Thái độ ủng hộ thể chế của người dân Việt Nam - Phạm Thành Nghị

Xã hội học, số 2(110), 2010 3 Th¸i ®é ñng hé thÓ chÕ cña ng­êi d©n ViÖt Nam Ph¹m Thµnh NghÞ* 1. §Æt vÊn ®Ò MÆc dï vÉn cßn lµ quèc gia thuéc nhãm cã thu nhËp trung b×nh thÊp, ViÖt Nam ®­îc biÕt ®Õn nh­ mét nÒn kinh tÕ ®ang næi do sù t¨ng tr­ëng cao liªn tôc trong suèt hµng chôc n¨m qua. Uy tÝn cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ ngµy cµng ®­îc n©ng cao. Sau h¬n 20 n¨m ®æi míi, nÒn kinh tÕ ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn v­ît bËc. Thu nhËp quèc néi trªn ®Çu ng­êi tõ kho¶ng 200$ ®Çu nh÷ng n¨m 1990 t¨ng lªn trªn 1000$ n¨m 2010. Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ Ên t­îng. ChØ sè ph¸t triÓn con ng­êi t¨ng tõ 0,539 n¨m 1995 lªn 0,733 n¨m 2007. Thµnh tùu ph¸t triÓn y tÕ vµ gi¸o dôc rÊt ®¸ng khÝch lÖ. KÕt qu¶ ®iÒu tra gi¸ trÞ Ch©u ¸ cho thÊy, so víi mét sè n­íc §«ng Nam ¸ kh¸c, ViÖt Nam cã sù ñng hé thÓ chÕ cao nhÊt. C©u hái ®Æt ra lµ t¹i sao ViÖt Nam l¹i cã sù ñng hé thÓ chÕ cao nh­ vËy ? Nh÷ng yÕu tè nµo ®· t¸c ®éng ®Õn th¸i ®é ñng hé nµy? Trong bµi viÕt nµy, chóng t«i sö dông kÕt qu¶ ®iÒu tra gi¸ trÞ Ch©u ¸ vßng II (2006 - 2008) ®Ó lý gi¶i cho sù ñng hé thÓ chÕ cao cña ng­êi d©n ViÖt Nam. 2. Quan niÖm vÒ sù ñng hé thÓ chÕ Sù ñng hé chÕ thÓ hiÖn qua th¸i ®é ñng hé cña ng­êi d©n ë mét quèc gia ®èi víi hÖ thèng chÝnh trÞ cña ®Êt n­íc m×nh còng nh­ h×nh thøc chÝnh phñ hiÖn hµnh. C¸c nhµ khoa häc x· héi lu«n ®Æt ra c©u hái t¹i sao ng­êi d©n l¹i ñng hé thÓ chÕ nµy vµ kh«ng hµi lßng víi thÓ chÕ kh¸c. T×m kiÕm c¸c d÷ liÖu lµm râ ®iÒu nµy th«ng qua nghiªn cøu thùc tiÔn lµ c«ng viÖc lý thó. ChØ sè nµy ®­îc ®o b»ng tæ hîp niÒm tin vµo c¸c thÓ chÕ hiÖn hµnh vµ niÒm tin vµo h×nh thøc chÝnh phñ “tèt nhÊt” ë mét ®Êt n­íc. Hai chØ sè thµnh phÇn nµy ®­îc xem xÐt t¸ch biÖt vµ ®­îc phèi hîp l¹i víi träng sè b»ng nhau. Møc ®é ñng hé thÓ chÕ chÞu ¶nh h­ëng cña ba yÕu tè gåm (1) kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña chÝnh phñ, (2) sù ®iÒu hµnh cña chÝnh phñ vµ (3) th¸i ®é chÝnh trÞ vµ v¨n ho¸ cña c«ng d©n (Evans & Whitefield, 1995). Thµnh tè trung t©m ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña chÝnh phñ lµ kÕt qu¶ ph¸t triÓn kinh tÕ. ChØ sè ph¸t triÓn kinh tÕ cao lu«n ®i liÒn víi sù ñng hé thÓ chÕ c ao. Bæ sung cho chØ sè kinh tÕ, tÝnh tr¸ch nhiÖm cña chÝnh phñ, kh¶ n¨ng tiÕp cËn tíi dÞch vô x· héi cña ng­êi d©n vµ møc ®é an toµn, an ninh x· héi cã thÓ lµ nh÷ng chØ b¸o cã mèi quan hÖ víi th¸i ®é ñng hé thÓ chÕ cña ng­êi d©n . YÕu tè thµnh phÇn thø hai bao gåm nh÷ng sè ®o vÒ th¸i ®é cña ng­êi d©n ®èi víi tr¸ch nhiÖm tõ trªn xuèng, tr¸ch nhiÖm theo chiÒu ngang vµ møc ®é b×nh ®¼ng vµ tù do. YÕu tè thµnh phÇn thø ba bao gåm c¸c c¸c sè ®o vÒ truyÒn thèng chÝnh trÞ, truyÒn thèng x· héi, tinh thÇn d©n téc, quan t©m chÝnh trÞ, nguån vèn x· héi, sö dông th«ng tin truyÒn th«ng vµ internet. ViÖc ph©n tÝch kÕt qu¶ ®iÒu tra d­íi ®©y chØ dùa vµo c¸c thµnh tè cã hÖ sè t ­¬ng quan cã ý * PGS.TS, ViÖn Nghiªn cøu Con ng­êi. Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn 4 Thái độ ủng hộ thể chế của người dân Việt Nam nghÜa víi th¸i ®é ñng hé thÓ chÕ. 3. §¸nh gi¸ th¸i ®é ñng hé thÓ chÕ qua kÕt qu¶ ®iÒu tra (a) ChØ sè ñng hé thÓ chÕ chung, nh­ ®· nãi ë trªn, ®­îc tÝnh trªn c¬ së phèi hîp gi÷a niÒm tin vµo thÓ chÕ vµ h×nh thøc chÝnh phñ tèt nhÊt. KÕt qu¶ ®iÒu tra cho thÊy niÒm tin vµo c¸c thiÕt chÕ vµ nh÷ng ng­êi ®¹i diÖn cho c¸c thiÕt chÕ ®ã lµ rÊt cao còng nh­ tû lÖ rÊt cao nh÷ng ng­êi ®­îc hái kh¼ng ®Þnh h×nh thøc chÝnh phñ hiÖn nay lµ tèt nhÊt ®èi víi ViÖt Nam. Cã tíi 94, 4% sè ng­êi ®­îc hái rÊt tin hoÆc kh¸ tin vµo ng­êi ®øng ®Çu nhµ n­íc vµ cã tíi 96,2% rÊt tin hoÆc kh¸ tin vµo chÝnh phñ trung ­¬ng. Tû lÖ ñng hé nµy ®èi víi c¸c thiÕt chÕ kh¸c nh­ qu©n ®éi, c«ng an, b¸o chÝ v.v. còng rÊt cao. C¸c dÞch vô d©n sù ®­îc ®¸nh gi¸ thÊp h¬n mét chót. Trong khi ®ã, c¸c c¬ quan phi chÝnh phñ (NGO) chØ nhËn ®­îc sù ®¸nh gi¸ thÊp víi 37,9% rÊt tin hoÆc kh¸ tin mµ th«i. So s¸nh niÒm tin cña ng­êi d©n vµo ng­êi ®øng ®Çu nhµ n­íc ë 7 quèc gia tham gia vµo cuéc ®iÒu tra nµy ë vïng §«ng Nam ¸, ViÖt Nam cã chØ sè cao nhÊt vÒ niÒm tin vµo ng­êi ®øng ®Çu nhµ n­íc, vµo chÝnh phñ trung ­¬ng vµ vµo h×nh thøc chÝnh phñ tèt nhÊt (B¶ng 1). B¶ng 1. Sù ñng hé thÓ chÕ ë c¸c n­íc §«ng Nam ¸ N­íc ViÖt Nam Singapore Campuchia Malaysia Indonesia Thailand Phillippines NiÒm tin vµo ng­êi ®øng ®Çu nhµ n­íc (%) 95,5 89,8 75,8 75,8 74,2 65,0 38,1 NiÒm tin vµo chÝnh phñ trung ­¬ng (%) 96,2 89,1 65,2 69,6 65,3 59,0 39,1 ChÝnh phñ hiÖn nay lµ tèt nhÊt (%) 83,8 82,7 56,6 65,5 77,6 61,5 51,0 NÕu chia 7 n­íc thµnh ba nhãm theo møc ®é tõ cao ®Õn thÊp vÒ th¸i ®é ñng hé thÓ chÕ, ViÖt Nam vµ Singapore lµ hai n­íc cã sù ñng hé thÓ chÕ cao nhÊt cña ng­êi d©n. C¸c n­íc Campuchia, Malaysia, Indonesia vµ Th¸i Lan cã møc ®é ñng hé trung b×nh, trong khi ®ã Philippines cã møc ®é ñng hé thÓ chÕ thÊp n hÊt. C©u hái ®Æt ra lµ t¹i sao ng­êi d©n cã th¸i ®é ñng hé thÓ chÕ ë n­íc ta cao ®Õn nh­ vËy. §Ó l µm râ vÊn ®Ò nµy, chóng t«i sö dông kÕt qu¶ ®iÒu tra ý kiÕn cña ng­êi d©n vÒ ( 1) kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña chÝnh phñ, (2) sù ®iÒu hµnh cña chÝnh phñ vµ (3) th¸i ®é chÝnh trÞ vµ v¨n ho¸ cña ng­êi d©n. Trong bµi viÕt nµy chóng t«i cè g¾ng lµm râ mèi quan hÖ gi÷a th¸i ®é ñng hé thÓ chÕ cña ng­êi d©n vµ c¸c yÕu tè t¸c ®éng tíi th¸i ®é nµy trªn c¬ së sö dông Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn Phạm Thành Nghị 5 c¸c mèi t­¬ng quan vµ thö ®­a ra sù gi¶i thÝch dùa trªn nh÷ng hiÖn t­îng thÓ hiÖn mèi quan hÖ trong x· héi quan s¸t ®­îc còng nh­ nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu nãi ®Õn trong c¸c tµi liÖu ®· cã. (b) Khi xem xÐt mèi quan hÖ gi÷a møc ®é ñng hé thÓ chÕ vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña chÝnh phñ, trong nghiªn cøu nµy chóng t«i dùa vµo 2 chØ sè: chØ sè kinh tÕ vµ chØ sè an toµn vµ an ninh con ng­êi (cã cïng hÖ sè t­¬ng quan lµ 0,085), trong khi ®ã, tiÕp cËn dÞch vô c«ng vµ tr¸ch nhiÖm cña chÝnh phñ kh«ng t×m thÊy mèi t­¬ng quan cã ý nghÜa. HÇu hÕt ng­êi ViÖt Nam ®­îc hái ®¸nh gi¸ t×nh h×nh kinh tÕ cña ®Êt n­íc “rÊt tèt” vµ “kh¸ tèt”; t×nh h×nh kinh tÕ gia ®×nh ®­îc ®¸nh gi¸ kÐm l¹c quan h¬n mét chót, nh­ng tû lÖ ng­êi cho r»ng t×nh h×nh kinh tÕ ®Êt n­íc vµ gia ®×nh hä tèt lªn theo thêi gian lµ rÊt cao (B¶ng 2). B¶ng 2. Th¸i ®é vÒ t×nh h×nh kinh tÕ T×nh h×nh kinh tÕ hiÖn t¹i 1. Cña ®Êt n­íc 2. Cña gia ®×nh Sù thay ®æi vÒ kinh tÕ 3. Cña ®Êt n­íc 4. Cña gia ®×nh “RÊt tèt” vµ “tèt”(%) 70,4 36,7 “Tèt h¬n rÊt nhiÒu” vµ “Tèt h¬n chót Ýt” 94,6 84,7 Cã ®­îc kÕt qu¶ l¹c quan nµy lµ do viÖc thùc thi chÝnh s¸ch ®æi míi cña §¶ng tõ n¨m 1986 ®Õn nay dÉn ®Õn nh÷ng thay ®æi to lín: tû lÖ l¹m ph¸t gi¶m, t ¨ng tr­ëng kinh tÕ trung b×nh hµng n¨m cao (kho¶ng 7,5%). ViÖt Nam cã chØ sè Gini kh¸ thÊp (34,4) b»ng víi Indonesia, thÊp h¬n Th¸i Lan (44, 0), Philippines (44,5), Malaysia (49,2). ChØ sè nµy thÓ hiÖn sù bÊt c«ng b»ng thÊp so víi c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc. KÕt qu¶ ph¸t triÓn kinh tÕ rÊt kh¶ quan cïng víi nh÷ng thµnh tùu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo Ên t­îng ®· lµm t¨ng sù hµi lßng cña ng­êi d©n vµ, do ®ã, lµm t¨ng sù ñng hé thÓ chÕ. ý kiÕn cña ng­êi d©n vÒ an toµn vµ an ninh con ng­êi lµ kh¸ cao. VÒ mÆt thèng kª, t­¬ng quan cña chØ sè nµy víi sù ñng hé thÓ chÕ lµ cã ý nghÜa. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra, ng­êi tr¶ lêi ViÖt Nam rÊt tin t­ëng vµo sù an toµn t¹i n¬i c­ tró víi 93% sè ng­êi kh¼ng ®Þnh vµ cã tíi 91,9 % sè ng­êi nãi r»ng n¬i hä c­ tró ngµy cµng trë nªn an toµn h¬n. Cã thÓ nãi r»ng ng­êi ViÖt Nam ®· ph¶i chøng kiÕn nhiÒu sù mÊt m¸t trong chiÕn tranh, hä ®· tõng tr¶i nghiÖm nçi ®au mµ chiÕn tranh vµ b¹o lùc g©y ra, do ®ã hä ®¸nh gi¸ cao gi¸ trÞ cña hoµ b ×nh, an ninh, an toµn x· héi. §Æc biÖt, sù quan t©m cña chÝnh quyÒn c¸c cÊp tíi vÊn ®Ò nµy ® · lµm t¨ng sù hµi lßng cña ng­êi d©n ®èi víi ho¹t ®éng cña hä. Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn 6 Thái độ ủng hộ thể chế của người dân Việt Nam (c) Trong c¸c chØ b¸o vÒ sù ®iÒu hµnh cña chÝnh phñ, m«i tr­êng b Çu cö vµ tÝnh chÞu tr¸ch nhiÖm chiÒu ngang cã mèi t­¬ng quan cã ý nghÜa (t­¬ng øng lµ 0,18 vµ 0,15). §iÒu ®ã cã nghÜa lµ nh÷ng ng­êi cho r»ng hä cã nhiÒu lùa chän trong bÇu cö cã th¸i ®é ñng hé thÓ chÕ cao. Thùc tÕ, nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi viÖc më réng d©n chñ c¬ së, quy tr×nh bÇu cö ®· t¹o thªm nhiÒu lùa chän h¬n cho cö tri. Ngoµi nh÷ng øng cö viªn lµ ®¶ng viªn, c¸c øng cö viªn kh«ng ph¶i lµ ®¶ng viªn còng nh­ nh÷ng ng­êi tù øng cö ®· cã c¬ héi nh­ nhau ®Ó ®­îc bÇu vµo c¬ quan lËp ph¸p còng nh­ c¸c c¬ quan d©n biÓu ë ®Þa ph­¬ng; c¸c øng cö viªn cã quyÒn b×nh ®¼ng trong tiÕp cËn ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. Trong thùc tÕ, trong nhiÖm kú Quèc héi Kho¸ 12 (2007 - 2012), cã 10% ®¹i biÓu kh«ng ph¶i lµ ®¶ng viªn vµ 26,7% lµ phô n÷. Trong Héi ®ång nh©n d©n TP. Hå ChÝ Minh nhiÖm kú 2004 - 2009, cã tíi 17% sè ®¹i biÓu kh«ng ph¶i lµ ®¶ng viªn, 21,2% lµ phô n÷. VÒ mèi quan hÖ tr¸ch nhiÖm chiÒu ngang vµ sù ñng hé thÓ chÕ, nh÷ng ai nhËn thøc ®­îc tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé, c«ng chøc ®èi víi ng­êi d©n cã th¸i ®é ñng hé thÓ chÕ cao. Kho¶ng hai phÇn ba sè ng­êi ®­îc hái cho r»ng “khi c«ng chøc vi ph¹m ph¸p luËt, hÖ thèng ph¸p luËt cã kh¶ n ¨ng trõng ph¹t hä”. Tû lÖ nµy ë c¸c n­íc trong khu vùc nh­ Philippines, Th¸i Lan vµ Campuchia thÊp h¬n rÊt nhiÒu. Thùc tÕ gi¸m s¸t cña c¸c c¬ quan d©n biÓu víi c¸c c¬ quan hµnh ph¸p c¸c cÊp còng nh­ c¸c phiªn chÊt vÊn ®­îc truyÒn h×nh trùc tiÕp ®· gióp ng­êi d©n cã thªm th«ng tin vÒ ho¹t ®éng cña c¸c ®¹i biÓu Quèc héi vµ Héi ®ång nh©n d©n vµ biÕt ®­îc quyÒn lùc cña cña chÝnh quyÒn ®èi víi ng­êi vi ph¹m ph¸p luËt, thËm chÝ ngay c¶ khi h ä n¾m gi÷ c¸c vÞ trÝ quan träng. ViÖc l¾ng nghe ý kiÕn, nh÷ng bøc xóc cña ng­êi d©n trong c¸c cuéc tiÕp xóc cö tri cña c¸c ®oµn ®¹i biÓu Quèc héi, còng nh­ kÕt qu¶ gi¶i quyÕt c¸c khiÕu n¹i cña ng­êi d©n ®· lµm t¨ng thªm niÒm tin cña ng­êi d©n vµo c¸c c¬ qu an d©n biÓu vµ nhµ n­íc. (d) ChÝnh trÞ nh©n d©n vµ th¸i ®é chÝnh trÞ cña ng­êi d©n . Mèi quan hÖ gi÷a chÝnh trÞ nh©n d©n, th¸i ®é cña ng­êi d©n ®èi víi sù ñng hé thÓ chÕ cã thÓ thÊy trong sè ®o vÒ sù quan t©m chÝnh trÞ, tinh thÇn d©n téc. Hai mèi quan hÖ nµy lµ kh¸ m¹nh vµ lµ quan hÖ thuËn, tøc lµ nh÷ng ng­êi tr¶ lêi cã quan t©m ®Õn chÝnh trÞ, cã tinh thÇn d©n téc cao th× cã sù ñng hé thÓ chÕ cao. Cã tíi 36,6% sè ng­êi ViÖt Nam ®­îc hái nãi rÊt quan t©m vµ 37,6% nãi kh¸ quan t©m tíi chÝnh trÞ. Con sè nµy ca o h¬n Singapore (t­¬ng øng lµ 2,2% vµ 21,4%), Malaysia (t­¬ng øng lµ 8% vµ 32, 4%), Philippines (t­¬ng øng lµ 11,0% vµ 41,1%). Nh÷ng ng­êi quan t©m ®Õn chÝnh trÞ dµnh nhiÒu thêi gian t×m hiÓu ®­êng lèi, chÝnh s¸ch vµ kÕt qu¶ thùc hiÖn ®­êng lèi, chÝnh s¸ch vµ, do ®ã, hä cã thªm th«ng tin, cã th¸i ®é l¹c quan v µ lßng tin vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ sù ®iÒu hµnh cña ChÝnh phñ. VÒ tinh thÇn d©n téc, kÕt qu¶ ®iÒu tra cho thÊy nh÷ng ng­êi tù hµo m×nh lµ ng­êi ViÖt Nam cã th¸i ®é ñng hé thÓ chÕ rÊt m¹nh mÏ. Tû l Ö ng­êi d©n tù hµo lµ ng­êi ViÖt Nam rÊt cao. Cã tíi 81,9% sè ng­êi ®­îc hái rÊt tù hµo vµ 15,8% ng­êi ®­îc hái kh¸ tù hµo lµ ng­êi ViÖt Nam. Tû lÖ nµy còng rÊt cao ë Th¸i Lan (t­¬ng øng lµ 91,1% vµ 7,2%), thÊp h¬n mét chót ë Philippines (72,3% vµ 18,1%), Campuchia (67,2% Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn Phạm Thành Nghị 7 vµ 26,3%), Malaysia (62,8% vµ 28%), Singapore (51,2% vµ 43,2%) vµ Indonesia (50,2% vµ 45,7%). Ng­êi d©n c¸c n­íc §«ng Nam ¸ tham gia cuéc ®iÒu tra nµy ®Òu rÊt tù hµo vÒ d©n téc m×nh nh­ng mèi quan hÖ cã ý nghÜa gi÷a tÝnh d©n téc vµ sù ñng hé thÓ chÕ chØ t×m thÊy ë ViÖt Nam (0,101), Indonesia (0,104), Singapore (0,183). Râ rµng chÝnh phñ ba quèc gia nµy ®· rÊt thµnh c«ng trong viÖc g¾n kÕt ho¹t ®éng cña chÝnh quy Òn víi n©ng cao tinh thÇn d©n téc. Trong thùc tiÔn ®Êu tranh giµnh ®éc lËp, §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, ®øng ®Çu lµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, ®· kh¬i dËy ë nh©n d©n tinh thÇn d©n téc. Tinh thÇn “thµ chÕt chø kh«ng chÞu lµm n« lÖ”, “kh«ng cã g× quý h¬n ®éc lËp tù do” vµ tinh thÇn ®Êu tranh chèng “giÆc ®ãi, giÆc dèt”, “xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo” lu«n ®i liÒn víi c¸c ho¹t ®éng cña c¸c cÊp ®¶ng vµ chÝnh quyÒn tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng. ChÝnh c¸c ho¹t ®éng ®ã ®· g¾n tinh thÇn d©n téc, lßng tù hµo lµ ng­êi ViÖt Nam víi sù ñng hé chÝnh phñ, ñng hé ®­êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc hay sù ñng hé thÓ chÕ hiÖn hµnh. KÕt luËn: Th¸i ®é ñng hé thÓ chÕ cao cña ng­ êi d©n xuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®¸nh gi¸ cao cña ng­êi d©n vÒ t¨ng tr­ëng kinh tÕ, n©ng cao møc sèng, møc ®é an toµn vµ an sinh x· héi. Th¸i ®é ñng hé nµy cßn thÓ hiÖn møc ®é hµi lßng cña ng­êi d©n víi nh÷ng ng­êi ®¹i diÖn cho m×nh trong c¸c c¬ quan d©n biÓu. Sù ñng hé cao nµy ®­îc ®Æt trªn nÒn t¶ng sù quan t©m chÝnh trÞ, niÒm tù hµo d©n téc vµ truyÒn thèng chÝnh trÞ cña ng­êi d©n. §ã lµ kÕt qu¶ cña viÖc thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi trong 20 n¨m qua h­íng tíi ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu cña ng­êi d©n còng nh­ sù ph¸t triÓn l©u dµi cña ®Êt n­íc vµ x· héi, n©ng cao vÞ thÕ cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. Nh÷ng ph¸t hiÖn ban ®Çu trong nghiªn cøu nµy cã ý nghÜa quan träng kh¼ng ®Þnh ®­êng lèi ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trong ph¸t triÓn kinh tÕ, héi nhËp vµ më cöa, tõng b­íc t¨ng c­êng d©n chñ c¬ së. Nh÷ng g× tr×nh bµy trong bµi viÕt nµy cho thÊy ng­êi ViÖt Nam rÊt l¹c quan vÒ chÝnh phñ cña m×nh, cã th¸i ®é ñng hé thÓ chÕ cao vµ nh÷ng ®¸nh gi¸ tÝch cùc cña hä vÒ kÕt qu¶ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ sù æn ®Þnh chÝnh trÞ cã thÓ xem lµ b»ng chøng vÒ sù hµi lßng cña ng­êi d©n ®èi víi ®­êng lèi ®æi míi vµ kú väng tèt ®Ñp cña hä vÒ t­¬ng lai cña ®Êt n­íc. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Chu Y.H & Welsh B. (2009) Sources, Strenghs and Shortcomings: Regime support in Southeast Asia, Draft theoretical Overview, Bµi ch­a ®¨ng. 2. Evans G. & Whitefield S. (1995). The Politics and Economics of Democratic Commitment: Support for Democracy in Transition Societies, British Journal of Political Science, 25, 4, tr. 485-514. Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn ... - tailieumienphi.vn