Xem mẫu
- THùC HµNH D¢N CHñ CñA Hå CHÝ MINH - MéT BµI HäC LíN CÇN VËN DôNG VµO CUéC SèNG HIÖN NAY Vò ThÞ Loan(*) 1. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh - Nhµ t− t−ëng kiÖt xuÊt Thø hai, Ng−êi kh«ng chØ ®Ò xuÊt vµ nhµ thùc hµnh t− t−ëng mÉu mùc mét hÖ thèng quan ®iÓm t− t−ëng toµn Nh÷ng nghiªn cøu lý luËn vÒ Hå diÖn vµ s©u s¾c nh÷ng vÊn ®Ò chiÕn l−îc ChÝ Minh trong h¬n 1/4 thÕ kû thùc hiÖn vµ ph−¬ng ph¸p c¸ch m¹ng mµ cßn ®Æc ®æi míi ë n−íc ta, tõ §¹i héi VI (1986) biÖt chó träng thùc hµnh nh÷ng t− ®Õn nay cho phÐp chóng ta ®i tíi mÊy t−ëng ®ã vµo thùc tiÔn c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Thèng nhÊt lý luËn víi thùc tiÔn, nhËn xÐt, kÕt luËn quan träng sau ®©y: theo Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, lµ b¶n chÊt, Thø nhÊt, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ lµ nguyªn t¾c tèi cao cña chñ nghÜa nhµ t− t−ëng m¸c xÝt s¸ng t¹o lín cña Marx-Lenin.(*)Trong h¬n 60 n¨m ho¹t c¸ch m¹ng ViÖt Nam trong thÕ kû XX. ®éng c¸ch m¹ng, Ng−êi ®· thÓ hiÖn sù Cã thÓ nãi, Ng−êi lµ nhµ t− t−ëng kiÖt kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn gi÷a lý luËn víi xuÊt. Ng−êi kh«ng chØ truyÒn b¸, gi¸o thùc tiÔn, gi÷a thùc tiÔn víi lý luËn. dôc, tuyªn truyÒn chñ nghÜa Marx- ThÊm nhuÇn s©u s¾c chØ dÉn cña c¸c Lenin vµo n−íc ta, ®µo t¹o nªn thÕ hÖ nhµ kinh ®iÓn Marx-Lenin, coi thùc tiÔn nh÷ng nhµ c¸ch m¹ng ®Çu tiªn cña lµ nguån gèc cña nhËn thøc, cña lý luËn, c¸ch m¹ng ViÖt Nam, ®Æt nÒn mãng t− thùc tiÔn lµ tiªu chuÈn cña ch©n lý, Chñ t−ëng lý luËn cho sù ra ®êi cña §¶ng mµ tÞch Hå ChÝ Minh ®· tõ nghiªn cøu, cßn vËn dông s¸ng t¹o vµ cã nh÷ng ph¸t tæng kÕt thùc tiÔn mµ kh¸i qu¸t thµnh triÓn quan träng, ®Æc s¾c, lµm phong phó lý luËn, ®· ®em lý luËn øng dông vµo vµ sèng ®éng chñ nghÜa Marx-Lenin, thùc tiÔn, ®ång thêi lÊy thùc tiÔn ®Ó CNXH khoa häc vµo thùc tiÔn c¸ch m¹ng kiÓm chøng lý luËn, ph¸t hiÖn vµ ph¸t ViÖt Nam vµ c¸ch m¹ng thÕ giíi. Lµ mét triÓn lý luËn míi. §Ò cao tÝnh thiÕt thùc vµ hiÖu qu¶, Ng−êi chó träng ho¹t ®éng nhµ t− t−ëng m¸c xÝt s¸ng t¹o, Ng−êi ®Ó thùc tiÔn, th−êng xuyªn thùc hµnh c¸c l¹i nh÷ng dÊu Ên ®éc ®¸o, nh÷ng ph¸t c«ng viÖc thùc tÕ, xa l¹ víi thãi phï kiÕn míi mÎ vµ hiÖn ®¹i thùc sù cña phiÕm khoa tr−¬ng, bÖnh h×nh thøc, riªng m×nh, cã nh÷ng cèng hiÕn to lín bÖnh s¸ch vë - gi¸o ®iÒu, kh«ng dõng l¹i ®èi víi lÞch sö ViÖt Nam hiÖn ®¹i, ®ång ë kinh nghiÖm mµ v−ît qua chñ nghÜa thêi lµm giµu thªm kho tµng lý luËn kinh nghiÖm. Cïng víi ®ã, Chñ tÞch Hå kinh ®iÓn Marx-Lenin, gãp phÇn ph¸t triÓn phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi. (*) TS., Tr−êng §¹i häc H¶i Phßng.
- Thùc hµnh d©n chñ… 25 ChÝ Minh ®Ò cao vai trß cña lý luËn t−ëng héi nhËp quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn, nh−ng lu«n phª ph¸n, chØ trÝch thãi lý hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc, ®Ó chÊn h−ng d©n luËn su«ng, kh«ng ®em lý luËn ¸p dông téc ViÖt Nam, ®Ó Gi¶i phãng vµ Ph¸t vµo cuéc sèng sinh ®éng. Ng−êi thÊy râ triÓn mäi tiÒm n¨ng s¸ng t¹o cña con tÇm quan träng cña nç lùc chñ quan, ng−êi ViÖt Nam. Con ng−êi Êy kh«ng chØ cña ý chÝ nh−ng lu«n c¨n dÆn chóng ta lµ c¸ nh©n - chñ thÓ mµ cßn lµ c¶ céng ph¶i ®Ò phßng c¨n bÖnh chñ quan, duy ý ®ång x· héi, quy tô vµo D©n vµ Nh©n chÝ, phiªu l−u, mï qu¸ng, coi th−êng d©n, vµo ®ång bµo c¸c d©n téc ë ViÖt khoa häc, coi th−êng quy luËt. Nam. Ng−êi trï tÝnh s©u xa r»ng, ®em Ng−êi nªu lªn nh÷ng luËn ®iÓm søc ta mµ gi¶i phãng cho ta, gi¶i phãng hµm xóc, c« ®äng, chÆt chÏ, mang tÝnh søc d©n, ch¨m lo ph¸t triÓn søc d©n, l¹i kinh ®iÓn sau ®©y: ph¶i båi d−ìng vµ tiÕt kiÖm søc d©n. “Thùc hµnh sinh ra hiÓu biÕt Nh÷ng t− t−ëng lín vµ s©u xa Êy, HiÓu biÕt tiÕn lªn lý luËn thÓ hiÖn rÊt râ trong v¨n phÈm lý luËn Lý luËn l·nh ®¹o thùc hµnh” [3, 247]. Hå ChÝ Minh, cµng thÓ hiÖn ®Ëm nÐt §©y lµ nh÷ng ®iÓm ®Æc s¾c trong t− trong ho¹t ®éng thùc tiÔn cña Ng−êi. duy vµ t− t−ëng cña Chñ tÞch Hå ChÝ Thø t−, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh theo Minh, trong sù thèng nhÊt h÷u c¬ - ®uæi nhÊt qu¸n mét ph−¬ng ch©m hµnh chØnh thÓ gi÷a t− t−ëng, ph−¬ng ph¸p ®éng, ®ã còng lµ nguyªn t¾c vµ ph−¬ng vµ phong c¸ch cña Ng−êi [5]. ph¸p cña Ng−êi trong øng xö, trong lèi Thø ba, bëi chó träng thùc hµnh t− sèng, thÓ hiÖn trong c¸c mèi quan hÖ, t−ëng lý luËn trong thùc tiÔn c¸ch m¹ng, gi÷a con ng−êi víi con ng−êi, gi÷a con nhµ t− t−ëng m¸c xÝt s¸ng t¹o ®Çy b¶n ng−êi víi c«ng viÖc, gi÷a con ng−êi víi lÜnh Hå ChÝ Minh lµ mét nhµ biÖn chøng tæ chøc… Ng−êi lu«n thÓ hiÖn lµ mét thùc hµnh [5], g¾n chÆt thùc tiÔn - lý tÊm g−¬ng mÉu mùc. luËn víi lý luËn - thùc tiÔn, gi÷a lý luËn §ã lµ sù thèng nhÊt gi÷a lý luËn víi hãa thùc tiÔn víi thùc tiÔn hãa lý luËn. thùc tiÔn, sù kÕt hîp gi÷a x©y vµ chèng, Víi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, lý luËn kh«ng lêi nãi ®i ®«i víi viÖc lµm, nãi Ýt lµm cã môc ®Ých tù th©n, kh«ng ph¶i lµ cøu nhiÒu, chñ yÕu lµ hµnh ®éng, nhiÒu khi c¸nh tù nã, lý luËn lµ ph−¬ng tiÖn c«ng kh«ng cÇn nãi, ®Ó tù viÖc lµm, hµnh cô vµ ph−¬ng ph¸p soi s¸ng nhËn thøc, ®éng, c¸ch øng xö to¸t lªn t− t−ëng, chØ dÉn hµnh ®éng. Con ng−êi dïng lý minh chøng cho t− t−ëng, chÝnh kiÕn, luËn nh− mét ph−¬ng ph¸p ®Ó c¾t nghÜa, chñ kiÕn vµ triÕt lý sèng cña Ng−êi. soi s¸ng b¶n chÊt cña thùc tiÔn vµ mçi Thø n¨m, gi÷a nh÷ng thùc hµnh b−íc tiÕn, mçi thµnh tùu cña thùc tiÔn lín, tiªu biÓu trong cuéc ®êi vµ sù ®Òu cã vai trß thóc ®Èy cña lý luËn. nghiÖp cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh(*), næi Thùc tiÔn, mét khi ®øng tr−íc bËt lµ t− t−ëng thùc hµnh d©n chñ. nh÷ng yªu cÇu ph¸t triÓn míi, cã tÝnh Thùc hµnh d©n chñ ®Ó ph¸t huy søc b−íc ngoÆt, cÇn ph¶i cã nh÷ng ®ét ph¸ m¹nh cña d©n chñ, ®Ó thùc hiÖn ®Çy ®ñ tõ lý luËn. Muèn vËy, ph¶i ®æi míi, vµ thùc chÊt quyÒn lµm chñ cña nh©n tr−íc hÕt lµ ®æi míi t− duy lµm tiÒn ®Ò cho ®æi míi hµnh ®éng, ®æi míi c¸ch (*) N¨m thùc hµnh lín, tiªu biÓu cña Chñ tÞch Hå nghÜ ®Ó ®æi míi c¸ch lµm. Bëi thÕ, t− ChÝ Minh lµ: 1/ Thùc hµnh lý luËn trong thùc tiÔn; 2/ Thùc hµnh d©n chñ; 3/ Thùc hµnh d©n t−ëng Hå ChÝ Minh chÝnh lµ t− t−ëng ®æi vËn; 4/ Thùc hµnh ®oµn kÕt vµ ®¹i ®oµn kÕt; 5/ míi ®Ó ph¸t triÓn. T− t−ëng ®æi míi, t− Thùc hµnh ®¹o ®øc c¸ch m¹ng.
- 26 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 6.2013 d©n. §©y lµ b¶n chÊt cña d©n chñ mµ 2. D©n chñ vµ thùc hµnh d©n chñ cña Chñ tÞch Hå còng lµ b¶n chÊt, môc tiªu, ®éng lùc cña ChÝ Minh - Mét bµi häc lín cÇn tæng kÕt CNXH. Ng−êi ®Æc biÖt quan t©m tíi D©n chñ vµ thùc hµnh d©n chñ lµ c¶ thùc hµnh d©n chñ trong §¶ng, trong mét chñ ®Ò lín, lµ vÊn ®Ò n»m ë trung t©m nhµ n−íc - c¸c tæ chøc c«ng quyÒn, c¸c chó ý vµ còng lµ mèi quan t©m th−êng c¬ quan quyÒn lùc cña d©n, thùc thi sù trùc suèt ®êi cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ñy quyÒn cña d©n ®Ó phôc vô d©n, ®em trong t− c¸ch nhµ t− t−ëng, nhµ tæ chøc l¹i §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc cho vµ nhµ ho¹t ®éng thùc tiÔn. Mäi kiÕn d©n. HÖ môc tiªu nµy còng ®ång thêi lµ gi¶i cña Ng−êi còng nh− mäi thùc hµnh hÖ gi¸ trÞ cèt lâi cña ph¸t triÓn mµ Chñ cña Ng−êi vÒ d©n chñ ®Òu xoay quanh tÞch Hå ChÝ Minh theo ®uæi suèt ®êi. ch÷ D©n vµ triÕt lý Th©n d©n, tõ Th©n Trong di s¶n t− t−ëng Hå ChÝ Minh, d©n tíi D©n chñ cña Ng−êi. §©y còng lµ d©n chñ thùc sù lµ mét ®éng lùc cña sù kÕ thõa vµ ph¸t triÓn míi vÒ chÊt cña ph¸t triÓn, d©n chñ lµ gi¸ trÞ môc tiªu, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®èi víi nh÷ng lµ c¸i ®Ých h−íng tíi cña gi¶i phãng tinh hoa t− t−ëng cña «ng cha ta trong trong c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc truyÒn thèng lÞch sö d©n téc. ®ång thêi còng lµ søc m¹nh tiÕp tôc tiÕn Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· ®Þnh nghÜa tr×nh Gi¶i phãng ®Ó Ph¸t triÓn trong ng¾n gän, c« ®äng mµ nãi lªn ®−îc ®Çy c¸ch m¹ng XHCN vµ x©y dùng CNXH. ®ñ nhÊt, b¶n chÊt nhÊt cña d©n chñ. D©n chñ g¾n liÒn víi ®oµn kÕt vµ Theo Ng−êi, d©n chñ cã nghÜa lµ d©n lµ ®¹i ®oµn kÕt toµn d©n téc. Chñ tÞch Hå chñ vµ d©n lµm chñ. §©y lµ sù phñ ®Þnh ChÝ Minh ®· nhiÒu lÇn kh¼ng ®Þnh vµ trËt tù bÊt c«ng tõ ngµn ®êi trong c¸c dån tÊt c¶ nç lùc còng nh− tinh lùc cña chÕ ®é x· héi ¸p bøc, bãc lét nh©n d©n, ®êi m×nh ®Ó cïng toµn d©n, toµn §¶ng ®Çy ®äa nh©n d©n trong t×nh c¶nh n« lÖ thùc hµnh nh÷ng t− t−ëng lín vÒ D©n vµ kh¼ng ®Þnh ®Þa vÞ ng−êi chñ cña vµ D©n chñ sau ®©y: nh©n d©n. §Þa vÞ ®ã cã ®−îc lµ nhê ®Êu - Trong bÇu trêi kh«ng g× quý b»ng tranh c¸ch m¹ng, xãa bá mäi xÝch xiÒng nh©n d©n, trong thÕ giíi kh«ng g× m¹nh n« lÖ, gi¶i phãng nh©n d©n, nhÊt lµ c«ng b»ng søc m¹nh ®oµn kÕt cña nh©n d©n. nh©n, n«ng d©n ra khái th©n phËn n« lÖ - D©n chñ lµ cña quý b¸u nhÊt trªn ®Ó trë thµnh ng−êi chñ tù do, lµm chñ ®êi cña d©n. vËn mÖnh cuéc sèng cña m×nh. D©n lµ chñ vµ d©n lµm chñ, ®ã lµ thµnh qu¶ vÜ - Thùc hµnh d©n chñ réng r·i lµ ®¹i cña c¸ch m¹ng, lµ hiÖn thùc lín nhÊt, chiÕc ch×a khãa v¹n n¨ng ®Ó gi¶i quyÕt quan träng nhÊt cña d©n chñ. §iÒu ®ã mäi khã kh¨n [3, 276; 4, 279, 592]. ®−îc thÓ hiÖn ë chç, d©n lµ chñ nh©n Thùc tiÔn vµ kinh nghiÖm ®· chøng ch©n chÝnh, ®Ých thùc cña x· héi do thùc gi¸ trÞ vµ ý nghÜa cña nh÷ng ch©n m×nh lµm chñ, d©n lµ chñ thÓ cña ph¸t lý ®ã. triÓn, cña mäi ho¹t ®éng s¸ng t¹o lÞch sö V× thÕ, nãi tíi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, ®Ó tù giµnh lÊy quyÒn vµ lîi Ých chÝnh cuéc ®êi, sù nghiÖp vµ di s¶n cña Ng−êi ®¸ng cña m×nh. QuyÒn Êy lµ quyÒn sèng, lµ chóng ta nãi tíi nhµ t− t−ëng kiÖt quyÒn tù do, quyÒn m−u cÇu h¹nh phóc, xuÊt vµ nhµ thùc hµnh t− t−ëng mÉu nh÷ng quyÒn c¬ b¶n, tù nhiªn vµ thiªng mùc víi mét ®iÓm nhÊn næi bËt: T− liªng cña con ng−êi (nh©n quyÒn), cña t−ëng d©n chñ vµ thùc hµnh d©n chñ c«ng d©n trong mét x· héi d©n chñ vµ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. nhµ n−íc ph¸p quyÒn (d©n quyÒn).
- Thùc hµnh d©n chñ… 27 Lîi Ých Êy bao hµm c¶ lîi Ých vËt Tõ ®ã, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nhÊn chÊt, kinh tÕ vµ lîi Ých tinh thÇn. Trong m¹nh r»ng, d©n ®· cã quyÒn lµm chñ t¸c phÈm “D©n vËn” (1949), Ng−êi ®· th× d©n còng tù gi¸c thùc hiÖn nghÜa vô th©u tãm nh÷ng ®iÓm cèt lâi nhÊt trong cña ng−êi chñ. Mét §¶ng cÇm quyÒn, lý luËn d©n chñ, ®−îc diÔn ®¹t râ rµng, mét nhµ n−íc ph¸p quyÒn d©n chñ m¹ch l¹c víi nh÷ng lËp luËn kh¼ng ®Þnh muèn thùc sù xøng ®¸ng víi sù tin cËy vÒ d©n chñ, to¸t lªn ®Þa vÞ, quyÒn lùc vµ vµ ñy th¸c cña d©n th× ph¶i nªu cao tinh lîi Ých cña d©n, lùc l−îng vµ thÈm quyÒn thÇn träng d©n, träng ph¸p, ph¶i lu«n nh©n d©n trong chÕ ®é chÝnh trÞ d©n chñ lu«n dùa vµo d©n, chÞu sù kiÓm tra, do m×nh lµm chñ. Cã thÓ xem ®©y lµ mét gi¸m s¸t cña d©n. Dùa vµo d©n ®Ó x©y mÉu mùc kinh ®iÓn vÒ lý luËn d©n chñ dùng §¶ng, x©y dùng Nhµ n−íc, x©y cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh trong lÞch sö dùng c¸c ®oµn thÓ lµ mét t− t−ëng lín hiÖn ®¹i. cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÒ d©n chñ Ng−êi viÕt: vµ thùc hµnh d©n chñ. Ng−êi thùc hµnh “N−íc ta lµ n−íc d©n chñ nhÊt qu¸n t− t−ëng Êy, mµ quy tô l¹i Bao nhiªu lîi Ých ®Òu v× d©n chÝnh lµ “dùa vµo d©n, ®em tµi d©n, søc d©n ®Ó lµm lîi cho d©n, ®Ó m−u cÇu Bao nhiªu quyÒn h¹n ®Òu cña d©n h¹nh phóc cho d©n”. Thùc hµnh d©n chñ C«ng viÖc ®æi míi, x©y dùng lµ tr¸ch ®ßi hái ph¶i lµm ngay nh÷ng viÖc c¬ b¶n, nhiÖm cña d©n võa cÊp b¸ch võa l©u dµi, sao cho d©n cã Sù nghiÖp kh¸ng chiÕn, kiÕn quèc lµ ¨n, cã mÆc, cã chç ë, ®−îc tù do ®i l¹i, c«ng viÖc cña d©n ®−îc häc tËp vµ ch÷a bÖnh (ch¨m sãc søc ChÝnh quyÒn tõ x· ®Õn ChÝnh phñ kháe), ®−îc h−ëng nh÷ng quyÒn tù do Trung −¬ng ®Òu do d©n cö ra d©n chñ mµ hä xøng ®¸ng ®−îc h−ëng. §oµn thÓ tõ Trung −¬ng ®Õn x· do Ng−êi ®· tõng chØ thÞ ngay tõ ®Çu d©n tæ chøc nªn nh÷ng ngµy lËp n−íc ViÖt Nam D©n chñ Nãi tãm l¹i, quyÒn hµnh vµ lùc céng hßa, chóng ta ph¶i lµm ngay, lµm l−îng ®Òu ë n¬i d©n” [2, 618]. cho d©n cã ¨n, cã mÆc, ®−îc häc hµnh…, D©n lµ chñ thÓ nªn d©n cã chñ quyÒn. ph¶i chèng l¹i nh÷ng bÊt minh, bÊt Chñ quyÒn thuéc vÒ nh©n d©n, ®ã lµ chÝnh, lµm ph−¬ng h¹i tíi lîi Ých, quyÒn thùc chÊt cña d©n chñ. hµnh cña d©n. Ng−êi chØ dÉn, d©n chØ ChÕ ®é d©n chñ vÒ thùc chÊt lµ mét biÕt ®Õn tù do, ®éc lËp, d©n chñ khi d©n chÕ ®é ñy quyÒn. D©n ñy quyÒn cho Nhµ ®−îc ¨n no mÆc Êm. Lµm ®iÒu lîi cho n−íc vµ Nhµ n−íc thùc hiÖn quyÒn lùc d©n, tr¸nh ®iÒu h¹i tíi d©n. ViÖc khã cña m×nh trong qu¶n lý chÝnh lµ thùc mÊy còng ph¶i lµm cho b»ng ®−îc, viÖc hiÖn quyÒn lùc mµ nh©n d©n giao phã, g©y h¹i tíi d©n - dï chØ lµ mét c¸i h¹i nhá ñy th¸c ®Ó phôc vô d©n. D©n kh«ng chØ còng ph¶i quyÕt tr¸nh cho b»ng ®−îc ñy quyÒn mµ d©n cßn thùc hiÖn kiÓm [Xem 1, 22]. Ng−êi còng nhÊn m¹nh tra, gi¸m s¸t, kiÓm so¸t quyÒn lùc, ®¶m r»ng, n−íc nhµ giµnh ®−îc ®éc lËp tù do b¶o cho quyÒn lùc kh«ng bÞ biÕn d¹ng, mµ d©n vÉn ®ãi rÐt, cùc khæ, l¹c hËu th× tha hãa. MÖnh ®Ò “Nhµ n−íc cña d©n, ®éc lËp tù do ®ã còng ch¼ng ®Ó lµm g×. do d©n, v× d©n” nãi lªn vai trß cña d©n, §ã lµ quan ®iÓm thùc tiÔn, t− duy chÝnh chøc n¨ng vµ nhiÖm vô, thÈm quyÒn vµ trÞ thùc tiÔn hÕt søc thiÕt thùc cña tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n−íc. Ng−êi xung quanh vÊn ®Ò d©n chñ.
- 28 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 6.2013 Ng−êi gi¶i thÝch râ rµng r»ng, d©n “Tr¨m ®iÒu ph¶i cã thÇn linh ph¸p lµ chñ th× Nhµ n−íc, ChÝnh phñ, mäi quyÒn”. L·ng phÝ, tham «, tham nhòng, c«ng chøc viªn chøc trong bé m¸y c«ng theo Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ kh«ng quyÒn, tõ Chñ tÞch n−íc trë xuèng, ai ai th−¬ng d©n, lµ cã téi víi d©n, víi n−íc, còng ph¶i dèc lßng tËn tôy lµm ®Çy tí, ph¶i kiªn quyÕt xö lý nh− lµ lo¹i trõ c«ng béc trung thµnh cña d©n. HÔ d©n nh÷ng téi ¸c, ®¶m b¶o cho d©n ®−îc ®ãi, d©n rÐt th× §¶ng vµ ChÝnh phñ cã sèng trong an toµn, an ninh cña mét x· lçi. HÔ d©n ®au èm, bÖnh tËt th× §¶ng héi d©n chñ. vµ ChÝnh phñ cã lçi. HÔ d©n cßn thÊt Ng−êi ch¨m lo ®µo t¹o, båi d−ìng, häc, mï ch÷, trong c¶nh t¨m tèi, dèt huÊn luyÖn, gi¸o dôc c¸n bé mµ Ng−êi n¸t, l¹c hËu, §¶ng vµ ChÝnh phñ vÉn cã coi ®ã lµ c«ng viÖc gèc cña §¶ng. lçi. ChÝnh phñ, chÝnh quyÒn c¸c cÊp tõ C¸n bé ®¶ng viªn, c«ng chøc lµ Trung −¬ng tíi lµng x· ®Òu do d©n cö ra ng−êi cña d©n, sø mÖnh vÎ vang cña hä ®Ó phôc vô d©n, nÕu tá ra kh«ng xøng lµ phôc vô nh©n d©n, coi ®ã lµ phôc ®¸ng víi d©n th× d©n kh«ng cÇn ®Õn tïng ch©n lý cao nhÊt, bëi d©n ë ®Þa vÞ n÷a. D©n cã quyÒn b·i miÔn theo luËt cao nhÊt, c¸i g× tèt cho d©n, lîi cho d©n, ®Þnh. DiÔn ®¹t ý ®ã, Ng−êi nãi: d©n cã c¸i ®ã lµ ch©n lý. Lµm ®Çy tí, c«ng béc quyÒn ®uæi ChÝnh phñ ®i. cho d©n lµ lùa chän mét lèi sèng, lÏ sèng cao th−îng nhÊt. Bëi thÕ, ®Ó thùc hµnh Muèn thùc thi vµ b¶o vÖ d©n chñ, d©n chñ, mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cèt ph¶i lµm cho §¶ng lu«n trong s¹ch yÕu lµ chÊt l−îng ®éi ngò c«ng chøc, v÷ng m¹nh, Nhµ n−íc ph¶i cã luËt ph¸p nh÷ng ng−êi thay mÆt Nhµ n−íc trong nghiªm minh, võa ®Ó b¶o vÖ d©n võa ®Ó quan hÖ øng xö, hµnh xö hµng ngµy víi r¨n ®e, trõng trÞ nh÷ng vi ph¹m quyÒn d©n, ph¶i ®¶m b¶o thËt tèt ®¹o ®øc c«ng d©n chñ cña d©n, trõng trÞ tÊt c¶ nh÷ng chøc, kû luËt c«ng vô, ph¶i cã ®ñ ®øc, kÎ bÊt liªm, bÊt kÓ chóng lµ ai. Ra søc ®ñ tµi, ®øc lµ gèc, tµi lµ quan träng, thùc hµnh d©n chñ nªn Chñ tÞch Hå ChÝ kh«ng thÓ thiÕu. Minh v¹ch râ quan liªu, tham «, l·ng phÝ, hèi lé, s¸ch nhiÔu, nhòng nhiÔu d©n Ng−êi ®ßi hái, c¸n bé c«ng chøc ph¶i ®Òu lµ xa l¹, ®èi lËp víi d©n chñ mµ th¹o chÝnh trÞ, giái chuyªn m«n, tinh ngµy nay chóng ta gäi ®ã lµ ph¶n d©n th«ng nghiÖp vô, tËn tôy mÉn c¸n, hÕt chñ. Ng−êi ®ßi hái ph¶i tÈy bá hÕt lßng hÕt søc phôc vô nh©n d©n. §©y lµ nh÷ng thãi h−, tËt xÊu, nh÷ng c¨n bÖnh mét ®ßi hái rÊt cao ®èi víi nh©n lùc Êy, kh«ng chØ b»ng gi¸o dôc, r¨n ®e, trong bé m¸y c«ng quyÒn. phßng ngõa mµ cßn ph¶i trõng trÞ theo Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· x¸c ®Þnh ph¸p luËt. Ng−êi viÕt t¸c phÈm “Quèc râ t− c¸ch cña ng−êi c«ng an c¸ch m¹ng lÖnh” trong mét nç lùc x©y dùng kû trong th− göi cho Gi¸m ®èc C«ng an c−¬ng, lµm trong s¹ch thÓ chÕ. ë phÇn khu XII, n¨m 1948, c¸ch ®©y võa trßn trõng ph¹t nh÷ng kÎ cã téi, lµm h¹i 65 n¨m. S¸u lêi Ng−êi d¹y c«ng an, giê d©n, h¹i n−íc, tõ ®iÒu trõng ph¹t thø ®©y nh×n l¹i míi thÊy râ, ®©y chÝnh lµ nhÊt ®Õn ®iÒu trõng ph¹t thø m−êi, d¹y chung cho tÊt c¶ chóng ta - nh÷ng Ng−êi ®Òu ghi møc cao nhÊt lµ tö h×nh. c«ng béc cña d©n, mµ trong ®ã c«ng an V× b¶o vÖ d©n mµ ph¶i trõng trÞ nh÷ng lµ tiªu biÓu. §ã lµ nh÷ng lêi chØ dÉn s©u kÎ h¹i d©n. V× b¶o vÖ c¸i thiÖn mµ ph¶i s¾c vÒ ®¹o ®øc, vÒ kû luËt, vÒ n¨ng lùc nghiªm trÞ c¸i ¸c, tuyÖt ®èi kh«ng ®−îc vµ th¸i ®é ®èi víi ng−êi, víi viÖc, thÊm bao che, dung tóng, theo ph−¬ng ch©m s©u trong c¸c mèi quan hÖ.
- Thùc hµnh d©n chñ… 29 “§èi víi tù m×nh, ph¶i cÇn, kiÖm, r»ng, kh«ng ®−îc phôc vô Tæ quèc, phôc liªm, chÝnh vô nh©n d©n nhiÒu h¬n n÷a, l©u h¬n §èi víi ®ång sù, ph¶i th©n ¸i gióp ®ì n÷a”. §ã lµ sù cao quý cña nh©n c¸ch Hå ChÝ Minh, lµ sù cao th−îng cña t©m §èi víi chÝnh phñ, ph¶i tuyÖt ®èi hån, lÏ sèng Hå ChÝ Minh. Cßn cã bao trung thµnh ®iÒu phong phó, ®a d¹ng, s©u s¾c kh¸c §èi víi nh©n d©n, ph¶i kÝnh träng, trong lý luËn d©n chñ, trong thùc hµnh lÔ phÐp d©n chñ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. VÝ §èi víi c«ng viÖc, ph¶i tËn tôy dô: Ng−êi rÊt mùc t«n träng nguyªn t¾c §èi víi ®Þch, ph¶i c−¬ng quyÕt, kh«n tËp trung d©n chñ mµ Ng−êi th−êng khÐo” [1, 406]. nhÊn m¹nh ë khÝa c¹nh d©n chñ tËp Tãm l¹i, ®Ó phôc vô d©n, ®Ó thùc trung, ®Ò cao tr¸ch nhiÖm l·nh ®¹o tËp hµnh d©n chñ, ng−êi c¸ch m¹ng, dï ë thÓ ®ång thêi còng ý thøc râ tr¸ch c−¬ng vÞ, tr¸ch nhiÖm nµo, lµm nghÒ nhiÖm c¸ nh©n. Ng−êi øng xö v« cïng g×... còng ph¶i lµ ng−êi cã ®¹o ®øc c¸ch tinh tÕ trong khi thùc hiÖn nguyªn t¾c m¹ng víi c¸c ®øc cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh, nµy víi quy ®Þnh thiÓu sè phôc tïng ®a chÝ c«ng v« t−, cã n¨ng lùc ®¸p øng yªu sè, cÊp d−íi phôc tïng cÊp trªn, toµn cÇu nhiÖm vô ®−îc giao, cã tr¸ch nhiÖm §¶ng phôc tïng Trung −¬ng vµ §¹i héi. tr−íc d©n vµ tù gi¸c thi hµnh tr¸ch Dï ë c−¬ng vÞ ng−êi ®øng ®Çu §¶ng nhiÖm bæn phËn ®Ó phôc vô d©n. XÐt vµ Nhµ n−íc, nh−ng Ng−êi lu«n lu«n ®Õn cïng, ph¶i lµ ng−êi cã lßng trung t«n träng quyÕt ®Þnh cña l·nh ®¹o tËp thùc vµ dòng c¶m ®Ó tù m×nh ®Êu tranh thÓ, l¾ng nghe mäi ý kiÕn phª b×nh vµ chèng chñ nghÜa c¸ nh©n, “giÆc néi x©m” g−¬ng mÉu tù phª b×nh, chñ ®éng ®Ò Èn nÊp ngay trong b¶n th©n m×nh, ph¶i nghÞ mäi ng−êi phª b×nh m×nh. Ng−êi tù ®Êu tranh suèt ®êi víi chÝnh m×nh ®Ó ®¸nh gi¸ r»ng, ë ®êi “nh©n v« thËp trau dåi c¸i ®óng, c¸i tèt, v−ît qua c¸i toµn”, cßn sèng, cßn lµm viÖc, nhÊt lµ sai, c¸i xÊu, v−ît qua nh÷ng c¸m dç cña lµm l·nh ®¹o lµ cßn cã khuyÕt ®iÓm. Danh vµ Lîi. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, B¶n th©n Ng−êi còng vËy. Ng−êi trong suèt cuéc ®êi m×nh lµ mét tÊm khuyÕn khÝch mäi ng−êi phª b×nh m×nh g−¬ng mÉu mùc vÒ thùc hµnh d©n chñ v× Ng−êi còng tù thÊy m×nh cã khuyÕt nh− thÕ, tõ mäi ph−¬ng diÖn. Ng−êi ®· ®iÓm. §ã lµ phong c¸ch d©n chñ cña høa tr−íc d©n, nhËn träng tr¸ch cao c¶ Ng−êi. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh c¨n dÆn mµ d©n trao cho còng nh− mét ng−êi lÝnh chóng ta, phª b×nh c«ng viÖc chø kh«ng v©ng lÖnh quèc d©n ®ång bµo ra trËn, mét xóc ph¹m con ng−êi. Phª b×nh ph¶i lßng mét d¹ v× d©n, kh«ng v−íng bËn vµo ®óng l¹i ph¶i khÐo, thÊu lý ®¹t t×nh, cã danh vµ lîi, tuyÖt ®èi kh«ng mµng danh t×nh ®ång chÝ th−¬ng yªu lÉn nhau. Lµ lîi, ë ngoµi vßng danh lîi. mét con ng−êi ®Ëm chÊt nh©n v¨n, Chñ Ng−êi nhÊt qu¸n gi÷a nãi vµ lµm, tÞch Hå ChÝ Minh lµ mét kiÓu mÉu vÒ ®· nãi lµ lµm vµ c¶ cuéc ®êi Ng−êi ®· v¨n hãa d©n chñ cho chóng ta noi theo. minh chøng cho ®iÒu Êy. §ã lµ mét con Ng−êi ®· kh¸i qu¸t thµnh quy luËt, ng−êi tËn trung víi n−íc, tËn hiÕu víi muèn chèng ®−îc quan liªu tham nhòng d©n ®Õn suèt ®êi, d©ng hiÕn c¶ ®êi m×nh ph¶i ra søc thùc hµnh d©n chñ. Thùc cho d©n, cho n−íc. Trong Di chóc, Ng−êi hµnh d©n chñ lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó chèng ®· viÕt, khi ph¶i tõ biÖt thÕ giíi nµy, quan liªu tham nhòng. Còng nh− vËy, Ng−êi kh«ng cã g× ©n hËn, chØ “tiÕc muèn x©y dùng thµnh c«ng CNXH ph¶i
- 30 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 6.2013 kiªn quyÕt ®¸nh b¹i chñ nghÜa c¸ nh©n. 3. VËn dông t− t−ëng d©n chñ vµ thùc hµnh d©n chñ Kiªn quyÕt quÐt s¹ch chñ nghÜa c¸ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµo c«ng cuéc ®æi míi nh©n, ra søc tu d−ìng vµ thùc hµnh ®¹o hiÖn nay ®øc c¸ch m¹ng lµ ý t−ëng s©u xa mµ §¹i héi VI (12/1986) cña §¶ng ghi Ng−êi nghiÒn ngÉm trong nh÷ng n¨m mét mèc son næi bËt trong lÞch sö biªn th¸ng cuèi ®êi vµ Ng−êi ®· thÓ hiÖn niªn cña §¶ng ta. §¹i héi VI ®Ò ra t− ®iÒu ®ã trong mét t¸c phÈm ®−îc viÕt vµ t−ëng ®æi míi vµ ®Æc biÖt nhÊn m¹nh t− c«ng bè trªn b¸o Nh©n d©n, sè ra ngµy t−ëng d©n chñ hãa toµn diÖn c¸c lÜnh 03/02/1969 lµm tµi liÖu häc tËp trong vùc cña ®êi sèng, coi ®ã lµ môc tiªu vµ toµn §¶ng nh©n kû niÖm 39 n¨m ngµy ®éng lùc cña ®æi míi, ra søc gi¶i phãng thµnh lËp §¶ng, còng lµ n¨m cuèi cïng søc s¶n xuÊt, gi¶i phãng ý thøc tinh Ng−êi ë l¹i víi chóng ta. thÇn cña x· héi. Nh÷ng bµi häc quan Râ rµng, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh träng ®−îc tæng kÕt t¹i §¹i héi lÞch sö kh«ng chØ lµ nhµ t− t−ëng ®· thiÕt kÕ nµy lµ nh×n th¼ng vµo sù thËt, ®¸nh gi¸ nªn lý luËn ®Æc s¾c vÒ d©n chñ mµ cßn ®óng sù thËt, nãi râ sù thËt, dòng c¶m lµ nhµ thùc hµnh d©n chñ kiªn tr×, bÒn tù phª ph¸n nh÷ng khuyÕt ®iÓm sai lÇm bØ suèt ®êi, ®Ó l¹i cho chóng ta vµ mu«n ®Ó tiÕn lªn. §ã cßn lµ bµi häc t«n träng ®êi sau bµi häc lín, quan träng vµ v« quy luËt kh¸ch quan, nhÊt lµ lÊy d©n cïng hÖ träng ®èi víi c¸ch m¹ng ViÖt lµm gèc, d©n lµ gèc cña n−íc. §¶ng v× Nam, ®èi víi sù nghiÖp x©y dùng chÕ ®é d©n nªn ph¶i lµm tÊt c¶ nh÷ng g× cã thÓ míi XHCN mµ b¶n chÊt cña nã chÝnh lµ lµm ®−îc ®Ó ®em l¹i cuéc sèng Êm no, phÊn ®Êu thùc hiÖn quyÒn lµm chñ cña h¹nh phóc cho d©n. TÊt c¶ v× h¹nh phóc d©n. Sinh thêi, cã lÇn trß chuyÖn víi nhµ cña nh©n d©n lµ quyÕt t©m chÝnh trÞ vµ th¬ Tè H÷u, Ng−êi nãi mét c©u ®¬n gi¶n, tr¸ch nhiÖm x· héi cao c¶ cña §¶ng cã phÇn n«m na, d©n d· mµ cµng nghÜ ta tr−íc nh©n d©n. §¶ng kh«ng chØ khëi cµng thÊy s©u xa v« cïng: D©n chñ lµ lµm x−íng ®−êng lèi ®æi míi mµ cßn lµ ng−êi sao cho d©n më måm ra. §ã lµ t− c¸ch l·nh ®¹o, ng−êi tæ chøc thùc hiÖn c«ng chñ ®éng cña d©n, bëi d©n lµ chñ, lµ chñ cuéc ®æi míi ë ViÖt Nam. §Ó thóc ®Èy thÓ vµ chñ quyÒn. Ng−êi ®Æt nÒn mãng ®æi míi trong x· héi, §¶ng tù ý thøc s©u quan träng nhÊt cho d©n chñ vµ Nhµ s¾c r»ng, §¶ng ph¶i ®i tiªn phong, tù n−íc ph¸p quyÒn ViÖt Nam. Ngay trong ®æi míi b¶n th©n §¶ng ®Ó t¹o xung lùc b¶n HiÕn ph¸p ®Çu tiªn cña n−íc ta m¹nh mÏ cho ®æi míi toµn x· héi. (1946) do Ng−êi ®Ých th©n chØ ®¹o so¹n Th¸i ®é vµ hµnh ®éng ®ã cña §¶ng th¶o, ®· lÊp l¸nh mét t− t−ëng d©n chñ thÓ hiÖn râ kh«ng chØ phÈm chÊt vµ hiÖn ®¹i, nã lµ hån cèt cña søc m¹nh n¨ng lùc mµ cßn lµ b¶n lÜnh cña §¶ng ta nh©n d©n, quyÒn lùc nh©n d©n, “mäi vÊn - mét §¶ng c¸ch m¹ng ch©n chÝnh. H¬n ®Ò quan träng cña quèc gia ph¶i do d©n 1/4 thÕ kû thùc hiÖn ®æi míi, §¶ng ®· phóc quyÕt”. Bµi häc lín vÒ d©n chñ vµ nç lùc nhËn thøc vµ thùc hµnh t− t−ëng thùc hµnh d©n chñ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Hå ChÝ Minh, trong ®ã cã t− t−ëng d©n Minh ®ang soi s¸ng cho chóng ta trªn con chñ cña Ng−êi. NÕu §¹i héi VI ®Ò x−íng ®−êng x©y dùng x· héi d©n chñ vµ hoµn d©n chñ hãa ®Ó x©y dùng nÒn d©n chñ thiÖn nhµ n−íc ph¸p quyÒn ngµy nay. XHCN, ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña Trªn ph−¬ng diÖn lý luËn, ®©y thùc sù lµ nh©n d©n th× ®Õn §¹i héi IX (2001), mét ®Ò tµi khoa häc lín xøng ®¸ng ®−îc §¶ng ®· x¸c ®Þnh d©n chñ lµ mét trong ®Çu t− nghiªn cøu, tæng kÕt l©u dµi. nh÷ng môc tiªu cña ®æi míi, lµm cho hÖ
- Thùc hµnh d©n chñ… 31 môc tiªu cña ®æi míi trë nªn hoµn chØnh - Ph¶i thùc sù cã ®ét ph¸ vµ thùc “d©n giµu, n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, hiÖn ®ét ph¸ trong tiÕt kiÖm ®Ó cã søc, d©n chñ, v¨n minh”. §¹i héi X (2006), cã lùc ch¨m lo cho d©n, trong chèng hÖ môc tiªu ®ã ®−îc kh¼ng ®Þnh lµ ®Æc quan liªu, tham nhòng, nhÊt lµ tham tr−ng tæng qu¸t cña CNXH ViÖt Nam. nhòng ®Ó lµm ®iÒu lîi, tr¸nh ®iÒu h¹i §Æc biÖt lµ, t¹i §¹i héi XI (2011), §¶ng cho d©n. Mäi viÖc lín, nhá ph¶i thuËn ®· tæng kÕt 20 n¨m thùc hiÖn C−¬ng lßng d©n, kh«ng lµm ®iÒu g× tr¸i ý d©n. lÜnh (1991-2011), vµ d©n chñ ®−îc ®Æt ë - Ra søc thÓ chÕ hãa, quy ph¹m hãa, vÞ trÝ hµng ®Çu, nh− mét gi¸ trÞ −u tiªn luËt hãa d©n chñ ®Ó b¶o vÖ d©n, chèng trong hÖ gi¸ trÞ ph¸t triÓn cña chñ nghÜa l¹i mäi biÓu hiÖn d©n chñ h×nh thøc vµ x· héi ViÖt Nam “d©n giµu, n−íc m¹nh, vi ph¹m d©n chñ. Ph¸p lÖnh d©n chñ c¬ x· héi d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n minh”. së, luËt chèng tham nhòng ph¶i thi Tõ ®©y, thùc hµnh d©n chñ, tr−íc hÕt lµ hµnh nghiªm chØnh. d©n chñ trong §¶ng ®−îc §¶ng ta th−êng xuyªn coi träng, coi ®ã lµ ph−¬ng - Coi träng luËt ph¸p, ®Ò cao tÝnh hîp thøc l·nh ®¹o, cÇm quyÒn cña §¶ng: hiÕn, hîp ph¸p trong mäi ho¹t ®éng cña l·nh ®¹o b»ng n¨ng lùc trÝ tuÖ, b»ng §¶ng, Nhµ n−íc vµ hÖ thèng chÝnh trÞ. ph−¬ng thøc d©n chñ, b»ng ®¹o ®øc - Ra søc ®Ò cao tr¸ch nhiÖm, minh g−¬ng mÉu ®Ó d©n tin vµ d©n theo. §©y b¹ch trong gi¶i tr×nh, ®Æt tÊt c¶ c¸c tæ lµ vÊn ®Ò cã tÇm quan träng chiÕn l−îc chøc vµ ho¹t ®éng trong sù kiÓm tra, ®èi víi §¶ng, Nhµ n−íc vµ c¸c ®oµn thÓ gi¸m s¸t cña d©n, d©n ph¶i kiÓm so¸t trong hÖ thèng chÝnh trÞ ë n−íc ta h−íng quyÒn lùc Nhµ n−íc. §ã lµ tÝnh quang tíi ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ hiÖn ®¹i hãa. minh chÝnh ®¹i cña d©n chñ. VËn dông t− t−ëng d©n chñ vµ thùc Lµm ®−îc nh− vËy sÏ lµ c¸ch tèt hµnh d©n chñ cña Chñ tÞch Hå ChÝ nhÊt ®Ó gãp phÇn x©y dùng, chØnh ®èn Minh vµo thêi kú hiÖn nay cña tiÕn §¶ng, lµm cho §¶ng trong s¹ch v÷ng tr×nh ®æi míi, chóng ta cÇn ph¶i lµm tèt m¹nh, xøng ®¸ng lµ §¶ng l·nh ®¹o cÇm nhÊt, thiÕt thùc vµ hiÖu qu¶ nhÊt nh÷ng quyÒn v× d©n vÊn ®Ò d−íi ®©y: - TËp trung th¸o gì khã kh¨n, gi¶m Tµi liÖu tham kh¶o ph¸t mµ nÒn kinh tÕ ®ang vÊp ph¶i ®Ó t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi 1. Hå ChÝ Minh, Toµn tËp, TËp 4, Nxb. sèng nh©n d©n, nhÊt lµ n«ng d©n, ®ång ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1995. bµo d©n téc thiÓu sè ë nh÷ng vïng ®Æc 2. Hå ChÝ Minh, Toµn tËp, TËp 5, Nxb. biÖt khã kh¨n. C¬m ¨n, ¸o mÆc, nhµ ë, ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1995. viÖc lµm, møc sèng, thô h−ëng lîi Ých vÒ 3. Hå ChÝ Minh, Toµn tËp, TËp 6, Nxb. gi¸o dôc, y tÕ, phóc lîi, an sinh x· héi, ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1995. lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò hÖ träng, t¹o ra sinh khÝ vµ hiÖn thùc d©n chñ. ChØ cã v× d©n 4. Hå ChÝ Minh, Toµn tËp, TËp 8, Nxb. th× mäi thùc hµnh d©n chñ míi thùc sù ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1995. cã gi¸ trÞ vµ ý nghÜa, míi thu hót sù chó 5. Hoµng ChÝ B¶o (2011), T×m hiÓu ý, ®ång thuËn vµ ñng hé cña d©n mµ ph−¬ng ph¸p Hå ChÝ Minh, Nxb. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lu«n coi träng. ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh, Hµ Néi.
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học