Xem mẫu
- VĂN HÓA ĐƯƠNG ĐẠI TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG VĂN HÓA CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG Ở CÁC KHU CÔNG NGHIỆP HIỆN NAY NGUYỄN ANH TUẤN Tóm tắt Lực lượng lao động trong các khu công nghiệp chiếm tỷ lệ ngày một lớn trong cơ cấu lao động hiện nay, tuy nhiên đời sống văn hóa tinh thần của họ chưa được quan tâm đúng mức. Các thiết chế văn hóa để tổ chức các hoạt động văn hóa dành cho người lao động ở các khu công nghiệp hầu như không có, điều này dẫn đến việc một bộ phận người lao động bị lôi kéo vào những hoạt động vui chơi, giải trí thiếu lành mạnh. Chính vì vậy cần nghiên cứu đưa ra các giải pháp đồng bộ nhằm tổ chức các hoạt động văn hóa phù hợp, đáp ứng nhu cầu văn hóa tinh thần chính đáng của người lao động nơi đây. Từ khóa: Hoạt động văn hóa, người lao động, công nhân, khu công nghiệp Abstract The labor force in industrial zones accounts for an increasingly large proportion in the current labor structure, but their spiritual and cultural activities has not been given due attention and there are no cultural institutions for organizing cultural activities for workers in industrial zones yet, which leads to a part of laborers being pulled into unhealthy entertainment and recreation activities. Therefore, it is necessary to study and give synchronous solutions to organize appropriate cultural activities to meet the legitimate spiritual and cultural needs of the workers here. Keywords: Cultural activities, workers, laborers, industrial zones 1. Tầm quan trọng của việc tổ chức hoạt 1986, đại đa số lực lượng công nhân làm việc động văn hóa cho người lao động ở các khu trong khối các doanh nghiệp, đơn vị nhà nước công nghiệp thì hiện nay, với sự xuất hiện ngày càng nhiều C hính sách Đổi mới đến nay đã được các doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp gần 30 năm, từ một quốc gia nghèo có vốn FDI, đã có một sự dịch chuyển lớn cơ nàn, lạc hậu, Việt Nam đã trở thành cấu lực lượng lao động sang các doanh nghiệp nước có thu nhập trung bình trên thế giới, mọi ngoài nhà nước. Theo thống kê, năm 2012, mặt của đời sống xã hội đều được nâng cao, lao động trong khối doanh nghiệp nhà nước chất lượng sống của người dân được cải thiện là 1,61 triệu người, chiếm 14,49% tổng số lao rõ rệt. Trong suốt quá trình công nghiệp hóa, động trong lĩnh vực doanh nghiệp; lao động ở hiện đại hóa, giai cấp công nhân đã có những các doanh nghiệp tư nhân là 6,76 triệu người, đóng góp không nhỏ cho sự phát triển kinh chiếm 60,97%; lao động ở doanh nghiệp vốn tế chung của đất nước. Nếu như trước năm FDI là 2,72% triệu người, chiếm 24,54% [4]. Số 30 (Tháng 12 - 2019) VĂN HÓA NGHIÊN CỨU 57
- VĂN HÓA NGHIÊN CỨU Nhưng đến hết năm 2017, số lao động trong đến làm việc. Tuy nhiên, ở các địa phương có khối doanh nghiệp nhà nước là 1,2 triệu người, khu công nghiệp hiện vẫn chưa có bất cứ một chỉ chiếm 8,3% lao động trong lĩnh vực doanh thiết chế văn hóa nào do tổ chức công đoàn nghiệp. Lao động ở các doanh nghiệp ngoài quản lý và cũng chưa có thiết chế văn hóa nào nhà nước là 8,8 triệu người, chiếm 60,6%; khu được xây dựng nhằm mục đích phục vụ nhu vực vốn FDI thu hút 4,5 triệu lao động, chiếm cầu HĐVH của công nhân lao động tại các khu 31,1% [5]. Những con số trên cho thấy xu công nghiệp. Đây rõ ràng là một sự thiếu sót hướng chuyển dịch rõ rệt lực lượng lao động ở của các cấp chính quyền, các ban ngành, công Việt Nam hiện nay. đoàn và các doanh nghiệp trong việc chăm Trong số lực lượng lao động này, có rất lo cho đời sống người lao động. Trên thực tế, nhiều người đang lao động sản xuất tại các để đáp ứng nhu cầu vui chơi giải trí của công khu công nghiệp, khu chế xuất ở khắp nơi trên nhân, nhiều dịch vụ giải trí do tư nhân làm chủ cả nước, họ là những người trực tiếp tạo ra của như quán karaoke, quán nhậu, cà phê, bi-a, cải, vật chất, lợi nhuận cho doanh nghiệp, qua quán game,… nở rộ ở các khu dân cư gần khu đó đóng góp vào sự phát triển của xã hội. Tuy công nghiệp thu hút nhiều công nhân tham nhiên, hiện nay có một thực tế là, đời sống vật gia. Nhưng bên cạnh việc thỏa mãn phần nào chất và tinh thần của những người lao động nhu cầu giải trí lành mạnh của công nhân thì làm việc trong các khu công nghiệp chưa cũng đã xuất hiện những dịch vụ, những hình được quan tâm đúng mức. Trong các bản thiết thức giải trí có tính tiêu cực như mại dâm, lô kế quy hoạch xây dựng dự án các khu công đề cờ bạc, ma túy,… đang hàng ngày lôi kéo, nghiệp, chế xuất của các địa phương thiếu cám dỗ người công nhân vào vòng xoáy của tệ vắng cơ sở hạ tầng (nhà ở, trường học, bệnh nạn xã hội. Điều đó gây ra rất nhiều hệ lụy đối viện…) và các thiết chế văn hóa phục vụ cho với bản thân người công nhân, gia đình cũng đời sống của người công nhân tại đó. Lao động như xã hội. Việc buông lỏng quản lý, thiếu định ở các khu công nghiệp đa số là những người hướng tổ chức các HĐVH, cùng với việc thiếu còn trẻ, phần lớn đang trong độ tuổi thanh vắng các thiết chế văn hóa phục vụ người lao niên có nhu cầu vui chơi giải trí rất lớn. Việc động một cách đúng đắn còn dẫn đến nguy cơ thiếu vắng các thiết chế văn hóa (công viên, bị các thế lực phản động thù địch lợi dụng cơ rạp chiếu phim, nhà văn hóa, thư viện, trung hội để tuyên truyền, xuyên tạc chính sách của tâm vui chơi giải trí…) khiến cho đời sống văn Đảng và Nhà nước, kích động công nhân biểu hóa của họ nghèo nàn, ít có cơ hội để tham tình, chống phá cơ quan thực thi pháp luật hay gia các hoạt động văn hóa (HĐVH) giải trí lành các doanh nghiệp đang làm ăn hợp pháp. mạnh, đây là một thiệt thòi lớn cho những Chính vì lẽ đó, việc cấp bách cần làm ngay người đang làm việc ở đây. là tạo ra môi trường văn hóa lành mạnh cho Hiện cả nước có 326 khu công nghiệp công nhân, đồng thời định hướng cho người được thành lập và đã có 250 khu công nghiệp công nhân trong các HĐVH, hướng họ tới các đi vào hoạt động với tỉ lệ lấp đầy là 73% [5]. giá trị văn hóa chân, thiện, mỹ đích thực, nâng Nhiều khu công nghiệp có quy mô lớn như tầm giai cấp công nhân trong giai đoạn hiện Đồng Nai, Bình Dương,… ở phía Nam; Bắc nay theo tiêu chí xây dựng con người Việt Nam Ninh, Hải Dương, Hà Nội,… ở phía Bắc, thu mà Hội nghị lần thứ 9 Ban Chấp hành Trung hút hàng trăm nghìn lao động từ khắp nơi ương Đảng khóa XI đã đề ra: “Mọi hoạt động 58 Số 30 (Tháng 12 - 2019)
- VĂN HÓA ĐƯƠNG ĐẠI văn hóa nhằm xây dựng con người Việt Nam nghiệm những cái mới, dễ tiếp nhận những phát triển toàn diện về chính trị, tư tưởng, trí tuệ, trào lưu, sản phẩm văn hóa mới, nhu cầu tiêu đạo đức, thể chất, năng lực sáng tạo, có ý thức dùng và sử dụng các sản phẩm, dịch vụ văn cộng đồng, lòng nhân ái, khoan dung, tôn trọng hóa của nhóm xã hội này là rất lớn. Hiện nay, nghĩa tình, lối sống có văn hóa, quan hệ hài hòa HĐVH của nhóm lao động này được đáp ứng trong gia đình, cộng đồng xã hội” [2]. bởi các hệ thống cung cấp dịch vụ văn hóa 2. Thực trạng tổ chức hoạt động văn hóa sau: Thứ nhất là hệ thống truyền thông đại cho người lao động ở các khu công nghiệp chúng bao gồm: truyền hình, đài, báo và mạng hiện nay internet; thứ hai là các dịch vụ văn hóa giải trí HĐVH là một khái niệm rộng và có nhiều do tư nhân đầu tư: quán karaoke, quán cà phê cách hiểu khác nhau, nếu không giới hạn khái giải khát, quán game, quán nhậu…; thứ ba niệm thì sẽ khó có thể diễn giải và làm rõ thực là các thiết chế văn hóa, dịch vụ văn hóa, tổ tế sinh động phong phú của HĐVH trong đời chức HĐVH do cộng đồng, công đoàn hay Nhà sống xã hội hiện nay. Trong bài viết này, chúng nước đầu tư xây dựng như: nhà văn hóa, sân tôi sử dụng khái niệm HĐVH của PGS.TS Đinh vận động, thư viện, công viên, rạp hát... Qua Thị Vân Chi làm khái niệm công cụ: “Hoạt động tìm hiểu thực tế, chúng tôi nhận thấy, có rất ít văn hóa là những hoạt động thẩm mỹ, không vụ hệ thống thiết chế văn hóa phục vụ cho nhu lợi, nhằm giải tỏa căng thẳng trí não, đáp ứng cầu HĐVH của người lao động ở các khu công nhu cầu tinh thần của con người, là điều kiện để nghiệp, đây không phải là hiện tượng riêng lẻ, con người phát triển một các toàn diện về trí tuệ, cá biệt mà có tính phổ biến ở hầu hết các khu thể lực và thẩm mỹ. Đây là những hoạt động gắn công nghiệp trên cả nước. với việc sáng tạo, tiếp nhận và truyền bá những Người lao động ở các khu công nghiệp có giá trị văn hóa, chúng được diễn ra chủ yếu trong một đặc điểm là phần lớn họ xuất thân từ nông thời gian rỗi” [1]. thôn, đến từ nhiều địa phương khác nhau (ví Với quan niệm về HĐVH cụ thể như trên, dụ: các khu công nghiệp tỉnh Đồng Nai hiện việc tổ chức các HĐVH cho người lao động ở có trên 50% lao động ngoại tỉnh đến làm việc). các khu công nghiệp phải đáp ứng được các Đặc điểm chung của nhóm lao động này là họ tiêu chí: Diễn ra trong thời gian rỗi; đối tượng có trình độ học vấn không cao, trình độ lao hướng đến là công nhân lao động; và mục tiêu động vừa phải và có mức thu nhập từ thấp là đáp ứng nhu cầu vui chơi giải trí lành mạnh đến trung bình. Do vậy, HĐVH của họ thường của người lao động đang làm việc ở các khu tập trung vào những loại hình nghệ thuật, công nghiệp. sản phẩm văn hóa có tính chất phổ thông, Trên cả nước hiện nay có hơn 250 khu công phổ biến, dễ nghe, dễ xem. Với sự phát triển nghiệp đang hoạt động với khoảng trên 3 triệu của phương tiện truyền thông đại chúng như lao động đang làm việc [5]. Bên cạnh nguồn truyền hình, radio và sự phổ biến của mạng nhân lực địa phương, các khu công nghiệp còn internet, mạng xã hội như hiện nay thì những thu hút một số lượng lớn lao động từ các địa nhu cầu về nghe, xem, đọc của người lao động phương khác trong cả nước. Đa số lao động ở ở các khu công nghiệp chủ yếu được đáp ứng các khu công nghiệp là những người còn trẻ, qua những kênh này. Tuy nhiên, nếu HĐVH chỉ đang trong độ tuổi thanh niên, đây là nhóm bao gồm xem truyền hình, lướt mạng internet xã hội có nhiều năng lượng, ưa khám phá, trải thôi thì chưa đủ, cần có những HĐVH khác có Số 30 (Tháng 12 - 2019) VĂN HÓA NGHIÊN CỨU 59
- VĂN HÓA NGHIÊN CỨU tính chất cộng đồng, giao lưu văn hóa, các sự cho thuê nhà trọ, quán ăn bình dân, chợ… đến kiện văn hóa, những HĐVH ngoài trời như du những loại hình dịch vụ văn hóa như: quán lịch, thể thao để người lao động giải trí, hướng karaoke, quán cà phê, giải khát, quán nhậu, họ tới các sinh hoạt văn hóa bổ ích, lành mạnh. quán game… Hệ thống các dịch vụ văn hóa tư Các chương trình truyền hình có hay đến đâu nhân tự phát này hiện nay đóng vai trò không cũng không thể thay thế được các HĐVH thực nhỏ trong việc đáp ứng các nhu cầu HĐVH của tế khi người lao động được trực tiếp tham gia. công nhân khu công nghiệp. Bên cạnh những Việc phổ biến mạng internet và mạng xã hội yếu tố tích cực, trong quá trình hoạt động, tuy giúp người ta có nhiều thông tin bổ ích các điểm kinh doanh dịch vụ văn hóa tư nhân song cũng có nhiều hệ lụy từ việc lạm dụng cũng có nhiều vấn đề phát sinh mà nếu không nó trong cuộc sống: từ việc sống ảo, nghiện có biện pháp xử lý kịp thời sẽ gây ô nhiễm môi facebook, nghiện game online,… đến việc trường văn hóa, biến việc cung cấp dịch vụ tiếp nhận nhiều thông tin có nội dung xấu. cho các HĐVH lành mạnh của công nhân sang Trong khi đó, công nhân lao động đa số có một hình thái hoạt động khác có tính chất tiêu trình độ học vấn thấp, có nhiều hạn chế trong cực. Đó là sự xuất hiện nhiều điểm kinh doanh việc sàng lọc tiếp nhận thông tin nên dễ bị tụ điểm văn hóa trá hình để hoạt động mại ảnh hưởng, tác động bởi những mặt trái của dâm, massage không lành mạnh, những quán mạng internet đem lại (những quan điểm lệch nhậu, quán game mở thâu đêm suốt sáng đã khiến nhiều người tiêu tốn thời gian, tiền bạc lạc trong lối sống, phim đen, thông tin bôi nhọ và sức lực vào những hoạt động này. Đối với cá nhân, kích động chống phá Nhà nước…). nam công nhân lao động, việc phải sống xa Trong xã hội hiện đại, con người ngày càng nhà cùng với thói quen sử dụng rượu bia của có xu hướng sử dụng các phương tiện truyền người Việt, nên việc họ tụ tập nhậu nhẹt quán thông đại chúng và tiện ích của mạng internet xá sau giờ làm việc là điều dễ hiểu, vấn đề là để thỏa mãn nhu cầu giải trí tinh thần, vấn đề phải có điểm dừng. Việc lạm dụng rượu bia ở đây là cần có biện pháp hạn chế sự lạm dụng dẫn đến nhiều hệ lụy: tật nghiện rượu, giảm và những ảnh hưởng tiêu cực mà nó mang lại sức khỏe, hao tổn tiền bạc và việc không kiểm cho con người và xã hội. soát được hành vi khi say rượu dẫn đến phạm Do công nhân lao động ở các khu công tội… Đối với nữ công nhân lao động cũng có nghiệp đa phần là những người trẻ tuổi, nhiều những vấn đề riêng, việc giao lưu, tham gia người phải sống xa quê hương gia đình trong các HĐVH bên ngoài trong thời gian rỗi là một một thời gian dài, vì vậy họ có nhu cầu rất lớn nhu cầu chính đáng, song việc thiếu kỹ năng về các hoạt động giao lưu, chia sẻ tình cảm để sống cộng với việc phải sống một mình nên giảm bớt sự cô đơn và thêm nữa họ có nhiều dễ xảy ra tình trạng có quan hệ tình dục ngoài thời gian rỗi vào những ngày nghỉ cuối tuần. hôn nhân. Hơn nữa, việc thiếu những kỹ năng Đây là cơ hội tốt để phát triển các hoạt động tình dục an toàn cần thiết dẫn đến tỷ lệ nạo kinh doanh dịch vụ văn hóa của tư nhân ở các phá thai của nữ công nhân lao động các khu địa phương có khu công nghiệp. Trên thực công nghiệp hiện nay là rất đáng quan ngại. tế, nơi nào có khu công nghiệp nơi đó xuất Một số nữ công nhân đã chạy theo sự cám dỗ hiện hàng loạt dịch vụ kèm theo để phục vụ của đồng tiền đi vào con đường bán dâm, đây đời sống người lao động, từ những loại hình là một hiện tượng xã hội tiêu cực xảy ra ở các dịch vụ thiết yếu phục vụ ăn ở như: dịch vụ khu công nghiệp hiện nay. 60 Số 30 (Tháng 12 - 2019)
- VĂN HÓA ĐƯƠNG ĐẠI Hiện nay đang tồn tại một thực trạng là số người lao động thì mới thu hút họ tham gia thiếu vắng các thiết chế văn hóa, các trung tích cực vào các HĐVH, qua đó thỏa mãn nhu tâm vui chơi giải trí văn hóa do Nhà nước hoặc cầu tiêu dùng văn hóa một cách chính đáng, công đoàn xây dựng và quản lý dành cho người làm giàu có, phong phú thêm đời sống văn lao động ở các khu công nghiệp. Trên thực hóa tinh thần của người lao động tại các khu tế cũng có các khu vui chơi giải trí do doanh công nghiệp. nghiệp đầu tư bài bản hiện đại như sân golf, 3. Một số giải pháp tổ chức hoạt động văn phòng tập gym, sân bóng tenis, bể bơi,… song hóa cho người lao động ở các khu công hệ thống dịch vụ kinh doanh văn hóa này chỉ nghiệp hiện nay phù hợp phục vụ một số ít đối tượng là những Căn cứ vào thực trạng HĐVH của người lao người có thu nhập cao làm ở các bộ phận lãnh động ở các khu công nghiệp hiện nay, tác giả đạo, quản lý, nhân viên cấp cao mà không phù bài viết xin đưa ra một số giải pháp như sau: hợp với khả năng kinh tế của đa số người lao Thứ nhất, đối với loại hình HĐVH dựa trên động ở khu công nghiệp nên họ ít hoặc không hệ thống cung cấp dịch vụ là phương tiện thể tham gia. Đối với các thiết chế văn hóa cơ truyền thông đại chúng, mạng internet, mạng sở do địa phương quản lý và khai thác như sân xã hội. Đây là loại hình cung cấp các sản phẩm chơi thể thao, nhà văn hóa,… nằm gần khu văn hóa tiện ích và là món ăn tinh thần không công nghiệp, người công nhân thuê nhà ở thể thiếu đối với mỗi cá nhân sống trong xã đó có thể được sử dụng để đáp ứng nhu cầu hội hiện đại. Mạng internet và mạng xã hội có HĐVH của mình. Tuy nhiên, với hàng vạn lao tính phổ biến toàn cầu, cung cấp cho người sử động ngoại tỉnh đến làm việc ở các khu công dụng nhiều thông tin bổ ích, người dùng có nghiệp thì hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở thể sử dụng thoải mái các sản phẩm văn hóa: của các địa phương là chưa đủ để đáp ứng xem, nghe, đọc trên mạng, hơn thế nữa có nhu cầu HĐVH của họ. Đấy là chưa kể chất thể tương tác với người khác. Đại đa số công lượng, quy hoạch và phương thức hoạt động nhân khu công nghiệp là những người lao của các thiết chế ở nhiều địa phương, cơ sở động chân tay, tính chất công việc nặng nhọc chưa đạt chuẩn theo tiêu chí quốc gia. Có một và có thu nhập không phải là cao, do vậy, việc thực tế là chất lượng, nội dung hoạt động người công nhân sử dụng loại hình HĐVH dựa của thiết chế văn hóa cơ sở quan trọng như trên hệ thống này rất phù hợp, tiện dụng và rẻ nhà văn hóa còn chưa thu hút thanh niên địa tiền. Chỉ cần cái máy vi tính, tivi, hay điện thoại phương tham gia sinh hoạt. Người lao động thông minh loại bình dân là có thể kết nối với các khu công nghiệp cũng phần lớn trong độ cả thế giới. Những người làm công tác quản lý tuổi thanh niên nên cần có những thiết chế nên khuyến khích công nhân tham gia tích cực văn hóa và nội dung HĐVH phù hợp với họ. vào việc sử dụng mạng internet để giải trí, mở Rõ ràng là hiện nay người lao động các mang kiến thức. Tuy nhiên, cũng cần phải đưa khu công nghiệp trên cả nước còn rất thiếu ra cảnh báo và hướng dẫn người công nhân các thiết chế văn hóa công cộng để thỏa mãn những hiểu biết nhất định về mạng internet và các nhu cầu HĐVH của họ với một chi phí vừa mạng xã hội để họ có cách thức tiếp cận phù phải, đồng thời các nội dung, phương thức tổ hợp, an toàn, tránh được những ảnh hưởng chức hoạt động và dịch vụ văn hóa cần phải xấu từ những thông tin nhiễu loạn, tin đồn vô xuất phát từ nhu cầu, thị hiếu thực sự của đa căn cứ và sản phẩm văn hóa độc hại lan tràn Số 30 (Tháng 12 - 2019) VĂN HÓA NGHIÊN CỨU 61
- VĂN HÓA NGHIÊN CỨU trên mạng. Điều này rất quan trọng, bởi trong lý những cơ sở kinh doanh dịch vụ văn hóa nào xã hội thông tin, những tin đồn thất thiệt lan đi vi phạm các quy định của pháp luật nhằm tạo rất nhanh có thể dẫn đến những phản ứng dây ra môi trường văn hóa lành mạnh cho không chuyền trong xã hội. Để giúp người lao động chỉ công nhân khu công nghiệp mà còn cho cả sử dụng an toàn mạng internet, mạng xã hội, cộng đồng cư dân địa phương. những người làm công tác quản lý nên tuyên Thứ ba, khẩn trương xây dựng và hoàn truyền cho người lao động bằng các hình thức thiện các thiết chế văn hóa phù hợp dành cho khác nhau như phát tờ rơi, mời chuyên gia người lao động ở các khu công nghiệp. Phần đến nói chuyện về lợi ích và tác hại của mạng lớn các địa phương còn quỹ đất dồi dào, đây thông tin nhằm giúp cho người sử dụng tận là một lợi thế không nhỏ trong việc quy hoạch dụng được hết tiềm năng của mạng thông tin và triển khai xây dựng các thiết chế văn hóa cho HĐVH đồng thời giảm thiểu những tác hại cho công nhân khu công nghiệp. Tuy nhiên, mà nó mang lại. vấn đề là phải tìm ra các thiết chế văn hóa phù Thứ hai, đối với loại hình HĐVH dựa trên hệ hợp, đáp ứng được nguyện vọng của đông thống các dịch vụ văn hóa giải trí do tư nhân đảo quần chúng lao động, điều này rất quan đầu tư: quán karaoke, quán cà phê giải khát, trọng, nó quyết định sự thành công hay thất quán game, sân chơi thể thao, quán nhậu… bại của các thiết chế văn hóa đó. Nếu chúng Không thể phủ nhận vai trò của hệ thống các ta xây sân chơi thể thao như tenis, sân golf, loại dịch vụ vui chơi giải trí này trong việc cung bể bơi thì chắc chắn không phù hợp với đa số cấp cho người công nhân khu công nghiệp sau người lao động ở các khu công nghiệp bởi thu giờ lao động mệt nhọc có những phút giây thư nhập của họ không cao. Vì vậy, vấn đề chi phí giãn giải trí. Là các dịch vụ văn hóa do tư nhân để tham gia các HĐVH cần phải tính tới. Các đầu tư nên có lợi thế là rất linh hoạt, nhanh thiết chế văn hóa dành cho người lao động các nhạy trong việc nắm bắt nhu cầu giải trí của khu công nghiệp phải đáp ứng một số tiêu chí công nhân, cung cấp các sản phẩm, các dịch vụ nhất định, phù hợp với thực tế HĐVH của họ, văn hóa phù hợp với nhu cầu và hợp với túi tiền đó là: sự tiện lợi, tính phổ cập, chi phí tham gia của người lao động. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra ở HĐVH thấp, có thể đáp ứng được sự tham dự đây là làm sao quản lý hiệu quả các cơ sở cung của nhiều người, các thiết chế phải hoạt động cấp sản phẩm, dịch vụ văn hóa này, để nó hoạt suốt thời gian trong ngày (công nhân làm ca động một cách lành mạnh, không vượt quá kíp khác nhau cũng có thể tham gia). Cũng khuôn khổ quy định của pháp luật. Công nhân cần phải cân nhắc đến yếu tố tài chính khi xây khu công nghiệp có đặc thù là những người trẻ dựng các thiết chế văn hóa, nếu chúng ta xây tuổi, phần lớn sống xa gia đình nên rất dễ bị nhà văn hóa theo khuôn mẫu sẵn có như hiện lôi kéo vào các tệ nạn xã hội như cờ bạc, hút nay, dù chỉ có sức chứa vài trăm chỗ ngồi cũng xách, rượu chè bê tha. Do vậy, các cơ quan rất tốn kém, rồi trang thiết bị kèm theo, các quản lý và chính quyền địa phương, bên cạnh vấn đề về duy tu, bảo trì, kinh phí để duy trì việc khuyến khích đa dạng hóa các loại hình hoạt động,… trong khi đó, công năng sử dụng dịnh vụ văn hóa để công nhân các khu công chưa chắc đã hết công suất. Tất cả những vấn nghiệp có nhiều cơ hội lựa chọn tham gia các đề trên đặt ra cho những người có trách nhiệm HĐVH phù hợp, mặt khác, cần phải tăng cường cần phải suy nghĩ thấu đáo trước khi đưa ra công tác kiểm tra, giám sát và cương quyết xử quyết định. 62 Số 30 (Tháng 12 - 2019)
- VĂN HÓA ĐƯƠNG ĐẠI Căn cứ vào những yếu tố trên, chúng tôi công nhân lao động mà còn có ý nghĩa to lớn mạnh dạn đưa ra ý kiến là nên xây dựng các trong việc tập hợp, đoàn kết công nhân, thể công viên văn hóa ở các khu công nghiệp. hiện sự quan tâm của chính quyền, vai trò Trong công viên sẽ trồng nhiều cây xanh, thảm của công đoàn khối doanh nghiệp ngoài nhà cỏ; có thể quy hoạch thành những khu vui chơi nước trong việc chăm lo cho đời sống văn hóa ngoài trời với các chủ đề khác nhau: khu sân tinh thần của giai cấp công nhân, từ đó nâng chơi thể thao ngoài trời như cầu lông, bóng cao ý thức chính trị, sự tin tưởng của công đá, bóng chuyền, đá cầu,… khu vui chơi giải trí nhân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước với những quán cà phê giải khát, hát cho nhau trong bối cảnh toàn cầu hóa như hiện nay. nghe, hàng quán hoạt động có quy định rõ N.A.T ràng, được giám sát chặt chẽ bởi ban quản lý. (ThS., Viện Văn hóa, Trường ĐHVHHN) Có cả khu vui chơi dành cho trẻ em, cần thiết thì có thể xây dựng một sâu khấu đa năng có chỗ ngồi ngoài trời để tổ chức sự kiện, ví dụ như mời các ca sĩ nổi tiếng, các đoàn nghệ Tài liệu tham khảo thuật đến biểu diễn, hoặc tổ chức hội chợ, 1. Đinh Thị Vân Chi (2016), Đời sống văn hóa hội nghị,… và cũng là nơi có thể tổ chức đám của thanh niên Việt Nam, Đề tài Nghiên cứu khoa cưới của công nhân, hay kỷ niệm ngày thành học, Viện Văn hóa, Trường Đại học Văn hóa Hà lập của các công ty trong khu công nghiệp. Sở Nội. dĩ chúng tôi đề cập nhiều đến vấn đề tổ chức 2. Đảng Cộng sản Việt Nam (2014), Nghị quyết các HĐVH ngoài trời bởi chi phí xây dựng cũng số 33-NQ/TW về xây dựng và phát triển văn hóa, như vận hành thấp; đầu tư xây dựng ban đầu con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước, http://dangcongsan.vn. có thể tốn kém song công năng sử dụng lâu dài. Việc đấu thầu cho các cá nhân mở các dịch 3. Nguyễn Đức Hùng (2016), “Nâng cao đời sống văn hoá tinh thần cho công nhân lao động”, vụ kinh doanh văn hóa trong công viên sẽ đem Tạp chí Văn hoá Nghệ thuật, số 381. lại nguồn thu để phục vụ cho việc duy tu, bảo 4. Tổng cục Thống kê (2012), Báo cáo điều tra trì cũng như để trả lương ban quản lý công lao động việc làm. viên. Việc xây dựng tập trung các thiết chế văn 5. Tổng cục Thống kê (2018), Báo cáo điều tra hóa trong công viên văn hóa, giúp người công lao động việc làm. nhân có thể tham gia nhiều HĐVH ở cùng một nơi, rất thuận tiện, đồng thời việc xây dựng Ngày nhận bài: 15 - 11 - 2019 công viên có nhiều cây xanh giúp điều hòa không khí khu công nghiệp, tạo điểm nhấn về Ngày phản biện, đánh giá: 15 - 12 - 2019 cảnh quan môi trường. Ngày chấp nhận đăng: 27 - 12 - 2019 Trên đây là một vài tham góp nhằm đáp ứng nhu cầu HĐVH cho người lao động ở các khu công nghiệp. Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp về xây dựng và tổ chức hoạt động của các thiết chế văn hóa phục vụ người lao động không những đáp ứng nhu cầu chính đáng quyền được hưởng thụ văn hóa của Số 30 (Tháng 12 - 2019) VĂN HÓA NGHIÊN CỨU 63
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học