Xem mẫu
- “Toµn cÇu ho¸: nh÷ng vÊn ®Ò triÕt häc
ë ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng”
NguyÔn §×nh Hoµ(*)
tæng thuËt
ph¸t biÓu t¹i Héi th¶o ®· tËp trung vµo
T rong hai ngµy 21-22 th¸ng 11 n¨m
2005, t¹i Hµ Néi, tæ chøc UNESCO c¸c vÊn ®Ò triÕt häc chñ yÕu sau: (*)
vµ HiÖp héi gi¸o dôc triÕt häc v× d©n chñ 1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung cña toµn cÇu
cña ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng ho¸
(APPEND) ®· phèi hîp víi ViÖn Khoa C¸c t¸c gi¶ ®· tiÕp cËn vÊn ®Ò toµn
häc x· héi ViÖt Nam tæ chøc Héi th¶o cÇu ho¸ tõ c¸c khÝa c¹nh: ý niÖm, x¶o
khoa häc quèc tÕ lÇn thø V víi chñ ®Ò: thuËt vµ thùc t¹i; ®Ò cËp ®Õn nhiÒu vÊn
“Toµn cÇu ho¸: Nh÷ng vÊn ®Ò triÕt häc ë ®Ò nh− T×m kiÕm m« h×nh míi vÒ toµn
ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng”. cÇu ho¸, ph−¬ng §«ng vµ ph−¬ng T©y.
Cã thÓ nãi, ®©y lµ mét Héi th¶o cã Môc ®Ých mµ nhiÒu t¸c gi¶ h−íng ®Õn lµ
quy m« lín víi sù tham gia cña nhiÒu kh¸m ph¸ ®é héi tô cña hai sù thay ®æi
nhµ khoa häc quèc tÕ vµ ViÖt Nam, bµn trong qu¸ tr×nh t×m kiÕm mét m« h×nh
vÒ nh÷ng vÊn ®Ò triÕt häc ®Æt ra tõ qu¸ míi vÒ toµn cÇu ho¸: 1/ Thªm sù ®¸nh gi¸
tr×nh toµn cÇu ho¸. Ban tæ chøc Héi th¶o tæng thÓ bªn c¹nh viÖc tËp trung vµo tõng
®· nhËn ®−îc gÇn 40 b¸o c¸o khoa häc phÇn vµ 2/ Lµm phong phó thªm sù
cña c¸c nhµ khoa häc thuéc c¸c n−íc Mü, kh¸ch quan bªn ngoµi b»ng tÝnh chñ
Australia, Hµn Quèc, Nga, Thailand, quan bªn trong. Tõ viÖc gi¶i quyÕt c¸c
Philippines, Ên §é, Sri Lanka, §µi Loan vÊn ®Ò trªn, cã ý kiÕn cho r»ng, nh÷ng
vµ ViÖt Nam. truyÒn thèng v¨n ho¸ ch©u ¸ - Th¸i B×nh
D−¬ng cã vai trß cèt yÕu vµ ®ãng gãp quan
Sau lêi khai m¹c Héi th¶o cña PGS., träng vµo m« h×nh míi vÒ toµn cÇu ho¸;
TS. TrÇn §øc C−êng - Phã Chñ tÞch ViÖn r»ng, mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm cña m«
Khoa häc x· héi ViÖt Nam, «ng Tr−ëng h×nh míi vÒ toµn cÇu ho¸ lµ “nã ®−îc
®¹i diÖn V¨n phßng UNESCO t¹i Hµ Néi ®¸nh dÊu bëi c¶m nhËn vÒ sù hµi hoµ cña
vµ GS. Philip Cam - Chñ tÞch APPEND ph−¬ng §«ng...”. Cã ý kiÕn còng cho r»ng,
®· ph¸t biÓu chóc mõng Héi th¶o. mét x· héi lµnh m¹nh vÒ kinh tÕ vµ chÝnh
Víi chñ ®Ò: “Toµn cÇu ho¸: Nh÷ng trÞ lµ mét x· héi tèt cho ý niÖm toµn cÇu
vÊn ®Ò triÕt häc ë ch©u ¸ - Th¸i B×nh
D−¬ng”, c¸c b¸o c¸o tham luËn vµ ý kiÕn (*)
TS., Viện Triết học
- Toµn cÇu hãa... 49
ho¸. Tuy nhiªn, x· héi Êy ph¶i cã kh¶ ¸ cã tiÒm n¨ng vµ ®Æc ®iÓm v¨n ho¸,
n¨ng: xo¸ bá tham nhòng, b¶o tr× kh¶ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ,… kh¸c nhau;
n¨ng kinh tÕ quèc gia, ph¸t triÓn n¨ng do vËy, sù tham gia vµo c¸c qu¸ tr×nh
khiÕu kinh doanh, d¸m dÊn th©n vµ cã toµn cÇu ho¸ còng cã nh÷ng møc ®é kh¸c
tinh thÇn s¸ng t¹o, ph¸t triÓn mét nÒn nhau. T¸c gi¶ cho r»ng, toµn cÇu ho¸ lµ
kinh tÕ ®Æt c¨n b¶n trªn kh¶ n¨ng kinh tÕ mét qu¸ tr×nh cã tÝnh hai mÆt: võa lµ mét
quèc gia, cã mét hÖ thèng nh©n sinh vµ y th¸ch ®è lín, võa lµ c¬ héi quan träng ®èi
tÕ tèt, häc hái c¸ch n©ng cao gi¸ trÞ s¶n víi sù ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia, d©n téc
phÈm vµ ph¶i cã tinh thÇn quèc gia trong khu vùc; v× vËy, ®Ó héi nhËp thµnh
nh−ng kh«ng ®i tíi qu¸ khÝch. c«ng, c¸c n−íc nµy ph¶i cã sù chuÈn bÞ kü
vÒ 3 yÕu tè: thÓ chÕ, nh©n lùc vµ më cöa.
Tõ sù ph©n tÝch qu¸ tr×nh toµn cÇu
ho¸ trªn c¸c ph−¬ng diÖn lÞch sö vµ hiÖn 3. Toµn cÇu ho¸ vµ vÊn ®Ò d©n chñ
t¹i, c¸c ®¹i biÓu nhÊt trÝ víi ý kiÕn r»ng,
c¸c n−íc nghÌo vÉn ®−îc lîi nÕu chñ ®éng Toµn cÇu ho¸ vµ vÊn ®Ò d©n chñ lµ
tham gia héi nhËp vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu mét trong nh÷ng néi dung lín, thu hót sù
ho¸ víi mét ®−êng lèi ®óng vµ hÖ thèng quan t©m cña c¸c nhµ khoa häc tham dù
chÝnh s¸ch “kh«n ngoan”. Héi th¶o. §Ò cËp ®Õn Toµn cÇu ho¸ vµ
d©n chñ, t¸c gi¶ b¶n tham luËn ®· tr×nh
2. Nh÷ng vÊn ®Ò toµn cÇu ho¸ vµ khu bµy tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ th¸i ®é cña ng−êi
vùc tham gia vµo nÒn kinh tÕ toµn cÇu theo
C¸c b¸o c¸o h−íng ®Õn vÊn ®Ò toµn nghÜa lµ c¸c nguyªn t¾c cho sù chuyÓn ®æi
cÇu ho¸ víi c¸c n−íc ë ch©u ¸ - Th¸i B×nh x· héi - chÝnh trÞ d−íi khÈu hiÖu d©n chñ.
D−¬ng nãi chung vµ vïng §«ng Nam ¸ T¸c gi¶ cho r»ng, céng ®ång toµn cÇu
nãi riªng. C¸c t¸c gi¶ kh«ng nh÷ng v¹ch kh«ng ph¶i lµ c¸i cã s½n, mµ ph¶i ®−îc
râ t¸c ®éng cña toµn cÇu ho¸ ®èi víi khu x©y dùng cïng víi tiÕn tr×nh d©n chñ.
vùc nµy, mµ cßn gãp phÇn x¸c ®Þnh nh÷ng MÆc dï coi viÖc x©y dùng céng ®ång toµn
nhiÖm vô, gi¶i ph¸p cÇn thiÕt ®Ó tranh cÇu víi tÝnh c¸ch mét hiÖn thùc thÞnh
thñ c¬ héi vµ v−ît qua th¸ch thøc mµ v−îng lµ ®iÒu kh«ng dÔ dµng, song «ng
toµn cÇu ho¸ ®em l¹i cho c¸c quèc gia, ®Æc vÉn tin r»ng, tËn s©u xa, mét t−¬ng lai
biÖt lµ ®èi víi c¸c n−íc ®ang vµ chËm d©n chñ cho thÕ giíi ®ang phô thuéc vµo
ph¸t triÓn. c¸c phong trµo vËn ®éng theo h−íng ®ã.
§Ó ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng Trªn c¬ së ph©n tÝch nh÷ng t¸c ®éng
cña c¸c n−íc ASEAN trong bèi c¶nh toµn cña toµn cÇu ho¸ hiÖn nay ®èi víi tiÕn
cÇu ho¸, c¸c ®¹i biÓu thèng nhÊt cho r»ng, tr×nh d©n chñ ho¸ ®êi sèng x· héi, cã
c¸c n−íc nµy “ph¶i söa ch÷a ®−îc nh÷ng tham luËn ®· nhÊn m¹nh: Toµn cÇu ho¸
khiÕm khuyÕt trong m« h×nh ph¸t triÓn hiÖn nay ®ang diÔn ra víi nh÷ng nÐt kh¸c
cò”; ph¶i dùa vµo nh÷ng nguån lùc vèn cã biÖt hÕt søc lín so víi c¸c giai ®o¹n tr−íc.
cña m×nh ®Ó thùc hiÖn t¨ng tr−ëng kinh Nã t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn qu¸ tr×nh d©n
tÕ ®i ®«i víi b¶o ®¶m c«ng b»ng x· héi; chñ ho¸ ®êi sèng x· héi, ®Æc biÖt lµ d©n
ph¶i t¨ng c−êng b¶o vÖ tù nhiªn, ph¸t chñ ho¸ trong lÜnh vùc ®Çu t− vèn tõ quèc
triÓn khoa häc - c«ng nghÖ vµ ®Èy m¹nh tÕ, lÜnh vùc c«ng nghÖ vµ th«ng tin. Tuy
gi¸o dôc - ®µo t¹o… Ngoµi mét sè nÐt nhiªn, theo t¸c gi¶, bªn c¹nh nh÷ng mÆt
t−¬ng ®ång, c¸c n−íc §«ng vµ §«ng Nam tÝch cùc nhÊt ®Þnh ®èi víi qu¸ tr×nh d©n
- 50 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1, 2006
chñ ho¸ ®êi sèng x· héi nãi chung, toµn Cã t¸c gi¶ ®· ®i tõ sù ph©n tÝch
cÇu ho¸ hiÖn nay còng cã kh«ng Ýt nh÷ng t¸c ®éng cña toµn cÇu ho¸ ®èi víi
nh÷ng h¹n chÕ, nh÷ng khiÕm khuyÕt. V× nh©n c¸ch con ng−êi ViÖt Nam ®Ó ®−a ra
thÕ, viÖc t×m c¸ch kh¾c phôc, gi¶i quyÕt mét kÕt luËn cã tÝnh kh¸i qu¸t r»ng, viÖc
nh÷ng h¹n chÕ, khiÕm khuyÕt cña toµn ®Þnh h−íng ph¸t triÓn nh÷ng gi¸ trÞ nh©n
cÇu ho¸ ®Ó thóc ®Èy lÞch sö tiÕn lªn phÝa c¸ch cña thêi kú míi, chñ ®éng gi¸o dôc
tr−íc lµ tr¸ch nhiÖm cña toµn nh©n lo¹i. vµ x©y dùng nh©n c¸ch trong m«i tr−êng
4. VÊn ®Ò con ng−êi nãi chung vµ con gia ®×nh, m«i tr−êng tr−êng häc, m«i
ng−êi ViÖt Nam nãi riªng trong bèi c¶nh tr−êng céng ®ång x· héi lµ hÕt søc cÇn
toµn cÇu ho¸ thiÕt ®èi víi sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn
v÷ng cña con ng−êi vµ ®Êt n−íc.
§©y lµ mét m¶ng ®Ò tµi quan träng,
®Ò cËp ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò nh−: Toµn cÇu Còng ë khÝa c¹nh nµy, sau khi luËn
ho¸, “nguy c¬ tha ho¸” vµ vÊn ®Ò ®Þnh chøng nh»m kh¼ng ®Þnh con ng−êi cã thÓ
h−íng gi¸ trÞ ®¹o ®øc (Tõ dù b¸o cña c¸c chèng l¹i nguy c¬ cña nh÷ng th¶m ho¹
nhµ s¸ng lËp chñ nghÜa M¸c ®Õn hiÖn toµn cÇu nÕu cã sù nç lùc phèi hîp víi
thùc ngµy nay), ph¸t triÓn nh©n c¸ch con nhau trong hµnh ®éng, cã t¸c gi¶ cho
ng−êi ViÖt Nam d−íi t¸c ®éng cña toµn r»ng, x©y dùng ý thøc nh©n v¨n toµn cÇu
cÇu ho¸ trong bèi c¶nh ch©u ¸ - Th¸i lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu trong qu¸ tr×nh
B×nh D−¬ng. Cã ý kiÕn ®· l−u ý c¸c ®¹i toµn cÇu ho¸, bëi nã ®ãng vai trß rÊt to
biÓu tham dù Héi th¶o r»ng, tõ gi÷a thÕ lín trong viÖc tham gia gi¶i quyÕt nh÷ng
kû XIX, c¸c nhµ s¸ng lËp chñ nghÜa vÊn ®Ò toµn cÇu.
Marx, khi ®−a ra dù b¸o vÒ xu h−íng 5. Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ d©n téc vµ quyÒn
vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña toµn cÇu ho¸ d©n téc tù quyÕt trong toµn cÇu ho¸
kinh tÕ, cña sù h×nh thµnh nÒn kinh tÕ
VÊn ®Ò d©n téc, chñ quyÒn d©n téc vµ
toµn cÇu, ®· nãi ®Õn nguy c¬ ¸p ®Æt c¸c
®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa... trong xu
gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña c¸c n−íc t− b¶n ph¸t
thÕ toµn cÇu ho¸ lµ mét trong nh÷ng néi
triÓn ®èi víi c¸c quèc gia, d©n téc l¹c
dung c¨n b¶n ®−îc ®Æt ra t¹i Héi th¶o.
hËu, chËm ph¸t triÓn. Nguy c¬ nµy, nÕu
kh«ng ®−îc lo¹i bá, sÏ dÉn ®Õn nguy c¬ §Ò cËp ®Õn Chñ nghÜa d©n téc s¾c
tha ho¸ trong ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn téc - tÝn ng−ìng ®èi mÆt víi chñ nghÜa
d©n téc. Víi tÝnh c¸ch lµ mét yÕu tè cÊu phæ qu¸t v¨n ho¸ (Ph©n tÝch vÒ c¸c yªu
thµnh v¨n ho¸, c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc ®−îc cÇu cña §¹o PhËt Sinhala ë Sri Lanka
t¸c gi¶ x¸c ®Þnh lµ “tÊt c¶ nh÷ng g× ®em ®èi víi mét x· héi trËt tù), trªn c¬ së ph©n
l¹i sù ph¸t triÓn, sù tiÕn bé cho x· héi vµ tÝch nh÷ng biÓu hiÖn còng nh− ho¹t ®éng
cho b¶n th©n con ng−êi”. V× thÕ, mäi gi¸ cña chñ nghÜa d©n téc s¾c téc - tÝn ng−ìng
trÞ ®¹o ®øc ®Òu ph¶i h−íng tíi viÖc ph¸t ë Sri Lanka, ®¹i biÓu ®Õn tõ Sri Lanka
triÓn con ng−êi toµn diÖn, thiÕt lËp quan ®Æt vÊn ®Ò r»ng, trong bèi c¶nh toµn cÇu
hÖ thùc sù tèt ®Ñp vµ tiÕn bé gi÷a con ho¸, “chñ nghÜa d©n téc cã lµ mét quan
ng−êi víi con ng−êi trong s¶n xuÊt vµ ®iÓm ®−îc chÊp nhËn ®Ó ®Þnh ®o¹t x· héi”
trong mäi lÜnh vùc kh¸c cña ®êi sèng x· hay kh«ng? Theo t¸c gi¶, ®©y lµ mét vÊn
héi, “h−íng con ng−êi tíi c¸i ®óng, c¸i ®Ò cèt lâi cÇn ®−îc tiÕp tôc bµn th¶o.
thiÖn, c¸i ®Ñp” ®Ó trªn c¬ së ®ã, x©y dùng XuÊt ph¸t tõ viÖc gi¶i quyÕt hai luËn
mét x· héi c«ng b»ng nh©n ¸i. ®Ò c¬ b¶n: 1/ Toµn cÇu ho¸ vµ sù kh¼ng
- Toµn cÇu hãa... 51
®Þnh d©n téc quèc gia, 2/ §Æc ®iÓm cña cÇu ho¸
khu vùc ho¸ ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng vµ
Cã thÓ nãi, ®©y lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc
sù kh¼ng ®Þnh d©n téc quèc gia ViÖt Nam,
phøc t¹p, nh¹y c¶m. §Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò
cã ®¹i biÓu cho r»ng, sù kh¼ng ®Þnh quèc
t«n gi¸o trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, c¸c
gia d©n téc lµ xu thÕ, kÕt qu¶ tÊt yÕu cña
®¹i biÓu nhÊt trÝ víi ý kiÕn cho r»ng,
toµn cÇu ho¸. R»ng, toµn cÇu ho¸ hiÖn
cïng víi qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ,
®ang diÔn ra theo hai xu h−íng: Mét lµ,
toµn cÇu ho¸ v¨n ho¸, ng−êi ta hiÖn ®ang
xu h−íng t− b¶n chñ nghÜa vµ hai lµ, xu
nãi ®Õn toµn cÇu ho¸ t«n gi¸o vµ cã thÓ
h−íng d©n chñ - x· héi. Xu h−íng d©n
®−a ra mét sè nhËn ®Þnh sau vÒ hiÖn
chñ x· héi lµ qu¸ tr×nh bao gåm hai néi
t−îng toµn cÇu ho¸ t«n gi¸o: Thø nhÊt,
dung: 1/ Con ®−êng x· héi chñ nghÜa, 2/
toµn cÇu ho¸ t«n gi¸o lµ mét mÆt, mét hÖ
C¸c khuynh h−íng, phong trµo d©n chñ
qu¶ cña toµn cÇu ho¸ nãi chung; thø hai,
réng r·i kh¸c. Theo t¸c gi¶, xu h−íng d©n
toµn cÇu ho¸ t«n gi¸o ®· béc lé kh¸ râ
chñ x· héi, nhÊt lµ x· héi chñ nghÜa lµ sù
nhiÒu ®éng th¸i míi mÎ trªn c¶ tÇng vÜ
kh¼ng ®Þnh râ rµng, ch©n chÝnh vµ ®Çy
m« vµ vi m« (tõng t«n gi¸o) vµ n¶y sinh
triÓn väng d©n téc quèc gia. Trong bèi
nhiÒu vÊn ®Ò, nhiÒu th¸ch thøc víi c¸c
c¶nh toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ ch©u ¸ -
quèc gia, céng ®ång t«n gi¸o còng nh− x·
Th¸i B×nh D−¬ng, mét kh¶ n¨ng lín cho
héi. §iÒu ®ã ®ßi hái chóng ta ph¶i cã
sù ph¸t triÓn, th¾ng lîi cña toµn cÇu cÇu
nh÷ng nhËn thøc vµ lèi øng xö míi thÝch
ho¸ theo h−íng d©n chñ - x· héi ®ang më
hîp víi sù chuyÓn biÕn s©u s¾c cña ®êi
ra vµ chóng ta cÇn n¾m lÊy c¬ héi ®ã ®Ó
sèng t«n gi¸o hiÖn nay. VÊn ®Ò cã tÝnh
ph¸t triÓn d©n téc quèc gia ViÖt Nam.
nguyªn t¾c ®Æt ra lµ: c¶ hai phÝa, ®¹o vµ
Còng t−¬ng tù nh− vËy, nhiÒu ®¹i ®êi, c¸c t«n gi¸o vµ c¸c nhµ n−íc ph¶i
biÓu còng thõa nhËn r»ng, toµn cÇu ho¸ thÝch øng vµ linh ho¹t trong viÖc x¸c ®Þnh
vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ xu thÕ c¸ch øng xö cña m×nh, biÕn nh÷ng th¸ch
kh¸ch quan cña thÕ giíi, ®ang t¸c ®éng thøc thµnh c¬ héi ®Ó cã thÓ héi nhËp mét
m¹nh mÏ ®Õn ®êi sèng x· héi cña mäi c¸ch chñ ®éng, b¶o ®¶m nh÷ng lîi Ých cña
quèc gia. MÆc dï vËy, viÖc gi÷ v÷ng chñ quèc gia, cña céng ®ång vµ cña mçi con
quyÒn quèc gia trong bèi c¶nh toµn cÇu ng−êi.
ho¸ hiÖn nay ph¶i ®−îc coi lµ mét nhiÖm
vô quan träng hµng ®Çu cña c¸c d©n téc. 7. Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ v¨n ho¸ trong bèi
Vµ, ®Ó gi÷ v÷ng chñ quyÒn quèc gia, mét c¶nh toµn cÇu ho¸
d©n téc tr−íc hÕt ph¶i cã quyÒn d©n téc tù §©y lµ nhãm chuyªn ®Ò cã sè l−îng
quyÕt. BÊt kú d©n téc nµo, nÕu kh«ng cã b¸o c¸o khoa häc nhiÒu nhÊt. Bµn vÒ
quyÒn d©n téc tù quyÕt, sÏ lµ mét d©n téc nh÷ng vÊn ®Ò v¨n ho¸ nãi chung trong bèi
kh«ng cã tù do vµ lÖ thuéc bªn ngoµi. Do c¶nh toµn cÇu ho¸, c¸c t¸c gi¶ ®· tËp trung
vËy, kh¼ng ®Þnh quyÒn d©n téc tù quyÕt vµo mét sè vÊn ®Ò nh−: §éng th¸i cña mét
cña d©n téc m×nh vµ t«n träng quyÒn d©n sè gi¸ trÞ truyÒn thèng trong bèi c¶nh toµn
téc tù quyÕt cña d©n téc kh¸c lµ mét cÇu ho¸, “G¹n ®ôc kh¬i trong” tr−íc toµn
nguyªn t¾c c¨n b¶n ®Ó c¸c d©n téc hîp t¸c cÇu ho¸,… C¸c t¸c gi¶ ®· nh×n nhËn, ph©n
víi nhau vµ cïng thóc ®Èy thÕ giíi kh«ng tÝch toµn cÇu ho¸ tõ ph−¬ng diÖn v¨n ho¸.
ngõng ph¸t triÓn. T¸c gi¶ ®Æt vÊn ®Ò r»ng, víi nh÷ng g× ®·
6. VÊn ®Ò t«n gi¸o trong bèi c¶nh toµn ®¹t ®−îc, d−êng nh− ch©u ¸ “cã lèi ®i riªng
- 52 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1, 2006
trong viÖc tiÕp cËn nh÷ng thµnh tùu v¨n §Ò cËp tíi nh÷ng th¸ch thøc cña toµn
minh hiÖn ®¹i” vµ lèi ®i riªng ®ã cã cßn cÇu ho¸, cã ý kiÕn cho r»ng, toµn cÇu ho¸
kh«ng trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸? C¸c sÏ mang l¹i cho c¸c n−íc nghÌo, ®ang ph¸t
gi¸ trÞ ch©u ¸ sÏ biÕn ®éng nh− thÕ nµo? triÓn nhiÒu th¸ch thøc h¬n so víi c¬ héi.
Theo t¸c gi¶, toµn cÇu ho¸ ®ang lµm cho §èi víi ViÖt Nam, nh÷ng th¸ch thøc trong
hÖ thèng c¸c gi¸ trÞ cã sù thay ®æi. Tuy qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ lµ hÕt søc lín. §ã
nhiªn, còng ph¶i thÊy r»ng, sù biÕn ®éng kh«ng chØ lµ th¸ch thøc vÒ kinh tÕ, mµ cßn
cña c¸c gi¸ trÞ trong toµn cÇu ho¸ kh«ng lµ th¸ch thøc vÒ x· héi, vÒ v¨n ho¸. Theo
ph¶i lµ kh«ng tu©n theo nh÷ng quy luËt t¸c gi¶, xÐt ®Õn cïng, mäi sù biÕn ®æi vµ
nµo ®ã. §iÒu quan träng lµ con ng−êi cÇn ph¸t triÓn cña x· héi ®Òu do con ng−êi
chñ ®éng n¾m b¾t quy luËt vµ c¸c xu quyÕt ®Þnh. V× vËy, ®Ó tranh thñ ®−îc c¬
h−íng vËn ®éng ®ã. Bëi v×, “n¾m ®−îc quy héi, v−ît qua nh÷ng th¸ch thøc cña toµn
luËt lµ n¾m ®−îc t−¬ng lai...”. Trªn c¬ së cÇu ho¸, viÖc chuÈn bÞ vµ båi d−ìng con
nh÷ng kh¸i qu¸t lý luËn chung ®ã, t¸c gi¶ ng−êi vÒ mäi mÆt trong qu¸ tr×nh héi nhËp
®· ®i s©u thªm mét b−íc - kh¶o s¸t sù biÕn lµ ®Æc biÖt quan träng.
®éng cña mét sè gi¸ trÞ truyÒn thèng ë ViÖt
Nam trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ vµ kÕt VÒ Toµn cÇu ho¸ vµ sù t¸c ®éng cña
luËn: thø nhÊt, cÇn ph¶i t«n träng mÆt gi¸ nã tíi v¨n ho¸ d©n téc, nh÷ng th¸ch thøc
trÞ cña qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸; thø hai, ®èi víi viÖc gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt
nh÷ng biÕn ®éng tiªu cùc trong sù thay ®æi Nam hiÖn nay, nhiÒu ®¹i biÓu ®· nhÊt trÝ
c¸c gi¸ trÞ chØ lµ mÆt tiªu cùc cña nh÷ng víi c¸ch x¸c ®Þnh c¸c ph−¬ng ¸n vÒ nh÷ng
hiÖn t−îng ®ang biÕn ®éng hoÆc ®ang n¶y møc ®é t¸c ®éng kh¸c nhau cã thÓ x¶y ra
sinh vµ ®iÒu quan träng, c¨n b¶n, chiÕm trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®èi víi c¸c
−u thÕ chÝnh lµ mÆt tÝch cùc cña toµn cÇu nÒn v¨n ho¸ cô thÓ. C¸c cÊp ®é t¸c ®éng ®ã
ho¸. cña toµn cÇu ho¸ ®èi víi v¨n ho¸ nãi chung
còng lµ nh÷ng vÊn ®Ò ®ang thùc sù ®èi
Trong bèi c¶nh ®èi diÖn víi toµn cÇu
diÖn víi nÒn v¨n ho¸ vµ b¶n s¾c v¨n ho¸
ho¸, ch©m ng«n “biÕt m×nh, biÕt ng−êi” trë
ViÖt Nam. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ, mçi nÒn v¨n
thµnh mét ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó t¨ng ho¸ cô thÓ víi b¶n s¾c ®éc ®¸o cña m×nh cã
thªm phÇn th¾ng vµ gi¶m thiÓu “c¸i mÊt”; thÓ tån t¹i thÕ nµo vµ ph¸t triÓn ra sao
r»ng, c¸c quèc gia d©n téc kh«ng thÓ “bÕ tr−íc nh÷ng th¸ch thøc cña mÆt tr¸i toµn
quan to¶ c¶ng”, hay kh−íc tõ héi nhËp, cÇu ho¸?
nh−ng còng kh«ng thÓ ng©y th¬ hoµn toµn
thô ®éng chÊp nhËn luËt ch¬i ®· cã s½n. Tùu trung l¹i, Héi th¶o kh«ng chØ luËn
Mçi quèc gia cÇn nhËn diÖn râ nh÷ng −u gi¶i nh÷ng vÊn ®Ò triÕt häc chung ®Æt ra
®iÓm còng nh− nh÷ng yÕu kÐm cña m×nh tõ qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, mµ cßn gãp
®Ó lu«n chñ ®éng trong héi nhËp quèc tÕ phÇn lµm râ thªm c¸c t¸c ®éng tÝch cùc vµ
vµ khu vùc. Do vËy, “g¹n ®ôc kh¬i trong” tiªu cùc cña qu¸ tr×nh nµy, gîi më vµ luËn
®−îc ®Æt ra nh− mét yªu cÇu tÊt yÕu ®Ó chøng mét sè biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó c¸c
n−íc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn, trong ®ã cã
tiÕp tôc tån t¹i vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng.
ViÖt Nam, cã thÓ tËn dông ®−îc nhiÒu
Mét sè t¸c gi¶ kh¸c l¹i tËp trung ph©n nhÊt nh÷ng thuËn lîi vµ gi¶m thiÓu t¸c
tÝch mét vÊn ®Ò cô thÓ h¬n - sù t¸c ®éng ®éng tiªu cùc tõ toµn cÇu hãa ®èi víi sù
cña toµn cÇu ho¸ ®èi víi ViÖt Nam. ph¸t triÓn cña x· héi.
nguon tai.lieu . vn