Xem mẫu
- kiÕn thøc c¬ b¶n
vÒ phßng ch¸y vµ ch÷a ch¸y
- Héi ®ång chØ ®¹o xuÊt b¶n
Chñ tÞch Héi ®ång
TS. NguyÔn ThÕ Kû
Phã Chñ tÞch Héi ®ång
TS. NguyÔn Duy Hïng
Thµnh viªn
TS. NguyÔn AN TI£M
TS. KHUÊT DUY KIM H¶I
NGUYÔN Vò THANH H¶O
2
- ThS. L¦¥NG KH¾C VäNG
kiÕn thøc c¬ b¶n
vÒ phßng ch¸y vµ ch÷a ch¸y
nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia - sù thËt
nhµ xuÊt b¶n c«ng an nh©n d©n
hµ néi - 2012
3
- lêi nhμ xuÊt b¶n
Nh÷ng n¨m qua t×nh h×nh ch¸y ë ViÖt Nam cã diÔn
biÕn phøc t¹p, trong ®ã chñ yÕu x¶y ra ë khu vùc gia
®×nh, c¬ quan vμ trªn c¸c ph−¬ng tiÖn giao th«ng c¬
giíi. Nguyªn nh©n vô ch¸y cã rÊt nhiÒu, nh− do ng¾n
m¹ch trªn hÖ thèng ®iÖn, s¬ suÊt bÊt cÈn trong sö
dông löa, th¾p h−¬ng thê cóng, v.v. lμm ph¸t sinh
nguån nhiÖt g©y ch¸y; sù cè kü thuËt cña thiÕt bÞ; ®èt
tr¶ thï do m©u thuÉn c¸ nh©n...
§Ó tæ chøc c«ng t¸c b¶o ®¶m an toμn phßng ch¸y vμ
ch÷a ch¸y, ngay tõ xa x−a «ng cha ta ®· thùc hiÖn
b»ng nh÷ng biÖn ph¸p kh¸c nhau nh− ban hμnh chiÕu
lÖnh vÒ c«ng t¸c b¶o ®¶m an toμn phßng ch¸y, ch÷a
ch¸y; tæ chøc ®éi tuÇn háa binh ®inh; thμnh lËp t−¬ng
tÕ cøu háa ®éi... Ngμy nay, tæ chøc c«ng t¸c phßng
ch¸y, ch÷a ch¸y cã LuËt phßng ch¸y vμ ch÷a ch¸y, hÖ
thèng tiªu chuÈn, quy ph¹m quy ®Þnh. Tuy nhiªn c«ng
t¸c b¶o ®¶m an toμn phßng ch¸y vμ ch÷a ch¸y chØ ®−îc
tæ chøc thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ khi mçi ng−êi
d©n cã hiÓu biÕt vÒ c«ng t¸c nμy.
§Ó gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c b¶o ®¶m
an toμn phßng ch¸y, ch÷a ch¸y, tõ viÖc nghiªn cøu sù
ch¸y vμ c«ng t¸c b¶o ®¶m an toμn phßng ch¸y, ch÷a ch¸y
theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ
5
- quèc gia - Sù thËt phèi hîp víi Nhμ xuÊt b¶n C«ng an
nh©n d©n giíi thiÖu cuèn s¸ch KiÕn thøc c¬ b¶n vÒ
phßng ch¸y vμ ch÷a ch¸y cña ThS. L−¬ng Kh¾c
Väng. Néi dung cuèn s¸ch trang bÞ kiÕn thøc cho ng−êi
d©n vÒ c«ng t¸c phßng ch¸y vμ c«ng t¸c ch÷a ch¸y, cøu
ng−êi bÞ n¹n trong tr−êng hîp cã ch¸y x¶y ra. Hy väng
cuèn s¸ch sÏ mang l¹i cho b¹n ®äc nh÷ng bμi häc kinh
nghiÖm vÒ thùc hiÖn c«ng t¸c phßng ch¸y, ch÷a ch¸y,
th«ng qua hμnh vi xö sù nhá nhÊt trong cuéc sèng,
sinh ho¹t ®Ó kh«ng x¶y ra ch¸y, næ còng nh− gi¶m
thiÓu nh÷ng thiÖt h¹i do ch¸y g©y ra.
RÊt mong nhËn ®−îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña
b¹n ®äc ®Ó lÇn xuÊt b¶n sau cuèn s¸ch ®−îc hoμn
thiÖn h¬n.
Xin tr©n träng giíi thiÖu cuèn s¸ch cïng b¹n ®äc.
Th¸ng 10 n¨m 2012
Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt
6
- Lêi giíi thiÖu
ViÖc ph¸t hiÖn ra löa lμ b−íc ngoÆt vÜ ®¹i
trong lÞch sö ph¸t triÓn cña loμi ng−êi. Nh÷ng
dÊu Ên tõ xa x−a ®Õn nay cho thÊy ngän löa ®·
®ång hμnh cïng cuéc sèng con ng−êi, g¾n bã mËt
thiÕt víi tõng b−íc tiÕn hãa cña con ng−êi. Tuy
nhiªn, bªn c¹nh t¸c dông to lín th× ngän löa còng
lu«n r×nh rËp, ®e däa cuéc sèng b×nh yªn cña
chóng ta vμ ®· tõng ®Ó l¹i nh÷ng hËu qu¶ hÕt søc
kh«n l−êng. ë ViÖt Nam, trung b×nh mçi n¨m tai
n¹n do ch¸y x¶y ra lμm chÕt vμ bÞ th−¬ng hμng
tr¨m ng−êi, g©y thiÖt h¹i hμng tr¨m tû ®ång,
trong ®ã cã nh÷ng vô ch¸y x¶y ra ®· thiªu rôi c¶
nhμ m¸y hay khu d©n c−... lμm cho nhiÒu ng−êi
r¬i vμo c¶nh "mμn trêi, chiÕu ®Êt, mÊt ng−êi
th©n". Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c b¶o ®¶m an toμn
phßng ch¸y vμ ch÷a ch¸y t¹i c¬ së lμ biÖn ph¸p
quan träng ®Ó b¶o ®¶m an toμn cho cuéc sèng cña
mçi ng−êi vμ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n−íc
tr−íc sù ®e däa ghª gím cña ngän löa.
Víi cuèn KiÕn thøc c¬ b¶n vÒ phßng ch¸y
vμ ch÷a ch¸y, ThS. L−¬ng Kh¾c Väng ®· hÖ
7
- thèng hãa l−îng kiÕn thøc phßng ch¸y vμ ch÷a
ch¸y, øng dông vμo mét sè lo¹i h×nh c¬ së th−êng
gÆp trong cuéc sèng. Néi dung cuèn s¸ch trang bÞ
cho ng−êi ®äc mét sè kiÕn thøc phßng ch¸y, ch÷a
ch¸y c¬ b¶n vμ kü n¨ng phßng ch¸y, ch÷a ch¸y,
cøu ng−êi bÞ n¹n trong tr−êng hîp cã ch¸y x¶y
ra..., tõ ®ã gióp ng−êi ®äc rót ra cho m×nh nh÷ng
bμi häc cÇn thiÕt khi thùc hiÖn c«ng t¸c phßng
ch¸y vμ ch÷a ch¸y. Th«ng qua tõng hμnh vi xö sù
cña mçi ng−êi trong cuéc sèng, sinh ho¹t ®Ó ®Ò
phßng kh«ng x¶y ra ch¸y còng nh− gi¶m thiÓu
nh÷ng thiÖt h¹i do ch¸y g©y ra.
Hμ Néi, th¸ng 10 n¨m 2012
PGS. TS. Ng« V¨n Xiªm
8
- PhÇn thø nhÊt
KiÕN THøC c¬ b¶n
vÒ PHßNG CH¸Y Vμ CH÷A CH¸Y
9
- 10
- Ch−¬ng I
KIÕN THøC C¬ B¶N VÒ Sù CH¸Y
I. C¸c yÕu tè, ®iÒu kiÖn duy tr× sù ch¸y
1. NhËn thøc chung vÒ sù ch¸y
Tõ l©u ®· cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ
ch¸y vμ c¸c nhμ khoa häc ®· ®i ®Õn kÕt luËn thèng
nhÊt: "Ch¸y lμ mét ph¶n øng hãa häc cã táa nhiÖt
vμ ph¸t s¸ng". Nh− vËy, ch¸y x¶y ra ph¶i cã ba
dÊu hiÖu ®Æc tr−ng: cã ph¶n øng hãa häc x¶y ra, cã
táa nhiÖt vμ ph¸t ra ¸nh s¸ng. VÝ dô: Khi ®èt lß th×
ph¶n øng x¶y ra gi÷a than (C) vμ «xy lμ ph¶n øng
hãa häc, cho ra s¶n phÈm cuèi cïng lμ th¸n khÝ
(CO2), nhiÖt l−îng (Q) vμ ¸nh s¸ng ngän löa.
C¨n cø vμo c¸c dÊu hiÖu trªn ta cã thÓ ph©n
biÖt ®−îc ch¸y víi c¸c hiÖn t−îng hãa, lý kh¸c, vÝ
dô: hiÖn t−îng t«i v«i, ®ã lμ mét ph¶n øng hãa häc
cã táa nhiÖt nh−ng kh«ng ph¸t s¸ng, do ®ã, hiÖn
t−îng t«i v«i kh«ng ph¶i lμ ch¸y. Tr−êng hîp
kh¸c, bãng ®Ìn ®iÖn khi bËt lªn th× ph¸t s¸ng vμ
táa nhiÖt nh−ng còng kh«ng ®−îc coi lμ ch¸y v×
thiÕu ®Æc ®iÓm ph¶n øng hãa häc.
11
- Theo quy ®Þnh cña LuËt phßng ch¸y vμ ch÷a
ch¸y, khoa häc phßng ch¸y vμ ch÷a ch¸y, mét sè
thuËt ng÷ liªn quan ®Õn c«ng t¸c b¶o ®¶m an toμn
phßng ch¸y vμ ch÷a ch¸y ®−îc hiÓu nh− sau:
- Ch¸y: Lμ tr−êng hîp x¶y ra ch¸y kh«ng kiÓm
so¸t ®−îc cã thÓ g©y thiÖt h¹i vÒ ng−êi, tμi s¶n vμ
¶nh h−ëng m«i tr−êng.
- Phßng ch¸y: Lμ tæng hîp c¸c biÖn ph¸p, gi¶i
ph¸p vÒ tæ chøc, kü thuËt nh»m lo¹i trõ hoÆc h¹n
chÕ nguyªn nh©n, ®iÒu kiÖn g©y ch¸y, t¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho viÖc cøu ng−êi, cøu tμi s¶n, chèng
ch¸y lan vμ dËp t¾t ®¸m ch¸y khi x¶y ra ch¸y.
- Ch÷a ch¸y: Lμ tæng hîp c¸c biÖn ph¸p vÒ tæ
chøc, kü thuËt vμ chiÕn thuËt ®Ó cøu ng−êi, cøu
tμi s¶n, chèng ch¸y lan vμ dËp t¾t ®¸m ch¸y.
- Phßng ch¸y vμ ch÷a ch¸y: Lμ tæng hîp c¸c
biÖn ph¸p, gi¶i ph¸p vÒ tæ chøc, chiÕn thuËt vμ kü
thuËt nh»m lo¹i trõ hoÆc h¹n chÕ nguyªn nh©n,
®iÒu kiÖn g©y ch¸y; t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho
viÖc chñ ®éng cøu ng−êi, cøu tμi s¶n, chèng ch¸y
lan vμ ch÷a ch¸y kÞp thêi, cã hiÖu qu¶ khi ch¸y
x¶y ra.
- ChÊt nguy hiÓm vÒ ch¸y, næ: Lμ chÊt láng,
chÊt khÝ, chÊt r¾n hoÆc hμng hãa, vËt t− dÔ x¶y ra
ch¸y, næ.
- C¬ së: Lμ tõ gäi chung cho nhμ m¸y, xÝ
nghiÖp, kho tμng, trô së lμm viÖc, bÖnh viÖn,
tr−êng häc, r¹p h¸t, kh¸ch s¹n, chî, trung t©m
12
- th−¬ng m¹i, doanh tr¹i lùc l−îng vò trang vμ c¸c
c«ng tr×nh kh¸c. C¬ quan, tæ chøc cã thÓ cã mét
hoÆc nhiÒu c¬ së.
- C¬ së cã nguy hiÓm vÒ ch¸y, næ: Lμ c¬ së
trong ®ã cã mét sè l−îng nhÊt ®Þnh chÊt nguy
hiÓm vÒ ch¸y, næ theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ.
- §¸m ch¸y: Lμ qu¸ tr×nh ch¸y n»m ngoμi sù
kiÓm so¸t cña con ng−êi g©y ra thiÖt h¹i vÒ vËt
chÊt, tÝnh m¹ng, søc kháe con ng−êi. §¸m ch¸y
t¹o ra c¸c vïng: vïng ch¸y, vïng t¸c ®éng nhiÖt
vμ vïng khãi.
- Vïng ch¸y: Lμ kho¶ng kh«ng gian mμ trong
®ã diÔn ra qu¸ tr×nh ch¸y.
Vïng ch¸y ®−îc ®Æc tr−ng bëi c¸c th«ng sè
h×nh häc vμ lý häc nh− chiÒu cao ngän löa, diÖn
tÝch ch¸y, vËn tèc ch¸y vμ nhiÖt ®é cña ®¸m ch¸y.
+ DiÖn tÝch ch¸y lμ diÖn tÝch h×nh chiÕu b»ng
cña bÒ mÆt ®¸m ch¸y. DiÖn tÝch ®¸m ch¸y lμ mét
trong nh÷ng th«ng sè c¬ b¶n cña ®¸m ch¸y. §Æc
biÖt quan träng lμ nã ®−îc sö dông trong viÖc x¸c
®Þnh ph−¬ng ph¸p, biÖn ph¸p ch÷a ch¸y, lùc
l−îng, ph−¬ng tiÖn ch÷a ch¸y còng nh− chiÕn
thuËt tæ chøc dËp t¾t ®¸m ch¸y.
+ Chu vi ®¸m ch¸y lμ chiÒu dμi ®−êng giíi h¹n
bªn ngoμi cña ®¸m ch¸y. §¹i l−îng nμy rÊt quan
träng trong viÖc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh diÔn biÕn cña
®¸m ch¸y.
13
- + MÆt löa lμ mét phÇn cña chu vi ch¸y, ë
h−íng x¶y ra qu¸ tr×nh ch¸y lan. §¹i l−îng nμy cã
ý nghÜa quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh h−íng tÊn
c«ng chÝnh vμ tÝnh to¸n lùc l−îng ph−¬ng tiÖn
ch÷a ch¸y hîp lý cho bÊt kú mét ®¸m ch¸y nμo.
- Vïng nhiÖt t¸c ®éng: Lμ mét phÇn cña
kho¶ng kh«ng gian tiÕp gi¸p víi vïng ch¸y mμ
trong ®ã dÉn tíi sù thay ®æi vÒ tr¹ng th¸i cña vËt
liÖu cÊu kiÖn x©y dùng. ë trong vïng nhiÖt t¸c
®éng x¶y ra qu¸ tr×nh nhiÖt ph©n vμ bèc h¬i, khÝ
t¹o ®Çy ®ñ yÕu tè vμ ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn
cña ®¸m ch¸y.
ë ®¸m ch¸y, nhiÖt sinh ra kh«ng ph¶i trong
toμn bé thÓ tÝch vïng ch¸y mμ sinh ra ë líp ch¸y
s¸ng nhÊt n¬i x¶y ra ph¶n øng ch¸y d©y chuyÒn
vμ qu¸ tr×nh sinh nhiÖt. NhiÖt l−îng sinh ra ®−îc
chia ra lμm hai phÇn chÝnh: mét phÇn cung cÊp
cho sù ch¸y tiÕp theo, mét phÇn truyÒn ra m«i
tr−êng xung quanh. Qu¸ tr×nh truyÒn nhiÖt ë ®¸m
ch¸y x¶y ra víi ba h×nh thøc: dÉn nhiÖt, ®èi l−u
vμ bøc x¹.
- Vïng khãi: Lμ kho¶ng kh«ng gian tiÕp gi¸p
víi vïng ch¸y vμ chøa khãi víi nång ®é cao g©y
nªn nguy hiÓm tíi tÝnh m¹ng, søc kháe con ng−êi,
c¶n trë c¸c ho¹t ®éng ch÷a ch¸y. Giíi h¹n bªn
ngoμi cña vïng khãi lμ mËt ®é khãi kh«ng qu¸
0,0001 - 0,0006 kg/m3, tÇm nh×n xa 6 - 12m, nång
®é «xy ë ®ã kh«ng thÊp h¬n 16% víi møc ®é ®éc
h¹i kh«ng nguy hiÓm ®èi víi con ng−êi.
14
- Khi ch¸y sÏ sinh ra s¶n phÈm ch¸y vμ s¶n
phÈm cña qu¸ tr×nh nhiÖt ph©n. PhÇn lín s¶n
phÈm ch¸y sinh ra do nhiÖt ph©n lan vμo m«i
tr−êng xung quanh t¹o thμnh khãi. Khãi lμ hçn
hîp s¶n phÈm ch¸y ë d¹ng h¬i vμ c¸c h¹t nhá do
c¸c chÊt sinh ra trong qu¸ tr×nh nhiÖt ph©n kÕt
hîp víi kh«ng khÝ m«i tr−êng. Thμnh phÇn cña
khãi phô thuéc vμo chÊt ch¸y, ®iÒu kiÖn ch¸y vμ
giai ®o¹n ch¸y. Khãi cã thÓ lan truyÒn ®i rÊt xa vμ
chiÕm thÓ tÝch lín.
- NhiÖt ®é cña ®¸m ch¸y:
Víi ®¸m ch¸y ngoμi nhμ th× nhiÖt ®é cña ®¸m
ch¸y chÝnh lμ nhiÖt ®é cña ngän löa vμ cã gi¸ trÞ
trong kho¶ng 1.100 - 1.350oC.
§èi víi ®¸m ch¸y trong nhμ th× nhiÖt ®é cña
chóng ®−îc x¸c ®Þnh b»ng nhiÖt ®é trung b×nh cña
hçn hîp s¶n phÈm ch¸y vμ kh«ng khÝ trong phßng
bÞ ch¸y. Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña nhiÖt ®é ®¸m ch¸y
trong nhμ th−êng cao h¬n rÊt nhiÒu so víi ®¸m
ch¸y ngoμi nhμ.
- Thêi gian ch¸y lμ thêi gian ®−îc tÝnh tõ thêi
®iÓm xuÊt hiÖn ch¸y cho ®Õn khi nã bÞ dËp t¾t
hoμn toμn, ký hiÖu lμ τ, tÝnh b»ng phót. Thêi gian
ch¸y trong thùc tÕ c«ng t¸c phßng ch¸y vμ ch÷a
ch¸y hiÖn nay, ®ang ®−îc hiÓu lμ qu·ng thêi gian
tõ lóc ph¸t hiÖn ®¸m ch¸y ®Õn khi ®¸m ch¸y ®−îc
dËp t¾t hoμn toμn. §iÒu ®ã cã nghÜa lμ kh«ng tÝnh
thêi gian tõ khi h×nh thμnh sù ch¸y ®Õn lóc ph¸t
hiÖn ra ®¸m ch¸y.
15
- - VËn tèc ch¸y lan lμ tèc ®é lan truyÒn cña
ngän löa trong mét ®¬n vÞ thêi gian. Th«ng sè nμy
biÓu hiÖn sù lan truyÒn ngän löa trªn bÒ mÆt chÊt
ch¸y, nªn ®−îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh diÖn tÝch ®¸m
ch¸y, nã quyÕt ®Þnh tèc ®é ph¸t triÓn cña ®¸m
ch¸y. VËn tèc ch¸y lan phô thuéc bëi d¹ng, kh¶
n¨ng bèc ch¸y vμ nhiÖt ®é ban ®Çu cña chÊt ch¸y,
c−êng ®é trao ®æi khÝ vμ h−íng cña dßng ®èi l−u ë
®¸m ch¸y, kÝch th−íc vμ sù ph©n bè chÊt ch¸y
trong vïng diÔn ra ph¶n øng ch¸y.
- C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña ®¸m ch¸y: Sù
ph¸t triÓn cña ®¸m ch¸y lμ qu¸ tr×nh g¾n liÒn víi
sù t¨ng diÖn tÝch cña ®¸m ch¸y vμ sù ch¸y hoμn
toμn cña chÊt ch¸y. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn
cña ®¸m ch¸y tõ khi xuÊt hiÖn ®Õn khi bÞ dËp t¾t
hoμn toμn ®−îc chia lμm ba giai ®o¹n:
+ Giai ®o¹n ch¸y tù do: Lμ giai ®o¹n ®¸m ch¸y
ph¸t triÓn tù do kh«ng bÞ yÕu tè bªn ngoμi lμm
c¶n trë sù ph¸t triÓn cña nã. Giai ®o¹n nμy ®−îc
tÝnh tõ khi ch¸y xuÊt hiÖn ®Õn khi con ng−êi ¸p
dông biÖn ph¸p ch÷a ch¸y. Thêi gian giai ®o¹n
nμy th−êng kÐo dμi tõ 20 ®Õn 30 phót.
+ Giai ®o¹n ch¸y côc bé: §−îc tÝnh tõ khi b¾t
®Çu ¸p dông biÖn ph¸p ch÷a ch¸y cho ®Õn khi
®¸m ch¸y bÞ khèng chÕ kh«ng ph¸t triÓn ®−îc
n÷a. Thêi gian kÐo dμi giai ®o¹n nμy chñ yÕu phô
thuéc vμo lùc l−îng vμ ph−¬ng tiÖn ch÷a ch¸y
còng nh− c«ng t¸c chØ huy ch÷a ch¸y.
16
- + Giai ®o¹n dËp t¾t ®¸m ch¸y: Giai ®o¹n nμy
diÖn tÝch ch¸y bÞ thu hÑp, x¶y ra qu¸ tr×nh ch¸y
hoμn toμn c¸c chÊt ch¸y cßn l¹i trong vïng ch¸y.
Thêi gian kÐo dμi cña giai ®o¹n nμy phô thuéc
chñ yÕu vμo lùc l−îng ph−¬ng tiÖn vμ chØ huy
ch÷a ch¸y.
2. C¸c yÕu tè duy tr× sù ch¸y
C¸c yÕu tè duy tr× sù ch¸y gåm: chÊt ch¸y,
chÊt «xy hãa, nguån nhiÖt.
- ChÊt ch¸y gåm c¸c lo¹i: ChÊt ch¸y r¾n, gåm
c¸c vËt liÖu ë thÓ r¾n nh−: tre, nøa, gç, v¶i sîi, t¬
lôa, giÊy... vμ ®ã lμ nh÷ng chÊt cã ®Þnh h×nh. ChÊt
ch¸y láng, gåm: x¨ng, dÇu, cån, r−îu, axªt«n...
ChÊt ch¸y khÝ, gåm: mªtan, hy®r«, clo, axªtylen,
«xÝt c¸cbon...
- Nguån nhiÖt: Cã nhiÒu lo¹i nguån nhiÖt kh¸c
nhau dÉn ®Õn mét ®¸m ch¸y: ngän löa trÇn
(nguån nhiÖt trùc tiÕp) nh− ngän löa que diªm,
nÕn; nguån nhiÖt h×nh thμnh do ma s¸t gi÷a c¸c
vËt r¾n sinh ra; nguån nhiÖt do t¸c dông gi÷a c¸c
hãa chÊt víi nhau; nguån nhiÖt h×nh thμnh do
qu¸ t¶i, ng¾n m¹ch, ®iÖn trë tiÕp xóc trªn hÖ
thèng ®iÖn...
- ChÊt «xy hãa: Lμ nh÷ng chÊt tham gia ph¶n
øng hãa häc víi chÊt ch¸y ®Ó t¹o nªn sù ch¸y.
ChÊt «xy hãa trong ph¶n øng ch¸y cã thÓ lμ «xy
nguyªn chÊt, «xy cña kh«ng khÝ, «xy sinh ra do
17
- c¸c hîp chÊt chøa «xy bÞ ph©n hñy, hoÆc nh÷ng
chÊt «xy hãa kh¸c cã kh¶ n¨ng «xy hãa chÊt ch¸y
nh−: c¸c chÊt thuéc nhãm halozen, H2SO4 ®Æc...
3. C¸c ®iÒu kiÖn duy tr× sù ch¸y
- §iÒu kiÖn tiÕp xóc: ChÊt ch¸y, «xy, nguån
nhiÖt ph¶i ®−îc tiÕp xóc trùc tiÕp víi nhau.
- C«ng suÊt nguån nhiÖt ®ñ lín: Lμ nguån
nhiÖt cã gi¸ trÞ nhiÖt ®é ®ñ lín ®Ó nung nãng chÊt
ch¸y hãa h¬i vμ b¾t ch¸y.
- Thêi gian tiÕp xóc ®ñ lín. NÕu chÊt ch¸y,
chÊt «xy hãa vμ nguån nhiÖt tiÕp xóc trong thêi
gian ng¾n th× sù ch¸y kh«ng x¶y ra. VÝ dô, trong
tr−êng hîp lμ quÇn ¸o, mÆc dï gi¸ trÞ nhiÖt ®é cña
bμn lμ rÊt cao song sù ch¸y kh«ng x¶y ra lμ do
thêi gian tiÕp xóc ng¾n.
- Nång ®é hçn hîp h¬i khÝ chÊt ch¸y h×nh
thμnh trong giíi h¹n b¾t ch¸y: §Ó duy tr× sù ch¸y,
hμm l−îng «xy ph¶i chiÕm tõ 14% thÓ tÝch kh«ng
khÝ trë lªn. NÕu hμm l−îng «xy thÊp h¬n 14% thÓ
tÝch kh«ng khÝ th× trong m«i tr−êng ®ã ch¸y
kh«ng x¶y ra. NhiÖt ban ®Çu cã nhiÖm vô nung
nãng chÊt ch¸y ®Ó ph©n hãa thμnh h¬i khÝ vμ
chÝnh h¬i khÝ nμy kÕt hîp víi «xy trong ph¶n øng
«xy hãa khö vμ sù ch¸y x¶y ra. Ph¶n øng «xy hãa
khö chØ x¶y ra khi nång ®é hçn hîp h¬i khÝ chÊt
ch¸y n»m trong giíi h¹n nång ®é b¾t ch¸y. NhiÖt
tõ ph¶n øng tiÕp tôc duy tr× sù ch¸y.
18
nguon tai.lieu . vn