Xem mẫu
- ¤ng chñ nhá ë S«ng Ré
V¨n song
S«ng Ré mïa kh«. Giã Lµo tung bôi mï. MÆt
®−êng r¸t báng bµn ch©n. Êy vËy mµ nh÷ng ®åi
chÌ, nh÷ng n−¬ng s¾n... vÉn xanh t−¬i, bÊt chÊp
sù kh¾c nghiÖt cña ®Êt trêi. Anh Th¸i Hång
Thanh - Tr−ëng Ban qu¶n lý dù ¸n lµng thanh
niªn lËp nghiÖp S«ng Ré (Thanh Ch−¬ng - NghÖ
An) chØ tay vÒ phÝa nh÷ng ®åi chÌ vµ nãi víi
chóng t«i: “§Êt nµy, khÝ hËu nµy mµ kh«ng cã
nh÷ng con ng−êi nh− anh em thanh niªn xung
phong ë ®©y th× ®åi träc mu«n ®êi vÉn lµ ®åi träc.
Hä ®· v¾t c¹n m×nh ®Ó nói ®åi b¸t ng¸t xanh”...
Lóc ®−a c¶ ®oµn chóng t«i qua §éi s¶n xuÊt sè 1,
anh Thanh chØ tay lªn qu¶ ®åi bªn c¹nh ®−êng,
n¬i cã mét chµng trai ®ang lom khom bªn nh÷ng
luèng chÌ: “§Êy lµ chµng trai ham viÖc quªn c¶
¨n. C¸c b¹n muèn biÕt râ h¬n xin ng−îc dèc lªn
c¨n nhµ nhá gi÷a ®åi chÌ kia...”.
Vµ chóng t«i ®· ®−îc tiÕp xóc víi chµng trai
“lµm viÖc quªn ¨n”. Anh lµ Bïi V¨n Lu©n - mét
99
- trong nh÷ng ®iÓn h×nh thanh niªn xung phong
lµm kinh tÕ giái. TÝnh ®Õn mïa h¹ nµy, Lu©n ®·
cã th©m niªn ba n¨m ë lµng thanh niªn lËp
nghiÖp S«ng Ré. Ngµy lªn lµng Lu©n míi 19 tuæi -
c¸i tuæi cßn qu¸ trÎ ®Ó lËp nghiÖp n¬i ®Êt kh¸ch
quª ng−êi. Êy vËy mµ b»ng nghÞ lùc vµ søc trÎ
Lu©n ®· v−ît qua tÊt c¶ ®Ó b©y giê trë thµnh «ng
chñ nhá së h÷u 2 ha ®Êt chÌ vµ 1 ha c¸c lo¹i c©y
¨n qu¶ kh¸c...
Trong c¨n nhµ nhá gi÷a ®åi chÌ xanh m¸t,
Lu©n ®· kÓ cho chóng t«i nghe nhiÒu chuyÖn vÒ
nh÷ng ngµy ®Çu ë lµng thanh niªn lËp nghiÖp
S«ng Ré. Häc xong phæ th«ng, tõ Thanh Nho
(Thanh Ch−¬ng) Lu©n v−ît h¬n 40km vÒ S«ng Ré
xin gia nhËp lµng thanh niªn lËp nghiÖp. §Êy lµ
mét quyÕt ®Þnh h¬i liÒu lÜnh bëi tõ nhá Lu©n ch−a
mét lÇn xa gia ®×nh, xa lµng quª, n¬i anh ®· g¾n
bã tõ thuë Êu th¬. Lªn lµng víi hai bµn tay tr¾ng,
tuæi ®êi cßn qu¸ trÎ, kinh nghiÖm sèng, s¶n xuÊt
lµ con sè kh«ng, liÖu m×nh cã v−ît qua næi kh«ng?
§ã lµ c©u hái lu«n ¸m ¶nh Lu©n trong nh÷ng ®ªm
n»m mét m×nh trong c¨n nhµ nhá, gi÷a ®åi hoang.
Nh÷ng mïa kh«, n¾ng giã v¾t c¹n søc ng−êi.
Nh÷ng mïa m−a, c¶ lµng nh− èc ®¶o, bèn bÒ mét
mµu n−íc tr¾ng ®· t¸c ®éng m¹nh ®Õn t©m lý cña
nhiÒu ®éi viªn trÎ kh«ng riªng g× Lu©n. Anh kÓ
r»ng cã th¸ng lò vÒ, ®−êng vµo Tæng ®éi bÞ ch×m
trong n−íc, anh em ®éi viªn vµ c¶ Ban qu¶n lý
100
- ph¶i trÌo qua nói bªn c¹nh ®Ó vµo nhµ d©n mua
l−¬ng thùc, thùc phÈm. Mua ®−îc mÊy c©n g¹o,
anh em ph¶i ¨n dÌ sÎn chê n−íc rót míi cã thÓ ra
phè huyÖn mua hµng ho¸. Mïa kh«, c¸i khæ nhÊt
lµ thiÕu n−íc. Ngµy ®ã, chiÕc giÕng s©u m−êi t¸m,
hai m−¬i mÐt n−íc kh«ng cßn mét giät. TÊt c¶
ph¶i nhê tíi dßng suèi nhá ch¶y bªn s−ên ®åi ven
Tæng ®éi...
Lu©n t©m sù: “B©y giê nh×n l¹i, em kh«ng ngê
m×nh l¹i v−ît qua ®−îc mäi thö th¸ch, l¹i lµm
®−îc nh÷ng viÖc t−ëng chõng kh«ng t−ëng. Cã
®−îc nh− ngµy h«m nay, ngoµi sù nç lùc cña b¶n
th©n cßn cã sù quan t©m, gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c
cÊp, c¸c ngµnh tõ Trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng vµ
c¸c anh c¸n bé Tæng ®éi... Tæng ®éi cho chóng em
vay vèn, giao ®Êt, d¹y c¸ch trång rõng, trång c©y
nguyªn liÖu...”.
Anh Thanh nãi víi chóng t«i: Mét ngµy lµm
viÖc cña Lu©n giê ®©y lµ tõ mê s¸ng tíi tèi mÞt -
mét nç lùc lµm viÖc cã thÓ gäi lµ kû lôc. T×m hiÓu
thªm chóng t«i cßn biÕt ®· tõ l©u l¾m råi Lu©n
lµm viÖc quªn c¶ ¨n tr−a. Buæi s¸ng dËy tõ 5 giê,
nÊu c¬m cho c¶ b÷a tèi. ¡n s¸ng xong v¸c cuèc lªn
®åi, lµm quÇn quËt bÊt kÓ n¾ng m−a. Tr−a, kh«ng
¨n mµ chØ nghØ kho¶ng mét tiÕng råi tiÕp tôc lµm
tíi tèi mÞt. Khi mµn ®ªm bu«ng xuèng, s−¬ng r¬i
n»ng nÆng, Lu©n míi t¹m biÖt nh÷ng ®åi chÌ ®Ó
vÒ c¨n nhµ nhá cña m×nh.
101
- B©y giê, sau ba n¨m dèc søc, Lu©n ®· b¾t ®Çu
cã thu nhËp tõ s¶n phÈm cña m×nh. Vô chÌ ®Çu
tiªn ®· mang l¹i cho Lu©n gÇn chôc triÖu ®ång -
sè tiÒn mµ ngµy tr−íc cã n»m m¬ còng ch¼ng
thÊy. Khã kh¨n cßn chång chÊt nh−ng Lu©n tin
vµ chóng t«i tin trong t−¬ng lai gÇn anh sÏ lµ mét
«ng chñ thùc sù. Kh«ng ®Ó mét tÊc ®Êt bÞ hoang
ho¸, Lu©n ®· tËn dông hÕt th¶y sè ®Êt ®−îc giao,
khai hoang vµ trång xen nhiÒu lo¹i c©y ng¾n, dµi
ngµy nh− chÌ, s¾n, h−¬ng trÇm, cam, s¾p tíi sÏ
trång thªm gièng tre, tróc lÊy m¨ng vµ c©y
nguyªn liÖu giÊy...
Míi 23 tuæi, Lu©n cßn qu¸ trÎ, t−¬ng lai t−¬i
s¸ng ®ang ë phÝa tr−íc. Giê ®©y nçi tr¨n trë nhÊt
cña anh lµ vèn ®Ó ®Çu t− s¶n xuÊt. Sè vèn mµ
Tæng ®éi vµ gia ®×nh cho vay xem ra còng cßn qu¸
Ýt ®Ó trang tr¶i cho 3ha ®Êt canh t¸c cña Lu©n.
Chóng t«i chia tay Lu©n khi trêi ®· ng¶ chiÒu.
Nh÷ng v¹t n¾ng cuèi ngµy tr¶i vµng trªn nh÷ng
®åi chÌ xanh m−ít m¸t. Nh×n chµng trai m¶nh
kh¶nh ®øng gi÷a bao la nói ®åi, chóng t«i ®Òu ¸i
ng¹i cho c−êng ®é lao ®éng cña anh. Nh−ng nh×n
¸nh m¾t vµ nô c−êi cña Lu©n sau mét ngµy lao
®éng khiÕn chóng t«i kh«ng thÓ kh«ng tin t−ëng
vµo søc trÎ, vµo quyÕt t©m nghÞ lùc cña anh.
102
- Chóng t«i mong
tho¸t khái ®ãi nghÌo
nguyÔn th¸i Anh
§ang lói hói quÐt dän ®èng s¾n th¸i ph¬i kh«
dån vµo chiÕc bao døa, NguyÔn ThÞ Thanh bÊt
chît ngÈng lªn khi thÊy ®oµn chóng t«i vµo.
Tho¸ng chót bèi rèi, bëi lÏ Thanh ch−a hiÓu
nguyªn do v× ®©u mµ c¶ chôc con ng−êi lØnh kØnh
víi camera, m¸y ¶nh, tói x¸ch bÊt chît ïa vµo
nhµ m×nh. Thanh ch−a khái ngì ngµng th× Tæng
®éi tr−ëng Tæng ®éi thanh niªn xung phong V -
X©y dùng kinh tÕ NghÖ An, Tr−ëng ban Qu¶n lý
dù ¸n lµng thanh niªn lËp nghiÖp S«ng Ré Th¸i
Hång Thanh ®· nhanh nh¶u lªn tiÕng: Chµo chÞ
Thanh! Giíi thiÖu víi chÞ cã c¸c anh chÞ lµm b¸o
ngoµi Hµ Néi vµo ®©y viÕt bµi, lµm ch−¬ng tr×nh
tuyªn truyÒn vÒ m« h×nh lµng thanh niªn lËp
nghiÖp cña chóng ta. Xin chÞ cung cÊp cho c¸c anh
chÞ Êy mét sè t− liÖu vÒ cung c¸ch lµm ¨n kinh tÕ
cña gia ®×nh m×nh. Chóng t«i kh«ng cã ®iÒu kiÖn
b¸o tr−íc, mong chÞ th«ng c¶m.
103
- Chõng ®· hiÓu ra vÊn ®Ò, Thanh véi vµng mêi
chóng t«i vµo trong nhµ uèng n−íc.
§i cïng ®oµn víi chóng t«i ®ît nµy cßn cã c¸c
anh chÞ bªn §µi TruyÒn h×nh ViÖt Nam, b¸o Lao
®éng, Thanh niªn, TiÒn phong, c¸c anh ë Ban ChØ
huy lùc l−îng thanh niªn xung phong Trung −¬ng.
Ng«i nhµ Thanh ë míi chØ lµ ng«i nhµ t¹m, ®å
®¹c trong nhµ còng ch−a cã g× ®¸ng gi¸, nh−ng
g¹ch ®Ó chuÈn bÞ x©y nhµ th× ®· cã. Thanh cho
hay, vî chång chÞ ®ang lo tËp trung lµm ¨n, kinh
tÕ; chuyÖn nhµ cöa, tiÖn nghi sinh ho¹t tÝnh to¸n
sau. Chõng nµo lµm ¨n khÊm kh¸, x©y dùng mua
s¾m còng ch−a véi. Nh×n ra n−¬ng chÌ sau nhµ
®ang lªn xanh tèt, vµ nghe Thanh kÓ vÒ c«ng viÖc
lµm ¨n cña vî chång chÞ, t«i ®å r»ng, ch¼ng bao
l©u n÷a anh chÞ sÏ trë thµnh chñ cña mét trang
tr¹i còng thuéc hµng tÇm cì.
NguyÔn ThÞ Thanh sinh n¨m 1974 t¹i Thanh
Thñy, Thanh Ch−¬ng, NghÖ An. Chång chÞ, anh
TrÇn Duy S¬n, sinh 1974, d©n Thanh Chi, Thanh
Ch−¬ng, NghÖ An. Ng−êi ta th−êng b¶o, b»ng tuæi
n»m duçi mµ ¨n, riªng víi vî chång Thanh lÊy
nhau ®−îc 8 n¨m cã lÏ giê míi ®øng sè. X©y dùng
h¹nh phóc cïng nhau ë quª, thÊy cuéc sèng khã
kh¨n chËt vËt víi miÕng c¬m, manh ¸o, vî chång
bµn nhau ®i x©y dùng kinh tÕ míi. Lªn S«ng Ré
®−îc mét thêi gian, gÆp khi lµng thanh niªn lËp
nghiÖp S«ng Ré ra ®êi, vËy lµ s¸p nhËp thµnh c−
104
- d©n cña lµng. Khã kh¨n anh chÞ ®· tr¶i tõ nh÷ng
ngµy ®Çu míi dß dÉm lªn ®©y, giê ®· quen c¶ råi.
§−îc thµnh c− d©n cña lµng, ®−îc Tæng ®éi cho
vay 6,5 triÖu ®ång ®Ó lµm vèn s¶n xuÊt, ®−îc cÊp
®Êt canh t¸c, tËp huÊn vÒ kü thuËt míi trång c¸c
lo¹i c©y con anh chÞ mõng vui kh«n xiÕt. VËy lµ
yªn t©m g¾n bã víi m¶nh ®Êt nµy råi. C¸c anh ë
Tæng ®éi rÊt quan t©m, th−êng xuyªn th¨m hái,
®éng viªn hç trî nh÷ng khi gia ®×nh gÆp khã
kh¨n. B©y giê ®−êng s¸ ®i l¹i thuËn tiÖn h¬n
tr−íc rÊt nhiÒu. DiÖn tÝch canh t¸c cña anh chÞ
hiÖn nay lµ 2,7ha; cho thu ho¹ch ®Òu ®Æn 1 t¹ chÌ
mçi th¸ng, cã h¬n 5 sµo lóa vµ hµng lo¹t c¸c c©y
trång kh¸c nh−: cam, t¸o, døa, d©u, s¾n... d−íi
bµn tay cÇn cï vµ chÞu khã ch¨m sãc cña anh chÞ
mµ kh«ng ngõng xanh tèt, tr¶ nghÜa ng−êi −¬m
trång b»ng nh÷ng mïa béi thu. Cßn hai c¸i ao
nu«i th¶ c¸ tr¾m, còng sÏ lµ nguån thu ®¸ng kÓ
cho gia ®×nh. Anh chÞ cßn nhËn 9ha ®Ó khoanh
nu«i, b¶o vÖ rõng. Nh÷ng ngµy th¸ng lam lò, khã
nhäc ®ang qua dÇn, mét cuéc sèng sung tóc no ®ñ
®ang ®Õn víi vî chång TrÇn Duy S¬n, NguyÔn ThÞ
Thanh cïng ba ®øa con khoÎ m¹nh 1 trai, 2 g¸i.
Gia nhËp lµng thanh niªn lËp nghiÖp S«ng Ré,
anh chÞ ®· ®Æt quyÕt t©m ph¶i tho¸t khái ®ãi
nghÌo, lµm giµu b»ng kinh tÕ trang tr¹i. Bëi thÕ
khi ®−îc hái lý do nµo khiÕn chÞ gia nhËp lµng
thanh niªn lËp nghiÖp S«ng Ré, NguyÔn ThÞ
105
- Thanh ®· kh«ng chót ngÇn ng¹i tr¶ lêi: “V× chóng
t«i mong tho¸t khái ®ãi nghÌo”. RÊt ng¾n gän, râ
rµng, m¹ch l¹c, song chóng t«i biÕt ë miÒn ®Êt cßn
nhiÒu gian khã vµ thiÕu thèn nµy cÇn ph¶i cã
nh÷ng con ng−êi giµu ý chÝ, nghÞ lùc nh− Thanh,
S¬n míi sím biÕn mong −íc ®ã thµnh hiÖn thùc.
D−íi bµn tay khèi ãc cña nh÷ng con ng−êi trÎ
tuæi nh− Thanh, S¬n råi ®©y bao hoang s¬ cçi c»n
còng sÏ bÞ khuÊt phôc. Ch¾c h¼n hä còng sÏ hµi
lßng víi thµnh qu¶ lao ®éng bëi bao må h«i c«ng
søc ®· ®æ ra n¬i m¶nh ®Êt nµy.
106
- Lªn Tr−êng S¬n më ®Êt
Anh Xu©n
Cïng víi hµng triÖu thanh niªn tham gia x©y
dùng ®−êng Hå ChÝ Minh, cã mét líp thanh niªn
xung phong còng táa lªn Tr−êng S¬n hïng vÜ khai
hoang, më ®Êt. Hä lËp nªn c¸c lµng kinh tÕ thanh
niªn bªn ®−êng Hå ChÝ Minh víi môc ®Ých ban
®Çu: LËp th©n, lËp nghiÖp. Nh−ng ®Æc biÖt h¬n,
hä thùc hiÖn mét nhiÖm vô chiÕn l−îc lµ b¸m
®−êng, b¸m ®Êt, trång c©y, b¶o vÖ rõng.
Lªn ngµn më ®Êt
Ngay sau khi con ®−êng Hå ChÝ Minh nèi
vßng tay lín tõ B¾c vµo Nam, Tæng ®éi thanh
niªn xung phong Trung −¬ng ®· cã s¸ng kiÕn
thµnh lËp c¸c lµng thanh niªn lËp nghiÖp däc
®−êng Hå ChÝ Minh víi môc tiªu: T¹o ®iÒu kiÖn
cho thanh niªn lËp th©n, lËp nghiÖp; ph¸t triÓn
kinh tÕ - x· héi vïng. §Æc biÖt lµ chiÕn l−îc b¸m
®Êt, b¸m ®−êng, trång c©y, b¶o vÖ rõng, gãp phÇn
b¶o vÖ rõng Tr−êng S¬n vµ ®−êng Hå ChÝ Minh.
107
- ý t−ëng ®éc ®¸o vµ t¸o b¹o nµy ®· cã søc thuyÕt
phôc kú l¹. N¨m 2001, Thñ t−íng ChÝnh phñ phª
duyÖt dù ¸n thÝ ®iÓm x©y dùng c¸c lµng thanh
niªn lËp nghiÖp t¹i c¸c tØnh NghÖ An, Hµ TÜnh,
Qu¶ng B×nh... Theo ®ã, Tæng ®éi thanh niªn
xung phong Trung −¬ng ra lêi mêi gäi. ChØ sau
hai th¸ng, hµng tr¨m thanh niªn xung phong ®·
lªn ngµn më ®Êt.
Song, lªn Tr−êng S¬n ®¹i ngµn lu«n lµ nh÷ng
b−íc ®i gian lao. Nh÷ng d·y ®åi träc, nh÷ng con
suèi c¹n kh« cïng víi giã Lµo hÇm hËp thæi nghiÖt
ng· l¹i thö th¸ch lßng quyÕt t©m cña con ng−êi.
Anh Hµ Hïng - Tæng ®éi Tr−ëng Tæng ®éi thanh
niªn xung phong Hµ TÜnh vµ còng lµ Gi¸m ®èc
lµng Thanh niªn lËp nghiÖp Phóc Tr¹ch - cho
biÕt: Tr−êng S¬n n¾ng ch¸y vµ giã Lµo kh«ng cã
chç cho nh÷ng ai n¶n chÝ. Anh Hïng “thó nhËn”
mét sù thËt: ChØ sau 1 th¸ng ®−a 20 hé thanh
niªn xung phong ®Çu tiªn lªn lµng thanh niªn lËp
nghiÖp Phóc Tr¹ch, gÇn bÊy nhiªu con ng−êi “bÊt
lùc” tr−íc kh¾c nghiÖt cña thiªn nhiªn vµ n¶n chÝ
trë vÒ. Anh Hïng cho biÕt: “MÊy th¸ng rßng mªnh
mang n¾ng. Giã Lµo hÇm hËp suèt ®ªm ngµy. VËy
mµ gi÷a ®Êt trêi Êy chØ toµn lµ nh÷ng ®åi sim, ®åi
mua hoang s¬ ®Çy cá d¹i. §· cã lóc, t«i ®· muèn
chÊp nhËn mét thÊt b¹i dï biÕt ®iÒu Êy cay ®¾ng
®Õn møc nµo”. Nh−ng “Tr−êng S¬n kh¾c nghiÖt
còng cã lóc th¬ méng vµ hÊp dÉn ®Õn l¹ lïng”.
108
- Nhê cã nh÷ng kho¶ng lÆng mªnh m«ng Êy gi÷a
Tr−êng S¬n hïng vÜ, chµng thanh niªn xung
phong “gi¸m ®èc lµng” nh− l¹i cã ®−îc nhÞp ®Ëp
cña tuæi trÎ ®Ó duy tr× quyÕt t©m.
Rót kinh nghiÖm nh÷ng vÊp ng· ®Çu tiªn,
Gi¸m ®èc Hïng quyÕt ®o¸n nh÷ng b−íc ®i thËn
träng. Sau khi x©y dùng c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu, 20
hé thanh niªn xung phong ®Çu tiªn cïng nh÷ng
c©y b−ëi, ®åi mÝa −¬m mÇm trªn ®åi n¾ng, víi
ph−¬ng thøc “lÊy ng¾n nu«i dµi”, trång c©y, nu«i
con ng¾n ngµy ®Ó ph¸t triÓn h−íng ®i l©u dµi. MÝa,
chÌ ®· t¹o ®µ cho rõng th«ng, rõng trµm, con gµ,
con vÞt ®· tiÕp søc cho tr©u, bß ph¸t triÓn.
ChØ sau h¬n mét n¨m, h¬n 100 hé thanh niªn
xung phong lµng Phóc Tr¹ch ®· æn ®Þnh ®êi sèng
víi 100% sè hé cã nhµ riªng. §Æc biÖt, mçi hé cã
trªn d−íi 2ha c©y ¨n qu¶ vµ h¬n 20ha ®Êt trång,
khoanh nu«i, b¶o vÖ ®Ó h−ëng lîi tõ rõng. Còng
víi h−íng ®i: Lµm ®©u, ch¾c ®Êy; lÊy ng¾n nu«i
dµi, lµng S«ng Ré, An M·... còng ®· trë thµnh
“®iÓm ®Õn m¬ −íc” cña h¬n 500 thanh niªn xung
phong, trong ®ã cã nhiÒu hé thanh niªn xung
phong ®· cã thu nhËp h¬n 30 triÖu ®ång/n¨m tõ
mÝa, chÌ, cam vµ ch¨n nu«i.
ThÕ hÖ thanh niªn xung phong h«m nay
Trªn ®Ønh ®åi lµng S«ng Ré n¾ng ch¸y, chóng
t«i gÆp Bïi V¨n Lu©n, quª ë huyÖn Thanh
109
- Ch−¬ng - NghÖ An. 19 tuæi, Lu©n t¹m biÖt cha
mÑ quyÕt lªn ró lËp th©n. ý ®Þnh cña Lu©n bÞ
cha mÑ, anh em ph¶n øng quyÕt liÖt bëi hä nghÜ
r»ng “sÏ ch¼ng lµm nªn trß trèng g× ë n¬i chã ¨n
®¸, gµ ¨n sái Êy”. Nh−ng Lu©n ®· quyÕt v× Lu©n
tin ë b¶n th©n. Víi vèn liÕng chØ lµ chiÕc xe ®¹p,
c¸i cuèc, con dao, Lu©n lªn lµng S«ng Ré dùng
nhµ, nhËn ®Êt vµ b¾t ®Çu lao vµo cuéc thö th¸ch.
Ch−a ®Õn 5 giê s¸ng, Lu©n ®· thøc dËy, thæi löa
nÊu c¬m. Sau b÷a c¬m sím, Lu©n b¾t ®Çu lµm
viÖc tõ s¸ng cho tíi tèi mÞt. ChØ khi mÆt trêi
kh«ng cßn ®ñ ¸nh s¸ng soi râ nh÷ng nh¸t cuèc,
®−êng dao th× Lu©n míi chÞu vÒ nhµ. Lóc nµy,
mét m×nh gi÷a th©m s¬n cïng cèc, Lu©n míi
lÆng lÏ ¨n trong ¸nh ®Ìn dÇu mï tèi. Ngµy nãng
hÇm hËp nèi dµi ®ªm th©u buèt gi¸, hÕt cùc nhäc
sím h«m ®Õn c¶nh ®¬n c«i xÕ chiÒu ch¼ng thÓ
khiÕn Lu©n n¶n lßng. Sau hai n¨m rßng r·,
nh÷ng ®åi chÌ ®· −¬m h−¬ng, nh÷ng v¹t h−¬ng
trÇm còng cho mïa thu ho¹ch. N−íc m¾t, må h«i
−¬m xuèng ®Êt, ®· cho thÊy thµnh qu¶ lao ®éng
b»ng h¬n 10 triÖu ®ång sau mét n¨m cËt lùc. 21
tuæi, Lu©n ®· trë thµnh mét chµng trai thanh
niªn xung phong lµm chñ h¬n 2 ha trang tr¹i.
“Dòng c¶m” h¬n Lu©n l¹i lµ mét c« g¸i LÖ Thñy
- Qu¶ng B×nh. 17 tuæi, Lª ThÞ NhÞ trë thµnh c« g¸i
trÎ nhÊt lªn lµng thanh niªn lËp nghiÖp An M· më
®Êt, lËp nghiÖp. Mçi ngµy 3.000 ®ång chia ra cho
110
- nh÷ng b÷a ¨n. Ban ngµy, NhÞ trång s¾n, trång
rõng, trång nh·n, trång v¶i. §ªm vÒ l¹i mét m×nh
t−íi t¾m nh÷ng luèng rau xanh, ch¨m sãc nh÷ng
chó gµ. NhÞ b¶o: “§ªm ë ®©y buån l¾m. C¸i mÖt
nhäc cña ngµy n¾ng, ®ªm m−a còng kh«ng sî b»ng
nçi c« qu¹nh trong nh÷ng ®ªm buån Êy”. Vµ NhÞ
b¶o còng cã khi n¶n lßng, muèn bá ngay tÊt c¶, ch¹y
ïa vÒ víi mÑ sèng trong vßng tay bao bäc cña gia
®×nh. “Nh−ng bá vÒ cã nghÜa lµ thua cuéc, lµ nhôc
nh· v× sù hÌn kÐm cña b¶n th©n” - NhÞ m¹nh d¹n
nãi nh− vËy. Vµ nghÞ lùc ®· gióp NhÞ v−¬n lªn. §Êt
rõng Tr−êng S¬n ®· ®Òn bï cho NhÞ b»ng nh÷ng
v¹t rõng th«ng, trµm, keo. Quanh nhµ NhÞ, nh÷ng
näc tiªu ®· lªn xanh, ®µn gµ ®· n¸o nøc ®Çy s©n...
Còng ë lµng An M·, chóng t«i gÆp nhãm
nh÷ng chµng trai “bá phè lªn rõng”. §ã lµ §Æng
V¨n TuyÓn, NguyÔn V¨n Hßa, TrÇn §×nh ViÖt rêi
nhµ ë thÞ x· §ång Híi (Qu¶ng B×nh) lªn rõng lËp
nghiÖp. T¹i ®©y, ng−êi ®ua víi m¸y. Hä moi ®Êt,
lµm ®Çm, lËp trang tr¹i. Tõ ®Çu n¨m 2003, hä bá
ra h¬n 200 triÖu ®ång ®Ó mua con gièng. TrÇn
§×nh ViÖt cho biÕt: “Nhãm chóng t«i dù tÝnh sÏ
vay vµ ®Çu t− thªm kho¶ng 300 triÖu ®ång ®Ó
nu«i gia sóc, gia cÇm, ®Æc biÖt lµ tr©u, dª vµ ®µ
®iÓu”. Ng−êi vun xíi ®Êt, ®Êt ch¼ng phô ng−êi.
Ch−a trßn mét n¨m, h¬n 1 v¹n con ba ba hä nu«i
®ang ph¸t triÓn tèt, høa hÑn mét vô mïa béi thu
kho¶ng h¬n 13 tÊn ba ba thÞt.
111
- ChiÕn l−îc cho t−¬ng lai
Cïng víi chñ tr−¬ng cña ChÝnh phñ, Tæng ®éi
thanh niªn xung phong Trung −¬ng ®· võa lµm
võa chñ ®éng nh©n réng c¸c m« h×nh lµng thanh
niªn lËp nghiÖp tr¶i réng hÇu kh¾p t¹i c¸c tØnh
miÒn Trung. C¸c gi¸m ®èc lµng cho biÕt: Khã
kh¨n cña c¸c lµng Thanh niªn lËp nghiÖp hiÖn
nay lµ ®Êt ®ai vµ vèn. HiÖn nay, quü ®Êt ®Ó ph¸t
triÓn lµng vÉn lÖ thuéc kh¸ nhiÒu vµo quü ®Êt cña
c¸c n«ng, l©m tr−êng ®−îc tØnh thu håi vµ ph©n
bæ l¹i. V× vËy diÖn tÝch ®Êt ch−a æn ®Þnh, ch−a cã
quy ho¹ch tæng thÓ nªn chØ tiªu ®Êt ®−îc giao vµ
thùc hiÖn rÊt Ýt. Bªn c¹nh ®ã, nguån kinh phÝ
h»ng n¨m rÊt bÞ ®éng vµ kh«ng ®Çy ®ñ, kh«ng cã
kÕ ho¹ch. HiÖn t¹i, ®Ó biÕn mçi hÐcta ®Êt hoang
hãa thµnh ®Êt trang tr¹i ph¶i mÊt h¬n 7 triÖu
®ång, nh−ng thanh niªn xung phong chØ h−ëng
kho¶ng 1 triÖu ®ång tõ nguån nµy. Cïng víi khã
kh¨n Êy lµ nh÷ng hé thanh niªn xung phong ®éc
th©n còng kh«ng ®−îc h−ëng tiÒn tõ nguån hç trî
di d©n... Chñ ®éng ®èi phã víi khã kh¨n b»ng tinh
thÇn “tù lùc”, ®Õn nay, cïng víi sù æn ®Þnh cña
gÇn 1.000 thanh niªn xung phong cã thu nhËp tõ
hµng ngµn hÐcta chÌ, mÝa, s¾n vµ ch¨n nu«i... c¸c
lµng thanh niªn lËp nghiÖp ®· khoanh nu«i, b¶o
vÖ vµ trång míi kho¶ng gÇn 10.000 ha rõng. Anh
Phan V¨n Trung - Phã ChØ huy tr−ëng Lùc l−îng
thanh niªn xung phong Trung −¬ng cho biÕt mét
112
- minh chøng sinh ®éng cho hiÖu qu¶ cña m« h×nh
lµng thanh niªn lËp nghiÖp lµ: Võa di, d·n d©n æn
®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, ®êi sèng; b¶o ®¶m gi¶i
quyÕt viÖc lµm cho hµng ngµn thanh niªn mçi
n¨m; võa gi÷ vµ ph¸t triÓn ®−îc ®Êt, ®−îc rõng.
HiÖn nay, Tæng ®éi thanh niªn xung phong Trung
−¬ng ®· tr×nh ChÝnh phñ dù ¸n më réng quy m«
lµng thanh niªn lËp nghiÖp. Theo ®ã, nÕu ®−îc
phª duyÖt th× sÏ cã 25 lµng thanh niªn lËp nghiÖp
®−îc thµnh lËp ven ®−êng Hå ChÝ Minh. Sè lµng
thanh niªn lËp nghiÖp sÏ thu hót vµ gi¶i quyÕt
viÖc lµm cho gÇn 1 v¹n thanh niªn xung phong
c¸c tØnh vµ ®¶m nhËn viÖc x©y dùng, ph¸t triÓn
kinh tÕ còng nh− b¶o vÖ rõng Tr−êng S¬n, ®−êng
Hå ChÝ Minh. Anh Phan V¨n Trung cho biÕt: Tuæi
trÎ h«m nay muèn kh¼ng ®Þnh: ThÕ hÖ thanh niªn
xung phong x−a ®· ®i trªn con ®−êng Hå ChÝ
Minh, lµm nªn chiÕn th¾ng chèng giÆc ngo¹i x©m,
b¶o vÖ Tæ quèc th× thÕ hÖ thanh niªn xung phong
h«m nay còng ®i trªn con ®−êng Hå ChÝ Minh,
lµm nªn chiÕn th¾ng chèng giÆc ®ãi, giÆc nghÌo,
x©y dùng ®Êt n−íc.
113
- Lµng Thanh niªn lËp nghiÖp
Phóc Tr¹ch
§inh Song LInh
§èi víi c¸c anh, chÞ trong Ban Th−êng vô TØnh
®oµn Hµ TÜnh nãi chung vµ BÝ th− TØnh §oµn ®Ëu
V¨n C«i nãi riªng, viÖc x©y dùng lµng thanh niªn
lËp nghiÖp däc tuyÕn ®−êng Hå ChÝ Minh víi tªn
gäi méc m¹c: Phóc Tr¹ch, lµ mét trong nh÷ng
nhiÖm vô, c«ng viÖc ®· dån nhiÒu t©m huyÕt vµ
c«ng søc nhÊt tõ tr−íc tíi nay. Së dÜ nh− vËy v×
®©y lµ mét trong nh÷ng lµng thanh niªn ®Çu tiªn
cña Hµ TÜnh vµ lµng ra ®êi sÏ gi¶i quyÕt viÖc lµm
cho rÊt nhiÒu thanh niªn n«ng th«n.
Khi c¸c c«ng viÖc x©y dùng lµng thanh niªn
b¾t ®Çu thùc hiÖn, Ban Th−êng vô TØnh ®oµn Hµ
TÜnh ®èi mÆt víi nh÷ng khã kh¨n ®Çu tiªn: §Þa
®iÓm x©y dùng. C¸c anh ®· nhiÒu lÇn ®i trªn con
®−êng dµi h¬n 40km ®Ó lùa chän n¬i “®ãng ®«”
hîp lý nhÊt, thuËn tiÖn nhÊt. §©u ®©u còng lµ bôi
rËm, lau l¸ch um tïm cïng víi ®¸ héc, ®¸ t¶ng.
Chç kh¸c l¹i lµ ®Êt trèng, ®åi nói träc, c»n cçi vµ
114
- hoang vu nh− kh«ng cã sù sèng. Sau bao ngµy t×m
kiÕm, nghiªn cøu, lµng thanh niªn lËp nghiÖp
Phóc Tr¹ch ®−îc x¸c ®Þnh trªn ®Þa bµn hai x·
Phóc Tr¹ch vµ H−¬ng Tr¹ch víi tæng diÖn tÝch
h¬n 3.000ha. Tuy nhiªn, ®©y lµ vïng ®Êt ch−a
tõng cã d©n c− sinh sèng, ®−êng Hå ChÝ Minh l¹i
®ang thi c«ng, khã kh¨n bén bÒ. Ban Th−êng vô
TØnh ®oµn cïng Ban Qu¶n lý dù ¸n quyÕt ®Þnh
lµm tõng b−íc mét, thËt ch¾c ch¾n.
B−íc ®Çu, 20 hé gia ®×nh trÎ xung kÝch lªn
®©y lËp nghiÖp. §ång thêi TØnh ®oµn vËn ®éng,
tuyªn truyÒn vÒ vai trß, ý nghÜa, thuËn lîi vµ khã
kh¨n cña lµng thanh niªn lËp nghiÖp Phóc Tr¹ch
trong ®«ng ®¶o b¹n trÎ. C¸ch lµm nµy ®· ®em
®Õn kÕt qu¶ h¬n c¶ mong ®îi. Khi 20 hé thanh
niªn nµy b¾t ®Çu æn ®Þnh cuéc sèng víi nh÷ng
ng«i nhµ m¸i ngãi, nhiÒu c©y ng¾n ngµy vµ còng
tõng ®ã lîn, gµ, bß, còng lµ lóc TØnh ®oµn nhËn
®−îc 500 hå s¬ ®¨ng ký t×nh nguyÖn tham gia
lµng thanh niªn lËp nghiÖp Phóc Tr¹ch. §Õn nay,
lµng ®· cã h¬n 100 hé ®ang ngµy ®ªm lao ®éng,
s¶n xuÊt víi v−ên −¬m réng 5.000m2, 4,6km
®−êng giao th«ng néi vïng, mét ®Ëp n−íc cã trµn
x¶ lò, mét hå n−íc cã søc chøa 40 ngh×n mÐt khèi;
1,8km ®−êng ®iÖn cao thÕ, 2,1km ®−êng ®iÖn h¹
thÕ b¶o ®¶m 60% nhu cÇu dïng ®iÖn cña c¸c
thanh niªn xung phong... Trß chuyÖn víi chóng
t«i vÒ nh÷ng môc tiªu chÝnh cña lµng, anh §Ëu
115
- V¨n C«i t©m huyÕt: Chóng t«i ®· nghiªn cøu rÊt
nhiÒu m« h×nh thanh niªn xung phong, lµng
thanh niªn lËp nghiÖp cña c¸c tØnh b¹n vµ häc hái
®−îc nhiÒu ®iÒu. Quan träng nhÊt lµ x©y dùng
môc tiªu s¶n xuÊt l©u dµi vµ t×m ®Çu ra æn ®Þnh
cho s¶n phÈm. Chóng t«i quyÕt ®Þnh lµng gåm
c¸c hé trang tr¹i trÎ lÊy c©y b−ëi ®Æc s¶n Phóc
Tr¹ch lµ c©y trång chÝnh, c©y cam, dã trÇm lµm
c©y kÕt hîp ph−¬ng ch©m lÊy ng¾n nu«i dµi.
§−îc sù gióp ®ì cña TØnh ñy, ñy ban nh©n
d©n tØnh vµ Trung −¬ng §oµn, TØnh ®oµn Hµ TÜnh
dµnh mäi nguån lùc cÇn thiÕt nh− c¸n bé qu¶n lý,
vèn, gièng, c©y trång, kü thuËt cho sù ph¸t triÓn
cña lµng thanh niªn lËp nghiÖp. Gi÷a c¸i n¾ng ®á
c©y, ®á ®Êt cña mïa hÌ, chóng t«i ®Õn ®©y vµ
kh«ng khái ngì ngµng khi tÊt c¶ c¸c gia ®×nh trÎ
®Òu ®· cã nhµ ngãi, nh÷ng m¸i ngãi t−¬i hång,
nh÷ng cét gç lim ch¾c ch¾n. Anh Lª Hång
Chuyªn, nguyªn lµ mét trÝ thøc trÎ t×nh nguyÖn,
nay lµ Tæng ®éi phã thanh niªn xung phong - X©y
dùng kinh tÕ (thuéc TØnh ®oµn Hµ TÜnh), phô
tr¸ch x©y dùng lµng thanh niªn lËp nghiÖp Phóc
Tr¹ch cho biÕt: “Võa qua, tØnh trî gióp mçi hé ë
lµng mét triÖu ®ång ®Ó ngãi hãa. B©y giê, lµng
kh«ng cßn nhµ tranh n÷a”. NiÒm vui cña ng−êi
c¸n bé trÎ nµy l©y sang chóng t«i vµ cµng vui h¬n
n÷a khi ®éi viªn thanh niªn xung phong Ph¹m
Ngäc HiÖp, sinh n¨m 1976, võa dÉn chóng t«i vµo
116
- th¨m gian nhµ ngãi míi, gç th¬m: “§©y lµ lÇn ®Çu
t«i ®−îc lµm chñ mét c¨n nhµ nh− vËy”. HiÖp cho
biÕt thªm: “Tr−íc kia, vïng ®Êt nµy rÊt Ýt ng−êi
d¸m ®i qua v× qu¸ hoang vu vµ nghe ®ån... cã ma.
Nh−ng, tõ khi lµng thanh niªn lËp nghiÖp ®−îc
thµnh lËp, c¸c b¹n trÎ vÒ ®©y lËp nghiÖp th× ma
®©u kh«ng thÊy, chØ thÊy cuéc sèng míi ®ang në
ré”. Sau nh÷ng th¸ng ®Çu miÖt mµi khai hoang,
san lÊp mÆt b»ng, ®−îc TØnh §oµn vµ Tæng ®éi
gióp vay n¨m triÖu ®ång vèn víi l·i suÊt −u ®·i,
h−íng dÉn kü thuËt s¶n xuÊt, c©y gièng, vËt nu«i,
cïng víi chót vèn riªng, hiÖn nay, HiÖp lµ «ng chñ
cña 200 c©y b−ëi, cam, bèn con tr©u, bß cïng rÊt
nhiÒu lîn, gµ.
Chóng t«i cßn ®−îc gÆp ®«i vî chång trÎ Th¸i
V¨n Nam (sinh n¨m 1979) vµ NguyÔn ThÞ Hµ
(sinh n¨m 1980), rÊt vui tÝnh vµ l¹c quan. Tr−íc
kia, ®«i b¹n trÎ nµy tõng lµm c«ng nh©n méc vµ
may nh−ng ®ång l−¬ng kiÕm ®−îc khi Êy kh«ng
®ñ lo cho cuéc sèng n¬i thÞ thµnh, hä quyÕt ®Þnh
vÒ quª h−¬ng lËp nghiÖp. §óng thêi ®iÓm ®ã, ®−îc
biÕt TØnh ®oµn x©y dùng lµng thanh niªn lËp
nghiÖp, hä lËp tøc nép ®¬n xung phong tham gia.
Tõ n¨m 2000 ®Õn nay, Nam - Hµ ®· lµm viÖc
kh«ng biÕt mÖt mái, l¹i ®−îc sù ®éng viªn, gióp ®ì
rÊt thiÕt thùc cña §oµn Thanh niªn, cña Tæng ®éi,
hä ®· cã mét cuéc sèng t−¬ng ®èi æn ®Þnh. Khi míi
lªn ®©y, ®«i vî chång trÎ ®−îc bè mÑ hai bªn cho
117
- mét m¸y thu h×nh ®en tr¾ng, mÊy th¸ng tr−íc, hä
®· ®ñ tiÒn ®Ó mua m¸y thu h×nh mµu xinh x¾n.
100 c©y b−ëi, 100 c©y cam, bèn con tr©u, bèn con
bß vµ mét ®µn gµ, vÞt lµ nh÷ng g× Hµ - Nam g©y
dùng ®−îc trong nh÷ng n¨m qua. Nam cßn cho
biÕt: MÊy ngµy tíi, vî chång m×nh sÏ trång thªm
100 c©y b−ëi vµ cam n÷a.
Ngäc HiÖp, V¨n Nam, NguyÔn ThÞ Hµ... vµ c¸c
thanh niªn xung phong kh¸c cña lµng thanh niªn
Phóc Tr¹ch cïng chung mét t©m sù: §· ®Õn ®©y
lµ x¸c ®Þnh ®èi mÆt víi khã kh¨n, thö th¸ch.
Quan träng lµ chóng t«i lu«n cã c¸c c¸n bé cña
TØnh ®oµn, cña Tæng ®éi s¸t c¸nh khi gÆp khã
kh¨n. NhÊt ®Þnh, chóng t«i sÏ x©y dùng lµng trë
nªn trï phó, xanh t−¬i.
Dï cßn nhiÒu khã kh¨n vÒ vèn ph¸t triÓn c¸c
lo¹i h×nh s¶n xuÊt, ®Þa h×nh t−¬ng ®èi phøc t¹p,
thiÕt bÞ m¸y mãc cßn thiÕu, tr¹m y tÕ, tr−êng häc
ch−a cã, c¸c c©y trång chÝnh lµ c©y l©u n¨m, ch−a
cho thu nhËp ngay, nh−ng lµng thanh niªn lËp
nghiÖp Phóc Tr¹ch ®ang kh«ng ngõng v−¬n lªn.
C¸c thanh niªn xung phong ®· vµ ®ang nç lùc,
quyÕt t©m v−ît qua nh÷ng khã kh¨n ®Ó lËp th©n,
lËp nghiÖp. Vïng ®Êt hoang vu n¨m nµo giê ®©y
lu«n vang lªn nhÞp sèng, tinh thÇn lao ®éng cña
thanh niªn lËp nghiÖp Hµ TÜnh.
118
nguon tai.lieu . vn
