Xem mẫu
- PHẦN 1: LỜI NÓI ĐẦU
Trong cuộc đời hoạt động cách mạng, chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi tr ọng v ấn
đề xây dựng đạo đức cách mạng, coi đạo đức là cái gốc, cái nền tảng của
người cách mạng. Bác nói rất nhiều về đạo đức theo nhiều cách khác nhau cho
những đồi tượng khác nhau. Những hành động cử chỉ của Bác , lời nói đã đ ể l ại
nhiều bài học cho chúng ta học hỏi.
Trong những năm đầu thế kỷ 21, đất nước ta có cơ hội lớn và c ả thách th ức
không nhỏ. Tình hình thế giới đang diễn biến ph ức tạp, nhanh chóng, khó
lường. Ðể thực hiện thắng lợi nhiệm vụ cách mạng Việt Nam trong th ời kỳ
phát triển mới, cần thấm nhuần sâu sắc, vận dụng sáng t ạo nh ững nguyên lý và
phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh để giải
quyết những vấn đề nóng bỏng mà thực tiễn đang đặt ra; nghiên cứu, tuyên
truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh phải trở thành một nhi ệm v ụ m ấu ch ốt
của công tác tư tưởng của Ðảng, cần được toàn Ðảng thực hiện chặt chẽ, có
chất lượng và hiệu quả.
Giai đoạn hiện nay, một phần cán bộ Đảng viên đã làm sai với nh ững chuẩn
mực đạo đức, có tác hại không nhỏ đến người khác và tạo ấn tượng không tốt
của người dân về hệ thống chính quyền bay giờ. Vì vậy giáo dục đạo đức cho
thế hệ trẻ và cán bộ Đảng viên là công việc hết sức cần thiết trong công cuộc
đổi mới của nước ta hiện nay
Sau quá trình học tập, tìm hiểu tôi xin trình bày bài tiểu luận :”Giá trị t ư t ưởng
Hồ Chí Minh về đạo đức trong sự nghiệp đổi mới hiện nay ở nước ta”
Thượng Hoàng Vinh. XD09A4 1
- PHẦN HAI: NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
1.1. Đạo đức trong học thuyết Mác- Lenin
Đạo đức là một hình thái cơ bản của ý thức xã hội, xuất hiện từ rất
sớm trong sự phát triển lịch sử. Nó nảy sinh do nhu cầu của đời sống xã
hội mà trước hết là nhu cầu phối hợp hành động trong lao đ ộng s ản xu ất
vật chất, trong phân phối sản phẩm đề tồn tại và phát tri ển. Cùng v ới s ự
phát triển của sản xuất, của các quan hệ xã hội, hệ thống đạo đức cũng
theo đó mà ngày càng được nâng cao, mở rộng, phong phú, phức tạp.
Đạo đức và pháp luật cùng tác động đến hành vi con người, nhưng
pháp luật thực hiện dựa vào sức mạnh cưỡng chế của Nhà nước, còn đạo
đức thực hiện dựa vào sức mạnh của dư luận xã hội, c ủa t ập quán phong
tục truyền thống, niềm tin. Uy tín đạo đức của m ỗi ng ười không g ắn v ới
bất cứ quyền lực, cấp bậc, chức vụ… cũng như bất cứ quy ền hạn chính
thức nào. Đạo đức là sản phẩm của lịch sử. Mỗi hoạt động, những nhu
cầu của con người khi thay đổi, đòi hỏi phải có sự thay đổi trong đánh giá
các giá trị đạo đức để phù hợp với sự phát triển của lịch sử
Theo Lênin, "đạo đức là những gì góp phần phá hủy xã hội cũ của
bọc bóc lột và góp phần đoàn kết tất cả những người lao động chung
quanh giai cấp vô sản đang sáng tạo ra xã h ội mới của nh ững ng ười c ộng
sản." Cũng theo quan điểm chủ nghĩa Mac-Lênin, các giá trị đạo đức phổ
biến của nhân loại sẽ không ngừng được sáng tạo và phát triển qua mọi
thời đại và được kế thừa trong đạo đức cộng sản - một nền đạo đức
mang tính nhân loại phổ biến của xã hội tương lai.
Tóm lại, đạo đức cách mạng là đạo đức của giai cấp công nhân.
Các tiêu chuẩn đạo đức hướng tới chân, thiện, mỹ th ực chất là h ướng t ới
cách mạng giải phóng dân tộc và cách mạng xã hội chủ nghĩa, hướng tới
phục vụ Đảng, phục vụ Tổ quốc, phụng sự nhân dân. Đó là một nền đ ạo
đức đối lập về chất so với nền đạo đức phong kiến và đạo đức tư sản.
1.2. Vai trò của đạo đức trong cách mạng nước ta
Đạo đức là một trong những vấn đề quan tâm hang đầu của Hồ Chí
Minh đối với sự nghiệp CMVN, chúng ta phải đem hết tinh th ần và lực
lượng ra phấn đấu, phải tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng.
Đạo đức là cái gốc của cách mạng. Khi đánh giá vai trò vai trò của
đạo đức trong đời sống , Người nói:” Cũng như sông thì có ngu ồn mới
nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây
Thượng Hoàng Vinh. XD09A4 2
- héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi
cách mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”
Trong điều kiện Đảng cầm quyền, Người trăn trở với nguy cơ xa
rời cuộc sống, xa rời quần chúng, rơi vào thoái hoá biến chất của Đảng.
Vì vậy Người yêu cầu Đảng phải “là đạo đức, là văn minh”. Đ ạo đức tr ở
thành nhân tố quyết định sự thành bại của mọi công việc và là ph ẩm ch ất
mỗi con người.Chính vì vậy, Hồ Chí Minh luôn coi trọng giáo d ục, rèn
luyện đạo đức cho con người, trước hết là cho cán bộ đảng viên. Người
nhấn mạnh: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán b ộ
phải thực sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm, liêm
chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong s ạch, ph ải x ứng
đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”.
1.3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức
1.3.1. Khái niệm của tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức
Đạo đức là toàn bộ thiện, ác, lương tâm, danh dự, hành động trách
nhiệm về long tự trong về công bằng hạnh phúc, về những quy tắc đánh
giá, điều chỉnh hành vi giữa người với người, cá nhân và xã hội
Người là lãnh tụ bàn nhiều nhất về đạo đức, nhưng Người thực
hành về đạo đức nhiều hơn những gì mà người nói, viết. Hồ Chí Minh
xây dựng đạo đức cách mạnh dựa trên hai nội dung.
Một là, xây dựng hệ thống những chuẩn mực của nền đạo đức
mới. Tổng hợp những chuẩn mực đó thành phẩm chất đạo đức của mỗi
cá nhân, tập thể...
Hai là, xây dựng những nguyên tắc trong việc tu dưỡng rèn luyện
đạo đức mới. Hai nội dung này nhằm mục đích phát tri ển con người m ột
cách toàn diện, hướng tới các giá trị cao đẹp Chân - Thiện - Mỹ.
1.3.2. Nguồn gốc tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức
1.3.2.1. Truyển thống đạo đức dân tộc
Truyền thống đạo đức của dân tộc được hình thành và phát tri ển
trên cơ sở của chủ nghĩa yêu nước. Nhiều giá trị đạo đức t ừ đó đ ược tích
luỹ như: đạo lý yêu quê hương đất nước, yêu thương, quý trọng con
người; đồng cam cộng khổ cứu giúp lẫn nhau; cần cù trong lao đ ộng s ản
xuất, dũng cảm hy sinh trong đánh giặc cứu nước sống có thu ỷ chung, có
tình có nghĩa; uống nước nhớ nguồn; đói cho sạch rách cho thơm rất lạc
quan yêu đời nhưng cũng rất căm ghét cái ác, căm thù bọn cướp nước hiếu
Thượng Hoàng Vinh. XD09A4 3
- thảo với cha mẹ; trọng tình nghĩa vợ ch ồng, anh em, ti ết ki ệm và dung d ị
trong đời sống... Tất cả những giá trị đạo đức ấy đã đi vào tâm hồn Hồ
Chí Minh ngay từ khi còn nằm trong nôi ngày càng nồng đượm trở thành
khát vọng thôi thúc Người ra đi tìm đường cứu nước.
1.3.2.2. Tinh hoa đạo đức nhân loại
Trước khi đến với chủ nghĩa Mác-Lênin, Hồ Chí Minh tiếp thu, vận
dụng nhiều tinh hoa đạo đức như: Nho giáo, Phật giáo, Thiên Chúa giáo,
Mặc gia... Người viết “học thuyết của Khổng tử có ưu điểm là sự tu
dưỡng đạo đức cá nhân”. Thế nhưng Người vẫn phê phán và loại b ỏ l ập
trường phong kiến của Khổng Tử trên các mặt: tôn thờ chế độ phong
kiến, phân biệt đẳng cấp; trọng nam khinh nữ; phân biệt nghề nghiệp...
Hồ Chí Minh viết: “Học thuyết của Khổng Tử có ưu đi ểm là s ự tu
dưỡng đạo đức cá nhân. Tôn giáo của Chúa Giê-su có ưu đi ểm là lòng bác
ái cao cả. Chủ nghĩa Mác có ưu điểm là phương pháp biện ch ứng. Ch ủ
nghĩa Tôn Dật Tiên có ưu điểm là chính sách "tam dân" thích hợp v ới đi ều
kiện nước ta... tôi cố gắng làm người học trò nhỏ của các vị ấy”.
1.3.2.3. Sự tu dưỡng đạo đức của bản than Hồ Chí Minh
Cả cuộc đời Người là một tấm gương vĩ đại về tu dưỡng, rèn
luyện đạo đức. Quá trình rèn luyện, tu dưỡng đạo đức của Hồ Chí Minh
đã nâng Người lên thành bậc đại nhân, đại trí, đại nghĩa, đ ại dũng, đ ại
liêm... của thế kỷ XX, khiến kẻ thù cũng phải kính phục, bị cảm hóa và
nhân loại tin tưởng noi theo.
Hồ Chí Minh không chỉ thương yêu con người và dân tộc Việt Nam,
mà còn thương yêu thương yêu nhân loại. Người không chỉ muốn cứu
nước Việt Nam mà còn muốn cứu giúp các dân tộc khác. Chính quy ền
Pháp nhiều lần dụ dỗ, đe doạ, tử hình vắng m ặt, nh ưng H ồ Chí Minh
không sợ hãi mà càng tăng thêm quyết tâm hoạt động cách m ạng. Sau này
Người tâm sự: “Cả đời tôi chỉ có một mục đích, là phấn đấu cho quyền
lợi tổ quốc, và hạnh phúc của quốc dân. Những khi tôi phải ẩn nấp nơi
núi non, hoặc ra vào chốn tù tội, xông pha sự hiểm nghèo - là vì m ục đích
đó”.
1.3.3. Quan điểm Hồ Chí Minh về những chuẩn mực đạo đức cách
mạng.
1.3.3.1. Trung với nước, hiếu với dân
Thượng Hoàng Vinh. XD09A4 4
- Trong mối quan hệ đạo đức thì mối quan hệ giữa mỗi người với
đất nước, với nhân dân, với dân tộc là mối quan hệ lớn nh ất. Trung, hi ếu
là phẩm chất quan trọng nhất, bao trùm nhất.
Trung, hiếu là những khái niệm đã có trong tư tưởng đạo đức
truyền thống Việt Nam và phương Đông, xong có nội dung hạn h ẹp.
“Trung với vua, hiếu với cha mẹ”, phản ánh bổn phận của dân đối v ới
vua, con đối với cha mẹ. Hồ Chí Minh đã vận dụng và đưa vào nội dung
mới. Hồ Chí Minh đã kế thừa những giá trị đạo đức truy ền th ống và v ượt
trội. Trung với nước là trung thành với sự nghiệp giữ nước và dựng nước.
Nước là của dân, còn nhân dân là chủ của đất nước. “Bao nhiêu quy ền
hạn đều của dân, bao nhiêu lợi ích đều vì dân”. Đây là chuẩn m ực đạo
đức có ý nghĩa quan trọng hàng đầu.
Trung với nước, hiếu với dân là suốt đời phấn đấu hy sinh vì độc
lập tự do của Tổ quốc, vì CNXH, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó
khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng. Bác vừa kêu g ọi
hành động vừa định hướng chính trị - đạo đức cho mỗi người Việt Nam
Đối với cán bộ đảng viên phải suốt đời đấu tranh cho Đảng, cho
cách mạng, đó là điều chủ chốt của đạo đức cách mạng. Phải tuyệt đối
trung thàmh với Đảng, với dân, phải tận trung, tận hiếu, thì mới x ứng
đáng vừa là đầy tớ trung thành, vừa là người lãnh đ ạo c ủa dân; dân là đ ối
tượng để phục vụ hết lòng. Phải nắm vững dân tình, hiểu rõ dân tâm, c ải
thiện dân sinh, nâng cao dân trí để dân hiểu được quyền và trách nhiệm
của người chủ đất nước.
Nội dung chủ yếu của trung với nước là:
- Đặt lợi ích của đảng, của tổ quốc, của cách mạng là trên hết.
- Quyết tâm phấn đấu thực hiện mục tiêu cách mạng.
- Thực hiện tốt chủ trương, chinh sách của Đảng và Nhà nước
Nội dung chủ yếu của hiếu với dân là:
- Khẳng định vai trò sức mạnh thực sự của nhân dân.
- Tin dân, lắng nghe dân, học dân, tổ chức cùng nhân dân thực hiện
tốt đường lối chính sách của đảng và nhà nước.
- Chăm lo đến đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân
1.3.3.2. Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư
Cần là lao động cần cù, siêng năng, lao động có k ế hoạch, sáng t ạo
năng suất cao; lao động với tinh thần tự lực cánh sinh, không lười biếng,
Thượng Hoàng Vinh. XD09A4 5
- không ỷ lại, không dựa dẫm. Lao động là nghĩa vụ thiêng liêng, là nguồn
sống, nguồn hạnh phúc của con người.
Kiệm là tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thì giờ, tiết ki ệm ti ền
của của nhân dân, của đất nước, của bản thân mình. Tiết kiệm t ừ cái nh ỏ
đến cái to; “Không xa sỉ, không hoang phí, không bừa bãi.”
Liêm là “luôn luôn tôn trọng giữ gìn của công và c ủa dân; không
xâm phạm một đồng xu, hạt thóc của nhà nước, của nhân dân”. Phải trong
sạch, không tham lam địa vị, tiền của, danh tiếng, sung sướng. Không tâng
bốc mình. Chỉ có một thứ ham là ham h ọc, ham làm, ham ti ến b ộ. Hành vi
trái với chữ liêm là:... cậy quyền thế mà đục khoét, ăn c ủa dân, hoặc tr ộm
của công làm của riêng.
Cần, kiệm, liêm, chính cần thiết đối với tất cả mọi người. Hồ Chí
Minh viết:
*Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông
* Đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc
*Người có bốn đức: Cần, Kiệm, Liêm, chính
- Thiếu một mùa thì không thành trời
- Thiếu một phương thì không thành đất
- Thiếu một đức thì không thành người.
Cần, kiệm, liêm, chính rất cần thiết đối với ng ười cán bộ, đ ảng
viên. Nếu đảng viên mắc sai lầm thì sẽ ảnh hưởng đến uy tín c ủa Đ ảng,
nhiệm vụ của cách mạng. Cần, kiệm, liêm, chính còn là th ước đo s ự giàu
có về vật chất, vững mạnh về tinh thần, sự văn minh của dân tộc. “Nó” là
cái cần để “làm việc, làm người, làm cán bộ, để phụng sự Đoàn thể,
phụng sự giai cấp và nhân dân, phụng sự tổ quốc và nhân loại”.
Chí công vô tư, là làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình
trước, chỉ biết vì Đảng, vì Tổ quốc, vì nhân dân, vì lợi ích của cách mạng.
Thực hành chí công vô tư là quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đ ạo
đức cách mạng. “phải lo trước thiên hạ, vui sau thiên h ạ (tiên thiên h ạ chi
ưu nhi ưu, hậu thiên hạ chi lạc nhi lạc). Chủ nghĩa cá nhân ch ỉ biết đến
mình, muốn “mọi người vì mình”. Nó là giặc nội xâm, còn nguy hiểm hơn
cả giặc ngoại xâm. Hồ Chí Minh viết: “ Một dân tộc, một đảng và mỗi
con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nh ất định
hôm nay vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng d ạ không
trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân”. Hồ Chí Minh cũng phân
biệt lợi ích cá nhân và chủ nghĩa cá nhân. Chí công vô t ư là tính t ốt có th ể
Thượng Hoàng Vinh. XD09A4 6
- gồm 5 điều: nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm. Bồi dưỡng ph ẩm ch ất đạo đ ức
cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư là để vững vàng qua mọi th ử thách :
“Giàu sang không quyến rũ, nghèo khó không th ể chuy ển lay, uy vũ không
thể khuất phục”.
1.3.3.3. Yêu thương con người
Tình yêu rộng lớn dành cho những người cùng khổ, những người
lao động bị áp bức, bóc lột. Hồ Chí Minh chỉ ham muốn cho đ ất n ước
được hoàn toàn độc lập, dân được tự do, mọi người ai cũng có cơm ăn, áo
mặc, ai cũng được học hành. Chỉ có tình yêu thương con người bao la đ ến
như vậy mới có cách mạng, mới nói đến CNXH và CNCS
Nghiêm khắc với mình, độ lượng với người khác, ph ải có tình thân
ái với cả những ai có sai lầm đã nhận rõ và cố gắng sửa chữa, đánh thức
những gì tốt đẹp trong mỗi con người. Bác căn dặn Đảng ph ải có tình
đồng chí thương yêu lẫn nhau, trên nguyên tắc tự phê bình và phê bình
chân thành.
Tình yêu thương con người còn là tình yêu bạn bè, đồng chí, có thái
độ tôn trọng con người, điều này có ý nghĩa đối với người lãnh đạo.
1.3.3.4. Tinh thần quốc tế trong sang
Đó là tinh thần quốc tế vô sản, bốn phương vô sản đều là anh em.
Đó là tinh thần đoàn kết với các dân tộc b ị áp b ức, với nhân dân lao đ ộng
các nước. Đó là tinh thần đoàn kết của nhân dân Việt Nam với tất cả
những người tiến bộ trên thế giới vì hoà bình, công lý và tiến bộ xã hội.
Sự đoàn kết là nhằm vào mục tiêu lớn của thời đ ại hoà bình, đ ộc l ập dân
tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
2. Thực trạng
2.1. Đạo đức trong cán Bộ Đảng viên
Trong cuộc sống hiện tại với nhiều áp lực chi ph ối về ti ền bạc,
danh vọng, một bộ phận cán bộ Đảng viên đã đi sai với quy chuẩn đạo
đức. “Sự suy thoái về đạo đức, lối sống dẫn đến tệ quan liêu, tham
nhũng, lãng phí, nhũng nhiễu dân của một bộ phận không nhỏ cán bộ
Đảng viên vẫn diễn ra rất nghiêm trọng”- Phó chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra
Trung ương Vũ Quốc Hùng nhấn mạnh trong bản tham luận của ông
trước Đại hội Đảng X.
Có 5 suy thoái về đạo đức cán bộ Đảng viên là: [1]
- Thứ nhất, suy thoái về đạo đức, lối sống trong cán bộ, Đ ảng
viên có xu hướng tăng cả về số lượng và phạm vi. Tình trạng tham nhũng,
Thượng Hoàng Vinh. XD09A4 7
- nhũng nhiều dân, trước kia diễn ra ở một số cán bộ, Đảng viên hoạt động
trong lĩnh vực kinh tế, thì nay xảy ra tất cả các ngành, các lĩnh vực: y t ế,
giáo dục, văn hóa,
- Thực hiện chính sách xã hội, tổ chức cán bộ, công tác tham
mưu, hoạch địch chính sách cụ thể… mức độ ngày càng tăng trước kia là
“ăn cắp vặt”, bớt xén. Nay là chia chat đấu thầu, vặt tư..
[1] theo http//vietbao.vn
- Thứ hai, bệnh cơ hội, chủ nghĩa cá nhân có chiều hướng gia
tăng. Lối sống này trái với đạo đức, phẩm chất của người cộng sản “c ần
kiệm liên chính, chí công vô tư” như sinh thời Bác Hồ đã dạy. L ối sống
này trái với đạo đức, phẩm chất của người cộng sản “cần kiệm liên
chính, chí công vô tư” như sinh thời Bác Hồ đã dạy. Báo cáo của Bộ Chính
trị trình Hội nghị trung ương VI (lần 2) khóa VIII đã đề cập đến 5 ki ểu
“chạy”. Đó là “chạy chức”, trước khi bầu cử; “chạy quyền” trước khi
bổ nhiệm, thuyên chuyển công tác cán bộ; “ chạy chỗ”, tìm “chỗ thơm”,
“chỗ ngon”, chỗ kiếm được nhiều lợi (chẳng những cho bản thân mà còn
cho cả người thân, người nhà); “chạy lợi” khi phân chia ngân sách, xét
duyệt dự án đầu tư, giao thầu, tính thuế, xét duyệt đề tài nghiên cứu….;
“chạy tội” cho bản thân cho người thân, có trường hợp cho c ả nh ững tên
tội phạm.
- Thứ ba, nói nhiều làm ít; nói nhưng không làm. Tình trạng này
còn xảy ra ở không ít cán bộ, Đảng viên, trái với lời dạy của Bác Hồ là
“nói phải đi đôi với làm”, “dù khó khăn đến mấy cũng kiên quyết làm
đúng chính sách và nghị quyết của Đảng” đúng như báo cáo chính trị trình
đại hội đã nêu: “Tình trạng nói nhiều, làm ít, làm không đến n ơi đ ến ch ốn
hoặc không làm còn diễn ra ở nhiều nơi”.
- Thứ tư, quan liêu, xa dân, thích nghe thành tích, ngại nghe sự
thật. Trong Đảng ta hiện nay còn không ít cấp ủy, người lãnh đạo… còn
xa dân, không sát cơ sở, không hiểu thực tiễn, ít l ắng nghe ý ki ến c ấp
dướ, nên có trường hợp đề ra chủ trương chính sách không phù hợp với
thực tế, người dân không đồng tình. Vụ tham nhũng và tha hóa đạo đức,
lối sống của một số cán bộ Đảng viên ở PMU 18 nghiêm trọng vậy mà
Phó bí thư Đảng ủy cơ quan Bộ vẫn khẳng định: “Trước khi bị kh ởi tố,
họ đều là Đảng viên tốt”. Khẳng định như vậy thì “thật là quan liêu, vô
Thượng Hoàng Vinh. XD09A4 8
- chính trị, vô trách nhiệm, có thể nói là vô cảm, không th ể chấp nh ận
được”.
- Thứ năm, tham nhũng, nhũng nhiễu dân gây hậu quả nặng n ề
trên nhiều mặt, làm thất thoát tài sản, tiền vốn của nhà nước, của nhân
dân và sự hư hỏng của một bộ phận không nhỏ cán bộ, Đảng viên.
Tóm lại, có thể nói tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, v ề
phẩm chất đạo đức, lối sống dẫn đến tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí,
sách nhiễu của một bộ phận không nhỏ cán bộ, công chức, Đảng viên
diễn ra nghiêm trọng làm cho nhân dân bất bình, lo lắng, giảm lòng tin đối
với Đảng, nhà nước, là nhân tố kìm hãm bước tiến của công cuộc đổi mới
và vẫn là nguy cơ, hiểm họa lớn đe dọa sự tồn vong của Đảng, chế độ ta.
2.2. Đạo đức học sinh sinh viên
Học sinh (HS) mầm non biết chửi thề, nói tục, bắt chước các hành
vi “nhạy cảm” quan hệ nam nữ trong phim ảnh. HS tiểu h ọc xé bài v ở
trước mặt thầy cô khi bị điểm thấp. HS trung học vô lễ với thầy cô, sửa
điểm trong sổ liên lạc, đánh nhau xé áo quần. Sinh viên (SV) mua điểm,
sao chép luận văn, đồ án… GS-TS Vũ Dũng, viện trưởng Viện Tâm lý
học, cho rằng việc vi phạm các chuẩn mực đạo đức hiện nay dã đ ến m ức
đáng lo ngại với những hành vi vi phạm bạo lực trong nhà trường, đe d ọa
hành hung thầy cô giáo, quay cóp bài, mua điểm, cờ bạc, nghiện rượu…
Ngoài ra, thanh thiếu niên còn có nhiều biểu hiện sống h ưởng th ụ, coi
nặng giá trị vật chất, tiêu xài hoang phí, lười lao động, sống ích kỷ…
36% sinh viên từng đi mua hoặc xin điểm. TS Phạm Th ị Kim Anh,
Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, dẫn ra kết quả một cuộc điều tra, khảo sát
của thanh tra Bộ GD- ĐT với 1.827 SV tại 12 cơ sở giáo dục cho th ấy:
89% SV từng sử dụng tài liệu trong phòng thi, 85% từng quay cóp, 42%
sao chép luận văn, đồ án, 36% từng xin hoặc mua điểm
Nội dung khảo Tiểu học Trung học cơ sở Trung học phổ
sát thông
Tỉ lệ đi học ko 20 21 58
đúng giờ (%)
Tỉ lệ quay cóp 8 56 60
Thượng Hoàng Vinh. XD09A4 9
- Tỉ lệ nói dối cha 22 50 64
mẹ
Vi phạm luật 4 35 70
giao thông
(Nguồn: Kết quả khảo sát của Viện Nghiên cứu và phát triển giáo
dục Việt Nam) [1]
[1] theo http://tuoitre.vn/Giao-duc/269773/Thuc-trang-dao-duc-HSSV-Dang-
ngai-tu-mam-non-den-DH.html
2.3. Đạo đức xã hội
Hiện trạng đạo đức suy thoái gây nhức nhối cho xã hội, làm cho
lòng dân không yên, xã hội tiềm ẩn những mất ổn định. An ninh xã h ội và
an toàn cuộc sống bị đe dọa.
Những biểu hiện đó chứng tỏ rằng, dù đã ra khỏi lạm phát và kh ủng
hoảng kinh tế từ năm 1996, nhưng giờ đây dường như chúng ta đang ph ải
đối mặt với sự xuống cấp về mặt đạo đức, tinh
thần xã hội, từ những đổ vỡ, phân rã trong gia đình (ly hôn và ly
thân, xung đột thế hệ) đến những giảm sút nghiêm trọng vai trò và ý nghĩa
của đạo đức trong quan hệ con người ở các cơ quan, công sở, trong Đảng,
chính quyền các tổ chức đoàn thể của hệ thống chính trị
Khi nói đến "Văn hóa giao thông" hẳn ai cũng biết người tham gia
giao thông phải tôn trọng trật tự và luật giao thông, c ụ th ể h ơn n ữa là
không vượt đèn đỏ, không đi ngược chiều, v.v. và v.v.. Có thể nói tình hình
văn hóa giao thông hiện nay là kết quả của đạo đức xã h ội đang xu ống
cấp khi mà thói vị kỷ đang tràn lan, những quy ước xã h ội và lu ật pháp b ị
coi thường, nghiêm trọng đến mức con người biết là đang làm điều sai
điều xấu nhưng không còn biết xấu hổ với xung quanh, với chính mình.
Khi lòng tự trọng bị mất đi thì văn hóa giao thông hay văn hóa công sở, văn
hóa ẩm thực, văn hóa bệnh viện và tất cả các loại văn hóa khác cũng trở
nên thiếu hụt. Chữa bệnh và xây dựng văn hóa giao thông phải ch ữa t ừ
gốc, xây trên nền móng đạo đức xã hội với việc hình thành nhân cách và
lối sống mới thành thói quen văn minh trong xã hội.
Thượng Hoàng Vinh. XD09A4 10
- 3. Vận dụng giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức trong th ời đ ại
mới
Hiện nay nước ta đang xây dựng nền kinh tế thị trường theo định
hướng xã hội chủ nghĩa, đó là “nhà nước của nhân dân lao động dưới sự
lãnh đạo của Đảng”, “nền kinh tế hàng hóa nhiều thành ph ần, kinh t ế nhà
nước đóng vai trò chủ đạo, cùng với kinh tế hợp tác trở thành n ền t ảng”,
“tăng trưởng kinh tế gắn liền với tiến bộ và công bằng xã hội”.
Như vậy, mục tiêu định hướng xã hội chủ nghĩa của cách mạng
nước ta đồng nhất với mục tiêu của chủ nghĩa nhân đạo là làm cho m ọi
người đều có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành, xã hội công b ằng,
dân chủ, văn minh.
Đảng ta xác định nhiệm vụ trọng tâm là phát triển kinh tế, điều đó
không có nghĩa là xem nhẹ vai trò của đạo đức. Đảng ta luôn khẳng định
vai trò quyết định của nhân tố con người, đó phải là những con người phát
triển cao về trí tuệ, cường tráng về thể chất, trong sáng về đạo đức,
phong phú về tinh thần, trong đó đạo đức mới là một động lực tinh th ần
to lớn thúc đẩy phong trào thi đua yêu nước, hăng say lao động sản xuất,
thực hành tiết kiệm, phát huy sáng kiến kỹ thuật, làm vi ệc có ch ất l ượng
và hiệu quả cao của nhân dân lao động.
3.1. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
Ngày 7/11/2006, Bộ Chính trị đã ra Chỉ thị số 06 - CT/TW về t ổ
chức cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh”. Cuộc vận động được phát động rộng rãi trong toàn xã hội, bắt đầu
từ ngày 3/2/2007 và tổng kết vào ngày 3/2/2011.
Mục đích của cuộc vận động là: Làm cho toàn Đảng, toàn dân nh ận
thức sâu sắc về những nội dung cơ bản và giá trị to l ớn c ủa t ư t ưởng đ ạo
đức và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; tạo sự chuyển biến mạnh mẽ
về ý thức tu dưỡng, rèn luyện và làm theo tấm gương đạo đ ức c ủa
Người; đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và
các tệ nạn xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quy ết Đại h ội X
của Đảng…các cuộc vận động như
- Học tập đạo đức, tư tưởng Hồ Chí Minh
về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh "là đạo
đức, là văn minh"
Thượng Hoàng Vinh. XD09A4 11
- - Học tập và tèn luyện sức khoẻ theo gương Bác hồ
3.2. Về nhận thức
3.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về thực hành tiết kiệm
Hồ Chí Minh đã nhận xét: “ Tiết kiệm là không xa xỉ, không hoang
phí, không bừa bãi “.
Tiết kiệm không phải là bủn xỉn, mà những việc lợi ích cho đồng
bào, cho tổ quốc, là tích cực, tiết kiệm là để dần d ần nâng cao m ức s ống
của bộ đội, cán bộ, nhân dân. Tiết kiệm là tích cực chứ không ph ải tiêu
cực. Những nội dung đó được cụ thể như sau :
Tiết kiệm sức lao động Tiết kiệm thời giờ Tiết kiệm tiền củ
3.2.2. Tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về chống tham ô,
lãng phí, quan liêu :
- Tham ô: Theo cách nói của Hồ Chí Minh là trộm cướp, là
hành động xấu xa nhất, tội lỗi đê tiện nh ất trong xã h ội. Mà nguyên nhân
chủ quan là thiếu lương tâm, kém lòng trách nhiệm.
- Lãng phí: Hồ Chí Minh đưa ra nguyên nhân Do lãng phí sức
lao động, lãng phí thì giờ và lãng phí tiền của nhà nước, cơ quan và bản
thân mình như : “ăn tiêu xa xỉ, liên hoan sắm sửa lu bù, xài tièn như nước “
- Quan liêu: Theo Hồ Chí Minh là xa rời thực tế, quần chúng
nhân dân, xa rời mục tiêu lý tưởng của Đảng.
Theo Hồ Chí Minh tham ô lãng phí, quan liêu là k ẻ thù nguy hi ểm c ủa
nhân dân ; là bạn đồng minh của thực dân và phong kiến ; là tội ác làm hại
đến sự nghiệp xây dựng nước nhà, hại đến công việc cải thi ện đ ời s ống
nhân dân, hại đến đạo đức cách mạng .
Hồ Chí Minh đã đề xuất phong trào “ 3 xây, 3 chống “ , 6 điều về
chống tham ô lãng phí, quan liêu trong đó chống tham ô lãng phí, quan liêu
phải có tổ chức và kế hoạch, triển khai các cấp cúng thực hiện, tổ chức
các cuộc học tập và vận động tuyên truy ền các cấp cùng th ực hi ện. Giao
cho nhân dân giám sát và kiểm tra.
Thượng Hoàng Vinh. XD09A4 12
- 3.3. Liên hệ bản than
3.3.1. Thực hành tiết kiệm
Là sinh viên, tôi luôn đảm bảo chi sài hợp lý, không dung vào nh ững
việc vô ích. Không tiêu xài hoang phí, ăn chơi liêu lỏng
3.3.2. Về tham nhũng, lãng phí, quan liêu.
Do đặc thù về công việc, nên tôi tiếp xúc chưa nhiều với các vấn
đề trên, nhưng sẵn sàng tham gia cùng phối hợp với nhân dân s ống lành
mạnh, sống có trách nhiệm, không phung phí trong cuộc sống hằng ngày,
khi thấy người nào có tư tưởng quan liêu, sống lãng phí, bản thân ph ải
cùng với nhân dân đóng góp ý kiến, giúp nhau cùng sữa chữa với hướng
tích cực, không lợi dụng để trù dập.
Tránh xa các trường hợp, mua bằng, mua điểm, hối lộ giáo viên.
3.3.3. Hướng phấn đấu
Thương xuyên trau dồi, học tập và làm theo Tấm gương đạo đức
Hồ Chí Minh.
Luôn giữ gìn phẩm chất đạo đức cách mạng, có ý thức tập thể
phấn đấu vì lợi ích chung, có lối sống lành mạnh, trong sáng, giản dị,
không phô trương hình thức, nói đi đôi với làm, không quan liêu, tham
nhũng, lãng phí.
Tôi sẽ cố gắng xắp xếp công việc của mình ngày càng có tính khoa
học hơn để tránh lãng phí thời gian, trong cuộc sống thường ngày luôn lấy
phương châm sống để cho ngày mai.Khắc phục, nâng cao tính phê bình và
tự phê bình ngày càng tốt hơn.
Thượng Hoàng Vinh. XD09A4 13
nguon tai.lieu . vn