- Trang Chủ
- Khoa học xã hội
- Tiểu luận: Thực trạng và giải pháp ngăn chặn buôn lậu và gian lận thương mại ở thành phố Hà Nội
Xem mẫu
- BÀI TIỂU LUẬN
Đề tài: "Thực trạng và giải pháp ngăn chặn buôn lậu và gian
lận thương mại ở thành phố Hà Nội"
- MỤC LỤC
A. LỜI NÓI ĐẦU ................................................................................ 1
B. NỘI DUNG ..................................................................................... 2
I. Lý luận chung về buôn lậu và gian lận thương mại ...................... 2
1. Khái niệm về buôn lậu ...................................................................... 2
2. Khái niệm về gian lận thương mại .................................................... 2
3. Mối quan hệ giữa buôn lậu và gian lận thương mại ........................... 3
II. Thực trạng buôn lậu và gian lận thương mại ở thành phố Hà Nội
hiện nay ......................................................................................................... 3
1. Tình hình buôn lậu, gian lận thương mại........................................... 3
2. Chống buôn lậu, gian lận thương mại................................................ 5
3. Nguyên nhân ..................................................................................... 8
4. Hậu quả............................................................................................. 8
III. Các biện pháp ngăn chặn buôn lậu và gian lận thương mại ở
thành phố Hà Nội ........................................................................................ 8
C. KẾT LUẬN................................................................................... 10
LỜI CAM KẾT ................................................................................. 11
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................ 12
- A - LỜI MỞ ĐẦU
Đất nước ta, trong điều kiện hiện nay đang ra sức tập trung thực hiện thắng lợi
công cuộc đổi mới đất nước từng bước đưa đất nước vào thời kỳ công nghiệp
hoá, hiện đại hoá đất nước thì nhiệm vụ chống buôn lậu và gian lận thương
mại rất quan trọng và có ý nghĩa thiết thực. Là một sinh viên trường Quản Lý
kinh doanh - một nhà quản lý kinh doanh tương lai, em càng cần nhận thức rõ
được tác hại của buôn lậu và gian lận thương mại đối với sự phát triển của
kinh tế đất nước.
Chính vì lý do đó, em quyết định lựa chọn đề tài: "Thực trạng và giải pháp
ngăn chặn buôn lậu và gian lận thương mại ở thành phố Hà Nội"
Do thời gian có hạn, khả năng phân tích, tổng hợp thông tin có hạn nên bài
viết của em sẽ không tránh khỏinhững thiếu sót. Rất mong các thầy cô giáo
thông cảm và đóng góp ý kiến cho bài tiểu luận của em thêm hoàn chỉnh.
B - NỘI DUNG
I. LÝ LUẬN CHUNG VỀ BUÔN LẬU VÀ GIAN LẬN THƯƠNG MẠI
1. Khái niệm về buôn lậu
Thuận ngữ buôn lậu được sử dụng với những ý nghĩa khác nhau. Từ góc độ
của khoa học về ngôn ngữ, cụm từ "buôn lậu" có ý nghĩa là buôn bán những
hàng hoá trốn thuế và hàng cấm. Đây là một khái niệm kế thừa những hiểu
biết xưa nay của cụm từ này và khá phù hợp với quan niệm phổ thông hiện
nay.
Từ năm 1985 Bộ Luật Hình sự của nước CHXHCN Việt Nam ra đời đã chính
thức ghi nhận tội danh buôn lậu " Người nào buôn bán trái phép hoặc vận
chuyển trái phép qua biên giới hàng hoá, tiền Việt Nam, ngoại tệ, kim khí
quý, đá quý hoặc vật phẩm thuộc di tích lịch sử, văn hoá thì bị phạt…" Bắt
đầu từ đây, tội danh buôn lậu đã được xác định với 4 yếu tố cấu thành tội
phạm và những dấu hiệu pháp lý đặc trưng nên đã có tác dụng hướng dẫn
nhận thức cũng như chỉ đạo thực thi pháp luật.
2. Khái niệm về gian lận thương mại.
Một thuật ngữ nữa luôn gắn liền với buôn lậu "gian lận thương mại". Gian lận
thương mại theo Từ điển Việt là "dối trá, lừa lọc" trong hoạt động thương
mại. Người có hành vi gian lận thương mại gọi là "gian thương" tức là "người
có nhiều mưu mô lừa lọc"; "kẻ buôn bán gian lận và trái phép".
Hành vi gian lận thương mại trước hết phải là hành vi gian lận nói chung,
nhưng hành vi gian lận này phải được thể hiện trong lĩnh vực thương mại
thông qua đối tượng thể hiện hàng hoá, dịch vụ. Chủ thể của hành vi gian lận
- thương mại là các chủ hàng, có thể là người mua, người bán cũng có khi là cả
người mua và người bán.
Mục đích của hành vi gian lận thương mại là nhằm thu lợi bất chính do thực
hiện trót lọt hành vi lừa đảo, dối trá.
3.Mối quan hệ giữa buôn lậu và gian lận thương mại
Gian lận thương mại dù không phải là một tội danh trong luật hình sự, nhưng
các dấu hiệu đặc trưng của nó lại trùng hợp với tội buôn lậu và buôn lậu cũng
bao gồm gian lận thương mại.
Hội nghị Quốc tế lần thứ V về chống gian lận thương mại của tổ chức Hải
Quan thế giới đã xếp buôn lậu vào trong các hình thức gian lận thương mại,
nhưng coi đó là loại hình gian lận thương mại nguy hiểm, đặc biệt.
Công ước quốc té Nairobi cũng đã đưa ra khái niệm buôn lậu và gian lận
thương mại nhằm che dấu sự kiểm tra, kiểm soát của Hải Quan bằng mọi thủ
đoạn, mọi phương tiện trong việc đưa hàng hoá lén lút biên giới.
Trong bộ luật hình sự của nước ta đã ghi nhận tội buôn lậu "buôn bán tái
phép, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới" còn trong công ước quốc
tế xử lý 16 loại gian lận thương mại có "Buôn bán hàng cấm qua biên giới
hoặc ra khỏi sự kiểm soát của Hải quan", "khai báo chủng loại hàng hoá",
"khai tăng giảm giá trị hàng hoá". Đây là những hành vi buôn bán gian lận trái
pháp luật mang tính chất giống như buôn lậu "Buôn lậu" từ trước đến nay
được nhiều người biết đến hơn là 'gian lận thương mại". Gian lận thương mại
là thuật ngữ mới xuất hiện, bao gồm nhiều hành vi gian lận, trái pháp luật,
hơn buôn lậu hay nói cách khác nội hàm của nó rộng hơn nội hoàm của buôn
lậu. Điều này là do ngày càng có nhiều hiện tượng mới, tiêu cực xảy ra trong
xã hội. Vì vậy hai thuật ngữ này thường đi kèm với nhau "Buôn lậu và gian
lận thương mại".
II. THỰC TRẠNG BUÔN LẬU VÀ GIAN LẬN THƯƠNG MẠI Ở THÀNH
PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY.
1. Tình hình buôn lậu, gian lận thương mại
Tình hình buôn lậu, gian lận thương mại trên địa bàn Thủ Đô tuy không ồ ạt
trắng trợn như trước, nhưng vẫn diễn biến phức tạp trên tất cả các tuyến và
các địa bàn trọng điểm, phương thức thủ đoạn của các đối tượng luôn thay đổi
ngày càng tinh vi, đáng hcú ý, một số đầu nậu cấu kết thông đồng từ phía
nước ngoài, rồi móc nối với các đối tượng trong nước để nhập lậu một số mặt
hàng có lợi nhuận cao như ô tô, điện thoại di động, rượu, thuốc lá, vải ngoại
với số lượng lớn gây rối loạn sản xuất trong nước, và lũng đoạn thị trường.
Trên tuyến bưu điện nổi lên việc lợi dụng gửi bưu phẩm, bưu điện qua đường
hàng không vào trong nước đường hàng khong vào nước không ghi rõ tên và
địa chỉ người gửi để gửi hàng cấm như thuốc kích dục, thuốc không nhãn
mác, tài liệu có nội dung như phản động, vật phẩm có nội dung đồ truỵ. Lợi
dụng quy chế hàng chuyển phát nhanh để trung chuyển hàng lậu từ Hà Nội đi
TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng… nhất là các mặt hàng vải ngoại, đồ điện tử.
- Trên tuyến hàng không xuất hiện thủ đoạn chuyển khẩu động vật hoang dã
(gần 10 nghìn con kỳ đa, tê tê, rùa…) từ Thái Lan, Ma lai xi a, Xin ga po vào
Việt Nam, ngoài ra việc chuyển lậu ngoại tệ và một số mặt hàng có thuế suất
cao, được tiêu thụ nhiều như điện thoại di động, phụ tùng xe hái bánh gắn
máy, vải may mặc linh kiện điện tử, vi tính, thiết bị vệ sinh… vẫn có xu
hướng gia tăng.
Trên tuyến đường bộ, hàng hoá được tập kết tại tỉnh giáp ranh với Hà Nội sử
dụng nhiều loại phương tiện trung chuyển, đưa hàng đến tận người bán lẻ, có
vụ Công an kinh tế Đông Anh đã phát hiện cả xe vải lậu 16,5 tấn vải các loại
nguyên đai kiện vận chuyển thẳng từ biên giới về Hà Nội. Đáng chú ý tình
trạng thương binh sử dụng xe ba bánh tự gióng công khai vận chuyển hàng
lậu từ các vùng giáp ranh vào Hà Nội đến tận từng cửa hàng với số lượng
hàng 40 - 50 tấn/ngày, chỉ riêng một vụ triệt phá tụ điểm tiêu thụ hàng lậu tại
khu vực ga Long Biên, Công an Hà Nội đã thu giữ 265 kiện hàng lậu các loại
cho thấy tính phức tạp của các đối tượng này.
Tuyến đường sông cũng gia tăng việc vận chuyển hàng lậu khi tuyến đường
bộ bị kiểm tra gắt gao, tuyến đường sắt Đồng Đăng - Hà Nội buôn lậu có
giảm so với năm 2002 song vẫn là tuyến phức tạp.
Buôn bán hàng nhập lậu, hàng cấm trên địa bàn mặc dù không còn bày bán
công khai, giá tăng do lượng về ít song vẫn sẵn sàng, đáp ứng theo yêu cầu
của khách như điện thoại di động, điều hoà nhiệt độ, quần áo, giày dép, vải,
rượu ngoại, đồ điện gia dụng. Đáng chú ý tình trạng sử dụng hoá đơn quay
vòng đã và đang trở thành phương thức phổ biến trong việc vận chuyển hàng
lậu từ biên giới vào và qua Hà Nội song vẫn chưa có biện pháp để xử lý.
Tình hình sản xuất và buôn bán hàng giả đã xuất hiện nhiều phương thức thủ
đoạn làm giả nhãn hiệu, giả xuất xứ các hàng hoá nước ngoài và hàng hoá
trong nước, chủ yếu từ Trung Quốc nhập khẩo vào Việt Nam, làm hàng gải từ
Việt Nam xuất ra nước ngoài. Đáng chú ý tình trạng sản xuất hàng hoá có
chất lượng thấp hơn công bố khá phổ biến trog sản xuất nước giải khát đógn
chai, dây điện, đồ điện gia dụng, phân bón, thức ăn gia súc, sắt thép. Việc
nhập lậu và lưu hành tiền giả có mệnh giá lớn loại 100 ngìn đ và 50 nghìn đ
có kỹ thuật tinh xảo, khó phát hiện, gây tâm lý lo ngại cho người kinh doanh
và người tiêu dùng.
Hàng thực phẩm tươi sống , hoa quả trong nước và nhập khẩu sử dụng chất
bảo quản, thuốc bảo vệ thực vật không được phép, quá giới hạn cho phép
không bảo đảm ATVSTP vẫn diễn biến phức tạp, khó kiểm soát 2003 là năm
có một số mặthàng nhạy cảm có biến động giá như giá xăng dầu vào đầu năm,
biến động giá sắt thép, phân bón, giá bất động sản và đặc biệt biến động giá
thuốc chữa bệnh, nhất là nguyên liệu thuốc và thuốc nhập khẩu, cũng như giá
vàng, đô la Mỹ. Lợi dụng việc tăng giá này không ít doanh nghiệp găm hàng
tăng giá gây biến động trên thị trường.
Việc đăng ký kinh doanh khá thông thoáng vì thủ tục đơn giản. Tuy nhiên
trong sáu tháng cuối năm số hộ kinh doanh thông báo nghỉ kinh doanh đăng
- ký kinh doanh với tên mới trên địa chỉ cũ nhằm đối phó với việc tăng thuế và
trốn thuế gia tăng khá nhanh với số lượng lớn.
2. Chống buôn lậu, gian lận thương mại
Để đấu tranh chống buôn lậu và gian lận thương mại chi cục QLTTTP Hà
Nội - Phòng 127 đã bám sát tình hình và triển khai nhiều kế hoạch đấu tranh
với các đối tượng tập trung vào từng chuyên đề đối với các mặt hàng như vải.
thuốc lá, xăng dầu, sắt thép, điện thoại di động, thực phẩm tươi sống và rau
quả nhập khẩu. Bằng các biện pháp cụ thể như sau:
- Tổ chức, quán triệt các chỉ thị nghị quyết của Đảng, Nhà nước và của ngành
về tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại
- Xây dựng phương án đấu tranh một cách toàn diện, chú trọng địa bàn trọng
điểm, đối tượng buôn lậu trọng điểm, mặt hàng trọng điểm hoặc mặt hàng
nhạt cảm .
- Thành lập ban chỉ đạo chống buôn lậu, gian lận thương mại, tham nhũng của
Cục. Xác định lấy lực lượng điều tra chống buôn lậu làm lực lượng nòng cốt
trong công tác đấu tranh .
- Xây dựng quy chế phối kết hợp công tác giữa Cục Hải quan thành phố Hà
Nội với các đơn vị chức năng thuộc các ngành khác như: Công an, quản lý thị
trường, Cục Thuế, Kho bạc, Cơ quan văn hoá, Viện Kiểm sát, Kiểm lâm…
Tham gia Ban chỉ đạo 127 của thành phố.
- Xác định rõ các phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng buôn
lậu, gian lận thương mại . Rà soát các văn bản, quy định, qui chế, qui trình
nghiệp vụ để khắc phục những vấn đề sở hở trong qui chế chính sách dẫn đến
lợi dụng sót lọt, gây thất thu thuế xuất nhập khẩu.
- Nâng cao hiệu quả công tác điều tra bí mật, xây dựng mạng lưới cơ sở bí
mật. Quán triệt nhiệm vụ chống buôn lậu, gian lận thương mại là nhiệm vụ
trọng tâm của tất cả các đơn vị kiểm tra, giám sát làm thủ tục xuất nhập khẩu,
xuất nhập cảnh trong đó, lực lượng điều tra chống buôn lậu là lực lượng chủ
lực chuyên sâu. Chú trọng khâu tổ chức và con người điều chỉnh bố trí qua
thực tế hoạt động cho phù hợp với yêu cầu từng thời gian. Tăng cường công
tác thanh tra, kiểm tra, phúc tập hồ sơ .
- Tăng cường thêm các phương tiện, thiết bị kỹ thuật cho công tác kiểm tra,
kiểm soát, phát hiện hàng cấm, hàng lậu.
- Phân luồng làm thủ tục hải quan đối với hành khách xuất nhập cảnh theo 3
dạng: “ luồng xanh”, “ luồng vàng”. “luồng đỏ” để sàng lọc, lựa chọn đối
tượng kiểm tra có trọng tâm.
- Thực hiện đúng các quy định về hình thức kiểm tra, tỉ lệ kiểm tra trên cơ sở
nắm bắt các thông tin liên quan đến hoạt động của các doanh nghiệp. Lập
danh bạ các doanh nghiệp thuộc địa bàn quản lý giúp cho việc ra các quyết
định kiểm tra được chính xác vừa nâng cao hiệu quả giám sát quản lý vừa tạo
điều kiện thông quan hàng hoá nhanh chóng, thuận lợi.
- Phối hợp chặt chẽ giữa Đội Kiểm soát với Phòng Trị giá tính thuế , Phòng
Kiểm tra sau thông quan phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý kịp thời những
- trường hợp gian lận qua giá, chống thất thu. Đi sâu vào các biện pháp nghiệp
vụ kiểm tra sau thông quan.
- Cải cách thủ tục hành chính, cải tiến các quy trình, thủ tục hải quan tại các
cửa khẩu, đơn giản hoá qui trình thủ tục theo hướng “một cửa” tạo điều kiện
thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh nhưng vẫn đảm bảo
quản lý chặt chẽ, thủ tục nhanh chóng, văn minh phù hợp với thông lệ quốc
tế.
- Làm rõ trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp trước pháp luật trong việc
khai báo, cải tiến chế độ thông tin, phản ánh tình hình nhanh chóng. Rút kinh
nghiệm kịp thời qua mỗi vụ việc giúp cho công tác tham mưu, chỉ đạo kiểm
tra sâu sát có hiệu quả.
- Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật Hải quan đảm bảo đúng
người, đúng tội.
- Xây dựng qui chế trích thưởng kịp thời có tác dụng động viên, khích lệ tốt.
* Một số kết quả cụ thể trong công tác phòng chống buôn lậu và gian lận
thương mại mà thành phố Hà Nội đạt được:
Năm 2003, Toàn chi cục đã thực nhiệm vụ kiểm tra và xử lý các hành
vi vi phạm luật kinh doanh thương mại và dịch vụ, cụ thể kiểm tra 3.537 vụ,
tổng số tiền thu nộp ngân sách gần 13 tỷ đồng, đạt 118%. Cục Hải quan
thành phố Hà Nội đã phát hiện lập biên bản 238 vụ với trị giá tang vật ước
tính 50 tỷ đồng, đã xử lý vi phạm 195 vụ, phạt tiền 157 vụ với số tiền 325
triệu đồng, tịch thu tang vật 26 vụ .
Năm 2004, Tổng số các vụ vi phạm toàn Cục phát hiện là 431 vụ (trong
năm 2003 là 238 vụ) với mức độ 75% là vi phạm thủ tục hải quan. Trị giá
hàng vi phạm ước tính : 04 tỷ đồng Việt nam. Đã ra quyết định xử phạt 308
vụ, thu nộp ngân sách do vi phạm hành chính là 451.635.000 đ.
3. Nguyên nhân
Có rất nhiều nguyên nhân làm phát sinh, phát triển buôn lậu gian lận
thương mại nhưng nguyên nhân chủ yếu vẫn là do động cơ hám lợi thúc đẩy.
Một số nhà kinh doanh thuộc mọi thành phần kinh tế, dù ở mức độ khác nhau
cũng tìm đủ mọi cách luồn lách để thắng trong cuộc chạy đua "một vốn bốn
lời". Do chạy theo lối sống giàu sang và quá sủng bái đồng tiền nhưng lại
không đủ khả năng làm giàu hợp pháp mà gian thương đã kinh doanh một
cách hợp pháp để kiếm lời nhanh và rõ ràng. Lợi ích cá nhân của họ đặt lên
quá cao mà không nghĩ đến lợi ích tập thể, lợi ích quốc gia mà trong đó họ có
phần.
Bên cạnh đó, công tác chống buôn lậu và gian lận thương mại cũng
còn nhiều hạn chế. Ví dụ như: Các văn bản xử lý của Chính phủ đưa xuống
chưa kịp thời, rõ ràng một số cán bộ Hải quan, cảnh sát…tiếp tay, bao che
cho tệ nạn buôn lậu gian lận thương mại. Những chính sách thuế khoá cũng
như pháp luật kinh doanh của Việt Nam còn nhiều khe hở. Nhiều ngành
nhiều cấp chưa thực sự quan tâm đến vấn đề chống buon lậu, gian lận thương
mại nên sự phối hợp còn thiếu chặt chẽ.
- 4. Hậu quả
Buôn lậu và gian lận thương mại gây nhiều tác hại như: thất thu ngân sách
kinh tế đất nước bị lũng đoạn, giảm sức cạnh tranh, chủ quyền an ninh bị đe
doạ, tài nguyên, nguồn lực bị hoang phí, văn hoá đạo đức bị xuống cấp…
III. CÁC BIỆN PHÁP NGĂN CHẶN BUÔN LẬU VÀ GIAN LẬN
THƯƠNG MẠI Ở THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Đứng trước tình hình buôn lậu diễn ra một cách trầm trọng như hiện nay ở Hà
Nội . Chúng ta phải có một số biện pháp để ngăn chặn như sau:
- Các cấp Uỷ Đảng và chính quyền Hà Nội cần phát huy hơn nữa ý thức trách
nhiệm trong tổ chức chỉ đạo chống buôn lậu, gian lận thương mại. Chỉ đạo
các lực lượng chức năng cơ quan, đơn vị áp dụng đồng bộ các giải pháp thực
hiện tốt hơn nữa dưới sự chỉ đạo của chính phủ.
- Các bộ ngành cần làm tốt công tác điều tra phát hiện xử lý cho được những
đối tượng cầm đầu các đường dây buôn lậu, gian lận thương mại. Và phải tổ
chức rút kinh nghiệm thực hiện các phương án kiểm tra, kiểm soát một số
mặt hàng liên tục, làm tốt hơn các giải pháp đề ra. Nghiêm khắc kỷ luật, loạị
trừ những thành phần xấu trong bộ máy Hải quan, kiểm soát, quản lý việc
chống buôn lậu gian lận thương mại. Vì đã tiếp tay, bao che cho những hoạt
động này.
- Mỗi chúng ta là một công dân cần phải biết chống buôn lậu và gian lận
thương mại. Không tham gia hoặc tiếp tay cho buôn lậu. Biết vận động quần
chúng và chú trọng đổi mới hình thức tuyên truyền vận động cho phù hợp với
nhiều đối tượng khác nhau. Có ý thức không tiếp tay, tham gia buôn lậu gian
lận thương mại và chống buôn lậu thương mại.
C - KẾT LUẬN
Hải quan Thủ đô kết hợp với Công an Quản lý thị trường, Cục thuế, Kho bạc,
Cơ quan văn hoá, Viện kiểm soát, kiểm lâm… tham gia Ban chỉ đạo 127 của
Thành phố đã có những thành tích trong công tác đấu tranh chống buôn lậu và
gian lận thương mại. Đóng góp vào công cuộc đổi mới của thủ đô, giữ vững
an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động kinh tế
đối ngoại, du lịch trên thành phố và các vùng lân cận.
Bên cạnh đó, để làm tốt nhiệm vụ trong giai đoạn tới, thành phố Hà Nội cần
phải nỗ lực, phấn đấu nhiều hơn nữa, phát huy nội lực khắc phục khó khăn,
sửa chữa thiếu sót tồn tại trong công cuộc chống buôn lậu và gian lận thương
mại để xứng đáng với vị trí và vai trò của mình.
LỜI CAM KẾT
- Em xin cam đoan nội dung của bài Tiểu luận là do em tự tổng hợp thông tin
của báo, đài và dùng khả năng phân tích của mình để viết ra. Chứ không phải
đi sao chép hay lấy bài của người khác.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Thời báo Kinh tế
2. Tạp chí thông tin và lý luận
3. Báo Thương mại số 4, 5, 6, 7 năm 2004
4. Tạp chí thông tin tài chính
5. Từ điển tiếng việt
6. Luật Thương mại Việt Nam
nguon tai.lieu . vn