Tóm tắt đề tài nghiên cứu khoa học: Vấn đề xây dựng bài giảng học phần cơ sở số học bằng phần mềm M. Frontpage

VẤN ĐỀ XÂY DỰNG BAI GIANG HOC PHÂN CƠ SƠ SÔHOC BẰNG PHÂN MÊM M. FRONTPAGE ( Tom tăt đêtai NCKH câp trương năm hoc 2010­2011) Nhom tac gia: ThS. Phan Văn Linh – ThS. Nguyên Thanh Hung GV. Khoa Tư Nhiên (Viêt cho ky yêu khoa hoc sô8­ Trương CĐSP Kon Tum) 1. Đặt vấn đề Đổi mới phương pháp dạy học bằng sử dụng công nghệ thông tin đang đựơc xem là một cách hữu hiệu góp phần đắc lực cho đổi mới cách dạy và học trong hầu hết các cấp học ở tất cả các trường học tại Việt Nam hiện nay. Ở Trường Cao đẳng sư phạm Kon Tum, từ các cấp quản lý cho đến đội ngũ giảng viên và sinh viên đã và đang trăn trở, tìm cách ứng dụng tin học vào công tác quản lý và giảng dạy các học phần sao cho hiệu quả. Thực tế giảng dạy học phần Cơ sở số học cho chuyên ngành Toán học tại trường Cao đẳng Sư phạm Kom Tum trong thời gian qua cho thấy cần một bài giảng điện tử trên Internet để giúp cho giảng viên tổ chức tốt hơn các hoạt động dạy học và cũng giúp cho sinh viên có một tài liệu tự học hiệu quả. Cung vơi sư phat huy tac dung cua đêtai viêt bai giang điên tư hoc phân Xac suât thông kê băng Microsoft FrontPage trong thơi gian vưa qua; qua nghiên cứu chương trình giáo dục, đề cương chi tiết học phần, nội dung kiến thức học phần, tìm hiểu ứng dụng các phần mềm có ưu thế làm bài giảng điện tử hiện hành, nhận thấy phần mềm Microsoft FrontPage(M.F) trong bộ Microsoft Office cung thích hợp để điện tử hóa nội dung kiến thức, các hoạt động dạy học học phần Cơ sở số học. Chung tôi tiên hanh xây bai giang điên tư hoc phân Cơ sơ sôhoc vơi mong muốn tiêp tuc có một công cụ trợ giúp giang viên(GV) thực hiện giảng dạy trên lớp bằng máy tính điện tử, đăc biêt hơn lagiúp sinh viên(SV) chuyên nganh Toan hoc comôt tai liêu băng điên tư đê lam công cu hoc tâp vanghiên cưu hoc phân moi luc moi nơi bằng máy tính điện tử. 2. Kết quả thực hiện Viêc viêt bai giang điên tư(BGĐT) một học phần bằng M.F lam nguồn tài liệu cho GV, SV tham khảo và chia sẻ thông tin trong quá trình dạy­ học học phần đòi hỏi rât nhiêu sư đâu tư thời gian, công sức, trí tuệ cua GV. Khi thiết kế bài giảng điện tử, ngoai kế hoạch tổ chức hoạt động dạy học cho từng tiết học, bài học bên canh đolà một thư viện thông tin nhỏ­ ở đó rât nhiêu dưliêu hình ảnh, ảnh động, các phim video, các thí nghiệm ảo, bài tập luyện tập, ... chỉ chứa gọn trong một thiết bị lưu dữ liệu, như đĩa CD, USB. Thiết kế bài giảng điện tử trên Microsoft FrontPage coưu thêlacó thể phát triển thành Website, tạo điều kiện thuận lợi cho việc truy cập tham khảo. 1 2.1 Ưu điểm của Microsoft FrontPage trong thiết kếbàigiảng điện tử : Hiện nay, việc thiết kế bài giảng được triển khai dưới nhiều hình thức, có thể thực hiện thiết kế bằng nhiều chương trình khác nhau. Tuy nhiên, mỗi phần mềm hay một trình ứng dụng bất kỳ nào cũng có những ưu điểm và khuyết điểm nhất định. M.F là một phần mềm trong bộ Microsoft Office dùng để soạn thảo và chỉnh sửa các trang Web. Sau đây lanhững đặc điểm và ưu thế có thể dùng để thiết kế bài giảng điện tử. ­ Đối với văn bản: M.F cho phép soạn thảo văn bản khá thuận tiện, số lượng chữ trên một trang tùy ý, dễ dàng thay đổi font chữ, cỡ chữ, kiểu chữ, màu chữ và di chuyển đến các vị trí đánh dấu với chức năng Bookmark. Rất thuận tiện cho việc tìm kiếm, tiết kiệmthờigian truycậpthôngtin. ­ Đối với hình ảnh: M.F cho phép chèn vào trang soạn thảo các hình ảnh ở nhiều định dạng khác nhau: +Gif (Graphics Interchange Format) là một định dạng đồ họa không phụ thuộc vào hệ điều hành, bao gồm Gif động và Gif tĩnh, là định dạng ảnh phổ biến nhất trên FrontPage, tập tin ảnh nhẹ nhất nhưng chấtlượng không cao, thường dùng để minh họa. +JPEG (Joint Photographic Experts Group) là một định đồ họa không phụ thuộc vào hệ điều hành, chất lượng hình ảnh cao nhưng dung lượng lớn, thường dùng cho chụp ảnh kỹ thuật số. +PGN (Portable Network Graphics) là một định dạng ảnh gần giống với Gif nhưng ít được sử dụng trên trang web do các trình duyệt web cũ không biên dịch được các hình ảnh này. ­ Đối với hoạt hình và phim video: +Có thể tạo những ảnh động bằng chính phần mềm kèm theo FrontPage như Image Composer, Gif Animation, hoặc tạo ảnh động bằng những công cụ làm hoạt hình khác và chèn vào M.F. Đối với các ảnh động, hoặc phim được tạo ra bởi Macromedia Flash đặc biệt phù hợp cho các trình duyệt Web như Internet Explorer, Netscape… có thể chạy trực tiếp trên các trình duyệt này nhờ sự hỗ trợ của shockware, là một plug­in của Internet Explorer mà không cần phải mở Flash Player. Đây là một ưu thế khi thiết kế bài giảng điện tử trên FrontPage. +Có thể chèn các tập tin âm thanh vào FrontPage với những định dạng sau: WAV, MIDI, RA/RAM, AIFF, AU. Việc chèn các tập tin âm thanh làm cho quá trình multimediahóanộidungbàigiảngphongphú. +Cóthểchèn cácvideoclip vàotrang soạnthảocủa M.F. +Sử dụng các phim video đưa vào bài giảng để minh họa một số quá trình hoặc trình chiếu các phim thí nghiệm làm tăng chất lượng bài giảng. ­ Khả năng tích hợp giữa M.F với Office và khả năng liên kết của M.F: ­ Thuận tiện cho việc soạn thảo của giảng viên. Giảng viên có thể chuyển bài 2 giảng từ M.F sang tài liệu ở dạng file Word, file PowerPoint… hoặcngược lại. ­ Khả năng liên kế là đặc điểm nổi bật của FrontPage rất thuận tiện cho việc tổ chức cấu trúc một Web Site. Bản thiết kế bài giảng điện tử trơ nên khoa học rõ ràng, dễ quản lý dữ liệu nhơcác kiểu liên kết đến các vị trí đánh dấu (Bookmark) trong một trang, chức năng này giúp di chuyển đến một vị trí đánh dấu nhanh chóng, dễ dàng mà không cần sử dụng thanh cuộn; liên kết đến các file dữ liệu khác bằng chức năng Hyperlink, với chức năng này, từ nộidung chính của bản thiết kế bài giảng điện tử, ta có thể di chuyển đến các file hỗ trợ khác như file âm thanh, hình ảnh, video, file chương trình thí nghiệm ảo… mà không cần chèn toàn bộ lên nội dung bài giảng. Như vậy, dung lượng củabản thiếtkế bàigiảng điện tử nhỏ gọn, dễloadmỗikhimởbảnthiếtkế. Tóm lại, Microsoft FrontPage có đầy đủ những tính năng và ưu điểm cho phép thiết kế các bài giảng điện tử đáp ứng được các yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học, day hoc tich cưc, hiên đai hiên nay. 2.2. Quy trin h thiêt kêbai giang điên tư bằng M.F Cần phải thực hiện quy trình gôm 6 bươc sau: a. Xác định mục tiêu dạy học Bảng thiết kế BGĐT trước hết phải đảm bảo các yêu cầu như bảng thiết kế bài giảng thông thường, nên khi thiết kế bài giảng cần phải xác định mục tiêu bài học (bao gồm mục tiêu về kiến thức, kĩnăng, thái độ). b. Dự kiến nội dung dạy học Khi chọn lựa nội dung từ giáo trình cần hiểu rõ được ý đồ của giáo trình, ngoài ra cần tham khảo thêm tài liệu có liên quan và xác định được kiến thức trọng tâm của từng mục, từng bài, từng chương. Những nội dung đưa vào chương trình và giáo trình đã được chọn lọc từ khối lượng tri thức đồ sộ của khoa học bộ môn, được sắp xếp một cách logic, khoa học, đảm bảo tính sư phạm. Bởi vậy cần bám sát vào chương trình và giáo trình môn học. Khi sắp xếp nội dung theo trình tự bài học cần sắp xếp thành đơn vị kiến thức nhỏ hơn để thuận tiện cho việc multimedia hóa. c. Sưu tâp vaxây dựng thư viện multimedia Khâu chuẩn bị quan trọng cho qui trình thiết kế bài giảng điện tử là sưu tập thư viện multimedia. Dựa vào việc phân tích từng nội dung dạy học, giảng viên xem xét ứng với mỗi nội dung cần có những loại hình ảnh, âm thanh, phim video… nào cần được sử dụng, sau đó tìm nguồn để khai thác. Nguồn tư liệu này thường được lấy từ nhiều nguồn khác nhau có thể là một phần mềm dạy học nào đó hoặc từ Internet… hoặc được xây dựng mới bằng đồ họa, bằng ảnh quét, ảnh chụp, quay video, bằng các phầm mềm đồ họa chuyên dụngnhưMacromediaFlash. Để có tư liệu cần quan tâm khai thác trên các nguồn sau : + Nguồn thông tin trên Internet rất phong phú, nên để khai thác được nguồn thông tin này cần 3 phải có những dụng cụ cần thiết như công cụ giúp tìm kiếm nhanh: Google, Yahoo…; công cụ trợ giúp quản lý và chỉnh sửa tài liệu :Web­Copier, phần mềm này cho phép copy cả Website mà không cần phải lưu từng trang hoặc download từng nội dung. + Nguồn từ điển bách khoa có nhiều nguồn từ điển giúp tra cứu và tìm kiếm kiến thức như Encyclopaedia Britannica , đó là bộ bách khoa toàn thư khổng lồ chứa đựng gần như toàn bộ tri thức của loài người và luôn cập nhật thông tin. Có thể xem và khai thác bộ bách khoa này trực tiếp từInternet. + Nguồn từ điển có thể dùng nguồn từ điển thông dụng hiện nay là LACVIETMTD, đồng thời cũng có thể tra tự điển trực tuyến trên mạng Internet để tìm hiểu các thuật ngữ hoặc các từ chuyênmôn. Tài liệu sưu tầm bao gồm nhiều dạng khác nhau như: phim, chương trình, văn bản, âm thanh, hoạt ảnh… Các tư liệu này cần được sắp xếp hoặc tổ chức lại để thuận tiện cho việc sử dụng thiết kế bài giảng điện tử. Sắp xếp thư viện tư liệu thông tin hợp lý sẽ tạo điều kiện tìm kiếm thông tin nhanh chóng và giữ được các liên kết trong bài giảng đến các tập tin âm thanh, video clip khi sao chép bài giảng từ ổ đĩa này sang ổ đĩakhác, từ máy này sang máy khác. d. Chuân bitailiêu cho thiêtkêBGĐT Cac tailiêu liên quan đên nôi dung BGĐT cua cac chương, baihoc phân xac suâtthông kê như câu hoitrăc nghiêm, baitâp,… e. Thiêtkê Sau khi xây dưng xong thư viên thông tin, sư dung nguôn thông tin nay đê tiên hanh thiêtkêbaigiang trên M.F. f. Chaythư chương trinh, sưa chưa vahoan thiên Sau khi thiết kế xong, phải tiến hành chạy thử chương trình, kiểm tra các sai sót, đặc biệt là các liên kết để tiến hành sửachữavà hoàn thiện. 2.3 Sản phầm bài giảng Kết quả xây dựng bài giảng điện tử cho học phần Cơ sơ sôhoc của chúng tôi có được là bai giang điên tư hoàn chỉnh trên cơ sơ điên tư hoa toan bô nôi dung kiến thức và môt phân các hoạt động cu thê cac tiêt hoc trên lớp của học phần gồm 4 đơn vi hoc trinh (quy thanh 3 tín chỉ). Nhơsư liên kêt, Multimedia hoa cac nôi dung giup GV, SV thuân lơi truy xuât, tham chiêu cac nôi dung cua baigiang. San phâm nay có thể đóng gói thành CD hay thư mục segiup rât nhiêu cho SV tư hoc trên may tinh điên tư mà không cần mạng online. Bai giang điên tư bao gồm 600 trang ( slide), trong đo20 hinh anh (tinh , đông) chứa đựng đầy đủ nội dung kiến thức của học phần, đang kê cohê thông bai tâp gôm 120 bai tư luân vatrăc nghiêm. Nhờ tận dụng ưu thế liên kết và khả năng đa dạng về màu sắc, tac gia đacôgăng thiêt kêcác trang ngoài tiện lợi về truy suất nội dung mà còn màu sắc đẹp, hài hoà tạo cảm giác gần gũi. 2.4 Hiệu quả sử dụng bài giảng 4 Qua hơn 12 tháng thư nghiêm, thực hiện và hoàn chỉnh bài giảng, sản phẩm đã được đông nghiêp vaSV đánh giá là có triển vọng về hiệu quả sử dụng trong giảng dạy, học, nghiên cưu học phần Cơ sơ sôhoc. Từ đầu năm học 2010­2011, tác giả đã đưa bài giảng vào sử dụng cho lớp K14 SP Toan học. Kêt qua bước đầu thu đươc lađang khich lê: ­ Sự khó khăn khi xây dựng bài giảng được đền đáp. SV giam bơt nhoc nhăn trong cac giơlên lơp. Chi cân mang đia CD hay may tinh xach tay laGV cothê thưc hiên tiêt day makhông cân mang tai liêu giao trinh nao khac, SV chi mang may tinh xach tay không cân mang nhiêu tai liêu khac. ­ Nhơgiao diên cua Web masư truy suât đên cac nôi dung kiên thưc, bai tâp, hương dân giai,... nhanh chong , nhơđoGV tiên lơi cho viêc giang giai vaSV dêtra cưu bai hoc trên lơp. Nhơtân dung ưu thêmau săc hai hoa, đa dang cua F.P mabai giang trơ nên thân thiên vơi ngươi sư dung. ­ SV rât thich thuvơi tai liêu bai giang, có nhiều SV lơp K14 SP Toan hoc mua may tinh xach tay đê lam phương tiện học tập, nghiên cưu hoc phân Cơ sơ sôhoc. Đặc biệt, trong đào tạo tín chỉ của Trường CĐSP Kon Tum hiện nay, săp tơi bài giảng càng phát huy tác dụng bởi vì SV có thể chu đông nghiên cứu học phần ở nhà qua sử dụng CD, file chứa bài giảng ngoai giơlên lơp. 3. Kết luận và kiên nghi 3.1 Kết luận Công việc xây dựng bài giảng học phần bằng phần mềm ứng dụng là vất vả đòi hỏi phải bỏ nhiều công sức, thời gian và chất xám, đặt biệt phải tuân thủ đúng quy trình. Người xây dựng phải là GV bộ môn trực tiếp giảng dạy học phần có tâm huyết , có am hiểu tin học ưng dung. Phần mềm M.Frontpage có nhiều ưu thế để điện tử hoá các nội dung dạy­ học học phần một cách hiệu quả, khoa học. Đặc biệt tạo điều kiện thuận lợi cho SV tự học, học mọi lúc mọi nơi. Đây là một thuận lợi cho SV khi tiếp cận học chế tín chỉ. Bởi vậy xây dựng bài giảng học phần bằng M.Frontpage đem lại nhiều tác dụng cho GV, SV trong đổi mới phương pháp dạy học và trong dạy­ học theo hoc chêtín chỉ. 3.2 Kiến nghị ­ GV muôn chuân bi xây dưng bai giang điên tư cho cac phân vêtoan thiviêc đâu tiên lađâu tư kho hoc liêu hoc phân cho phong phu.Bên đolatim hiêu vathư nghiêm nhiêu phân mêm cho môt hoc phân. ­ Cân nghiêm tuc nhin nhân tac dung viêt bai giang điên tư cac hoc phân toan băng phân mêm M.F trên cơ sơ thưc tiên sư dung bai giang nay vatrên cơ sơ so sanh vơi cac phân mêm khac ( eXe chăng han). Tưđosecocach lưa chon phân mêm nao thiêt kêbai giang điên tư cho hoc phân nao phuhơp nhât. 5 ... - tailieumienphi.vn