµy ®­îc ®¨ng n¨m 1872 trong th«ng tri D¾c-den " do ¡ng-ghen so¹n th¶o theo yªu cÇu cña M¸c dùa trªn c¸c tµi liÖu mËt cña Tæng Héi ®ång "C¸i gäi lµ nh÷ng sù ph©n biÖt trong Quèc tÕ" do M¸c vµ ¡ng-ghen so¹n th¶o. HiÖn cßn gi÷ ®­îc mét sè b¶n th¶o v¨n kiÖn ®ã víi cña nh÷ng thî má D¾c-den ë Lu-gau, Ni-®¬-Viu-r¬-snÝt vµ £n-xnhÝt, nh÷ng nh÷ng c¸ch tr×nh bµy kh¸c ®«i chót (hai b¶n nh¸p cña M¸c b»ng tiÕng Anh vµ ng­êi nµy göi ®¬n cho Tæng Héi ®ång vµ cho riªng M¸c xin gia nhËp Quèc tÕ. tiÕng Ph¸p, b¶n th¶o hoµn chØnh cña M¸c b»ng tiÕng Ph¸p, b¶n sao b»ng B¸o c¸o do ¡ng-ghen viÕt b»ng tiÕng Anh ®· ®­îc M¸c ®äc t¹i phiªn häp tiÕng Ph¸p do mét ng­êi nµo ®ã chÐp l¹i vµ ®­îc M¸c söa). Ngoµi ra, néi dung ngµy 23 th¸ng Hai 1869 cña Tæng Héi ®ång. Héi ®ång quyÕt ®Þnh ®¨ng b¶n chÝnh cña v¨n kiÖn nµy ®· ®­îc M¸c ®Ò cËp ®Õn trong bøc th­ cña «ng göi cho b¸o c¸o b»ng tiÕng Anh vµ b¶n dÞch tiÕng §øc. Tãm t¾t b¶n b¸o c¸o ®­îc tr×nh ¡ng-ghen ngµy 5 th¸ng Ba 1869. LÇn xuÊt b¶n nµy lÊy b¶n th¶o hoµn chØnh bµy trong bµi t­êng thuËt vÒ cuéc häp cña Tæng Héi ®ång ®¨ng trªn b¸o "Bee- cña M¸c, cã ®èi chiÕu víi b¶n in n¨m 1872 lµm c¬ së. – 472. Hive"sè 385, ngµy 27 th¸ng Hai 1869. C¸c tê b¸o Anh kh¸c mµ M¸c cã göi bµi nh­ "Times", "Daily News", "The Morning Adver tiser" ("Ng­êi ®­a tin buæi 274 §iÒu 2 b¶ n c­¬ng lÜnh cña Liªn minh cßn cã trong b¶n c­¬ng lÜnh do Ba-cu- s¸ng") ®· tõ chèi ®¨ng v¨n kiÖn nµy. §Çu th¸ng Ba 1869 M¸c ®Ých th©n dÞch nin ®Ò ra trong ®¹i héi cña Liªn ®oµn hßa b×nh vµ tù do ë BÐc-n¬ th¸ng ChÝn b¶n th¶o cña ¡ng-ghen sang tiÕng §øc vµ ®¨ng trªn c¸c b¸o "Social – Demokrat" sè 1868. Bøc th­ nµy ®· ®­a l¹i kÕt qu¶ lµ th¸ng T­ 1869 ®iÒu kho¶n ®ã ®· thay 33, ngµy 17 th¸ng Ba 1869, "Demokratisches Wochenblatt" sè 12, ngµy 20 th¸ng Ba ®æi nh­ sau; "H éi tr­íc hÕt ®Êu tranh ®Ó tiªu diÖt hoµn toµn vµ triÖt ®Ó c¸c 1869 vµ "Zukunft" sè 67 vµ 68, ngµy 20 vµ 21 th¸ng Ba 1869; nguyªn b¶n tiÕng Anh
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 902 903 chó thÝch chó thÝch g iai cÊp vµ lµm cho mäi nam n÷ c¸ nh©n ®­îc b×nh ®¼ng vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ dµi ®Õn th¸ng B¶y 1869 vÒ vÊn ®Ò t« nh­îng ®­êng s¾t nh©n dÞp nghÞ viÖn BØ th«ng qua ®¹o luËt quy ®Þnh chØ cã thÓ chuyÓn nh­îng quyÒn t« nh­îng khi vµ x· héi". – 473. ®­îc chÝnh phñ cho phÐp; ®¹o luËt nµy ®­îc th«ng qua cÊp tèc, nh»m chèng l¹i sù 275 T¹i phiªn häp ngµy 20 th¸ng T­ 1869 cña Tæng Héi ®ång, ng­êi ta ®· ®äc b¶n bµnh tr­íng vÒ kinh tÕ cña Ph¸p ®ang cè chiÕm ®o¹t c¸c ®­êng s¾t cña BØ. – 477 th«ng b¸o tØ mØ cña Chñ tÞch Héi ®ång liªn ®oµn BØ Hin-x¬, ng­êi ®­îc cö ®Õn tËn n¬i x¶y ra sù viÖc ®Ó ®iÒu tra t­êng tËn nh÷ng cuéc tµn s¸t ®Ém m¸u nh÷ng 280 M¸c nh¾c ®Õn cuéc tµn s¸t ®Ém m¸u ë Ai-r¬, thèng ®èc thuéc ®Þa Anh ë T©y Ên, ng­êi b·i c«ng ë Xª-ren vµ Phram-ri (BØ) th¸ng T­ 1869, M¸c ®­îc giao tr¸ch ®¶o Gia-mai-ca, ®èi víi cuéc khëi nghÜa th¸ng M­êi 1865 cña nh÷ng ng­êi da nhiÖm thay mÆt Tæng Héi ®ång th¶o b¶n kh¸ng nghÞ nh÷ng hµnh ®éng tµn ®en. Hµnh ®éng cña Ai-r¬ ®· g©y nªn sù phÉn né m¹nh mÏ cña d­ luËn x· héi Anh vµ b¹o cña chÝnh quyÒn BØ. V¨n b¶n lêi kªu gäi göi c«ng nh©n ch©u ¢u vµ Mü ChÝnh phñ Anh ®· buéc ph¶i c¸ch chøc thèng ®èc cña y. – 477. ®­îc «ng viÕt b»ng tiÕng Anh vµ tiÕng Ph¸p vµ ®äc trong phiªn häp ngµy 4 281 Kh«ng ba o l©u sau cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n BØ n¨m 1830 vµ BØ t¸ch khái Hµ th¸ng N¨m 1869 cña Tæng Héi ®ång. Héi ®ång ®· quyÕt ®Þnh ®¨ng vµ phæ Lan, nghÞ ®Þnh th­ cña Héi nghÞ Lu©n §«n gi÷a n¨m c­êng quèc (Anh, Ph¸p, Nga, ¸o, biÕn lêi kªu gäi nµy. V¨n b¶n lêi kªu gäi b»ng tiÕng Anh ®­îc ®¨ng riªng Phæ) häp vµo th¸ng Giªng 1831 ®· tuyªn bè BØ lµ n­íc trung lËp. – 478. thµnh truyÒn ®¬n "The Belgian Massacres..."; v¨n b¶n b»ng tiÕng Ph¸p ®­îc ®¨ng trªn nhiÒu tê b¸o: "Internationale" sè 18, ngµy 15 th¸ng N¨m 1869, 282 Tõ "tu-ghi" lµ tªn gäi mét gi¸o ph¸i hiÕu s¸t ë Ê n §é, c¸c tÝn ®å ph¸i nµy "LibertÐ" sè 99, ngµy 16 th¸ng N¨m 1869, "EgalitÐ" sè 18, ngµy 22 th¸ng N¨m tiÕn hµnh nh÷ng cuéc giÕt ng­êi theo nghi thøc, trong v¨n häc ch©u ¢u thÕ kû 1869; b¶n tiÕng §øc do Õch-ca-ri-ót dÞch ®­îc ®¨ng trªn tê "Demokratisches XIX tõ nµy trë thµnh tªn th«ng dông ®Ó chØ nh÷ng kÎ ¨n c­íp vµ giÕt ng­êi Wochenblatt" sè 21, ngµy 22 th¸ng N¨m 1869 vµ t¹p chÝ "Vorbote" sè 6, th¸ng chuyªn nghiÖp. – 479. S¸u 1869. 283 TrÝch lêi §en-phèt, ®¹i biÓu nghÞ viÖn BØ, trong phiªn häp cña nghÞ viÖn " L'Internationale " ("Quèc tÕ") – tuÇn b¸o BØ, c¬ quan cña c¸c chi bé BØ cña ngµy 1 th¸ ng Ba 1848 tr¶ lêi ý kiÕn cho r»ng nh÷ng t­ t­ëng cña c¸ ch m¹ng Quèc tÕ, xuÊt b¶n ë Bruy-xen víi sù tham gia trùc tiÕp cña §¬ P¸p-p¬ tõ n¨m Ph¸p n¨m 1848 ®ang bay ®i kh¾p thÕ giíi. – 480. 1869 ®Õn n¨m 1873. B¸o ®· ®¨ng nhiÒu v¨n kiÖn cña Quèc tÕ. 284 Lêi kªu gäi cña Tæng Héi ®ång göi Liªn ®oµn c«ng nh©n toµn quèc (xem chó thÝch 242) do M¸c viÕt vµ ®äc trong phiªn häp ngµy 11 th¸ng N¨m cña " L' Ð galitÐ " ("B×nh ®¼ng") – tuÇn b¸o Thôy SÜ, c¬ quan cña Liªn ®oµn vïng Tæng Héi ®ång nh©n cã sù ®e do¹ x¶y ra chiÕn tranh gi÷a Anh vµ Mü mïa thuéc hÖ ng«n ng÷ la-tinh cña Quèc tÕ, xuÊt b¶n ë Gi¬-ne-v¬ b»ng tiÕng Ph¸p xu©n n¨m 1869. M¸c ®· dÉn th­ tr¶ lêi cña Chñ tÞch Liªn ®oµn c«ng nh©n tõ th¸ng Ch¹p 1868 ®Õn th¸ng Ch¹p 1872. – 475. toµn quèc Xin-vÝt trong b¸o c¸o cña Tæng Héi ®ång tr­íc §¹i héi Ba-l¬ (xem 276 Cã ý nãi ®Õn c¸c sù kiÖn ë S¸c-l¬-roa (BØ) th¸ng Ba 1868. Xem tËp nµy, tËp nµy, tr.517-518). V¨n b¶n tiÕng Anh cña lêi kªu gäi ®­îc ®¨ng thµnh tr.436-439. – 475. truyÒn ®¬n "Address to the National Labour Union of the United States", cßn ®¨ng trªn b¸o "Bee-Hive" sè 396, ngµy 15 th¸ng N¨m 1869; lêi kªu gäi b»ng 277 Nh­ §¬ P¸p-p¬ ®· viÕt th­ cho M¸c ngµy 31 th¸ng N¨m 1869 cho biÕt khi tiÕng §øc ®¨ng trªn b¸o "Demokratisches Wochenblatt" sè 21, ngµy 22 th¸ng ®¨ng bµi tiÕng Ph¸p trªn b¸o chÝ BØ, c¸c tªn Cam-p¬, PiÕc-mª vµ hoµng tö N¨m 1869 vµ t¹p chÝ "Vorbote" sè 8, th¸ng T¸m 1869. – 482. Phl¨ng-®r¬ ®· bÞ xãa bá do sî bÞ kiÓm duyÖt vµ thay b»ng c¸c tõ "nh÷ng nh©n vËt cao cÊp ë BØ". – 476. 285 Trong nguyªn b¶n lµ "shoddy aristocrast"; "shoddy" – Lo¹i x¬ v¶i kh«ng cã t¸c dông g× vµ hoµn toµn kh«ng cã gi¸ trÞ khi nµo ch­a t×m ra biÖn ph¸p chÕ 278 L es sommations prÐalables " ("Nh÷ng yªu cÇu ®Çu tiªn ®ßi gi¶i t¸n") – hiÖu lÖnh ph¸t 3 lÇn cña chÝnh quyÒn ®ßi ®¸m ®«ng ph¶i gi¶i t¸n, sau ®ã cã thÓ biÕn l¹i. ë M ü tõ "shoddy aristocrast" chØ nh÷ng ng­êi lµm giµu nhanh nhê dïng vò lùc, do luËt cña nhiÒu n­íc t­ s¶n quy ®Þnh. – 477. chiÕn tranh. –484 . 279 §©y lµ nãi vÒ c¸c cuéc th­¬ng l­îng Ph¸p – BØ b¾t ®Çu tõ th¸ng Hai vµ kÐo 286 T¸c phÈm cña C.M¸c "Ngµy 18 th¸ng S­¬ng mï cña Lu-i B«-na-p¸c-t¬"
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 904 905 chó thÝch chó thÝch v iÕt n¨m 1852 (xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt "Ngµy m­êi t¸m th¸ng S­¬ng mï cña Lu-i-B«-na-p¸c-t¬" thµnh s¸ch d­íi b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.8, tr.141-277) t¸i b¶n ë H¨m-buèc h×nh thøc sè ®Çu tiªn cña "t¹p chÝ kh«ng ®Þnh kú" "Revolution". – 486. th¸ng B¶y 1869. 288 V.Huy-g« "NapolÐon le Petit. 2 Ðd., Londres, 1852. B¸o chÝ t­ s¶n cè t×nh kh«ng nh¾c ®Õn viÖc t¸i b¶n quyÓn "Ngµy 18 th¸ng S­¬ng VÒ t¸c phÈm cña Pru-®«ng "Cuéc ®¶o chÝnh", xem chó thÝch 47. – 487. mï cña Lu-i B«-na-p¸c-t¬", cßn b¸o "Volksstaat" m·i ®Õn ngµy 16 th¸ng Ba 1870 míi ®¨ng tin quyÓn s¸ch t¸i b¶n, ®ång thêi ®¨ng lêi nãi ®Çu cña nã. Lêi nãi 289 Xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ ®Çu nµy còng ®­îc ®¨ng l¹i trong lÇn t¸i b¶n thø ba n¨m 1885 do ¡ng-ghen quèc gia, Hµ Néi, 1993 , t.8, tr.277. – 487. biªn tËp. Th¸ng Giªng 1891 b¶ n dÞch tiÕng Ph¸p lêi nãi ®Çu ®­îc ®¨ng trªn 290 J.B.A.Charras. "Histoire de la campagne de 1815. Waterloo". Bruxelles, b¸o "Le Socialiste" ("N g­êi x· héi chñ nghÜa"), c¬ quan cña §¶ng c«ng nh©n 1857 (J.B.A. Sa-r¸t "LÞch sö chiÕn dÞch n¨m 1815. Oa-tÐc-l«". Bruy-xen, Ph¸p; trong n¨m ®ã lêi nãi ®Çu cßn ®¨ng trong quyÓn s¸ch nãi trªn xuÊt b¶n ë 1857). – 488. Li-l¬. Lêi nãi ®Çu nµy lÇn ®Çu tiªn ®­îc ®¨ng b»ng tiÕng Nga trong t¸c phÈm cña M¸c "ngµy 18 th¸ng S­¬ng mï cña Lu-i B«-na-p¸c-t¬" xuÊt b¶n lÇn thø 291 J.C.L Simode de Sismondi. " Ð tudes sur l'Ðconomie politique". T.I, Paris, nhÊt b»ng tiÕng N ga n¨m 1894 ë Gi¬-ne-v¬. 1837, p.35. (J.C.L. Xi-m«ng ®ê Xi-xm«n-®i "Kh¸i niÖm vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ". T.I, Pa-ri, 1837, tr.35). – 488. " Der Volksstaat " ("Nhµ n­íc nh©n d©n") – c¬ quan trung ­¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ – x· héi §øc, xuÊt b¶n ë Lai-pxÝch tõ ngµy 2 th¸ng M­êi 1869 292 B¶n tiÓu sö tãm t¾t " C¸c M¸c " nµy ®­îc viÕt trªn c¬ së bµi viÕt ®Çu tiªn ®Õn ngµy 29 th¸ng ChÝn 1876 hai kú mét tuÇn, tõ th¸ng B¶y 1873 – ba kú. Tê cña ¡ng-ghen cuèi th¸ng B¶y 1868 cho tê v¨n häc §øc "Die Gartenlaube" b¸o ph¶n ¸nh nh÷ng quan ®iÓm cña trµo l­u c¸ch m¹ng trong phong trµo c«ng ("Qu¸n giã") nh­ng ba n biªn tËp kh«ng ®¨ng. Th¸ng B¶y 1869 ¡ng-ghen söa nh©n §øc. Do cã tiÕng nãi c¸ch m¹ng, dòng c¶m, tê b¸o th­êng bÞ chÝnh l¹i vµ göi ®¨ng trªn b¸o "Zukunft" sè 185, ngµy 2 th¸ng T¸m 1869. B¶n tiÓu quyÒn vµ c¶nh s¸t h·m h¹i. Thµnh phÇn ban biªn tËp b¸o lu«n lu«n bÞ thay sö ®Çu tiªn nµy cña M¸c, do ¡ng-ghen viÕt, cßn ®­îc V.L Ýp-nÕch ®¨ ng trªn "Demokratisches Wochenblatt" sè 34, Beilage, ngµy 21 th¸ng T¸m 1869, khi ®æi khi c¸c biªn tËp viªn bÞ b¾t, nh­ng V.LÝp-nÕch vÉn n¾m quyÒn l·nh ®¹o ®¨ng V.LÝp-nÕch ®· bá qua mét ®o¹n quan träng ®Ò cËp ®Õn viÖc L¸t-xan chung. A.Bª-ben, gi¸m ®èc c¬ quan xuÊt b¶n ë tê "Volksstaat" gi÷ mét vai trß kh«ng ph¶i lµ nhµ t­ t­ëng ®Æc s¾c, ®· vay m­în cña M¸c néi dung c¸c t¸c quan träng trong tê b¸ o. phÈm cña m×nh vµ tÇm th­êng hãa c¸c t¸c phÈm cña M¸c. – 489. Ban biªn tËp b¸o quan hÖ chÆt chÏ víi M¸c vµ ¡ng-ghen; ngµy tõ khi tê 293 Cã ý nãi ®Õn Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n – tæ chøc céng s¶n quèc tÕ b¸o míi thµnh lËp, hai «ng ®· céng t¸c víi b¸o. Coi träng b¸o "Volksstaat" ®Çu tiªn cña giai cÊp v« s¶n, ®­îc thµnh lËp vµo th¸ng S¸u 1847 ë Lu©n §«n M¸c vµ ¡ng-ghen th­êng xuyªn gióp ®ì ban biªn tËp, ch¨m chó theo dâi ho¹t d­íi sù l·nh ®¹o cña M¸c vµ ¡ng-ghen. Nh÷ng c­¬ng lÜnh vµ nguyªn t¾ c tæ ®éng cña b¸o vµ phª b×nh ®Ó uèn n¾n ®­êng lèi cña nã. M Æc dï cã nh÷ng sai chøc cña Liªn ®oµn ®· ®­îc th¶o ra víi sù tham gia trùc tiÕp cña M¸c vµ ¡ng- lÇm lÎ tÎ, b¸o "Volksstaat" vÉn lµ mét trong nh÷ng tê b¸o c«ng nh©n ­u tó ghen. Theo ñy nhiÖm cña ®¹i héi lÇn thø hai cña Liªn ®oµn (ngµy 29 th¸ng cña nh÷ng n¨m 70 thÕ kû XIX. – 486. M­êi mét – ngµy 8 th¸ng Ch¹p 1847) - ®¹i héi nhÊt trÝ th«ng qua nh÷ng nguyªn t¾c cña chñ nghÜa céng s¶n khoa häc do M¸c vµ ¡ng-ghen v¹ch ra, - 287 "Die Revolution " ("C¸ch m¹ng") – t¹p chÝ céng s¶n chñ nghÜa ra hµng tuÇn, hai «ng ®· viÕt b¶n c­¬ng lÜnh "Tuyªn ng«n cña §¶ng céng s¶n", c«ng bè vµo do I.V©y-®¬-mai-¬, b¹n cña M¸c vµ ¡ng-ghen, uû viªn Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi th¸ng Hai 1848 (xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt céng s¶n, xuÊt b¶n ë Niu Oãc n¨m 1852, M¸c vµ ¡ng-ghen ®· ®ång ý th­êng b¶n Sù thËt, Hµ Néi, 1987, t.4, tr.563-613). xuyªn céng t¸c víi t¹p chÝ. I.V©y-®¬-mai-¬ chØ xuÊt b¶n ®­îc 2 sè t¹p chÝ ra hµng tuÇn vµo th¸ng Giªng 1852, sau ®ã ph¶i ®×nh b¶n v× gÆp nh÷ng khã Khi c¸ch m¹ng Ph¸p míi bïng næ ñ y ban trung ­¬ng cña Liªn ®oµn ë kh¨n vÒ vËt chÊt. Th¸ng N¨m 1852, V©y-®¬-mai-¬ cho in t¸c phÈm cña M¸c
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 906 907 chó thÝch chó thÝch cña c¶nh s¸t vµ viÖc c¸c thµnh viªn Liªn ®oµn bÞ b¾t ®· lµm cho Liªn ®oµn L u©n §«n cuèi th¸ng Hai 1848 ®· giao quyÒn l·nh ®¹o Liªn ®oµn cho ñ y ban nh÷ng ng­êi céng s¶n thùc sù ®×nh chØ ho¹t ®éng ë §øc vµo th¸ng N¨m 1851. khu vùc Bruy-xen do M¸c ®øng ®Çu. Sau khi M¸c bÞ trôc xuÊt khái Bruy-xen, Ngµy 17 th¸ng M­êi mét 1852, kh«ng bao l©u sau khi x¶y ra vô ¸n nh÷ng ®Çu th¸ng Ba trô së ñ y ban trung ­¬ng míi ®ãng t¹i Pa-ri, n¬i M¸c chuyÓn ng­êi céng s¶n ë Khuªn, theo ®Ò nghÞ cña M¸c, Liªn ®oµn ®· tuyªn bè gi¶i ®Õn. ¡ng-ghen còng ®­îc bÇu vµo ñ y ban trung ­¬ng. t¸n, nh­ng c¸c thµnh viªn Liªn ®oµn vÉn tiÕp tôc ho¹t ®éng ®µo t¹o c¸n bé Vµo h¹ tuÇn th¸ng Ba - ®Çu th¸ng T­ 1848 M¸c, ¡ng-ghen vµ mÊy tr¨m c«ng cho nh÷ng cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng sau nµy. nh©n §øc, phÇn lín lµ thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n, ®· trë vÒ Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n ®· ®ãng vai trß lÞch sö lín lao lµ tr­êng tæ quèc ®Ó tham gia cuéc c¸ch m¹ng võa míi bïng næ ë §øc. Trong cuéc c¸ch häc cña c¸c nhµ c¸ch m¹ng v« s¶n, mÇm mèng cña ®¶ng v« s¶n, tiÒn th©n cña m¹ng nµy, c­¬ng lÜnh hµnh ®éng chÝnh trÞ cña Liªn ®oµ n nh÷ng ng­êi céng Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ. – 489. s¶n lµ b¶n "Nh÷ng yªu s¸ch cña §¶ng céng s¶n ë §øc" (xem C.M¸c vµ 294 Cã ý nãi ®Õn t¸c phÈm cña C.M¸c "Gãp phÇn phª ph¸n khoa kinh tÕ chÝnh Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, trÞ häc" (xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n 1993, t.5, tr.11-13) do M¸c vµ ¡ng-ghen v¹ch ra vµo cuèi th¸ng Ba. Lóc bÊy chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.13, tr.9-225). – 490. giê tê "Neue Rheinsche Zeitung" do M¸c biªn tËp lµ trung t©m l·nh ®¹o vµ chØ ®¹o c¸c thµnh viªn Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n. 295 Cã ý nãi ®Õn thêi kú vua Phæ Phri-®rÝch – Vin-hem IV míi cÇm quyÒn (1840-1857) mµ giai cÊp t­ s¶n tù do ®· ®Æt rÊt nhiÒu hy väng. Song "kû Tuy thÊt b¹i cña c¸ch m¹ng còng ¶nh h­ëng lín ®Õn Liªn ®oµn nh÷ng nguyªn míi" hÕt søc ng¾n ngñi ®ã chØ ®­a ®Õn mét vµi nh­îng bé nhá cña giai ng­êi céng s¶n, nh­ng trong nh÷ng n¨m 1849-1850 Liªn ®oµn ®· tæ chøc l¹i cÊp t­ s¶n tù do. – 490. vµ tiÕp tôc ho¹t ®éng. Trong "Lêi kªu gäi cña Ban chÊp hµnh trung ­¬ng göi 296 §©y lµ nãi vÒ c¸c bµi b¸o cña M¸c nhan ®Ò "Nh÷ng cuéc tranh luËn cña héi Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n" do M¸c vµ ¡ng-ghen viÕt th¸ng Ba 1850 nghÞ d©n biÓu khãa 6" ®¨ng trªn "Rheinisches Zeitung" (xem C.M¸c vµ (xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ Néi, 1978, t.1, quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.7, tr.341-355) ®· tæng kÕt cuéc c¸ch m¹ng n¨m tr.40-115, 162-216). 1848-1849 vµ ®Ò ra nhiÖm vô thµnh lËp mét ®¶ng ®éc lËp cña giai cÊp v« s¶n; trong "Lêi kªu gäi" ®· ph¸t triÓn t­ t­ëng c¸ch m¹ng kh«ng ngõng. " Rheinisches Zeitung f ü r Poletik, Handel und Gewerbe " ("B¸o tØnh Ranh vÒ c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ, th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp") – tê nhËt b¸o ë Khuªn tõ Mïa hÌ n¨m 1850, nh÷ng sù bÊt ®ång nghiªm träng vÒ chiÕn l­îc ®· x¶y ngµy 1 th¸ng Giªng 1842 ®Õn ngµy 31 th¸ng Ba 1843. B¸o do c¸c ®¹i biÓu cña ra gay g¾t trong ñ y ban trung ­¬ng Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶ n. §a sè giai cÊp t­ s¶n vïng Ranh thµnh lËp, giai cÊp cã khuynh h­íng chèng ®èi chÝnh thÓ chuyªn chÕ Phæ. C¶ mét sè ng­êi theo ph¸i Hª-ghen trÎ còng ®­îc uû viªn ñ y ban trung ­¬ng do M¸c vµ ¡ng-ghen l·nh ®¹o ®· kiªn quyÕt ®Êu mêi vµo céng t¸c víi b¸o. Tõ th¸ng T­ 1842 M¸c céng t¸c víi "Rheinisches tranh chèng chiÕn l­îc bÌ ph¸i, phiªu l­u do ph¸i Vi-lÝch – S¸p-p¬ ®Ò ra vÒ Zeitung" vµ tõ th¸ng M­êi n¨m ®ã «ng trë thµnh mét biªn tËp viªn cña b¸o. viÖc ph¶i nhanh chãng ph¸t triÓn c¸ch m¹ng mµ kh«ng kÓ ®Õn nh÷ng quy luËt B¸o ®· ®¨ng c¸c bµi viÕt cña M¸c vµ ¡ng-ghen. Nhê cã sù biªn tËp cña M¸c, kh¸ch quan vµ t×nh h×nh chÝnh trÞ thùc tÕ ë §øc vµ c¸c n­íc kh¸c ë ch©u ¢u. tê b¸o ngµy cµng mang tÝnh chÊt d©n chñ c¸ch m¹ng râ rµng h¬n. ChÝnh phñ Ho¹t ®éng chia rÏ cña ph¸i Vi-lÝch – S¸p-p¬ ®· dÉn ®Õn viÖc c¾t ®øt quan hÖ ®· kiÓm duyÖt g¾t gao vµ sau ®ã ®×nh b¶n "Rheinisches Zeitung". – 490. víi ph¸i nµy vµo gi÷a th¸ng ChÝn 1850. Trong phiªn häp ngµy 15 th¸ng ChÝn 297 " Deutsche-Franzö sischer Jahrb ü cher " ("Niªn gi¸m Ph¸p – §øc") – xuÊt b¶n 1850 (xem C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n chÝnh b»ng tiÕng §øc ë Pa-ri do C.M¸c vµ A.Ru-g¬ biªn tËp. Niªn gi¸m chØ ra mét trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1993, t.8, tr.733-739), theo ®Ò nghÞ cña M¸c, ñ y ban sè kÐp ®Çu tiªn vµo th¸ng Hai 1844. Trong ®ã ®· ®¨ng c¸c t¸c phÈm cña trung ­¬ng ®· giao toµn quyÒn cho ñ y ban khu vùc Khuªn. Nh÷ng sù h·m h¹i C.M¸c "VÒ vÊn ®Ò Do-th¸i" vµ "Gãp phÇn phª ph¸n triÕt häc ph¸p quyÒn cña
nguon tai.lieu . vn
Chính trị học Báo chí - Truyền thông Xã hội học Giáo dục học Tâm lý học Lịch sử - Văn hoá Triết học Ngôn ngữ học Thư viện thông tin Văn học nước ngoài Ngư nghiệp Hành chính - Pháp luật Địa lý - Địa danh Văn học Việt nam Lịch sử Đảng CNXH - KH Tư Tưởng HCM Ngụ ngôn - Cổ tích Ca dao - Tục ngữ Hoá học Sinh học Y khoa - Dược Kinh tế học