Xem mẫu
- Luận văn
Thực trạng thu hút và sử dụng ODA trong
phát triển cơ sở hạ tầng giao thông VN
trong những năm gần đây
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
Ch¬ng II: thùc tr¹ng thu hót vµ sö dông ODA trong lÜnh
vùc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng GTVT ë ViÖt Nam trong
nh÷ng n¨m gÇn ®©y
1. Thùc tr¹ng ®êng bé, ®êng s¾t, c¶ng biÓn vµ ®êng thuû néi ®Þa
1.1 Thùc tr¹ng ®êng bé
Theo sè liÖu thèng kª th¸ng 12/2000 cña côc ®êng bé ViÖt Nam, tæng chiÒu dµi
m¹ng líi ®êng bé cña níc ta lµ 232.400 km, trong ®ã cã: 15.100 km ®êng
quèc lé víi 78 tuyÕn ®êng,17.449 km ®êng tØnh lé víi 520 tuyÕn ®êng, 36.372
km ®êng huyÖn lé, 159.558 km ®êng x· th«n, 3.500 km ®êng ®« thÞ
M¹ng líi ®êng bé ®îc ph©n bè kh¸ hîp lý, võa bè trÝ theo chiÒu däc cña ®Êt
níc võa theo híng §«ng-T©y l¹i cã c¶ h×nh nan qu¹t nèi c¸c trôc chÝnh vµ nèi
c¸c thµnh phè lín vÒ c¸c miÒn cña ®Êt níc. B×nh qu©n mËt ®é ®êng lµ
201km/1.000km2, b×nh qu©n mËt ®é ®êng trªn ®Çu ngêi lµ 3.13km/1000 d©n. C¸c
chØ tiªu nµy ®îc xem lµ ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ ë møc trung b×nh lµ tõ
200 ®Õn 1000 km/1000km2 vµ tõ 2.5 ®Õn 5km/1000 d©n.
Nh vËy chiÒu dµi m¹ng líi ®êng bé cña ta tuy cßn rÊt thÊp so víi c¸c níc
kinh tÕ ph¸t triÓn nhng kh«ng ®Õn nçi thua kÐm qu¸ nhiÒu so víi c¸c níc trong
khu vùc, nÕu cã chÊt lîng ®¶m b¶o th× vÒ c¬ b¶ n lµ ®¸p øng ®îc yªu cÇu vËn t¶i
cña nÒn kinh tÕ.
Tuy nhiªn vÊn ®Ò ®Æt ra lµ chÊt lîng ®êng bé cña ta cßn ë møc qu¸ thÊp. Tû lÖ
®êng tèt (bª t«ng nhùa) chiÕm tû lÖ rÊt nhá lµ 9%, ®êng trung b×nh (r¶i nhùa hoÆc
®¸ d¨m) lµ 35%, ®êng xÊu chiÕm 23% vµ ®êng rÊt xÊu chiÕm 33%.
BiÓu ®å 2: Thùc tr¹ng hÖ thèng ®êng bé ViÖt Nam (nguån: Bé GTVT)
§êng rÊt §êng tèt
xÊu 9%
33%
§êng
trungb×nh
25
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8 35%
§êng
xÊu
23%
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
Trong hÖ thèng ®êng bé 93% lµ ®êng chØ cã mét lµn xe, c¸c quèc lé còng chØ
cã 30% ®êng cã trªn mét lµn xe. Cêng ®é mÆt ®êng chØ ®¶m b¶o 65% so víi
yªu cÇu t¶i träng xe hiÖn nay.
HÖ thèng ®êng bé ViÖt Nam ®îc chia thµnh 4 nhãm chñ yÕu: HÖ thèng ®êng
quèc lé, hÖ thèng ®êng giao th«ng n«ng th«n (bao gåm tØnh lé, ®êng x· vµ ®êng
th«n) vµ hÖ thèng ®êng ®« thÞ.
HÖ thèng ®êng quèc lé:
Quèc lé ®¹t cÊp kü thuËt hoµn chØnh chiÕm tû lÖ rÊt thÊp, bao gåm: mét sè ®o¹n
cña Quèc lé 1A (Hµ Néi - Vinh, Nha Trang - TP Hå ChÝ Minh), quèc lé 5, quèc lé
51 vµ quèc lé 18 lµ c¸c ®o¹n tuyÕn võa míi ®a vµo sö dông. Tæng chiÒu dµi c¸c
®o¹n tuyÕn nµy kho¶ng 2914km chiÕm tû lÖ rÊt nhá lµ 1.5% trªn tæng chiÒu dµi c¸c
quèc lé.
Trong sè h¬n 13.000 km quèc lé cßn l¹i, chØ mét phÇn nhá cã chÊt lîng ë møc
kh¸ vµ trung b×nh, phÇn nhiÒu lµ xuèng cÊp vµ khæ hÑp. Trªn c¸c quèc lé cã h¬n
20% lµ cÇu cã t¶i träng thÊp díi 13 tÊn vµ khæ hÑp díi 4m, 5% lµ cÇu x©y t¹m tõ
thêi chiÕn, cßn 43 ®iÓm vît s«ng lín b»ng phµ vµ hµng tr¨m ngÇm, trµn.
HÖ thèng ®êng giao th«ng n«ng th«n
ChÊt lîng cña m¹ng líi ®êng giao th«ng n«ng th«n cßn rÊt thÊp vµ ph©n bè
cha ®Òu. Khu vùc miÒn nói, vïng s©u, vïng xa giao th«ng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n.
HiÖn vÉn cßn 5 huyÖn miÒn nói phÝa B¾c vµ 5 huyÖn §ång B»ng S«ng Cöu Long
« t« chØ ®Õn ®îc trung t©m huyÖn trong mïa kh«, 606 x· trªn tæng sè 9816 x·
(chiÕm 6%) cha cã ®êng « t« ®Õn trung t©m x·, trong ®ã cã 500 x· thuéc diÖn
nghÌo. RÊt nhiÒu x· tuy cã ®êng nhng thêng bÞ h h¹i, ¸ch t¾c trong mïa ma
lò, hÖ thèng ®êng liªn th«n, ®êng phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cßn thiÕu rÊt
nhiÒu. C¸c cÇu trªn hÖ thèng ®êng giao th«ng n«ng th«n hÇu hÕt lµ cÇu yÕu vµ cÇu
t¹m.
B¶ng 4: Thùc tr¹ng chÊt lîng ®êng giao th«ng n«ng th«n
26
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
KÕt cÊu mÆt ®êng
Lo¹i ®êng Tæng sè
BT nhùa §¸ nhùa CÊp phèi §Êt
53 km 3.558 km 17.932 km 15.362 km
1. §êng huyÖn 36.905 km
0.14% 9.64% 48.50% 41.70%
Tû lÖ % 100%
_ 2.922km 52.446 km 76.687 km
2. §êng x·, th«n 132.054 km
_ 2.20% 39.80% 58.00%
Tû lÖ % 100%
53 km 6.480 km 70.378 km 92.409 km
Tæng sè 168.959 km
Nguån: Bé GTVT (8)
HÖ thèng giao th«ng ®« thÞ (GT§T):
Nh×n chung mËt ®é m¹ng líi giao th«ng thÊp, ph©n bè kh«ng ®Òu, m¹ng líi cã
cÊu tróc hçn hîp vµ thiÕu sù liªn th«ng gi÷a c¸c trôc chÝnh, ®êng phè ng¾n t¹o ra
nhiÒu giao c¾t, chÊt lîng ®êng xÊu, lßng ®êng hÑp, tû lÖ quü ®Êt giµnh cho giao
th«ng cßn qu¸ Ýt 7% ®Õn 8% (c¸c níc ph¸t triÓn thêng lµ 25%).
Giao th«ng ®« thÞ cña ta cßn qu¸ nhiÒu vÊn ®Ò, nhÊt lµ ë hai thµnh phè lín lµ Hµ
Néi vµ Thµnh Phè Hå ChÝ Minh (chiÕm 50% d©n sè ®« thÞ), tèc ®é trung b×nh xe
ch¹y trong ®« thÞ hiÖn nay chØ ®¹t vËn tèc 20km/h víi v« vµn c¸c ®iÓm ¸ch t¾c. HiÖn
nay c¸c nót giao c¾t lËp thÓ lµ gi¶i ph¸p kh¸ h÷u hiÖu cho vÊn ®Ò giao th«ng ®« thÞ
nhng hiÖn nay ta míi chØ cã mét nót giao c¾t duy nhÊt míi ®a vµo sö dông th¸ng
4 n¨m 2001 ®ã lµ nót Nam cÇu Ch¬ng D¬ng.
B¶ng 5: So s¸nh mét sè chØ tiªu cña CSHT giao th«ng ®« thÞ cña ViÖt Nam
Tiªu chuÈn ph¸t triÓn C¸c níc
HiÖn
TT ChØ tiªu Møc Møc Møc ph¸t triÓn
Tr¹ng
thÊp T. b×nh cao
1 Tû lÖ quü ®Êt dµnh cho giao th«ng 8% 15% 20% 25% 26%
+ Giao th«ng ®éng 7% 13% 16% 19% 20%
+ Giao th«ng tÜnh 1% 2% 4% 6% 6%
27
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
2 MËt ®é m¹ng líi ®êng % 2.8% 3.5% 4% 5% 6.5%
ChiÒu dµi ®êng tÝnh b×nh qu©n
0.15 0.20 0.30 0.35 0.5
cho 1000 d©n (Km/1000 d©n)
Nguån: Bé GTVT (9)
Víi tèc ®é ®« thÞ ho¸ hiÖn nay lµ 3.5 ®Õn 4%/n¨m, nhÞp ®é t¨ng trëng kinh tÕ lµ
16 ®Õn 18%/n¨m vµ víi tèc ®é x©y dùng c¬ së h¹ tÇng GT§T nh hiÖ n t¹i, sù mÊt
c©n ®èi gi÷a c¬ së h¹ t©ng giao th«ng ®« thÞ vµ mËt ®é c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng
sÏ ngµy mét nghiªm träng..
Hµ Néi hiÖn cã 319 ®êng phè víi tæng chiÒu dµi 267 km trªn mét diÖn tÝch lµ
71km2 víi d©n sè kho¶ng 1.4 triÖu ngêi. §êng ®« thÞ TP Hå ChÝ Minh (khu vùc
12 quËn néi thµnh cò) cã chiÒu dµi lµ 544.4km trªn diÖn tÝch 140.3km2 vµ d©n sè
kho¶ng 3.5 triÖu ngêi.
1.2 Thùc tr¹ng ®êng s¾t:
§êng s¾t ViÖt Nam víi tæng chiÒu dµi lµ 3100km, mËt ®é ®êng s¾t lµ 7.83
km/10km2. MËt ®é ®êng s¾t cña níc ta lµ t¬ng ®èi cao so víi c¸c níc trong
khu vùc §«ng Nam ¸, tuy nhiªn so víi c¸c níc kh¸c cña Ch©u ¸ nh NhËt B¶n,
Hµn Quèc th× mËt ®é nµy cßn lµ qu¸ thÊp.
BiÓu ®å 3: MËt ®é km/10km2 ®êng s¾t ViÖt Nam so víi mét sè níc trong
khu vùc vµ trªn thÕ giíi.
HÖ thèng ®êng s¾t cña ViÖt Nam ®· ®îc x©y dùng c¸ch ®©y gÇn mét thÕ kû,
90
80
70
MËt ®é km/10 km2
60
50
40 80
30
20
32.1
10
12.6
7.83 7.45
6.65 5.6 4.96
3.6
0
an
ia
a
n
¶n
c
ia
c
am
xi
uè
uè
pi
x
al
L
B
ne
ai
N
ili
tr
Q
Q
¸i
28
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
t
al
Ph
us
Öt
hË
do
µn
g
Th
M
Vi
un
A
N
In
H
Tr
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
sau gÇn 100 n¨m khai th¸c vµ kh«ng cã ®Çu t lín (tuyÕn ®êng s¾t B¾c - Nam
®îc x©y dùng tõ n¨m 1899), l¹i bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ qua 3 cuéc chiÕn tranh (kho¶ng
60%) nªn chÊt lîng ®êng s¾t cña ta hiÖn nay rÊt thÊp, ®êng s¾t khæ hÑp víi
chiÒu dµi lµ 2609 km chiÕm tû lÖ cao (84%). §Õn nay cha cã mét km ®êng s¾t
nµo ®ñ cÊp tiªu chuÈn.
Tèc ®é trung b×nh ch¹y tÇu cña tuyÕn thèng nhÊt lµ 55km/h, trong khi ®ã tèc ®é
trung b×nh nµy ë in ®« nª xia lµ 90km/h, Malaixia vµ Singapore lµ 105km/h. Th¸i
lan lµ 110km/h. Nh vËy thùc chÊt cña ®êng s¾t ViÖt Nam hiÖn nay vÒ chÊt lîng
c¬ së h¹ tÇng vµ kü thuËt lµ cßn tôt hËu xa so víi c¸c níc ASEAN vµ ®Æc biÖt lµ
c¸c níc ph¸t triÓn.
CÇu ®êng s¾t hÇu hÕt ®Òu lµ cÇu tõ thêi kú Ph¸p ®« hé, hiÖn nay cßn trªn 120
cÇu dÇm thÐp t¹m vµ 100 cÇu vßm bª t«ng trong t×nh tr¹ng bÞ phong ho¸ m¹nh. Tèc
®é trung b×nh tÇu ch¹y qua c¸c cÇu hiÖn nay lµ 25km/h. HiÖn tæng sè cã 1.771 cÇu
víi tæng chiÒu dµi lµ 44.073 km trong ®ã cã 1201 cÇu yÕu víi tæng chiÒu dµi lµ
27.850m (chiÕm 63%). CÊp t¶i träng cña cÇu kh«ng ®ång nhÊt (tõ cÊp 11 ®Õn cÊp
22). PhÇn lín lµ cÇu cò (tõ thêi Ph¸p ®Ó l¹i), dÇm thÐp cña c¸c cÇu nµy ®Òu ®· rØ ë
møc cao, hiÖn tr¹ng ®· vi ph¹m c¸c quy tr×nh cho phÐp khai th¸c.
HÇm ®êng s¾t hÇu hÕt ®· bÞ xuèng cÊp vµ rß rØ níc trªn ®Ønh vßm, ®Æc biÖt lµ
c¸c hÇm qua ®Ìo H¶i V©n. PhÇn lín c¸c hÇm ®îc x©y dùng tõ thêi Ph¸p (giai ®o¹n
1906 ®Õn 1933). B¸n kÝnh cong nhá cña hÇu hÕt c¸c hÇm kÓ trªn ®· ¶nh h êng
kh«ng nhá ®Õn tèc ®é vµ an toµn ch¹y tÇu.
HÖ thèng th«ng tin tÝn hiÖu ®êng s¾t hiÖn t¹i rÊt l¹c hËu, chØ cã mét sè ga
®êng s¾t míi ®îc x©y dùng cßn ®a sè lµ c¶i t¹o l¹i.
1.3 Thùc tr¹ng c¶ng biÓn vµ ®êng thuû néi ®Þa
HÖ thèng c¶ng biÓn
C¶ng biÓn ViÖt Nam hiÖn nay cã trªn 80 c¶ng lín nhá nhng møc ®é hiÖn ®¹i
cßn thÊp, hÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh kho b·i ®îc x©y dùng tõ thêi kú chiÕn tranh vµ
29
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
hiÖn ®ang bÞ xuèng cÊp nghiªm träng. Ta cßn thiÕu bÕn container vµ c¸c bªn
chuyªn dïng cho tÇu trªn 20.000 DWT. Trang thiÕt bÞ bèc xÕp l¹i qu¸ l¹c hËu.
Khu vùc phÝa B¾c hoµn toµn cha cã c¶ng biÓn níc s©u cã thÓ tiÕp nhËn tÇu
trªn 20.000 DWT.
Tµu lín cha thÓ cËp c¶ng ViÖt Nam trong khi xu thÕ cña ngµnh vËn t¶i biÓn
quèc tÕ lµ t¨ng nhanh ®éi tÇu cã t¶i träng lín theo híng: Tµu chuyªn dông
Container: 40.000 ®Õn 50.000 DWT, tµu hµng rêi 50.000 ®Õn 100.000 DWT, tµu
chë dÇu: 50.000 ®Õn 200.000 DWT. (10)
HÖ thèng ®êng thuû néi ®Þa
Theo tµi liÖu thèng kª n¨m 2000 cña Côc ®êng s«ng ViÖt Nam th× c¶ níc ta cã
2360 s«ng, kªnh, r¹ch víi tæng chiÒu dµi 41.900km. §Õn nay míi khai th¸c trªn gÇn
18.000 km (chiÕm 40% trªn tæng sè chiÒu dµi)
PhÝa b¾c, s«ng ngßi tËp trung chñ yÕu ë vïng ®ång b»ng ch©u thæ s«ng Hång.
Møc níc mïa lò vµ mïa c¹n chªnh lÖch nhau tõ 5m ®Õn 7m, sau lò thêng t¹o nªn
c¸c b·i båi g©y c¶n trë cho lu th«ng ®êng s«ng. MiÒn trung víi ®ång b»ng nhá
hÑp, c¸c s«ng ng¾n vµ cã ®é dèc lín, chªnh lÖch mùc níc mïa kh« vµ mïa ma rÊt
lín. Mïa kh« níc c¹n ktÖt vµ mïa ma dßng ch¶y m¹nh nªn giao th«ng ®êng
s«ng khu vùc nµy kh«ng ph¸t triÓn.
PhÝa Nam, s«ng ngßi tËp trung chñ yÕu ë vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long. C¸c
nh¸nh cña s«ng Mª K«ng vµ hÖ thång kªnh r¹ch ch»ng chÞt ®· t¹o ®iÒu kiÖn hÕt søc
thuËn lîi cho ph¸t triÓn giao th«ng ®êng s«ng. VËn t¶i ®êng s«ng ë ®ång b»ng
s«ng Cöu Long chiÕm 65% khèi lîng vËn t¶i hµng ho¸ vµ 55% vËn t¶i hµnh kh¸ch.
Tuy nhiªn mét sè luång l¹ch thêng hay bÞ båi l¾ng sau mïa lò, g©y c¶n trë giao
th«ng.
HÇu hÕt c¸c c¶ng s«ng cã quy m« nhá, thiÕt bÞ kh«ng ®ång bé. TÝnh ®Õnn thêi
®iÓm n¨m 2000 (tríc khi x©y dùng c¶ng CÇn Th¬) cha cã c¶ng s«ng nµo cã thiÕt
bÞ bèc xÕp container.
30
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
2. Thùc tr¹ng thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng GTVT
trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
Tríc thùc tr¹ng c¬ së h¹ tÇng cña ViÖt Nam cßn trong t×nh tr¹ng yÕu kÐm,
chÝnh phñ ViÖt Nam ®· t×m mäi c¸ch thu hót vèn ODA ®Ó ®Çu t cho ph¸t triÓn c¬
së h¹ tÇng GTVT. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tû träng ODA dµnh cho ViÖt Nam
díi d¹ng c¸c dù ¸n ®Çu t, chñ yÕu lµ c¸c dù ¸n ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng ®· t¨ng lªn
®¸ng kÓ. Trong ®ã trong 2 n¨m tõ 1996 ®Õn 1998 gi¶i ng©n cho khu vùc GTVT ®·
t¨ng gÊp ®«i tõ 110 triÖu USD lªn tíi 212 triÖu USD. Nh÷ng dù ¸n ®Çu t vµo lÜnh
vùc nµy thêng ®îc nh÷ng nhµ tµi trî lín nh JBIC, Ng©n hµng thÕ giíi, Ng©n
hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸ cÊp vèn. Trong tæng vèn ®îc cÊp cho ph¸t triÓn c¬ së h¹
tÇng th× lîng ODA cÊp cho lÜnh vùc GTVT còng chiÕm mét khèi lîn ®¸ng kÓ vµ
®îc chia lµm nhiÒu lÜnh vùc nhá nh hÖ thèng giao th«ng ®êng bé, hÖ thèng giao
th«ng ®êng s¾t, hÖ thèng giao th«ng ®êng thuû. Tuy n hiªn cã mét ®iÒu ®¸ng lu
ý lµ cßn tån t¹i sù mÊt c©n ®èi trong sù ph©n bæ vèn ®Çu t trong khu vùc nµy. Tõ
n¨m 1993, tû lÖ vèn ODA ®îc cÊp cho giao th«ng ®êng bé ®· chiÕm ®Õn h¬n
80% tæng vèn ®Çu t cho khu vùc GTVT trong ®ã chØ riªng vèn cÊp cho c¸c dù ¸n
lín vÒ n©ng cÊp c¸c tuyÕn quèc lé ®· chiÕm tíi 83,6% tæng sè vèn ®îc cÊp. Trong
khi ®ã c¸c tuyÕn ®êng n«ng th«n vµ ®« thÞ nãi chung vÉn ë trong t×nh tr¹ng xuèng
cÊp nghiªm träng. C¸c dù ¸n dµnh cho hÖ thèng giao th«ng n«ng th«n còng nh ®«
thÞ chØ ®¹t h¬n 16% tæng vèn ®Çu t cho giao th«ng ®êng bé. Sù mÊt c©n ®èi còng
thÓ hiÖn trong viÖc nguån vèn cÊp cho c¸c dù ¸n n©ng cÊp ®êng s¾t chØ ®¹t 143,36
triÖu USD tøc lµ kho¶ng 4,65% vèn ODA dµnh cho GTVT trong ®ã ®êng thuû néi
®Þa chiÕm 77,16 triÖu USD (kho¶ng 17,19%) vµ c¶ng biÓn ®¹t 317, 59 triÖu USD
(kho¶ng 82,81%). §©y lµ vÊn ®Ò mµ chÝnh phñ vµ c¸c nhµ tµi trî ph¶i xem xÐt vµ
®iÒu phèi ODA sao cho hîp lý, ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn hµi hoµ gi÷a c¸c vïng.
B¶ng 6: Tû träng vèn ODA cña ngµnh GTVT tõ n¨m 1993 tíi nay
STT LÜnh vùc ®Çu t Tæng vèn C¬ cÊu Tû träng trong
31
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
®Çu t tõng lÜnh tæng vèn
(triÖu USD) vùc gtvt
1 Giao th«ng ®êng bé 2.488,67 100% 80,79%
§êng quèc lé 2.080,66 83,6% -
§êng giao th«ng ®« thÞ 201,11 8,08 -
§êng giao th«ng n«ng th«n 206,9 8,32% -
2 HÖ thèng §êng s¾t 143,36 100% 4,65%
3 HÖ thèng §êng thuû 448,75 100% 14,56%
§êng thuû néi ®Þa 77,16 17,19% -
C¶ng biÓn 371,59 82,81% -
4 Tæng vèn ®Çu t c¸c lÜnh vùc 3.080,78 - 100%
Nguån: Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t(11)
Nh vËy, tÝnh ®Õn hÕt n¨m 2002, ®· cã h¬n 60 dù ¸n ®Çu t vµo lÜnh vùc x©y
dùng c¬ së h¹ tÇng GTVT ®· ®îc triÓn khai víi tæng møc ®Çu t 4.866 triÖu USD
trong ®ã ®· ký hiÖp ®Þnh vay vèn 3.459 triÖu USD.
Trong giai ®o¹n 1996-2000, tæng møc ®Çu t ®· gi¶i ng©n cña ngµnh GTVT lµ
4.333 triÖu USD, trong ®ã ODA chiÕm tíi 61.5% (2.667 triÖu USD), vèn ng©n s¸ch
nhµ níc chiÕm 26% (1.135 triÖu USD), vèn BOT chiÕm 9.5% (415 triÖu USD)
phÇn cßn l¹i thuéc vÒ c¸c nguån kh¸c.
ODA ®îc ®Çu t rÊt toµn diÖn vµ ®ång bé trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ngµnh
GTVT (tuy cßn mÊt c©n ®èi), tõ c¸c dù ¸n n©ng cao chÊt lîng ®µo t¹o, c¸c dù ¸n
nghiªn cøu ph¸t triÓn tæng thÓ vµ quy ho¹ch GTVT, c¸c dù ¸n ph¸t triÓn n¨ng lùc
vËn t¶i vµ hµng chôc dù ¸n x©y dùng c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm quèc gia vÒ GTVT
nh cÇu Gianh, cÇu Mü ThuËn, hÇm H¶i V©n, cÇu Hµm Rång.
Sau 7 n¨m triÓn khai nguån vèn ODA, hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng GTVT ®· cã
nhiÒu biÕn ®æi quan träng: §Õn 31 th¸ng 12 n¨m 2000 ®· hoµn thµnh vµ ®a vµo
khai th¸c sö dông trªn 2.000 km quèc lé quan träng, 13.324m cÇu ®êng bé, 1.400
32
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
km tØnh lé, 2.400 m cÇu ®êng s¾t, 1.400 km tØnh lé, 4.000 km ®êng vµ 12.000 m
cÇu giao th«ng n«ng th«n.
ODA kh«ng chØ ®ãng vai träng trong viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh mµ cßn lµ
mét cuéc chuyÓn giao c«ng nghÖ lín trong toµn ngµnh GTVT. Tõ viÖc chuyÓn giao
c«ng nghÖ thi c«ng qua c¸c dù ¸n x©y dùng ¸p dông c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn (c«ng
nghÖ cÇu ®óc hÉng c©n b»ng, cÇu d©y v¨ng, cäc khoan nhåi ®êng kÝnh lín, sö
dông bÊc thÊm, dÇm super T...), ®Õn viÖc n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh
cña tÊt c¶ c¸c ban ngµnh cã liªn quan trùc tiÕp còng nh gi¸n tiÕp ®Õn dù ¸n (c¸c
quy tr×nh ®Êu thÇu quèc tÕ, qu¶n lý dù ¸n ®Çu thÇu, thñ tôc gi¶I ng©n...) vµ quan
träng nhÊt lµ phÝa ViÖt Nam ®· cã thªm rÊt nhiÒu kinh nghiÖm trong c«ng t¸c vËn
®éng còng nh sö dông ODA.
3. §¸nh gi¸ viÖc sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng GTVT nh÷ng
n¨m gÇn ®©y
3.1 Thµnh tùu cña viÖc sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng GTVT
nh÷ng n¨m qua
3.1.1 Vai trß cña ODA trong ph¸t triÓn ®êng bé:
a) ODA trong x©y dùng c¸c quèc lé quan träng
Tõ n¨m 1993 ®Õn nay, nguån vèn ODA ®· gióp kh«i phôc 2.914km c¸c quèc
lé quan trong nhÊt, ®¹i tu kho¶ng 6000km c¸c quèc lé kh¸c, Lµm míi 70 cÇu víi
tæng chiÒu dµi lªn tíi 39.500m trªn c¸c quèc lé, trong ®ã cã c¸c c©y cÇu cã vÞ trÝ
quan träng nh cÇu Mü ThuËn, S«ng Gianh, Hµm Rång... Riªng trong giai ®o¹n
1996-2000, nguån vèn ODA ®· ®îc triÓn khai cho x©y dùng c¸c quèc lé ®¹t 1.904
triÖu USD chiÕm 71% trªn tæng sè vèn ODA dµnh cho ngµnh GTVT.
Quèc lé 1A lµ tuyÕn ®êng huyÕt m¹ch duy nhÊt nèi phÝa c¸c tØnh phÝa b¾c
qua c¸c tØnh miÒn trung vµ nèi víi c¸c tØnh cùc nam trung bé. Nhu cÇu n©ng cÊp söa
ch÷a quèc lé nµy ®· trë nªn rÊp cÊp b¸ch, nhÊt lµ vµo nh÷ng n¨m ®Çu thËp kû 90 khi
33
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
nÒn kinh tÕ níc ta ®¹t t¨ng trëng GDP trªn 7.5% n¨m vµ nhu cÇu vËn t¶i B¾c
Nam t¨ng trung b×nh trªn 18%/n¨m.
Cã ba nhµ tµi trî chÝnh cho viÖc n©ng cÊp toµn bé quèc lé 1A lµ OECF (JBIC)
víi sè vèn lµ 624 triÖu USD chiÕm 39%, WB víi sè vèn lµ 506 triÖu USD chiÕm
32%, ADB víi sè vèn lµ 466 triÖu USD chiÕm 29%.
Ngoµi c¸c nhµ tµi trî trªn, cßn ph¶i kÓ ®Õn nguån ODA cña Ph¸p trÞ gi¸ 21,7
triÖu USD víi viÖc x©y dùng cÇu s«ng Gianh, mét trong nh÷ng cÇu cã ®iÒu kiÖn thi
c«ng khã kh¨n nhÊt trªn quèc lé 1A vµ lµ cÇu cã nhÞp ®óc hÉng khung T dµi nhÊt
ViÖt nam vµo thêi ®iÓm kh¸nh thµnh: 130m. CÇu ®· ®îc ®a vµo sö dông cuèi n¨m
1998. ChÝnh phñ Australia víi dù ¸n cÇu Mü ThuËn (sÏ ®îc ®Ò cËp riªng)
B¶ng 7 : Danh môc c¸c dù ¸n n©ng cÊp quèc lé 1A ®· ®îc triÓn khai
b»ng nguån vèn ODA ®îc tµi trî bëi OECF (JBIC), WB vµ ADB
STT Néi dung dù ¸n Tæng møc
®Çu t
(TriÖu USD)
I. C¸c dù ¸n thùc hiÖn b»ng vèn ODA cña OECF (JBIC)
1 X©y dùng hÇm ®êng bé H¶i V©n 251
2 Kh«i phôc 42 cÇu quèc lé 1, giai ®o¹n 1 162
3 Kh«i phôc 19 cÇu quèc lé 1, giai ®o¹n 2 211
Céng 624
II. C¸c dù ¸n thùc hiÖn b»ng nguån vèn ODA cña WB
1 Kh«i phôc quèc lé 1A c¸c ®o¹n 158,5
1./ Hµ Néi – Vinh
2./ Tp HCM - CÇn Th¬
2 Kh«i phôc quèc lé 1A c¸c ®o¹n 195,6
1./ Vinh - §«ng Hµ
2./ §«ng Hµ - Qu¶ng Ng·i
3 Kh«i phôc quèc lé 1A ®o¹n 110
CÇn Th¬ - N¨m C¨n
34
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
Céng 461,1
III. C¸c dù ¸n thùc hiÖn b»ng nguån vèn ODA cña ADB
1 Kh«i phôc quèc lé 1A ®o¹n 141
TP HCM - Nha Trang
2 Kh«i phôc quèc lé 1A ®o¹n 120
Hµ Néi - L¹ng S¬n
3 Kh«i phôc quèc lé 1A ®o¹n 168,44
Qu¶ng Ng·i - Nha Trang
Céng 429,44
Tæng céng: 1.514,54triÖu USD
(Nguån: Bé GTVT)(12)
ViÖc n©ng cÊp quèc lé 1A sÏ ®îc hoµn tÊt vµo n¨m 2003 víi tæng vèn ®Çu t
lµ 2.1 tû USD, chñ yÕu lµ vèn ODA. Quèc lé 1A sÏ ®îc n©ng cÊp toµn bé thµnh
®êng 2 lµn xe c¬ giíi vµ 2 lµn xe th« s¬ víi chiÒu réng mÆt ®êng trung b×nh lµ
11m, t¹i c¸c ®iÓm gi¸p c¸c thµnh phè, thÞ trÊn, thÞ tø, ®êng sÏ cã 4 lµn xe c¬ giíi
vµ 2 lµn xe th« s¬.
C¸c dù ¸n träng ®iÓm quèc gia trªn quèc lé 1A:
HÇm ®êng bé H¶i V©n: §êng ®Ìo H¶i V©n lµ ®o¹n nguy hiÓm nhÊt trªn
tuyÕn ®êng Quèc Lé 1A. Víi chiÒu dµi h¬n 20km, ®Ìo dèc quanh co, do ¶nh
hëng cña ma lò nªn hµng n¨m ®Òu x¶y ra s¹t lë. §Æc biÖt nghiªm träng lµ mïa
ma lò n¨m 1999, ma lò ®· lµm s¹t lë nhiÒu ®o¹n trong ®ã cuèn tr«i mét cÇ u, g©y
¸ch t¾c giao th«ng trong nhiÒu ngµy. Do vËy viÖc x©y dùng hÇm H¶i V©n ®· ®îc
®Æt ra hÕt søc cÊp b¸ch.
Dù ¸n x©y dùng HÇm H¶i V©n ®· ®îc chÝnh thøc khëi c«ng vµo ngµy 27
th¸ng 8 n¨m 2000, më ra hy väng cho mét biÖn ph¸p gi¶i quyÕt triÖt ®Ó vÊn ®Ò nguy
hiÓm vµ ¸ch t¾c trong mïa ma lò cña ®Ìo H¶i V©n.
§©y lµ mét dù ¸n cã quy m« lín víi tæng møc ®Çu t lªn tíi 251 triÖu USD.
Nguån vèn ODA cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn H¶i ngo¹i NhËt b¶n - JBiC.
35
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
Tæng chiÒu dµi hÇm lµ 6.4km, víi hÖ thèng hÇm chÝnh réng 11.5m, hÇm l¸nh
n¹n réng 4.5m. ®êng nèi hai ®Çu hÇm dµi 4.1km. HÇm dù kiÕn ®îc thi c«ng trong
48 th¸ng, nh vËy vµo n¨m 2004, níc ta sÏ cã mét hÇm ®êng bé dµi thø 7 trªn thÕ
giíi vµ lµ mét trong 30 hÇm ®êng bé hiÖn ®¹i nhÊt thÕ giíi.
CÇu Mü ThuËn: ®îc x©y dùng thay thÕ cho bÕn phµ Mü ThuËn, b¾c qua
s«ng TiÒn Giang trªn quèc lé 1A, nèi Thµnh phè Hå ChÝ Minh víi c¸c tØnh vïng
®ång b»ng s«ng Cöu Long. CÇu cã ý nghÜa quan träng trong viÖc thóc ®Èy sù ph¸t
triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ x· héi cña c¶ khu vùc. Ngµy 21 th¸ng 5 n¨m 2000, sau 33
th¸ng thi c«ng (vît kÕ ho¹ch dù kiÕn lµ 8 th¸ng), cÇu Mü ThuËn, c©y cÇu d©y v¨ng
hiÖn ®¹i ®Çu tiªn ë níc ta ®· ®îc c¾t b¨ng kh¸nh thµnh.
CÇu Mü ThuËn ®îc x©y dùng b»ng nguån ODA cña Australia víi tæng tæng
gi¸ trÞ lµ 90 triÖu §«la óc trong ®ã cã 59.4 triÖu §« la óc viÖn trî kh«ng hoµn l¹i.
Toµn bé cÇu dµi 1.535m, réng 24m, cÇu ®îc thiÕt kÕ vµ x©y dùng víi c«ng
nghÖ hiÖn ®¹i nhÊt hiÖn nay ®ã lµ c«ng nghÖ cÇu trô th¸p vµ d©y v¨ng. Hai trô th¸p
chÝnh cña cÇu cao tíi 120m ®îc ®Æt trªn mãng cäc khoan nhåi ®êng kÝnh 2,5m,
c¸c d©y v¨ng ®êng kÝnh 300mm ®îc g¾n víi b¶n mÆt cÇu vµ trô th¸p cho phÐp
vît nhÞp chÝnh dµi 350m víi chiÒu cao th«ng thuyÒn lµ 37.5m, nhÞp dµi nhÊt vµ
khæ th«ng thuyÒn lín nhÊt ViÖt Nam hiÖn nay.
CÇu Mü ThuËn ®· ®îc x©y dùng víi nh÷ng thµnh c«ng hiÕm cã cã trong lÞch
sö x©y dùng cÇu cña ViÖt Nam còng nh thÕ giíi vÒ tiÕn ®é thi c«ng, chÊt lîng
c«ng tr×nh, an toµn lao ®éng, t¸c ®éng m«i trêng. Sau khi x©y dùng cÇu rÊt nhiÒu
tËp thÓ, c¸ nh©n ®· ®îc nhËn c¸c hu©n huy ch¬ng.
CÇu Mü ThuËn kh«ng nh÷ng lµ c©y cÇu hiÖn ®¹i mµ cßn lµ mét c©y cÇu ®Ñp
víi hÖ d©y v¨ng, trô th¸p hÖ thèng chiÕu s¸ng t¬ng hîp víi c¶nh quan khu vùc
®ång b»ng s«ng Cöu Long. CÇu Mü ThuËn thùc sù lµ biÓu tîng cho sù ph¸t triÓn
cña c¬ së h¹ tÇng GTVT níc ta.
CÇu Thanh Tr× §ång thêi n»m trªn quèc lé 1 vµ n»m trªn tuyÕn Vµnh ®ai 3
cña Hµ Néi l¹i nèi víi quèc lé 5 t¹i Sµi §ång, cÇu Thanh Tr× cã vÞ trÝ rÊt quan träng
36
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
trong viÖc h¹n chÕ t×nh tr¹ng ¸ch t¾c giao th«ng ®« thÞ cña Hµ Néi còng nh t¨ng
cêng n¨ng lùc lu th«ng cña quèc lé 1A vµ quèc lé 5.
Sau khi hoµn thµnh, c¸c ph¬ng tiÖn lu th«ng trªn quèc lé 1 vµ tõ quèc lé 5
vÒ phÝa nam Hµ Néi sÏ kh«ng ph¶i ®i vµo thµnh phè nh hiÖn nay , ®ång thêi gi¶m
®îc thêi gian xe ch¹y do qu·ng ®êng ng¾n h¬n (kho¶ng 10km) vµ tèc ®é xe ch¹y
cao h¬n vµ gi¶m ®îc ¸ch t¾c giao th«ng.
CÇu Thanh Tr× ®îc ®Çu t b»ng nguån vèn vay u ®·i cña JBIC víi tæng
møc ®Çu t lµ 410 triÖu USD, dù kiÕn khëi c«ng vµo quý 4 n¨m 2001 vµ kÕt thóc
trong n¨m 2005.
§iÓm ®Çu cña dù ¸n lµ Ph¸p V©n giao víi quèc lé 1 (km8), ®i theo híng
§«ng B¾c vµ ®iÓm cuèi c¾t quèc lé 5 t¹i Sµi §«ng. CÇu réng 33m, tæng chiÒu dµi
cña dù ¸n cÇu Thanh Tr× lµ 12.831m trong ®ã phÇn ®êng dÉn phÝa Ph¸p V©n dµi
6254m, cÇu dµi 3048m, ®êng dÉn phÝa Gia L©m dµi 3.529m.
Trªn toµn bé dù ¸n cã 5 nót giao c¾t lËp thÓ lµ: ®êng Ph¸p V©n, ®êng
NguyÔn Tam Trinh, ®ª LÜnh Nam, ®ª Gia L©m vµ Quèc Lé 5.
Quèc lé 5 nèi hai trung t©m kinh tÕ lín cña phÝa B¾c lµ Hµ Néi vµ H¶i Phßng
®· ®îc chÝnh thøc ®a vµo sö dông toµn bé tuyÕn tõ ngµy 12-5-2000 víi chiÒu dµi
h¬n 100km. Quèc lé 5 ®îc n©ng cÊp vµ c¶i t¹o ®¹t tiªu chuÈn cÊp II ®ång b»ng víi
4 lµn xe, riªng ®o¹n tõ CÇu Chui ®Õn Cæ Bi ®îc më réng 6 lµn.
Giai ®o¹n I cña toµn bé dù ¸n lµ n©ng cÊp ®o¹n ®i qua thÞ x· H¶i D¬ng tõ km47
®Õn km 62 víi viÖc x©y dùng cÇu Phó L¬ng (cÇu ®óc hÉng c©n b»ng khung T
®Çu tiªn cña ViÖt Nam vµ cã chiÒu dµi nhÞp dµi nhÊt ViÖt Nam vµo thêi ®iÓm ®ã
lµ 90m). §o¹n nµy cã trÞ gi¸ 50 triÖu USD nguån ODA cña IECDF (§µi Loan),
®· hoµn thµnh vµ ®a vµo sö dông tõ th¸ng 12 n¨m 1996.
Giai ®o¹n II cña dù ¸n bao gåm viÖc n©ng cÊp hai ®o¹n: tõ CÇu Chui ®Õn km47
vµ tõ km62 ®Õn km106. Giai ®o¹n II cña dù ¸n cã trÞ gi¸ 235 triÖu USD ®îc
thùc hiÖn b»ng nguån ODA cña OECF (nay lµ JBIC). Giai ®o¹n nµy ®· kÕt thóc
vµ toµn bé tuyÕn ®êng ®· ®îc ®a vµo sö dông th¸ng 5 n¨m 2000.
37
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
Giai ®o¹n III cña dù ¸n ®îc thùc hiÖn b»ng nguån vèn d trÞ gi¸ 12 triÖu USD
bao gåm c¸c tiÓu dù ¸n nh»m n©ng cao n¨ng lùc lu th«ng vµ gi¶m tai n¹n trªn
quèc lé 5. Giai ®o¹n nµy bao gåm c¸c gãi thÇu më réng c¸c ®êng nh¸nh, x©y
dùng c¸c ®êng gom vµ mét sè cÇu vît d©n sinh. Khi gãi thÇu nµy kÕt thóc,
quèc lé 5 sÏ ph¸t huy hÕt vai trß cña m×nh ®ång thêi h¹n chÕ ®îc t×nh h×nh tai
n¹n giao th«ng hiÖn nay.
Quèc lé 18 nèi c¸c trung t©m kinh tÕ phÝa B¾c b¾t ®Çu tõ B¾c Ninh qua ChÝ
Linh, BiÓu Nghi, B·i Ch¸y, Hßn Gai vµ Cöu ¤ng.
Giai ®o¹n I cña dù ¸n cã trÞ gi¸ 44 triÖu USD (trong ®ã cã 12 triÖu USD vèn
vay cña tËp ®oµn DEAWOO, 24 triÖu USD vèn ODA cña ChÝnh Phñ Hµn Quèc, 10
triÖu USD vèn trong níc). Giai ®o¹n I nh»m c¶i t¹o n©ng cÊp 65 km tõ ChÝ Linh
®Õn BiÓu Nghi, ®· chÝnh thøc ®a vµo sö dông tõ ngµy 22-5-1999.
Giai ®o¹n II cña dù ¸n sÏ n©ng cÊp c¸c ®o¹n cßn l¹i víi tæng chiÒu dµi lµ 132
km víi tæng gi¸ trÞ dù kiÕn lµ 250 triÖu USD nguån vèn ODA cña JBIC. Giai ®o¹n
II bao gåm c¸c ®o¹n:
§o¹n Néi Bµi-B¾c Ninh dµi 31km sÏ ®îc x©y dùng víi tiªu chuÈn ®êng
cao tèc bèn lµn xe trong ®ã cã 3 cÇu vît t¹i QL3, ®êng s¾t §«ng Anh-Th¸i
Nguyªn, ®êng s¾t Hµ Néi-L¹ng S¬n. §· khëi c«ng ngµy 1-12-2000.
§o¹n B¾c Ninh-ChÝ Linh dµi 36km sÏ ®îc n©ng cÊp c¶i t¹o víi tiªu chuÈn
xÊp xØ ®êng cao tèc víi chiÒu réng nÒn ®êng 15m, ph©n c¸ch cøng gi÷a hai
lµn xe c¬ giíi 10m vµ hai lµn xe th« s¬ 4m. Gãi thÇu nµy bao gåm viÖc x©y
dùng cÇu Ph¶ L¹i míi dµi 1400m. §· khëi c«ng ngµy 31-3-2000.
§o¹n BiÓu Nghi-B·i Ch¸y dµi 26km sÏ c¶i t¹o thµnh ®êng ®¹t tiªu chuÈn
cÊp III ®ång b»ng, nÒn réng 12m, mÆt ®êng réng 11m, t¬ng ®¬ng nh
®o¹n ChÝ Linh-BiÓu Nghi. §· khëi c«ng ngµy 19-1-1999.
§o¹n Hßn Gai-Cöa ¤ng dµi 38km sÏ n©ng cÊp theo tiªu chuÈn cÊp ®êng ®«
thÞ víi 4 lµn xe c¬ giíi. §· khëi c«ng ngµy 6-1-2001
38
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
Toµn bé 4 ®o¹n trªn hiÖn ®ang ®îc thi c«ng vµ dù kiÕn sÏ hoµn thµnh vµo n¨m
2003.
Quèc lé 10 nèi c¸c tØnh duyªn h¶i phÝa b¾c tõ Ninh B×nh qua Th¸i B×nh ®Õn
H¶i Phßng. Toµn bé dù ¸n trÞ gi¸ 350 triÖu USD nguån vèn ODA cña JBIC. Dù ¸n
nh»m c¶i t¹o toµn bé 157 km QL10 trong ®ã bao gåm viÖc x©y dùng 5 cÇu lín: cÇu
§¸ B¹c, cÇu KiÒn, cÇu Tr¹m B¹c, cÇu Quý Cao, cÇu T©n §Ö vµ cÇu Non Níc. CÇu
KiÒn lµ cÇu cã trÞ gi¸ lín nhÊt, 25 triÖu USD, vµ ®îc thi c«ng b»ng c«ng nghÖ hiÖn
®¹i ®ã lµ trô th¸p Extrados, d©y v¨ng vµ l¾p hÉng c¸c khèi dÇm bª t«ng nÆng trªn
100T. Mét sè th«ng tin vÒ c¸c gãi thÇu nh sau (c¸c gãi R lµ gãi c¶i t¹o ®êng, c¸c
gãi B lµ c¸c gãi x©y dùng cÇu)
Gãi R1: ®o¹n BÝ Chî - Xãm Míi dµi 12km, ®îc x©y dùng theo tiªu chuÈn cÊp
III ®ång b»ng (2 lµn xe c¬ giíi, 2 lµn th« s¬, nÒn ®êng réng 11m). Tæng møc
®Çu t lµ 14 triÖu USD.
Gãi R2: ®o¹n tõ cÇu Vµng ®Õn cÇu Ngh×n dµi 21.6km ®îc x©y dùng theo tiªu
chuÈn cÊp III ®ång b»ng (2 lµn xe c¬ giíi, 2 lµn th« s¬, nÒn ®êng réng 11m).
Tæng møc ®Çu t lµ 14.5 triÖu USD.
Gãi R3: ®o¹n tõ cÇu Ngh×n ®Õn T©n §Ö dµi 41 km ®îc x©y dùng theo tiªu
chuÈn cÊp III ®ång b»ng (2 lµn xe c¬ giíi, 2 lµn th« s¬, nÒn ®êng réng 11m).
Tæng møc ®Çu t lµ 28 triÖu USD.
Gãi R4: ®o¹n tõ T©n §Ö ®Õn ThÞ x· Ninh B×nh dµi 29 km ®îc x©y dùng theo
tiªu chuÈn cÊp III ®ång b»ng (2 lµn xe c¬ giíi, 2 lµn th« s¬, nÒn ®êng réng
11m). Riªng mét sè ®o¹n qua thÞ trÊn, thÞ x· ®îc x©y dùng theo tiªu chuÈn
®êng ®« thÞ. Tæng møc ®Çu t lµ 24.5 triÖu USD.
Gãi R5: ®o¹n tr¸nh thµnh phè H¶i Phßng dµi 23 km ®îc x©y dùng theo tiªu
chuÈn cÊp III ®ång b»ng (2 lµn xe c¬ giíi, 2 lµn th« s¬, nÒn ®êng réng 11m).
Tæng møc ®Çu t lµ 54 triÖu USD.
39
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
Gãi R6: ®o¹n tõ néi thÞ Thµnh phè H¶i Phßng dµi 26 km. §o¹n nµy sÏ ®îc n©ng
cÊp r¶i thªm 2 líp bª t«ng nhùa . Tæng møc ®Çu t lµ 3.5 triÖu USD.
Gãi B1: CÇu §¸ B¹c, dµi 542m, réng 11m, tæng møc ®Çu t 8.5 triÖu USD
Gãi B2: CÇu Quý Cao, dµi 404m, réng 11m, tæng møc ®Çu t 8.3 triÖu USD
Gãi B3: CÇu T©n §Ö, dµi 1048m, réng 15m, tæng møc ®Çu t 42 triÖu USD
Gãi B4: CÇu Non Níc, dµi 260m, réng 11m, tæng møc ®Çu t 9.3 triÖu USD
Gãi B5: CÇu KiÒn, dµi 1180m, réng 13.5m, tæng møc ®Çu t 25 triÖu USD.
TÊt c¶ c¸c gãi thÇu trªn hiÖn ®ang ®îc khÈn tr¬ng thi c«ng, cÇu T©n §Ö sÏ
dù kiÕn hoµn thµnh sím h¬n c¶, toµn bé tuyÕn dù ®Þnh sÏ hoµn thµnh trong n¨m
2002.
C¸c dù ¸n n©ng cÊp quèc lé kh¸c ®· triÓn khai b»ng nguån vèn ODA
Dù ¸n §êng xuyªn ¸ trong ®ã phÇn trªn l·nh thæ ViÖt Nam lµ quèc lé 22 tõ
ng· ba Thñ §øc ®Õn cöa khÈu Méc Bµi víi chiÒu dµi lµ 80km, tæng møc ®Çu t lµ
144 triÖuUSD vèn ODA u ®·i cña ADB
Dù ¸n hµnh lang §«ng T©y (ASEAN 8) víi phÇn ®i trªn l·nh thæ ViÖt Nam lµ
quèc lé 9 nèi quèc lé 1 ®Õn cöa khÈu Lao b¶o dµi 84km, tæng møc ®Çu t lµ 44 triÖu
USD vèn ODA u ®·i cña ADB
Nh×n chung, nguån vèn ODA cña WB vµ ADB tËp trung chñ yÕu cho viÖc
n©ng cÊp c¶i t¹o quèc lé 1A, quèc lé 22 (mét phÇn cña dù ¸n ®êng Xuyªn ¸) vµ
quèc lé 9 (mét phÇn cña dù ¸n hµnh lang §«ng - T©y) trong ®ã kh«ng bao gåm viÖc
x©y c¸c cÇu cã chiÒu dµi h¬n 30m hoÆc cÇu cã h¬n mét nhÞp. Vèn ODA cña OECF
tËp trung vµo viÖc x©y dùng c¸c cÇu lín (cã chiÒu dµi h¬n 30m hoÆc cã trªn 1 nhÞp)
trªn quèc lé 1A, c¶i t¹o quèc lé 5 (bao gåm c¶ cÇu), quèc lé 10 (bao gåm c¶ cÇu) vµ
quèc lé 18 (bao gåm c¶ cÇu).
Sù ph©n bè hµi hoµ nµy ®· t¹o sù biÕn ®æi toµn diÖn vµ ®ång bé cho mét sè
quèc lé chÝnh, ®Æc biÖt lµ khu vùc phÝa B¾c (Quèc lé 5, 10, 18 vµ mét ®o¹n quèc lé
1A).
40
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
Trong c¸c nguån vèn kÓ trªn nguån vèn ODA cña NhËt B¶n rÊt cã ý nghÜa v×
nã ®· ®uîc tËp trung ®Ó gi¶i quyÕt mét sè ®iÓm träng yÕu trªn c¸c quèc lé. ODA
cña NhËt B¶n kh«ng nh÷ng gãp phÇn quan träng vµo viÖc x©y dùng c¸c cÇu lín trªn
c¸c ®o¹n tuyÕn ®· triÓn khai mµ nã cßn ®îc sö dông ®Ó ®Çu t cho 4 dù ¸n ®Æc biÖt
quan träng lµ cÇu CÇn Th¬, cÇu Thanh Tr×, cÇu B·i Ch¸y vµ hÇm H¶i V©n.
b) ODA trong ph¸t triÓn giao th«ng n«ng th«n (GTNT)
NhËn thøc ®îc c¬ së h¹ tÇng GTNT lµ träng t©m cña kÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt
n«ng th«n vµ phÊn ®Êu ®îc x©y dùng tríc lµm tiÒn ®Ò cho c«ng cuéc xo¸ ®ãi
gi¶m nghÌo, c¸c dù ¸n ODA (trong ®ã cã nhiÒu dù ¸n viÖn trî kh«ng hoµn l¹i) ®·
lu«n ®îc u tiªn ®Ó ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng GTNT.
TÝnh riªng trong 5 n¨m (1996-2000), c¶ níc cã thªm 14.964 km ®êng « t«
míi më ®Õn trung t©m 311 x·, n©ng cÊp 90.324 km ®êng vµ 17.000 m cÇu. Trong
tæng tæng gi¸ trÞ 11.999 tû ®ång ®· ®îc ®Çu t cho c¸c c«ng tr×nh nãi trªn, nh©n
d©n ®ãng gãp 6.128 tû ®ång (chiÕm tû lÖ 51%), ®Þa ph¬ng ®ãng gãp 2.832 tû ®ång
(chiÕm tû lÖ 24%), trung ¬ng hç trî 1.403 tû (chiÕm tû lÖ 11.7%), cßn l¹i 1.636 tû
lµ nguån vèn viÖn trî ODA (chiÕm tû lÖ 13.3%). Mét sè dù ¸n giao th«ng n«ng
th«n ®îc hoµn thµnh trong nh÷ng n¨m qua ®· gãp phÇn tÝch cùc vµo c«ng cuéc xo¸
®ãi gi¶m nghÌo.
C¸c dù ¸n träng ®iÓm ph¸t triÓn giao th«ng n«ng th«n bao gåm:
Dù ¸n viÖn trî x©y dùng 29 cÇu GTNT c¸c tØnh phÝa B¾c vèn viÖn trî kh«ng hoµn
l¹i cña OECF víi tæng gi¸ trÞ lµ 35 triÖu USD. C¸c cÇu trong dù ¸n lµ c¸c cÇu khæ
nhá vµ trung b×nh víi chiÒu dµi díi 100m. Toµn bé dù ¸n ®· ®îc ®a vµo sö dông
th¸ng 3 n¨m 2000.
Dù ¸n ®êng GTNT cña WB giai ®o¹n 1 cho 15 tØnh bao gåm 3 tiÓu dù ¸n: a)söa
ch÷a n©ng cÊp kho¶ng 5000 km ®êng (bao gåm 3500km ®êng tØnh vµ 1.500 km
®êng liªn x·; b) n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý giao th«ng cña c¸c cÊp ®Þa ph¬ng; c)
nghiªn cøu vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn ph¸t triÓn giao th«ng n«ng th«n. Tæng gi¸ trÞ
cña dù ¸n 55 triÖu USD, dù ¸n ®· hoµn thµnh ®Çu n¨m 2001.
41
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
Dù ¸n ®êng GTNT cho 40 tØnh trÞ gi¸ 145.3 triÖu USD. §©y lµ dù ¸n thùc hiÖn
b»ng nguån ODA hç hîp cña hai nhµ tµi trî: WB víi 103.5 triÖu USD vèn vay,
chÝnh phñ Anh víi 26,2 triÖu USD viÖn trî kh«ng hoµn l¹i, vèn ®èi øng trong níc
lµ 15.2 triÖu USD. Riªng ®èi víi c¸c tØnh miÒn trung bÞ lò lôt, dù ¸n sÏ tËp trung cho
viÖc x©y dùng c¸c cÇu cèng nhá ®· bÞ ph¸ huû hoÆc h háng do lò lô t víi sè vèn tèi
®a cho mçi cÇu lµ 300.000 USD. Dù ¸n sÏ ®îc triÓn khai vµo th¸ng 7 n¨m 2001.
Dù ¸n GTNT 4 tØnh ®îc ChÝnh phñ V¬ng Quèc Anh tµi trî cho 4 tØnh lµ Hµ
TÜnh, Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ vµ Qu¶ng Nam víi tæng gi¸ trÞ 10 triÖu B¶ng Anh vµ
trî gióp kü thuËt x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn GTNT víi tæng gi¸ trÞ 600.000
USD.
b) ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng ®« thÞ
Riªng trong giai ®o¹n 1996-2000, nguån vèn ODA ®· ®îc triÓn khai cho x©y
dùng CSHT giao th«ng ®« thÞ lµ 196,5 triÖu USD chiÕm 7.3% trªn tæng sè vèn ODA
dµnh cho ngµnh GTVT, ®îc tËp trung vµo hai thµnh phè lín lµ Hµ Néi vµ TP Hå
ChÝ Minh.
Dù ¸n t¨ng cêng n¨ng lùc giao th«ng ®« thÞ thµnh phè Hµ Néi
Dù ¸n ®îc thùc hiÖn b»ng nguån vèn vay u ®·i cña WB trÞ gi¸ 25 triÖu USD.
Môc ®Ých cña dù ¸n lµ gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng ¸ch t¾c t¹i c¸c ®êng trôc chÝnh cña néi
thµnh Hµ Néi trong giai ®o¹n n¨m n¨m tõ 1999 ®Õn 2004 qua c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý
giao th«ng kh«ng cÇn chi phÝ lín.
NÕu so s¸nh víi c¸c dù ¸n ph¸t triÓn giao th«ng kh¸c th× kh«ng ph¶i lµ lín
nhng c¸c kÕt qu¶ mµ nã mang l¹i ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo viÖc n©ng cao n¨ng lùc
giao th«ng cña Hµ Néi.
Néi dung cña dù ¸n bao gåm:
L¾p ®Æt 123 bé ®Ìn tÝn hiÖu trªn c¸c tuyÕn chÝnh vµ c¸c khu phè cæ, khu phè
kiÓu Ph¸p, lo¹i ®Ìn giao th«ng hiÖn ®¹i kiÓu ATC nµy ®îc kÕt nèi víi c¸c trung
t©m ®iÒu khiÓn giao th«ng cña thµnh phè. C¸c hµnh lang chÝnh sÏ ®îc l¾p ®Æt
hÖ thèng ®Ìn lµ: hµnh lang T©y S¬n (bao gåm c¸c phè T«n §øc Th¾ng, NguyÔn
42
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
- Thu hót vµ sö dông ODA trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng v©n t¶i ViÖt Nam
Tr·i vµ Ng· T Së), hµnh lang Lª DuÈn (bao gåm Lª DuÈn, §¹i Cå ViÖt, Gi¶i
Phãng), hµnh lang TrÇn Quang Kh¶i (bao gåm c¸c tuyÕn: TrÇn Quang Kh¶i,
TrÇn Kh¸nh D, NguyÔn Kho¸i), hµnh lang B¹ch Mai (bao gåm c¸c tuyÕn B¹ch
Mai, Phè HuÕ, Hµng Bµi)
C¶i t¹o n©ng cÊp mÆt ®êng, vØa hÌ, hÖ thèng tho¸t níc mÆt, tæ chøc l¹i giao
th«ng b»ng c¸ch ph©n luång, ph©n lµn t¸ch c¸c luång xe thµnh c¸c chñng lo¹i,
thiÕt kÕ hÖ thèng ®êng mét chiÒu, l¾p ®Æt gi¶i ph©n c¸ch cøng vµ ph©n c¸ch
mÒm cho c¸c tuyÕn chÝnh.
TrÞ gi¸ cña hai h¹ng môc chÝnh trªn lµ 22 triÖu USD
1.6 triÖu USD ®îc ®Çu t ®Ó t¨ng cêng n¨ng lùc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh trËt tù
cña c¶nh s¸t giao th«ng (CSTG), bao gåm mua s¾m trang thiÕt bÞ th«ng tin,
ph¬ng tiÖn ®i l¹i, thiÕt bÞ cìng chÕ, thiÕt bÞ gi¶i to¶ tai n¹n, thiÕt bÞ ®iÒu tra tai
n¹n giao th«ng, huÊn luyÖn vµ ®µo t¹o CSGT
1.18 triÖu dµnh cho viÖc t¨ng cêng n¨ng lùc ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý cña së giao
th«ng c«ng chÝnh Hµ Néi bao gåm: x©y dùng hÖ thèng ph¸p quy vÒ qu¶n lý trËt
tù giao th«ng ®« thÞ, huÊn luyÖn vÒ lËp quy ho¹ch, kÕ ho¹ch, thu thËp th«ng tin
phôc vô qu¶n lý ®iÒu hµnh giao th«ng, ph©n tÝch vµ lËp biÖn ph¸p phßng ngõa tai
n¹n giao th«ng.
Dù ¸n hç trî ph¸t triÓn CSHT giao th«ng ®« thÞ Hµ Néi giai ®o¹n I
Dù ¸n ®îc thùc hiÖn trong giai ®o¹n tõ 2000 ®Õn 2004 b»ng nguån vèn vay
tÝn dông u ®·i ODA cu¶ JBIC. Tæng møc ®Çu t cña dù ¸n giai ®o¹n nµy lµ lµ
138.07 triÖu USD. B¸o c¸o nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi cña dù ¸n (SAPROF) do C«ng ty
T vÊn §Çu t X©y dùng giao th«ng c«ng chÝnh kÕt hîp víi T vÊn NhËt B¶n ®·
®îc Thñ tíng ChÝnh phñ phª duyÖt. JBIC ®· th«ng b¸o chÝnh th øc kho¶n vay vèn
tÝn dông cho dù ¸n ®· cã hiÖu lùc kÓ tõ th¸ng 8/1999.
Môc tiªu c¬ b¶n cña dù ¸n giai ®o¹n I nh»m chèng nguy c¬ ïn t¾c giao th«ng
nghiªm träng ë mét sè ®êng vµ nót trong khu vùc néi thµnh Hµ Néi. Dù ¸n gåm
10 dù ¸n thµnh phÇn bao gåm: c¶i t¹o c¸c nót giao th«ng: Kim Liªn, Ng· t Së, Ng·
43
NguyÔn Th¸i Vò A1 – CN8
nguon tai.lieu . vn