- Trang Chủ
- Công nghệ - Môi trường
- Tiểu luận môn Kinh tế và quản lý tài nguyên môi trường: Thực trạng ô nhiễm môi trường và hoạt động quản lý của chính quyền quận Ô Môn thành phố Cần Thơ
Xem mẫu
- BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP
TIỂU LUẬN
MÔN KINH TẾ VÀ QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN MÔI TRƯỜNG
THỰC TRẠNG Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
VÀ HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ CỦA CHÍNH QUYỀN
QUẬN Ô MÔN THÀNH PHỐ CẦN THƠ
GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ THU HÀ
HVTH: TRẦN THANH XUÂN
LỚP: QLKT 28A4
- Cần Thơ, ngày 21 tháng 06 năm 2021
- LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành chuyên đề báo cáo môn học Kinh tế và Quản lý tài nguyên môi
trường, trước hết em xin gửi đến quý Thầy, Cô giáo trong khoa Kinh tế và khoa Công
nghệ và Hợp tác quốc tế trường Đại học Lâm Nghiệp lời cảm ơn chân thành.
Đặc biệt, em xin gởi đến Cô Trần Thị Thu Hà, người đã tận tình hướng dẫn, giúp
đỡ em hoàn thành báo cáo nghiên cứu này lời cảm ơn sâu sắc nhất.
Vì kiến thức bản thân còn hạn chế, trong quá trình thực hiện báo cáo nghiên cứu
này em không tránh khỏi những sai sót, kính mong nhận được những ý kiến đóng góp từ
Cô.
Cuối cùng em kính chúc quý Thầy, Cô thật dồi dào sức khỏe, niềm tin để tiếp tục
thực hiện sứ mệnh cao đẹp của mình là truyền đạt kiến thức cho thế hệ mai sau.
Trân trọng!
Cần Thơ, ngày 21 tháng 06 năm 2021
Học viên thực hiện
Trần Thanh Xuân
i
- MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU 2
PHẦN 1: C
Ơ SỞ LÝ LUẬN V
Ề Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
1.1. Khái ni
ệm về môi trường 3
1.2. Vai trò của môi trường 3
1.2.1. Môi trường là nơi chứa đựng các nguồn tài nguyên cần thiết cho đời sống và
sản xuất của con người
…………………………………………………………………. 34
1.2.2. Môi trường là nơi chứa đựng các phế thải do con người tạo ra ………………
45
1.2.3. Chức năng lưu trữ và cung cấp thông tin cho con người……...…………………
5
1.2.4. Bảo vệ con người và sinh vật khỏi những tác động từ bên
ngoài………………..5
1.3. K
hái ni
ệm về ô nhiễm môi trường 5
. Các dạng ô nhiễm môi trường chính 6
1. 4
1. 4
.1. Ô nhi
ễm không khí 6
1. 4
.2. Ô Nhi
ễm nguồn nước 6
1. 4
.3. Ô nhi
ễm đất 7
PHẦN 2: THỰC TRẠNG Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG VÀ HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ
CỦA CHÍNH QUYỀN QU
ẬN Ô MÔN THÀNH PH
Ố CẦN THƠ 8
Thực trạng ô nhiễm môi trường tại qu
2 .1. ận Ô Môn thành ph
ố Cần Thơ hiện nay 8
10
Nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường 1011
2 .2.
2.2.1. Nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước ở ven sông Hậu…………...…..11
12
4
- 2.2.2. Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường của Công ty TNHH Một thành
viên Ecotech Cần Thơ
………………………………………………………………….12
2.2.3. Nguyên nhân gây ô nhiễm ở rạch Cái Chôm phường Phước
Thới….........13
2 .3. Nh
ững hậu quả nghiêm trọng của ô nhiễm môi trường 1314
Biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường 1416
2 .4.
Hoạt động quản lý của chính quyền qu
2 .5. ận Ô Môn 1619
PHẦN 3: K
ẾT LUẬN 20
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 21
5
- MỞ ĐẦU
Môi trường bao gồm tất cả mọi thứ có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sự trao đổi
chất hay các hành vi của cơ thể sống, các loài bao gồm ánh sáng, không khí, nước, đất
và các cơ thể sống khác. Môi trường trong lành bền vững luôn là điều chúng ta mong
muốn.
Tuy nhiên, trong quá trình phát triển của nhân loại, cùng với sự phát triển của nền
kinh tế sẽ sản sinh ra chất thải điều này không tránh khỏi sẽ làm cho môi trường bị ô
nhiễm, phá hủy hệ sính thái, có những ảnh hưởng nhất định đến sức khỏa và cuộc
sống của con người chúng ta và thế hệ tương lại. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc
môi trường bị ô nhiễm, trong đó nguyên nhân lớn nhất từ các cơ sở sản xuất kinh
doanh, các nhà máy, xí nghiệp và các khu chế xuất, khu công nghiệp.
Thành Phố Cần Thơ như là một thành phố trẻ, năng động, giàu tiềm năng. Tuy
nhiên, những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu như xâm nhập mặn, ngập lụt, gia
tăng nhiệt độ, ảnh hưởng đến đời sống, kinh tế xã hội và sự phát triển của thành
phố. So với trước đây, sự đa dạng thành phần loài động thực vật của hệ sinh thái đất
ngập nước đã bị suy giảm do dư lượng thuốc trừ sâu trong sản xuất nông nghiệp; ô
nhiễm nguồn nước; sự gia tăng dân số; sử dụng xung điện, xuyệt điện để khai thác
thủy sản; sinh vật ngoại lai. Ô nhiễm nguồn nước, chất thải rắn, ô nhiễm không khí
đang có xu hướng gia tăng trong khi sức chịu tải của môi trường tự nhiên hạn chế.
Tình trạng quy hoạch các khu đô thị chưa gắn liền với vấn đề xử lý chất thải
vẫn còn tồn đọng nên tại các thành phố lớn, việc hình thành các khu công nghiệp, khu
chế xuất, khu đô thị dẫn đến ô nhiễm môi trường là vấn đề tất yếu. Theo ước tính,
trong tổng số 183 khu công nghiệp trong cả nước thì có trên 60% khu công nghiệp chưa
có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Tại các đô thị, chỉ có khoảng 60% 70% chất
thải rắn được thu gom, cơ sở hạ tầng thoát nước và xử lý nước thải, chất thải nên
chưa thể đáp ứng được các yêu cầu về bảo vệ môi trường. Hầu hết lượng nước thải
6
- bị nhiễm dầu mỡ, hóa chất tẩy rửa, hóa phẩm nhuộm... chưa được xử lý đều đổ thẳng
ra các sông, hồ tự nhiên.
Trong những năm qua, ngành công nghiệp quận Ô Môn nói riêng, thành phố Cần
Thơ nói chung phát triển mạnh mẽ, góp phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế của
địa phương. Tuy nhiên, địa phương cũng đang đối mặt với vấn đề hết sức nan giải, đó
là tình trạng ô nhiễm môi trường do các nhà máy, xí nghiệp, nhất là các cơ sở sản xuất
trên lĩnh vực chế biến phụ phẩm cá tra, cá ba sa gây ra.
Theo số liệu từ Phòng Tài nguyên và Môi trường quận Ô Môn, hiện nay, trên địa
bàn quận có đến 4 công ty và 2 doanh nghiệp tư nhân hoạt động trong lĩnh vực chế
biến phụ phẩm cá tra, cá ba sa, thủy sản. Điều đáng lo ngại là trong số 6 doanh nghiệp
chỉ có 1 doanh nghiệp làm bản Đánh giá tác động môi trường theo qui định. Các doanh
nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này gây ra mùi hôi thối rất khủng khiếp nhưng lại
không đầu tư trang thiết bị để xử lý chất thải, không khí, nước thải.
Theo một chuyên viên của Phòng Môi trường thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường
thành phố Cần Thơ, việc đầu tư trang thiết bị xử lý ô nhiễm môi trường là khoản chi
không thu lợi nhuận. Do đó, nhiều doanh nghiệp ngán ngại bỏ tiền ra mua trang thiết bị
xử lý ô nhiễm môi trường, dẫn đến tình trạng doanh nghiệp hoạt động gây ô nhiễm
môi trường kéo dài, làm người dân bức xúc.
Ô nhiễm môi trường không khí, tiếng ồn, bụi bặm cùng các chất thải rắn có nguy
cơ gây hại ngày càng cao. Sự gia tăng trong ống xả khí thải và chất rắn trong các hoạt
động công nghiệp ngày càng cao tác động trực tiếp đến sức khỏe của người lao động
và môi trường sống.
Với những lý do trên em chọn đề tài “Thực trạng môi trường và hoạt động quản
lý của chính quyền quận Ô Môn” để làm đề tài nghiên cứa cho tiểu luận.
7
- PHẦN 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN TỔNG QUAN VỀ MÔI TRƯỜNG VÀ Ô NHIỄM MÔI
TRƯỜNG
1.1. Khái niệm về môi trường
Môi trường là tổng hợp các yếu tố bên ngoài của một hệ thống nào đó, chúng tác
động lên hệ thống này, xác định xu hướng và tình hình tồn tại của nó. Môi trường có
thể coi là một tập hợp, trong các hệ thống đang xem xét là một tập hợp con và có tính
tương tác với hệ thống đó. Trong sinh vật học môi trường có thể định nghĩa như là
tổng hợp các yếu tố khí hậu, sinh thái học, xã hội và thổ nhưỡng tác động lên cơ thể
sống và xác định các hình thức sinh tồn của chúng.
Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con
người, có ảnh hưởng tới đời sống sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và
sinh vật (khoản 1 điều 3 Luật Bảo vệ môi trường).
Thành phần môi trường là yếu tố vật chất tạo thành môi trường như đất, nước,
không khí, âm thanh, ánh sáng, sinh vật, hệ sinh thái và các hình thái vật chất khác
(Khoản 2 điều 3 Luật môi trường)
1.2. Vai trò của môi trường
Trong cuộc sống hàng ngày mỗi con người điều cần một không gian nhất định để
phục vụ cho các hoạt động sống như: nhà ở, nơi sản xuất,…Như vậy, chức này này
đồi hỏi môi trường phải có một phạm vi không gian thích hợp cho mỗi con người.
Yêu cầu không gian sống của con người thay đổi tùy theo trình độ khoa học và
công nghệ. Tuy nhiên, trong việc sử dụng không gian sống và quan hệ với tự nhiên, có
hai tính chất mà con người cần chú ý là tính chất sự cân bằng, nghĩa là khả năng của
các hệ sinh thái có thể gánh chịu trong điều kiện khó khăn nhất và tính bền vững của
hệ sinh thái.
8
- 1.2.1. Môi trường là nơi chứa đựng các nguồn tài nguyên cần thiết cho đời sống
và sản xuất của con người.
Nhu cầu của cong người về các nguồn tài nguyên không ngừng tăng lên về cả số
lương, chất lượng và mức độ phức tạp theo trình độ phát triển của xã hội. Chức năng
này của môi trường còn gọi là nhóm chức năng sản xuất tự nhiên gồm:
Rừng tự nhiên: Có chức năng cung cấp nước, bảo tồn tính đa dạng sinh học và
độ phì nhiêu của đất, nguồn gỗ, củi, dược liệu và cải thiện điều kiện sinh thái.
Các thủy vực: Có chức năng cung cấp nước, dinh dưỡng, nơi vui chơi giải trí và
các nguồn thủy hải sản.
Động – thực vật: Cung cấp lương thực, thục phẩm và các nguồn gen quý hiếm.
Không khí, nhiệt độ, năng lương mặt trời, nước, gió: Có chức năng duy trì hoạt
động trao đổi chất.
Các loại quặng, dầu mỏ: Cung năng lượng và nguyên liệu cho các hoạt động
sản xuất.
1.2.2. Môi trường là nơi chứa đựng các phế thải do con người tạo ra
Trong quá trình sống con người luôn tạo ra chất thải và môi trường. Tại đây các
chất thải dưới sự tác động của các vi sinh vật và các yếu tố môi trường khác sẽ bị
phân hủy biến đổi từ phức tạp thành đơn giản và tham gia vào hàng loạt các quá trình
sinh địa hóa phức tạp.
Trong thời kỳ sơ khai dân số ít chủ yếu quá trình phân hủy tự nhiên làm cho chất
thải sau một thời gian biến đổi nhất định lại trở thành trạng thái nguyên liệu của tự
nhiên. Sự gia tăng dân số thế giới nhanh chóng, quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa
làm số lượng chất thải tăng lên không ngừng dẫn đến chức năng này nhiều nơi, nhiều
chổ trở nên quá tải, gây ô nhiễm môi trường.
9
- Khả năng đệm khi lương chất thải thành phần nhiều chất độc nó sẽ ảnh hưởng
đến khả năng tự phân hủy như vậy môi trường sẽ bị ô nhiễm. Chức năng này có thể
phân loại như sau:
Chức năng biến đổi lý – hóa học: Phân hủy hóa học nhờ ánh sáng, hấp thụ, tách
chiết các vật thải và độc tố.
Chức năng biến đổi sinh hóa: sự hấp thụ các chất dư thừa, chu trình nitơ và
cacbon, khử các chất độc bằng con đường sinh hóa.
Chức năng biến đổi sinh học: Khoán hóa các chất thải hữu cơ, mùn hóa, nitrat
hóa và phản nitrat hóa
1.2.3. Chức năng lưu trữ và cung cấp thông tin cho con người
Môi trường trái đất được xem là nơi lưu trữ và cung cấp thông tin cho con người.
Bởi vì chính môi trường trái đất là nơi:
Cung cấp sự ghi chép và lưu trữ lịch sử trái đất, lịch sử tiến hoá của vật chất và
sinh vật, lịch sử xuất hiện và phát triển văn hoá của loài người.
Cung cấp các chỉ thị không gian và tạm thời mang tín chất tín hiệu và báo động
sớm các hiểm hoạ đối với con người và sinh vật sống trên trái đất như phản ứng sinh
lý của cơ thể sống trước khi xảy ra các tai biến tự nhiên và các hiện tượng tai biến tự
nhiên, đặc biệt như bão, động đất, núi lửa...
Cung cấp và lưu giữ cho con người các nguồn gen, các loài động thực vật, các
hệ sinh thái tự nhiên và nhân tạo, các vẻ đẹp, cảnh quan có giá trị thẩm mỹ để thưởng
ngoạn, tôn giáo và văn hoá khác.
1.2.4. Bảo vệ con người và sinh vật khỏi những tác động từ bên ngoài
Các thành phần trong môi trường còn có vai trò trong việc bảo vệ cho đời sống
của con người và sinh vật tránh khỏi những tác động từ bên ngoài như: tầng Ozon
10
- trong khí quyển có nhiệm vụ hấp thụ và phản xạ trở lại các tia cực tím từ năng lượng
mặt trời.
1.3. Khái niệm về ô nhiễm môi trường
Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi của các thành phần môi trường không phù
hợp với tiêu chuẩn môi trường, gây ảnh hưởng xấu đến con người, sinh vật (khoảng 6
điều 3 Luật Bảo vệ môi trường).
Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường xuất phát từ các hành vi tác động xấu đến
môi trường, gây ra những biết đổi các thành phần môi trường không phù hợp với tiêu
chuẩn môi trường.
Suy thoái môi trường là sự suy giảm về chất lượng và số lượng của thành phần
môi trường, gây ảnh hưởng xấu tới con người và sinh vật (khoản 7 điều 3 Luật Bảo
vệ môi trường).
Sự cố môi trường là tai biến hoặc rủi ro xảy ra trong quá trình hoạt động của con
người hoặc biến đổi thất thường của tự nhiên, gây ô nhiễm, suy thoái hoặc biến đổi
môi trưởng nghiêm trọng (khoản 8 điều 3 Luật Bảo vệ môi trường).
1.4. Các dạng ô nhiễm môi trường chính
1.4.1. Ô nhiễm không khí
Ô nhiễm không khí là sự có mặt của một số chất lạ, chất bị biến đổi thành phần
khiến cho không khí mất đi sự trong lành, gây nên mùi khó chịu và có thể gây hạn chế
tầm nhìn của con người.
Hiện nay, ô nhiễm đang trở thành vấn đề được toàn thế giới quan tâm chứ không
còn là nỗi lo riêng của một quốc gia nào. Không khí ngày càng chuyển biến xấu gây
ảnh hưởng rất nặng nề tới sức khỏe của con người nói và hệ sinh thái thiên nhiên.
Nhất là tại các đô thị lớn, tình trạng ô nhiễm không khí càng nặng nề. Nồng độ bụi
mịn luôn có xu hướng tăng cao, đặc biệt là các khu vực có trục giao thông lớn, tuyến
đường chính. Theo thống kê tại đô thị thì số ngày có giá trị bụi mịn vượt QCVN chiếm
tỉ lệ rất cao. Bụi mịn đặc biệt nhiều vào những ngày không khí khô hoặc nhiệt độ
thấp, gây tác hại rất lớn tới sức khỏe con người.
11
- Không chỉ vậy, ô nhiễm không khí còn trở nên đáng lo ngại hơn tại các khu công
nghiệp lớn. Nơi thường xuyên xả trực tiếp các khí độc hại ra ngoài môi trường.
1.4.2. Ô Nhiễm nguồn nước
Môi trường nước bị ô nhiễm khi xuất hiện các chất lạ hoặc sự biến đổi tiêu cực
của nước làm cho nguồn nước trở nên độc hại với sinh vật và con người. Ô nhiễm môi
trường nước làm giảm độ đa dạng sinh vật và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe con
người. Xét về độ nghiêm trọng thì ô nhiễm nước có tốc độ lây lan và nghiêm trọng
hơn ô nhiễm đất.
Hiện nay môi trường nước tại các thành phố lớn, khu công nghiệp ngày càng bị ô
nhiễm nặng nề bởi lượng chất xả thải lớn ra nguồn nước mặt. Hơn nữa, rất nhiều cơ
sở sản xuất xả thải thẳng ra ngoài môi trường mà không thông qua xử lý chất thải
đúng cách.
Tốc độ đô thị hóa, công nghiệp hóa và gia tăng dân số gây nên những áp lực nặng
nề cho môi trường nước. Thậm chí có những con sông, hồ lớn “chết trắng” vì ô
nhiễm.
1.4.3. Ô nhiễm đất
Ô nhiễm môi trường đất là hiện tượng suy thoái của lớp đất trên bề mặt do rác
thải và sự suy kiệt tài nguyên gây nên. Các hoạt động của con người chính là tác động
lớn nhất gây nên ô nhiễm đất.
Việt Nam những năm gần đây đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm đất
nghiêm trọng. Với tốc độ gia tăng của các ngành công nghiệp, đô thị hóa cùng sự tăng
lên chóng mặt của dân số khiến diện tích đất ngày càng bị thu hẹp, suy thoái và ô
nhiễm.
PHẦN 2
12
- THỰC TRẠNG Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG VÀ HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ CỦA
QUẬN Ô MÔN THÀNH PHỐ CẦN THƠ
2.1. Thực trạng ô nhiễm môi trường tại Quận Ô Môn thành phố Cần Thơ hiện
nay
Ô Môn là quận nội ô của thành phố Cần Thơ có diện tích là 13.222 hecta trong đó
diệc tích nông nghiệp là 10.130,7 hecta, phi nông nghiệp 3.590 hecta, dân số khoảng
140.030 người, nằm ven sông Hậu thuận lợi cho việc phát triển nuôn trồng thủy sản
như cá tra, cá bống, cá rô phi, tôm với sản lượng khoảng 50.000 tấn/năm.
Diện mạo đô thị của quận phát triển nhanh chóng kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội
ngày càng hoàn thiện. Đặc biệt đã đầu tư những công trình hạ tầng quan trọng như
Vườn ươm công nghệ Việt Nam – Hàn Quốc, nhà máy nhiệt điện Ô Môn, khu công
nghiệp Trà Nóc 2 đây cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiểm môi trường của
quận.
Những công ty, xí nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chế biến thủy sản và những
hộ nuôi trồng thủy sản ở vùng ven sông Hậu như phường Phước Thới, Long Hưng,
Thới Long, Thới An trong hoạt động của mình gây ra ô nhiễm môi trường nước, không
khí, đất làm ảnh hưởng đến đời sống sản xuất của những hộ dân sống trên địa bàn
này.
Hoạt động xử lý và tiêu hủy rác thải Công ty TNHH Một thành viên
Ecotech Cần Thơ ở khu công nghiệp Trà Nóc 2 gây nên.
Theo tìm hiểu được biết Công ty Ecotech Cần Thơ được đầu tư xây dựng với
quy mô 47 ha tại phường Phước Thới, quận Ô Môn, thành phố Cần Thơ. Tại đây, công
ty lắp đặt 07 lò đốt với công suất 15 tấn/ngày, 01 lò đốt công suất 150 tấn/ngày và 01
lò đốt công suất 250 tấn/ngày và đang tiếp nhận rác của 04 quận (Ô Môn, Ninh Kiều,
Cái Răng, Bình Thủy). Theo người dân, từ khi đi vào hoạt động công ty đã gây ô nhiễm
13
- và ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống sinh hoạt và tình hình sản xuất nông nghiệp của
người dân.
Những công ty, xí nghiệp chế biến thủy, hải sản chất thải chưa được xử lý sả
ra môi trường làm ô nhiễm nguồn nước điểm hình ở rạch Cái Chôm phường Phước
Thới.
+ Theo người dân ở đây cho biết, cách nay khoảng 10 năm nguồn nước trên tuyến
rạch Cái Chôm có chiều dài khoảng 3km (với một đầu tiếp giáp Quốc lộ 91 và một
đầu giáp sông Hậu) là nơi cung cấp nguồn nước phục vụ sinh hoạt, sản xuất cho hàng
chục hộ dân. Tuy nhiên, từ năm 2016 đến nay, nguồn nước mặt trên tuyến rạch này
thường xuyên bị ô nhiễm nghiêm trọng (báo TN&MT đã có bài phản ánh) khiến cho
đời sống của người dân gặp rất nhiều khó khăn.
+ Mới đây nhất là trong các ngày từ 15 đến 18/8/2020, một đoạn rạch Cái Chôm
với chiều dài khoảng 700 mét bị ô nhiễm nghiêm trọng, nguồn nước mặt tại đoạn rạch
này xuất hiện màu đen và bốc mùi hôi thối.
+ Các nhà máy, xí nghiệp thuộc Khu Công nghiệp Trà Nóc thải chất thải
trực tiếp ra sông làm ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức
khỏe của người dân, cũng như nguồn lợi thủy sản bị tận diệt trong thời gian dài
nhưng chưa được xử lý.
Vấn đề ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng ở quận Ô Môn là ô nhiễm
nước do các hoạt động của người dân và những hộ dân nuôi trồng thủy sản chăn nuôi
gia súc, gia cầm, chất thải từ sinh hoạt thường ngày của người dân sống ven các sông
Hậu Phường Thới Long, Long Hưng, Thới An làm ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt của
bà con ở phường này.
Từ kết quả quan trắc chất lượng ô nhiễm tập trung tại thành phố Cần Thơ nói
chung cho thấy, tại các kênh rạch quận, huyện nội ô thành phố Cần Thơ đã bị ô nhiễm
hữu cơ và vi sinh; tuy nhiên, mức độ ô nhiễm chưa nặng và không thay đổi nhiều qua
14
- các năm. Đối với chất lượng nước ngầm, các thông số chỉ có 02/13 thông số quan trắc
vượt quy chuẩn cho phép, cụ thể là thông số Coliform và Clorua. Thông số Coliform
tại quận Ô Môn vượt quy chuẩn cho phép, đối với chỉ tiêu Clorua, đạt quy chuẩn cho
phép. Về chất lượng môi trường không khí nhìn chung còn tốt, hầu hết các thông số
tại các điểm quan trắc đều đạt so với các quy chuẩn so sánh. Tuy nhiên, ở các điểm có
mật độ giao thông cao, các công trình xây dựng thì nồng độ bụi lơ lửng, các chất gây ô
nhiễm không khí như NO2, SO2 thường vượt mức cho phép vào các giờ cao điểm.
Nhiều đoạn sông, kênh rạch bị ô nhiễm, môi trường đất, nước bị đe dọa. Thông
tin phản ánh của công dân về tình trạng ô nhiễm môi trường từ các cơ sở sản xuất,
công ty, doanh nghiệp xả thải gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến sinh hoạt và
đời sống người dân ngày càng nhiều. Ô nhiễm môi trường đã trở thành vấn đề bức xúc
của người dân trong khu vực bị ảnh hưởng, từ đó dẫn đến khiếu kiện tập thể kéo dài
nhiều năm. Thế nhưng, trên thực tế tình trạng vi phạm các quy định về bảo vệ môi
trường vẫn diễn ra và có xu hướng ngày càng tinh vi, với sự chủ động đối phó từ các
đơn vị vi phạm.
Cơ quan chức của quận thực hiện phối hợp liên Ngành trong kiểm tra các cơ sở,
công ty, xí nghiệp sản xuất kinh doanh trên địa bàn quận đã phát hiện sai phạm đồng
thười có hướng dẫn, nhắc nhở và phạt hành chính một số đơn vị vi phạm về môi
trường như: Vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại (vận chuyển và xử lý
chất thải nguy hại không đúng quy định) gây ô nhiễm môi trường, vi phạm quy định về
xả nước thải, khí thải, tiếng ồn, vi phạm các quy định về Vệ sinh An toàn thực phẩm,
khai thác, đánh bắt thủy sản không đúng quy định, vi phạm các quy định khác của Nhà
nước về bảo vệ môi trường.
Mỗi ngày thu gom rác thải sinh hoạt của người dân đạt từ 85% 90%, phần còn
lại người dân tự chôn lấp hoặc đốt. Việc thu gom và xử lý chất thải rắn của quận có
phần được cải thiện đáng kể từ khi Nhà máy đốt rác phát điện Cần Thơ tại xã Trường
Xuân, huyện Thới Lai, đi vào hoạt động tháng 12/2018. Nhà máy đốt rác phát điện Cần
15
- Thơ đã xử lý được khoảng 175.000 tấn rác thải sinh hoạt của cả thành phố, tạo ra 53,2
triệu kWh điện. Từ đó, ấp lực xử lý rác thải rắn của quận được cải thiện sẽ làm giảm
sự ô nhiễm môi trường của quận đáng kể.
2.2. Nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường
Hiện nay ô nhiễm môi trường là vấn đề quan trọng liên quan trực tiếp đến đời
sống, sức khỏe của con người được quan tâm nhất hiện nay. Hậu quả mà nó để lại rất
nghiêm trọng, hủy hoại môi trường sống của con người và động vật, hao hụt lượng
lớn tài nguyên quý giá trên Trái Đất.
Nguyên nhân chủ yếu từ quá trình phát triển kinh tế xã hội, đô thị hóa phát triển
một cách nhanh chóng; quá trình khai thác, sử dụng một cách quá mức so với sự phục
hồi của thiên nhiên. Bên cạnh đó còn chịu sự tác động của thiên nhiên như bão, gió, lũ
lụt, triều cường, gặp úng… đây chỉ là tai nạn do thiên nhiên gây ra ít phổ biến.
2.2.1. Nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước ở ven sông Hậu
Thành phố Cần Thơ hiện có 8 khu công nghiệp với tổng diện tích 2.267 ha. Trong
đó, 6 khu công nghiệp với 225 nhà máy nằm sát sông Hậu đã đi vào hoạt động gồm:
Trà Nóc 1, Trà Nóc 2, Thốt Nốt, Hưng Phú 1, Hưng Phú 2 và Hưng Phú 2B. Tuy nhiên,
đến nay, mới chỉ có KCN Trà Nóc 1 (112 nhà máy) và Trà Nóc 2 (50 nhà máy) là có nhà
máy xử lý nước thải tập trung với công suất 6.000 m3/ngày đêm.
Thời gian qua, do “bỏ quên” khâu xử lý chất thải, nhiều nhà máy lén lút xả thải
trực tiếp ra sông Hậu. Một trong những vụ vi phạm điển hình xảy ra tại Công ty
TNHH Phương Duy (KCN Trà Nóc 2).
Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Huy Việt Tây Đô (KCN Trà Nóc 2) xả
thải trực tiếp ra sông Hậu không qua khâu xử lý.
Những hộ dân nuôi trồng thủy sản xả nước thải trực tiếp ra sông Hậu làm ô
nhiễm nguồn nước.
2.2.2. Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường của Công ty TNHH Một thành viên
Ecotech Cần Thơ
16
- Sự thiếu trách nhiệm của các khu công nghiệp, nhà máy chế biến thủy hải sản,
đặc biệt hoạt động xử lý và tiêu hủy rác thải Công ty TNHH Một thành viên
Ecotech Cần Thơ gây nên. Vì lợi nhuận cá nhân, họ bất chấp hủy hoại môi trường
sống, hủy hoại sức khỏe cộng đồng, hay chính bản thân mình. Xử lý và tiêu hủy rác
thải đã thải ra môi trường khí độc hại, chất thải làm ô nhiễm nguồn nước mà không
xử lí đúng quy trình, đạt chuẩn theo quy định.
Cuộc sống yên bình của người dân khu vực Thới Trinh phường Phước Thới và
phường Thới An, quận Ô Môn đã bị phá vỡ hoàn toàn kể từ khi Công ty TNHH Một
thành viên Ecotech Cần Thơ (Công ty Ecotech Cần Thơ) chuyên xử lý và tiêu hủy chất
thải đi vào hoạt động. Lý do cũng bởi công ty này nằm ngay sát khu dân cư, ngày đêm
tiêu hủy, đốt chất thải với công suất lớn, dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường
nghiêm trọng. Tại đây những cột khói đua nhau nhả khói đen kịt ra môi trường, lúc màu
xanh, lúc màu đen, do hít phải khí thải của nhà máy khiến con người hít phải bị hoa
mắt, chóng mặt không thể nào chịu được.
Theo quan sát thấy mái phía trên nhà máy xuống cấp nghiêm trọng, rách nát và bị
phủ một lớp bụi đen xì khiến ai chứng kiến cũng không khỏi lo cho sức khỏe bà con
trong vùng. Ngoài ra, tại phía sau nhà máy xử lý rác, những chất thải đốt chưa cháy
hết, vỏ bình gas, hộp sơn, túi nilong… được công ty đổ trực tiếp ra môi trường mà
không được phân loại, lưu giữ và che chắn gì. Tại khu vực đổ chất thải sau khi đã đốt,
công ty không xây tường ngăn, không có bất cứ biện pháp xử lý chống thấm, khiến
nước rác thải ra đen xì, ruồi, muỗi, bọ bâu kín bốc mùi hôi thối nồng nặc.
Theo người dân sống cạnh Cổng B khu công nghiệp khu vực Thới Trinh phường
Phước Thới cho biết: Từ khi nhà máy đốt chất thải của Công ty Ecotech Cần Thơ đi
vào hoạt động đến nay đã làm đảo lộn cuộc sống của bà con, nước thải, khói bụi của
nhà máy rác không được xử lý thải ra làm chết lúa, hoa màu và cây trái giảm năng suất,
17
- khói đen thải ra ngùn ngụt không qua xử lý theo hướng gió thổi thẳng vào nhà chúng
tôi. Nhà có con nhỏ nên hầu như không bao giờ dám mở cửa vì lượng khói bụi, khí thải
từ công ty cứ ập thẳng vào nhà, rất khó thở. Sáng ra lau nhà bàn ghế, vật dụng bụi đen
phủ kín, bị ảnh hưởng trực tiếp từ khói, bụi, mùi hôi thối của công ty thải ra thế
nhưng bao năm qua các hộ gia đình nơi đây không hề nhận được khoản hỗ trợ nào của
công ty về việc ảnh hưởng ô nhiễm.
Người dân trong khu vực Thới Trinh phường Phước Thới và phường Thới An đã
nhiều lần đề nghị chính quyền, cơ quan chức năng của Quận và Thành phố kiểm tra
hoạt động của nhà máy này và yêu cầu khắc phục ô nhiễm để người dân được sống
trong môi trường trong lành, nhưng ô nhiễm không những thuyên giảm mà còn trầm
trọng hơn.
2.2.3. Nguyên nhân gây ô nhiễm ở rạch Cái Chôm phường Phước Thới
Theo người dân sống trên tuyến gạch này, mặt dù nguồn nước mặt tại rạch Cái
Chôm bị ô nhiễm trong thời gian qua, nhưng Phòng tài nguyên và môi trường quận Ô
Môn gặp khó khăn trong việc xác định đâu là nguyên nhân chính gây ra tình trạng này,
vì tuyến rạch này là nơi thoát nước thải sinh hoạt của hàng trăm hộ dân, là nơi tiếp
nhận một phần nguồn nước thải từ Khu công nghiệp Trà Nóc 2 và nước thải từ hệ
thống thoát nước của quốc lộ 91.
Hiện nay Phòng tài nguyên và môi trường quận Ô Môn đang giám sát chặt chẽ các
nguồn xả thải của các hộ dân cũng các công ty, xí nghiệp tại Khu công nghiệp Trà Nóc
2 hoạt động cặp tuyến rạch này; đồng thời gửi văn bản đề nghị các sở, ngành chức
năng của thành phố tiến hành kiểm tra, rà soát để xác định đâu là nguyên nhân chính
gây ra tình trạng ô nhiễm nguồn nước và có biện pháp xử lý trả lại môi trường trong
sạch cho tuyến rạch Cái Chôm.
18
- Một số cơ quan chức năng cũng chưa thật sự quan tâm đến vấn đề bảo về môi
trường, chưa có biện pháp chế tài thật sự hiệu quả để xử lý các trường hợp vi phạm.
2.3. Những hậu quả nghiêm trọng của ô nhiễm môi trường
Đối với kinh tế xã hội: Theo đó, ô nhiễm môi trường có thể gây ảnh hưởng
đối với môi trường kinh tế – xã hội. Cụ thể:
Gây thiệt hại về kinh tế do nhiều bệnh tật, làm sức khoẻ con người suy giảm,
ảnh hưởng lớn đến kinh tế mà trực tiếp là vấn đề về nguồn lao động
Gây thiệt hại về kinh tế do ảnh hưởng đến nông sản và thuỷ sản, nông sản và
thuỷ sản trong môi trường bị ô nhiễm sẽ có nguy cơ lớn bị nhiễm độc và không thể sử
dụng được, làm giảm năng suất, sản lượng.
Gây thiệt hại về kinh tế do phải cải thiện môi trường, chi phí để cải thiện môi
trường là một con số không hề nhỏ, ảnh hưởng rất nhiều đến tài chính quốc gia.
Những năm gần đây, cùng với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng và nhiều khu công
nghiệp mới được hình thành, kéo theo tình trạng ô nhiễm môi trường do chất thải công
nghiệp và rác thải sinh hoạt ngày một gia tăng, ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống
người dân và chiến lược phát triển du lịch.
Đối với hệ sinh thái: Ô nhiễm môi trường sẽ dẫn tới sự điều tiết của hệ sinh
thái bị thay đổi.
Mối đe doạ chính và tác động trực tiếp đối với hệ sinh thái chính là ô nhiễm
không khí. Ô nhiễm không khí có thể dẫn tới mưa axit làm huỷ diệt các khu rừng. Mặc
dù không dẫn tới tuyệt chủng nhưng việc cây cối bị chết sẽ dẫn tới cấu trúc loài bị
giảm.
Đối với sức khoẻ con người:
Ô nhiễm không khí có ảnh hưởng khá lớn đến sức khoẻ con người mà chủ yếu là
hệ hô hấp. Một số bệnh do ô nhiễm không khí gây ra: viêm phế quản, hen suyển,
19
- chóng mặt, đau đầu, các vấn đề về tim mạch,….Đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất
là người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người đang mang bệnh, trẻ em dưới 15 tuổi,
… Ngoài ra, vấn đề về biến đổi khí hậu khiến cho nhiệt độ tăng giảm bất thường, gây
ra các bệnh như đột quỵ, chuột rút do nhiệt hoặc gây tử vong. Nước bị ô nhiễm là
nguyên nhân gây ra nhiều bệnh nguy hiểm, ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ con người.
Các bệnh gây ra cho ô nhiễm nước là tiêu chảy, dịch tả, thương hàn, viêm gan, viêm
não, bệnh do muỗi truyền, thiếu máu…Vấn đề hô hấp, phát ban da cũng là một trong
những vấn đề sức khoẻ mà ô nhiễm nước gây ra. Ô nhiễm đất ảnh hưởng trực tiếp
đến nông sản, làm nông sản nhiễm độc và người sử dụng nông sản đó sẽ bị ảnh
hưởng rất nhiều về sức khoẻ.
Các bệnh có thể gây ra khi sử dụng nông sản bị nhiễm độc là gan to, hệ thần
kinh, hệ di truyền, giảm chỉ số thông minh ở trẻ em…
2.4. Biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường
Người dân nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường, vức rác đúng nơi quy định
không xả rác bừa bãi. Giáo dục, nâng cao nhận thức từ nhỏ về bảo vệ môi trường.
Ngoài ra, nên hạn chế sử dụng các chất tẩy rửa bằng hóa chất sẽ đưa vào đất một
lượng chất thải nguy hại mới thay vào đó sử dụng chất tẩy rửa bằng chất vi sinh.
Nhà nước tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ môi trường, trong
đó có những chế tài thực sự mạnh để đủ sức răn đe các đối tượng vi phạm. Bên cạnh
đó, cần xây dựng hệ thống quản lý môi trường trong các nhà máy, các khu công nghiệp
theo tiêu chuẩn Quốc tế. Tổ chức giám sát nhằm hướng tới một môi trường tốt đẹp
hơn.
Tại các khu du lịch, khu đông dân cư, các tuyến đường lớn cần bổ sung thêm
nhiều thùng rác và nhà vệ sinh công cộng.
20
nguon tai.lieu . vn