Xem mẫu
- Nguyễn văn Biên (2008): Tổ chức giờ học vật lí bằng hình thức dạy học theo trạm - Đặc san khoa học –ĐHSP HN,tr. 14-19 Tổ chức giờ học vật lí dưới hình thức dạy học theo trạm TS. Nguyễn Văn Biên Tổ PPGDVL - Khoa Vật lí - ĐHSPHN bất kì còn lại. Ta cũng có thể tổ chức 1. VÀI NÉT VỀ DẠY HỌC THEO các trạm này theo một vòng tròn để TRẠM đảm bảo trật tự của tiết học, vì vậy Chương trình và SGK mới bậc THPT hình thức dạy học này còn có tên dạy đã được áp dụng đại trà trong phạm vi học theo vòng tròn (H. 1). cả nước. Một trong những yêu cầu của việc đổi mới chương trình, nội dung Trạm 1 và phương pháp dạy học vật lí ở Trạm 6 Trạm 2 trường THPT lần này là: tăng cường các hoạt động nhận thức tích cực, tự lực và sáng tạo của học sinh. Vì vậy, Trạm 5 việc xây dựng và vận dụng những Trạm 3 hình thức dạy học lấy học sinh làm Trạm 4 trung tâm trong dạy học vật lí đóng vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện được yêu cầu nói trên. Một trong 4a 4b những những hình thức dạy học mới, đã và đang được một số nước trên thế Hình 1: Sơ đồ các trạm học tập giới như Đức, Thụy sĩ, Anh... sử dụng Hình thức dạy học theo trạm xuất hiện trong dạy học nhằm tăng cường các từ đầu thế kỉ 20 dưới dạng sơ khai. Nó họat động tự chủ, sáng tạo của học chính thức được sử dụng như một hình sinh đó là hình thức dạy học theo trạm thức dạy học bởi 2 người Anh là (ger. Lernstationen, còn gọi là học Morgan và Adamson trong giờ học thể theo vòng tròn (eng. circuit training; dục. Tại đó hai ông đã xây dựng một station learnings). vòng tròn luyện tập (circuit training) Trong hình thức dạy học theo trạm để giúp học sinh nâng cao thể lực và học sinh làm việc cá nhân, theo cặp thành tích cá nhân trong thi đấu. hoặc theo nhóm để thực hiện các Trong dạy học hiện đại, hình thức dạy nhiệm vụ khác nhau ở các trạm về một học theo trạm đã được sử dụng trong nội dung kiến thức xác định. Các dạy học ở mọi môn học trong trường nhiệm vụ nhận thức ở mỗi trạm cần có phổ thông. tính tương đối độc lập với nhau,sao cho học sinh có thể bắt đầu từ một 2. XÂY DỰNG VÀ TỔ CHỨC GIỜ trạm bất kì. Sau khi hoàn thành trạm HỌC VẬT LÍ DƯỚI DÌNH THỨC đó, học sinh sẽ chuyển sang một trạm DẠY HỌC THEO TRẠM
- Nguyễn văn Biên (2008): Tổ chức giờ học vật lí bằng hình thức dạy học theo trạm - Đặc san khoa học –ĐHSP HN,tr. 14-19 Dạy học theo trạm có thể được sử trạm. dụng trong tất cả các pha của tiến trình dạy học vật lí. Hình thức học tập này Trạm 1: Các loại năng lượng (5 phút) đặc biệt phù hợp trong việc dạy học Hình thức: Làm cá nhân các nội dung hình thành các khái niệm 1. Kể tên các loại năng lượng và nêu quan trọng như năng lượng, áp suất, một ví dụ trong thực tiễn có biểu hiện nhiệt độ ... và các định luật nền tảng của loại năng lượng đó rồi điền vào của vật lí như: Định luật bảo toàn và bảng sau. chuyển hoá năng lượng, Các định luật Tên loại Thí dụ của Newton trong cơ học, định luật năng lượng chất khí, chất lỏng ... Cơ năng Cơ năng của đoàn tàu Trong bài báo này tác giả giới thiệu đang chạy việc xây dựng và tổ chức dạy học bài ... ... “Năng lượng và sự chuyển hóa năng 2. Thông qua các giác quan con người lượng”- SGK VL 9 dưới hình thức dạy có thể nhận biết được các loại năng học theo trạm. lượng nào? 2.1. Các qui tắc trong xây dựng nội Trạm 2: Đy na mô xe đạp (5 phút) dung các trạm học tập Hình thức: Làm theo nhóm hoặc theo Để xây dựng các trạm học tập ta cần cặp tuân theo các qui tắc sau: Dụng cụ: - Các nhiệm vụ học tập phải độc lập - Một xe đạp có Đy na mô và đèn tương đối sao cho học sinh có thể Áp Đy na mô vào bánh xe. Đạp xe cho bắt đầu từ bất kì nhiệm vụ nào. bánh xe quay, đèn xe phát sáng. Sắp - Với các trạm có thí nghiệm, các xếp theo đúng thứ tự quá trình chuyển nguyên vật liệu phải đơn giản, dễ hóa năng lượng xảy ra trong thí thao tác, phù hợp với thí nghiệm học nghiệm: sinh. A.Cơ năng do cơ bắp của người - Thời gian dành cho mỗi trạm tối đa B. Quang năng của đèn không quá 10 phút. - Số trạm trong một đơn vị kiến thức C. Cơ năng của bánh xe không quá 7 trạm. D. Cơ năng Rô to của Dy na mô E. Điện năng từ Dy na mô. 2.2. Các trạm học tập đã xây dựng Trạm 3: Chuyển hóa nhiệt cơ (5 phút) Trong các trạm này, các nhiệm vụ học Hình thức: Làm theo nhóm hoặc theo tập có đánh dấu * là các nhiệm vụ cặp nâng cao, học sinh có thể làm hoặc Dụng cụ: không. Thời gian dành cho mỗi trạm - 1 lon nước ngọt chỉ mang tính chất đề xuất, học sinh tự - 1 Đèn cồn, diêm căn cứ vào năng lực và sở thích của - Chỉ và giá thí nghiệm mình để thực hiện nhiệm vụ trong mỗi Dùi 2 lỗ nhỏ ở 2 vị trí đối xứng nhau trên thành một lon nước ngọt sao cho
- Nguyễn văn Biên (2008): Tổ chức giờ học vật lí bằng hình thức dạy học theo trạm - Đặc san khoa học –ĐHSP HN,tr. 14-19 nước chảy ra theo hai hướng ngược - 1 Đèn LED chiều nhau. Trút hết nước ngọt trong - 1 Động cơ một chiều có tua-bin - Dây nối lon ra ngoài qua 2 lỗ nhỏ này rồi đổ Dùng quạt bàn Q1 tạo ra một luồng vào đó một ít nước. Treo vỏ lon lên gió. Đặt động cơ có gắn tua-bin trong giá bằng một sợi chỉ mảnh. Đun vỏ luồng gió được tạo ra sao cho tua-bin lon bằng một đèn cồn (H.2). Quan sát quay. Nối hai cực của động cơ với một hiện tượng diễn ra và mô tả sự chuyển bóng đèn LED. Quan sát và mô tả hiện hóa năng lượng xảy ra trong thí tượng xảy ra. Hãy chỉ ra các quá trình nghiệm. biến biến đổi năng lượng trong thí nghiệm. Trạm 5: Động cơ đơn giản (5 phút) Hình thức: làm việc theo cặp hoặc theo nhóm Dụng cụ - 01 pin 1,5V - 01 nam châm hợp kim tròn - 01 đinh vít sắt - 01 dây dẫn đồng dài 15 cm Đặt một nam châm tròn lên mũ của Hình 2: Tua bin hơi nước một cái đinh vít. Đưa đầu đinh vít tiếp Trạm 4: Năng lượng sạch (5 phút) xúc với cực dương của một pin 1,5V. Hình thức: Làm theo nhóm hoặc theo Giữ một đầu dây dẫn tiếp xúc với cực cặp âm của pin, đầu còn lại tì lên thành Lựa chọn một trong hai nhiệm vụ sau: của nam châm tròn (H. 3). 4a) Pin mặt trời Dụng cụ: - Pin mặt trời - Đèn bàn - Dây nối - Bóng đèn LED Nối bóng đèn LED vào hai cực của một pin mặt trời. Chiếu sáng pin mặt trời bằng đèn bàn. Quan sát và mô tả hiện tượng xảy ra. Hãy chỉ ra các quá trình biến đổi năng lượng trong thí Hình 3. Động cơ đơn giản nghiệm. - Quan sát hiện tượng diễn ra và mô tả 4b) Điện gió quá trình chuyển hóa năng lượng Dụng cụ: trong thí nghiệm. - 1 quạt bàn
- Nguyễn văn Biên (2008): Tổ chức giờ học vật lí bằng hình thức dạy học theo trạm - Đặc san khoa học –ĐHSP HN,tr. 14-19 - * Giải thích nguyên tắc hoạt động - Có thể sử dụng các hệ thống trợ giúp, của động cơ. đáp án khi không tự trả lời được câu hỏi, Trạm 6: Chuyển hóa điện nhiệt (5 phút) - Nên sử dụng các đáp án để tự kiểm Yêu cầu: Làm việc cá nhân tra và sửa chữa sau khi hoàn thành 1. Ngâm một dây điện trở vào một nhiệm vụ của mỗi trạm, bình cách nhiệt đựng 2 lít nước. Cho - Thu dọn các trạm sau khi hoàn thành dòng điện chạy qua dây này trong một công việc. thời gian, nhiệt độ nước trong bình Giáo viên có thể bổ sung các nội qui tăng từ 20°C lên 80°C. Tính phần điện năng mà dòng điện đã truyền cho nước. khác tùy thuộc yêu cầu, tính chất của Cho nhiệt dung riêng của nước là các trạm. Những lưu ý an toàn cũng 4200 J/kgK. cần được đưa vào trong bản nội qui 2. * Cho biết điện trở của dây là 50 Ω, này. cường độ dòng điện chạy qua dây là Khi tổng kết kết quả học tập, ngoài 4A, thời gian đun nước là 13 phút, hỏi việc hệ thống hóa kiến thức của bài, trong trường hợp này có bao nhiêu phần trăm điện năng đã chuyển hóa giáo viên có thể cử một vài nhóm học thành nhiệt năng? sinh lên trình bày kết quả đã thu được tại các trạm học tập. 2.3 Các bước tổ chức giờ học dưới 3. KẾT LUẬN hình thức học tập theo trạm Dạy học theo trạm là một trong những Để dạy bài „ Năng lượng và sự chuyển hình thức dạy học mở. Trong đó học hóa năng lượng“ theo hình thức học sinh tích cực, tự chủ chiếm lĩnh tri tập theo trạm ta có thể tiến hành theo thức. Nó không chỉ phù hợp với các những bước sau: giờ học nội khóa mà còn rất phù hợp - B1: Thống nhất nội qui học tập theo với giờ học ngoại khóa. Trong giờ học trạm (5 phút) ngoại khóa, các nhiệm vụ học tập - B2: Học sinh tự chia nhóm (3 phút) hoàn toàn có thể được mở rộng hơn về - B3 Tùy theo yêu cầu nhiệm vụ học mức độ yêu cầu cũng như không gian tập ở mỗi trạm, học sinh làm việc cá nhân, theo cặp hoặc theo nhóm tại học tập. Nội dung các nhiệm vụ sẽ các trạm học tập (30 phút) không còn giới hạn trong nội dung - B4: Tổng kết kết quả học tập (7 sách giáo khoa và không gian học tập phút) không chỉ giới hạn trong phạm vi lớp Trong học tập theo trạm, những nội học mà có thể mở rông ra ở sân trường, qui sau đây là cần thiết. Học sinh: trong thư viện, tại phòng máy tính và - Có thể làm việc đơn, theo cặp hoặc tại xưởng trường. theo nhóm, Với những ưu điểm và tiềm năng lớn - Tự xắp xếp thời gian làm việc ở mỗi của hình thức dạy học này, việc trạm, tuy nhiên cần khẩn trương làm nghiên cứu, phát triển và vận dụng việc, hình thức dạy học trong dạy học vật lí
- Nguyễn văn Biên (2008): Tổ chức giờ học vật lí bằng hình thức dạy học theo trạm - Đặc san khoa học –ĐHSP HN,tr. 14-19 nói riêng và trong dạy học phổ thông nói chung là cần thiết và có ý nghĩa. Organize a physics lesson under teaching method learning stations ABSTRACT Circuits- training is a student-centered instructional strategy in which students solve problems and control their results by themselves. In this paper we introduce how to organize a physics lesson under this teaching method with the example about “Energy and the transformation of energy”. Tài liệu tham khảo [1] Vũ Quang, Vật lí 9, Nhà XB Giáo dục, tr. 154-156 [2] Kircher, E; Schneider, W., Physikdidaktik in der Praxis, Springer 2003 [3] Nguyen Van Bien, Mueller, W, Empirische Untersuchungen zur Effektivität des Lernens an Stationen um Themenbereich „Photovoltaik“. GDCP-Band, Naturwissenschaftlicher Unterricht im internationalen Vergleich, Bern (Ch), 2007
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học