Xem mẫu
- Thế hệ thứ sáu của điện ảnh Trung Quốc:
“Ngọa hổ tàng long”
Trương Nghệ Mưu, Trần Khải Ca, Điền Tráng Tráng, Phùng Tiểu
Cương..., những đại diện sáng giá nhất của thế hệ điện ảnh thứ năm TQ,
dường như đã làm xong phận sự của họ. Có lẽ đã đến thời của thế hệ thứ sáu.
Giả Chương Kha
Sau những bộ phim thời đầu đầy ấn tượng, góp công lớn đưa điện ảnh TQ
ra thế giới và gặt hái nhiều giải thưởng điện ảnh quốc tế, những bộ phim gần đây
của các tên tuổi lớn kể trên đã gây nhiều thất vọng nơi người hâm mộ, như Vô cực
(Trần Khải Ca), Dạ yến (Phùng Tiểu Cương) và Hoàng Kim Giáp (Trương Nghệ
Mưu) đều giống nhau ở chỗ ganh đua phô trương về kỹ xảo, xào xáo chuyện “nồi
da xáo thịt” chốn cung đình và cách diễn xuất (dù là bởi các ngôi sao danh tiếng)
tựa như những diễn viên sân khấu...
Tuy nhiên, trong vài năm qua đã có một loạt những tên tuổi mới xuất hiện,
với những bộ phim có ngôn ngữ điện ảnh mạnh mẽ, phản ánh những vấn đề nóng
bỏng của xã hội TQ hôm nay. Được xem là “thế hệ thứ sáu”, những tên tuổi này
- chưa thật sự nổi bật như thế hệ đi trước nhưng họ đều xứng đáng là những “ngọa
hổ tàng long” mới của điện ảnh nói tiếng Hoa.
Thế hệ 6x
Có thể coi Khương Văn là người đứng giữa thế hệ thứ năm và thế hệ
thứ sáu. Xuất thân là một diễn viên nổi tiếng, từng đóng nhiều bộ phim của
thế hệ thứ năm (như vai chính trong hai bộ phim Cao lương đỏ, Có lời thì nói
của Trương Nghệ Mưu) và nhiều bộ phim của thế hệ thứ sáu, Khương Văn
nay cũng là một đạo diễn tên tuổi dù chỉ mới dàn dựng được hai bộ phim và
đang thực hiện phim thứ ba.
Vương Quyền An
Hai tác phẩm Dưới bóng mặt trời và Ma quỉ ngoài ngưỡng cửa của Khương
Văn đều gặt hái được những thành quả đáng kể, trong đó bộ phim sau là một câu
chuyện lạ lùng kể về những năm tháng Nhật chiếm đóng TQ, đoạt giải Grand Prix
(chỉ sau Cành cọ vàng) tại Liên hoan phim (LHP) Cannes 2000. Ba năm sau, anh
được mời ngồi ghế ban giám khảo tại LHP Cannes 2003. Khương Văn sinh năm
1963, có thể coi là người đầu tiên của thế hệ điện ảnh thứ sáu trên cương vị đạo
diễn.
Vương Tiểu Soái sinh năm 1966 ở Thượng Hải, xuất hiện cùng thời với
Khương Văn, từng thực hiện những bộ phim nhỏ, kinh phí thấp từ giữa thập niên
1990 nhưng hầu như không ai để ý, bởi thời điểm đó Trương Nghệ Mưu và Trần
- Khải Ca đang ở đỉnh cao. Chỉ đến bộ phim Xe đạp Bắc Kinh, đoạt giải Gấu bạc tại
LHP Berlin năm 2001 (và giải tài năng mới cho hai nam diễn viên trẻ đóng vai
chính của bộ phim này), Vương Tiểu Soái mới được xem là một trong những đạo
diễn nổi bật của thế hệ thứ sáu. Qua câu chuyện về hai thiếu niên mới lớn tranh
giành một chiếc xe đạp, bộ phim thể hiện sự bất bình đẳng, sự chèn ép trong xã
hội, sự thờ ơ, lãnh cảm nơi đường phố và cũng tô đậm cho tính cách “duy ý chí”
của người TQ mà chúng ta từng thấy phần nào trong Thu Cúc đi kiện của Trương
Nghệ Mưu.
Vương Tiểu Soái
Bộ phim thứ chín của Vương Tiểu Soái Những giấc mơ Thượng Hải
(tên tiếng Hoa là Thanh Hồng - nhân vật nữ chính) được trao giải đặc biệt
của ban giám khảo LHP Cannes 2005. Câu chuyện phim quay về những năm
1960, khi chính quyền TQ lúc đó khuyến khích những gia đình tại Thượng
Hải chuyển về sống ở vùng quê để giúp dân nghèo tại đây. Thanh Hồng, cô
gái 19 tuổi, phải từ bỏ những người bạn thân thiết và cả mối tình đầu để rồi
Thượng Hải trở thành một giấc mơ mãi ám ảnh người thiếu nữ... Những giấc
mơ Thượng Hải được khen ngợi như một bước tiến dài của Vương Tiểu Soái,
nhất là cách xử lý câu chuyện mang thông điệp thời đại nhưng đầy thi vị.
Một tài năng nữa sinh ở Thượng Hải cũng thuộc thế hệ thứ sáu là Lâu Diệp.
Sinh năm 1965, Lâu Diệp làm bộ phim đầu tay năm 1994 và nổi lên năm 2000 khi
bộ phim thứ ba Sông Tô Châu đoạt ít nhất năm giải thưởng quốc tế, trong đó có
giải thưởng lớn và giải nữ diễn viên chính xuất sắc (cho Châu Tấn) của LHP Paris
và giải phim hay nhất tại LHP Rotterdam (Hà Lan). Song phim này bị cấm chiếu ở
TQ vì chưa qua kiểm duyệt. Năm 2003, Lâu Diệp thực hiện Hồ Điệp, một bộ phim
hình sự điệp báo kể về một tổ chức gián điệp có tên Hồ Điệp chống lại Nhật Bản
- thời đang xâm chiếm Thượng Hải. Với Chương Tử Di và Lưu Diệp đóng chính,
Hồ Điệp lọt vào danh sách tranh giải Cành cọ vàng 2003.
Di Hòa viên, bộ phim thứ năm của Lâu Diệp, tiếp tục lọt vào vòng chung
kết LHP Cannes 2006 và trở thành một sự kiện khi anh tiếp tục gửi thẳng đến
Cannes, chưa kể phim đụng chạm đến một đề tài nhạy cảm về chính trị là sự kiện
Thiên An Môn năm 1989 lại vừa có nhiều cảnh nóng bỏng xoay quanh câu chuyện
tình của một đôi sinh viên. Trước Lâu Diệp, Trương Nghệ Mưu với phim Phải
sống và Khương Văn với Ma quỉ ngoài ngưỡng cửa cũng đều gửi thẳng đến
Cannes và sau đó bị cấm chiếu trong nước một thời gian dài.
Một gương mặt nữa của thế hệ thứ sáu là Vương Quyền An, sinh năm 1965,
vừa giành giải Gấu vàng tại LHP Berlin (tháng 2-2007) với bộ phim Đám cưới của
Tuya, kể về một phụ nữ nông dân ở Nội Mông phải nuôi người chồng bị khuyết tật
và hai đứa con nhỏ; kiệt sức và không thể tiếp tục nuôi sống gia đình, người phụ
nữ xinh đẹp này tự nguyện kết hôn lần nữa với một người chồng giàu với điều
kiện anh ta phải chăm sóc người chồng cũ tàn tật của cô... Phim không chỉ đem
đến cho khán giả những cảm xúc về tình yêu mà còn là tiếng thở than về cuộc
sống vẫn lắm chua xót của người nông dân ở vùng quê hẻo lánh tại TQ ngày nay.
Đội tuần tra núi
- Xe đạp Bắc Kinh
Và những đạo diễn 7x
Cũng thuộc thế hệ thứ sáu nhưng trẻ hơn và phong cách làm phim
đương đại, mạnh mẽ hơn là hai đạo diễn được kỳ vọng nhất hiện nay của điện
ảnh nghệ thuật TQ: Lưu Chuẩn và Giả Chương Kha, đều sinh năm 1970.
Lưu Chuẩn
Lưu Chuẩn theo đuổi phong cách làm phim nhanh và thiên về hành động
kiểu Hollywood. Bộ phim đầu tiên của anh là Khẩu súng biến mất (2002) với
Khương Văn đóng vai chính, kể về một cảnh sát ở một thị trấn nhỏ thức dậy và
- phát hiện khẩu súng của anh ta biến mất. Câu chuyện hấp dẫn cộng với một chút
bí ẩn, đủ để kéo khán giả đến rạp và hồi hộp đến phút chót.
Nhưng chỉ đến năm 2004, với bộ phim Đội tuần tra núi, Lưu Chuẩn mới
được công nhận là một tài năng thật sự. Tựa như một phim tài liệu, Đội tuần tra
núi là câu chuyện một nhà báo từ Bắc Kinh đến viết phóng sự về một nhóm tuần
tra tình nguyện chống lại những kẻ săn trộm linh dương trong vùng núi rộng lớn
và hoang dã ở Tây Tạng. Nhà báo trẻ đã nhập cuộc cùng nhóm tuần tra, lao vào
một hành trình săn đuổi dữ dội và nguy hiểm. Hấp dẫn nhưng lại đầy nghệ thuật,
bộ phim là một minh chứng cho khả năng tiếp cận những đề tài gai góc và đương
đại của điện ảnh trẻ TQ. Phim đoạt giải tại LHP Tokyo, Berlin, tranh giải thưởng
lớn cho phim nước ngoài tại LHP độc lập Sundance của Mỹ và đoạt giải phim hay
nhất và quay phim xuất sắc nhất tại giải Kim Tượng (Hong Kong) năm 2005.
Với thành công này, Lưu Chuẩn đang trên đà để trở thành một đạo diễn ở
tầm quốc tế khi bắt tay thực hiện bộ phim Cuộc thảm sát Nam Kinh kể về một tội
ác gây chấn động lịch sử khi phát xít Nhật xâm lược TQ. Bộ phim này được đầu tư
200 triệu nhân dân tệ (khoảng 26 triệu USD), là một siêu phẩm của điện ảnh TQ
đương đại.
Ngược lại với Lưu Chuẩn, Giả Chương Kha đi theo phong cách làm phim
châu Âu chậm rãi và mang nhiều thông điệp ngầm không dễ hiểu. Giả Chương
Kha đã thực hiện sáu phim truyện, một phim tài liệu và đang thực hiện một phim
truyện mới. Sáu bộ phim truyện đã chiếu đều được đánh giá đều tay và một vài
trong số đó được các nhà phê bình đánh giá là “xuất sắc”, “kiệt tác” như Thế giới
(2004) và Người tốt ở Tam Hiệp vừa đoạt giải Sư tử vàng tại LHP Venice 2006.
Phim của Giả Chương Kha đều phản ánh cuộc sống của xã hội TQ ngày
nay, với cái nhìn trần trụi và không tô vẽ về đời sống. Tuy nhiên phim của anh rất
khó xem vì tình tiết quá chậm, rời rạc và đôi khi tưởng như không ăn nhập vào
- nhau. Nhưng đến khi phim kết thúc, rất nhiều khán giả có nhu cầu xem lại để kết
nối những tình tiết mà tác giả đan cài rất khéo léo trong phim.
Người tốt ở Tam Hiệp
Người tốt ở Tam Hiệp là một bộ phim xuất sắc với hai câu chuyện độc
lập đan xen, kể về cuộc sống ngột ngạt, tù đọng của những nhân vật chính
trên cái nền bối cảnh của Tam Hiệp, con đập lớn nhất của TQ mà để xây
dựng nó hơn 1,13 triệu người phải di cư hay thay đổi nơi sống...
Có thể kể thêm nữ đạo diễn kiêm diễn viên Từ Tịnh Lôi (sinh năm 1974).
Với Cha và tôi, Bức thư của người đàn bà không quen, hai bộ phim được làm với
phong cách tinh tế và đầy cảm xúc, Từ Tịnh Lôi hứa hẹn trở thành một đạo diễn
nữ sáng giá của thế hệ thứ sáu.
nguon tai.lieu . vn