Xem mẫu
- 1 2
Công trình ñư c hoàn thành t i
B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O
Đ I H C ĐÀ N NG
Đ I H C ĐÀ N NG
VÕ TH PHƯƠNG LY Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS Bùi Quang Bình
PHÁT TRI N H TH NG BÁN L TRÊN Đ A BÀN Ph n bi n 1: ...................................................................
THÀNH PH ĐÀ N NG
Ph n bi n 2: ...................................................................
Chuyên ngành: Kinh t phát tri n
Mã s : 60.31.05
Lu n văn s ñư c b o v t i H i ñ ng ch m Lu n văn t t
nghi p th c s kinh t h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày ...........
tháng ......... năm 2012
TÓM T T LU N VĂN TH C S KINH T
Có th tìm hi u lu n văn t i:
- Trung tâm Thông tin – H c li u, Đ i h c Đà N ng
Đà N ng – Năm 2012 - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng
- 3 4
M Đ U ñáp ng ñư c yêu c u, còn manh mún, thi u chuyên nghi p và còn
1. Lý do ch n ñ tài nhi u b t c p trư c yêu c u h i nh p. Các doanh nghi p bán l ho t
ñ ng chưa hi u qu , chưa kh ng ñ nh ñư c v trí c a mình trong n n
Trong xu th qu c t hoá ñang di n ra m nh m , n n kinh t
kinh t . H th ng bán l , ch y u là tư nhân và h gia ñình, quy mô
ngày càng phát tri n, nhi u d ch v hàng hoá ñư c t o ra, thì càng ñòi
nh l , ho t ñ ng thi u g n k t. Hình th c bán l theo phương th c
h i thương m i ph i phát tri n. Vì thông qua ho t ñ ng thương m i
hi n ñ i chi m t l r t nh , ch kho ng 15% trên ñ a bàn. Vì v y,
trên th trư ng, các ch th kinh doanh mua bán ñư c các hàng hóa,
vi c nghiên c u phát tri n h th ng bán l trên ñ a bàn thành ph Đà
d ch v . Đi u ñó b o ñ m cho quá trình tái s n xu t ñư c ti n hành
N ng là h t s c c n thi t.
bình thư ng, lưu thông hàng hóa d ch v thông su t. Trong ñó ho t
ñ ng bán l là m t hình th c c a chu i cung ng, phân ph i ñó. 2. M c ñích nghiên c u
Đ ng th i, thu nh p c a ngư i dân ngày càng tăng ñòi h i ch t lư ng - H th ng hoá m t s v n ñ lý lu n v phát tri n h th ng
hàng hoá, t c ñ cung ng hàng hoá d ch v cũng tăng lên. Đây là cơ bán l .
h i r t l n cho các doanh nghi p bán l phát tri n. - Đánh giá th c tr ng phát tri n h th ng bán l hi n nay c a
Đà N ng ñang n i lên là m t trung tâm kinh t v i t c ñ gia Tp Đà N ng.
tăng GDP nhanh, là ñ u m i giao thông c a mi n Trung và là c a - Đưa ra các gi i pháp nh m phát tri n h th ng bán l trên
ngõ du l ch t i các di tích l ch s th gi i và các khu du l ch văn hóa ñ a bàn thành ph Đà N ng trong tương lai.
trong vùng như H i An, M Sơn...Thu nh p bình quân ñ u ngư i liên
3. . Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u
t c tăng qua các năm, do v y ñ i s ng c a ngư i dân cũng ñư c c i
- Đ i tư ng nghiên c u: ngư i tiêu dùng, doanh nghi p, t
thi n, nhu c u mua s m vì th cũng tăng lên. T ng m c bán hàng hóa
ch c tham gia ho t ñ ng bán l trên ñ a bàn thành ph Đà N ng.
và d ch v xã h i trên ñ a bàn liên t c tăng, t 10.197 t ñ ng trong
năm 1997 lên ñ n 69.600 t ñ ng năm 2010, tăng g p 6,83 l n và - Ph m vi nghiên c u: Nghiên c u các ñ i tư ng trên trong
tăng bình quân là 16,74%/năm. Trong ñó, t ng m c bán l cũng tăng ph m vi thành ph Đà N ng giai ño n 1997-2010
lên, năm 2000 t c ñ tăng là 25,24% và ñ n năm 2010 t c ñ tăng 4. Phương pháp nghiên c u
lên r t nhanh 46,97%. Phân tích, t ng h p, so sánh, thu th p thông tin, th ng kê s
Trong th i gian không xa, Đà N ng s tr thành th trư ng li u.
bán l có s c h p d n l n ñ i v i các nhà ñ u tư trong và ngoài nư c,
nh t là khi có 16 d án ñăng ký ñ u tư m i v i các trung tâm thương
m i, siêu th c l n. Tuy nhiên, h th ng bán l hi n nay v n chưa
- 5 6
5. Ý nghĩa c a ñ tài nghiên c u (2) Bán l
Phát tri n h th ng bán l có vai trò quan tr ng ñ i v i chi n Bán l là ho t ñ ng cung c p hàng hóa hay d ch v tr c ti p
lư c phát tri n kinh t - xã h i c a thành ph . Vì v y, vi c nghiên cho ngư i s d ng cu i cùng, ñáp ng nhu c u c a cá nhân, gia ñình
c u, phân tích, ñưa ra nh ng ñ xu t nh m phát tri n h th ng bán l và các t ch c không kinh doanh.
trên ñ a bàn thành ph Đà N ng trong th i gian t i s giúp các nhà (3) H th ng bán l
lãnh ñ o, các doanh nghi p kinh doanh bán l , các lo i hình bán l
H th ng bán l là t p h p các lo i hình bán l trong m t ñ a
phát tri n theo ñúng ñ nh hư ng, ñáp ng nhu c u ngày càng t t hơn
phương, m t qu c gia hay m t khu v c nh m phân ph i hàng hóa t
c a ngư i dân và c a xã h i.
tay nhà s n xu t ñ n tay ngư i tiêu dùng và m c tiêu cu i cùng là
6. C u trúc c a lu n văn ñem ñ n cho ngư i tiêu dùng s hài lòng cao nh t trong vi c mua
Chương 1: M t s v n ñ lý lu n v phát tri n h th ng bán s m hàng hóa.
l (4) Phát tri n h th ng bán l
Chương 2: Th c tr ng phát tri n h th ng bán l trên ñ a bàn Phát tri n h th ng bán l là phát tri n c v quy mô và ch t
thành ph Đà N ng giai ño n 1997-2010 lư ng c a h th ng bán l , làm sao ñáp ng ñư c nhu c u c a th
Chương 3: M t s gi i pháp phát tri n h th ng bán l trên trư ng, nhu c u c a xã h i; t o ñi u ki n thu n l i nh t cho ngư i
ñ a bàn thành ph Đà N ng tiêu dùng trong vi c mua s m hàng hóa.
1.1.2. Vai trò c a h th ng bán l
CHƯƠNG 1 1.2. Các y u t nh hư ng ñ n s phát tri n h th ng bán l
M TS V N Đ LÝ LU N V PHÁT TRI N 1.2.1. Chính sách c a nhà nư c
H TH NG BÁN L Đây là y u t có tác ñ ng quy t ñ nh t i s hình thành và
1.1. Khái ni m và vai trò c a h th ng bán l phương th c ho t ñ ng c a bán l . Đó là ñi u ki n tiên quy t thúc
ñ y ho c kìm hãm d ch v bán l phát tri n.
1.1.1. M t s khái ni m
1.2.2. Đi u ki n t nhiên và tình hình phát tri n kinh t
(1) H th ng
Đ c ñi m v ñi u ki n t nhiên c a m i ñ a phương có nh ng
H th ng là m t t p h p các thành ph n có m i liên k t v i
nh hư ng nh t ñ nh ñ n s phát tri n c a h th ng bán l . Nh ng
nhau, th hi n qua m t ph m vi, m t ranh gi i nh t ñ nh nh m ñ t
ñ n nh ng m c tiêu xác ñ nh.
- 7 8
ñi u ki n t nhiên tác ñ ng ñ n h th ng bán l bao g m v trí ñ a lý, 1.4. Kinh nghi m v phát tri n h th ng bán l trong và ngoài
ñ a hình, ñi u ki n khí h u c a t ng ñ a phương. nư c
1.2.3. Y u t nhân kh u h c và thói quen tiêu dùng 1.4.1. Kinh nghi m v xây d ng h th ng lu t liên quan ñ n
Nghiên c u nhân kh u h c là vi c nghiên c u ngư i tiêu bán l
dùng theo nh ng ñ c ñi m nhân kh u c th như tu i tác, giáo d c, 1.4.2. Kinh nghi m xây d ng các ph mua s m quy mô qu c
gi i tính, vi c làm, thu nh p, h gia ñình và tình tr ng hôn nhân. t c a Singapore
Nh ng thông tin này r t h u ích, s giúp cho các nhà bán l xây d ng 1.4.3. Kinh nghi m v tri n khai các mô hình bán l phù h p
các chi n lư c bán l phù h p. v i thu nh p và thói quen tiêu dùng c a t ng khu v c lãnh th
1.2.4. H t ng kinh t và xã h i c a ñ a phương 1.4.4. Kinh nghi m v hi n ñ i hóa h th ng bán l truy n
H t ng kinh t bao g m h th ng cơ s h t ng, giao thông th ng
v n t i, thông tin liên l c… Đây là y u t c n thi t ñ phát tri n d ch 1.4.5. Kinh nghi m v phát tri n các mô hình bán l hi n ñ i
v bán l c a ñ a phương, góp ph n quan tr ng trong vi c nhanh
1.4.6. Kinh nghi m c a thành ph H Chí Minh v phát tri n
chóng ñưa s n ph m ñ n tay ngư i tiêu dùng.
h th ng bán l
1.2.5. Y u t n i l c c a h th ng bán l
1.4.7. M t s bài h c kinh nghi m v s chưa thành công
Nhóm y u t này g m các ngu n l c v con ngư i, ngu n
1.4.7.1. S th t b i trong chính sách m c a quá m c
v n, cơ s v t ch t, k thu t h t ng và ngu n l c thông tin c a h
1.4.7.2. S b o h quá m c ñ i v i d ch v bán l trong nư c
th ng bán l .
1.4.7.3. C p phép cho các d án mà không ñánh giá v tính
1.3. Xu hư ng phát tri n c a h th ng bán l
kh thi c a d án
1.3.1. S bùng n c a thương m i ñi n t
1.5. N i dung phát tri n h th ng bán l
1.3.2. Các d ch v chăm sóc khách hàng phát tri n
1.5.1. Phát tri n v quy mô
1.3.3. Hình thành các t p ñoàn bán l l n
1.5.1.1. Gia tăng s lư ng các lo i hình bán l
1.3.4. Như ng quy n thương hi u
1.5.1.2. M r ng di n tích
1.3.5. K t h p ch c năng “2 trong 1”
1.5.1.3. M r ng m ng lư i bán l
1.5.1.4. Phát tri n các hình th c bán l
- 9 10
1.5.2. Phát tri n v ch t lư ng
1.5.2.1. Đ u tư phát tri n cơ s h t ng CHƯƠNG 2
1.5.2.2. Nâng cao ch t lư ng s n ph m, d ch v c a t ng TH C TR NG PHÁT TRI N H TH NG BÁN L
lo i hình bán l TRÊN Đ A BÀN THÀNH PH ĐÀ N NG GIAI ĐO N 1997-2010
1.5.2.3. Nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ cán b qu n lý, bán
hàng 2.1. Các nhân t nh hư ng ñ n s phát tri n h th ng bán l c a
1.6. Tiêu chí ñánh giá s phát tri n h th ng bán l thành ph Đà N ng
Đ ñánh giá m c ñ phát tri n c a h th ng bán l có th 2.1.1. Đi u ki n t nhiên
xem xét trên các khía c nh: 2.1.2. Tình hình phát tri n kinh t
1.6.1. Nhóm ch tiêu v quy mô Tăng trư ng kinh t
* Quy mô và t c ñ tăng trư ng c a d ch v bán l Kinh t thành ph Đà N ng trong giai ño n 1997-2010 ñã có
- T ng m c bán l hàng hóa và d ch v s phát tri n vư t b c và ñ t ñư c nh ng thành t u r t ñáng t hào.
- T tr ng c a t ng m c bán l so v i t ng m c bán hàng V quy mô, t ng s n ph m trong nư c (GDP) c a thành ph
hóa d ch v năm 1997 theo giá so sánh là 2.589,8 t ñ ng, ñ n năm 2010 ñã tăng
- T c ñ tăng trư ng c a ngành d ch v bán l trong m i g p 4 l n, tương ñương 10.273 t ñ ng. T c ñ tăng trư ng (theo giá
tương quan v i t c ñ tăng trư ng GDP chung. so sánh) th p nh t là 8,66% (năm 2006) và cao nh t là 14,21% (năm
2005). M c dù GDP thành ph không tăng liên t c nhưng t c ñ tăng
- T l c a t ng m c bán l so v i t ng s n ph m qu c n i,
trư ng GDP bình quân giai ño n 1997-2010 là 11%, cao hơn m c
ñi u này th hi n ñư c vai trò c a d ch v bán l trong tăng trư ng
trung bình c a c nư c là 7%.
kinh t c a ñ a phương.
Chuy n d ch cơ c u
- T ng m c bán l bình quân ñ u ngư i
Giai ño n 2006-2010 là giai ño n cơ c u kinh t c a thành
* S lư ng các hình th c bán l : m ng lư i bán l , t l bán
ph chuy n ñ i nhanh theo hư ng d ch v - công nghi p – nông
l truy n th ng và bán l hi n ñ i, quy mô c a t ng lo i hình bán l .
nghi p. T tr ng ngành d ch v trong GDP tăng t 49,6% năm 2006
1.6.2. Nhóm ch tiêu v ch t lư ng
lên 55% năm 2010, cao hơn nhi u so v i m c tăng bình quân c a c
- Phân tích cơ s v t ch t, k thu t c a h th ng bán l
- Đánh giá c a ngư i dân v h th ng bán l
- 11 12
nư c là 38,3%1. Và giai ño n này t tr ng giá tr s n xu t công ti m n m t th trư ng tiêu dùng l n, ñi u này cũng là thách th c ñ i
nghi p trong GDP ñã gi m t 50,19% năm 2005 xu ng còn 41,49% v i ngành d ch v bán l .
năm 2010. Đó là chưa tính ñ n s lư ng khách du l ch ñ n thành ph Đà
V n ñ u tư N ng tăng hàng năm. Đây cũng là m t trong nh ng nhân t nh
V n ñ u tư phát tri n t ng ngành có s khác bi t. Trong ba hư ng ñ n t ng m c bán l hàng hóa và d ch v c a thành ph . S
nhóm ngành thì ngành d ch v ñư c thành ph t p trung ngu n v n lư ng khách du l ch liên t c tăng trong giai ño n 2001-2010, năm
nhi u nh t và các thành ph n kinh t cũng ñ u tư vào ngành này r t 2001 ch có 486.132 lư t khách, sau ñó tăng lên 659.456 lư t khách
nhi u vì ñây là ngành mà thành ph có r t nhi u l i th . Năm 1997 năm 2005 và tăng m nh vào năm 2010 (tăng 31%). T c ñ tăng bình
v n ñ u tư vào ngành d ch v ch có 453.110 t ñ ng thì ñ n năm quân c a khách du l ch ñ n Đà N ng trong giai ño n này là 17,5%.
2005 ñã tăng lên g p 10 l n và năm 2010 là 12.236.000 t ñ ng, Thu nh p bình quân ñ u ngư i c a thành ph Đà N ng liên
chi m 64,6% trong t ng v n ñ u tư. Trong khi ñó v n ñ u tư vào t c tăng trong nh ng năm qua và luôn n m trong s 10 t nh thành có
ngành công nghi p và nông nghi p năm 2010 là 6642 t ñ ng và 58 thu nh p bình quân ñ u ngư i cao nh t c nư c2. Năm 2001, thu
t ñ ng, v i t c ñ tăng bình quân là 21,8%/năm và 13,2%/năm. nh p bình quân ch 550 USD/ngư i, nhưng ñ n năm 2009 ñã tăng lên
2.1.3. Chính sách, văn b n pháp lu t liên quan ñ n phát 1706 USD/ngư i và năm 2010 là 2016 USD/ngư i v i t c ñ tăng
tri n h th ng bán l bình quân là 17,6%/năm, cao hơn t c ñ tăng thu nh p bình quân c a
c nư c (13,7%). Đi u này s tác ñ ng không nh ñ n thói quen mua
2.1.4. Y u t nhân kh u h c
s m c a ngư i dân. Khi thu nh p c a h tăng lên thì nhu c u mua
Dân s trung bình c a thành ph Đà N ng liên t c tăng trong
s m hàng hóa các siêu th , trung tâm thương m i cũng tăng lên, ñòi
nh ng năm qua, t 764.549 ngư i năm 2004 ñã tăng lên 822.178
h i thành ph ph i phát tri n nhanh chóng các mô hình bán l hi n
ngư i năm 2008 và ñ n năm 2010 tăng m nh lên ñ n 911.890 ngư i.
ñ i này.
T c ñ tăng trư ng bình quân hàng năm trong th i gian t năm 1999
Chi tiêu tiêu dùng cũng như cơ c u chi tiêu c a dân cư có tác
ñ n nay là 2,6%, x p th 6 trên c nư c. V i s dân như v y thì nhu
ñ ng r t l n ñ n s phát tri n c a d ch v bán l . Năm 2008 tính
c u mua s m s ngày càng tăng lên c v s lư ng l n ch t lư ng,
chung toàn thành ph chi tiêu bình quân nhân kh u là 1332 nghìn
2
Nguy n H ng C , Tăng trư ng kinh t thành ph Đà N ng, b n v ng
1
Niên giám th ng kê tóm t t 2010 hay không b n v ng?
- 13 14
ñ ng/tháng, so v i năm 2006 là 788,49 nghìn ñ ng/tháng. Trong th i 9.640 t ñ ng và ñ n năm 2010 là 32.200 t ñ ng, v i t c ñ tăng
kỳ 2002-2008, t c ñ tăng bình quân hàng năm là 15,6% (chưa k bình quân giai ño n này là 25,8%, trong ñó năm 2010 là năm có t c
y u t trư t giá). ñ tăng cao nh t (46,97%). Đi u này ch ng t khuynh hư ng tiêu
M c s ng c a ngư i dân Đà N ng ñã ñư c c i thi n hơn so dùng c a ngư i dân thành ph Đà N ng tăng lên r t nhanh. Ngoài ra,
v i các năm trư c, chi tiêu bình quân 1 ngư i/tháng năm 2010 là t l c a t ng m c bán l hàng hóa và d ch v trong t ng m c bán
1697,38 nghìn ñ ng, tăng g p 2,6 l n so v i năm 2004, t c ñ tăng ngày càng tăng, trong ñó năm 2005 là 35%, năm 2009 là 28% và năm
chi tiêu bình quân giai ño n 2004-2010 tăng 17,25%. Đ c bi t, trong 2010 là 46%.
giai ño n 2006-2008, t c ñ tăng chi tiêu (29,97%) nhanh hơn t c ñ Trong khi ñó t c ñ tăng GDP bình quân giai ño n 2000-
tăng thu nh p (27,8%), nhưng 2008-2010 thì ngư c l i v i t c ñ l n 2010 (theo giá hi n hành) ch 22%. Như v y t ng m c bán l tăng
lư t là 12,88% và 15,75%. Đi u này ch ng t , m c chi tiêu trong giai nhanh hơn m c tăng c a GDP, ñi u này cho th y th trư ng n i ñ a là
ño n này ch m l i, nguyên nhân do giá c tăng nhanh, ngư i dân c t ñ u kéo c a n n kinh t , góp ph n quan tr ng vào tăng trư ng kinh t
gi m chi tiêu và cân nh c khi mua s m. thành ph .
2.1.5. H t ng kinh t và xã h i M c bán l bình quân ñ u ngư i liên t c tăng qua các năm,
T sau khi tách t nh quá trình ñô th hóa Đà N ng di n ra năm 1997 ch ñ t 3,54 tri u ñ ng/ngư i, nhưng năm 2005 tăng lên
h t s c nhanh chóng, và là m t trong nh ng ñ a phương d n ñ u c 12,37 tri u ñ ng/ngư i và năm 2010 tăng v t lên 35,31 tri u
nư c v phát tri n các khu ñô th m i. Cơ s h t ng c a thành ph ñ ng/ngư i. Tuy nhiên t c ñ tăng c a m c bán l bình quân ñ u
ngày càng phát tri n góp ph n thúc ñ y d ch v bán l c a thành ph ngư i nh ng năm 2008, 2009 và 2010 có s s t gi m. Nguyên nhân
phát tri n, t o ñi u ki n thu n l i hơn cho ngư i dân trong vi c mua là do tác ñ ng c a cu c kh ng ho ng tài chính và suy thoái kinh t
s m hàng hóa tiêu dùng, ñ i s ng ñư c c i thi n hơn. th gi i khi n cho s c mua cũng gi m.
2.2. Th c tr ng phát tri n h th ng bán l trên ñ a bàn thành 2.2.1.2. S lư ng
ph Đà N ng Trong giai ño n 2005-2010, thành ph ñã xây d ng m i 28
2.2.1. Phát tri n v quy mô ch , nâng t ng s ch tính ñ n cu i năm 2010 c a toàn thành ph lên
90 ch v i t ng s 14.569 h kinh doanh, trong ñó ch h ng 3 và ch
2.2.1.1. T ng m c bán l
t m ñã chi m kho ng 2/3. Trong 8 ch lo i 1, có 2 ch ñ u m i
T ng m c bán l hàng hóa và d ch v c a thành ph Đà
chuyên ngành là ch ñ u m i Hòa Cư ng và ch ñ u m i Th y s n
N ng giai ño n 2000-2010 liên t c tăng và ñ t giá tr r t cao. Năm
Th Quang.
2000 t ng m c bán l ch ñ t 4.078 t ñ ng, năm 2005 ñã tăng lên
B ng 2.5. S ch trên ñ a bàn thành ph Đà N ng qua các năm
- 15 16
H ng ch 2002 2005 2010 2.2.1.3. M ng lư i bán l
H ng 1 4 6 8 Trong t ng s 90 ch thì có 69 ch khu v c n i thành và
H ng 2 4 7 20 21 ch vùng nông thôn, bình quân m t qu n/huy n c a thành ph
H ng 3 4 22 42 có 12 ch và bình quân 1 phư ng xã có 1,5 ch .
Ch t m 5 10 20 Qu n H i Châu là qu n trung tâm c a thành ph nên s
T ng s 17 45 90 lư ng ch h ng 1 là nhi u nh t (5/17 t ng s ch t i qu n). Trong khi
S h kinh 7.357 12.345 14.569 ñó, m c dù huy n Hòa Vang có s ch nhi u nh t 19 ch , nhưng ch
doanh y u là ch h ng 3 và ch t m (16 ch ).
Ngu n: Ban Qu n lý chương trình phát tri n ch Hi n nay t ng di n tích ñ t ch toàn thành ph kho ng
2
Bên c nh h th ng ch chính th c k trên, trên ñ a bàn v n 217.642m (bao g m c 2 ch ñ u m i), trong ñó t ng di n tích bán
còn t n t i m t s ch t phát. Tính ñ n ngày 30/6/2011, t ng s ch hàng t i các ch là 22.481m2, chi m 34%. Như v y cho th y các ch
t phát trong ph m vi n i th ñư c gi i t a là 35/45 ch , ñ t 77,78% có di n tích m t b ng không nh nhưng di n tích xây d ng ph c v
k ho ch, v i t ng s h gi i t a là 504 h , s h ñư c b trí vào các bán hàng l i ít, nên c n ñ u tư t o ñi u ki n cho các ti u thương m
ch 176 h , 10 ch còn l i các qu n ti p t c tri n khai th c hi n r ng quy mô lư ng hàng và kinh doanh hi u qu hơn. Di n tích bán
trong th i gian t i. hàng bình quân m t h kho ng 5m2/h , r ng hơn 2m2 so v i qui ñ nh
Tính ñ n năm 2010, trên ñ a bàn thành ph có 31.218 c a hi n hành v di n tích quy chu n t i thi u c a ñi m kinh doanh t i
hàng, c a hi u kinh doanh mua bán hàng hóa, phân b ñ u kh p t ch . Tuy nhiên v n có 20/85 ch có di n tích ñi m kinh doanh dư i
các qu n n i thành ñ n ngo i thành3. 3m2, trong ñó có 15 ch h ng 1, 2, 3.
H th ng kênh phân ph i này phát tri n g n li n v i s phát Riêng các c a hàng, t p hóa trên ñ a bàn thành ph ñ u có
tri n v kinh t - xã h i và m c s ng dân cư trên ñ a bàn thành ph . quy mô nh , ch y u t p trung các khu v c ph sá phát tri n s m
Trên toàn thành ph hi n có kho ng 25 trung tâm thương m i, trung u t. M t ñ phân b cao nh t t p trung qu n H i Châu v i 6500
tâm mua s m, siêu th . c a hàng, th p nh t là qu n C m L v i 2341 c a hàng và Ngũ Hành
Sơn v i 2055 c a hàng. Ư c tính t tr ng bán l hàng hóa d ch v
qua m ng lư i các h kinh doanh bán l chi m t 38-40% t ng m c
bán l hàng hóa và d ch v trên ñ a bàn thành ph .
3
Quy ho ch m ng lư i bán buôn, bán l thành ph Đà N ng ñ n năm 2020
- 17 18
2.2.1.4. Phát tri n các hình th c bán l hi n ñ i 14,6%. Như v y lo i hình bán l này v n chưa ph bi n ñ i v i ngư i
V i t c ñ phát tri n ngày càng cao c a kinh t th gi i thì dân Đà N ng.
vi c xu t hi n hình th c bán l hi n ñ i m i là ñi u t t y u. Nh ng 2.2.2. Phát tri n v ch t lư ng
hình th c bán l hi n ñ i ñã có m t t i thành ph Đà N ng, ñó là: 2.2.2.1. Cơ s h t ng
* Trung tâm thương m i Ch truy n th ng: M c dù thành ph có s ñ u tư xây d ng
Do ñ i tư ng ph c v c a trung tâm thương m i là nh ng cơ s h t ng ch nhưng ngoài các ch m i xây g n ñây, các ch còn
khách hàng có thu nh p cao và thích xài hàng hi u n i ti ng trên th l i trên ñ a bàn thành ph nhìn chung cơ s h t ng k thu t chưa
gi i, giá c hàng hóa cao; trong khi gi i thư ng lưu Đà N ng chưa x ng t m v i các yêu c u c a ch văn minh và hi n ñ i, v n còn ch
nhi u nên s lư ng trung tâm thương m i trên ñ a bàn thành ph m i t m, ch h ng 3 và c nh ng ch h ng 1 và h ng 2 v i h th ng cơ
ch có 02 lo i hình: (1) trung tâm mua s m g n v i tòa nhà văn s h t ng xu ng c p tr m tr ng.
phòng/căn h cao c p (Indochina Building) và (2) trung tâm mua s m C a hàng bán l ngoài ch : Các c a hàng bán l này có ưu
g n v i siêu th l n như Vĩnh Trung Plaza (g n v i Big C) hay ñi m là ñ a ñi m thu n l i, giao thông thu n ti n, giá c tương ñ i
Coopmart. Các trung tâm mua s m này ñ u ñư c t ch c theo mô phù h p v i thu nh p c a ngư i dân. M t s c a hàng ñư c ñ u tư c
hình c a m t trung tâm mua s m hi n ñ i, có s g n k t v d ch v s v t ch t r t t t, s ch s , thoáng mát và còn có c chính sách ti p
ph c v nhu c u mua s m, ăn u ng, gi i trí c a ngư i tiêu dùng. Tuy th , chăm sóc khách hàng. So v i các kênh phân ph i khác thì h
nhiên các trung tâm này v n chưa th c s thành công t i Đà N ng vì th ng c a hàng bán l này có l là lo i hình năng ñ ng và phù h p
hàng hóa ph n l n là hàng hi u cao c p, chưa phù h p v i s c mua nh t vì ph c v v i nhi u lo i ñ i tư ng, ưu vi t nh t là th i gian
và thói quen mua s m c a ngư i dân; không gian ñư c bài trí s ch ph c v khách hàng linh ho t.
ñ p, l ch s , sang tr ng khi n cho ngư i tiêu dùng có c m giác e ng i
Siêu th , trung tâm thương m i: cơ s v t ch t hi n ñ i, bãi
khi vào.
ñ u xe r ng rãi, thoáng mát, s ch s , an toàn, hàng hóa, m t s siêu
* Mua hàng qua m ng th l i gi xe mi n phí. Trong nh ng năm g n ñây có nhi u siêu th
Hi n nay, trên thành ph v n chưa th ng kê ñư c có bao l n ñã ñư c m t i Đà N ng, ñ c bi t là có s tham gia c a các y u
nhiêu doanh nghi p, cá nhân t ch c bán hàng qua m ng. Vì v y, ñ t nư c ngoài ñã ñem ñ n ngh thu t s p x p, trưng b y hàng hóa
ñánh giá ñư c s phát tri n c a lo i hình bán l này, tôi s d ng k t theo chu n m c qu c t . Hàng hóa ñư c b trí h p lí, giao thông ñi
qu kh o sát c a ñ tài “Phát tri n thương m i trên ñ a bàn thành ph l i trong siêu th thu n ti n hơn, diên tích ti p xúc gi a hàng hóa và
Đà N ng ñ n năm 2020”. Trong 761 ngư i ñư c h i có tr l i câu khách hàng ñư c khai thác tri t ñ …Đi u ñó làm cho khách hàng ñ
h i này, ch có 111 ngư i ñã t ng mua hàng qua m ng, chi m t l
- 19 20
v i siêu th ngày càng ñông, nh t là ñ n v i các siêu th l n, H 2.3. Công tác qu n lý nhà nư c v h th ng bán l
th ng ñèn ñi n chi u sáng r t sang tr ng, k trưng bày s n ph m. 2.3.1. Công tác ñ nh hư ng cho s phát tri n c a h th ng
2.2.2.2. Ch t lư ng hàng hóa, d ch v bán l
Khó có th so sánh ch t lư ng hàng hóa gi a h th ng bán l 2.3.2. Công tác qu n lý trung tâm thương m i, siêu th , h
truy n th ng v i bán l hi n ñ i vì m i m t hàng ñ u có ñ c ñi m, th ng ch theo hư ng văn minh, hi n ñ i
tính ch t riêng. Nhưng nhìn chung hàng hóa t i các siêu th an toàn, 2.3.3. Công tác ki m tra, ki m soát, thanh tra tránh tình
có ñ ñ m b o an toàn cao vì ghi rõ ngu n g c xu t x , h n s d ng, tr ng hàng nhái, hàng gi trên th trư ng
hư ng d n s d ng.
2.3.4. Công tác xây d ng k t c u h t ng
2.2.2.3. S hài lòng c a ngư i tiêu dùng ñ i v i ch và h
2.3. Đánh giá chung
th ng siêu th
2.3.1. Ưu ñi m
So sánh m c ñ hài lòng c a ngư i tiêu dùng trên ñ a bàn
- H th ng siêu th , trung tâm thương m i phát tri n và ho t
thành ph Đà N ng ñ i v i siêu th và ch truy n th ng v m t s
ñ ng khá hi u qu . Ch ng lo i, ch t lư ng, giá c hàng hóa cũng như
y u t cho k t qu như sau:
các lo i hình d ch v c a h th ng này ñư c c i thi n ñáng k .
- Ch truy n th ng mang l i s hài lòng cao hơn cho ngư i
- S xu t hi n c a các nhà phân ph i nư c ngoài ñã t o ra
tiêu dùng ñ i v i y u t ña d ng th c ph m tươi s ng v i m c bình
m t th trư ng bán l sôi ñ ng, c nh tranh. Nh v y các nhà phân
quân là 2,43 (nh hơn m c bình quân c a siêu th 2,54).
ph i trong nư c t c i thi n mình, nâng cao năng l c c nh tranh ñ
- Đ i v i t t c các y u t còn l i, ngư i tiêu dùng v n hài
có th thu hút nhi u khách hàng hơn so v i các nhà phân ph i nư c
lòng hơn ñ i v i d ch v c a siêu th cung c p, g m: ña d ng ch ng
ngoài.
lo i hàng hóa, ch t lư ng hàng hóa, xu t x hàng hóa, giá c hàng
- Các c a hàng bán l phát tri n c s lư ng l n ch t lư ng,
hóa, v sinh an toàn th c ph m, v sinh an toàn khi mua s m, nhi t
cơ s v t ch t ñư c quan tâm ñ u tư c ng c theo hư ng hi n ñ i và
tình ngư i bán, bãi gi xe.
văn minh.
V i xu hư ng hài lòng như v y, trong tương lai g n, siêu th
- Ch truy n th ng v n ñóng vai trò quan tr ng trong h
có kh năng chi m th ph n ngày càng nhi u hơn so v i các ch
th ng phân ph i bán l , vì v y h th ng này luôn ñư c lãnh ñ o
truy n th ng.
thành ph quan tâm ñ u tư, nâng c p, s a ch a, t o nên m t di n
m o m i trong m t ngư i tiêu dùng.
- 21 22
2.3.2. H n ch - Công tác ki m tra, giám sát các ho t ñ ng bán l chưa ñư c
Bên c nh nh ng ưu ñi m, h th ng phân ph i bán l Đà th c hi n thư ng xuyên nh m tránh trư ng h p kinh doanh các hàng
N ng v n còn th hi n nh ng m t h n ch : hóa không ñ ñi u ki n, các hàng hóa vi ph m b n quy n, ch t lư ng
th p, không ñ m b o v sinh an toàn th c ph m và quy n l i ngư i
- H th ng bán l c a thành ph m i ch t p trung ph c v
tiêu dùng.
nhu c u c a ngư i dân ñ a phương, chưa khai thác hi u qu s c mua
và nhu c u mua s m c a m ng th trư ng khách du l ch. - Chưa tăng cư ng h tr doanh nghi p trong vi c th c hi n
các chương trình bình n giá, chương trình ngư i Vi t Nam dùng
- Lo i hình bán l ch y u là tư nhân và h gia ñình, quy mô
hàng Vi t Nam, chương trình bán hàng cho vùng sâu vùng xa, vùng
kinh doanh còn nh l , ho t ñ ng ñ c l p thi u g n k t, t tr ng bán
ñ c bi t khó khăn giúp cho các doanh nghi p chi m lĩnh và m r ng
l t i các siêu th l n hi n ñ i m i ch chi m 15% doanh s bán l
th trư ng v a th c hi n ñư c nhi m v kinh doanh, v a th c hi n
trên ñ a bàn thành ph Đà N ng.
ñư c nhi m v chính tr c a mình.
- Ngu n v n ñ u tư, nâng c p và xây d ng m i các ch bán
- Chưa có h th ng các ñi m bán l hi n ñ i ph c v cho
l trên ñ a bàn thành ph ch y u v n t ngân sách nhà nư c nên quy
t ng l p dân cư có thu nh p th p như các qu c gia có h th ng
mô ñ u tư chưa l n, cơ s v t ch t k thu t chưa hi n ñ i.
phân ph i bán l ñã phát tri n khác.
- V n ñ ch t lư ng hàng hóa và v sinh an toàn th c ph m
CHƯƠNG 3
t i các c a hàng bán l và t i các ch không ñư c ñ m b o, hàng gi
v n còn xu t hi n tràn lan. M TS GI I PHÁP PHÁT TRI N H TH NG BÁN L
TRÊN Đ A BÀN THÀNH PH ĐÀ N NG
- V n ñ v sinh môi trư ng ch không ñư c ñ m b o,
kinh doanh l n chi m l ñư ng gây c n tr giao thông, nguy cơ cháy
nhi u ch r t cao, nhi u lo i hàng hóa kinh doanh không rõ ngu n 3.1. D báo giá tr t ng m c bán l hàng hóa và d ch v trên ñ a
g c. bàn thành ph Đà N ng ñ n năm 2020
- Trình ñ nhân l c ho t ñ ng trong h th ng phân ph i bán 3.2. Quan ñi m, m c tiêu và ñ nh hư ng phát tri n h th ng bán
l chưa cao, công tác qu n lý ch t lư ng ngu n hàng chưa t t. l trên ñ a bàn thành ph Đà N ng
- Các th t c hành chính v n còn t n t i nhi u tr ng i, ñ c 3.2.1. Quan ñi m phát tri n
bi t là th t c c p phép s d ng ñ t, ñ u tư, c p phép kinh doanh; 3.2.2. M c tiêu phát tri n
chưa minh b ch và công khai ñ t o ñi u ki n thu n l i cho các
3.2.2.1. M c tiêu t ng quát
doanh nghi p l a ch n ñ a ñi m phù h p.
- 23 24
4
3.2.2.2. M c tiêu c th 3.4.1.2. Phát tri n chu i giá tr , chu i cung ng hàng hóa
3.2.3. Đ nh hư ng và d ch v
Các doanh nghi p c n liên k t l i, xây d ng các chu i cung
3.3. Quy ho ch m ng lư i bán l trên ñ a bàn thành ph Đà N ng
ng n i ñ a, hi n ñ i v i tính chuyên nghi p cao, nhanh chóng m
ñ n năm 2020
r ng th ph n bán l . Các công ty thương m i xây d ng các trung tâm
3.3.1. Đ i v i trung tâm thương m i, siêu th , ch logistic (d ch v h u c n) ho c liên k t cùng nhau xây d ng các trung
3.3.2. Đ i v i các c a hàng, t p hóa bán l tâm logistic ñ ñ t hàng v i nhà s n xu t và nhà nh p kh u, t p trung
d tr , phân lo i, ch nh lý, bao gói... phân ph i cho m ng lư i bán l
3.3.3. Đ i v i các khu ph chuyên doanh
c a h th ng.
3.4. M t s gi i pháp phát tri n h th ng bán l trên ñ a bàn
3.4.1.3. Phát tri n nhu c u s d ng d ch v bán l hi n ñ i
thành ph Đà N ng
Nâng cao ch t lư ng d ch v phân ph i c a các cơ s bán l
3.4.1. Các gi i pháp phát tri n v quy mô
b ng cách m r ng các ñi m bán hàng, t ch c các h i ch - gi i
3.4.1.1. Phát tri n các lo i hình phân ph i bán l
thi u hàng hóa, các chương trình khuy n mãi và thư ng cho khách
H th ng phân ph i hi n nay thành ph ch ñ o v n là h hàng; t ch c các ñ t bán hàng lưu ñ ng.
th ng phân ph i truy n th ng v i kênh phân ph i chính là ch và các
Kích thích nhu c u mua s m thông qua m i quan h gi a
ti m bán l r i kh p các khu dân cư. Tuy nhiên do có s n i tr i hơn
Ngân hàng – Doanh nghi p bán l - Ngư i tiêu dùng, h tr chênh
v phương th c kinh doanh, s ña d ng hàng hóa, giá c , nhãn hi u,
l ch lãi su t trong vay tiêu dùng
an toàn th c ph m, khuy n mãi, … nên h th ng kinh doanh bán l
3.4.2. Gi i pháp phát tri n v ch t lư ng
hi n ñ i phát tri n r t nhanh trong nh ng năm g n ñây. H th ng bán
l truy n th ng thành ph s không hoàn toàn bi n m t mà ch b 3.4.2.1. Phát tri n k t c u h t ng ph c v h th ng bán l
thu h p d n d n. - Xây d ng, nâng c p cơ s h t ng nh t là h th ng ñư ng
b , c ng bi n, sân bay, nhà ga.
3.4.2.2. Nâng cao trình ñ ngu n nhân l c
Th c hi n t t vi c quy ho ch s p x p h th ng các trư ng ñ i
h c, cao ñ ng, trung c p chuyên nghi p, trung c p ngh trên ñ a bàn
4
Quy ho ch m ng lư i bán buôn, bán l ñ n năm 2020 t i thành ph Đà thành ph nói chung và các trư ng trong h th ng ñào t o c a ngành
N ng
thương m i nói riêng. Đ ng th i xây d ng m i các cơ s chuyên ñào
- 25 26
t o ngu n nhân l c ñáp ng nhu c u ngày càng cao cho ngành K T LU N
thương m i. Ngày nay h th ng bán l có vai trò ngày càng quan tr ng
M i doanh nghi p c n có chính sách ñào t o ngu n nhân l c ñ i v i s phát tri n kinh t c a thành ph Đà N ng, là ñ ng l c cho
Khi h th ng siêu th m r ng và nhà ñ u tư nư c ngoài tham gia th n n kinh t tăng trư ng, b o ñ m lưu thông hàng hóa n ñ nh, lành
trư ng bán l , lúc ñó nhu c u ngu n nhân l c s r t l n, ña s là v m nh. V i m c tiêu c a ñ tài là ñưa ra các gi i pháp nh m phát
trí c n chuyên môn và kinh nghi m, vi c tuy n d ng và ñào t o ñòi tri n h th ng bán l trên ñ a bàn thành ph Đà N ng trong nh ng
h i ph i có th i gian nh t ñ nh. Do ñó trư c m t c n xây d ng chi n năm t i, qua phân tích, lu n văn ñã hoàn thành nh ng n i dung sau:
lư c phát tri n ngu n nhân l c, ñ i m i phương th c tuy n d ng lao Gi i thi u nh ng khái ni m cũng như vai trò c a h th ng
ñ ng sao cho h p lý. bán l , n i dung và các tiêu chí v phát tri n h th ng bán l , ñ ng
3.4.2.3. H tr doanh nghi p ng d ng thương m i ñi n t th i ñ c p ñ n các y u t nh hư ng ñ n s phát tri n c a h th ng
- Chú tr ng vi c xây d ng và phát huy t t c ng giao ti p bán l . Bên c nh ñó, tác gi nghiên c u kinh nghi m thành công cũng
thương m i ñi n t . Tăng cư ng công tác tuyên truy n, ph bi n r ng như th t b i v phát tri n h th ng bán l m t s nư c trên th gi i
rãi v thương m i ñi n t cho c ng ñ ng doanh nghi p, các ngành, và c a thành ph H Chí Minh.
các c p, các hi p h i ngành hàng và ngư i tiêu dùng. Trên cơ s phân tích th c tr ng phát tri n h th ng bán l c a
- Hoàn thi n môi trư ng pháp lý và ban hành các cơ ch , thành ph Đà N ng trong nh ng năm qua, tác gi ñã ñánh giá ñư c
chính sách thu n l i, nh m thu hút công ngh tiên ti n và khuy n nh ng m t m nh c a h th ng bán l thành ph và nêu ra ñư c
khích doanh nghi p ng d ng thương m i ñi n t . nh ng h n ch , t n t i c n kh c ph c như quy mô kinh doanh còn
nh l , t tr ng bán l t i các siêu th l n hi n ñ i m i ch chi m
3.4.2.4. Nâng cao ch t lư ng ph c v , văn minh thương
15% doanh s bán l , cơ s v t ch t k thu t chưa hi n ñ i, v n ñ
m i và an toàn v sinh th c ph m
ch t lư ng hàng hóa và v sinh an toàn th c ph m t i các c a hàng
3.5. M t s ki n ngh ñ i v i thành ph
bán l và t i các ch không ñư c ñ m b o, hàng gi v n còn xu t
3.5.1. Công tác t o ñi u ki n cho h th ng bán l phát tri n hi n tràn lan, chưa gi i quy t tri t ñ ch t phát, ch cóc,...
3.5.2. Tăng cư ng công tác thanh tra, ki m tra V i ñ nh hư ng phát tri n h th ng bán l c a thành ph là
3.5.3. T ch c qu n lý kênh phân ph i phát tri n m nh lo i hình bán l hi n ñ i và quy ho ch, tu s a, nâng
3.5.4. Phát tri n hài hòa l i ích c a các y u t trong h c p h th ng bán l truy n th ng, tác gi ñã ñưa ra m t s gi i pháp
th ng bán l phát tri n c v quy mô và ch t lư ng c a h th ng bán l nh m phát
- 27
tri n thành ph Đà N ng tr thành trung tâm thương m i l n c a khu
v c và c nư c.
Tuy nhiên, do nh ng h n ch v ti p c n d li u th ng kê và
tài li u liên quan ñ n lĩnh v c này nên ñ tài không tránh kh i nh ng
khi m khuy t nh t ñ nh, kính mong nh n ñư c s góp ý, giúp ñ c a
các chuyên gia, các th y cô ñ v n ñ này ñư c ti p t c nghiên c u
và hoàn thi n./.
nguon tai.lieu . vn
