Xem mẫu
- THỰC TRẠNG NHỮNG KHÓ KHĂN CỦA SINH VIÊN
TP. HỒ CHÍ MINH KHI ĐẾN THỰC TẬP TẠI CÁC CÔNG TY
HIỆN NAY
Nguyễn Chiệu Vỉ, Nguyễn Thị C m Thơ, Nguyễn Thị Thu Sâm,
Lê Thị Bích Diệu, Phạm Thị Thắm
Khoa Tài chính - Thương mại, Trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh
GVHD: ThS. Ngô Ngọc Nguyên Thảo
TÓM TẮT
Thị trường lao động Việt Nam đang tồn tại sự bất cập là khi nhiều sinh viên ra trường rất khó
khăn trong tìm kiếm việc làm, trình độ chuyên môn, kỹ năng không đáp ứng được yêu cầu
công việc hoặc làm việc không đúng chuyên môn. Các cơ sở giáo dục đào tạo đang tìm biện
pháp tháo gỡ tình trạng nêu trên. Nâng cao chất lượng thực tập của sinh viên là một trong
những giải pháp quan trọng để giúp sinh viên có thể hòa nhập tốt hơn khi tiếp cận với môi
trường công việc. Trong thời buổi hiện nay, các doanh nghiệp chủ yếu tuyển chọn những
người có kinh nghiệm để làm việc tại công ty. Bắt kịp xu hướng đó, các trường đại học hiện
nay đang tạo nhiều cơ hội để sinh viên thực tập để có kinh nghiệm, chuẩn bị hành trang đầy
đủ cũng như kiến thức để cho sinh viên khi ra trường. Tuy nhiên, trong quá trình thực tập
xuất hiện nhiều vấn đề khó khăn. Khiến cho những sinh viên, dễ bỏ cuộc không tập trung.
Dẫn đến việc, sinh viên đi thực tập cho có mà không mang lại hiệu quả, nghiên cứu này
nhằm khuyến nghị các giải pháp giúp giảm phần nào khó khăn của sinh viên TP.HCM khi đi
thực tập.
Từ khóa: cơ sở giáo dục đào tạo, khó khăn, thực tập, Thành phố Hồ Chí Minh, sinh viên.
1 ĐẶT VẤN ĐỀ
Vấn đề thực tập là một khái niệm không còn xa lạ đối với các bạn sinh viên đặc biệt là các
bạn sinh viên sắp ra trường. Nó là từ thông dụng cho các bạn sinh viên ra làm thực tế một
việc gì đó liên quan đến ngành trước khi ra khỏi giảng đường. Thực tập, là một yếu tố quan
trọng giúp cho sinh viên có kinh nghiệm khi ra trường. Thực tập là giai đoạn chuyển tiếp
giữa môi trường học tập với xã hội thực tiễn, là giai đoạn vừa làm vừa học của các bạn sinh
viên. Quá trình thực tập sẽ giúp họ có nhiều trải nghiệm về công việc và môi trường làm việc
sớm hơn, trước khi tốt nghiệp và ra trường. Có một điều chắc chắn đó là đã là sinh viên thì
sẽ đều phải trải qua quãng thời gian thực tập này thì mới mong được tốt nghiệp và ra
trường. Thế nhưng, trong thực tế thì kỳ thực tập chia ra làm hai loại: phải đi làm thực tập và
không phải đi thực tập.
Thứ hai, sinh viên chỉ cần hoàn thành luận văn tốt nghiệp vào cuối kỳ học. Điều này sẽ tùy
thuộc vào ngành nghề và trường đại học mà bạn lựa chọn. Khoảng thời gian này sẽ giúp các
bạn có thể tiếp cận công việc thực tế, có được cho mình những kinh nghiệm cần thiết với
1512
- nghề nghiệp mà bạn đã và đang lựa chọn theo đuổi. Chẳng hạn như, bạn đang theo học
ngành kế toán và mong muốn sau này trở thành một nhân viên phòng kế toán thì nên trở
thành thực tập sinh kế toán của một doanh nghiệp hoặc một công ty kế toán. Các sinh viên
thể hiện tốt trong quá trình thực tập còn có thể được doanh nghiệp ưu ái giữ lại làm nhân
viên chính thức, giảm thời gian và công sức phỏng vấn tìm việc từ đầu. Tuy nhiên, khi mới
bắt đầu thực tập thì sinh viên sẽ gặp phải nhiều vấn đề khó khăn.
2 THỰC TRẠNG
Sinh viên ngành kinh tế thường có số lượng rất nhiều không chỉ ở các trường Đại học mà
còn các trường trung cấp và cao đẳng. Vì vậy, cơ hội tìm được nơi thực tập tốt và phù hợp
với ngành nghề của mình học cũng là vấn đề khó khăn. Chất lượng sinh viên không đồng
đều, các đơn vị tiếp nhận sinh viên thường muốn lựa chọn những người giỏi. Nên, những
sinh viên kém hơn thì ít cơ hội được hoàn thiện bản thân mình tại những môi trường tốt. Một
số doanh nghiệp làm dịch vụ kế toán, nhận một lượng lớn sinh viên thực tập. Dẫn đến việc
trong quá trình sinh viên thực tập chỉ được chỉ qua loa chưa đi sâu vào vấn đề. Và doanh
nghiệp cho sinh viên số liệu để về nhà làm, nên sinh viên ít tiếp cận thực tế công việc. Do
chương trình giảng dạy của nhiều trường chủ yếu thực tập trên chứng từ và mô hình ảo ở
trường, sinh viên ít tiếp cận công việc thực tế của doanh nghiệp, điều này gây khó khăn cho
sinh viên khi đến thực tập tại các doanh nghiệp. Mặt khác, sinh viên phải tự tìm kím doanh
nghiệp để thực tập. Một số doanh nghiệp ít quan tâm đến việc thực tập của sinh viên, cung
cấp thông tin đ i khi không đầy đủ và kịp thời để sinh viên hoàn thành báo cáo thực tập. Có
một khó khăn vẫn tồn tại trong nhiều năm qua, đó là nhà trường rất khó khăn trong việc kiêm
soát mức đồ thành công khi đi thực tập của sinh viên (nhà trường chỉ kiểm soái đại diện một
số doanh nghiện). Không phải đơn vị sử dụng lao động nào cũng có thời gian và tâm huyết
đề phản ánh tình hình sinh viên thực tập một cách cặn kẽ và kỹ càng. Thường thì, kết quả
thực tập chỉ được thể hiện thông qua báo cáo thực tập của sinh viên và nhận xét của người
hướng dẫn thực tập. Chương trình thực tập tốt nghiệp của sinh viên có vai trò rất quan trọng
đối với cả nhà trường, sinh viên và các cơ quan, doanh nghiệp nhưng không phải bao giờ
các chương trình thưc tập này cũng được xem trọng và thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả.
Đồng thời, các cơ quan, doanh nghiệp đều không mấy hào hứng đối với việc tiếp nhận sinh
viên thực tập, dẫn đến sinh viên xin thực tập hay đang thực tập gặp nhiều khó khăn.
Thứ nhất, anh/chị tại cơ quan không thân thiện.
Đây là nguyên dẫn đến việc khiến cho bản thân trở nên rụt rè, không tự tin hỏi khi gặp
những vấn đề khó trong công việc. Dẫn đến không hiểu và làm sai, làm ảnh hưởng đến công
việc của anh chị khiến cho anh chị tại cơ quan không hài lòng về bạn thậm chí có thể bị
trách móc
Thứ hai, nơi thực tập không uy tín.
Thực tế hiện nay, bên cạnh những công ty tuyển dụng thực tập uy tín vẫn đang tồn tại
không ít những tổ chức, công ty tuyển dụng thực tập sinh với mục đích trục lợi, muốn sử
dụng nguồn lao động không công để làm những việc vặt, cuối cùng thì các bạn không
học hỏi được gì mà còn lãng phí thời gian. Ảnh hưởng đến bài viết, báo cáo thực tập của
bạn sau này.
Thứ ba, môi trường làm việc thực tế khác xa so với lý thuyết bạn học trên trường.
1513
- Quá trình thực tập không chỉ yêu cầu sinh viên vận dụng kiến thức về chuyên ngành của
mình học, đ i khi, bạn cũng cần phải hoàn thành nhiều công việc ít liên quan khác, với lượng
kiến thức bao quát hơn VD sử dụng máy in, sử dụng phần mềm của công ty... Đòi hỏi bạn,
phải tìm hiểu để giải quyết nó.
Thứ tư, người hướng dẫn không tận tâm.
Đây cũng là một yếu tố quan trọng, khiến cho bạn không thể hoàn thành tốt công việc thực
tập tại công ty. Có nhiều trường hợp, khi anh chị giao công việc cho bạn làm và chỉ hướng
dẫn bạn một cách qua loa khiến cho bạn khó hiểu phải làm như thế nào. Và bạn thì ngại hỏi
lại, nên bạn phải tự mò dẫn đến tốn rất nhiều thời gian cho công việc thậm chí có thể hiể sai
vấn đề đó.
Thứ ăm, áp lực về công việc và thời gian.
Khi lúc đầu bạn mới sinh thực tập, thì công việc của có thể rất ít và đ i khi chỉ là việc vặt.
Nhưng về sau, khối lượng công việc ngày càng nhiều khiến cho bạn không kịp thích ứng và
yêu cầu bạn phải hoàn thành sớm. Làm cho bạn cảm thấy áp lực, đối với công việc của
mình dễ nản và từ bỏ nó.
Để tìm hiểu ảnh hưởng của các yếu tố khách quan và chủ quan đến những khó khăn của
sinh viên khi thực tập tại các công ty hiện nay, thì nhóm tác giả tiến hành cuộc khảo sát 694
SV năm 4 tại các trường đại học TP.HCM.
Bảng 1. Kết quả đánh giá những khó khăn của sinh viên khi thực tập tại các công ty hiện nay
Mức độ (%)
Nội dung đánh giá
Không Bình
Đồng ý
đồng ý hường
i trường làm việc thực tế còn lạ lẫm so với khi
12 23 65
học trên giảng đường
Nơi thực tập không uy tín 22 47 31
Anh chị tại cơ uan kh ng thân thiện 42 25 33
Người hướng dẫn không tận tâm 45 25 30
Áp lực về công việc và thời gian 20 45 35
Nguồn: nhóm khảo sát, thống kê và t ng h p kết quả nghiên cứu 2021
Nhìn trên bảng thống kê, ta có thể thấy, khó khăn nhiều nhất chiếm 65% là môi trường làm
việc thực tế khác xa so với lý thuyết bạn học trên trường. Chứng tỏ, kiến thức học tại trường
chưa đáp ứng nhu cầu của sinh viên hiện nay vẫn còn phải dựa vào kinh nghiệm từ thực
tiễn. Mặt khác, những khó khăn trong quá trình thực tập như anh/chị tại cơ quan không thân
thiện, người hướng dẫn không tận tâm, áp lực về công việc và thời gian không cao. Chứng
tỏ, hiện tại sinh viên thực tập tại các công ty khá là thoải mái và không nhiều áp lực. Các
doanh hiện tại, cho ta thấy cũng đang hỗ trợ cho các sinh viên thực tập tại cơ quan mình một
cách hiệu quả.
1514
- 3 GIẢI PHÁP
Để khắc phục những khó khăn trên ta cần nâng cao hiệu quả chương trình thực tập của sinh
viên từ cả ba phía: nhà trường, doanh nghiệp và sinh viên. Căn cứ vào thực trạng chất
lượng thực tập của sinh viên, những thuận lợi và khó khăn trong việc nâng cao hiệu quả
chương trình thực tập tốt nghiệp, ta có những giải pháp sau.
3.1 Về phía sinh viên
Thứ nhất, tích cực tìm hiểu trau dồi và hoàn thiện kiến thức được học tại trường: để được
tiếp cận với công việc, trước khi đi thực tập sinh viên tìm hiểu sơ qua doanh nghiệp mà mình
định thực tâp: thời gian làm việc của công ty, những công việc mà mình có thể được. Những
quy định của công ty, để tránh khỏi bị sai phạm.
Thứ hai, sử dụng thời gian thực tập có hiệu quả: bạn phải nhận thức rằng, kỳ thực tập rất
quan trọng đối với tương lai của mình, mình cần phải cố gắng hết sức mình để bắt kịp công
việc, không phải chỉ để đối phó lấy một bản nhận xét tốt. Giờ nào việc đó, hay chuyên tâm
vào công việc của mình hạn chế làm việc riêng như lướt facebook, xem phim... trong giờ làm
việc. Để khi ra trường, sinh viên có kiến thức vững vàng để làm việc.
Thứ ba, tích cực, chủ động trong thực tập: nhận nhiều công việc, xung phong nhận những
việc khó đ i khi làm không được tốt nhưng sau này bạn sẽ có một vốn kiến thức sâu rộng.
Vì thực tập, cũng như bạn đi học đ i khi bạn còn được học những kiến thức mới mà trường
không dạy.
3.2 Về phía nhà ường, khoa
Thứ nhất, nhà trường, khoa cần có những bộ phận tổ chức các chương trình thực tập. Mặc
dù, mỗi năm chỉ có một kỳ thực tập nhưng việc lên kế hoạch, liên hệ với các cơ quan, doanh
nghiệp, tổ chức các chương trình giới thiệu… cần được duy trì thường xuyên để sinh viên có
nơi thực tập đảm bảo chất lượng.
Thứ hai, các trường nên xây dựng phòng thực hành mô phỏng lại quy trình làm việc tại công
ty hoặc đưa một số môn học cho SV ra ngoài công ty để học tập. Mục tiêu là xây dựng
những mô hình doanh nghiệp ảo để sinh viên có thể thực tập môn học ngay tại trường. Ví
dụ, phòng kế toán ảo là việc mô phỏng các nghiệp vụ, công việc, trình tự thực hiện công việc
của phòng kế toán tại doanh nghiệp và các đơn vị kế toán khác, từ đó sinh viên có thể thực
hiện các phần thực hành, công việc kế toán trên phòng kế toán ảo này.
Thứ ba, sau khi sinh viên nhận chỗ thực tập, nhà trường cần liên hệ thường xuyên với nơi
tiếp nhận để tìm hiểu về tình hình thực tập của sinh viên để tránh việc sinh viên chỉ xin số
liệu về để làm bài. Như vậy, nhà trường, khoa mới theo dõi được thực chất chất lượng kỳ
thực tập của sinh viên, đồng thời trong nhiều trường hợp cũng cần có sự can thiệp, điều
chỉnh của nhà trường, khoa đối với sinh viên.
Thứ tư, để biết được những hạn chế thiếu sót của chương trình đào tạo, nhà trường nên tổ
chức lấy ý kiến phản hồi của các cơ quan, doanh nghiệp. Những ý kiến này thường rất thiết
thực, giúp nhà trường hiểu được nhu cầu của thị trường lao động nhằm trang bị kiến thức
cho sinh viên. Có thể lấy phản hồi bằng nhiều cách như tổ chức hội thảo, bằng lập bảng câu
hỏi, hỏi chuyện trực tiếp…
1515
- Thứ ăm, để tránh việc thực tập chỉ mang hình thức nhà trường cần có sự kiểm tra,
kiểm soát chặt chẽ của giảng viên hướng dẫn và thực hiện các phương pháp đánh giá
khách quan. Vấn đề này có thể khắc phục được hay không phụ thuộc rất nhiều ở người
hướng dẫn.
3.3 Về phía đơn vị thực tập
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả của chương trình thực tập của sinh viên, chất lượng
nguồn nhân lực tiềm năng. Các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp cần có sự phối hợp tích
cực, hỗ trợ nhà trường trong việc tiếp nhận sinh viên thực tập, tạo những điều kiện tốt
nhất để thực tập sinh tiếp cận với công việc, cử người hướng dẫn sinh viên thực tập tận
tình, chu đáo.
4 KẾT LUẬN
Hiện nay, sinh viên còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình thực tập nhưng nhà trường
cũng đang từng bước khắc phục những khó khăn đó. Thông qua các buổi hội thảo về
việc làm, mời các doanh nghiệp hoặc những người có kinh nghiệm về trường để chia sẻ
kinh nghiệm. Từ đó có thể, giúp sinh viên chuẩn bị thật tốt khi đi thực tập. Ngoài các
trường đại học hiện nay, cũng tổ chức những ngày hội việc làm để sinh có thể tiếp cận
với doanh nghiệp và có thể thực tại doanh nghiệp mà mình mong muốn. Việc thực tập,
tuy còn nhiều khăn nhưng cái chính vẫn là do bản thân mình chỉ cần bản thân làm được
dù khó khăn đến mấy cũng sẽ làm được.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] https://text.123doc.net/document/3443859-thuc-trang-va-giai-phap-nang-cao-hieu-qua-
thuc-tap-tot-nghiep-cho-sinh-vien-khoa-kinh-te-truong-cd-kinh-te-ky-thuat-kien-
giang.htm
[2] https://timviec365.vn/blog/bai-hoc-kinh-nghiem-sau-khi-di-thuc-tap-new3581.html
[3] https://tapchitaichinh.vn/tai-chinh-kinh-doanh/nang-cao-chat-luong-thuc-tap-cua-sinh-
vien-nganh-ke-toan-306192.html
[4] https://news.timviec.com.vn/thuc-tap-la-gi-mot-vai-khai-niem-ve-thuc-tap-ma-ban-nen-
biet-44615.html
[5] https://www.careerlink.vn/cam-nang-viec-lam/goc-ky-nang/nhung-sai-lam-pho-bien-khi-
di-thuc-tap
1516
nguon tai.lieu . vn
