Xem mẫu
- THỰC TRẠNG VIỆC TẠO VÀ SỬ DỤNG YOUTUBE Võ Thị Mỹ Linh, Đoàn Thị Cẩm Huỳnh, Huỳnh Thị Diệu Vi, Lê Trần Minh Nhật Khoa Quản trị Kinh doanh, Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh GVHD: ThS. Ngô Ngọc Cươ TÓM TẮT Với sự bùng nổ của công nghệ kỹ thuật số hiện nay, thông tin được truyền đi một cách dễ dàng và nhanh chóng, nhu cầu giải trí cũng ngày càng nâng cao hơn. Nếu ngày trước, truyền hình, radio là công cụ chính để mọi người có thể xem tin tức, nghe nhạc, xem phim,...thì ngày nay những công cụ đó đang mất dần vị thế và được thay bằng những chiếc smart phone cùng với những ứng dụng, trang web được tạo nên trên nền tảng công nghệ thông tin. Youtube là một trong những trang web được ra đời để đáp ứng nhu cầu ngày một tăng của con người hiện đại. Ngoài ra, Youtube còn trở thành nguồn thu nhập của một số người. Đây là kênh giải trí lớn, chứa tất cả các video, phim ảnh, hài, radio,... hướng tới việc giải trí cực mạnh cho hầu hết tất cả các đối tượng sử dụng. Nhằm mục đích tìm hiểu những mặt phải và trái của Youtube, bài viết ‚Thực trạng việc tạo ra và sử dụng Youtube‛ đã được thực hiện. Kết quả bài viết sẽ giúp chúng ta hiểu hơn về lợi ích và tác hại của việc tạo ra những Youtube cũng như việc sử dụng nó. Từ khóa: Youtube, Youtuber, triệu view, giải trí, ảnh hưởng cộng đồng. 1 KHÁI QUÁT CHUNG YouTube chắc hẳn là một cái tên không còn xa lạ đối với mỗi chúng ta. Từ những em bé còn ẵm ngửa đến các cụ già đeo kính lão, tất cả đều dường như không thể ‚cưỡng lại‛ được sự cám dỗ của nền tảng chia sẻ video trực tuyến này. Sở dĩ cũng có thể coi YouTube là một nền tảng truyền thông xã hội là bởi nó cho phép người dùng thực hiện rất nhiều thao tác khác nhau thông qua tài khoản của mình, ví dụ như tải lên, xem, xếp hạng, chia sẻ, thêm vào mục yêu thích, báo cáo và nhận xét video được đăng tải, cũng như đăng ký theo dõi người dùng khác trên YouTube. Các nội dung có sẵn trên YouTube cũng rất đa dạng, bao gồm video clip, đoạn chương trình truyền hình, video âm nhạc, tin tức, phim, tài liệu, bản ghi âm, đoạn giới thiệu phim và các nội dung khác như viết blog bằng video, video sáng tạo ngắn và video giáo dục, giải trí… Không giống những nền tảng mạng xã hội khác yêu cầu phải lập tài khoản để sử dụng, YouTube cho phép người dùng không đăng ký tài khoản (khách vãng lai) vẫn có thể xem được hầu hết video ở trang, còn người dùng đăng ký được phép tải lên số lượng video vô hạn. Bên cạnh đó, một số video cũng sẽ giới hạn độ tuổi người xem, chẳng hạn như chỉ dành cho người dùng trên 18 tuổi (thường là những video có chứa nội dung nhạy cảm hoặc có khả năng xúc phạm đến một nhóm đối tượng người dùng cụ thể). Với xu hướng chung của một bộ phận không nhỏ ‚lên Facebook thay vì đọc báo, vào YouTube thay cho xem TV‛ thì rất nhiều cơ hội và con đường mới được mở ra theo sau loại hình giải trí ăn khách này, 2105
- trải dài trên hầu hết các lĩnh vực cùng các hot YouTuber cũng như nhiều nghệ sỹ và các nhà sản xuất nổi tiếng khác. 2 NỘI DUNG 2.1 Thực trạng của Youtuber hiện nay Ngày nay có rất nhiều trang web video xuất hiện, tuy nhiên nổi trội nhất là Youtube. Những người làm video đăng lên được gọi là Youtuber. Họ thường đăng tải những video hướng dẫn, giải trí, ẩm thực,… Làm lâu dần họ sẽ được Youtube trả một khoản phí xem như tiền lương vì họ đã bỏ công sức, thời gian và tiền bạc để đầu tư cho một clip chỉnh chu nhất có thể. Và số tiền đó nhiều hay ít phụ thuộc vào lượng người xem video và lượng subscriber của kênh Youtube người sở hữu. Không ít người đã có được một khoản thu nhập lớn từ Youtube như Cris Phan, Bà Tân, Quỳnh Trần JP,… Điều đó đã làm cho không ít người có suy nghĩ kiếm tiền từ Youtube rất dễ, chỉ cần có video đăng lên là sẽ có tiền. Chính suy nghĩ đó mà nhiều người đã bất chấp để có được clip đăng lên Youtube. Họ làm những thử thách không ai dám thử, đăng clip với tiêu đề giật tít sai sự thật để kích thích sự tò mò của người xem, bám theo công an đang truy đuổi tội phạm có vũ khí để quay clip. Thậm chí có những người muốn có nhiều lượt xem để thu tiền về đến mức làm những việc táng tận lương tâm, chẳng hạn như đến đám tang của một nghệ sĩ để quay clip về đăng lên Youtube. Tuy nhiên, họ không hề biết rằng những Youtuber nổi tiếng đã phải cố gắng trong suốt nhiều năm liền, họ phải đầu tư những clip chất lượng và có nội dung chính thống thì mới được Youtube ‚trả lương‛. Còn những người làm clip như trên sẽ rất khó để có thu nhập được. Hình 2: Nhiều người tự xưng Youtuber đến đám tang quay clip (Nguồn: tienphong.vn) Hình 1: Cris Phan-Youtuber chân chính Bên cạnh những kênh Youtube về giải trí, ẩm thực, du lịch,… dành cho độ tuổi trưởng thành thì Youtube cũng có những kênh dành cho trẻ nhỏ. Những kênh này thường sẽ đăng tải những clip hoạt hình dễ thương, vui nhộn phù hợp với độ tuổi của các bé để xem giải trí. Hoặc những kênh có những clip hoạt hình để dạy các bé học tiếng Anh thông qua những bài hát. Tuy nhiên, cũng không 2106
- thể không xuất hiện những kẻ lợi dụng sự ngây ngô của các bé mà làm những clip dạy trẻ em làm việc xấu, hoặc gieo cho trẻ những suy nghĩ tiêu cực. Những clip ở các kênh này thường không có nội dung mang tư tưởng hay hành động tích cực, dùng hình thức trá hình trong clip, cũng không có nhiều subscriber do đối tượng là trẻ em. Tuy nhiên lượt xem vẫn ở một con số tương đối cao, thậm chí có nhiều kênh vẫn được Youtube công nhận là video ‚sạch‛. Hình 3: Một trong những kênh Youtube có Hình 4: Những clip có nội dung tiêu cực dạy hư trẻ nội dung thích hợp cho trẻ em xuất hiện tràn lan trên Youtube (Nguồn: m.afamily.vn) (Nguồn: zingnews.vn) 2.2 Lợi hại khi lạm dụng YouTube Youtube cái tên không còn xa lạ đối với tất cả mọi người hiện nay. Theo thống kê từ Similarweb, Youtube.com(8/2019) thì thế giới có trên 2 tỷ người sử dụng Youtube/tháng, có 500h video được đăng tải mỗi phút tương đương với 5 tỷ video được xem mỗi ngày. Với sự chú tâm của cộng đồng mạng trên thế giới như này thì không ít số đông chạy theo nghề YouTuber để tăng sự nổi tiếng và kiếm lợi nhuận cho bản thân. Với số tiền nhận được có thể lên đến hàng tỷ mỗi năm, các YouTuber không ngừng cung cấp những thông tin hay, những video đầu tư mang lại nhiều tin tức, sự giải trí cho cộng đồng mạng. Nhưng bên cạnh đó thì cũng không ít người lạm dụng Youtube để đăng tải các clip vô giá trị, thậm chí gây thiệt hại cho người dùng. Điều này cho ta thấy bên cạnh những tích cực từ Youtube thì cũng không ít những điều tiêu cực, điển hình như trào lưu thử thách Momo. Khi những video này được đăng tải thì có hàng loạt trẻ em trên thế giới bị cuốn vào những thử thách ghê rợn này. Nhẹ thì có thể bị ám ảnh tâm lý bởi những thứ kinh dị, những cảnh bạo lực đầy máu me. Nặng thì có thể dẫn những trẻ thơ này đến bờ vực của tử thần. "Trẻ em là ngày mai của thế giới" nhưng với đầu óc đầy hình ảnh bạo lực, lệch lạc thế này liệu những đứa trẻ này sẽ đi về đâu? Thế giới sẽ phát triển ra sao khi phải đối mặt với hàng loạt mầm biến thái, bệnh hoạn từ lúc còn rất nhỏ?!?... Không chỉ trẻ nhỏ mà ngay cả những người vị thành niên cũng có thể bị ngộ độc bởi những video không đúng. Những bậc phụ huynh U40, U50 hiện nay cũng đang tập chạy dần theo xã hội bằng 2107
- cách dùng internet, qua đó họ dễ dàng tiếp nhận những thông tin sai lệch từ video kém thông tin. Do thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực mạng của cuộc sống hiện đại nên họ rất khó trong việc phân tích thông tin. Họ chạy theo những thông tin sai 1 lần, 2 lần… và dần những video đó xuất hiện đầy trên trang Youtube của họ, khiến họ trở thành công cụ kiếm tiền cho youtuber ảo và đẩy họ vào những hiểu biết sai trái trong cuộc sống. (Cụ thể là những thước video về Tuấn khỉ - một tội phạm được rất nhiều người quan tâm bởi hành vi độc ác của mình. Trước sự quan tâm này những anh hùng màn ảnh đã cho không ít những video phi chính thống ra đời cùng hàng loạt thông tin giả mạo khiến người dân lo sợ, bất an. Điều này không chỉ làm ảnh hưởng đến cuộc sống người dân mà còn ảnh hưởng đến quá trình truy bắt tội phạm. Gây nhiễu loạn trật tự cộng đồng ở địa điểm mà người đăng tải dựng lên.) Hình 5: Một trong những nỗi lo của bậc phụ huynh khi cho trẻ sử dụng YouTube (Momo) Ngoài những tác hại mà người xem phải chịu thì những trách nhiệm mà người đăng tải video phải gánh cũng không hề nhẹ. Những video mang nội dung sai trái có thể bị gỡ bỏ và người đăng tải bị cấm hoạt động trên Youtube ( tùy vào nội dung video), những clip câu like, thiếu tính nhân văn như livestream đám tang có thể bị kiện, bị xử phạt theo Luật An ninh mạng 2018. 2.3 Nguyên nhân Làm youtube nổi lên như một hiện tượng trrong thời gian gần đây, có những video rất có ý nghĩa, mang chất lượng. Nhưng bên cạnh đó, vẫn còn người theo phong trào, làm những video không mang một ý nghĩa hay một câu chuyện cần truyền tải. Vậy nguyên nhân là: – Lý do phải kể đến đầu tiên đó là họ có thể kiếm tiền từ Youtube, khát khao kiếm tiền đã sản sinh ra hàng loạt clip có nội dung phản cảm, kích thích trí tò mò của người xem bằng nhiều cách thức khác nhau, với lượng người xem, lượt theo dõi càng cao sẽ đem về cho họ nhiều tiền. – Làm vì đam mê, thú vui cũng có, họ làm vì cái tâm, đôi khi câu chuyện họ mang đến rất đơn giản, nhưng lại truyền tải ý nghĩa thực sự đến nhiều người. – Một số lại ăn theo hay nói cách khác là bắt chước, họ nghĩ rằng người khác thành công thì mình cũng vậy và bất chấp để nổi tiếng, kiếm tiền từ những video với những nội dung đơn giản, nhưng kích thích sự tò mò của trẻ em. Sử dụng chủ yếu những vật dụng thân thuộc hằng ngày để làm video, thế nên việc những đứa trẻ có thể dễ dàng bắt chước. Thậm chí là những trò đ a lố lăng, hay những thí nghiệm tầm thường mà họ nghĩ ra, nhưng có thể gây nguy hiểm cho người khác. Khi mọi người đổ xô làm Youtube, sự cạnh tranh cũng tăng lên tương ứng. Chi phí đầu tư cho một video dù nhìn trông đơn giản cũng tốn không ít thời gian, tiền bạc và công sức. Nếu như không có 2108
- sự nâng đỡ, không có kinh nghiệm, không có sự truyền thông hay quảng bá hay không có một sự may mắn nào đó thì rất cần nhiều thời gian để một Youtube đơn lẻ có thể gây dựng được cộng đồng người hâm mộ. Không ai có thể phủ nhận chức năng Youtube mang lại cùng những tiện ích của nó với người dùng. Không chỉ nhằm mục đích tìm kiếm thông tin, giải trí dưới dạng video vui nhộn, bắt mắt mà nơi đây còn mang về nguồn thu tốt với các Youtuber chân chính, kiếm tiền từ Youtube không phải là quá khó nhưng để nội dung của bạn hấp dẫn và thu hút người xem nhờ những giá trị thực mới là điều quan trọng. Đừng vì vật chất và số tiền kiếm được nhờ lượt xem Youtube khủng mà sẵn sàng làm những trò nhảm nhí, câu view rẻ tiền. Bất chấp nội dung vô nghĩa, trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc, những tư tưởng lệch lạc thậm chí là vi phạm pháp luật. Trong khi phần đông người dùng Youtube ở Việt Nam là giới trẻ, các nội dung độc hại sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến nhận thức, định hướng và lối sống của họ, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của đất nước. 2.4 Giải pháp Vai trò và trách nhiệm của Youtube là vô cùng quan trọng trong vấn đề này, quá chú tâm vào việc chạy quảng cáo kiếm lợi nhuận mà xem nhẹ việc quản lý các nội dung đăng tải trên nền tảng của mình. Youtube cần phải thực sự chú trọng trong việc quản lý, kiểm duyệt nội dung, để tạo một ‚Youtube sạch‛ cho người dùng. Cần có sự quản lý nghiêm khắc hơn, quản lý các kênh youtube về nội dung và hình thức, tránh các trường hợp video phản cảm độc hại lan truyền trong cộng đồng, nhất là trong thời buổi người người nhà nhà thi nhau làm youtube. Bên cạnh đó các cơ quan có thẩm quyền, nhà trường, Đoàn Thanh Niên,… nên tích cực tuyên truyền, định hướng giáo dục cho người dân, hạn chế bị ảnh hưởng bởi các tư tưởng lệch lạc. Người dùng nền tảng Youtube phải có ý thức chọn lọc nội dung bổ ích, báo cáo và loại trừ các nôi dung xấu, nhảm nhí. Các bậc phụ huynh quan tâm, thường xuyên nhắc nhở tránh để con em mình bị các kênh xấu thu hút, đặc biệt là các em nhỏ. Đạo đức nghề nghiệp là thứ mà bất kỳ ai làm gì cũng luôn đặt làm kim chỉ nam cho bản thân, bởi thế mà các youtuber phải biết chừng mực, làm việc có tâm, có đạo đức, phải nghĩ đến kết quả việc làm của mình ảnh hưởng như thế nào đến người xem mình, hãy làm cho người xem ủng hộ và tôn trọng sản phẩm mình làm ra chứ không phải là lên án, chế giễu. 3 KẾT LUẬN Youtube đang dần trở thành ‚con dao hai lưỡi‛. Chính vì những lợi ích to lớn mà Youtube mang lại, ứng dụng này đã nhanh chóng đạt được sự quan tâm khủng từ cộng đồng và dẫn đến việc bị lợi dụng để mưu lợi cho những người Youtuber ảo. Những Youtuber chân chính, đầu tư chất xám đem lại những giá trị tinh thần có ích, truyền cảm hứng, nhân văn và vô cùng đáng trân trọng, vì thế họ nhận lại một con số không hề nhỏ cho những gì mình tạo ra. Điều này khiến quá nhiều người hám lợi đổ xô, chạy theo tạo ra hàng loạt kênh tượng tự nhau, cạnh tranh nhau. Khi có quá nhiều sự trùng lập bắt buộc họ phải bất chấp về nội dung, hình thức để tạo ra những video độc, lạ, quái để 2109
- câu view kiếm tiền. Là một Youtuber chân chính thì sẽ đặt cái tâm và sự đầu tư kĩ lưỡng cho những video mướt mắt người xem còn Youtuber ảo thì họ chỉ cần lợi nhuận và sự nổi tiếng cho mình mà liên tục đăng tải clip vô giá trị cùng cái tên đáng chú ý, không những thế họ còn lợi dụng kênh giải trí này để đăng tải những video trái đạo đức gây nên những ảnh hưởng lớn cho cả trẻ nhỏ lẫn những người có tuổi. Tuy Youtube và Nhà nước đã ban hành luật và quy tắc cũng như đã xử lý rất nhiều vụ lạm dụng YouTube nhưng tình trạng này vẫn không có dấu hiệu giảm. Vậy thì chỉ còn một cách đó là sự giúp đỡ từ cộng đồng mạng Youtube, mọi người phải tự trang bị cho mình những kỹ năng cần thiết khi dùng YouTube, cùng nhau lên án những hành vi lạm dụng của Youtuber ảo bằng cách thu nhập cho mình những thông tin về lợi và hại khi tham gia cộng đồng Youtube. Bởi thế mà cộng đồng phải cùng nhau nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, hãy là người dùng thông minh biết chọn lọc, hãy là một youtuber chân chính, có tâm mang lại những giá trị tốt đẹp cho cộng đồng. Hãy làm cho không chỉ Youtube mà các trang mạng xã hội khác cũng trở nên văn minh, góp phần mang lại cuộc sống tốt đẹp cho bản thân chúng ta, cho cộng đồng và cho đất nước. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Similar, Youtube.com (2019), Youtube đang ảnh hưởng đến thế giới như thế nào. [2] https://cafebiz.vn/top-5-youtuber-hang-dau-viet-nam-kiem-duoc-bao-nhieu-tien-moi-nam- 20191016172718764.chn [3] https://www.tienphong.vn/van-hoa/buc-xuc-voi-doi-quan-youtuber-quay-clip-chup-anh-tai- dam-tang-mai-phuong-1631612.tpo [4] https://zingnews.vn/youtube-viet-nam-tran-ngap-video-lam-hai-tre-em-post921739.html [5] http://songtre.com.vn/news/dien-dan/do-xo-di-lam-youtuber-dau-tu-it-kiem-loi-nhieu-loi- hai-ra-sao-51-16963.html 2110
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học