Xem mẫu
- Hội thảo Văn hóa kinh doanh trong điều kiện kinh tế thị trường
216 định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI CỦA DOANH NGHIỆP
VIỆT NAM VỚI BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
Th.S. Lưu Thị Mai Thanh
Th.S. Đỗ Thị Hằng Nga
Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng
TÓM TẮT
Trong giai đoạn toàn cầu hóa hiện nay, vai trò trách nhiệm xã hội của doanh
nghiệp ngày càng quan trọng trong họat động kinh doanh. Trách nhiệm xã hội là
công cụ hữu hiệu để các doanh nghiệp nâng cao chất lượng, giá trị, tăng doanh
thu của doanh nghiệp; đồng thời nó cũng là công cụ giúp các doanh nghiệp phát
triển bền vững. Ở Việt Nam, vấn đề trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp còn khá
mới mẻ. Tuy nhiên, để phát triển bền vững các doanh nghiệp buộc phải tuân theo
những chuẩn mực về bảo vệ môi trường cũng như về an toàn lao động, …Vì vậy,
trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp trở thành một yêu cầu không thể thiếu của
các doanh nghiệp, phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững. Trong phạm vi bài viết
này, tác giả đề cập đến trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp Việt Nam với bảo vệ
môi trường; trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp nhằm giúp các doanh nghiệp Việt
Nam thực hiện tốt trách nhiệm xã hội của mình với môi trường.
Từ khóa: Trách nhiệm xã hội, doanh nghiệp, bảo vệ môi trường, đạo đức, kinh doanh
T
rong một thế giới công nghệ thông quả tích cực. Các doanh nghiệp muốn khẳng
tin ngày càng phát triển, xu hướng định được thương hiệu trên thị trường thì điều
toàn cầu hóa, quốc tế hóa trở thành mà họ hướng tới bây giờ là việc thực hiện
một tất yếu khách quan, mối quan hệ giữa tốt trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (CSR –
các nền kinh tế ngày càng mật thiết và gắn Corporate Social Responsibility).
bó, hoạt động giao lưu thương mại giữa các Khái niệm trách nhiệm xã hội của doanh
quốc gia ngày càng phát triển mạnh mẽ thì sự nghiệp xuất hiện vào những năm 1950 của
cạnh tranh giữa các doanh nghiệp cũng ngày thế kỷ XX. Nhưng mãi đến những năm 1990
càng gay gắt. Nếu như trước đây các công mới có các khái niệm “ doanh nghiệp có trách
ty dùng biện pháp đa dạng hóa mẫu mã sản nhiệm xã hội”, hoặc “ doanh nghiệp có đạo
phẩm, nâng cao chất lượng hàng hóa làm biện đức”. Có rất nhiều quan điểm khác nhau về
pháp cạnh tranh hữu hiệu để giành lợi thế trên trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, nhưng
thương trường; thì hiện nay, các công ty lại hiện nay một trong các định nghĩa được sử
chú ý tới việc xây dựng và phát triển thương dụng nhiều nhất đó là theo chuyên gia của
hiệu thông qua việc xây dựng văn hóa doanh Ngân hàng Thế giới (WB): “Trách nhiệm
nghiệp, đạo đức kinh doanh. Đây là một xã hội doanh nghiệp (Corporate Social
trong những giải pháp đang được các doanh Responsibility) là sự cam kết của doanh
nghiệp áp dụng và bước đầu đem lại hiệu nghiệp đóng góp vào sự phát triển kinh tế
- Th.S. Lưu Thị Mai Thanh - Th.S. Đỗ Thị Hằng Nga 217
bền vững, hợp tác cùng người lao động, gia Hoạt động sản xuất kinh doanh là nhóm
đình họ, cộng đồng và xã hội nói chung để cải hoạt động gây tác động tích cực và tiêu cực
thiện chất lượng cuộc sống cho họ, sao cho tới vấn đề môi trường và ngược lại môi trường
vừa tốt cho doanh nghiệp vừa ích lợi cho phát cũng góp phần tạo nên những thuận lợi hay
triển”1. Từ quan niệm đó có thể thấy trách khó khăn trong việc sản xuất kinh doanh.
nhiệm xã hội của doanh nghiệp thể hiện trên Nếu đòi hỏi hoạt động sản xuất kinh doanh
các phương diện sau: hoàn toàn không ảnh hưởng đến môi trường
- Đóng thuế đầy đủ thì chắc chắn sẽ không có bất kỳ một hoạt
động kinh tế nào xảy ra. Vấn đề cần quan tâm
- Đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho ở đây là mức độ tác động như thế nào (nguy
người lao động cơ gây hủy hoại, tàn phá môi trường; khả
- Bình đẳng trong đối xử với người lao năng hồi phục của môi trường; sự ảnh hưởng
động bất lợi so với hiệu quả đem lại…).
- Thực hiện tốt vấn đề vệ sinh, an toàn Trước hết, cần đánh giá sự tác động của
thực phẩm các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
- Bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng nghiệp đến môi trường:
- Thực hiện nghiêm túc vấn đề bảo vệ môi Về tác động tích cực
trường và tài nguyên thiên nhiên… Thứ nhất, trong chừng mực nhất định, hoạt
Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp đang là động kinh doanh của doanh nghiệp chẳng hạn
xu thế lớn mạnh trên thế giới, trở thành một như hoạt động du lịch có thể việc xây dựng
yêu cầu tất yếu đối với các doanh nghiệp các công viên vui chơi giải trí, công viên cây
muốn phát triển bền vững trong quá trình hội xanh, hồ nước nhân tạo, các làng văn hóa du
nhập. Ủy ban kinh tế thế giới về phát triển cho lịch... có thể tạo nên môi trường mới hay góp
rằng: trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp phần cải thiện môi trường.
là một cam kết kinh doanh nhằm cư xử có Thứ hai, hoạt động của doanh nghiệp tạo
đạo đức và đóng góp cho sự phát triển kinh tế điều kiện vật chất cho việc thực hiện các hoạt
cùng với việc nâng cao chất lượng cuộc sống động bảo vệ môi trường. Hoạt động kinh
của người lao động, gia đình của họ cũng như doanh sẽ tạo ra nguồn đóng góp cho ngân
chất lượng cuộc sống của cộng đồng xã hội sách nhà nước, là một nguồn tài chính quan
nói chung. trọng cho hoạt động bảo vệ môi trường. Một
Việt Nam đang trong quá trình hội nhập số lĩnh vực kinh doanh, như hoạt động nhập
ngày càng sâu với kinh tế khu vực và thế giới, khẩu và sản xuất thiết bị phục vụ công tác bảo
các doanh nghiệp Việt Nam cũng buộc phải vệ môi trường, có tác động tích cực cho việc
thực hiện nghiêm ngặt những quy định về giải quyết các vấn đề môi trường. Ví dụ như
trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp theo quy sự phát triển của công nghệ sinh học và gia
chuẩn quốc tế như Tiêu chuẩn trách nhiệm xã tăng thương mại các sảm phẩm của nó sẽ góp
hội SA 8000 và WRAP; Hệ thống quản trị môi phần tích cực giúp làm giảm áp lực lên khai
trường ISO 14000; Hệ thống quản lý an toàn thác và sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc
và sức khoẻ OHSAS 18001…trong đó phải thiên nhiên.
nói đến quy chuẩn về bảo vệ môi trường. Thứ ba, việc phát triển ngành công nghiệp
tái chế chất thải góp phần cải thiện chất lượng
1. Mr. NiGel Twose- WB tại Washington DC. USA -
Hội thảo quốc gia về Trách nhiệm xã hội của DN và
môi trường và giải quyết tình trạng ô nhiễm
khả năng cạnh tranh quốc gia, Hà Nội,12/2002. môi trường do chất thải.
- Hội thảo Văn hóa kinh doanh trong điều kiện kinh tế thị trường
218 định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Nhận thức được vấn đề trên, một số doanh các nhà cung cấp và đối tác để tái chế và xử
nghiệp có chiến lược phù hợp để vừa mang lý an toàn chất thải một cách thân thiện với
lại lợi nhuận cho doanh nghiệp, vừa bảo vệ môi trường, giảm khí thải trong quá trình vận
được môi trường. Điển hình đó là Công ty chuyển xuống khoảng 20%, sử dụng nguồn
TNHH Nhà Máy Bia Việt Nam (VBL). VBL nguyên liệu từ các nhà cung cấp nội địa…
luôn cho rằng trước hết, doanh nghiệp phải tự Gần đây, chương trình “1 phút tiết kiệm”
thân đặt ra trách nhiệm của mình đối với nhân
của VBL đã góp phần đáng kể trong việc nâng
viên, dân cư xung quanh nhà máy, môi trường
cao nhận thức của người dân trong việc bảo
sản xuất, môi trường thiên nhiên… Cụ thể,
vệ nguồn nước ở những nơi có nhà máy VBL
VBL luôn có nhiều định hướng đầu tư và cải
(TP.HCM, Tiền Giang và Đà Nẵng). Những
tiến trang thiết bị, kỹ thuật nhằm bảo vệ môi
cam kết đơn giản nhưng mang đến hiệu quả
trường, chẳng hạn giảm thiểu sử dụng nước
thiết thực như: khóa vòi nước khi đang đánh
và năng lượng trong sản xuất. Chương trình
răng, rửa tay, sử dụng máy giặt đúng công
Nhà Máy Xanh (Green Brewer) mà VBL đang
áp dụng đề ra mục tiêu giảm nhiệt năng tiêu suất, sử dụng nước trong lau chùi và tưới tiêu
thụ xuống 15% vào năm 2015. Đồng thời, hiệu quả… đã nhận được sự hưởng ứng tích
VBL cũng đang nỗ lực đạt tỉ lệ đẳng cấp thế cực từ cộng đồng. Cùng với nhân viên, đối
giới là 2,5 lít nước/1 lít bia. Việc giảm lượng tác, khách hàng của VBL, người dân ở nhiều
nước trong sản xuất xuống tỉ lệ này góp phần nơi đã “nhập cuộc” với cam kết cùng chung
tiết kiệm nước rất đáng kể so với tỉ lệ 3,6 lít tay bảo vệ nguồn nước.
nước/1 lít bia hiện nay. Trách nhiệm với xã hội là tạo ra phúc lợi
Song song đó, VBL luôn nỗ lực để đảm cho cộng đồng, và từ đó việc kinh doanh sẽ
bảo nước thải qua xử lý sẽ được trả trực tiếp mang ý nghĩa tốt đẹp hơn. Có thể thấy, những
vào nguồn nước công cộng của địa phương. đầu tư về khoa học kỹ thuật tiên tiến của VBL
Do vậy, công ty đã tiến hành đầu tư nâng vừa trực tiếp giữ gìn môi trường lao động sản
cấp các hệ thống xử lý nước thải đạt tiêu xuất, vừa mang lại lợi ích cho cộng đồng dân
chuẩn loại A ở 4 nhà máy đang hoạt động cư nơi các nhà máy hoạt động.
tại TP.HCM, Tiền Giang, Quảng Nam và Đà Về tác động tiêu cực
Nẵng với công suất xử lý hơn 30 triệu lít nước
thải/tháng, với kinh phí đầu tư khoảng 6 triệu Thứ nhất, hoạt động kinh doanh phát triển
đô la Mỹ. làm tăng nhu cầu khai thác các nguồn tài
nguyên thiên nhiên. Các nguồn tài nguyên
Quá trình xử lý nước thải thậm chí còn tạo
thiên nhiên là nguyên, nhiên, vật liệu trong
ra nhiều lợi ích, chẳng hạn khí metan sẽ được
hoạt động sản xuất, kinh doanh. Việc khai
sử dụng để làm chất đốt trong hệ thống nồi
thác quá mức tài nguyên thiên nhiên để đáp
hơi, giúp giảm thiểu mức tiêu thụ nhiên liệu.
ứng nhu cầu ngày càng cao của hoạt động
Bùn cặn kết tủa trong quá trình xử lý nước
sản xuất, kinh doanh có thể tạo ra những ảnh
thải cũng được thu gom và làm khô, dùng để
cung cấp cho nông dân địa phương làm phân hưởng bất lợi cho môi trường. Bên cạnh đó,
bón. với các hệ thống dây chuyền công nghệ cũ
thì việc sử dụng kém hiệu quả các nguồn tài
VBL cũng nỗ lực xây dựng những chương nguyên thiên nhiên là một hệ quả tất yếu.
trình mang tính xã hội hóa rộng rãi, nâng cao
nhận thức của nhân viên, tiếp đến là các đối Thứ hai, Hoạt động sản xuất, kinh doanh
tác kinh doanh và cuối cùng là nhân rộng ra phát triển cũng làm phát sinh nhiều yếu tố
cộng đồng xã hội. Công ty đã làm “xanh hóa” ảnh hưởng tới môi trường, nhất là vấn đề chất
hệ thống cung ứng bằng cách hợp tác với thải. Lượng chất thải công nghiệp này dễ gây
- Th.S. Lưu Thị Mai Thanh - Th.S. Đỗ Thị Hằng Nga 219
suy thoái, ô nhiễm môi trường xung quanh cơ và sinh vật không ngừng tăng cao. Nhiều
như môi trường đất, môi trường nước, môi nơi do các hộ dân nuôi trồng thuỷ sản ồ ạt,
trường không khí ảnh hưởng rất lớn tới sức thiếu quy hoạch, các khu chế biển thuỷ hải
khỏe của con người. sản đông lạnh không tuân theo quy trình kỹ
thuật đã gây ra nhiều tác động tiêu cực tới
Thứ ba, hoạt động kinh doanh trong hội
môi trường nước. Cùng với sự phát triển của
nhập kinh tế quốc tế có thể làm phát sinh
các làng nghề, hậu quả về môi trường do các
những vấn đề môi trường thông qua hoạt
hoạt động sản xuất làng nghề đưa lại cũng
động nhập khẩu những sản phẩm hàng hóa
ngày càng nghiêm trọng. Tình trạng ô nhiễm
không thân thiện với môi trường vào Việt
không khí, chủ yếu là do nhiên liệu sử dụng
Nam, trong đó có thể là những chất thải độc
trong các làng nghề là than, lượng bụi và khí
hại.
CO, CO2, SO2 thải ra trong quá trình sản xuất
Năm 2010, Bộ Tài Nguyên và Môi trường khá cao. Tuy nhiên, do sản xuất mang tính
công bố Báo cáo môi trường quốc gia, cho tự phát, hộ sản xuất sử dụng phương tiện thủ
thấy: Trong 5 năm qua, môi trường nước mặt công lạc hậu, chắp vá, mặt bằng sản xuất chật
ở hầu hết các đô thị và một số lưu vực sông chội, việc đầu tư xây dựng hệ thống xử lý
của Việt Nam đều bị ô nhiễm các chất hữu nước thải ít được họ quan tâm, ý thức bảo vệ
cơ và tình trạng này không ngừng gia tăng. môi trường sinh thái của người dân làng nghề
Tại hầu hết các sông, hồ, kênh, rạch trong nội còn kém. Bên cạnh đó chúng ta đang thiếu
thành của các thành phố, thị trấn lớn, hàm cơ chế quản lý, giám sát của các cơ quan
lượng các chất ô nhiễm hữu cơ đều vượt giới chức năng của Nhà nước, chưa có những
hạn tối đa cho phép từ 2 đến 6 lần. Điển hình chế tài đủ mạnh đối với những hộ làm nghề
là ô nhiễm tại lưu vực các sông gồm sông thủ công gây ô nhiễm môi trường, nên tình
Cầu, sông Nhuệ, sông Đáy, sông Đồng Nai đã trạng ô nhiễm môi trường tại các làng nghề
tới mức báo động. Nghiêm trọng nhất là lưu ngày càng trầm trọng và hiện nay đã ở mức
vực sông Đồng Nai, nguồn nước thuộc đoạn “báo động đỏ”. Hoạt động gây ô nhiễm môi
sông Sài Gòn- Đồng Nai hiện đang bị ô nhiễm trường sinh thái tại các làng nghề không chỉ
nặng, chất lượng nước mặt dùng cho sinh ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống, sinh hoạt
hoạt không đảm bảo, gây ảnh hưởng nghiêm và sức khoẻ của những người dân làng nghề
trọng đến sức khỏe cộng đồng. Nguyên nhân mà còn ảnh hưởng đến cả những người dân
chủ yếu gây ra tình trạng ô nhiễm này là do có sống ở vùng lân cận.
“trên 9.000 cơ sở sản xuất công nghiệp nằm
Sau nữa, chúng ta cũng cần đánh giá chất
phân tán, xen kẽ trong khu dân cư trên lưu
lượng môi trường và các vấn đề môi trường
vực sông Đồng Nai.
phát sinh, môi trường có thể tác động tích cực
Một thực trạng khác dẫn đến ô nhiễm và tiêu cực tới hoạt động sản xuất và kinh
nguồn nước được bắt nguồn từ các sản phẩm doanh của các doanh nghiệp:
thải của các doanh nghiệp, các hộ kinh doanh
trong các khu công nghiệp và các làng nghề. Về tác động tích cực
Ô nhiễm nước ở nông thôn và khu vực sản Thứ nhất, các thành phần môi trường, đặc
xuất nông nghiệp cũng rất nghiêm trọng, gần biệt là các nguồn tài nguyên, là một trong
75% số dân Việt Nam sinh sống ở nông thôn, những điều kiện để phát triển hoạt động sản
với cơ sở hạ tầng phần lớn lạc hậu, các chất xuất kinh doanh. Các nguồn tài nguyên đó là
thải của con người và gia súc không được nguyên liệu phục vụ hoạt động sản xuất. Tùy
xử lý, thấm xuống đất hoặc bị rửa trôi, làm vào nguồn tài nguyên ở từng vùng mà ở đó
cho tình trạng ô nhiễm nguồn nước về hữu sẽ phát triển những hoạt động sản xuất kinh
- Hội thảo Văn hóa kinh doanh trong điều kiện kinh tế thị trường
220 định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
doanh khác nhau. Chẳng hạn như ở Quảng vi xâm hại môi trường. Điển hình như vụ vi
Ninh, ngành công nghiệp khai thác than phát phạm pháp luật về môi trường của Công ty
triển bởi đây là nơi có nhiều mỏ than với trữ 7 Vedan (Đồng Nai) làm ảnh hưởng đến đời
lượng lớn... sống lâu dài của người dân mà không hề bị
xử lý hình sự.
Thứ hai, chất lượng môi trường phù hợp
sẽ bảo đảm cho hoạt động kinh doanh ổn Ba là, các cấp chính quyền chưa nhận thức
định và bền vững thông qua sự ổn định về đầy đủ và quan tâm đúng mức đối với công
chất lượng sức lao động, chất lượng nguồn tác bảo vệ môi trường, dẫn đến buông lỏng
nguyên, nhiên, vật liệu. quản lý, thiếu trách nhiệm trong việc kiểm
tra, giám sát về môi trường. Điển hình là sự
Về tác động tiêu cực
kiện Công ty Vedan bị bắt quả tang xả thẳng
Thứ nhất, chất lượng môi trường có thể nước thải chưa xử lý vào sông Thị Vải liên
làm phát sinh những chi phí cho hoạt động tục 14 năm, chỉ thực sự bị xử lý khi đã “giết
sản xuất, kinh doanh thông qua những vấn đề chết” dòng sông.
liên quan đến sức lao động, chi phí ngoại ứng
Bốn là, do nhận thức chưa thực sự đầy
đối với nguồn nguyên, vật liệu và làm tăng
đủ của các doanh nghiệp về trách nhiệm
giá thành sản phẩm từ đó làm giảm khả năng
xã hội nên đối với các doanh nghiệp có thị
cạnh tranh.
trường xuất khẩu, theo yêu cầu của đối tác
Thứ hai, chất lượng môi trường không bảo nước ngoài họ “buộc” phải thực hiện trách
đảm sẽ ảnh hưởng tới tính bền vững trong nhiệm xã hội. Một số doanh nghiệp vừa và
hoạt động kinh doanh. Những bất ổn này có nhỏ, họ chỉ hiểu trách nhiệm xã hội là “làm từ
thể là sự bất ổn về nguồn cung cho sản xuất thiện”. Một số khác cho rằng việc thực hiện
kinh doanh, những bất ổn phát sinh từ thiệt trách nhiệm xã hội sẽ làm tăng chi phí cho
hại do ô nhiễm môi trường gây ra cho các chủ doanh nghiệp, làm giảm khả năng cạnh tranh
thể kinh doanh. ban đầu mà chưa thấy ngay được lợi ích nên
Nguyên nhân của sự tác động tiêu cực là không muốn thực hiện.
do: Nhằm phát huy sự tác động tích cực và
Một là, hạn chế, bất cập của cơ chế, chính giảm thiểu những tác động tiêu cực của hoạt
sách, pháp luật về bảo vệ môi trường cũng động sản xuất kinh doanh của các doanh
như việc tổ chức, thực hiện các văn bản, quy nghiệp tới môi trường, chúng tôi đưa ra một
định pháp luật của các cơ quan chức năng tại số nhóm giải pháp sau:
Việt Nam. Thứ nhất, nhóm các giải pháp về nhận
Hai là, quyền hạn pháp lý của các tổ chức thức của doanh nghiệp: Các doanh nghiệp
bảo vệ môi trường, nhất là của lực lượng cảnh cần thay đổi nhận thức về bảo vệ môi trường
sát môi trường chưa thực sự đủ mạnh, nên đã nói chung và bảo vệ môi trường trong lĩnh
hạn chế hiệu quả hoạt động nắm tình hình, vực thương mại nói riêng, tiến tới thay đổi
phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn các hành vi hành vi của doanh nghiệp trong quá trình sản
vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường. Các xuất, kinh doanh..
cơ sở pháp lý, chế tài xử phạt đối với các - Giao cho VCCI phối hợp với các viện,
loại hành vi gây ô nhiễm môi trường và các các trường đại học tổ chức tập huấn cho lãnh
loại tội phạm về môi trường vừa thiếu, vừa đạo các doanh nghiệp về văn hóa doanh
chưa đủ mạnh, dẫn đến hạn chế tác dụng giáo nghiệp, đạo đức kinh doanh và trách nhiệm
dục, phòng ngừa, răn đe đối với những hành xã hội của doanh nghiệp. Đặc biệt nhấn mạnh
- Th.S. Lưu Thị Mai Thanh - Th.S. Đỗ Thị Hằng Nga 221
lợi ích đạt được nếu doanh nghiệp thực hiện Thứ hai, nhóm giải pháp nâng cao năng
tốt trách nhiệm xã hội khi tham gia vào nền lực tài chính của doanh nghiệp nhằm mục
kinh tế toàn cầu, đây chính là nền tảng để đích phát triển hoạt động của mình mà không
giúp doanh nghiệp phát triển bền vững. gây ảnh hưởng xấu tới môi trường. Ngoài ra
còn có kinh phí đầu tư cho việc bảo vệ môi
- Chính Phủ cần xây dựng các chương
trường.
trình trọng điểm, đề án quốc gia như thúc đẩy
chương trình vệ sinh, an toàn thực phẩm, bảo Thứ ba, nhóm giải pháp nhằm hoàn
vệ môi trường... để thông qua đó, các doanh thiện bộ máy quản lý môi trường tại doanh
nghiệp phải nỗ lực tham gia. Phát huy hơn nghiệp. Cụ thể là cần có kế hoạch đào tạo
nữa chế độ khen thưởng, ưu đãi đối với các nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn về
doanh nghiệp thực hiện tốt trách nhiệm xã môi trường nhằm áp dụng các quy định của
hội cũng như lên án, xử phạt và có biện pháp pháp luật môi trường có khả năng vận hành
mạnh khi các doanh nghiệp trốn tránh nghĩa các hệ thống xử lý, phân tích kiểm tra mức độ
vụ, trách nhiệm với cộng đồng. đảm bảo tiêu chuẩn môi trường của các sản
phẩm và chất thải..
- Chính Phủ cần giao cho các Bộ, Ban,
Ngành có kế hoạch truyền thông, tuyên Thứ tư, nhóm giải pháp về pháp lý
truyền, phổ biến rộng rãi, làm cho tất cả các - Chính Phủ cần xây dựng một hành lang
doanh nghiệp, trước hết là các chủ doanh pháp lý bắt buộc các doanh nghiệp phải thực
nghiệp hiểu về trách nhiệm xã hội của doanh thi trách nhiệm xã hội một cách đầy đủ và
nghiệp. Điều quan trọng là, làm sao để việc nghiêm túc. Khung pháp lý chính là biện pháp
thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh có hiệu lực nhất đối với việc thực hiện trách
nghiệp trở thành động cơ bên trong của các nhiệm xã hội của doanh nghiệp; đồng thời,
doanh nghiệp, được xem là hành vi đạo đức là giải pháp hỗ trợ đắc lực cho giải pháp về
và được điều khiển bằng động cơ đạo đức đạo đức, làm cho các động cơ đạo đức thường
từ những người đứng đầu doanh nghiệp. Tổ xuyên được củng cố và ngày càng có hiệu lực
chức các cuộc thi tìm hiểu về trách nhiệm xã trên thực tế. Chính phủ cần phải hoàn thiện hệ
hội, đặc biệt là vấn đề ô nhiễm môi trường, thống văn bản pháp luật về môi trường, khắc
biện pháp khắc phục, bài học kinh nghiệm từ phục nhanh chóng sự chồng chéo, thiếu đồng
các quốc gia khác trên thế giới… bộ như hiện nay. Bên cạnh đó có những biện
- Nâng cao nhận thức cho khách hàng, pháp mạnh tay như thiết lập chế tài và quy
khuyến khích người tiêu dùng chỉ sử dụng định trách nhiệm hình sự của pháp nhân trong
những sản phẩm, dịch vụ rõ ràng về nguồn Bộ luật Hình sự, đối với những trường hợp
gốc, được kiểm định và các sản phẩm có vi phạm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
chứng nhận doanh nghiệp thực hiện tốt trách Thực hiện việc trao quyền rõ ràng, phân định
nhiệm xã hội. Thúc đẩy mạnh hơn nữa các rõ chức năng, nhiệm vụ cụ thể cho từng cấp
doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sản phẩm để thực hiện việc kiểm soát vấn đề ô nhiễm
sạch, chất lượng cao và an toàn, không gây ô môi trường từ các khu công nghiệp, các làng
nhiễm; không mua hàng hoá của những doanh nghề… gây ra.
nghiệp không thực hiện tốt các nội dung cơ - Nhà nước cần giao thêm quyền cho các
bản của trách nhiệm xã hội, trong đó có nội Sở kế hoạch đầu tư các Tỉnh, Thành phố
dung liên quan đến an toàn vệ sinh thực phẩm trong cả nước xây dựng các điều kiện cần và
và ô nhiễm môi trường. đủ phù hợp với từng lĩnh vực, ngành nghề
- Đặc biệt áp dụng giải pháp công nghệ kinh doanh. Kiểm tra, kiểm soát các doanh
sạch nghiệp khi đăng kí xin Giấy phép kinh doanh
- Hội thảo Văn hóa kinh doanh trong điều kiện kinh tế thị trường
222 định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
nếu ở ngành nghề kinh doanh chính của họ doanh nghiệp mà nó còn là đại diện bộ mặt
có các hoạt động sản xuất, kinh doanh liên của quốc gia trong mắt bạn bè trên toàn thế
quan đến việc xử lý các chất thải, nước thải, giới. Chính vì vậy, trách nhiệm xã hội của
độ bụi… Sở kế hoạch đầu tư sẽ không cấp doanh nghiệp không phải là bề nổi, không chỉ
đăng kí kinh doanh cho doanh nghiệp đó nếu đơn giản là một khía cạnh “cộng thêm” mà là
doanh nghiệp không có dự án về xử lý các bản chất của doanh nghiệp. Nói cách khác,
chất thải, nước thải, độ bụi… Như vậy, doanh doanh nghiệp càng có trách nhiệm xã hội
bao nhiêu, càng có khả năng sinh lợi nhiều
nghiệp buộc phải có kế hoạch và lộ trình thực
bấy nhiêu và ngược lại. Và vì trách nhiệm xã
hiện nghiêm túc vấn đề chống ô nhiễm môi
hội là bản chất của doanh nghiệp nên doanh
trường mới được cấp Giấy phép kinh doanh.
nghiệp phải thể hiện trách nhiệm xã hội của
Trong thời đại toàn cầu hóa, uy tín doanh mình một cách toàn diện nhằm chung sức xây
nghiệp không phải chỉ tác động đến bản thân dựng cộng đồng trong thời đại mới.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Luật lao động của nước CHXHCN Việt Nam (Bộ luật lao động số 35-L/CTN ban hành ngày 5/7/1994;
Luật sửa đổi bổ sung một số Điều của Bộ luật lao động số 35/2002/QH10 ngày 19/4/2002 và số 74/2006/QH11
ngày 12/12/2006).
2. Luật Bảo vệ Môi trường của nước CHXHCN Việt Nam
3. Các giải pháp thúc đẩy việc thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong bối cảnh Việt Nam gia
nhập WTO và hội nhập kinh tế quốc tế, Đề tài cấp Bộ mã số CB 2007-01-04 của Bộ LĐ-TB-XH, Hà Nội, 2008.
4. Nguyễn Mạnh Quân (2007), “Đạo đức kinh doanh và văn hóa doanh nghiệp”, NXB ĐHKT Quốc dân.
5. Phùng Xuân Nhạ ( Chủ biên), Nhân cách doanh nhân và văn hóa kinh doanh ở Việt Nam trong thời kỳ đổi
mới, hội nhập quốc tế. Nxb Đại học quốc gia Hà Nội
6. Mr. NiGel Twose- WB tại Washington DC. USA - Hội thảo quốc gia về Trách nhiệm xã hội của DN và khả
năng cạnh tranh quốc gia, Hà Nội,12/2002.
7. Một số báo điện tử.
nguon tai.lieu . vn
