Xem mẫu
- TIỂU LUẬN ĐỊA HÓA MÔI TRƯỜNG
- PHẦN I: KIM LOAI ASEN
*I. Thuộc tính của asen
*II. Độc tính
*III. Hành vi của kim loại asen trong môi trường đất,
nước, không khí
*IV. Tình hình ô nhiễm asen
PHẦN II: THỦY NGÂN
*I. Thuộc tính của thủy ngân
*
- p I. Thuộc tính của asen
- Ký hiệu As
- Số nguyên tử 33.
- Asen là một á kim gây ngộ độc khét tiếng
và có nhiều dạng thù hình: màu vàng (phân tử
phi kim) và một vài dạng màu đen và xám (á
kim), nói chung nó hay tồn tại dưới dạng các
hợp chất asenua và asenat
- h Trạng thái ôxi hóa phổ biến nhất của nó là -3
(asenua: thông thường trong các hợp chất liên
kim loại tương tự như hợp kim), +3 (asenat (III)
hay asenit và phần lớn các hợp chất asen hữu
cơ), +5 (asenat (V): phần lớn các hợp chất vô
cơ chứa ôxy của asen ổn định)
- - Asen nguyên tố được tìm thấy ở nhiều dạng thù hình rắn: dạng
màu vàng thì mềm, dẻo như sáp và không ổn định, và nó làm cho
các phân tử dạng tứ diện As4 tương tự như các phân tử của
phốtpho trắng. Các dạng màu đen, xám hay 'kim loại' hơi có cấu
trúc kết tinh thành lớp với các liên kết trải rộng khắp tinh thể.
Chúng là các chất bán dẫn cứng với ánh kim. Tỉ trọng riêng của
dạng màu vàng là 1,97g/cm³; dạng 'asen xám' hình hộp mặt thoi
nặng hơn nhiều với tỷ trọng riêng 5,73g/cm³; các dạng á kim
khác có tỷ trọng tương tự.
- II. Độc tính
Về mặt sinh học asen là một chất độc có
thể gây 19 bệnh khác nhau trong đó có ung
thư da và phổi. Mặt khác asen có vai trò
trong trao đổi nuclein, tổng hợp protit và
hemoglobin. Asen ảnh hưởng đến thực vật
như một chất cản trở trao đổi chất, làm
giảm mạnh năng xuất, đặc biệt trong môi
trường thiếu phôtpho. Độc tính của asen
với những sinh vật dưới nước tang theo
dãy asen→asenit→asenat→hợp chất asen hữu
cơ.
Asen và nhiều hợp chất của nó là những
chất độc cực kỳ có hiệu nghiệm. Asen phá
vỡ việc sản xuất ATP thông qua vài cơ chế.
Ở cấp độ của chu trình axit citric, asen
ức chế pyruvat dehydrogenaza và bằng cách
- Asen nguyên tố và các hợp chất của asen
được phân loại là “độc” và "nguy hiểm
cho môi trường" tại Liên minh châu Âu theo
chỉ dẫn 67/548/EEC.
IARC công nhận asen nguyên tố và các hợp
chất của asen như là các chất gây ung thư
nhóm 1, còn EU liệt kê trioxit asen,
pentoxit asen và các muối asenat như là
các chất gây ung thư loại 1.
- III. Hành vi của kim loại asen trong
môi trường đất, nước, không khí
Asen trong đá và quặng:Hàm lượng asen
trong đá magma từ 0.,05 – 2,8 ppm,
cacbonnat 2,0 ppm,... Asen là một trong
những nguyên tố có nhiều khoảng vật nhất,
tới 368 dạng trong đó các nhóm
hidroarsenat và asenat voi 213 khoáng vật,
… Đá vây quanh ở nhiều vùng mỏ nguồn gốc
nhiệt dịch thường chứa As với hàm lượng khá
cao. Có thể thấy, nhiều quặng hóa nguồn
gốc nhiệt dịch giàu asen, hệ số làm giàu
của chúng so với đá vây quanh từ hành trục
tới hàng trăm lần, và đương nhiên độc tính
- Asen trong đất và vỏ phong hóa:Hàm
lượng của asen trung bình trong đất là 5
6ppm, trong đất ở Mỹ là 1,75ppm, ở Pháp
và Italia – 2ppm, đồng bằng Nga – 5ppm.
Các kiểu đất khác nhau về hàm lượng asen,
hàm lượng asen trung bình trong đất phát
triển trên đá cát kết ở Thái Lan là
2,4ppm, ở Nhật Bản – 4ppm, Hàn Quốc
4,6ppm…. Đất phong hóa từ sét kết giầu
asen hơn: Bungari 3,4ppm, Thái Lan
12,8ppm…
Ở nước ta có rất ít tài liệu địa hóa
asen trong đất. Một số nghiên cứu gần đây
về sự phân bố asen trong đất và vỏ phong
hóa ở Việt Nam cho thấy: hàm lượng trung
- Asen có xu hướng tích tụ trong quá trình
phong hóa. Trong nhiều kiểu đất ở các
cảnh quan địa hóa khác nhau có hàm lượng
asen giàu hơn đá mẹ. Chẳng hạn hàm lượng
asen trong đá trầm tích lục nguyên thuộc
mỏ vàng Khau Âu là 13,2 ppm còn trong đất
và vỏ phong hóa phát triển trên chúng là
16,9 ppm, đất trong các dị thường quặng là
92,6 ppm. Trong nhiều mặt cắt của vỏ
phong hóa và đất thường thấy asen tập
trung nhiều ở lớp trên do asen bị hấp thụ
bởi vật liệu hữu cơ, keo hidroxit Fe và
sét. Trong môi trường khí hậu khô, các hợp
chất asen tồn tại ở dạng ít linh động.
Còn trong điều kiện khí hậu ẩm ướt, các
hóa chất của asem sunfua hòa tan và bị rửa
- Asen trong trầm tích bở rời:Trầm tích ven
bờ Việt Nam có hàm lượng asen dao động
0,1 6,1 ppm. Cao nhất ở khu vực ven bờ
Bạc Liêu, Cà Mau, Phú Yên, Quảng Ngãi.
Asen trong không khí: Hàm lượng asen
trong không khí trên thế giới khoảng
0,0072,3 ppm, vùng ôi nhiễm là 1,5 190
ppm,… Asen trong không khí xuất hiện do
quá trình đốt cháy các nhiên liệu hóa
thạch, đốt rác, nấu chảy quặng, luyện
kim, khai thác và chế biến quặng nhất là
quặng sunfua va asenua, sản xuất và sử
dụng thốc trừ sâu, diệt cỏ, phân bón hóa
học, vũ khí hóa học,…
- Asen trong môi trường nước:Hàm lượng asen
trong nước dưới đất phụ thuộc nhiều vào
tính chất và trạng thái môi trường địa hóa.
Dạng asen tồn tại chủ yếu trong nước dưới
đất là H3AsO41 (trong môi trường axid đến
trung tính), HAsO42 ( trong môi trường
kiềm). Asen trong nước dưới đất tập trung
cao trong kiểu nước bicacbonat, Cl, Na, B,
Si. Nước dưới đất khu vực trầm tích núi
lửa, một số khu vực quặng hóa nguồn gốc
nhiệt dịch, mỏ quặng có hàm lượng asen cao.
Hàm lượng asen trong nước thải trong các
nhà máy công nghiệp, nếu không được xử lý
mà trực tiếp thải vào môi trường thì đây sẽ
là nguy cơ gây ô nhiễm nguồn nước, kể cả
nguồn nước mặt và nước ngầm. Không chỉ có
nguồn nước thải của các nhà máy mà ngay cả
nguồn rác thải sinh hoạt của chúng ta hàng
ngày nếu không được xử lý cũng sẽ là nguyên
- IV. Tình hình ô nhiễm asen
Nhiễm độc asen thực sự là vấn đề toàn cầu,
đang ảnh hưởng đến nhiều quốc gia.
Các vấn đề ô nhiễm hiện tại ở tây Bengal và
Bangladesh với quy mô rộng và cụ thể là hiện
trạng nhiễm độc asen ảnh hưởng đến hàng trăm
nghìn người ở khu vực lòng chảo bengal.
Phần lớn hình thức tiếp xúc của con người với
asen có hàm lượng cao chủ yếu thông qua việc sử
dụng nguồn nước, còn nữa là thông qua việc sử
dụng thực phẩm thuốc men mà vô tình bị nhiễm
bụi và đất
Sự phơi nhiễm chủ yếu được quan tâm là từ
nước uống và không khí bị ô nhiễm với nồng độ
asen cao, ngoài ra sự tiêu hóa thực phẩm và
dược phẩm cũng có liên quan đến trong một số
trường hợp. Các nồng độ tăng cao của asen là do
- Ở Việt Nam một số vùng như Hà Nội và
Việt Trì – Lâm Thao nước dưới đất ở những
vùng này có chứa asen với hàm lượng cao hơn
những vùng khác, nếu lấy chỉ tiêu chuẩn cho
phép asen không quá 0,05mg/l, đối với nước
uống thì ở Hà Nội có gần 28% số mẫu vượt
quá còn ở Việt Trì – Lâm Thao 12% số mẫu
vượt quá giới hạn trên. Các nhà máy xi
măng, luyện kim cũng là nguồn cung cấp asen
vào môi trường.
Những vùng khai thác chế biết quặng, đặc
biệt là quặng sunfua đa kim, quặng vàng,
quặng than… có thể là những vung ô nhiễm
nặng asen cần có sự điều tra đánh giá
Vấn đề asen ở vùng đồng bằng Nam Bộ và
một số địa phương khác là những vùng dân cư
tập trung nhiều, hoạt động công nghiệp nông
nghiệp mạnh mẽ, tập trung chưa được nghiên
- I. Thuộc tính
Ký hiệu Hg
Số nguyên tử 80
Thủy ngân là một nguyên tố kim loại được
biết có dạng lỏng ở nhiệt độ thường
Thủy ngân có tính dẫn nhiệt kém nhưng dẫn
điện tốt
Thủy ngân tạo ra hợp kim với phần lớn các
kim loại, bao gồm vàng, nhôm và bạc, đồng
nhưng không tạo với sắt. Hợp kim của thủy
ngân được gọi là hỗn hống
Kim loại này có hệ số nở nhiệt là hằng số
khi ở trạng thái lỏng, hoạt động hóa học
kém kẽm và cadmium. Trạng thái ôxi hóa phổ
biến của nó là +1 và +2
- Thủy ngân rất độc, có thể gây chết
người khi bị nhiễm độc qua đường hô hấp.
Các hợp chất của thủy ngân cũng có
nhiều ứng dụng trong thực tế
Hg hiện diện rất nhiều trong thức ăn,
thuốc và môi trường sống con người, được
sử dụng chủ yếu trong sản xuất các hóa
chất, trong kỹ thuật điện và điện tử
- II. TÌNH HÌNH Ô NHIỄM THỦY NGÂN
Thủy ngân nguyên tố lỏng là ít độc, nhưng
hơi, các hợp chất và muối của nó là rất độc
và là nguyên nhân gây ra các tổn thương não
và gan khi con người tiếp xúc, hít thở hay ăn
phải.
Thủy ngân là chất độc tích lũy sinh học rất
dễ dàng hấp thụ qua da, các cơ quan hô hấp và
tiêu hóa
*Nguồn ô nhiễm thủy ngân:
Từ hoạt động khai thác vàng
Nhà máy than nhiệt điện là nguồn phát thải
thuỷ ngân nhiều nhất tại Hoa Kỳ
Cũng còn một số lượng không nhỏ Thuỷ ngân
phát thải từ những núi lửa đang hoạt động
- Còn ở Mỹ và Canada vấn đề ô nhiễm thủy ngân gần đây
cũng gây ra nhiều xung đột. Trong đó, ngành sản xuất xi
măng hiện đang bị lên án nhiều nhất. Thủy ngân tồn tại
trong nguyên liệu đầu vào (đặc biệt là trong đá vôi) và nhiên
liệu (chủ yếu là than đá). Trong điều kiện nhiệt độ lò đứng/lò
cao, thủy ngân được giải phóng và thoát ra ngoài cùng các
khí thải khác.
nguon tai.lieu . vn