Xem mẫu
- Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2 - 2011 TOÅ CHÖÙC HOAÏT ÑOÄNG TÖÏ HOÏC MOÂN PHÖÔNG PHAÙP DAÏY HOÏC TIEÁNG VIEÄT CHO SINH VIEÂN CAO ÑAÚNG SÖ PHAÏM TIEÅU HOÏC Voõ Thò Ngoïc Traâm Tröôøng Ñaïi hoïc Thuû Daàu Moät TOÙM TAÉT Phöông phaùp daïy hoïc Tieáng Vieät laø hoïc phaàn raát quan troïng trong chöông trình ñaøo taïo sinh vieân ngaønh Giaùo duïc Tieåu hoïc baäc cao ñaúng, noù cung caáp cho sinh vieân nhöõng kieán thöùc cô baûn veà lí luaän daïy hoïc boä moân. Caùc kieán thöùc cuûa hoïc phaàn naøy vöøa mang tính lí thuyeát laïi vöøa mang tính kinh nghieäm vaø thöïc haønh. Trong xu theá ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc ôû ñaïi hoïc hieän nay, ñaëc bieät laø vieäc aùp duïng ñaøo taïo theo tín chæ thì vieäc höôùng daãn, toå chöùc caùc hoaït ñoäng ñeå sinh vieân töï hoïc, töï nghieân cöùu trong giaûng daïy hoïc phaàn naøy laø ñieàu raát caàn thieát. Töø khoaù: hoaït ñoäng töï hoïc, kó naêng töï hoïc, nhoùm töï hoïc, phöông phaùp daïy hoïc Tieáng Vieät, chöông trình ñaøo taïo giaùo vieân tieåu hoïc * Nguoàn goác cuûa tính tích cöïc laø nhu 1. Taïo ñoäng cô cho hoaït ñoäng töï hoïc caàu. Khi ngöôøi hoïc coù nhu caàu thì seõ töï Thöù nhaát, laøm cho sinh vieân thaáy ñöôïc giaùc tìm kieám tri thöùc. Khi phaùt hieän caùc vai troø, yù nghóa cuûa caùc kieán thöùc, kinh tình huoáng maâu thuaãn cuûa lí thuyeát hay nghieäm nghieäp vuï ñoái vôùi ngheà daïy, ñaëc thöïc teá maø baèng kieán thöùc cuõ khoâng theå bieät laø trong giai ñoaïn ñoåi môùi phöông giaûi quyeát ñöôïc, hoï buoäc phaûi tìm con phaùp daïy hoïc Tieáng Vieät (PPDHTV). Töø ñöôøng khaùm phaù. Noùi caùch khaùc, ‚tö duy choã coù kieán thöùc PPDHTV ñeán vieäc daïy hoïc saùng taïo luoân luoân baét ñaàu baèng moät tình ñöôïc Tieáng Vieät laø moät khoaûng caùch raát xa. huoáng gôïi vaán ñeà‛ [1: 435]. Moät sinh vieân coù theå giaûi ñöôïc baøi taäp Ñoái vôùi sinh vieân, tính tích cöïc beân Tieáng Vieät, nhöng chöa chaéc coù theå höôùng trong thöôøng naûy sinh do nhöõng taùc ñoäng daãn hoïc sinh giaûi ñöôïc baøi taäp ñoù. Vì vaäy, beân ngoaøi. Ngöôøi daïy caàn phaûi taïo ra haøng caàn giuùp sinh vieân thaáy ñöôïc hoaït ñoäng töï loaït caùc maâu thuaãn, kheùo leùo loâi cuoán, haáp hoïc (HÑTH) giuùp cuûng coá, heä thoáng hoaù caùc daãn ñeå hoï yù thöùc tieáp nhaän vieäc hoïc vaø töï kieán thöùc, kinh nghieäm nghieäp vuï sö phaïm tìm toøi kieán thöùc nhaèm hình thaønh khaû cho ngaønh ngheà töông lai; giuùp cho sinh naêng töï hoïc. Ñaây laø moät kó naêng quan troïng vieân thaáy raèng vieäc khoâng naém vöõng moät nhaát caàn hình thaønh ôû ngöôøi hoïc bôûi ‘phaàn vaán ñeà, hay kieán thöùc naøo ñoù seõ aûnh höôûng lôùn nhöõng kieán thöùc vaø kinh nghieäm coù ñöôïc ñeán chaát löôïng töï hoïc cuûa mình. Do ñoù, trong cuoäc ñôøi nhôø vaøo vieäc töï hoïc’. giaûng vieân caàn thöôøng xuyeân toå chöùc cho 9
- Journal of Thu Dau Mot university, No2 – 2011 sinh vieân seminar, taäp giaûng, trao ñoåi, thaûo ñeà, tö duy pheâ phaùn, khaùi quaùt hoaù, tröøu luaän tieát daïy döïa treân caùc cô sôû lí thuyeát töôïng hoaù); giuùp sinh vieân hình thaønh kó maø sinh vieân ñaõ hoïc… naêng laäp keá hoaïch töï hoïc, toå chöùc hoaït Ví duï1: Cho baøi taäp: Giaûi vaø höôùng ñoäng töï hoïc, ñoïc saùch, tra taøi lieäu; giuùp daãn hoïc sinh giaûi baøi taäp sau. sinh vieân coù ñöôïc phöông phaùp töï hoïc ñeå sau naøy daïy cho hoïc sinh töï hoïc. Ñaët caâu theo maãu döôùi ñaây: Ví duï2: Giao cho sinh vieân giaûi quyeát Ai (hoaëc caùi gì, con gì?) laø gì? vaán ñeà: Chöõa doøng sau thaønh caâu theo Baïn Vaân Anh laø hoïc sinh lôùp 2A. nhieàu caùch khaùc nhau ‚Nhöõng boâng hoa (Tieáng Vieät 2, taäp 1 – tr.27) gieû toaû höông thôm ngaùt aáy‛. Vôùi yeâu caàu giaûi baøi taäp, sinh vieân deã Qua quaù trình phaân tích quan heä ngöõ daøng ñaët caâu theo maãu caâu Ai laø gì? (Meï phaùp cuûa doøng treân, sinh vieân nhaän thaáy em laø baùc só. Baïn An laø hoïc sinh gioûi töø ‚aáy‛ chính laø thaønh phaàn phuï boå nghóa nhaát lôùp...). Tuy nhieân khi höôùng daãn hoïc cho cuïm töø ‚nhöõng boâng hoa gieû‛. Vì vaäy, sinh giaûi, neáu sinh vieân khoâng coù kieán coù theå giaûi quyeát vaán ñeà baèng caùch boû töø thöùc nghieäp vuï sö phaïm (xaùc ñònh muïc ‚aáy‛ hoaëc chuyeån töø ‚aáy‛ vaøo sau cuïm töø tieâu cuûa baøi hoïc, caùc phöông phaùp vaø hình ‚nhöõng boâng hoa gieû‛ (caùch 1, 2). Maët thöùc toå chöùc lôùp hoïc, caùc phöông tieän söû khaùc, cuõng coù theå xem cuïm töø ‚Nhöõng duïng ñeå hoã trôï cho vieäc daïy) thì khoù coù boâng hoa gieû toaû höông thôm ngaùt aáy‛ laø theå toå chöùc daïy cho hoïc sinh. Bôûi leõ, ñaây chuû ngöõ vaø chæ theâm vò ngöõ ñeå taïo thaønh khoâng phaûi laø baøi taäp ñôn giaûn yeâu caàu caâu (caùch 3): hoïc sinh ñaët caâu theo maãu, maø quan Caùch 1: Nhöõng boâng hoa gieû toaû troïng hôn laø giuùp hoïc sinh bieát ñöôïc caâu höông thôm ngaùt. ‘Ai laø gì?’ coù taùc duïng gì, caáu truùc cuûa caâu Caùch 2: Nhöõng boâng hoa gieû aáy toaû ‘Ai laø gì?’ goàm coù hai boä phaän (boä phaän höông thôm ngaùt. traû lôøi cho caâu hoûi ai, caùi gì hoaëc con gì; boä phaän traû lôøi cho caâu hoûi laø gì ?). Döïa Caùch 3: Nhöõng boâng hoa gieû toaû höông treân nhöõng hieåu bieát veà kieåu caâu Ai laø gì? thôm ngaùt aáy laøm toâi xao xuyeán. hoïc sinh bieát nhaän dieän vaø ñaët caâu theo Nhö vaäy, trong quaù trình töï giaûi baøi maãu. Ñieàu naøy laøm cho hoï thaáy ñöôïc taàm taäp theo nhöõng caùch khaùc nhau, sinh vieân quan troïng cuûa heä thoáng kieán thöùc, kó reøn ñöôïc naêng löïc tö duy, bieát vaän duïng naêng ñaït ñöôïc baèng töï hoïc. quaù trình tö duy ñeå höôùng daãn hoïc sinh Thöù hai, laøm cho sinh vieân thaáy ñöôïc tieåu hoïc giaûi baøi taäp. yù nghóa cuûa HÑTH ñoái vôùi ngheà daïy Thöù ba, taïo ñoäng cô hoïc taäp thoâng trong töøng tröôøng hôïp cuï theå. HÑTH giuùp qua vieäc ñaùnh giaù. Ñaùnh giaù keát quaû hoïc sinh vieân hình thaønh moät soá naêng löïc tö taäp cuûa sinh vieân laø moät trong nhöõng yeáu duy khoa hoïc (phaùn ñoaùn, phaân tích, so toá quan troïng, vì vaäy ñoøi hoûi ñaùnh giaù saùnh, toång hôïp, saùng taïo, giaûi quyeát vaán phaûi chính xaùc, coâng baèng. Trong phaàn 10
- Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2 - 2011 ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp hoïc phaàn giaù chính laø phaûi laøm cho ngöôøi hoïc bieát PPDHTV, beân caïnh nhöõng ñaùnh giaù baèng töï ñaùnh giaù. Ngoaøi vieäc bieát ñöôïc vieäc nhaän xeùt, thì phaàn ñaùnh giaù baèng ñieåm ñaùnh giaù vaø ñieàu chænh vieäc töï hoïc cuûa neân coù hai phaàn: ñieåm kieåm tra thöôøng baûn thaân, sinh vieân coøn phaûi hình thaønh xuyeân vaø ñieåm thi, ñöôïc tính nhö sau: moät soá kó naêng ñaùnh giaù moân Tieáng Vieät ôû baäc tieåu hoïc. Moät khaâu khaùc cuõng khaù Kieåm tra thöôøng xuyeân Thi Ñieåm hoïc quan troïng trong quaù trình ñaùnh giaù (50%) (50%) phaàn chính laø yeáu toá khích leä, nhöõng lôøi khen, Taäp Thaûo Töï Tieåu Baøi Trung lôøi ñoäng vieân coù taùc duïng raát lôùn trong giaûng luaän hoïc luaän thi bình vieäc taïo ñoäng cô cho HÑTH. Coù theå hình Ngoaøi ra, quan troïng hôn trong ñaùnh dung qua sô ñoà sau: Khen Khoâng cuûng coá Baøi laøm Taêng Baøi laøm Giaûm toát hôn ñoäng cô keùm ñi ñoäng cô Hình 1: Vai troø cuûa lôøi khen ñoái vôùi vieäc taïo ñoäng cô cho hoaït ñoäng töï hoïc Thöù tö, phaân coâng vaø giao nhieäm vuï - Nhieäm vuï töï hoïc phaûi goùp phaàn hoïc taäp hôïp lí, caàn coù höôùng daãn kòp thôøi phaùt huy tính saùng taïo vaø töï bieåu ñaït cuûa neáu sinh vieân thaät söï caàn giuùp ñôõ, hoã trôï. sinh vieân. Neáu khoâng, deã laøm cho sinh vieân thaáy - Nhieäm vuï hoïc taäp phaûi thieát thöïc, gaàn khoù maø naûn chí, ñoäng cô töï hoïc seõ giaûm. guõi vôùi nhu caàu cuûa sinh vieân. Nhö vaäy, coù theå noùi, nhieäm vuï cuûa HÑTH - Neân coù nhöõng baøi taäp coù theå phaân ñoùng vai troø raát quan troïng, do ñoù khi hoaù ñöôïc trình ñoä cuûa sinh vieân. thieát keá, giaûng vieân caàn chuù yù: 2. Phaân chia hoaït ñoäng töï hoïc thaønh - Noäi dung töï hoïc phaûi vöøa söùc sinh nhöõng hoaït ñoäng thaønh phaàn, nhöõng vieân, phaûi coù tính keá thöøa nhöõng kieán noäi dung nhoû ñeå khi caàn thieát hoã trôï thöùc, kinh nghieäm cuûa caùc HÑTH tröôùc. sinh vieân moät soá hoaït ñoäng thaønh - Noäi dung töï hoïc ñöôïc giao phaûi gaây phaàn, noäi dung ñöôïc söï toø moø, haáp daãn vaø nhu caàu caàn Töï hoïc laø moät hoaït ñoäng hoïc taäp neân thieát phaûi giaûi quyeát nhieäm vuï. Do ñoù, coù caáu truùc cuûa hoaït ñoäng. Do vaäy, khi nhöõng baøi taäp neâu ra phaûi ôû daïng môû, giao vaán ñeà töï hoïc cho sinh vieân caàn phaûi caàn coù söï ñaøo saâu suy nghó, nghieân cöùu löôøng tröôùc caùc hoaït ñoäng thaønh phaàn maø taøi lieäu chöù khoâng phaûi laø nhöõng baøi taäp sinh vieân phaûi traûi qua. Chaúng haïn, khi taùi hieän. giao baøi taäp nghieân cöùu nhoû (taïi nhaø, caù 11
- Journal of Thu Dau Mot university, No2 – 2011 nhaân hoaëc nhoùm), baùo caùo seminar hay hoaù‛, tieáng Vieät trôû thaønh ñoái töôïng caàn baøi taäp thieát keá keá hoaïch daïy hoïc, baøi tìm hieåu cuûa hoïc sinh. Caàn xaùc ñònh taäp thaûo luaän taïi lôùp… giaûng vieân caàn nhöõng ñaëc ñieåm ôû hoïc sinh tieåu hoïc chi löôøng tröôùc caùc hoaït ñoäng thaønh phaàn phoái quaù trình daïy hoïc tieáng Vieät vaø neâu nhö: tìm taøi lieäu, ñoïc vaø nghieân cöùu taøi nhöõng ñieåm caàn löu yù khi daïy hoïc tieáng lieäu, vieát ñeà cöông, tìm ñoà duøng daïy hoïc… Vieät ôû baäc tieåu hoïc. Nhö vaäy, hoaït ñoäng ñeå coù theå hoã trôï sinh vieân kòp thôøi, taïo naøy bao goàm: ñieàu kieän cho HÑTH dieãn ra deã daøng. - Baûo ñaûm söï ‘thaønh coâng’ cuûa hoïc Chaúng haïn, neáu hoaït ñoäng vieát ñeà cöông sinh nhöõng ngaøy ñaàu ñeán tröôøng. nghieân cöùu gaëp khoù khaên, giaûng vieân coù theå chæ daãn vaø gôïi yù caùc muïc roõ raøng, gôïi - Chuù yù hình thaønh ôû hoïc sinh yù thöùc yù caùc vaán ñeà caàn nghieân cöùu trong ñeà taøi; veà ‚chuaån möïc ngoân ngöõ‛ vaø ‚chuaån vaên hoaëc neáu sinh vieân gaëp khoù khaên trong hoaù lôøi noùi‛. vieäc tìm taøi lieäu, giaûng vieân coù theå giôùi - Chuù yù ñeå hình thaønh daïng ngoân ngöõ thieäu taøi lieäu, hoaëc soaïn taøi lieäu döôùi ñoäc thoaïi vaø phong caùch ngoân ngöõ vieát hình thöùc thoâng tin trôï giuùp, giaûng vieân cho hoïc sinh. cuõng coù theå höôùng daãn sinh vieân tìm - Hình thaønh ôû hoïc sinh nhöõng thoùi nhöõng taøi lieäu caàn thieát treân maïng quen vaø kó naêng quan saùt ngoân ngöõ, töï internet, ñaây cuõng laø caùch ñeå giuùp sinh ñieàu chænh ngoân ngöõ cuûa mình. vieân öùng duïng coâng ngheä thoâng tin trong Tuy nhieân, nhöõng yeâu caàu naøy khoâng quaù trình hoïc taäp vaø daïy hoïc sau naøy. phaûi deã ñoái vôùi sinh vieân môùi laøm quen Ngoaøi ra, trong moät hoaït ñoäng laïi coù vôùi nhöõng vaán ñeà cô baûn cuûa daïy hoïc tieáng nhöõng noäi dung nhoû caàn phaûi giaûi quyeát. Vieät ôû baäc tieåu hoïc. Do ñoù, giaûng vieân phaûi Chaúng haïn, vôùi nhieäm vuï tìm hieåu Nhöõng chuù yù coù nhöõng taùc ñoäng kòp thôøi ñeå hoã ñieåm caàn löu yù khi daïy hoïc tieáng Vieät ôû trôï, khoâng sinh vieân chaùn naûn, maát höùng baäc tieåu hoïc, ta thaáy coù nhöõng noäi dung thuù vôùi nhieäm vuï hoïc taäp. nhoû maø sinh vieân caàn giaûi quyeát: ñaëc Noùi chung, giaûng vieân khoâng phaûi hoaøn ñieåm cuûa PPDHTV ôû tieåu hoïc bò quy ñònh toaøn phoù thaùc nhieäm vuï töï hoïc cho sinh bôûi ñaëc ñieåm cuûa hoïc sinh löùa tuoåi naøy. vieân maø caàn phaûi naém ñaëc ñieåm hoaït ñoäng Caàn chuù yù ñeán böôùc chuyeån töø giai ñoaïn cuûa sinh vieân ñeå coù nhöõng höôùng daãn ñuùng tieàn hoïc ñöôøng sang giai ñoaïn ñi hoïc, luùc vaø ñuùng möùc ñoä. chuyeån hoaït ñoäng chuû ñaïo töø vui chôi 3. Phaân loaïi hoaït ñoäng töï hoïc sang hoaït ñoäng hoïc taäp ñeå thaáy ñaây laø laàn ñaàu tieân hoïc sinh ñöôïc trang bò moät Phaân loaïi HÑTH laø cô sôû ñieàu khieån caùc coâng cuï môùi: ñoïc, vieát; laàn ñaàu tieân hoïc HÑTH. Coù nhieàu caùch phaân loaïi nhö sau: sinh tieáp xuùc vôùi moät phong caùch ngoân Phaân loaïi döïa vaøo möùc ñoä ñôn giaûn, ngöõ môùi – phong caùch ngoân ngöõ vieát, coù yù hay phöùc taïp cuûa HÑTH. Chaúng haïn, ñoái thöùc veà ‚chuaån ngoân ngöõ‛, ‚chuaån vaên vôùi hoaït ñoäng xaùc ñònh caáu truùc cuûa baøi 12
- Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2 - 2011 Laøm quen vôùi chöõ caùi (phaân moân Hoïc vieân töï giaûi caù nhaân. vaàn) laø yeâu caàu ñôn giaûn hôn ñoái vôùi vieäc Phaân loaïi döïa vaøo caùc phöông tieän, ñieàu yeâu caàu sinh vieân döïa vaøo caáu truùc cuûa kieän tieán haønh töï hoïc. Möùc ñoä vaø hieäu quaû nhoùm baøi Laøm quen vôùi chöõ caùi, xaây döïng cuûa HÑTH phuï thuoäc raát nhieàu vaøo caùc quy trình daïy hoïc vaø minh hoaï baèng moät phöông tieän töï hoïc. Töï hoïc PPDHTV caàn caùc keá hoaïch daïy hoïc cuï theå. phöông tieän nhö giaùo trình, saùch giaùo khoa, Phaân loaïi döïa vaøo tính ñoäc laäp cuûa baêng hình tieát daïy maãu, caùc phaàn meàm hoã sinh vieân khi tieán haønh HÑTH. Coù theå trôï daïy hoïc, maùy vi tính, maùy chieáu... Ngoaøi chia thaønh 3 möùc ñoä: ra, töï hoïc coøn phuï thuoäc raát nhieàu vaøo ñieàu - Möùc ñoä ñoäc laäp thaáp: töï hoïc phaûi coù kieän chuû quan vaø khaùch quan (nhö khaû naêng thaày beân caïnh. töï hoïc cuûa sinh vieân, moâi tröôøng töï hoïc). Do ñoù, neáu kheùo leùo höôùng daãn sinh vieân - Möùc ñoä ñoäc laäp trung bình: töï hoïc phöông phaùp töï hoïc ñuùng ñaén, bieát keát hôïp khoâng coù thaày beân caïnh nhöng coù söï höôùng caùc phöông tieän daïy hoïc hieäu quaû trong moâi daãn, giao vieäc cuûa thaày. Ñaây laø hình thöùc tröôøng hoïc taäp toát thì chaéc chaén keát quaû töï phoå bieán cuûa sinh vieân, thaày giao nhieäm vuï hoïc cuûa sinh vieân ngaøy caøng naâng cao. vaø coù söï höôùng daãn, sinh vieân veà nhaø laøm vaø baùo caùo, trình baøy keát quaû. 4. Höôùng daãn caùc kinh nghieäm töï hoïc - Möùc ñoä ñoäc laäp cao: Töï hoïc ñoäc laäp khoâng coù thaày. Sinh vieân töï nghieân cöùu, Muoán hoaït ñoäng töï hoïc dieãn ra hieäu tìm toøi kieán thöùc. Ñaây laø hình thöùc töï hoïc quaû thì ngöôøi hoïc phaûi coù kinh nghieäm töï cao vaø chính laø giai ñoaïn cuoái cuøng trong hoïc (khoâng phaûi ai cuõng coù ñöôïc nhöõng quaù trình chuyeån giao cuûa giaùo duïc nhö kinh nghieäm naøy). Caùc kinh nghieäm töï J.W. Gardener noùi ‚Muïc tieâu cuoái cuøng cuûa hoïc caàn trang bò cho sinh vieân trong hoïc heä thoáng giaùo duïc laø chuyeån giao cho caù phaàn PPDHTV nhö: laäp keá hoaïch coâng nhaân gaùnh naëng cuûa vieäc töï theo ñuoåi vieäc vieäc, tìm taøi lieäu, xaùc ñònh muïc tieâu cuûa hoïc taäp cuûa chính mình‛ [3: .43]. baøi taäp, trao ñoåi, thaûo luaän vôùi baïn beø, thaày coâ, ñaùnh giaù vaø töï ñaùnh giaù... Phaân loaïi döïa vaøo nhöõng kinh nghieäm caàn hình thaønh cho sinh vieân. Caùc kinh Ví duï3: Cho sinh vieân nhieäm vuï töï nghieäm caàn hình thaønh cho sinh vieân nhö: hoïc: Taïi sao caàn baûo ñaûm söï thaønh coâng giaûng daïy, giaûi baøi taäp, thieát keá baøi taäp, cuûa hoïc sinh treân giôø hoïc tieáng Vieät trong boài döôõng hoïc sinh gioûi... Tuøy nhöõng kinh nhöõng ngaøy ñaàu ñeán tröôøng? nghieäm caàn hình thaønh maø giaûng vieân Ñeå hoaøn thaønh ñöôïc nhieäm vuï treân, giao nhieäm vuï hoïc taäp moät caùch hôïp lí. Ví sinh vieân caàn phaûi coù caùc kinh nghieäm: duï: ñeå hình thaønh kinh nghieäm giaûng daïy, laäp keá hoaïch cho coâng vieäc, tìm nguoàn taøi giaûng vieân phaûi phaân nhoùm cho sinh vieân lieäu hôïp lí, hieåu ñöôïc muïc tieâu daïy hoïc thöïc haønh, neáu nhö hình thaønh kinh tieáng Vieät cho hoïc sinh baäc tieåu hoïc, hieåu nghieäm giaûi baøi taäp thì coù theå cho sinh ñöôïc nhöõng yeâu caàu veà kieán thöùc caàn ñaït 13
- Journal of Thu Dau Mot university, No2 – 2011 cuûa hoïc sinh lôùp 1, hieåu ñöôïc nhöõng kieán giaûng vieân neân yeâu caàu sinh vieân töï ñaùnh thöùc, kinh nghieäm cuûa hoïc sinh tröôùc khi giaù keát quaû hoïc taäp cuûa mình, nhaän xeùt vaøo hoïc lôùp 1, töï ñaùnh giaù HÑTH cuûa baûn xem mình ñaõ hieåu ñeán möùc ñoä naøo. Vieäc thaân, ñeà ra keá hoaïch môùi neáu muïc tieâu cuõ töï ñaùnh giaù seõ ñöôïc trôï giuùp cuûa phieáu khoâng ñaït ñöôïc, trao ñoåi vôùi thaày coâ, baïn thaêm doø hoaëc heä thoáng caâu hoûi. (xem beø, taøi lieäu hoïc taäp... Sau baøi taäp töï hoïc, phieáu maãu) PHIEÁU TÖÏ ÑAÙNH GIAÙ KEÁT QUAÛ TÖÏ HOÏC Ñaùnh daáu X vaøo nhöõng vieäc baïn ñaõ laøm ñöôïc 1. Laäp keá hoaïch coâng vieäc Coù Khoâng Leân danh saùch nhöõng vieäc caàn laøm. Thoáng keâ nhöõng taøi lieäu ñaõ coù Lieät keâ nhöõng taøi lieäu caàn tìm Phaân chia nhieäm vuï cho caùc thaønh vieân trong nhoùm vaø quy ñònh thôøi gian hoaøn thaønh. Laäp thôøi gian bieåu ñeå hoaøn thaønh coâng vieäc vaø quy ñònh thôøi gian hoaøn thaønh YÙ kieán khaùc: 2. Nguoàn taøi lieäu Ñaõ tìm ñöôïc saùch trong thö vieän Tìm ñöôïc caùc taïp chí thích hôïp vaø caùc nguoàn khaùc khoâng phaûi laø saùch Tìm ñöôïc taøi lieäu treân maïng Nhôø GV höôùng daãn (möôïn) taøi lieäu cuûa giaûng vieân YÙ kieán khaùc: 3. Xöû lí taøi lieäu Ñoïc toaøn boä taøi lieäu ñaõ coù Ñoïc löôùt Ñoïc vaø ghi laïi nhöõng thoâng tin caàn thieát, nhöõng thoâng tin khoâng hieåu Bieåu dieãn nhöõng thoâng tin ñaõ ñoïc döôùi daïng sô ñoà Toång hôïp nhöõng thoâng tin cuûa caùc thaønh vieân trong nhoùm YÙ kieán khaùc: 4. Xaây döïng ñeà cöông Coù Khoâng 5. Quaûn lí hieäu quaû thôøi gian töï hoïc Öu tieân giaûi quyeát nhöõng coâng vieäc quan troïng vaø ñoøi hoûi phaûi hoaøn thaønh trong thôøi gian ngaén Saép xeáp thôøi gian vôùi caùc baïn trong nhoùm Laøm vieäc theo thôøi gian ñaõ quy ñònh nhöng luoân coá gaéng hoaøn thaønh sôùm nhieäm vuï YÙ kieán khaùc: 6. Kinh nghieäm laøm vieäc nhoùm Toâi luoân tham khaûo yù kieán cuûa caùc baïn trong nhoùm Khi khoâng hieåu toâi maïnh daïn trình baøy thaéc maéc Toâi luoân maïnh daïn neâu nhöõng ñieåm chöa ñuùng cuûa baïn trong quaù trình thaûo luaän vôùi nhöõng laäp luaän vöõng chaéc Khi khoâng coù söï ñoàng nhaát trong nhoùm toâi luoân bình tónh ghi laïi nhöõng yù kieán vaø nhôø GV höôùng daãn. YÙ kieán khaùc: 7. Kinh nghieäm giaûi quyeát coâng vieäc Tröôùc khi giaûi quyeát coâng vieäc baïn luoân taäp hôïp yù töôûng cuûa caùc thaønh vieân trong nhoùm. Ñoái maët vôùi nhöõng khoù khaên trong coâng vieäc, baïn thöôøng: - Coá gaéng töï mình giaûi - Trao ñoåi vôùi baïn beø trong nhoùm 14
- Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 2 - 2011 - Nhôø söï giuùp ñôõ cuûa thaày coâ YÙ kieán khaùc: 8. Ñaùnh giaù quaù trình töï hoïc Toâi ñaõ hoaøn thaønh toát coâng vieäc ñöôïc giao Toâi caûm thaáy khoù khaên trong quaù trình töï hoïc Toâi thaáy khoù coù theå laøm vieäc toát vôùi taäp theå nhoùm Baûn thaân töï cho ñieåm trong quaù trình töï hoïc: 5. Toå chöùc lôùp hoïc thaønh nhöõng trao ñoåi theâm,... Neáu giaûng vieân bieát choïn nhoùm töï hoïc hieäu quaû caùc thaønh vieân coù khaû naêng khaùc nhau, Nhoùm hoïc taäp laø nhoùm sinh vieân vaø neáu caùc nhoùm ñöôïc thaønh laäp ngay töø gaén boù mang tính chaát beàn chaët hôn vaø luùc ñaàu thì nhoùm laø phöông phaùp toát. qua caùc kyø hoïc vaø caùc kyø kieåm tra, kyø thi, Coù theå thaønh laäp nhoùm theo kieåu sinh vieân hieåu bieát vaø coù traùch nhieäm vôùi moâ hình kim töï thaùp, coù taùc duïng ñeå cho nhau hôn. Ngoaøi giôø hoïc, sinh vieân heïn moät vaán ñeà ñöôïc nhieàu ngöôøi, nhieàu gaëp nhau ñeå cuøng nhau hoïc taäp, laøm caùc nhoùm cuøng trao ñoåi. Ngöôøi hoïc trình baøy baøi taäp töï hoïc, thöïc haønh taäp soaïn vaø keát quaû trong nhoùm vaø trao ñoåi thaûo luaän giaûng trong nhoùm, giuùp nhaän xeùt caùc hoaït keát quaû, yù kieán cuûa caùc thaønh vieân ñeå ñöa ñoäng daïy hoïc cuûa nhau... Nhoùm naøy neân ra keát quaû. Nhöõng vaán ñeà naøo chöa giaûi coù moät nhoùm tröôûng vaø moät thö kyù ghi quyeát ñöôïc trong nhoùm seõ ñöôïc trao ñoåi laïi soá buoåi ñi hoïc, soá baøi taäp ñöôïc hoaøn tröôùc taäp theå hay nhieàu nhoùm goäp laïi. Coù thaønh, nhöõng vaán ñeà coøn thaéc maéc caàn theå hình dung qua bieåu ñoà sau: N1+2+3+ Nhoùm gheùp 4, … N 1 + 2, 3 + 4, 5+ 6,… Nhoùm 2 - 5 ngöôøi cuøng thaûo luaän Nhoùm ñôn Hình 2: Bieåu ñoà phaân nhoùm thaûo luaän Ví duï4: Giao cho sinh vieân nhöõng - Thieát keá keá hoaïch daïy hoïc baøi OÂn nhieäm vuï hoïc taäp: Thieát keá Keá hoaïch daïy taäp (Baøi 28, Baøi 103). hoïc phaân moân Hoïc vaàn – Tieáng Vieät 1. Giaûng vieân chia lôùp thaønh 6 nhoùm, - Thieát keá keá hoaïch daïy hoïc baøi Laøm coù theå phaân chia nhieäm vuï cho caùc nhoùm quen vôùi chöõ caùi (Baøi 1, Baøi 3). nhö sau: Nhoùm 1: Baøi 1, nhoùm 2: Baøi 3, - Thieát keá keá hoaïch daïy hoïc baøi Daïy nhoùm 3: Baøi 7, nhoùm 4: Baøi 29, nhoùm 5: aâm – vaàn môùi (Baøi 7, Baøi 29). Baøi 28, nhoùm 6: Baøi 103. 15
- Journal of Thu Dau Mot university, No2 – 2011 Trong ñoù, nhoùm 2 phaûn bieän nhoùm 1, kieán thöùc cuõng nhö kinh nghieäm nghieäp nhoùm 1, 3, 4, 5, 6 ñoùng vai hoïc sinh. Nhoùm vuï sö phaïm trong thôøi gian chæ vaøi chuïc 3 phaûn bieän nhoùm 2, nhoùm 2, 1, 4, 5, 6 ñoùng tieát hoïc. Vì vaäy, töï hoïc ñoùng vai troø then vai hoïc sinh… Thoâng qua vieäc phaân nhoùm choát ñeå giuùp caùc em cuûng coá kieán thöùc, hoïc taäp, sinh vieân ñöôïc reøn luyeän tinh thaàn naâng cao nghieäp vuï sö phaïm. Do ñoù, khi laøm vieäc taäp theå, hoïc ñöôïc caùch ñaùnh giaù vaø daïy, giaûng vieân caàn phaûi chuù yù toå chöùc töï ñaùnh giaù, bieát laäp keá hoaïch daïy hoïc ñoàng caùc HÑTH. Tuyø theo ñieàu kieän hoïc taäp, thôøi nhaän xeùt tieát daïy cuûa baûn thaân vaø cuûa möùc ñoä cuûa HÑTH maø GV coù nhöõng caùch ngöôøi khaùc, moät coâng vieäc caàn thieát cho toå chöùc hoaït ñoäng cho phuø hôïp. Giaûng ngöôøi giaùo vieân töông lai. vieân caàn phaûi theo doõi HÑTH cuûa sinh Nhìn chung, moân PPDHTV ôû baäc vieân ñeå coù nhöõng höôùng daãn kòp thôøi; tieåu hoïc mang tính nghieäp vuï cao, giaûng ñoàng thôøi phaûi kieåm tra keát quaû vaø yeâu vieân khoâng theå daïy cho sinh vieân taát caû caàu sinh vieân baùo caùo keát quaû töï hoïc. * ORGANIZING SELF-STUDY OF VIETNAMMESE TEACHING METHODOLOGY FOR STUDENT OF THE PRIMARY TEACHER TRAINING PROGRAM Vo Thi Ngoc Tram Thu Dau Mot University ABSTRACT Vietnamese Teaching Methodology is a very important course in the primary teacher training program as it provides students with basic knowledge of teaching methodology. The knowledge containing in the course includes theory, experience and practicality. In the present trend of teaching method innovation, especially with the application of the credit system in training, the organization of activitives to promote the self-study ability of students in teaching this course is very essential. Keywords: self-study activitives, self-study skills, self-study group, Vietnammese teaching methodology, primary teacher training program TAØI LIEÄU THAM KHAÛO [1]. Döï aùn phaùt trieån giaùo vieân tieåu hoïc, Ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc ôû Tieåu hoïc , NXB Giaùo duïc, 2005. [2]. Nguyeãn Baù Kim (chuû bieân), Phöông phaùp daïy hoïc moân Toaùn, NXB Ñaïi hoïc Sö phaïm, 2007. [3]. Geoffrey Petty, Daïy hoïc ngaøy nay (Teaching today) (Döï aùn Vieät – Bæ dòch), NXB Stanley Thornes, 1998. [4]. Phoù Ñöùc Hoaø – Ngoâ Quang Sôn, ÖÙng duïng coâng ngheä thoâng tin trong daïy hoïc tích cöïc, NXB Giaùo duïc, 2008. Leâ Phöông Nga, Giaùo trình Phöông phaùp daïy hoïc tieáng Vieät (2 taäp), NXB Ñaïi hoïc Sö phaïm, 2008. 16
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học