Xem mẫu
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
ĐẠI HỌC KINH TẾ LUẬT
BÀI TIỂU LUẬN MÔN ĐỊA CHÍNH TRỊ THẾ GIỚI
VAI TRÒ VÀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA ĐỊA CHÍNH TRỊ VÀ ĐỊA CHIẾN LƯỢC
ĐỐI VỚI ĐẤT NƯỚC ẤN ĐỘ.
Giảng viên hướng dẫn : Trần Nam Tiến
Sinh viên thực hiện : Lê Văn Hậu
Lớp : K12402B
MSSV : K124020312
Page 1
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
LỜI MỞ ĐẦU
C
I.
ộng hoà Ấn Độ xuất hiện trên bản đồ thế giới vào ngày 15 tháng 8 năm 1947. Sự thiết
lập nhà nước Ấn Độ là đỉnh cao của cuộc đấu tranh của những người tại Nam Á để
thoát khỏi ách thống trị của Đế quốc Anh. Ấn Độ có nền văn minh sông Ấn (Indus)
phát triển rực rỡ cách đây 5 nghìn năm.Có lẽ hiếm thấy đất nước nào có một vị thế
địa lí đẹp như Ấn Độ - lưng dựa vào dãy Hy Mã Lạp Sơn hùng vĩ nhất thế giới, mặt nhìn ra Ấn
Độ Dương biển cả mênh mông, lại còn có 2 con sông lớn là Ấn Hà và Hằng Hà như hai dòng sữa
tươi nuôi một bình nguyên bao la và cũng là cái nôi của nền văn minh nông nghiệp định cư vào
thời cổ đại.
II. Khái quát sơ lược về Ấn Độ
1. Điều kiện tự nhiên
Cộng hòa Ấn Độ là một quốc gia ở khu vực Nam Á,có diện tích lớn thứ bảy trên thế giới
(3.287.590 km2). Địa lý Ấn Độ khá đa dạng, bao gồm nhiều miền khí hậu khác biệt từ
những dãy núi phủ tuyết cho đến các sa mạc, đồng bằng, rừng mưa nhiệt đới, đồi, và cao
nguyên. Ấn Độ bao gồm một phần lớn của tiểu lục địa Ấn Độ nằm trên mảng kiến tạo Ấn
Độ, phần phía Bắc của mảng Ấn-Úc. Ấn Độ có bờ biển dài 7.516 km, phần lớn Ấn Độ nằm
ở bán đảo Nam Á vươn ra Ấn Độ Dương. Ấn Độ giáp Biển Ả Rập về phía Tây Nam và giáp
Vịnh Bengal về phía Đông và Đông Nam. Ấn Độ có diện tích 3.287.263 km², xếp thứ 7 trên
thế giới về diện tích, trong đó phần đất liền chiếm 90,44%, diện tích mặt nước chiếm
9,56%. Ấn Độ có biên giới trên đất liền giáp với Bangladesh (4.053 km), Bhutan (605 km),
Myanma (1.463 km), Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (3.380 km), Nepal (1690 km) và Pakistan
(2.912 km). Đỉnh núi cao nhất có độ cao 8.598 m, điểm thấp nhất là Kuttanad với độ cao
-2,2 m. Các sông dài nhất là sông Brahmaputra, sông Hằng. Hồ lớn nhất là hồ Chilka.
Vùng đồng bằng Ấn-Hằng phì nhiêu chiếm phần lớn ở phía Bắc, miền Trung và Đông
Ấn Độ. Về phía Tây của quốc gia này là sa mạc Thar, một hoang mạc hỗn hợp đá và cát.
Biên giới phía Đông và Đông Bắc của quốc gia này là dãy Himalayas. Đỉnh cao nhất ở Ấn
Độ là lãnh thổ tranh chấp với Pakistan; theo tuyên bố của Ấn Độ, đỉnh cao nhất (nằm ở
khu vực Kashmir là K2, với độ cao 8.611 m. Đỉnh cao nhất ở trong lãnh thổ không tranh
chấp của Ấn Độ là Kangchenjunga, với độ cao 8.598 m. Khí hậu Ấn Độ đa dạng từ khí
hậu xích đạo ở cực Nam đến Alpine ở khu vực đỉnh Himalayas.Khí hậu chia làm 3 mùa:
mùa hè từ tháng 3 – tháng 6, mùa mưa từ tháng 7 – tháng 10 và mùa đông từ tháng 11 –
tháng 2 năm sau.
Lòng đất của đất nước này là một kho báu thực sự. Ấn Độ thuộc hàng thủ lĩnh thế giới
về khai thác quặng mangan, mica, quặng sắt và bô xít, đồng, kẽm. Ngoài ra ở đây còn
những vỉa than đá, dầu mỏ, vàng phong phú nhất. Chính những điều này là cở sở cho sự
phát triển thịnh vượng của các ngành công nghiệp khai khoáng,luyện kim.
Ấn Độ là một vùng đất của nền văn hóa đa dạng, nhiều phong cảnh, tôn giáo và địa
điểm du lịch phong phú. Đất nước này có nhiều thắng cảnh địa điểm khác nhau từ
Kashmir đến Kanyakumari, từ Gujarat đến Bengal.Nói đến Ấn Độ,sẽ là vô cùng thiếu sót
Page 2
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
nếu không nhắc đến cung điện Taj Mahal lộng lẫy hoa lệ,ẩn chứa trong mình nó một câu
chuyện về đức Vua chung thủy
Taj Mahal,biểu tượng của Ấn Độ
;ngôi làng nhỏ bé Khajuraho chỉ vỏn vẹn có 3000 dân nhưng nổi bật bởi những ngôi đền
đạt đến trình độ thượng thừa của nghệ thuật điêu khắc không khỏi khiến người nhìn trầm
trồ thán phục
Kiến trúc điêu khắc độc đáo ở Khajuraho
Hay sự độc đáo từ ý tưởng đến cấu trúc của những ngôi đền trong hang ở Ajanta Ellora.
Mỗi nơi có những nét riêng của mình và hợp lại tất cả chúng tạo thành vẻ đẹp quyến rũ
mê hồn của Ấn Độ
Cấu trúc đền trong hang độc đáo
.Nơi đây hội tụ cả cái mới và cái cũ,hiện đại và cổ kính,vừa sôi động mà trầm mặc.Rõ
ràng đây là một lợi thế rất lớn của Ấn Độ để phát triển ngành công nghiệp không khói
này.Và thực tế là chính quyền Ấn Độ đã có nhiều chính sách khuyến khích phát triển du
lịch,dịch vụ ,bảo tồn các di tích văn hóa thu hút khách tham quan từ mọi nơi trên thế
Page 3
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
giới.Tuy nhiên những tồn tại trong xã hội đã cản trở sự phát triên của nó,nạn hiếp dâm
hoành hành không chỉ là vấn nạn vô cùng nghiêm trọng,nó cản đẩy lùi sự phát triển xã hội
và cũng gây không ít tiếng xấu cho ngành du lịch trong nước.
2. Kinh tế - xã hội
a. Dân cư – xã hội
Ấn Độ là quốc gia có dân số đông hàng thứ hai thế giới với 1.120,26 triệu người và một
mật độ dân số bình quân 328,5 người/km2 (tháng 7/2005). Khoảng 73% dân số Ấn Độ
sống trong vùng nông thôn. Trái với Trung Quốc đang áp dụng những biện pháp chặt chẽ
nhất để hạn chế sự gia tăng dân số, ở Ấn Độ, đà gia tăng dân số vẫn diễn biến nhanh. Chỉ
trong 10 năm, từ năm 1981 đến năm 1991, dân số đã tăng gần 24%. Tỉ lệ tăng dân số là
1,4% (2005).
Tính đa dạng về phương diện sắc tộc và văn hóa của Ấn Độ thể hiện ở sự hiện diện
trên tiểu châu lục này nhiều tộc người khác nhau đến từ những vùng đất nay là Pakistan,
Bangladesh, Nepal, Bhutan, Sri Lanka..Nhóm người Ind-Aryan chiếm đa số (72%), kế đến
là nhóm Dravidian (25%), nhóm Mogoloid và các nhóm sắc tộc khác chiếm 3% còn lại. Ấn
Độ có rất nhiều ngôn ngữ khác nhau, tựu trung chia thành hai nhóm ngôn ngữ chính, đó là
nhóm Indo-Aryan được sử dụng phần lớn ở phía Bắc và nhóm Dravidian, hầu hết ở miền
Nam. Ngoài ra, còn có nhóm ngôn ngữ Trung Quốc-Tây Tạng của những người sống dọc
theo dãy Himalaya. Trong nhóm ngôn ngữ Hindu-Aryan, phổ biến nhất hiện nay là tiếng
Hindi và tiếngUrdu. Tiếng Hindi sử dụng chủ yếu trong tộc người Hinhu, còn tiếng Urdu
phần lớn do người theo Hồi giáo sử dụng. Trong 4 ngôn ngữ chính của nhóm ngôn ngữ
Dravidian, tiếng Tamil là ngôn ngữ cổ xưa nhất, với một lịch sử văn học bắt đầu từ thế kỷ
thứ nhất.
Tôn giáo giữ một vai trò rất quan trọng ở Ấn Độ, chủ
yếu là đạo Hindu và đạo Phật.
Page 4
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
Hindu là quốc giáo của Ấn Độ
Ấn Độ là cái nôi của đạo Phật
b. Đời sống kinh tế
Kể từ ngày giành lại nền độc lập đến nay, Ấn Độ trải qua một quá trình phát triển kinh
tế chậm chạp, đôi lúc là những cơn thoái trào kinh tế do khí hậu khắc nghiệt và những rối
loạn về chính trị gây nên. Các nhà hoạch định đã đưa Ấn Độ từ một quốc gia nông nghiệp
tiến dần sang một nền kinh tế dựa vào thương mại và công nghiệp. Dưới chế độ thực dân
Anh, nước này đã xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp như bông vải, á phiện, trà..để đổi
lấy sản phẩm chế biến của châu Âu. Từ cuối thế kỷ 19, một khu vực công nghiệp hiện
đại, một hạ tầng cơ sở đường sắt và công trình thủy lợi đã được xây dựng bằng vốn đầu
tư của Anh và Ấn. Tuy nhiên trong 30 năm cuối cùng của chế độ thực dân Anh, nền kinh tế
Ấn Độ vẫn trì trệ, hậu quả là khi phục hồi nền độc lập vào năm 1947, đất nước này rơi
vào tình trạng nghèo đói với khu vực công nghiệp quan trọng duy nhất được tiêu biểu
bằng những chiếc máy dệt cổ lổ. Chính sách kinh tế thời tự chủ nhấn mạnh đến sự tự túc
nhằm củng cố và phát triển nền công nghiệp nội địa và hạn chế sự lệ thuộc vào ngoại
Page 5
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
thương. Những nỗ lực này đẩy nền kinh tế phát triển được vào thập niên 1950, nhưng
thiếu những hiệu quả tích cực trong hai thập niên sau đó.
Cuộc cách mạng xanh được tiến hành vào đầu năm 1963 băng việc cơ khí hóa ngành
nông nghiệp,đưa vào sản xuất các giống lương thực mới,áp dụng khoa học công nghệ
vafoquas trình sản xuất… đã thu được những kết quả thần kỳ.Từ một nước thiếu đói
quanh năm,sản lượng lương thực không quá nổi 20 triệu tấn,đầu thập niên 1970,
Cơ khí hóa trong nông nghiệp
Ấn Độ đã hoàn tất mục tiêu tự túc về lương thực, mặc dù số thực phẩm không được phân
phối đồng đều trong dân và thường thiếu hụt khi sắp đến mùa thu hoạch. Đến cuối thập
niên 1970, chính phủ bắt đầu giảm bớt sự kiểm soát đối với nền kinh tế; tuy nhiên đến
năm 1991, nhà nuớc vẫn còn điều tiết hay tự điều hành nhiều ngành công nghiệp, trong đó
có khoáng sản và mỏ đá, ngân hàng và bảo hiểm; vận chuyển và lưu thông; sản xuất và
xây dựng. Trong năm này, một cuộc khủng hoảng tài chính diễn ra buộc chính phủ phải đề
ra những biện pháp cải cách kinh tế quan trọng. Sau chiến tranh vùng vịnh (1990-1991), giá
dầu hỏa gia tăng, Ấn Độ đứng trước tình trạng mất thăng bằng của cán cân chi phó, phải
trông nhờ vào tiền vay của những tổ chức kinh tế quốc tế và chấp nhận những cải tổ sâu
rộng nhằm tự do hóa nền kinh tế của mình. Những cải tổ này nhắm vào hai mục tiêu
chính là điều chỉnh chính sách đầu tư, trong đó có đầu tư nước ngoài, đồng thời loại bỏ
các hệ thống thuế khóa và hạn ngạch là nguyên nhân của những trì trệ trong thương mại.
Năm 1993, Ấn Độ bắt đầu chấp nhận một hệ thống ngân hàng tư nhân do người Ấn làm
chủ song song với một số ít ngân hàng nước ngoài.
Page 6
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
Những cải cách kinh tế đem lại hiệu quả rõ rệt. Những năm 1996-1997, đầu tư nước
ngoài lên gần 6 tỉ USD, tăng rất nhanh so với con số 165 triệu USD trong hai năm 1990-
1991. Cũng trong thời kỳ này, lượng hàng xuất nhập khẩu tăng lên, đời sống kinh tế khá
hơn, thành phần trung lưu cũng nhờ thế mà đông hơn, chiếm khoảng 20 đến 25% tổng dân
số vào giữa thập niên 1990. Tỉ lệ tăng trưởng kinh tế của Ấn Độ trong hơn một thập kỷ
khoảng trên 6%/năm. Năm 2004, GDP cua Ân Độ tăng 6,2%, tỉ lệ lam phat ở mức 4,2%.
̉ ́ ̣ ́
Hiện nay, Ấn Độ được xếp thứ 6 thế giới về sức hấp dẫn FDI (sau Mỹ, Trung Quốc, Anh,
Braxin và Mêhicô); xếp thứ 25 về tổng FDI. Thu nhập đầu người trên 500 USD/năm.
Chính phủ mới ra mục tiêu tăng trưởng trung bình 7-8%. Mục tiêu của Ấn Độ là trở thành
một nước phát triển vào năm 2020.
c. Khoa học công nghệ
Để hiện thực hóa mục tiêu trở thành nước phát triển vào năm 2020,chính phủ quốc gia
Nam Á này đang đẩy mạnh hợp tác phát triên khoa học và công nghệ như hai bệ phóng làm
động lực mạnh mẽ cho nền kinh tế phát triển. Ấn Độ đã tăng ngân sách cho nghiên cứu
khoa học và công nghệ hàng năm lên 16% với số vốn Nhà Nước bỏ ra lên tới hơn 85%.Cụ
thể Ấn Độ tập chung vào 5 lĩnh vực nghiên cứu chủ yếu sau :
• Công nghệ thông tin
Công nghệ thông tin là ngành có tốc độ tăng trưởng cao nhất của Ấn Độ,trung bình hàng
năm là 25-30%. Các lĩnh vực Ấn Độ tập trung làm tiền đề phát triển công nghệ thông tin là
tin học sinh học, vi điện tử, công nghệ nano và quang tử. Nguồn lao động công nghệ thông
tin dồi dào, giá rẻ, trình độ cao, thành thạo tiếng Anh đã thu hút giới đầu tư nước ngoài. Và
đã có hàng loạt các tập đoàn CNTT lớn trên thế giới đặt trụ sở nghiên cứu ở quốc gia này.
công nghệ thông tin được chú trọng
• Công nghệ sinh học
Với tốc độ tăng trưởng trung bình 30% trong 4 năm qua,tổng doanh thu trong ngành là 5 tỉ $
và cung cấp 1 triệu việc làm,Ấn Độ đang nổi lên như một người chơi quan trọng trên thị
trường CNSH toàn cầu.
Page 7
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
• Nghiên cứu không gian
Tổ chức nghiên cứu không gian Ấn Độ (ISRO) đang phát triển sứ mệnh không gian hành
tinh đầu tiên, tàu quỹ đạo mặt trăng Chandrayaan-1, sẽ được phóng tới Mặt trăng vào đầu
năm 2008. Theo kế hoạch, quốc gia này dự tính sẽ phóng tàu không gian thám hiểm Mặt
trăng thứ hai Chandrayaan-2 vào năm 2011, một sứ mệnh thám hiểm tiểu hành tinh và sao
chổi vào năm 2015 và một sứ mệnh ngoạn mục khác bay tới sao Hỏa vào năm 2019. Ấn
Độ hiện đang chạy đua với Trung Quốc về lĩnh vực này. Quốc gia này đang có ý định phát
triển thị trường dữ liệu bán cho các nước. Với sự đầu tư vào phát triển công nghệ vũ trụ,
Ấn Độ là quốc gia thứ ba trên thế giới phát triển vệ tinh cảm biến tầm xa riêng của mình.
Ngày nay, các tiện ích của công nghệ vũ trụ của Ấn Độ đã được ứng dụng rộng rãi trong
nghiên cứu khoa học, thông tin liên lạc, giáo dục, y tế, môi trường, quân sự, quản lý tài
nguyên, dự báo thời tiết... và trở thành công cụ chủ đạo đưa quốc gia Nam Á này phát triển
và hội nhập.
Page 8
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
• Năng lượng hạt nhân
Là quốc gia châu Á đầu tiên có điện nguyên tử và trở thành thành viên thứ sáu trong Câu
lạc bộ hạt nhân thế giới, Ấn Độ đang vững tin thực hiện tầm nhìn chiến lược của mình.
Mục tiêu cốt yếu của chương trình năng lượng hạt nhân của quốc gia này là phát triển và
sử dụng nguồn năng lượng này vì mục đích hòa bình. Ấn Độ đã thực hiện tốt chương trình
chiến lược sản xuất điện hạt nhân và coi nguồn năng lượng này đóng một vai trò chủ đạo
trong vấn đề an ninh năng lượng lâu dài.
Page 9
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
Hạt nhân ứng dụng cho quân sự và dân sự
III. Địa chính trị - Địa chiến lược và vai trò của nó trong
việc hoạch định chính sách phát triển của Ấn Độ
Địa-chính trị (Geo-politics) là thuật ngữ chỉ nghệ thuật, cách thức sử dụng quyền lực hay
ảnh hưởng chính trị trên một phạm vi lãnh thổ nhất định.Hay địa chính trị là mối quan hệ
nhân quả giữa quyền lực chính trị và không gian địa lý mà ở đó không gian địa lí sẽ ảnh
hưởng đến quyền lực chính trị của một quốc gia. Tuy nhiên theo cá nhân tôi thì quyền lực
chính trị cũng có thể tác động ngược trở lại không gian địa lí. Cụ thể,khi một đất nước
giáp ranh với nhiều nước thì cần phải chú ý đến an ninh biên giới quốc gia,đảm bảo cho
một sự hòa bình ổn định ở khu vực này; tuy nhiên theo ý kiến chủ quan của óc nhân thì
một khi quốc gia nào đã có quyền lực chính trính trị thì có thể sử dụng nó để mở rộng
biên giới quốc gia hay tăng tính phụ thuộc của các nước khác vào quốc gia mình.Là một
mô nkhoa học trẻ ,mới chỉ ra đời cách đây hơn 100 năm (trước đó hai bộ môn địa lý và
chính trị đã tồn tại độc lập với nhau ). Bộ môn Địa - Chính trị là một môn khoa học liên
ngành,nó tập trung nghiên cứu các sự kiện chính trị, diễn biến chính trị theo các khu vực từ
không gian hẹp của một vùng,một địa phương,một quốc gia,một khu vực đến châu lục và
trên phạm vi toàn cầu.Mặc dù các diễn biến chính trị trong các khu vực này có ảnh hưởng
đến nhau nhưng trong quá tình phân tích,các diễn biến chính trị sẽ được phân tích,giải
thích dưới góc nhìn địa lý.Ngày nay,khi mà các yếu tố chính trị thay đổi một cách chóng
mặt thì các yếu tố địa lý lại hầu như không đổi ( có tính chất ổn định )
Trong môn học Địa – Chính trị, chúng ta nghiên cứu các vấn đề chính trị cụ thể ở trong
khu vực địal ý cụ thể.Cho nên có thể nói Địa –Chính trị là môn khoa học có vai trò cụ thể
hóa các quan hệ chính trị quốc tế ở từng khu vực cụ thể.Từ đó giúp ta hiểu hơn về một
thế giới đang diễn biến nhanh với những yếu tố phức tạp khó đoán trước.
Khá gần gũi với khái niệm Địa – chính trị là khái niệm Địa chiến lược.Địa chiến lược
dùng để chỉ việc nghiên cứu các giá trị chiến lược của các nhân tố địa lý trong chính sách
Page 10
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
phát triển của một quốc gia,và có thể coi nó là một bộ phận thực hành quan trọng của Địa
– Chính trị.Nó được nghiên cứu và áp dụng để cụ thể hóa các chính sách đối ngoại của
một quốc gia.Hầu hết các định nghĩa trong Địa chiến lược đều có ý nhấn mạnh đến việc
liên kết những tính toán chiến lược với các nhân tố địa chính trị.
Trên cơ sở đó chúng ta sẽ tiến hành nghiên cứu trên đất nước Ấn Độ để làm rõ những
luận điểm trên
1. Những cơ sở Địa chính trị truyền thống của Ấn Độ
Ấn Độ là một quốc gia có vị trí địa lí rất đặc biệt. Nhìn vào bản đồ ta thấy Ấn Độ nằm
trên đoạn cuối của con đường trung chuyển tuyến lục địa Á-Âu.Với vị trí này Ấn Độ có
thể được coi là một chục trung chuyển giữa hai lục địa nói riêng và giữa phương Tây và
phương Đông nói chung.
Bản đồ chính trị Ấn Độ
Phần mũi đất nhô ra Ấn Độ Dương trông giống như một bệ phóng hướng ra đại dương và
hai hướng Đông Tây,nhưng đồng thời khi cần nó cũng là tấm lá chắn cho cả vùng Nam và
Trung Á.Vì thế tring lịch sử nó đã trở thành mục tiêu chính cho nhiều Đế Quốc : đế quốc
Page 11
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
Makêdonia-Hy Lạp của Alexander Đại đế thế kỷ 4 trước Công nguyên,các đế quốc Hồi
giáo ở Trung Á – trong đó có Đế quốc Hồi giáo Sultan,đặc biệt là Đế quốc Hồi giáo Mogul
– trị vì Ấn Độ từ thế kỷ 11 đến thế kỷ 18;và cuối cùng là Đế quốc Anh thế kỷ 19-20.Do bị
mái nhà Himalaya che chắn ở phía Bắc nên những cuộc chinh phục của các Đế quốc trên
đều đi theo con đường khác vào Ấn Độ.
Nhìn vào bản đồ ta cũng có thể thấy Ấn Độ là một đất nước có địa hình mở ra đại
dương,ngoại trừ phần đất kẹt phía sau Bangladesh thì Ấn Độ có tới 2/3 chiều dài tiếp giáp
với biển.Ở phía Bắc, Ấn Độ có một loạt dãy núi,trong đó có dãy Himalaya cao nhất thế
giới,áng ngữ như một mái nhà che chắn.Với bối cảnh như vậy,người ta còn xem xét phải
nghiên cứu Ấn Độ trong bối cảnh địa lí như một tiểu lục địa Ấn Độ,tức là một tiểu lục địa
có thể tự cung tự cấp,không phụ thuộc vào bên ngoài.Tiểu lục địa này bao gồm các nước :
Ấn Độ, Pakistan,Bangladesh và Butan.Xét về mặt vị trí địa lí,với phía Tây-Bắc,Bắc và
Đông-Bắc được che chắn bởi núi non hiểm trở,phía Đông-Nam,Nam và Tây-Nam tiếp giáp
với đại dương bao là,khu vực tiểu lục địa Ấn Độ này được người ta ví như một hòn đảo.
Về mặt địa lí tự nhiên,George Friedman đã chia tiểu lục địa Ấn Độ thành bốn khu vực sau
:
o Vòng cung núi non trải dài từ bờ biển Arabia đến vịnh Bengal.
o Đồng bằng Bắc Ấn,trải rộng từ miền Đông Nam Delhi qua vùng châu thổ sông
Hằng đến biên giới Myanmar và từ chân núi Hymalaya đến chân vùng đồi phía
Nam.
o Khu vực bán đảo Ấn Độ,chạy nhô ra Ấn Độ Dương ở phía Nam,với địa hình đất
đai đa dạng nhưng chủ yếu là đồi núi.
o Khu vực sa mạc phía Tây,nằm giữa đồng bằng Bắc Ấn và vùng châu thổ sông
Indus của Pakistan.
Người ta cũng thường so sánh tiểu lục địa Ấn Độ với phần châu Âu,không kể nước Nga,bởi
vì cả hai đều có thể được coi là bán đảo nhô ra khỏi lục địa Á-Âu.Tuy nhiên diễn biến
chính trị ở hai kkhu vực lại hoàn toàn khác nhau.
Ở châu Âu,nhiều quốc gia được hình thành nương theo các đường biên giới dựa trên các dãy
núi tự nhiên : dãy Carpathes, dãy Alpes và dãy Pyrenee ; cũng như dựa trên các con sông và
những rừng cây rậm rạp.Điều này làm cho các thực thể châu Âu được xác định rõ ràng
nhưng cũng đồng thời tạo ra cho nó một cách thường xuyên các xung đột.
Trong khi đó ở tiểu lục địa Ấn Độ lại không có các ranh giới cố định như vậy.Có lẽ cái
ranh giới tự nhiên làm thành pháo đài kiên cố nhất là hoang mạc Thar nằm giữa Ấn Độ và
Pakistan.Ở tiểu lục địa này sự phân chia nội bộ được xác định bởi hệ thống sông ngòi: sông
Hằng,sông Brahmaputra,sông Indus,sông Narmada…Các thành phố lớn của tiểu lục địa này
đều nằm tập tring xung quanh lưu vực một trong các con sông trên.Chính vì vậy mà theo
George Friedman thì chủ nghĩa dân tộc ở Ấn Độ thể hiện rất mạnh mẽ,chống lại tư tưởng
ly khai.Ở đây có sự cân bằng giữa chính quyền Trung ương vững mạnh với quyền tự chủ
của các khu vực
Điều cố định thường xuyên ở tiểu lục địa này là những dãy núi bao quanh và các hoang
mạc phía bên kia.Chúng ta có thể thấy rõ điều này nhất khi xem xét sự phân bố dân cư ở các
Page 12
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
vùng bao quanh.Khu vực tiểu lục địa này có vị trí biệt lập với tư cách là một trung tâm dân
cư,được bao bọc bởi các khu vực tương đối vắng người.Các khu vực này không chỉ vắng
người mà chúng còn không có đủ nguồn lực để chu cấp cho một nền văn minh có quy mô
lớn và ít chu chuyển như Ấn Độ.Vì thế nước Ấn Độ thuần túy hiếm có Ham muốn phiêu
lưu vượt ra khỏi tiểu lục địa này.Cùng lắm thì cũng chỉ tranh chấp biên giới với Pakistan và
Bangladesh.Trên thực tế Ấn Độ vẫn đang tranh chấp với Pakistan ở khu vực Jamu và
Kashmir ở chóp đỉnh phía bắc của đất nước.Hiện tại mỗi nước đang kiểm soát một nửa ở
đây nhưng cả hai đêì đòi chủ quyền toàn bộ khu vực này.
Về điều đó chúng ta thấy Ấn Độ có phần giống Trung Quốc.Với vị trí cách biệt và khả
năng tự túc,cộng với dân số đông đúc vào loại hàng đầu trên thế giới làm cho cả hai đều
khó di chuyển.Hai nước này trong lịch sử đều không có khả năng mở rộng lãnh thổ về mặt
địa chính trị như các nước Đế quốc lớn khác,và cả hai cũng không từng là kẻ thù trinh phục
lẫn nhau.Ấn Độ và Trung Quốc chủ yếu muốn duy trì sự ổn định trong nước để đảm bảo
cho sự thống nhất của cộng đồng dân cư đông đúc.Đặc biệt thì trong trường hợp của Trung
Quốc thì mới chỉ dừng lại ở việc tạo ra các vùng đệm ở khu vực Trung Nguyên cho người
Hán,chứ chưa có các chiến dịch trinh phục mang tầm cỡ khu vực và quốc tế.
Theo G.Friedman,để trở thành một quốc gia độc lập,ổn định và vững chắc thì Ấn Độ cần
phải đáp ứng được những yêu cầu sau đây :
• Thực hiện được quyền bá chủ tại khu vực sông Hằng.Những đồng bằng bao la ở
đây thuộc loại phì nhiêu nhất trên thế giới và có khả năng đảm bảo cuộc sống cho
một lượng lớn dân cư.Ấn Độ cần phải trở thành một cường quốc hàng đầu tại khu
vực trung tâm này
• Mở rộng quyền kiểm soát khu vự trung tâm cho đến khi chạm đến mọi hàng rào tự
nhiên.Ngoài rừng cây,đồi núi,sông ngòi,ít có cái gì khác trong tiểu khu vực này có thể
hạn chế được đòi hỏi của Ấn Độ.
• Vượt qua mảnh đất nhỏ ngăn cách lưu vực sông Hằng với sông Indus và áp đảo khu
vực Indus(pakistan).Đồng bằng sông Indus là bất động sản khác duy nhất trong tầm
với của Ấn Độ và cái hành lang dẫn đến nó là con đường xâm nhập trên đất liền
dành cho Ấn Độ.
• Sau khi đặt được toàn bộ tiểu khu vực này dưới tầm kiểm soát (hoặc ít nhất là ảnh
hưởng ) của một quyền lực trung ương,Ấn Độ phải xây dựng hải quân.Do vị trí cách
biệt của tiểu lục địa Ấn Độ,bất cứ một sự bành trướng nào của Ấn Độ về phía Ấn
Độ Dương đều phụ thuộc vào hải quân.Mặt khác một lực lượng hải quân hùng
mạnh sẽ đóng vai trò vật cản đối với bất cứ thế lực bên ngoài nào muốn thâm nhập
vào bên trong tiểu lục địa này từ phía biển.
Những yêu cầu nói trên sẽ định hình thái độ ứng xử của bất cứ chính quyền nào của Ấn Độ
,chúng ta sẽ xác định Ấn Độ với tư cách là một quốc gia – một quốc gia được định hình bởi
điều kiện địa lí độc đáo của nó.Và đó cũng là ý nghĩa của Cộng hòa Ấn Độ.
Page 13
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
2. Ấn Độ và những mối quan hệ chính trị hiện đại
Giai đoạn hiện nay của Ấn Độ được tính từ khi đất nước giành lại được độc lập từ tay Đế
quốc Anh năm 1947.Để cho thấy tầm quan trọng của Ấn Độ trong hệ thống thuộc địa của
Anh,người ta cũng cho rằng việc để mất Ấn Độ cuối cùng cũng đã dẫn Đế quốc Anh đi đến
chỗ suy vong.Người ta đánh giá rằng trong một thời gian dài,Ấn Độ đã đóng vai trò là vị trí trung
tâm trong toàn bộ hệ thống thuộc địa của Anh.Các thuộc địa của Anh từ kênh đạo Suez đến
Gibraltar và Singapore đều có nhiệm vụ duy trì con đường tiếp tế cho Ấn Độ.Nhiều thuộc địa
và xứ bảo hộ của Anh có được từ TK 19 đã được giao nhiệm vụ cung cấp trạm tiếp than cho
những con tàu đi đến Ấn Độ và từ Ấn Độ đi những nơi khác.Nói tóm lại,cơ cấu của Anh đã
được xây dựng xung quanh Ấn Độ.Chính Lê Nin cũng có lần từng cho rằng Ấn Độ là một kho
tiếp nhiên liệu của thế giới,điều này có thể là một tuyên bố phóng đại nhưng để cho thấy tầm
quan trọng của nó với Anh thì nó không hề phóng đại một chút nào.
Tuy nhiên ở đây chúng ta cần nhìn nhận từ hai phía.Không phải chỉ việc nước Anh để mất
Ấn Độ đã dẫn đến sự suy vong mà chính sự suy yếu của Đế Quốc Anh đã dẫn đến việc mất Ấn
Độ.Chính công cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân Ấn Độ cộng với cái giá phải trả cho
việc kiểm soát thuộc địa ngày càng lớn hơn so với lợi ích mang lại cho quốc gia mà thuộc địa
này mang lại cho nước Anh,đã khiến nước Anh đi đến chỗ phải công nhận nền độc lập của Ấn
Độ trong khuôn khổ khối Thịnh Vượng chung.Điều đó có nghĩa là khi địa kinh tế suy giảm thì
địa chính trị cũng suy giảm theo.
Về mặt quan hệ địa chính trị nội bộ,khi Ấn Độ giành được độc lập thì hai cộng đồng Hồi
giáo ở miền Tây và miền Đông nước này cũng ly khai khỏi Ấn Độ,để từ đó thành lập nên hai
quốc gia độc lập : Pakistan ở phía Tây và Bangladesh ở phía Đông.Pakistan chiếm chọn cùng
châu thổ sông Indus còn Bangladesh thì chiếm phần lưu vực sông Hằng.Việc này đã làm cho ba
nước lâm vào cảnh chanh chấp,đực biệt là Ấn Độ và Pakistan,mà cho đến nay hai nước này vẫn
chưa giải quyết xong vấn đề Kashmir.Đây là vấn đề vô cùng nan giải của cả hai nước,đặc biệt
là với Ấn Độ,nó vừa là một vấn đề chính trị nội bộ,vừa là vấn đề chính trị khu vực.Có lẽ đây là
vấn đề vướng mắc nhất của Ấn Độ và là vấn đề chi phối nhiều nhất đến các mối quan hệ
quốc tế của Ấn Độ.
a. Quan hệ giữa Ấn Độ và Trung Quốc
Ấn Độ có chung hai đoạn biên giới với Trung Quốc ở đỉnh phía Bắc và ở đỉnh cuối phía Đông
Bắc.Cả hai dãy núi này đều nằm trên dãy núi Himalaya cao ngất.Với việc hai nước nằm ở trên
hai bức tường thành thiên nhiên hiểm trở này,người ta có thể coi hai nước như hai thuộc thể
khác nhau,khó có sự xung đột hoặc tranh chấp đất đai.Cho nên trong lịch sử Ấn Độ,Trung Quốc
không phải là mối nguy hiểm của nước này.
Thế nhưng giữa Ấn Độ và Trung Quốc đã xảy ra chiến tranh biên giới.Đó là cuộc xung đột
không có hồi kết xảy ra vào năm 1962 ở hai khu vực biên giới nói trên.Hiện tại,Ấn Độ vẫn đang
đòi chủ quyền đối với vùng đất ở phía Bắc giáp với bang Kashmir do Trung Quốc đang kiểm
soát.Nhưng cuộc xung đột này không phải là cuộc đụng độ của hai đế quốc,mà là sự chanh
chấp đất đai của hai nước láng giềng.Cũng chính vì thế,mặc dù chưa có lý do nào để Ấn Độ
Page 14
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
phải lo ngại về một cuộc chiến tranh tổng lực giữa hai nước,nhưng họ vẫn coi Trung Quốc là
một đối thủ cần phải cảnh giác.
Thậm chí ngày nay,khi Trung Quốc đang có tham vọng mở rộng lợi ích ra toàn thế giới thì
nhiều học giả,sỹ quan quân đội và quan chức Ấn Độ cho rằng Trung Quốc là vấn đề an ninh số
một của Ấn Độ.Chính vì thế mà một học giả Ấn Độ cho rằng,việc hải quân của họ năm 2002
đã có lần thâm nhập đến tận khu vực Biển Nam Trung Hoa (tức là biển đông của Việt Nam ) “là
một điều tốt nếu Trung Quốc cảm thấy bị đe dọa bởi hành động này của chúng tôi.Chúng tôi có
ý định gửi đi một thông điệp và họ đã nhận được thông điệp này của chúng tôi ”.Có thể nói là
Ấn Độ đang rất muốn lìm chân Trung Quốc ở bên kia Eo biển Malacca.
b. Quan hệ giữa Ấn Độ với nước Nga, Mỹ, Pakistan
Theo quan điểm của G.Friedman,sau khi giành được độc lập từ tay Đế quốc Anh,thì mối quan
hệ chiến lược nhất của Ấn Độ là mối quan hệ vơi Liên Xô,bởi vì giữa hai nước có một sự gần
gũi nhất định về hệ tư tưởng.Tuy nhiên lợi ích quốc gia cơ bản nhất của Ấn Độ không phải là
chủ nghĩa Mác,mà việc tạo ra một nhà nước có khả năng chống lại một thứ chủ nghĩa đế quốc
mới.Khi đó đang là thời kỳ chiến tranh lạnh,Liên Xô và Mỹ đang tham gia vào một cuộc cạnh
tranh tổng lực toàn cầu,và trong cuộc cạnh tranh của hai siêu cường ấy,Ấn Độ trở thành một
chiến lợi phẩm rất đáng giá.Để tránh nguy cơ rơi vào tình trạng bị thống trị một lần nữa,Ấn Độ
buộc phải trọn một trong hai siêu cường làm đối tác chiến lược cho mình để kiềm chế đối thủ
kia.Và sau khi cân nhắc các điều kiện địa chính trị,Ấn Độ quyết định chọn Liên Xô.Đó là vì lúc
bấy giờ Liên Xô không có đường bộ dẫn đến Ấn Độ,cũng không có lực lượng hải quân đủ
mạnh để có khả năng vươn tới nước này.Trong khi ấy Hoa Kỳ lại có một lực lượng hải quân
mạnh đủ vươn tới Ấn Độ và họ có đủ lý do để tin rằng Hoa Kỳ đang rất muốn thay thế Anh
với tư cách là cường quốc biển số một toàn cầu.Đó là một diễn biến có thể đặt Ấn Độ vào tầm
ngắm của Washington.Ấn Độ nhìn thấy Hoa Kỳ có đủ đặc điểm của đế quốc Anh.Mặt khác,Ấn
Độ thấy Hoa Kỳ đang muốn thúc đẩy cho sự tan rã của các đế quốc châu Âu để tự mình lấp
đầy chỗ trống cũ của chúng.Trong khi đó Ấn Độ không muốn Hoa Kỳ thay chân đế quốc Anh
trên đất nước mình.Dù thế nào thì khả năng đó của Hoa Kỳ cũng tỏ ra rất hiện thực.Vì thế,ngay
từ đầu Ấn Độ đã tìm cách ngăn chặn ảnh hưởng của Hoa Kỳ ở khu vực này.Có thể nói đây là
một bước đi không ngoan của Ấn Độ trong tình thế nước này vừa mới dành được độc lập,cả
thế và lực của mình đều đang yếu và chưa được củng cố.Khi đó việc tìm một bến đỗ an toàn
cho mình là vô cùng cần thiết.Và trong hai siêu cường thế giới lúc bấy giờ thì chỉ có Liên Xô là
tỏ ra thiện chí với các nước bé hơn.Chính sách đại chiến lược đúng đắn của Ấn Độ trong thời
kỳ này đã giúp đất nước này chánh khỏi cảnh bị đô hộ lần hai như Việt Nam cùng thời.Cũng
phải nói thêm là do điều kiện lịch sử cụ thể củaViệt Nam và Ấn Độ là rất khác nhau nên đường
lối đối ngoại,địa chiến lược có khác nhau là chuyện dễ hiểu.
Đối với Liên Xô lúc bấy giờ,Ấn Độ mong muốn thiết lập mối quan hệ thân thiết,nếu không
hẳn là liên minh.Ấn Độ mong muốn Liên Xô sẽ cung cấp viện trợ về kinh tế và thiết bị quân sự
cũng như trợ giúp về vũ khí hạt nhân cho nước này.Đối với Ấn Độ,quan hệ của họ với Liên Xô
sẽ là một mối quan hệ hoàn hảo,bởi vì Ấn Độ không thấy khả năng Liên Xô có thể áp đăt địa vị
vệ tinh cho họ.Chính vì vậy mà mối quan hệ giữa Ấn Độ và Liên Xô nhìn chúng là một mối
Page 15
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
quan hệ tốt đẹp.Liên Xô tuy là một nước rộng lớn nhất thế giới,có đường bờ biển dài nhất thế
giới nhưng nó vẫn không có cửa ngõ tiếp xúc với Ấn Độ Dương,thậm chí ngay cả với Đại Tây
Dương nó cũng không có đường tiếp xúc trực tiếp.Và,tuy là nước có đường bờ biển dài nhất
thế giới nhưng phần lớn là trông ra Bắc Băng Dương.Phần trông ra Thái Bình Dương thì có vẻ
hẻo lánh và xa trung tâm kinh tế-văn hóa-chính trị của Nga. Vì vậy có được một khu vực ảnh
hưởng tiếp giáp rộng lớn với Ấn Độ Dương như Ấn Độ quả là một thành quả không hề nhỏ
trong chính sách chiến lược địa chính trị của Liên Xô.
Trong mắt Hoa Kỳ,mối quan hệ giữa Liên Xô-Ấn Độ quả thật là một mối nguy hiểm.Mối
quan hệ này sẽ cản trở sự hoạt động của hải quân Mỹ ở Ấn Độ Dương.Thế là,để chống lại Ấn
Độ,Mỹ ủng hộ Pakistan-đối thủ truyền kỳ của Ấn Độ.
Ngày nay,kể từ khi Liên Xô tan rã vào cuối năm 1991,nước Nga kế thừa vị trí quốc tế của
Liên Xô,tuy nhiên cuộc khủng hoảng trầm trọng trong nước không cho phép nước này mở rộng
tầm ảnh hưởng ra bên ngoài như Liên Xô thời trước mà phải lo củng cố nội bộ trong nước.Hoa
Kỳ không còn đối thủ cạnh tranh mà trở thành siêu cường duy nhất.Vì thế,Ấn Độ giờ đây không
còn là con bài quan trọng để tranh giành giữa Hoa Kỳ và những siêu cường khác nữa.Trong tình
hình đó,Ấn Độ quay sang tập trung giải quyết vấn đề tranh chấp với Pakistan.Tuy nhiên việc
giải quyết vấn đề nafycos vẻ như không còn đơn giản như trước nữa khi mà Ấn Độ không còn
nhận được sự ủng hộ từ phía Nga cũng như là Liên Xô,trong khi đó Hoa Kỳ vẫn tiếp tục ủng
hộ Pakistan.
Tuy nhiên,sau vụ khủng bố ngày 11-9-2001,tình hình đã chuyển hướng một cách căn
bản.Chính quyền Taliban ở Afganistan trước đây được Hoa Kỳ ủng hộ hết mình thì giờ đây lại
là kẻ thù số một của Mỹ.Nhưng sự kiện có ý nghĩa quan trọng nhất với Ấn Độ là mối quan hệ
giữa Hoa Kỳ và Pakistan – nước vốn có mối quan hệ rất thân thiết với Taliban – trở nên xấn đi
hơn bao giờ hết,thậm chí nó còn dẫn đến mức gần như tan vỡ.Vậy là đột nhiên quyền lợi của
Hoa Kỳ và Ấn Độ đi đến chỗ gặp gỡ.Cả hai đề muốn Pakistan có hành động chấn áp mạnh tay
hơn đố với các nhóm Hồi giáo cực đoan,cả hai cũng đều không muốn Pakistan phát triển vũ khí
hạt nhân.Các cuộc tiếp xúc giữa phái đoàn,các nhà lãnh đạo cấp cao giữa hai bên có tần suất
ngày càng nhiều;những bản ghi nhớ hợp tác,cam kết hợp tác phát triển trên nhiều lĩnh vực giữa
hai cường quốc này.
Mỹ-Ấn ngày càng xích lại gần nhau hơn
Tuy nhiên theo G.Friedman,việc lập lại mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Ấn Độ không phải là
một trong những sự thay đổi căn bản trong chiến lược địa chính trị của Ấn Độ.Ấn Độ vẫn là
một hòn đảo bị kiềm tỏa bởi những dãy núi bao quanh gần hết trên đất liền.Mối quan tâm hàng
Page 16
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
đầu của nó vẫn là sự thống nhất đất nước của riêng nó.Nó có mộ đối thủ là Pakistan,tuy nhiên
đây không đến mức là đối thủ không thể chinh phục,hiện tại chỉ có Hoa Kỳ là có thể xâm chiếm
Ấn Độ,nhưng mối quan hệ giữa hai nước đang dần trở nên tốt đẹp hơn.
C. Vị thế của Ấn Độ trong khu vực Ấn Độ Dương
Với vị trí nằm trên trục trung tuyến Á-ÂU,Ấn Độ Dương giữ một vị trí địa chiến lược quan
trọng trên con đường giao thương giữa Á-Âu-Phi nói riêng và thế giới phương Tây và Phương
Đông nói chung.Theo thống kê thì khu vực Ấn Độ Dương (kể cả đại dương và các quốc gia bao
quanh Ấn Độ Dương) có số dân bằng 1/3 của thế giới,chiếm 1/4 diện tích thế giới và một điều
đực biệt là nó chiếm hơn 40% trữ lượng dầu mỏ của thế giới.Tạo khu vực này hiện nay cũng
có hai quốc gia đang sở hữu vũ khí hạt nhân và một số nước có khả năng chế tạo được vũ khí
hạt nhân ( Iran )
Có một điều mà mọi người có thể thấy rõ nữa,Ấn Độ Dương là nơi có các tuyến đường giao
thương quốc tế quan trọng liên quan đến lợi ích của không chỉ trong khu vực mà còn của các
nước trên thế giơi.Trong khu vực này,Ấn Độ nổi lên như một quốc gia trung tâm và đang có xu
hướng trở thành cường quốc.Từ thời xa xưa,cả phương Đông và phương Tây đều trọn Ấn Độ
là nơi giao thương,và ngày nay Ấn Độ vẫn là một điểm đến hấp dẫn đối với nhiều nước.Ấn
Độ cũng luôn tự hào khi tên nước mình được đặt cho tên cả một đại dương rộng lớn.Riêng
điều đó cũng đã cho thấy Ấn Độ có một vị trí quan trọng như thế nào trong khu vực này.
Vì thế ngày nay Ấn Độ đang có ý thức hơn bao giờ hết về vai trì của mình trong khu vực và
trên thế giới.Nhà nghiên cứu G.Friedman cho rằng,trong lịch sử truyền thống của Ấn Độ,những
mối quan tâm chiến lược chủ yếu của nước này hầu hết là về vấn đề phạm vi nội bộ chứ
không là năm ở bên ngoài.Và hiện tại vẫn theo Friedman thì mực dù đã có chú ý đến dòng chảy
của thế giới nhưng mối quan tâm cơ bản của Ấn Độ vẫn luôn giới hạn trong tiểu lục địa Ấn
Độ,nơi mà nhiều thành phần săc tộc có thể làm nên một khu vực đa dạng ở miền Nam Á
này.Tuy nhiên ở thời điểm hiện nay cho thấy Ấn Độ không chỉ có quan điểm hướng nội.Hơn
bao giờ hết,Ấn Độ đang quan tâm để ra sức phát triển đất nước về kinh tế,quân sự và quan hệ
quốc tế để vươn lên trở thành một cường quốc ngang hàng với các cường quốc khác trên thế
giới.Từ cuối thế kỷ 20 đến nay,nền kinh tế Ấn Độ luôn tăng trưởng mạnh và đã đạt được
nhiều thành tựu.Theo một nguồn tin đáng tin cậy thì kể từ năm 1998,Ấn Độ đã tăng cường chi
tiêu cho ngân sách quốc phòng,cụ thể từ 13% lên 25% mỗi năm.Mặc dù chưa phải là nước phát
triển cao,nhưng xét về nhiều mặt,Ấn Độ đã được các cường quốc khác phải tính đến trong ván
bài khu vực và trên thế giới.
Tuy nhiên quan điểm hướng ngoại của Ấn Độ không giống với quan điểm của các nước khác
như Hoa Kỳ,Nga,Trung Quốc hay thậm chia là cả Nhật Bản.Quan điểm hướng ngoại này chủ
yếu vẫn chỉ giới hạn chủ yếu ở khu vực Ấn Độ Dương.Có lẽ vì thế mà Friedman cho rằng mối
quan tâm của Ấn Độ chỉ gói gọn trong tiểu lục đại Ấn Độ.Nhưng chỉ tính riêng trong khu vực
Ấn Độ Dương,Ấn Độ cũng đã gặp không ít thách thức.Tại đây,Ấn Độ không chỉ phải cạnh tranh
với các thế lực bên ngoài như Trung Quốc,Mỹ,Nga … mà còn phải cạnh tranh với các quốc gia
bao quanh Ấn Độ Dương,trong đó có các quốc gia đáng phải chú ý như Pakistan,Myanmar – cả
hai đều có mối quan hệ rất thân thiết với Trung Quốc ( hiện nay xu thế ngoại giao của
Page 17
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
Myanmar đã thay đổi theo hướng đa phương hóa hợp tác ) .Ngoài ra còn có một số nước ở bờ
Tây và Tây-Bắc Ấn Độ Dương như Iran và một số nước ở châu Phi;các nước ở bờ Đông Ấn Độ
Dương như Thai Lan hay Malaysia cũng đang muốn có vai trò điều tiết trên Ấn Độ
Dương.Trong tình hình đó,với truyền thống là một quốc gia đa sắc tộc và đa tôn giáo,luôn phải
giải quyết các vấn đề nội bộ chứ không phải là một đế quốc có thành tích bành trướng vượt ra
khỏi tiểu lục địa Ấn Độ,thì nhiệm vụ khẳng định được vị trí trên toàn bộ khu vực Ấn Độ
Dương đã là một nhiệm vụ dường như đã đủ lớn đối với Ấn Độ.
Hiện tại,Ấn Độ đang hy vọng rằng bằng việc lập lại quan hệ với Hoa Kỳ,Ấn Độ sẽ đóng
một vai trò quan trọng trong việc cân bằng lại lược lượng trong mối tương quan giữa Nga,Hoa
Kỳ,Trung Quốc và Ấn Độ.Tuy nhiên,để có thể chủ động,Ấn Độ đang tăng cường tiềm lực quân
sự,trong đó có tiềm lực quân sự hạt nhân.Đồng thời Ấn Độ cũng chú ý phát triển lực lượng hải
quân để có thể đối trọng với lực lượng hải quân Trung Quốc hiện đang nổi lên.Ấn Đooh hiểu rĩ
rằng việc gia tăng lực lượng hải quân sẽ giúp họ đảm bảo việc ngăn ngừa được các nguy cở
xâm nhập từ bên ngoài vào bằng đường biển Ấn Độ,đồng thời có khả năng tham gia cùng các
nước lớn trong việc kiểm soát các con đường giao thông quan trọng giữa Đông và Tây qua Ấn
Độ Dương.Đặc biệt chúng ta biết rằng việc chuyên trở dầu mỏ từ Trung Đông cho khu vực
Đông Á – nhất là Nhật Bản,quốc gia phụ thuộc rất lớn vào lượng dầu mỏ nhập khẩu từ Trung
Đông – đều phải đi qua Ấn Độ Dương.Đây là công việc mà trong quá khứ Ấn Độ không có khả
năng tham gia.
IV. Kết Luận
Tất cả các yếu tố trên sẽ là điều giúp cho Ấn Độ trở thành một đại cường quốc.Và đó cũng là
ý nghĩa và vai trò của địa chính trị trong chính sách phát triển của quốc gia này. Với tuổi đời chỉ
hơn một thế kỷ của mình ( trong khi những môn khoa học cở bản khác có tuổi đời hàng ngàn
năm trước ) ,Địa chính trị đã chứng tỏ là một bộ môn khoa học đặc biệt chính bởi ý nghĩa xã hội
và nhân văn của nó.Với nhiều lý thuyết nghiên cứu và nhiều trường phái thực hành khác nhau,
Địa chính trị đã góp phần to lớn vào sự phát triển của một quốc gia.Tuy nhiên nếu bị áp dụng
một cách tiêu cực,Địa chính trị sẽ là vật cản kìm hãm sự phát triển của một quốc gia,thậm chí
đi đến chỗ diệt vong như trường hợp của Đức Quốc Xã và Nhật Bản trước đây.Chính vì vậy
nhiệm vụ của các nhà khoa học là làm cho địa chính trị phát huy được hiệu quả xã hội tích cực
sao cho xứng đáng với một mộn khoa học chính thống.Và trong bước đường phát triển của
mình,chính phủ của mỗi quốc gia cũng nên chọn cho mình chính sách phát triển khôn ngoan để
đi lên một cách bền vững .
Page 18
- TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
Tài liệu tham khảo :
• Tập bài giảng Địa chính trị thế giới...................................Đại học KHXH&NV
•................................. Địa chính trị trong chiến lược và chính sách phát triển của
quốc gia
............................... Nguyễn Văn Dân,NXB Chính trị quốc gia,xuất bản năm
2009
• “Ấn Độ : sự trỗi dậy của một cường quốc mới”.........................................
Vietnamnet.vn, ngày 2-7-2007,theo Phương Loan.
• “India and the Emging Geopolitics of the Idian Ocean Region”
...................................www.apcss.org ,
• Một vòng quanh đất nước Ấn Độ ................................................................
Trần Vũ Bảo,NXB Văn hóa thông tin Hà Nội,2005
• “The Geopolotics of Idian” ...............................................George Friedman
Page 19
nguon tai.lieu . vn