Xem mẫu
- C U TRUY N HÌNH Giai o n n a sau th k XX, bư c sang th k XXI, nhân lo i ã ti n nh ng bư c r t dài trong quá trình phát tri n c a mình. Các cu c các m ng khoa h c và công ngh thông tin t o nên ti n v ng ch c cho s phát tri n y. Có th nói r ng, các thu t ng “k nguyên thông tin”, “bùng n thông tin”. “toàn c u hoá thông tin”,... ã tr thành hi n th c. Th gi i ngày nay có hàng ch c tri u t tin t c, hàng trăm ngàn t m nh ư c truy n i trong m t ngày. H th ng các phương ti n truy n thông i chúng l n m nh c v s lư ng và ch t lư ng, áp ng ngày càng t t hơn nhu c u thông tin c a công chúng. Tin t c, trư c ây ch ư c loan báo trong m t vùng nh t nh, thì nay, tin t c là c a t t c m i ngư i, m i t ng l p trên hành tinh này. M t tr n bóng chày M , m t cu c b uc Pháp, m t v b t cóc con tin Philippin u có th xu t hi n cùng lúc, cùng th i trên các phương ti n truy n thông i chúng m i qu c gia. R t nhi u y u t ã thúc ys phát tri n m nh m c a báo chí, làm các ho t ng báo chí ngày càng th hi n rõ b n ch t ích th c c a nó. Có th th y c i m này rõ nét nh t trên truy n hình – m t lo i hình truy n thông i chúng - c bi t là truy n hình tr c ti p. Truy n hình tr c ti p manh nha xu t hi n t nh ng năm 1928 - 1935, v i c trưng th i s , nhanh nh y và k năng chuyên nghi p hoá truy n hình. L dĩ nhiên, phương th c truy n hình tr c ti p có nhi u lý do chi m lĩnh và phát tri n a h t truy n hình: Th nh t, truy n hình tr c ti p (live broadcasting) m b o ư c tính th i s c a s ki n m t cách t t nh t - i u ch y u c a ho t ng báo chí. Th hai, truy n hình tr c ti p làm thay i tư duy c a ngư i th c hi n nhi m v thông tin báo chí, nh ng ngư i mà tư duy c a h v n b chi ph i b i phương th c phát l i (play back) ã lâu.
- Th ba, truy n hình tr c ti p t n d ng ư c m t cách t i a nh ng thành t u c a khoa h c công ngh như v tinh, cáp, k thu t s , máy móc... nâng cao v trí và th m nh c a mình, t o ra nh ng hi u qu xã h i rõ r t. Và còn nhi u lý do khác n a. Truy n hình tr c ti p cũng ch ng minh ư c tính báo chí c a nó b ng s nhanh chóng và thuy t ph c. Nh ng thông tin s ki n n ư c t n d ng; dùng phương th c truy n hình tr c ti p mang nguyên v n giá tr thông tin c a nó n v i công chúng. T nh ng năm 80 c a th k XX, chúng ta b t u s d ng phương th c truy n hình tr c ti p tư ng thu t ih i ng, các kỳ h p Qu c h i, các s ki n văn hóa, th thao, l t t,... r t cu n hút ngư i xem. Trong nh ng năm g n ây, các chương trình truy n hình tr c ti p c a ài Truy n hình Vi t Nam ã ngày càng phong phú và a d ng. VTV1, VTV2, VTV3 ph c v ngày càng t t hơn nhu c u thông tin c a ngư i dân trên nhi u lĩnh v c: chính tr , kinh t , văn hoá, xã h i, th thao, gi i trí,... Các chương trình truy n hình tr c ti p ư c chu n b hay t xu t u ư c th c hi n bài b n và có hi u qu thông tin cao. 1, Vai trò c a các chương trình truy n hình tr c ti p Truy n hình tr c ti p ngày càng tr nên không th thi u trong các chương trình truy n hình, tăng tính h p d n c a truy n hình, vì khán gi c m th y có hi u ng “cùng ch ng ki n s ki n”. Vi c chuy n t i thông tin chân th c và nhanh nh y c a phương th c truy n hình tr c ti p khi n ngư i xem c m giác mình th c s ang tham gia vào s ki n và t ư c hi u qu cao. T ó, truy n hình ang th c s d n d n phát huy th m nh c a báo chí, tác ng, hình thành và nh hư ng m t cách tích c c dư lu n xã h i. Có nhi u chương trình truy n hình tr c ti p, căn c vào s khác nhau v hình th c, n i dung, m c ích như: Tư ng thu t tr c ti p, th i s tr c ti p, c u truy n hình,... Chúng ta ã xem xét v phương th c truy n hình tr c ti p thông qua c u truy n hình. ây là m t chương trình, không ph i là m t th lo i, là s t ng h p
- c a r t nhi u n i dung và hình th c, v n t ch c, qu n lý và công vi c c a phóng viên. C u truy n hình là m t chương trình phát th ng, tr c ti p có nhi u c u n i ngư i xem chương trình cùng lúc có th ch ng ki n nhi u s ki n, s vi c t i nhi u a i m nh ng vùng a lý khác nhau nhưng theo m t ch xuyên su t. Trong thu t ng hi n i ti ng Anh g i là “live” nghĩa là truy n hình tr c ti p s ki n mà không qua khâu dàn d ng h u kỳ thông thư ng. Các chương trình tr c ti p tuy ch ưa ra ư c nh ng hình nh có tính gi i h n nh t nh vì b eo h p v không gian và th i gian nhưng là nh ng lát c t hoàn ch nh, c l p và chính lát c t y ư c n i ghép v i nhau, t o d ng m t thông i p mang tính tr n v n, phong phú gây s cu n hút d c bi t i v i khán gi . C u truy n hình: Không còn quá m i m i v i khán gi cũng như i v i nh ng ngư i làm chương trình. ó là s v n d ng áng bi u dương c a nh ng ngư i th c hi n ã h c t p t nh ng chương trình truy n hình tr c ti p c a nư c ngoài. Trong khi các thi t b c a chúng ta còn quá nghèo nàn, l c h u, ch p vá, hơn n a h th ng lý thuy t báo chí truy n hình còn chưa theo k p v i th c t cho nên tìm hi u nh ng c i m c a m t chương trình như chương trình c u truy n hình s g p r t nhi u khó khăn. Trong khi trên th gi i các hãng truy n hình s d ng v tinh truy n i hình nh tr c ti p thì Vi t Nam chúng ta v n ph i truy n tr c ti p b ng cáp quang. i u này ã gây tr ng i r t nhi u khi làm chương trình vì không ph i a i m nào chúng ta cũng có u n i cáp quang ho c vì lý do dây cáp mà chúng ta không th kéo máy i n t n nơi ang x y ra s ki n, s vi c. N u truy n hình nh b ng vi ba qua v tinh thì b t k ch nào chúng ta cũng có th truy n ư c hình nh i mà không c n s can thi p c a y u t không gian. Tuy nhiên, b ng n l c c a mình, các chương trình c u truy n hình c a ài THVN do Ban Th i s th c hi n ã th c s tr thành món ăn tinh th n i v i ông o công chúng trong nh ng d p thiêng liêng nh t i v im t i ngư i như T t Nguyên án hay nh ng d p k ni m l n như 110 năm ngày sinh Bác H kính yêu.
- S dĩ c u truy n hình có s c h p d n như v y b i nó có nh ng c i mh t s c riêng bi t mà không m t th lo i báo chí nào có ư c. 2, Nguyên lý c u truy n hình C u truy n hình ph n ánh di n bi n c a s ki n theo không gian th c (không nén). C u truy n hình có c u t o gi ng tư ng thu t truy n hình nhưng có quy mô l n hơn và ph c t p hơn, có nhi u u c u n i v i nhau t nhi u a i m khác nhau, trong ó có m t u c u ch , ví d như c u truy n hình giao th a năm t D u 2004 có 15 u c u tham gia trong c nư c. C u truy n hình hai chi u có hai u c u n i v i nhau, ch ng h n Hà N i – Maxcơva, Hà N i – Viêng Chăn,… trong ó có m t u c u ch A. Nguyên lý ho t ng: s ki n di n ra u c u A ư c các camera ghi hình ưa tín hi u Video và Audio v xe lưu ng A, xe này có c u t o như m t trung tâm truy n hình thu nh , nó có th ti p nh n và x lý thông tin t i ch , ng th i truy n tín hi u v trung tâm truy n hình A b ng an-ten viba, v tinh vi n thông ho c cáp quang. T i u c u B, s ki n di n ra cũng ư c các camera ghi hình ưa tín hi u v xe lưu ng B truy n tín hi u v trung tâm truy n hình B và ưa ti p v u c u ch A có trung tâm truy n hình A (cũng b ng an-ten viba, v tinh vi n thông ho c cáp quang) Các tín hi u hình nh (Video) và âm thanh (Audio) t i hai i m A và B ư c T ng o di n Trung tâm truy n hình u c u A x lý kh ng ch và truy n phát ngay khán gi k p th i theo dõi di n bi n s ki n ang di n ra t i hai i m A-B. C u truy n hình nhi u chi u ph i có nhi u u c u, ví d Hà N i – Qu ng Tr – Hu - à N ng – Buôn Ma Thu t – Thành ph H Chí Minh – C n Thơ,… Nguyên lý ho t ng tương t như c u truy n hình hai chi u trong ó có uc u ch A. Các tín hi u hình nh (Video) và các âm thanh (Audio) t i các a i m A,B,C,D,E,F,… ư c T ng o di n Trung tâm truy n hình u c u A x lý, kh ng ch và truy n phát theo các kênh VHF, UHF, MMDS, CATV,… khán gi k p th i theo dõi di n bi n ang di n ra t i các a i m A, B, C, D, E, F,…
- Các Trung tâm truy n hình các u c u A, B, C, D, E, F,… ph i ph i h p nh p nhàng, ăn ý theo úng k ch b n chương trình ra. K t qu biên t p t i ch u c u ch A như là cu c giao lưu tr c ti p gi a nh ng nhân v t tham gia s ki n các a i m khác nhau v i chính khán gi truy n hình t i m t i m, ó là hi u qu thông tin hai chi u c a báo chí truy n hình. Trên th gi i các hãng truy n hình l n thư ng s d ng v tinh ho c cáp quang truy n tín hi u tr c ti p.
- 3, c i m c a chương trình C u truy n hình C u truy n hình là phư ng pháp ph n ánh tr c ti p nhi u s vi c t i nhi u a i m không gian khác nhau, các u c u khác nhau trong cùng m t th i i m. C u truy n hình thư ng s d ng giao lưu các vùng mi n khác nhau trong các d p l T t long tr ng, giao lưu m n àm,… r t có hi u qu v giao lưu tr c ti p gi a các u c u v i nhau th hi n tính tr i c a báo chí: tr c ti p, t c th i, khách quan, trung th c v thông tin và qu ng bá r ng rãi. Chương trình c u truy n hình là m t chương trình phát th ng không x lý h u kỳ, t ng h p nhi u th lo i báo chí, k t n i tr c ti p nhi u a i m ngư i xem ch ng ki n nhi u s ki n nh ng vùng a lý khác nhau theo m t ch xuyên su t. Chương trình c u truy n hình là s ghép n i nhi u lát c t, t o thành m t thông i p tr n ven, phong phú, a d ng, em l i cho công chúng c m giác chân th c, s ng ng, c p nh t dư ng như ang ư c tham gia tr c ti p vào s ki n. th c hi n chương trình c u truy n hình thì công o n chu n b k ch b n, kh o sát a hình, b trí i m c u, l p t thi t b ,.. ph i ti n hành t trư c. Vi c móc n i các u c u t i các i m ã nh s n trong k ch b n cũng như ã nh s n trong quá trình l a ch n các uc u khâu kh o sát. Vì v y, vi c phân công t ng ngư i làm t ng ph n vi c c th , cũng như vi c l a ch n ê kíp làm vi c ăn ý, nh p nhàng trong quá trình th c hi n chương trình c u truy n hình r t quan tr ng. Quan h gi a u c u ch và các u c u ph i k t n i ng b , nh p nhàng như nh ng m t xích t o thành chu i hình nh liên t c t o nên chương trình hoàn ch nh. Toàn b chương trình c u truy n hình do T ng o di n ch o, m i u c u có m t ê kíp do o di n ph trách. o di n hình nh nhanh chóng l a ch n hình nh theo c c nh gì, góc nào, ti ng ng ra sao, th i lư ng t ng c nh bao lâu,… cho phù h p v i i u ki n quan sát c a khán gi màn hình gia ình. N u có m t u c u b s c , tr c tr c ph i nhanh chóng thay th .
- Quan h gi a T ng o di n và ngư i d n chương trình ph i có s ph i h p ng b , nh p nhàng m b o s l a ch n hình nh c a T ng o di n có ch t lư ng cao. T ng o di n t i u c u ch là linh h n c a c chương trình, do v y ph i có năng l c t ng h p bao quát, có ph n x nhanh nh y, n m b t s ki n, có b n lĩnh chính tr v ng vàng. Quan h gi a T ng o di n và các bình lu n viên là m i quan h hai chi u cùng ch u s chi ph i c a nhau, cùng h tr nhau làm nên hi u qu c a chương trình. Bình lu n viên ph i am hi u u c u mình ph trách, ph i g n bó v i a phương, n t n nơi c i m “ba cùng” vơi bà con a phương. Khi th c hi n chương trình, n u x y ra tình hu ng b t c p thì ngư i dân ây có th tháo g khó khăn. Khi bình lu n ch nên gi i thích nh ng gì hình nh chưa th hi n ho c ánh giá t c th i v chương trình,… gây h ng thú thêm cho ngư i xem. Y u t con ngư i là quy t nh thành công c a chương trình c u truy n hình. C n có s k t h p hoàn h o c a i ngũ truy n hình như T ng o di n, ngư i d n chương trình t i các u c u, bi t ng phó v i nhi u tình hu ng x y ra. Ngư i d n chương trình ph i t nhiên hòa mình vào cu c s ng i thư ng, s d ng ngôn ng thành th c, uy n chuy n nh p nhàng. C u truy n hình có kh năng em n nh ng hình nh và âm thanh tr c ti p cùng lúc t n t i nhi u a i m: tính tr c ti p là th m nh n i tr i c a truy n hình, nó cũng ch th c hi n v i nh ng i u ki n nh t nh v khoa h c k thu t và có nhi u y u t khách quan khác. Thông tin là m t trong ch c năng cơ b n c a các lo i hình báo chí. Gi ây ngư i ta không ch c nh tranh v m il , nóng c a thông tin mà s nhanh chóng trong vi c chuy n tin là y u t hàng u quy t nh ai s là ngư i chi n th ng. Và i m này, phát thanh và truy n hình có ưu th hơn c vì kh năng truy n t i thông tin tr c ti p ch t n t i hai lo i hình báo chí này. Hi n nay, nư c ta, vì kh năng k thu t còn h n ch , nh t là các ài truy n hình a phương phát thanh có ưu th hơn truy n hình vì các thi t b truy n thanh khá ơn gi n và ngư i phóng viên có kh năng ho t ng c l p nhưng nó
- cũng h n ch b i phương ti n bi u t duy nh t ch b ng âm thanh. Trong khi ó, truy n hình có m t kh i lư ng khán gi kh ng l , nh ng ký hi u thông tin c a truy n hình mang l i có tính thuy t ph c cao, tác ng nhanh, m nh và n tư ng. i u này có th th y qua chương trình tr c ti p. Nh ng chương trình tr c ti p không ch mang thông tin n cho ngư i xem mà còn t o d ng ư c m i quan h m t thi t v i h , t ó, nó có kh năng g b hàng rào ngăn cách v không gian và th i gian, giúp ngư i xem s ng cùng s ki n, kích thích tâm lý ti p nh n thông tin như ngư i trong cu c c a ngư i xem. Tính tr c ti p d t o nên nh ng y u t b t ng cho khán gi và nh ng ngư i làm chương trình m c dù m i chi ti t ã ư c ho ch nh khá k càng trong k ch b n. C u truy n hình là phương pháp t t nh t trong giai o n hi n nay, mang l i hình nh tr c ti p cùng lúc, ng th i n khán gi . Qua c u truy n hình, khán gi có th cùng lúc ch ng ki n nh ng s ki n, s vi c, con ngư i ang di n ra r t nhi u nơi, có th là r t xa nơi h ang ng i và i u c bi t là ch ng ki n s vi c, s ki n ang x y ra. Trong các chương trình c u truy n hình t t, khán gi màn nh nh có th nhìn th y ư c không khí t t r t nhi u nơi trên t nư c Vi t Nam, k c vùng h i o xa xôi như Trư ng Sa, Hoàng Sa,…. Trong chương trình c u truy n hình chào ón năm chuy n giao thiên niên k , khán gi còn ư c t n m t ch ng ki n nh ng hình nh c a l ón năm m i di n ra nhi u nơi trên th gi i và chính y u t ó ã càng ch ng minh cho s ti p n i không gi i h n v không gian và th i gian c a c u truy n hình. C u truy n hình là chương trình k t h p nhi u phương pháp sáng t o các th lo i báo chí truy n hình và là s k t h p lao ng c a nhi u ngành, lĩnh v c khác nhau. C u truy n hình s d ng nhi u th lo i báo chí. Ngay như M , ngư i ta phân chia truy n hình thành 2 nhóm: Hi n trư ng và trư ng quay thì c u truy n hình cũng là s t ng h p c a hai nhóm trên. C u truy n hình hay nh ng chương trình tr c ti p, nhi u u n i là s k t h p t nhiên các c tính c a nhóm h i tho i và nhóm t o hình. Trong các chương trình tr c ti p còn s d ng phóng s , ph ng v n, bình lu n... ư c th c hi n trư c ho c cũng làm tr c ti p nh m m
- r ng ho c cung c p thêm thông tin cho ch . ó có th là hình nh tư li u quá kh , nh ng thông tin t ng h p t nhi u a i m, không có kh năng tr c ti p, song l i ph c v c l c cho ch . Ví d chương trình c u truy n hình xuân Quý Mùi. Các ph ng v n ng n liên t c ư c th c hi n s giúp công chúng tránh kh i s nhàm chán khi ph i liên t c nghe nh ng l i d n c a ngư i d n chương trình. Ngư i d n có tài gi i n âu cũng không th lôi cu n khán gi trong su t th i gian làm c u b i tâm lý ngư i xem luôn mu n thay i không gian và mu n ư c ch ng ki n không khí nhi u nơi, ư c nghe nhi u gi ng nói hơn là ch m t gi ng c a ngư i d n. Lúc này ngư i d n ph i linh ho t trong vi c thay i như: Ph ng v n tr c ti p m t ngư i dân i du xuân ho c b t kỳ m t ngh sĩ hay m t ngư i n i ti ng nào s làm cho không khí thay i và l i t o ra c m giác m i, l i v i ngư i xem. Bên c nh ó, vi c phát nh ng phóng s ã ư c làm trư c v m t a phương hay m t ngư i nào ó có liên quan n chương trình nhưng vì lý do nào ó mà h không th có m t làm tr c ti p. Trong chương trình c u truy n hình k ni m 110 ngày sinh Bác H , trong khi khán gi ang theo dõi hình nh tr c ti p các a phương thì nh ng phóng s , phim tài li u v Bác như Bác H v i các cháu thi u nhi, Bác H v i th d c th thao... ã khi n cho không ch ngư i dân Vi t Nam mà c nhân dân th gi i nh n và c m ph c m t con ngư i vĩ i. Cùng v i nh ng th lo i ó, nh ng tác ph m thơ ca, văn ngh như: múa, hát,… ư c an xen trong các chương trình c u truy n hình góp ph n t o nên hi u qu không nh làm phong phú thêm n i dung và a d ng hình th c th hi n c a chương trình. Tính tr c ti p m t m t có kh năng t o m i quan h m t thi t v i ngư i xem, m t khác ây cũng là m t tác ng to l n cho t ng thông tin th hai ư c khai thác tri t . C u truy n hình không ch là s k t h p c a các lo i hình báo hình mà nó còn là k t qu c a s h p tác lao ng c a nhi u ngành, nhi u lĩnh v c khác nhau. Ho t ng báo chí là ho t ng có tính c thù, nó là s k t h p r t nhi u các y u t như tri th c, kinh nghi m, là s ph i h p ng b c a m t t p th , là s h tr c l c c a các thi t b k thu t. C u truy n hình là chương trình truy n hình tr c
- ti p nhưng ph c t p hơn nhi u so v i các chương trình tr c ti p thông thư ng có 1 i m phát. Có th hình dung ó là m t qu n th ki n trúc hoàn ch nh ư c xây d ng b i nh ng ngôi nhà c l p, liên k t v i nhau theo m t ch , m t ý tư ng nh t quán. Nó là s k t n i c a nh ng vùng a lý khác nhau, c a nh ng êkíp làm vi c riêng r song l i ăn kh p v i nhau như nh ng m t xích, t o thành m t chu i hình nh phát tri n liên t c. Trong chương trình c u truy n hình thư ng s d ng nhi u phương ti n k thu t hi n i c a nhi u ngành khác nhau. i ngũ phóng viên, biên t p viên, k thu t viên và nhi u thi t b c a ngành bưu i n ư c huy ng t i a ph c v c u truy n hình. ng th i c n có s h tr c a các ngành như i n l c, an ninh... m b o t t nh t ch t lư ng c a chương trình. 4. Quá trình chu n b m t chương trình C u truy n hình C u truy n hình là m t chương trình t ng h p vô cùng phong phú và ph c t p c a nhi u lo i hình báo chí truy n hình, c a nhi u ngành và c a nhi u phương ti n, thi t b hi n i. Do v y, th c hi n m t chương trình C u truy n hình là vô cùng t n kém và ph c t p nh t là các nư c ang phát tri n. phương Tây, truy n hình tr c ti p hay vi c t o l p C u truy n hình r t ơn gi n và g n nh vì h có m t công ngh làm truy n hình vô cùng hi n i và thích ng v i truy n hình. N u như Vi t Nam, chúng ta ph i dùng cáp quang truy n hình nh tr c ti p t nh ng a phương xa trung tâm thì phương Tây h dùng viba phát lên v tinh, r t thu n l i. N u có v tinh, truy n hình có th ib tc âu cũng có th truy n hình nh ư c và như v y s ti t ki m ư c r t nhi u. D a vào nh ng y u t ó chúng ta có th th y ư c công vi c chu n b c a chúng ta cho m t chương trình C u truy n hình cũng ph i có nh ng y u t sau: ý , kh o sát hi n trư ng, xây d ng k ch b n, chu n b o c , các phương ti n k thu t, các m i liên h , v n tài chính... ây là nh ng i u ki n c n và th c hi n chương trình. Vi c u tiên là vi c xu t hi n ý tư ng. Vì C u truy n hình là m t chương trình truy n hình tr c ti p r t t n kém và ph c t p. Do v y, vi c ch n ý tư ng cũng không th ơn gi n như các chương trình truy n hình tr c ti p khác. Chính vì v y mà cho n nay, C u truy n hình m i ch xu t hi n trong các d p l k
- ni m, các ngày l h i l n c a dân t c như T t Nguyên án. Cho n th i i m này thì C u truy n hình ã ư c thi t l p v i m t n i dung khác, ó là k ni m 110 ngày sinh Bác H vì tính ch t c bi t c a s ki n này. Ví d C u truy n hình vào êm giao th a là m t d p t t nh t khai thác tri t lư ng khán gi cùng tâm lý ti p nh n thông tin, t o nên nh ng hi u qu c m xúc th m m và l i nh ng n tư ng c bi t. Vi c hình thành ý cũng ph i g n li n v i y u t k thu t vì ây là thư c o hàng u v tính kh thi c a tài. Trong m i chương trình C u truy n hình thì vi c l a ch n các i m u m i, xây d ng n i dung ph thu c ch y u vào tình hình kinh t , chính tr xã h i ưa ra trong năm ó. Ch , các ph n n i dung ư c t p trung ph n ánh do nh ng ngư i biên t p l a ch n và t ch c s p x p sao cho áp ng ư c công tác tuyên truy n c a Ban biên t p và nhu c u thông tin c a ngư i xem. ây là công vi c khá ph c t p, nó cũng là thư c o v ph m ch t, tài năng c a nh ng ngư i th c hi n. Sau khi xác nh ư c ch , công vi c ti p theo là kh o sát. iv iC u truy n hình thì công vi c kh o sát là r t quan tr ng và ư c ti n hành trư c ó nhi u tháng, t i thi u là m t tháng. Ví d như chương trình C u truy n hình xuân K Mão có i m c u t i Phú Th , quá trình kh o sát ã di n ra trong 4 tháng. Kh o sát ư c chia làm hai giai o n: - Giai o n kh o sát v a hình và phương ti n k thu t hi n có cho phép t ch c m t chương trình tr c ti p hay không. N u chưa y thì có th tăng cư ng b sung, thay th máy móc theo kh năng hiên có. có th tham gia vào c u thì i m ó m t là ph i g n ài truy n hình VN có th truy n sóng viba v , hai là ph i có ư ng d n cáp quang. N u thi u m t trong hai i u ki n trên thì a i m dù có lý tư ng hay có ý nghĩa chính tr xã h i n âu cũng không th th c hi n truy n hình tr c ti p ư c. ã có trư ng h p t Nha Trang ph i thay b ng t nh Phú Yên trong chương trình C u truy n hình Xuân K Mão vì nh ng lý do trên. - Giai o n kh o sát kh năng ghi hình sao cho thu n l i và em l i nh ng hình nh lý tư ng là giai o n kh o sát th hai. ây là công vi c kh o sát a hình,
- tìm hi u khí h u, th i ti t, tìm hi u b i c nh ch n ư c nh ng góc máy p nh t và ti n l i nh t. Ph i n m b t và chu n b nh ng y u t k thu t ghi hình như ánh sáng, chu n b o c , l i d ng nh ng y u t có s n trong khung c nh t nhiên chu n b t t cho vi c ghi hình. Xây d ng k ch b n: ây là công vi c h t s c quan tr ng trong ph n n i dung. Nh ng ý th hi n ư c khái quát qua văn b n và chính văn b n này s là xương s ng xuyên su t chương trình. K ch b n truy n hình là n n t ng tư tư ng c a các chương trình. Trong nh ng chương trình C u truy n hình thì k ch b n thư ng t n t i hai m c : K ch b n c a T ng o di n và k ch b n t ng i m n i. K ch b n c a T ng o di n quán xuy n t u n cu i chương trình, ư c s p x p th ng nh t, ch c ch các i m n i, ó là k ch b n t ng th , là b c tranh chung c a chương trình. K ch b n này ư c hình thành trên ý c a nh ng ngư i làm chương trình d a trên nh ng di n bi n c th t i t ng i m n i. m i uc u tuy là nh ng nét v riêng c áo nhưng nó cũng t n hoàn ch nh nh t nh. T t c các chi ti t, di n bi n u n m trong k ch b n này. Trong các chương trình C u truy n hình c a ài Truy n hình Vi t Nam, k ch b n t ng th thư ng do T ng o di n và nh ng c ng s xây d ng, sau ó t i các i m n i ho c do m t b ph n c a t ng ài truy n hình a phương ho c do ngư i d n và o di n t i th i i m ó thi t l p song t t c u có s th ng nh t cao và ch u s ch o c a T ng o di n. M i di n bi n nh nh t cũng ư c ho ch nh trên k ch b n. Có th coi ây là m t bư c sáng t o quy t nh t i ch t lư ng chương trình. Không gi ng như k ch b n c a nh ng chương trình tr c ti p khác như tư ng thu t bóng á, ca nh c... là hoàn toàn th ng trư c nh ng di n bi n, k ch b n C u truy n hình ư c xác l p trên cơ s di n t p, chính xác n t ng chi ti t. Tuy nhiên dù có chu n b t t n m y thì v n có nh ng thay i khi ang di n ra chương trình v n có s thay i. ó cũng chính là y u t b t ng , t o nên m t tâm lý tò mò, h i h p c a ngư i xem và chính y u t này càng kích thích thêm s t p trung c a ngư i xem. Có nhi u trư ng h p k ch b n khi xây d ng t i th i i m ó thì i u ki n khách quan như th i ti t p, có gió nh ... nhưng n khi th c hi n tr i l i mưa
- ho c thay i th ti t thì nh ng y u t trong k ch b n liên quan nv n này ph i thay theo. S thay i k ch b n này nhi u khi không th xin ý ki n c a T ng o di n mà ngư i n chương trình hay o di n i m c u ó ph i linh ho t thay i sao cho không nh hư ng t i n i dung mà l i phù h p v i i u ki n lúc ó. Ví d như ang th c hi n tr c ti p C u truy n hình Hà N i - Viên Chăn tháng 09/2002 nhân d p k ni m 40 năm thi t l p quan h ngo i giao gi a Lào và Vi t Nam. Do s c Viên Chăn tr i mưa nên o di n u c u này ã x lý r t linh ho t. M i vi c s d dàng hơn nhi u n u nh ng i u ã chu n b trong k ch b n di n ra úng như trên th c t , nhưng s là r t khó khi m i vi c không di n ra như trong k ch b n. Công vi c xây d ng k ch b n là y u t quy t nh v m t n i dung. Sau khi k ch b n ã ư c hoàn thành thì công vi c còn l i c a s chu n b là s tri n khai móc n i các u c u, phân công công vi c c th cho t ng ngư i tham gia. ây cũng là công vi c không kém ph n quan tr ng vì ph i ch n sao cho có nh ng con ngư i c th phù h p v i nh ng hoàn c nh c th . Không th ch n m t cách tuỳ ti n con ngư i, nh t là nh ng ngư i d n. Ph i h n ch m c t i a ưa nh ng ngư i có gi ng nói a phương này n a phương khác làm ngư i d n, vi c làm này s làm gi m b t tính chân th c c a chương trình. L a ch n nh ng êkíp làm vi c th t ăn ý tránh nh ng khúc m c trong khi làm chương trình. C u truy n hình là m t chương trình có quy mô l n, l i vào nh ng th i i m l ch s tr ng i c a dân t c nên c n c n th n và chính xác là i u m i ngư i ph i tuân th . Nh ng ngư i T ng o di n, o di n, phong viên, biên t p viên, ngư i d n, k thu t ph i có m t cái nhìn toàn di n, khách quan, t ó lư ng trư c ư c nh ng y u t do k thu t, d ki n chính xác th i lư ng vì ây là y u t quan tr ng c n ư c kh ng ch tri t trong êm giao th a cũng như trong các chương trình C u truy n hình khác c a ài Truy n hình Vi t Nam. 5. Th c hi n ghi hình và phát sóng Sau khi m i công vi c chu n b chu t t, th i i m di n ra s ki n m i ngư i ph i tuân th theo s phân công lao ng ban us m nh n vai trò c a mình.
- Vì C u truy n hình là chương trình truy n hình tr c ti p nên th i i m và cơ h i duy nh t có m t l n. T t c hình nh và âm thanh u phát sóng tr c ti p, m i sai sót khi ã xu t hi n trên hình u không có kh năng thay i ư c. V cơ b n chương trình C u truy n hình có nhi u i m n i ư c th c hi n như sau: T t c các u c u, hình nh và âm thanh ư c thi t b ghi l i sau ó chuy n v bưu i n b ng sóng viba. H th ng cáp quang xuyên Vi t c a bưu i n s có nhi m v truyên d n nh ng tín hi u này t kh p nơi v trung tâm i u khi n c a ài Truy n hình Vi t Nam Gi ng Võ. Riêng Hà N i có th truy n sóng vi ba v . T i ây T ng o di n theo k ch b n s l n lư t ch n t ng th i i m phát sóng. T t c m i ho t ng ó u t c th i x y ra cùng lúc. C th m i i m thông thư ng có t 4 – 7 camera các góc khác nhau. Hình nh v nh ng di n bi n ngay t i hi n trư ng ư c chuy n thành tín hi u video truy n v bàn o di n trên xe lưu ng b ng ư ng cáp. Âm thanh ch y u là ti ng ng hi n trư ng. M i chi c xe lưu ng có th coi như m t trung tâm s n xu t chương trình thu nh , áp ng m i nhu c u v quá trình x lý âm thanh, hình nh và phát sóng b ng viba. Ví d trong chương trình C u truy n hình ngày 19/05/2000 t i u c u Ngh An, m i tín hi u ư c ghi b ng camera truy n qua sóng Viba v bưu i n t nh Ngh An, sau ó nh ư ng cáp quang bưu i n truy n v Trung tâm s n xu t chương trình c a ài Truy n hình Vi t Nam t i Hà N i. Ngoài ra, trong các chương trình C u truy n hình có nh ng i m không có kh năng truy n hình nh (Video phone). Nh ng thi t b này s do T ng công ty Bưu chính vi n thông Vi t Nam m nh n, h c cán b n i u khi n, v n hành các thi t b ó. Như chương trình C u truy n hình xuân K Mão, Trư ng Sa và thu i n a Nhim là hai i m s d ng i n tho i hình. M c dù hi u qu kém xa so v i hình nh do xe ghi hình lưu ng em l i nhưng nó cũng t o nên nh ng n tư ng nh t nh nh tính th i i m ( êm giao th a) l i ư c truy n tr c ti p t nh ng a phương xa xôi mà khán gi ang thi u thông tin.
- Tuy nhiên, không th không nh c t i nh ng r i ro mà chương trình C u truy n hình hay m c ph i như s tr c tr c v k thu t, th i ti t,…. N u khâu h u kỳ k càng còn m c ph i nh ng sai sót thì truy n hình tr c ti p s không th tránh kh i nh ng sai sót áng ti c. Nguyên nhân thì có nhi u nhưng nh ng nguyên nhân khách quan là b t kh kháng còn nguyên nhân ch quan thì có th rút kinh nghi m ư c. - C u truy n hình tr c ti p: Các tín hi u hình nh và âm thanh t i hi n trư ng ư c các camera ghi l i ư c t p trung v xe truy n hình lưu ng t ng o di n l a ch n hình nh ngay t i ch . Tín hi u tư ng thu t ư c truy n tr c ti p v trung tâm (qua an-ten viba ho c qua an-ten ch o parabol ưa lên v tinh vi n thông truy n hình ho c tr c cáp quang d phòng nóng m b o h s an toàn k thu t cao) phát sóng và truy n d n i ngay t c kh c mà không c n dàn d ng, biên t p thêm n a. B trí nhi u camera ghi hình nhi u góc , hư ng nhìn, c c nh phong phú, sinh ng gây h ng thú và d dàng quan sát chi ti t di n bi n c a s ki n, o di n hình nh ph i bi t l a ch n hình nh có c c nh gì, góc c nào, ti ng ng th nào, kéo dài bao lâu... cho phù h p v i i u ki n quan sát c a khán gi trên màn nh nh gia ình. Bình lu n viên không gào thét, không nói nhi u, không xin tràng pháo tay, ph i xưng hô có văn hoá, không nên h i: có th y không ? Có hi u không ? Nói ng n g n, không gi i thích nh ng gì hình nh ã th hi n rõ ràng, không nói liên h i, hãy cho khán gi t quan sát và c m nh n n i dung. Tư ng thu t truy n hình tr c ti p ã ghi hình và ghi âm ti ng ng ph n ánh y thông tin c a s ki n, vì v y l i bình r t h n ch , ngôn t s c s o, chính xác, khách quan, ch ư c gi i thích nh ng i u mà hình nh không th hi n như cung c p thêm nh ng thông tin ngoài l m i nh n ư c t nơi khác ho c ôi l i ưa y dí d m... Vi t Nam ang tăng cư ng s d ng tư ng thu t tr c ti p vì xu hư ng phát tri n c a th i i. Trong chương trình th i s tr c ti p ph i thư ng xuyên có
- tư ng thu t các s ki n như: h i ngh , l t t, văn hoá ngh thu t, th thao... t o ra hi u qu thông tin c p nh t tr c ti p, th hi n tính tr i c a báo chí truy n hình (tr c ti p, t c th i, khách quan, trung th c và qu ng bá r ng rãi), t o ra hi u ng cùng ch ng ki n s ki n (nghĩa là khán gi quan sát s ki n cùng lúc v i m i di n bi n ang x y ra khách quan sinh ng). Tuy nhiên, tư ng thu t truy n hình tr c ti p có nhi u như c i m: - Chương trình ph i bám sát s ki n t u n cu i, kéo dài, t n nhi u th i gian, ngư i ta ph i xen k các ti t m c ngh thu t gi i trí và thông tin qu ng cáo vào th i gian ngh tr ng tránh gây căng th ng, m t m i. - S hi p ng gi a các công o n ch t ch , ăn kh p ng b , có h s an toàn th p, r i ro cao vì ph thu c nhi u i u ki n khách quan như thi t b , ngu n i n, khí h u, môi trư ng, di n viên, nhân v t, b i c nh... S chu n b ph i h t s c chu áo, có k ch b n chi ti t, có h s d phòng cao, lư ng trư c m i tình hu ng, khi có phát sinh b t thư ng và bi n ng b t kh kháng... x lý m t cách thông minh, linh ho t. - Chương trình tư ng thu t ch ph n ánh s ki n m t chi u t i phía hi n trư ng mà không ph n ánh ư c phía ngư c l i, không có kh năng giao lưu tr c ti p gi a các bên tham gia ch ng ki n s ki n, không phát huy ư c hi u qu truy n thông hai chi u c a báo chí. K T LU N S phát tri n c a khoa h c công ngh trong th k XXI và nhu c u thông tin c a công chúng s t o i u ki n cho truy n hình kh ng nh ư c vai trò t o l p và nh hư ng dư lu n c a mình. Phương th c truy n hình tr c ti p ngày càng phát tri n trong xu th phát tri n chung c a ngành truy n hình. c bi t là c u truy n hình, m t chương trình t ng h p mang tính xung kích c a truy n hình tr c ti p. Do ó, chúng ta c n quan tâm nm ts i m sau ây: - Xây d ng i ngũ nh ng ngư i làm truy n hình v ng vàng v chính tr , tư tư ng, o c trong sáng, có chuyên môn nghi p v cao, s m ti p c n v i phương th c và phương ti n làm báo hi n i.
- - u tư trang thi t b , máy móc tiên ti n, nâng c p cơ s v t ch t, t o i u ki n th c hi n t t các chương trình truy n hình tr c ti p. - Tăng th i lư ng, ch t lư ng, t n xu t các chương trình truy n hình tr c ti p nh m thu hút công chúng. - c bi t i m i tư duy qu n lý và lãnh o công tác s n xu t chương trình c a các c p h u quan.
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học