Xem mẫu
- Mẫu BTL/ Tiểu luận
TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐỒNG THÁP
KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC – MẦM NON
TÊN ĐỀ TÀI:
Sáng tác thiếu nhi của Tô Hoài
và tính cách Dế Mèn qua truyện Dế Mèn phiêu lưu ký
Chữ ký của học viên HỌC VIÊN: Huỳnh Thị Ngọc Huyền
(ký và ghi rõ họ tên) MÃ HV: 4620470018
LỚP: SPMN L320A
- ĐỒNG THÁP, NĂM 2022
ĐÁNH GIÁ CỦA GIẢNG VIÊN
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………
Giảng viên chấm 2 Đồng Tháp, ngày ……tháng …..năm 2022
(ký và ghi rõ họ tên) Giảng viên chấm 1
(ký và ghi rõ họ tên)
- LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành tiểu luận này em xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy Nguyễn Trọng Hiếu, đã
tận tình hướng dẫn trong quá trình viết tiểu luận, với vốn kiến thức em đã học và nghiên cứu
làm bài, nó không chỉ là nền tảng cho khóa luận sau này mà còn là hành trang quý báu để em
bước vào đời một cách vững chắc và tự tin
Do trình độ lý luận cũng như hiểu biết còn hạn chế, nên bài tiểu luận không thể tránh khỏi
những thiế sót. Em rất mong nhận được ý kiến đóng góp của thầy để em được thêm kinh
nghiệm, để hoàn thành tốt hơn cho những bài tiểu luận sắp tới
Sau cùng em kính chúc thầy thật nhiều sức khỏe, thành công trong sự nghiệp cao quý để tiếp tục
thực hiện sứ mệnh là truyền đạt kiến thức cho thế hệ mai sau.
Em xin chân thành cảm ơn!
- I/ PHẦN MỞ ĐẦU
1. Đôi nét về tác giả Tô Hoài
Tô Hoài tên thật là Nguyễn Sen sinh ngày 07 – 9 1920 tại làng Nghĩa Đô, phủ Hoài Đức
tỉnh Hà Đông (nay là phường Nghĩa Đô quận Cầu Giấy Hà Nội) trong một gia đình thợ thủ
công. Ông còn có nhiều bút danh khác như: Mai Trung, Duy Phương, Mắt Biển, Hồng Hoa, Vũ
Đột Kích,…
Quê quán : xã Kim An huyện Thanh Oai tỉnh Hà Tây.
Tuổi thanh niên, Tô Hoài phải trải qua nhiều nghề khác nhau để kiếm sống như : dạy học tư, bán
hàng, làm kế toán cho hiệu buôn, … Năm 1938, ông chịu ảnh hưởng của Mặt trận Bình dân
và tham gia hoạt động trong tổ chức Hội ái hữu thợ dệt và Thanh niên dân chủ Hà Nội.
Năm 1943, Tô Hoài gia nhập Hội văn hóa cứu quốc và bắt đầu viết bài cho báo Cứu
quốc và Cờ giải phóng.
Sau Cách mạng tháng Tám, Tô Hoài làm Chủ nhiệm báo “Cứu quốc”. Ông là một trong số
những nhà văn đầu tiên Nam tiến và tham dự một số chiến dịch ở mặt trận phía Nam (Nha
Trang, Tây Nguyên…). Năm 1946, ông được kết nạp vào Đảng.
- Năm 1950, ông về công tác tại Hội Văn nghệ Việt Nam. Từ năm 1957 đến năm 1980, Tô
Hoài đã kinh qua nhiều chức vụ khác nhau trong Hội Nhà văn như : Uûy viên Đảng Đoàn, Phó
Tổng thư kí, Chủ tịch Hội Văn nghệ Hà Nội, Giám đốc Nhà xuất bản Thiếu nhi.
Đến với con đường nghệ thuật từ cuối những năm ba mươi cho đến nay, Tô Hoài đã sáng tác
được một số lượng tác phẩm đồ sộ (hơn một trăm năm mươi đầu sách) ở nhiều thể loại khác
nhau như : tiểu thuyết, truyện ngắn, kí, tiểu luận và kinh nghiệm sáng tác. Với những đóng
góp to lớn cho nền văn học nước nhà, vào năm 1996 ông được nhà nước tặng giải thưởng Hồ
Chí Minh.
2. Văn học thiếu nhi
Văn học thiếu nhi có nhiệm vụ chính yếu, đó là giáo dục trẻ em trở thành người tổt. Văn
học thiểu nhi phải tâi đạo. Nhưng tuyệt nhiên ớ đây không phải là nhũng lời giáo huấn giá
lạnh, khô khan, hoặc, ngược lại, đây cũng không phải là những chuyện bạo lực, giật gân để
làm cho thiếu nhi bị thu hút. Văn học thiếu nhi được gọi là hay, là tốt, thường có bên trong
một sức mạnh. Đó là sức mạnh của cái đẹp, sức mạnh của văn chương nghệ thuật. Sức
mạnh đó sẽ đánh thức trong các em tình cảm và ý nghĩ tốt đẹp, làm cho các em biết tôn trọng,
yêu thương, thấy những nghĩa vụ cần làm, sống có tinh thần nhân ái, biết sống một cách tốt
đẹp. Đã có nhiều thông tin trong và ngoài nước nói về tác dụng cực kì to lớn của sách tốt,
sách hay đối với thiếu nhi.
Kinh nghiệm trong và ngoài nước cho thấy đề tài viết cho thiểu nhi rất rộng mở. Từ
những chuyện người thực việc thực, những chuyện của đời thường cho đến chuyện cổ tích,
thần thoại, truyện khoa học viễn tưởng, những truyện có đủ mọi phép thần thông biến hóa
đều có thể đến với các lứa tuồi thiếu nhi. Trẻ em thích những truyện có nhiều tưởng tượng,
dí dòm, tươi vui. Nhưng trong mọi sáng tác được gọi là hay cho thiếu nhi đều phải mang vẻ
đẹp của một sáng tác văn học chân chính. Ở đó câu chuyện thường có tính điển hình, đúng
đối tượng. Ở đó mọi tình tiểt xảy ra đều gắn bó theo qui luật cuộc sổng và tình cảm của con
người. Đặc biệt nhất ở đây mọi hình tượng hiện lên sinh động chân thật như hơi thở có nhịp
đập, có máu thịt. Đó là tính chân thật hiếu theo nghĩa rộng. Ở đây mọi tưởng tượng hòa hợp
với cái có thật, hiện lên như “thật”, trong lúc ở những sáng tác dở, lăm lúc cái thật lại hiện lên
cái giả tạo. Văn học thiểu nhi rất kị cái giả tạo, vì nó sẽ làm trẻ em hiểu sai bản chất sự
sống.
Văn học thiểu nhi không chỉ có vị trí quan trọng trong nền văn học dân tộc mà còn có vai trò
đặc biệt quan trọng trong đời sống trẻ thơ. Nhiều nghiên cứu cho thấy văn học thiếu nhi đã
góp phần không nhỏ vào việc rèn luyện tư duy; kích thích khả năng tưởng tượng và sáng tạo
của trẻ, cung cap cho các em những trải nghiệm cuộc sống. Văn học thiếu nhi quan trọng với
trẻ em ngay cả trước và sau khi đến trường. Đối với lứa tuổi mầm non và tiểu học, văn học
thiếu nhi còn giúp cho các em học đọc, học viết. Thông qua các tác phẩm văn học, các em
- không nhũng tích lũy được vốn từ phong phú, hiểu được nghĩa của từ ngữ nghệ thuật mà còn
biết nâng cao khả năng biểu đạt trong lời nói. Văn học thiếu nhi cũng giúp cho trẻ em học
cách giao tiếp, thấy được nhũng niềm vui, nỗi bất hạnh của con người trong cuộc đời đê biết
cảm thông và chia sẻ.
II/ PHẦN NỘI DUNG
1. Văn học thiếu nhi Việt Nam
Lã Thị Bắc Lí trong "Nhận diện Văn học thiếu nhi Việt Nam từ thời kì đoi mới ” đã trình
bày một cách khái quát sự vận động và những thành tựu nổi bật của văn học cho trè em ở
Việt Nam từ năm 1986 đến nay. Tác giả đã khẳng định: “Văn học thiếu nhi Việt Nam từ thời
kì đôi mới và hội nhập quốc tế đã phát triển khá phong phú, đa dạng trong cách khai thác đề
tài, chủ đề, mở ra khả nảng bao quát những bức tranh sinh động về đời sống trẻ em. Không
chỉ ỉà tiếp cận trẻ em ở phương diện ”con ngoan, trò giởi ” kiểu truyền thống mà tiếp cận,
khám phá trẻ thơ như những sô phận, những nhân cách được tác động từ nhiều hưởng, nhiêu
chiều... ”Sự gay gắt của những chuyến biển kinh tể, xã hội đã ảnh hưởng sâu sắc tới văn
học, đặc biệt ỉà vãn học thiêu nhi...ảnh hưởng trực tiêp tới đời sông tâm hon và sự phát triển
nhân cách của trẻ thơ... ”.[32,tr.l0]
- 2. Sáng tác thiếu nhi của Tô Hoài
Trong các tác phẩm của Tô Hoài có một mảng văn học đặc biệt dành cho tuổi thơ. Với
những sáng tác ở mảng văn học này, ông được coi là người có công đặt viên gạch đầu tiên
dựng nên ngôi nhà văn học thiếu nhi Việt Nam hiện đại. Ông đến với thiếu nhi với những
trang viết đầu tiên của mình. Với thiếu nhi ông như người bạn lớn tuổi nhưng vô cùng vui
tính, thú vị và mang đến cho các em những câu chuyện kì thú, lôi cuốn, rất phù hợp với lứa
tuổi trẻ thơ. Trong những sáng tác của ông chứa đựng những tảng, khát vọng về lối sống cao
đẹp, về lòng yêu cuộc sống và động vật, thực vật bao la, tình yêu thương những người nghèo
khổ, bất hạnh, sự cám phục những tấm gương anh hùng trong chiến đấu. Từ trang văn đầu
tiên đến những tác phẩm gần đây nhất, Tô Hoài vần thể hiện một tâm hồn tươi trẻ, ân cần và
cảm thông. Ông viết cho thiếu nhi với tất cả ý thức trách nhiệm, niềm say mê và tâm huyết
của mình. Ông luôn xem vân học thiếu nhi là công cụ có tác dụng giáo dục trực tiếp và sâu
sắc đối với các em.
2.1. Sáng tác thiếu nhi của Tô Hoài trước cách mạng tháng Tám
Trong cuộc sống tù túng , ngột ngạt nhu không thoát ra được của xã hội Việt Nam trước
năm 1945, Tô Hoài đã mượn hình thức sáng tác của đồng thoại để tránh sự kiểm duyệt gắt
gao của thực dân Pháp và phát xít Nhật, có thể nói những tác phẩm viết về loài vật của ông
có một ý nghĩa rất đặc biệt quan trọng vì, Truyện loài vật của ông “ xét đến cùng vẫn là hình
ảnh phản chiếu thế giới loài người, hay nói cụ thể hơn, thế giới những nông dân nghèo và
những thợ dệt làng. Nghĩa động là đang trên đà sa sút, bần cùng hóa dưới chế độ thực dân
Pháp ( Nguyễn Đăng Mạnh) . Qua những tác phẩm này ông đã thể hiện rất rõ tâm hồn, lý
tưởng của một người thanh niên, khao khát tự do mong muốn lật đổ ách áp bức bốc lột để
giành độc lập dân tộc. Các tác phẩm này đã miêu tả những tâm lý của người đời nói chung ,
và thanh thiếu nhi nói riêng . Các em có thể nhìn vào đó và rồi nhìn lại chính mình, từ những
hành vi sai lầm của người khác mà điều chỉnh hành vi của mình . Niềm say mê lý tưởng, khác
vọng sống, khát vọng tự do của các nhân vật, được lồng trong một chất thơ bay bổng kì diệu
của thể loại truyện đồng thoại, càng thêm cuống hút người đọc.
Những năm trước Cách mạng tháng Tám, nội dung thơ của Tô Hoài thể hiện rõ tâm hồn, lý
tưởng của những người thanh niên khao khát tự do, mong muốn lật đổ áp bức, giành độc lập
dân tộc. Thể loại được ông viết nhiều ở thời kỳ này là thể loại truyện đồng thoại, tiêu biểu
là tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu ký” được ông viết trong những năm thời kì đen tối nhất của
xã hội Việt Nam.
- * Những truyện đồng thoại tiêu biểu của Tô Hoài của thời lỳ này là:
Võ sĩ Bọ Ngựa, Đám cưới Chuột, Dê và Lợn, Ba anh em, Đôi chim Gi đá, Mèo già hóa cáo, Dế
Mèn phiêu lưu ký....
Có thể nói những sáng tác đầu tay của ông, nhữ truyện đồng thoại về loài vật, là mối quan
tâm lớn nhất của bạn đọc. Ông Vũ Ngọc Phan trong cuốn Nhà văn hiện đại có nhận xét
+ “ O chuột” là tập truyện ngắn đầu tay của Tô Hoài và cũng là một tác phẩm tiêu biểu cho lối
văn dặc biệt của ông, một lối văn dí dỏm, tinh quái đầy những phong vị màu sắc thôn quê...
Truyện loài vật của Tô Hoài, là truyện tâm tình loài vật, những loài vật thấp hơn loài người ...
Những truyện loài vật của Tô Hoài thường phản chiếu những cảnh sống dân nghèo thôn quê...
Những tâm hồn giản dị ấy cả tâm hồn vật lẫn tâm hồn người . Tô Hoài đã mượn để diễn tã
những nổi thương tâm của những ngày ngây dại và nghèo nàn, nên tập O chuột này nên ta đọc
theo con mắt riêng không nên phân biệt người và vật và ở đó vật cũng là người , và nếu có
người thì người cũng như vật...”
+ Dế Mèn phiêu lưu ký, thiên đường đồng thoại xuất sắc nhất của Tô Hoài , các em được tiếp
xúc với thế giới côn trùng phong phú và đa dạng. Thế giới chính đó là một xã hội thu nhỏ, có
cả người xấu, người tốt, và điề quang trọng là câu chuyện, tác giải đã bày tỏ được lòng tin
vào diều kiện và cuộc sống hòa bình , thân ái, nêu cao lý tưởng, “ muôn loài cùng nhau kết làm
anh em”, Tác phẩm đã khẳn định tiếng nói đặc sắc cũng như vị trí học đọc dáo của Tô Hoài
trong văn học Việt nam nói chung, văn học thiến nhi nói riêng.
2.1. Sáng tác thiếu nhi của Tô Hoài trước cách mạng tháng Tám
- Cách mạng tháng tám thành công với sự ra đời của Nhà Nước Việt nam đã dẫn tới những
thay đổi trong xã hội và mỗi số phận con người. Tô Hoài có những nhận thức tình cảm mới
mẻ trong sáng tạo nghệ thuật. Nếu như trước Cách mạng ông tiếp cận thực hiện với những
cuộc đời bé nhỏ, thì ở giai đoạn này ngòi bút của ông mang một sinh khí mới . Nhìn đời bằng
câp mắt xanh non, nhà văn đã xây dựng lên câu chuyện mới mẻ và có sức hấp dẫn đối với bạ
dọc trẻ thơ.
Trước hết về mảng truyện đồng thoại, kể từ sau Dế Mèn phiêu lưu ký và những đồng
thoại khá thành công ở giai đoạn trước , sau Cách mạng. Tô hoài vẫn kiên trì mở rộng thêm đề
tài này
Với những truyện đồng thoại tiêu biểu như:
+ Chim Chích lạc rừng, Đàn Chim gáy , Con Mèo lười, Cá đi ăn thề, Chú Bồ Nông ở SaMác
Can
Đã bộc lộ cách nhìn ngỡ ngàn trước cuộc sống đổi thay ở miền bắc xã hội chủ nghĩa và
niềm tự hào gắng với non sông, dất nước của tác giải. Nhận xét về những truyện đồng thoại
của Tô Hoài thời kỳ này , Giáo sư Phan Cự Đệ đã viết trong cuốn Nhà văn Việt Nam (1945
1975)
Tô Hoài rất thành côn trong hình thức đồng thoại …Ở đây các con vật được nhân cách
hóa …Tô Hoài đã pha trộn cách nhìn của con người với cách nhìn của vật, hai cac1c1 nhìn hỗ
trơ cho nhau một cách nhuần nhị, tinh tế tạo nên không khí đầy chất thơ , nữa hư , nữa thực
rật thú vị với các em… Trong các truyện đồng thoại ( Con Mèo rừng, Cá đi ăn thề, Chim lạc
rừng) Tô hoài đã phát huy nhân tô tưởng tượng, phong phú nhật trong tư duy các em nhỏ,
truyện đồng thoại của Tô Hoài cũng là sự kết hợp giữa khả năng quan sát loài vật rất tinh tế
với một bút pháp giàu chất trữ tình và chất thơ. Thiên nhiên ở đây . Giàu màu sắc tực rỡ, âm
thanh náo nức và luôn chuyển động rộn ràng tươi vui đúng như thị hiếu hàng ngày tuổi thơ”
+ Truyện Chú Bồ nông ở SaMác –Can đã thể hiện niềm tự hào của tác giải vể dật nước Việt
Nam anh hùng. Trong chuyến đi thăm thanh phố Udơbêkixtan, tác gỉa đã tưởng tượng ra một
câu chuyện được gặp gỡ và trò chuyện cùng một chú Bồ Nông vẫn bay về phương nam để
tránh rét, theo lời kể của bồ nông hti2 chú đã bay về tới Viêt Nam và “ bay đi đâu cũng thấy
người ta nói một
câu Mĩ thua Việt
nam rồi”
- + Truyện đàn Chim gáy và Chim chích lạc rừng lại thể
hiện về niềm vui cuộc sống mới đang từng ngày ,
từng giờ diễn ra trên miền Bắc Xã Hội Chủ Nghĩa.
Bình thường, Chim gáy chỉ bay về cánh đồng theo
mùa gặt: một năm hai vụ lúa “ tháng năm Chim gáy đi
ăn đôi, thanh mười Chim gáy cề theo đàn” . Nhưng từ
khi miền Bắc bước vào phát triển kinh tế hợp tác hóa
nông nghiệp “ đồng ta cày cấy thêm được nhiều mùa
vụ, con chim cũng đổi tính , nó theo đàng ra ăn quanh
năm”. Hình ảnh “ con chim béo mượt , những con
chim no ấm của mùa gặt hái quanh năm” không chỉ
tượng trung cho cuộc sông tươi đẹp, no đủ, mà còn thể hiện sức mạnh to lớn của con người
đang vươn lên làm chủ thiên nhiên, làm chủ cuộc đời .
Ngoài truyện đồng thoại Tô Hoài còn tâm đắt việc tìm tòi một số truyện cổ tích để viêt
lại kiểu “ Tiểu thuyết hóa truyền thuyết” và Tô Hoài cũng đã thành công trong một số truyện
như là: ( Đảo hoang, chuyện nỏ thần, nhà chử…) . Với những tác phẩm này Tô Hoài cũng đã
mở ra một hướng khai thác mới ở đề tài lịch sử. Hướng khai thác lịch sử ngắn với huyền
thoại, phong tục và văn hóa ( khác với truyện lịch sử của Nguyễn Huy Tưởng, Hà Ân, An
Cương, Nguyễn Đức Hiền trong giai đoạn trước lịch sử gắn với các anh hùng và truyền thống
chống giặc ngoại sâm của dân tộc). Có thể nói dây là một hướng đi cần thiết bổ ích đối với
bạn đọc nhất là bạn đọc ở lứa tuổi thiếu nhi.
Tô Hoài còn có : Truyện Trạng Chuối, Cái
kiện của lão Trê, Gấu ăn Trăng…
Những tác phẩm viết về các anh hùng tuổi
thơ cũng là một đóng góp quang trọng của
Tô Hoài đối với văn học thiếu nhi nước nhà.
Đó là “ Kim Đồng, Vừ a Dính , Tuổi trẻ
Hoàng Văn Thụ…”là những con người cụ
thể đã biết tìm cho mình một lý tưởng sống
- cao đẹp. Đấu tranh chống áp bức, xây dựng một xã hội mới hạnh phúc, không còn người bóc
lột người . Tô Hoài không chỉ ca ngợi trí thông minh, lòng dũng cảm của tuổi thơ Việt Nam,
mà ông còn quan tâm lý giải quá trình đến với cách mạng của các em. Đó là một quá trình tự
giác ngộ vì bị ức hiếp quá nhiều, và được giác ngộ với các chiến sĩ cách mạng hoạt động bí
mật. Mảng truyện này Tô Hoài vừa có giá trị cao nghệ thuật, vừa có ý nghĩ giáo dục trước
mắt cũng như lâu dài đối với các thế hệ trẻ thơ Việt Nam.
Văn học thiếu nhi của Tô Hoài rất phong phú về chủ đề. Ông đã đề cập đến nhiều chi tiết
trong cuộc sống để làm nổi bật tình yêu đối với quê hương. Đây là ưu điểm lớn của nhà văn
Tô Hoài. Xếp các chủ đề trên vào loại truyện quê hương đất nước, vì các sự kiện, nhân vật,
và hành động tác giả đề cập đến đều hướng về mục đích cao đẹp. Đó là khơi dậy cho các em
những hiểu biết về quá khứ, lòng nhân ải ở hiện tại, niềm tin trong tương lai. Giúp các em
hoàn thiện nhân cách, trau dồi tri thức để trở thành người hữu ích trong công cuộc bảo vệ xây
dựng và phát triến đất nước.
3. Tính cách Dế Mèn qua truyện Dế Mèn phiêu lưu ký
Dế Mèn được Tô Hoài viết: “Dế Mèn yêu lao động , thích vui chơi, biết mơ ước, rất gét
đứa làm ác, cho nên khi gặp lí tưởng thì Dế Mèn giác ngộ và có lý tưởng. Đời hoạt động cho
lý tưởng phải trải qua những cảnh ngộ éo le, gian khổ, Dế Mèn và các bạn đã vượt qua và
chiến thắng, vì vậy mới thành ra câu chuyện sóng gió kì thú này”. Đây được xem là một qua
trình thử thách phấn đấu không ngừng mệt mỏi của Dế Mèn.
3.1. Tính cách của Dế Mèn thay đổi qua nhiều chặng đường.
Thuở nhỏ Mèn đã rất chăm chỉ lao động và được mẹ cho ra ở riêng nên có tính cách tự
lập biết làm nhà nhiều ngăn sửa sang nhà cửa khang trang, rất yêu đời sau những ngày làm
việc vất vả biết vui chơi ca hát. Bên canh những ưu điểm thì khi mới lớn Mèn lại có khá
nhiều nhược điểm. Mèn lại nhiễm thói hiếu thắng ngông cuồng, thích gây gỗ, có tính ích kĩ
đến tàn nhẫn (thể hiện qua việc từ chối không giúp Dế Choắt đào hang, bắt nạt chị Cào Cào,
mấy anh Gọng Vó yếu ớt và gây ra cái chết thương tâm cho Dế Choắt). Lần đầu tiên trong
đời, Dế Mèn gây ra tội lỗi lớn. Chỉ vì sự trêu chọc của chú với chị Cốc mà Dế Choắt chết
oan. Những lời nói nói cùng Dế Choắt giành cho Mèn ở đời mà có thói hung hang bậy bạ, có
óc mà không biết nghĩ sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình, đây là bài học đầu đời mà Mèn
không bao giờ quên được.
3.2. Tính cách của Dế Mèn sau khi gặp bác Xiến Tóc
- Bác Xiến Tóc nghiêm khắc cảnh cáo bằng lời và cắt cụt hai sợi râu, Mèn hoàn toàn
tỉnh nghộ và tự xem lại lương tâm mình. Mèn kinh hoàng “ tôi chỉ làm ác mà tôi không biết” “
Cuộc đời đã nữa thời xuân mà chưa làm nổi điều gì gọi là có ích” ,Mèn tự nhận thấy bản than
mình phải thay đổi nề nếp, cách sống, suy nghĩ “ Mới biết đời này hồ ai dễ bắt nạt nổi ai. Ta
đánh kẻ yếu hơn ta thì kẻ khách mạnh hơn ta đánh ta” Mèn tìm cách thoát khỏi bọn trẻ và đi
về nhà. Trên đường về , Mèn đã lập được chiến công mới là bảo vệ cô Nhà Trò yếu đuối
tránh khỏi lũ nhện. Mèn đã nêu cao
một lẽ sống mới “ ở đời thương
nhau thì hơn thù hằn độc ác làm
gì” . Cũng bắt đầu từ đó Mèn luôn
tâm niệm lời mẹ dạy phải rèn cho
được tấm lòng chín chắn để mà
dối nhân xử thế trong những canh
ngộ khác nhau.
3.3. Tính cách của Dế Mèn sau
khi Mèn gặp Trũi
Mèn mơ ước một chuyến đi xa để tìm hiểu mọi vật xung quanh có gì lạ. Sau đó tình
cờ gặp Trũi, mến nhau vì tính cách, tôn trọng nhau nên đã kết nghĩa an hem. Hai anh em
bắt đầu chuyến phiêu lưu khám phá những vùng đất mới lạ. Đây là cuộc hành trình có định
hướng và mục đích đã tạo ra sức mạnh cho Mèn vượt qua bao khó khăn và chiến thắng.
Từ đây Mèn dần hiểu ra một tính cách mới , một
phẩm chất mới cho mình: khao khát hiểu biết, ham
hành động, trọng tình nghĩa. Trong thời gian này Mèn
đã gặp nhiều bạn tốt và khám phá ra ý nghĩa thật của
cuộc đời chính là “Chúng ta cùng nhau đi khắp thế
giới kết nghĩa anh em”. Cuộc phiêu lưu này đã đánh
dấu những giây phút thiêng liêng tình bạn, bằng hết
sức lực để cứu Trũi thoát chết, điều mà trước đây
Mèn không làm với Dế Choắt. Chính cuộc đời này,
chính cuộc hành trình này đã rèn cho Mèn có một tính
cách cao thượng, hành động anh hung, lòng nhân ái.Tính cách của Dế Mèn được thay đổi
và trải qua nhiều cảnh ngộ, va chạm, tiếp xúc với nhiều hạng người. Mèn đã học hỏi
được nhiều điều hay và rút ra kinh nghiệm để hoàn thiện bản than mình thành một người
có ích.
3.4. Tính cách của Mèn được dình hình sau khi trải qua rất nhiều cảnh ngộ và va chạm
tiếp xúc với rất nhiều hạn người khác nhau.
- Trong cuộc đời, Mèn không gặp ít những tình huống éo le.
VD: Một lần đùa ác mà gây ra cái chết thảm thương cho dế Choắt, hai lần bị cầm tù và một
lần bị bác Xiến Tóc trừng phạt, một lần trôi dạt trên sông suýt chết….
Sau mỗi lần vấp ngã Mèn đều dành thơi gain suy ngẫm, tự vấn lại lương tâm mình, Mèn ý
thức sử chủa lỗi lầm nên rất nhanh tiến bộ. Mèn gặp gỡ nhiều người , nhiều tính cách
VD: tính nhút nhác như anh Dế Hai, Dế Choắt, tính cổ hủ lạc hậu như anh Dế Cả, hay khoe
khoan, khoát lác như thầy đồ Cóc, tốt bụng và có lý tưởng như Châu Chấu, Voi…
Mèn đã học hỏi được nhiều điều
hay, và rút kinh nghiệm được
những điều dở ở mỗi người
dể hoàn thiện nhân cách cho
mình.
Câu chuyện “Dế Mèn phiêu
lưu ký” là một lí tưởng rất
đẹp giàu tính nhân văn, tái hiện lại cuộc sống xã hội loài người trước cách mạng. Với
những mảnh đời, với những tâm trạng với những hoài bảo của thanh niên, giàu nhiệt
huyết với đất nước, mơ ước một tương lai gần với lí tưởng cách mạng, đồng thời còn là
một sự dự cảm của nhà văn về một xã hội mới đang đến và nhất định sẽ đến.
Nghệ thuât nhân hóa tài tình, miêu tả phong phú, so sánh đặc sắc. Ngoài vốn từ đa dạng với hệ
thống động từ, tính từ sinh độngcùng với lời kể mộc mạc tự nhiên, như lời ăn tiếng nói hàng
ngày “con nhà võ”, “mưa dầm sùi sụt”… tác giả đã làm nổi bật chân dung cũng như tính cách
Dế Mèn. Bằng nghệ thuật miêu tả tài tình và bút pháp nhân hóa so sánh điêu luyện,qua nhân
vật Dế Mèn nhà văn Tô Hoài đã cho người đọc thấy được chân dung của một cậu thanh niên
khỏe mạnh cường tráng tự tin. Mà còn để lại cho người đọc những bài học sâu sắc trong cuộc
sống: “Sống ở đời Phải biết khiêm nhường, luôn quan tâm giúp đỡ những người xung quanh,
khi mắc lỗi phải biết sửa chữa những lỗi lầm đó. Tô Hoài đã viết những trang viết vô cùng
xúc động thể hiện tình bạn cao quý, thể hiện sự trưởng thành của nhân vật Dế Mèn theo thời
gian từ một cậu nhóc hiếu thắng, luôn cho mình tài giỏi. Dế Mèn đã chính chắn trở thành
người hiệp nghĩa, nhã nhặn và biết hi sinh vì bạn bè.
III/ PHẦN KẾT LUẬN
Văn học thiếu nhi của Tô Hoài rất phong phú về chủ đề. Ông đã đề cập đến nhiều chi tiết trong
cuộc sống để làm nổi bật tình yêu đối với quê hương. Đây là ưu điểm lớn của nhà văn Tô
Hoài. Xếp các chủ đề trên vào loại truyện quê hương đất nước, vì các sự kiện, nhân vật, và
- hành động tác giả đề cập đến đều hướng về mục đích cao đẹp. Đó là khơi dậy cho các em
những hiểu biết về quá khứ, lòng nhân ải ở hiện tại, niềm tin trong tương lai. Giúp các em
hoàn thiện nhân cách, trau dồi tri thức để trở thành người hữu ích trong công cuộc bảo vệ xây
dựng và phát triến đất nước. Bên cạnh đó với tác phẩm tiêu biểu như, Dế Mèn phiêu lưu ký
là một tác phẩm vô cùng quen thuộc với thiếu nhi Việt Nam qua những cuộc phiêu lưu đã
mang tới cho người đọc nhiều bài học sâu sắc về tình bạn về giá trị là trong cuộc đời, nó là
một bài học đường đời đầu tiên thật hấp dẫn và giàu ý nghĩa. Nó sẽ mãi là một cuốn sách hay
và bài học đời hay cho mỗi con người.
VI/ Danh mục tài liệu tham khảo:
1. Lã Thị Bắc Lý ( 2006) Giáo trình Văn học Trẻ Em, NXB Đại Học Sư Phạm
2. Lời nói đầu Dế Mèn Phiêu Lưu Ký, NXB Kim Đồng, in lần 6,197
3. PGS.TS Vân Thanh chủ biên, Văn Học Thiếu Nhi Việt Nam, sách do NXB Đại Học Quốc Gia
Hà Nội, phát hành năm 2019.
MỤC LỤC
I/ PHẦN MỞ ĐẦU
1. Đôi nét về tác giả Tô Hoài
2. Văn học thiếu nhi
II/ PHẦN NỘI DUNG
1. Văn học thiếu nhi Việt Nam
- 2. Sáng tác thiếu nhi của Tô Hoài
2.1. Sáng tác thiếu nhi của Tô Hoài trước cách mạng tháng Tám
2.2. Sáng tác thiếu nhi của Tô Hoài trước cách mạng tháng Tám
3.Tính cách Dế Mèn qua truyện Dế Mèn phiêu lưu ký
3.1. Tính cách của Dế Mèn thay đổi qua nhiều chặng đường.
3.2. Tính cách của Dế Mèn sau khi gặp bác Xiến Tóc
3.3. Tính cách của Dế Mèn sau khi Mèn gặp Trũi
3.4. Tính cách của Mèn được dình hình sau khi trải qua rất nhiều cảnh ngộ và va chạm tiếp xúc
với rất nhiều hạn người khác nhau.
III/ PHẦN KẾT LUẬN
VI/ Danh mục tài liệu tham khảo:
- PHẦN BÀI LÀM
Phần bài làm được trình bày theo 3 phần chính: Mở đầu: khái quát vấn đề lựa chọn; Nội
dung: triển khai nội dung chính; Kết luận: nếu tóm lược lại vấn đề (có thêm phần Tài liệu
tham khảo), chèn thêm hình ảnh.
- Trình bày thống nhất theo hình thức:
+ Đánh máy, trình bày trên trang giấy A4
+ Kiểu chữ: Times New Roman
+ Cỡ chữ (size): 13 (14)
+ Giãn dòng: Multiple 1.2 (1.3)
Dung lượng có từ khoảng 7 10 trang a4
Vào trang hoctructuyen.dthu.edu.vn tìm phần bài tập lớn của khóa học, nộp bài bằng file
như nộp bài kiểm tra. Hạn cuối: 23 giờ, ngày 23/01/2022
Sinh viên chọn 01 trong các bài tập (đề tài) sau, lớp phải tự chia đều tất cả các đề tài
cho các cá nhân, bài làm giống nhau sẽ không đạt yêu cầu:
1. Sáng tác thiếu nhi của Tô Hoài và tính cách Dế Mèn qua truyện Dế Mèn phiêu lưu ký
2. Nhà văn Tô Hoài – Giá trị nội dung và nghệ thuật truyện đồng thoại qua Dế Mèn
phiêu lưu ký
3. Chủ đề tình bạn và nghệ thuật trong thơ của Phạm Hổ
4. Truyện cổ tích mới “Chuyện hoa, chuyện quả” của Phạm Hổ
5. “Bách thú”, “Bách thảo” và nghệ thuật trong thơ của Võ Quảng
6. Vấn đề giáo dục và nghệ thuật thơ của Võ Quảng
7. Truyện đồng thoại của Võ Quảng
8. Trần Đăng Khoa – nhà thơ nông thôn Việt Nam hiện đại
9. Đặc sắc về nội dung và nghệ thuật qua truyện Lá cờ thêu sáu chữ vàng của Nguyễn
Huy Tưởng
10. Đặc sắc trong truyện Đất rừng phương nam của Đoàn Giỏi
nguon tai.lieu . vn
