Xem mẫu
- Tạp Chí Phía Trước Số 3 Ra ngày 25/06/2007
Phía Trước
Khám phá
nghệ thuật
hội họa
tại Hà Nội
Thế hệ “sì tóc”
“LẠM ĐÀM”
CHUYỆN “ĂN”!
Có “hậu” để
“tiền” rộng mở
250620070003
- Số 3 Tháng 6/2007 Trang
Lời mở đầu
Phan Tiến Phúc
Chủ nhiệm tạp chí Phía Trước http://360.yahoo.com/tapchiphiatruoc
Sinh viên,
email: tapchiphiatruoc@gmail.com
San Jose, California Hoa Kỳ.
Ban biên tập:
Các bạn độc giả thân mến,
Minh Anh
Thời gian trôi qua thật nhanh. Mới ngày nào chúng tôi hồi hộp Ngọc Lan
đưa tới bạn đọc số đầu tiên, nay tạp chí Phía Trước đã ra tới số
thứ ba. Hai số đầu tiên đã được sự ủng hộ của các bạn ở nhiều Trọng Nghĩa
nơi. Đó là nguồn động viên to lớn cho nhóm biên tập chúng tôi. Trình bày:
Khi tạp chí Phía Trước số ba đến với các bạn thì cũng là lúc Tứ Hỷ
những tiếng ve báo hiệu mùa hè đã đến. Từng chùm phượng vĩ Anh Tuấn
đang nở đỏ rực những nẻo đường đến lớp. Chắc trong tâm hồn
mỗi sinh viên Việt nam chúng ta, ai ai cũng dâng lên những nỗi
niềm bâng khuâng, nỗi nhớ về mái trường xưa yêu dấu với bao
bạn bè thầy cô thương mến.
Nhóm biên tập và thiết kế tạp chí Phía Trước chúng tôi hầu hết
đều là học sinh, sinh viên, còn đi học hay mới tốt nghiệp. Có bạn
ở Việt Nam, có bạn ở ngoại quốc. Tất cả, sau một mùa thi căng
thẳng, lại cùng nhau góp sức chọn lọc, biên tập và lên trang số 240420070001
thứ ba, những mong số báo này sẽ là một món quà nho nhỏ gửi
tặng tất cả các bạn đọc khắp nơi nhân dịp đầu hè. Hơn thế nữa, đó T
là tâm huyết của chúng tôi – những thanh niên thế hệ mới khao PHÍA TR c
khát đưa tri thức lên tầm giá trị xứng đáng qua việc tạo dựng một
sân chơi tự do cho những cây bút trẻ tài năng, những trí tuệ và Trung Hoa
những tâm hồn đẹp.
Trong số thứ ba, sự xuất hiện nhiều hơn các bài viết của các
‘
’’
cộng tác viên đã làm giàu thêm sự phong phú của nội dung được Toyota
truyền tải, và làm tăng thêm sự đa dạng của tập hợp những ngòi 250520070002
bút... Bạn sẽ thấy tâm tư của một bạn trẻ về cách ứng xử «Có hậu
để tiền rộng mở» trong kinh doanh. Bạn cũng sẽ thấy một góc
nhìn thu hẹp về nền giáo dục Trung Quốc qua «Vấn đề đại học đã
phá hỏng nhận thức chung về cải cách». Bạn hẳn sẽ suy tư cùng
«Nghĩ về nâng cao dân trí» hay «Chuyện ăn». Và bạn có thể sẽ
thấy thú vị khi đọc câu chuyện ngụ ngôn: «Dũng cảm và Liều
lĩnh»... Các bài viết đó của các cộng tác viên cùng các bài viết
của nhóm biên tập đã tạo nên Phía Trước số ba với một dấu hiệu
tích cực về sự tham gia hợp sức của các bạn trẻ trong việc phản
ảnh các lĩnh vực của đời sống. 250620070003
Nào, mời các bạn mở trang đầu tiên! Hi vọng các bạn sẽ hài lòng
và tiếp tục đồng hành cùng Phía Trước!
Ngày 25 tháng 6 năm 2007
- Số 3 Tháng 6/2007 Trang 2
250620070003
Mục Lục
Kinh Tế-Xã Hội
Trang 3 Vấn đề đại học đã phá hỏng nhận thức
chung về cải cách
Trang 6 Có ‘‘hậu’’ để ‘‘tiền’’ rộng mở
Trang 8 Thế hệ ‘‘sì-tóc’’
Chính Trị
Trang 0 Nghĩ về nâng cao dân trí!
Trang 2 Những bất hợp lý trong luật đình công
ở Việt Nam
Khoa Học - Kỹ Thuật
Trang 5 Điện thoại cầm tay
Văn Hóa
Trang 8 Khám phá nghệ thuật
hội họa tại Hà Nội
Trang 22 ‘‘Lạm đàm’’ chuyện ‘‘ăn’’
Lịch Sử
Trang 25 ‘‘Đối với con người, tự do trên chính
mảnh đất của họ là
điều thiêng liêng nhất’’
Giải Trí
Trang 27 ‘‘Bạn biết chưa’’:
Đạo Hồi
Trang 28 Truyện cười, tranh biếm họa
- Kinh Tế - Xã Hội Số 3 Tháng 6/2007 Trang 3
VẤN ĐỀ ĐẠI HỌC ĐÃ PHÁ HỎNG NHẬN THỨC
CHUNG VỀ CẢI CÁCH (Phần 1)
Tạp chí Phía Trước đăng lại một đồng tình với quan điểm ấy, đừng cho lớn về tài chính, chính sách tài chính
bài phỏng vấn rất có giá trị của báo rằng chỉ có mỗi trường Đại học Cát tiền tệ của chính phủ cũng bắt đầu chú
Quan sát kinh tế bằng tiếng Trung Lâm có khoản nợ lớn như vậy, vì thực trọng hơn đến giáo dục bậc cao. Vấn đề
với ông Đinh Học Lương. Ông Đinh ra tỷ lệ nợ cao là hiện tượng phổ biến ở chỗ, đến nay các trường đại học vẫn
là một trong những người được của các trường đại học Trung Quốc. vận hành dựa theo mô thức/phương
nhận giải thưởng «Giải nhất cho Chúng ta mới chỉ vén được bức màn thức của hệ thống doanh nghiệp nhà
luận văn nghiên cứu khoa học xuất của Đại học Cát Lâm mà thôi. nước (DNNN) trước kia. Rất nhiều
sắc của thanh niên» đợt I của Trung DNNN đến phút cuối cùng không có
Báo : Trước thập niên 90 (thế kỷ 20),
Quốc. Năm 1984 sang Đại học Ha- cách gì cứu vãn đã phải tuyên bố đóng
các trường đại học của chúng ta chưa
vard học Tiến sĩ ngành Xã hội học. cửa, giải thể, không phải vì doanh
bao giờ phải đối mặt với vấn đề nợ
Hiện là giáo sư thỉnh giảng Đại học nghiệp đó không có tiền, mà là vì họ
lớn, tại sao hiện nay điều đó lại trở
luật hành chính Trung Quốc, kiêm không biết cách dùng tiền, gây nên sự
thành một hiện tượng phổ biến?
nghiên cứu viên cao cấp của Quỹ lãng phí lớn. Xét ở một góc độ nào
Ông Đinh : Trước những năm cuối đó, các trường đại học chỉ là một dạng
Carnegie.
của thập niên 90, sự quan tâm của mô phỏng của hệ thống DNNN, tức là
chính phủ Trung Quốc đối với vấn đề không ngừng vay ngân hàng các khoản
Tỷ lệ nợ cao là hiện tượng giáo dục bậc cao (giáo dục đại học, sau nợ với lãi suất thấp để dùng cho các
phổ biến của các trường đại đại học – ND (*)) là một sự quan tâm công việc mà nhà trường muốn làm.
học Trung Quốc theo dạng thức ‘‘tinh thần’’, chủ yếu
Báo : ‘‘Những công việc mà nhà
Báo Quan sát kinh tế (Báo) : Có nguồn thể hiện ở việc chính phủ ban hành các
trường muốn làm’’ mà ông nhắc đến ở
tin nói, trường Đại học Cát Lâm nợ 2 văn kiện hoặc thông tư, chứ chưa từng
đây là gì? Xây các tòa nhà cao tầng?
biến sự quan tâm đơn thuần về mặt
tỷ Nhân dân tệ (NDT), nhưng có điều
tinh thần ấy thành sự coi trọng về mặt Ông Đinh : Đúng, xây các tòa nhà cao
đó cũng mới chỉ là phần nổi của tảng
kinh tế, các chính sách dành cho giáo tầng, mở rộng khuôn viên trường sở.
băng trôi trong vấn đề nợ lớn của các
dục không mang tính chất của chính Xét từ góc độ này, quan hệ giữa trường
trường đại học Trung Quốc hiện nay.
sách tài chính. Nhưng bắt đầu từ nửa đại học công lập với các ngân hàng
Ông đánh giá thế nào về quan điểm
sau thập niên 90, trong sự quan tâm nhà nước chỉ là sự rập khuôn của mối
này?
của chính phủ đối với vấn đề giáo dục quan hệ giữa các DNNN trước đây với
Đinh Học Lương (Ông Đinh) : Tôi bậc cao, đã có thêm những sự đầu tư ngân hàng.
Thư viện trường đại học Bắc Kinh
- Số 3 Tháng 6/2007 Trang
Kinh Tế - Xã Hội
Cổng trường đại học Trung Quốc. Ảnh: JTong
Trong nửa sau của thập niên 90, một ấy vẫn không như trông đợi của mọi trước tiên hãy mời thầy giỏi, sau đó
mặt các trường đại học muốn phát người, thậm chí ngày càng vấp phải hãy chăm lo cho cơ sở vật chất của
triển, khuyếch trương ảnh hưởng, mặt nhiều sự chỉ trích? nhà trường?
khác chính phủ cũng bắt đầu coi việc Ông Đinh: Thể chế, vấn đề là ở chỗ Ông Đinh: Cụm từ ‘‘thầy giỏi’’ với
mở rộng quy mô của các cơ sở giáo chúng ta thiếu một thể chế có hiệu ‘‘cơ sở vật chất’’ được nhiều người
dục bậc cao là một chính sách trọng quả! dùng quá rồi, tôi hay dùng ‘‘Bồ Tát’’
điểm. Nhưng khả năng tài chính của và ‘‘chùa’’. Hiệu trưởng trường Đại
Không thể đánh giá rằng giáo dục
chính phủ có hạn. Lúc đó, có người học Khoa học Kỹ thuật Hồng Kông
bậc cao của chúng ta không tiến bộ.
từng nói: DNNN bất kể được vận Chu Kinh Vũ thường nhấn mạnh rằng:
Nhưng sự tiến bộ đạt được nếu so với
hành tốt hay không, bất kể làm ăn có những nguồn thu nhập mới tạo được
sự đầu tư vào giáo dục của các cấp
lãi hay lỗ vốn vẫn đều có thể vay được không nên dùng ngay vào việc xây
chính quyền và của các bậc phụ huynh
tiền của ngân hàng, trường đại học của ‘‘chùa’’, mà phải dùng để ‘‘mời Bồ
thì hoàn toàn chưa tương xứng. Những
chúng ta cũng là do nhà nước lập nên, Tát’’, sau đó, dựa theo yêu cầu của Bồ
tiến bộ mà nền giáo dục bậc cao của
tại sao chúng ta không thể vay tiền từ chúng ta đạt được vẫn còn khiêm tốn, Tát thỉnh giảng để xây chùa cho vị ấy,
ngân hàng? Hơn nữa còn nói rằng: hơn nữa mới chỉ là những tiến bộ trên bởi lẽ những Bồ Tát khác nhau sẽ có
‘‘Không vay thì thật phí!’’ Quan hệ bề nổi... những nhu cầu khác nhau về ‘‘chùa
giữa hệ thống ngân hàng nhà nước và chiền’’.
Ở nước ngoài, cho dù là đại học công
các trường đại học giống quan hệ giữa
lập hay dân lập, khi nhà trường có cơ Ở trong nước, điều này lại hoàn toàn
ngân hàng với DNNN, đều là quan hệ
hội mở được một nguồn thu tài chính ngược lại. Nói theo cách nói phổ biến
‘‘phụ - tử’’, nếu trường đại học không
mới - bất kể là từ khoản vay chính phủ, hiện nay thì chúng ta phát triển giáo
tranh thủ quan hệ này để vay tiền thì
từ quyên góp của các cá nhân, hay từ dục bậc cao không phải theo sự ưu tiên
họ bị coi là không biết tận dụng cơ hội,
việc tăng học phí - thì việc đầu tiên ‘‘lấy con người làm gốc’’ (dĩ nhân vi
thậm chí bị coi là đồ ngốc. Đến nay,
trường đó làm không phải là mở rộng bản) mà là ‘‘lấy phần cứng (hardware)
tình trạng này đã kéo dài được gần 0
quy mô trường sở, mà là mời những làm gốc’’. Tại sao lại có hiện tượng
năm rồi. vị «Bồ Tát» danh tiếng, có thể «giảng này? Ở đây, vừa có những nguyên
kinh» hay. Nếu không có «Bồ Tát» nhân về mặt quan niệm, nguyên nhân
Vì sao không mời Bồ Tát giỏi, thì làm sao có thể giảng giải được về mặt thể chế, lại bắt nguồn từ những
trước rồi hãy sửa chùa? giáo lý kinh sách? Vì thế, (tôi cho rằng) tính toán sâu xa trên phương diện lợi
Báo: Các cơ sở giáo dục bậc cao muốn không phải là trước xây chùa lớn, mà ích vật chất.
phát triển không thể không cần tiền, là trước hết hãy thỉnh các vị Bồ Tát Về mặt thể chế, đó là cách thức sử
nhưng tại sao sau khi vay được tiền giỏi... dụng các nguồn lực của thể chế kinh
rồi thì sự phát triển của những cơ sở Báo: Đó phải chăng chính là vấn đề tế kế hoạch.
- Số 3 Tháng 6/2007 Trang 5
Kinh Tế - Xã Hội
Tại nhiều cơ quan đời nhất và cũng có
nhà nước của Trung nguồn thu lớn nhất
Quốc, thường có trong số các trường
những chế độ tài vụ đại học của Mỹ, dự
đã lỗi thời. Chẳng toán một năm của
hạn như một ông trường là gần tỷ
hiệu trưởng cầm 0 USD, nhưng các
Đại Học
triệu tệ đi mời các văn phòng, phòng
Trung Quốc
giáo sư danh tiếng học của trường
thì có thể không thì đều cũ, không Trung Quốc có
thể quyết toán giống như các 072 trường
được, nhưng nếu trường đại học của đại học, đào tạo
dùng số tiền đó để chúng ta, xây dựng từ bậc đại học
xây dựng trường sở như khách sạn 5 đến bậc tiến
thì mọi thứ đều bày sao, biến trường sỹ và sau tiến
rành rành trên mặt học thành như sỹ. Hầu hết các
giấy, rất tiện cho những trung tâm trường đại học
việc thanh quyết mua sắm. là các trường
toán. Các trường đại học đa ngành. Nhờ
Về mặt quan niệm, có tiếng tăm ở nước vậy học sinh có
đó là do những tính ngoài hiểu được thể dễ dàng lựa
toán về lợi ích vật rằng sức sống của chọn ngành học
chất. Một trường trường không nằm mình yêu thích.
đại học nào đó, vay Đại sảnh trường đại học Bắc Kinh. Ảnh: JTong ở những phần cứng
Các trường
một khoản tiền lớn này. Mặc dù «phần đại học Trung
từ ngân hàng, nếu dùng khoản vay đó vào việc cứng» của họ không hề yếu kém, nhưng số đầu Quốc thường có
xây dựng cơ sở vật chất mọi người nhìn vào tư cho phần cứng chẳng bao giờ chen được vào qui mô lớn với
sẽ nhận ra ngay là «À, khoản vay đó đã được top 3 hạng mục đầu tư hàng đầu. Khoản đầu tư thư viện hiện
dùng để làm cái này, cái này...» Và như thế sẽ đầu tiên bao giờ cũng là mời giảng viên danh đại, điều kiện
có lợi cho việc đánh giá thành tích. Nhưng nếu tiếng; khoản quan trọng thứ hai là dùng các học tập, rèn
dùng tiền đó đi mời thầy giỏi thì chỉ có người nguồn thu hợp pháp để lập các quỹ học bổng, luyện thể chất,
trong trường mới biết, chỉ có sinh viên của nhà nâng cao chất lượng của sinh viên; khoản thứ vui chơi giải trí
trường mới là đối tượng hưởng lợi. Sinh viên ba là đầu tư cho các thiết bị có liên quan đến không thua kém
là đối tượng phục vụ của nhà trường. Sự phản công tác giảng dạy và nghiên cứu. Lấy ví dụ về các nước phát
hồi ý kiến của sinh viên là một tiêu chuẩn kiểm thư viện trường, trường đại học của nước ngoài triển, nhà ăn
nghiệm đặc biệt quan trọng, nhưng sinh viên không xem trường anh xây được cái thư viện tập thể rộng rãi,
của chúng ta hiện nay hầu như không có ‘‘quyền rộng bao nhiêu mét vuông, mà là xem trong thư tiện lợi.
phát ngôn’’, có rất ít trường đại học coi trọng viện có bao nhiêu đầu sách. Đó là hai cách đánh
tiếng nói phản hồi của sinh viên. giá hoàn toàn khác nhau.
Báo: Có quan chức của Bộ giáo dục nói rằng Báo: Chúng tôi biết rằng có những trường
các vụ sai phạm ở trường đại học quá nửa xuất có tiền xây thư viện nhưng không có tiền mua
hiện trong khi thanh tra các công trình xây dựng sách.
trường sở. Đồng thời, trong số quan chức chính Học phí
Ông Đinh: Dù có tiền mua sách đi chăng nữa, thì
phú tham ô, nhận hối lộ, cũng có một số lượng Học phí của các
thời gian mở cửa (thư viện) cũng không nhiều.
lớn hiện đang làm công tác quản xây dựng cơ sở trường Đại học
Cách làm đó là làm dối làm giá, chứ không phải
hạ tầng, lập kế hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng. Trung Quốc
là làm thực sự. Vì sao? Vì làm thực sự thì được
Có quá nhiều lợi ích liên quan ở trong này? khác nhau tuỳ
lợi là sinh viên, nhưng sinh viên lại không ảnh
Ông Đinh: Ở đây, những nguyên nhân rõ ràng hưởng gì đến thành tích của giới lãnh đạo nhà theo từng khu
và những nguyên nhân sâu xa chồng chéo, đan trường; còn làm dối làm giá thì mới là nấc thang vực, chuyên
xen vào nhau, khiến cho các khoản vay không để lãnh đạo nhà trường thăng tiến và trục lợi. ngành nhưng
hẳn đã được dùng cho việc phát triển các cơ sở Vấn đề này, tôi chứng kiến quá nhiều rồi, tôi nhìn chung nằm
giáo dục bậc cao, hoặc chưa hẳn đã được dùng ở chứng kiến đến đau lòng rồi... (còn tiếp) trong khoảng
những khâu quan trọng nhất... 2500USD
(*): ND: Chú thích của người dịch – tác giả bài
viết. – 500 USD/
Hai ba năm trước, một vị phó Hiệu trưởng của
năm học.
một trường đại học thuộc tỉnh Sơn Đông đến Theo Báo Quan sát Kinh tế (tiếng Trung), số ra
thăm Đại học Havard, khi về viết một bài đầy ngày 23/4/2007
cảm khái. Vì sao vậy? Havard là một trường lâu Phạm Gia Hưng biên dịch
- Số 3 Tháng 6/2007 Trang 6
Kinh Tế - Xã Hội
Có “hậu” để “tiền” rộng mở
D
ẫu biết nước tương Báo động về chất
không đảm bảo an lượng sản phẩm,
toàn tiêu dùng từ dịch vụ thương
lâu nhưng vẫn ém mại ở Việt Nam
kỹ; máy bay trục trặc, thay vì
nhanh chóng đưa ra giải pháp
như chuyển chuyến bay, đền
bù bên cạnh việc chính thức
thừa nhận lỗi thì cố tình lờ
đi, mặc kệ hành khách vạ vật
chờ đợi được lúc nào hay lúc
đó; khách vào xem hàng thì
săn đón song nếu khách chưa Tai tiếng nước tương
mua hàng mà ra về thì sa sầm Bắt đầu từ một
nét mặt, bĩu môi, mắt giương khuyến cáo của Bỉ về
mày nhíu… Đó là những điển khả năng chứa chất
hình của cách cư xử thiếu hậu gây hại trong nước
mà người làm kinh doanh còn tương mang nhãn
mắc phải. hiệu Chinsu tại Việt
Vẫn biết đã bước chân vào Nam. Hàng loạt các
thương trường thì lợi nhuận Các loại nước tương trong siêu thị ở Việt Nam. Nguồn vietnamnet cuộc kiểm tra do
chính là một trong những bộ Y tế thực hiện đã
yếu tố quyết định sống còn. thì chắc chắn người quản lý thấy có vấn đề về khả năng phát hiện ra các sai
Song cũng biết, dù lợi nhuận không thể vui song họ vẫn làm giải quyết lẫn tư cách của anh phạm về vệ sinh trong
là một trong những yếu tố thế vì họ biết cung cách lịch thì nó chính thức châm ngòi quy trình sản xuất và
quyết định, nhưng uy tín, hay sự ấy hẳn sẽ được nhắc đến cho các phản ứng dữ dội từ nghiêm trọng hơn là
nói nôm na là “cái hậu”, mới bởi các du khách, kèm lời ca người phải đón nhận dù ban khẳng định sự hiện
đáng lưu tâm nhất. ngợi, khi họ kể về chuyến du đầu không ai muốn thế. Còn diện với hàm lượng
Cái hậu ở đây không chỉ là các lịch của họ với những người nếu anh dũng cảm thừa nhận cao của chất 3-MCPD,
dịch vụ hậu mãi (sau khi đã có xung quanh, và tất yếu nhiều và đề ra được phương án giải chất có khả năng gây
giao dịch) như bảo hành, tư du khách khác sẽ kéo đến, lúc quyết thỏa đáng thì sự cố ung thư nơi người sử
vấn sử dụng tận tình hay thỉnh đó không lẽ không bán được đáng tiếc sẽ mau chóng được dụng.
thoảng có lời hỏi thăm hoặc gì sao! Cái “hậu” nó đãi cái xí xóa và thay thế bằng các
thư chúc mừng vào các dịp “tiền” là thế! ngợi khen, cảm kích trước tư
đặc biệt, mà còn bao gồm cả Khi có một sự cố không mong cách cũng như sự nhanh nhạy
hành vi cư xử sao cho người đợi nào đấy xảy ra, tâm lý của anh. Từ đó, uy tín của anh
sử dụng dịch vụ hay khách chung, người (phải) đón nhận thêm nâng cao, “tiền” của anh
tiêu dùng cảm thấy hài lòng cũng thêm rộng mở. Dịch vụ hàng không
sự cố ấy thường muốn biết sự
với cung cách phục vụ dù đôi cố đó là gì, hướng giải quyết Nắm được tiền của người cần Ngày càng có nhiều
bên chưa có giao dịch gì với của người chịu trách nhiệm đến dịch vụ do mình cung cấp bài báo, cá nhân, đoàn
nhau ngay từ ban đầu. thể lên tiếng về chất
như thế nào, chứ không phải không hẳn đã là tất cả! Bởi
lượng của dịch vụ
Chúng ta vẫn thường nghe kể, chăm chăm bắt lỗi hay chửi thời gian trôi qua, nhiều thứ
hàng không. Khi mà
nếu đi du lịch Thái Lan hay rủa bởi ai cũng hiểu không có thay đổi và tình cảm cũng thế
việc trễ chuyến bay,
Trung Quốc, khi vô xem hàng gì là tuyệt đối. Thế nên “cái nếu anh không biết cách vun
đổi giờ bay diễn ra
sẽ được đón tiếp nồng nhiệt, hậu” ở đây chính là tinh thần xới, chăm bẵm cho nó. Ngày
như cơm bữa. Gần
đến khi ra về mà không mua dũng cảm dám đối mặt với sự hôm nay tôi còn cần đến anh
đây lại nổi lên vấn đề
hàng vẫn được người bán thật không mong đợi và sự nhưng nếu anh tinh tướng, tôi
mất cắp vật phẩm có
hàng lịch sự tiễn, không chút nhanh nhạy trong khâu giải sẽ chuyển sang nơi cung cấp
giá trị trong hành lý
gì tỏ vẻ khó chịu, nhiều khi quyết thay vì lập lờ, lấp liếm. dịch vụ khác tuy có thể chưa
ký gửi trên các chuyến
còn lịch sự hơn cả lúc đến. Một khi chọn con đường lấp tốt lắm song ít nhất không bay.
Nếu chỉ xét về mặt lợi nhuận liếm che đậy, ngoài việc cho khiến tôi thấy mình bị coi rẻ.
- Số 3 Tháng 6/2007 Trang 7
Kinh Tế - Xã Hội
Đấy là xét về mặt lợi nhuận, anh sẽ mặt đạo đức. Không phải vô cớ mà không chỉ gói gọn trong lĩnh vực kinh
mất đi ít nhiều khi anh không có hậu. ở các thành trì ngày xưa cửa hậu (xin doanh, mà mở rộng ra mọi lĩnh vực
Riêng về mặt đạo đức và lương tâm, đừng lẫn lộn với các “cửa hậu” của khác có liên quan đến mối quan hệ
muôn đời lưu danh! Sẽ lưu danh tốt, những quan to đã bị thoái hóa về đạo giữa người với người.
khi anh có hậu! Chuyện một công ty đức ngày nay) hay lối thoát hiểm luôn Nói: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” hay
dám dũng cảm thu hồi các sản phẩm được xem trọng ngang bằng cửa chính “Chữ Tâm kia mới bằng ba chữ Tài”,
dù không phải do lỗi của họ đã xảy (mà nhiều khi hơn). hoặc “Trăm năm bia đá thì mòn, nghìn
ra từ năm 98 (Tuổi Trẻ thứ Tư: Từ Vì chính nhờ nó mà khi nguy cấp, có năm bia miệng vẫn còn trơ trơ” là thế.
nước tương “đen” nghĩ về văn hóa thể nhanh chóng rút đi an toàn để bảo Tóm lại, cần có “hậu” để “tiền” rộng
doanh nghiệp), song bây giờ vẫn còn tồn lực lượng và tiếp tục mưu nghiệp mở.
được nhớ đến như một điểm son về về sau – tiền đồ. Việc có “hậu” cũng Bùi Nguyễn Quý Anh
Chính vì lý do đó, các nhà
khoa học đã tiến hành theo
hướng nghiên cứu có khả
năng lấp khoảng trống thời
gian này, với những kết quả
đầu tiên đáng khích lệ. Nhờ
vắc-xin mà cơ thể tự tạo ra
sức đề kháng thích ứng. Liệu
pháp miễn dịch thụ động
cung cấp trực tiếp cho cơ
thể sức đề kháng này. Họ đã
cách li nhiều kháng thể sinh
ra bởi bạch cầu của người
Việt Nam sống sót rồi truyền
những kháng thể này vào
chuột, trước khi biến chúng
thành vi-rút H5N và «họ
hàng» của chúng. Những
chú chuột không được
truyền kháng thể bị tiêu diệt
Tamiflu, loại thuốc duy nhất chống cúm gia cầm trên người. Nguồn Flick profile Quiplash trong vòng vài ngày, trong
khi những con có kháng thể
Hi vọng về việc xử đã «vô hiệu hóa» vi-rút bằng
cách ngăn cản chúng lan truyền đến não và lách. Một trong
những kháng thể bảo đảm sự sống sót 00% ngay cả với
lí dịch cúm gia cầm một liều nhỏ, trong khi hiệu lực của một loại kháng thể khác
lại phụ thuộc vào liều lượng của nó. Một vài kháng thể khác
Các nhà nghiên cứu đã thành công trong việc còn có khả năng cứu những con chuột sau 72 giờ bị nhiễm
tạo miễn dịch vi-rút cúm gia cầm ở chuột bằng khuẩn. Điều đó đã mở ra cánh cửa hi vọng trong việc chữa
cách truyền cho chúng kháng thể của 4 người trị cho các nạn nhân.
Việt Nam bị nhiễm H5N1 còn sống sót. Kết quả có được ở chuột cần phải được xác nhận bởi nhiều
L
thực nghiệm lâm sàng kỹ lưỡng hơn, nhất là ở người. Cần
àm thế nào để tự bảo vệ chống lại một loại vi-rút khi
phải bảo đảm rằng các kháng thể có tác dụng không chỉ với
mà thậm chí nó vẫn chưa tồn tại? Vấn đề thế giới đặt
những dạng hiện tại của H5N mà còn với cả những dạng
ra cho các nhà nghiên cứu, đó là việc chuẩn bị đối
có khả năng biến hóa khi có đại dịch xảy ra. Cách chữa trị
phó với một nạn dịch cúm gia cầm lan rộng. Vi-rút H5N
trên cơ sở kháng thể không có báo cáo khoa học cụ thể,
hiện nay truyền từ động vật sang động vật, và có nguy cơ
khác với vắc-xin. Tác dụng của phương pháp này dừng lại
truyền từ động vật sang người qua tiếp xúc gần gũi. Nhưng
ở thời gian ngắn. Tuy nhiên, phương pháp này có thể cho
mối nguy hiểm đáng lo ngại là sự chuyển biến của vi-rút
phép ngăn chặn thảm họa ngay từ đầu trong thời gian tìm
H5N cho phép nó lây truyền nhanh chóng giữa người với
kiếm vắc-xin. Nếu cần, có thể truyền trực tiếp dịch tương
người, đặc biệt qua đường hô hấp. Dịch cúm gia cầm đã làm
của những người sống sót vào cơ thể người bệnh như trường
86 người chết kể từ năm 2003 và có thể sẽ làm cho hàng
hợp dịch cúm năm 98 ở Tây Ban Nha. Phương pháp này
triệu người khác trở thành nạn nhân, trong thời gian vi-rút
đã giúp giảm số người chết từ 37% xuống còn 6%.
biến đổi, phát triển và thời gian các nhà nghiên cứu hiệu
chỉnh, sản xuất và phân phối vắc-xin (vắc-xin có hiệu lực Hoa Phượng Đỏ
đến 72 giờ sau khi bị nhiễm khuẩn). Theo Figaro
- Số 3 Tháng 6/2007 Trang 8
Kinh Tế - Xã Hội
Thế hệ “sì tóc” *
– Allo, công ty A đây xin cho gặp anh X? mạng, ca bài ca « Goodbye for erver » với trên dưới
– Anh ấy đang lên sàn anh ạ! gần 000 nạn nhân. Tội nghiệp cho cô kia, vì cả
tin mà đã huy động vốn nghe đâu lên đến mấy tỉ,
– Allo chị Y có đó không?
nghe tin Golden Rock International ca bài « tẩu »,
– Chị Y cũng lên sàn rồi anh ơi! cô ta xỉu lên xỉu xuống, về nhà được ít hôm thì bỏ
– Vậy còn ai đó không? Cô là ai vậy? đi biền biệt, chồng con ngày ngày khốn khổ đối mặt
– Không còn ai hết, mọi người đã lên sàn từ sớm với mấy chủ nợ mà phần lớn là bà con anh chị em,
nay rồi! Em cũng là khách đối tác như anh vậy, đợi cha mẹ, bên nội bên ngoại… Ước tình thiệt hại của
từ sáng đến giờ mà chẳng có ai hết! nhóm người cả tin này? 0 triệu đô la, tính bình
Cuộc đối thoại này được ghi lại tại một xí nghiệp quân 000$ = 5triệu, 0 triệu/ cây vàng SJC, sơ
sơ những kẻ nhẹ dạ đã cúng cho mấy ông thần « Gô
có tầm cỡ tại TP Hồ Chí Minh vào cuối tháng 2.
đơn » kia có 0.000 cây vàng thôi!
Sự bùng nổ chứng khoán đã được ghi nhận không
những qua số lượng giao dịch, số người đăng ký tài Tài chánh, Ngân hàng, Chứng khoán học
khoản tại các công ty chứng khoán, mà còn thấy lên ngôi. Trao đổi tại một blog nọ chuyên về
được qua các sinh hoạt vắng lặng ở các nhà máy, chứng khoán tại VN, một bác về hưu thú nhận, đã
xí nghiệp cỡ nhỏ và trung bình. Việc giám đốc báo đưa 00 triệu lên sàn với hy vọng nó sẽ nở lên
đi họp, thư ký phải nghỉ ở nhà lo đứa con ốm, nhân đôi chút để cho tuổi già của Bác đỡ chật vật hơn.
viên bị bệnh… để rồi cùng gặp nhau trên sàn không Kết quả « ấp phiếu »: Lỗ 25 triệu. Vốn dĩ là dân trí
phải hiếm. Gặp nhau rồi… cười trừ chứ biết sao? thức, sau bàn thua trên sàn, bác ta đã nghiên cứu
Thời buổi kinh tế mà. lục lọi các sánh vở để tự học về các lý thuyết, các
tài liệu, sách vở về chứng khoán của các trường tài
Những người cả tin! chánh, thị trường quốc tế, cũng như bàn luận với
Thế hệ 7X chắc còn nhớ đến những năm cuối của một người cháu là dân tài chánh thứ thiệt. Kết quả
thập niên 80, với việc huy động vốn của Nguyễn của bài học rút tỉa kinh nghiệm: Bác chiêm nghiệm
Văn Mười Hai, giám đốc cơ sở sản xuất nước hoa cho rằng đã mắc sai lầm hơn 80 lỗi (trời!) trong việc
Thanh Hương, với lãi xuất hấp dẫn đến 5 – 20% đầu tư của mình!
tiền lời. Nhiều cán bộ hưu trí, các bà nội trợ… đã Bằng việc viết ra những kinh nghiệm cá nhân trên
gom góp tiền bạc để đóng cho Thanh Hương cũng blog với mục đích chia xẻ với các nhà đầu tư « a
như hàng chục Hợp Tác Xã Tín Dụng thời đó. Nói ma tơ » (amateur, không chuyên nghiệp), bác hy
thêm cho thế hệ 8X, 9X biết, mỗi ngày ngay từ sáng vọng là sẽ cố tránh những sai lầm này (80) trên con
sớm đã có hàng dãy người xếp hàng trước các cơ đường đi tìm 25 triệu đã mất.
sở của nước hoa Thanh Hương để đóng tiền, lãnh
Thiết nghĩ bác hưu trí nọ chưa hẳn có đầu óc kinh
tiền lời!
doanh cho lắm, vì ở thời điểm hiện nay, sách học về
Kết quả việc huy động vốn của ông chủ cơ sở làm chứng khoán đang « hot » như cái dạo hồi ký của Lê
nước hoa Thanh Hương là gì? Bạn hãy nghe cho Vân, chỉ cần in lại « 80 lỗi khi đầu tư chứng khoán
kỹ: 0.000 cây vàng! Vâng, đó là số tiền ước tính », thêm dăm ba hình minh họa, một ít biểu đồ tài
mà giám đốc Nguyễn Văn Mười Hai đã gây thiệt chánh… bảo đảm bác hưu trí nhà ta chẳng những
hại cho hàng trăm ngàn người cả tin. Mà thời đó, vớt lại số tiền đã mất, mà còn có thể kiếm ít chục
một chỉ vàng giá trị vô cùng đâu phải như bây giờ. triệu như chơi.
Điều gây ngạc nhiên cho những nhà điều tra là tại Các lớp học về chứng khoán mặc dù được mở khá
miền Nam, đặc biệt là Sài Gòn, ở thời điểm đó vẫn nhiều nhưng vẫn cháy, đăng ký bây giờ nhưng phải
còn không ít lực lượng trí thức, được đào tạo thật đợi đến cả tháng sau mới học, mà tiền đóng cũng cả
tốt trong các trường đại học danh tiếng tại Anh, bạc triệu chứ đâu có chơi. Thắng thì để thắng nhiều
Pháp, Mỹ trước năm 75… vậy mà không hiểu sao hơn, thua thì tìm cách gỡ vốn, đó là chuyện dễ hiểu,
rất nhiều vị đã hớn hở nộp tiền cho ông thầy mang nhưng hầu như tất cả học viên đều mang cảm giác
số 2 này, mà không hề đắn đo suy nghĩ đến hậu từ nóng lạnh này đến nóng lạnh kia khi được nghe
quả xấu!? các giảng viên, các nhà lý thuyết, trình bày, phân
Chẳng nói đâu xa, mới đây thôi vào tháng /2006, tích về các phương pháp, kỹ thuật đầu tư khoa học,
giới cả tin tại Sài Gòn lại xiểng niểng về việc Gol- ai cũng thấy việc đầu tư kiểu « tùm lum tá lả » của
den Rock International, công ty kinh doanh tiền qua mình quả là độc chiêu. Tuy không theo lý thuyết,
- Số 3 Tháng 6/2007 Trang 9
Kinh Tế - Xã Hội
trường phái nào nhưng vẫn trúng quả, mới thật là lạ. Tuy Muốn đổi đời thì làm sao? Có bao giờ ngồi vào sòng
vậy, học thì nhiều nhưng ra thương trường Việt Nam áp bài, được tổ đãi, bạn ăn một hơi 20 bàn, rồi bạn nghỉ chơi
dụng thì được mấy ai! liền hay không? Ít lắm! Vì mấy tay thua đâu có cho bạn
Và để thành công trên sàn? Chơi chứng khoán đòi hỏi nghĩ ngang, ăn non như vậy! Trên sàn thì khác, bạn đặt
người đầu tư các điểm sau: hay rút là tùy mình. Giả sử bạn trúng quả đậm cỡ… vài
tỷ sau vài cú lên sàn. Vốn phòng xa, bạn quyết định bỏ
Tiền + Thông tin tài chánh (+ Thần kinh tốt nếu có)
sàn hái trái hiện thực hóa tiền lời bằng cách đi mua nhà
Tiền: Chỉ nên sử dụng tiền nhàn rỗi, tiền để dành để đầu cửa, tậu xe hơi, làm đám cưới với người tình nhỏ…nhưng
tư. Không nên vay mượn tiền bằng việc cầm cố nhà cửa, ai đảm bảo rằng một ngày nào đó bạn sẽ không lò dò trở
xưởng máy... Lý do dễ hiểu, khi cầm nhà cửa, trị giá lúc lại sàn để xem vận may còn đến với mình hay không? Vì
nào cũng thấp so với giá trị thật sự khoảng từ 50 – 60%, vậy ông à có câu « Tình cũ không rũ cũng đến » là vậy.
khá lắm là 70 – 75% mà thôi. Khi nhà đầu tư đã cầm tiền Lúc đầu thua vài chục chai (chục triệu), bạn cười thầm:
mượn thì rất nhát tay không dám đặt những lệnh mang « Mình ăn cơm, phải cho người ta húp cháo chứ! ». Tuy
tính rủi ro nhưng đem lại mức lời cao. Khi cổ phiếu hạ vậy, lần này tổ hết đãi mà chuyển sang tổ… trác, hết phiên
giá, người đi vay mượn không dám ngậm hàng chờ ngày này đến phiên kia, mặc dù cả 0 ngón tay đều được trang
cổ phiếu lên để bán, họ bán bằng mọi giá để gỡ vốn trả nợ, trí bởi những cục rubi đỏ, tổ chảng, tượng trương cho sự
chấp nhận lỗ, vì ai cũng quan niệm, hốt được bao nhiêu may mắn, nhưng vận may đã không đến như dạo nào!
thì hốt, làm lẹ thì cái nhà còn được phân nửa, một phần Tiền mặt không có, bạn gán đỡ chiếc xe, cầm cái nhà mới
ba, chậm tay là có nước, cả nhà ta làm Lạc Long Quân, tậu…
Âu Cơ, đàn ông con trai sang Nội, đàn bà con gái sang
Rồi một chu kỳ « hồi hộp, nóng lạnh » lại bắt đầu! Bạn sẽ
Ngoại…ở nhờ! »
không có mặt trong các buổi cơm tối với gia đình! Người
Thông tin tài chánh: Ngoài các tờ báo chuyên nghành, yêu xinh xinh mòn mỏi chờ, trong lúc bạn đang trao đổi
trên mạng còn có hằng hà sa số các site, các blog cá nhân thông tin trên bàn nhậu với các nhà đầu tư! Những hỉ nộ ái
đưa các thông tin, phân tích về tài chánh, đầu tư.... Đó là ố của bạn cũng sẽ thay đổi theo màu xanh đỏ của bảng giá
chưa kể các thông tin, thông báo tình hình làm ăn của các cổ phiếu! Bạn lại tiếp tục mơ ước một ngôi nhà ở Phú Mỹ
công ty thông qua các đại hội cổ đông được đăng tải trên Hưng với con Camry màu bạc để trong sân, nhưng một
mạng của công ty, gởi cho các cổ đông... Mới đây các sinh mái nhà tranh chật hẹp cùng với chiếc xe honda bảo tàng
viên trường Đại học Tài Chính, Kế Toán đã tham gia vào luôn rình rập chờ đón bạn mỗi khi sàn bị « đao » (down,
đội ngũ cung cấp thông tin bằng cách phát hành những đi xuống).
tờ rơi, đưa ra những nhận định về thị trường, cổ phiếu Vậy không được đổi đời à? Được chứ! Nhưng đâu
cũng khá hay và được đánh giá là « pro » (professionnel, phải chỉ có chứng khoán, kinh doanh…mới đem lại thịnh
chuyên nghiệp) chẳng phải chơi! vượng cho bạn! Có một cách đầu tư hay nhất, rẻ nhất,
Về mặt lý thuyết thì thế, nhưng với tình hình « trăng tối cũng như hiệu quả nhất trong mọi trường hợp, mọi hoàn
trăng sáng » như hiện nay tại Việt Nam, việc tung tin đồn cảnh, mọi xứ sở đó là… đầu tư vào bộ óc của mình!
để hạ bệ đối phương, thổi giá cổ phiếu lên hàng chục, Đúng vậy một học sinh giỏi, một sinh viên khá luôn được
hàng trăm lần so với giá trị thật sự của công ty, tung tin chào đón ở khắp mọi nơi, nếu bạn xuất sắc được xếp
phản gián nội bộ và hàng trăm ngàn chiêu khác như hiện nước ngoài chấm điểm thì lương tháng 000, 500$ cũng
nay thì việc kiếm tiền bằng cách áp dụng các lý thuyết không hiếm. Mỗi ngày bạn sẽ không phải hồi hộp, nóng
tài chánh, chứng khoán của các tay trùm đầu tư cỡ như lạnh hay trúng gió theo chiều lên xuống của VN–Index,
Warren Buffett **, cũng chẳng ăn thua gì! Hastc–Index. Học vị Kỹ sư, Giáo sư, Tiến sĩ sẽ là cái vốn,
Chưa kể các đại gia, các tay trùm buôn lậu, các nhà tham cái lời theo bạn suốt năm suốt tháng. Gia đình Bố Mẹ,
nhũng chuyên nghiệp… lợi dụng sự thiếu vắng các luật người yêu cũng được hưởng tiếng thơm lây. Một ngôi nhà
định về đầu tư, kiểm toán… cũng như các quy định về sự đẹp, một chiếc xe tốt sẽ nằm trong tầm tay nếu bạn biết
minh bạch tài chánh của chủ đầu tư, người đầu tư để thực tiết kiệm, làm thêm, tư vấn chỗ này chỗ kia. Bạn sẽ có một
hiện những phi vụ rửa tiền. Cho nên vài trăm triệu dành cuộc sống sung túc suốt cả cuộc đời! Còn chuyện chứng
dụm, hoặc huy động của các nhà đầu tư nhỏ chẳng thấm khoán thì « …Hãy đợi đấy…! ».
tháp gì so với những thủ thuật bùa phép của các sư phụ Thành Trung
này, họ rất mừng khi chỉ cần bỏ ra vài trăm triệu để rửa * « Sì tóc »: Stock (Trading), giao dịch chứng khoán.
trắng cho hàng trăm tỷ không nguồn gốc. Cho nên nhiều ** Người giàu thứ 2 trên thế giới chỉ sau Bill Gates, với số tài sản 44 tỷ
khi thua mà họ vẫn khui champagne bôm bốp là vậy! đô la (2006) nhờ vào các cuộc kinh doanh, đầu tư chứng khoán…
- Chính Trị Số 3 Tháng 6/2007 Trang 0
Chính sách giáo Dục Việt Nam
Ngân sách nhà nước
dành cho giáo dục
chiếm khoảng 0%
ngân sách nhà nước
(trong đó 70-80%
dùng để trả
lương cho giáo
viên). Ngân sách
dành cho giáo
dục và đào tạo
của khu vực tư
nhân ước tính là
trên 0% tổng
chi phí trực tiếp.
Trường lớp còn thô
sơ, trang thiết bị nghèo nàn
lạc hậu, giáo trình thiếu cập
nhật, trình độ giáo viên chưa
cao. Hiện vẫn còn hàng triệu
trẻ em không đến trường.
hướng dẫn, cần phải qua chẩn trị; nếu
có chính sách chữa bệnh hiệu quả,
thông thoáng cho người nghèo, quản
lý được giá thuốc để người nghèo có
thể chi trả… Thế nhưng bao năm nay,
người dân, đặc biệt là dân nghèo, làm
gì có điều kiện để hiểu được những
điều ấy, làm gì có ai đến để nói rõ cho
họ những điều ấy! Giá thuốc vẫn ở…
trên trời, người dân vẫn phải mua thuốc
với sự cam chịu vì giá thuốc chẳng bao
giờ minh bạch trong khi khỏi bệnh lại
là điều họ sẵn sàng trả giá…
Kế đến là vụ nước tương chứa chất
Ảnh: Flickr
gây ung thư 3-MCDP. Lãnh đạo Sở Y
Nghĩ về
dược đã không có biện pháp tịch thu, tế TP.HCM khuyên người tiêu dùng
tiêu hủy những loại thần dược, mà chỉ hãy… “thông thái” để lựa chọn nước
cho ra đời một thông báo lạnh lùng! tương. Nhưng quả thật, người tiêu
nâng cao
dùng khó mà… thông thái khi thông
Thế nhưng, bình tĩnh để nhìn nhận, Bộ
tin về những công ty, cơ sở sản xuất
y tế và Cục quản lý dược sẽ làm được
nước tương chứa 3-MCDP quá mức
gì khi mà vẫn có những người bất
dân trí !
chấp sức khỏe nhân dân để bán “thần cho phép không được công bố rộng rãi
dược” một cách công khai và rộng rãi, và đầy đủ. Ém nhẹm thông tin suốt 6
người dân vẫn chấp nhận? Tại người năm trời, không dứt khoát trong việc
dân không hiểu về thần dược hay tại cung cấp thông tin, dây dưa trong việc
Có những sự việc xảy ra gần đây khiến xử phạt, chậm trễ và bất minh trong
họ không có tiền mua tân dược? Chắc
nhiều người không khỏi nghĩ về dân việc thu hồi những sản phẩm không đạt
chắn “thần dược” sẽ không thể tràn
trí và nâng cao dân trí. yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm…
lan nếu những người buôn bán “thần
Đầu tiên là “thần dược cứu… nhân dược” hiểu rằng: sức khỏe của người vậy người dân dựa vào đâu để… thông
vật” (Tuổi Trẻ 5-5-2007). Nhiều hệ dân là vô cùng quan trọng, không nên thái? Người dân dự định sẽ kiện Sở Y
lụy đã xảy ra sau khi nhiều người dùng buôn bán những loại thần dược không tế TP.HCM trước tiên, họ đã tẩy chay
loại “thần dược” này, và người ta bắt rõ nguồn gốc, tác dụng; nếu người những loại nước tương không an toàn,
đầu đề cập tới việc quản lý đông dược, dân hiểu rằng: sử dụng thuốc cần phải các siêu thị đã loại những chai nước
người ta kêu ca Bộ y tế và Cục quản lý có chỉ định của bác sĩ, cần phải được tương không đảm bảo khỏi kệ hàng…
- Số 3 Tháng 6/2007 Trang
Chính Trị
Tất cả những động thái ấy phải chăng nhờ dân trí? Hơn Thì rồi sẽ có những cuộc thanh tra đông dược, sẽ có những
nữa, cần phải đặt vấn đề rằng: nếu các cơ sở, công ty sản biện pháp đối với các công ty, cơ sở sản xuất nước tương
xuất nước tương có ý thức “phục vụ xã hội”, có chữ “tâm” không an toàn, sẽ có những biện pháp xử lý đối với những
bên cạnh chữ “tiền”, thì thử hỏi họ có cho ra lò những sản người đã cắt cáp quang biển… Nhưng, nếu chỉ dừng lại ở
phẩm nước tương nguy hại cho sức khỏe của cộng đồng hay đó, dừng lại ở khía cạnh quản lý hành chính, chúng ta sẽ
không? Chắc hẳn là không! Vậy ai sẽ dạy chữ “tâm” trong không bao giờ giải quyết được tận gốc vấn đề. Bởi lẽ những
kinh doanh, ai nâng cao “doanh trí” để “dân trí” được nhờ, biện pháp ấy không phải là nội dung chủ yếu của nâng cao
để người dân không phải dùng hàng giả, hàng dỏm? Cơ chế dân trí, trong khi dân trí mới là yếu tố nền tảng của một xã
nào để giám sát việc sản xuất, kinh doanh? hội ổn định, phát triển, công bằng, dân chủ và văn minh.
Và cuối cùng là vụ cắt trộm cáp quang bán phế liệu. Cáp Tôi vẫn nhớ lời của ông
quang ở nước ta có vai trò vô cùng quan trọng trong việc Phó Chủ tịch Quốc hội
Nguyễn Văn Yểu nói khi Phó
truyền tải thông tin, kết nối các địa phương với nhau, và
kết thúc cuộc đối thoại Chủ tịch
đảm bảo thông tin giữa Việt Nam và thế giới. Thế nhưng,
trực tuyến về bầu cử quốc Quốc hội
người dân, đặc biệt là dân đi biển, đã bao giờ được nói cho
hội khóa XII rằng: “Cử tri Nguyễn
nghe về tầm quan trọng của cáp quang chưa? Hẳn nhiên là
của ta rất tinh”. Phải, đó Văn Yểu:
chưa bao giờ được nghe nói rộng rãi. Vì sao vậy? Vì đó là bí
mật quốc gia hay vì tắc trách? Đến khi việc cắt cáp quang đã là một sự nhìn nhận xác «Cử tri của
xảy ra, đến khi VN có nguy cơ bị cô lập với thế giới, đến khi đáng về người dân, về dân ta rất tinh”
ấy, Bộ Bưu chính – Viễn thông mới có kiến nghị triển khai trí. Tuy nhiên, nâng cao
bảo vệ cáp quang biển, đến khi ấy Thủ tướng mới yêu cầu dân trí, chắc chắn không
bảo vệ cáp quang biển, đến khi ấy lãnh đạo VTI mới kêu gọi phải là công việc của chỉ một Bộ GD-ĐT, lại càng không
ý thức người dân. Nhưng, xin hiểu rằng: người dân sẽ không phải chỉ là chuyện phổ cập giáo dục phổ thông, mà còn phải
có ý thức bảo vệ cáp quang biển nếu tầm quan trọng của nó là công khai, minh bạch mọi thông tin trong những lĩnh vực
không được tuyên truyền rộng rãi, cũng như những biện liên quan chặt chẽ đến dân sinh, phải có những cuộc tuyên
pháp chế tài nghiêm khắc nếu xâm phạm cáp quang không truyền sâu rộng kiến thức về mọi lĩnh vực, từ giáo dục, y
được minh định và áp dụng một cách triệt để. Lỗi của những tế… cho đến kinh doanh, môi trường… Chỉ khi nào người
người cắt trộm cáp quang biển đã rõ, nhưng cái lỗi ấy xuất dân được cung cấp đầy đủ thông tin, thì khi ấy, dân trí mới
phát từ đâu lại là điều ai để ý sẽ hiểu. Dân trí thấp nên không được nâng cao thực sự. Xem ra lại phải cần đến việc nâng
hiểu về tầm quan trọng của cáp quang, hiển nhiên! Nhưng ai cao “quan trí” trước tiên, rồi đến “doanh trí”. Hai điều đó là
nói cho dân hiểu để dân không cắt trộm cáp quang, để nâng nền tảng thúc đẩy “dân trí”.
cao dân trí trong lĩnh vực này? Thành Luận
Nhân chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ của Chủ tịch nước
Nguyễn Minh Triết, The Wall Street Journal, tờ báo tài
chính hàng đầu của Mỹ và thế giới, đã đăng một chuyên
trang đặc biệt về Việt Nam trong số ra ngày 20.6.
Chuyên trang bao gồm một số bài viết của các tác giả Việt
Nam và nước ngoài, phản ánh một cái nhìn toàn cảnh về
thực trạng và triển vọng của nền kinh tế Việt Nam trong
thời kỳ hội nhập, đặc biệt là môi trường đầu tư và sự phát
triển trong các lĩnh vực chứng khoán, ngân hàng. Trong
số các bài viết đăng trên chuyên trang, có 2 bài của Báo
Thanh Niên đã được đưa lên trang website thanhniennews.
com trước đó.
Một trong 2 bài phản ánh chuyến thăm Việt Nam hồi tháng
trước của Tổng giám đốc Tập đoàn Microsoft Steve Ball-
mer để chứng kiến lễ ký kết thỏa thuận Chính phủ Việt
Nam với Tập đoàn Microsoft về việc sử dụng phần mềm
có bản quyền trong các cơ quan chính phủ trong một nỗ
lực ngăn chặn tình trạng vi phạm bản quyền ở Việt Nam.
The Wall Street Journal Bài còn lại viết về các nỗ lực hiện đại hóa công nghệ và
dịch vụ ngân hàng ở Việt Nam, cùng các nỗ lực liên kết với
đăng chuyên trang về nước ngoài để tăng cường khả năng cạnh tranh trong bối
cảnh nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng ổn định và nhu cầu
Việt Nam sử dụng các dịch vụ ngân hàng gia tăng.
Nguồn: thanhnienonline
- Số 3 Tháng 6/2007 Trang 2
Chính Trị
Những bất hợp lý trong luật đình
công ở Việt Nam
Từ năm 2006, các cuộc đình công tự chứng tỏ họ đã ý thức về quyền lợi của đủ nhu cầu sinh hoạt tối thiểu, trong
phát nổ ra liên tiếp đã và đang thu hút mình và dám « lên tiếng » đòi những khi thời gian làm việc lại nhiều, đôi
sự quan tâm đặc biệt của cả nước. Cuối quyền lợi đó. Số lượng những vụ có khi còn làm việc trong môi trường độc
năm 2006, Quốc hội thông qua Luật hàng ngàn công nhân tham gia không hại (xí nghiệp Camimex Cà Mau).
bổ sung, sửa đổi nhằm nhanh chóng còn hiếm, nổi bật là cuộc đình công Khoản tiền lương ít ỏi, nhiều khi còn
dẹp tan làn sóng đình công. Trong của 20 ngàn công nhân công ty Free- bị trừ khấu vào tiền thưởng cuối năm,
bối cảnh đó, nhiều câu hỏi quan trọng trend và Kollan ở khu chế xuất Linh các cam kết về tăng lương, bù lương
được nêu ra, và cần được nghiên cứu Trung tại thành phố Hồ Chí Minh. không được thực hiện như trường hợp
một cách nghiêm túc. Như câu hỏi đề Đa số các vụ này xảy ra ở những doanh công ty TNHH Nón Đại Xinh (phường
cập tới các vấn đề trong quan hệ lao nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài Hiệp Thành, quận 2 - TPHCM) đầu
động giữa giới chủ nhân và công nhân (FDI), phần lớn tại các khu chế xuất tháng 3 vừa qua. Thậm chí có doanh
dẫn đến đình công. Hay như đánh giá và khu công nghiêp. Số còn lại thường nghiệp còn cố tình trả lương chậm để
về mức độ ảnh hưởng của lợi nhuận ở các công ty quốc doanh cổ phần hoá hưởng lãi suất ngân hàng từ tiền công
doanh nghiệp và quyền lợi kinh tế - xã như vụ đình công trong tháng tại xí của người lao động (lãi suất ngân hàng
hội của người lao động trong sự phát nghiệp công ty Camimex Cà Mau - cao hơn rất nhiều số tiền 20 triệu nộp
triển của Đất nước. Cũng có câu hỏi về CTQD với 5% vốn Nhà nước. phạt nếu bị thanh tra, mà mỗi năm chỉ
tính thực tiễn của pháp luật hiện hành Đình công từ năm 2006 mang tính tự được thanh tra tối đa 2 lần). Nhiều
và tính khả thi của luật 2006 về vấn phát, tức là do tập thể người lao động doanh nghiệp đóng bảo hiểm xã hội,
đề đình công… Sự bất hợp lý của luật đứng lên đòi quyền lợi của mình trước bảo hiểm y tế cho công nhân nhưng
đình công ở Việt Nam từ đó mà được giới chủ nhân, không do công đoàn tổ
lý giải. mang tính chất đối phó với các cơ quan
chức và lãnh đạo; tức là trái với pháp chức năng, chỉ đóng cho một số lượng
Làn sóng đình công bắt nguồn từ năm luật hiện hành. Người tham gia bãi công nhân nào đó để trình ra khi bị
2006 tiếp tục lan rộng trong những công thuộc nhiều ngành nghề khác kiểm tra, số công nhân còn lại không
tháng đầu năm 2007. Đình công không nhau như dệt may, đóng giày, chế biến được hưởng quyền này.Sự cần thiết
chỉ còn tập trung ở Đồng Nai và Bình thực phẩm, công nghệ, phát triển các
bảo vệ quyền đình công của người lao
Dương là hai tỉnh công nghiệp với dự án..., nhưng đều bị ngược đãi về
động tại Việt Nam
nhiều vốn đầu tư nước ngoài nhất, mà nhiều mặt.
diễn ra trên nhiều địa bàn cả nước. Nói đến quyền đình công là nói đến
Trong đó có tp HCM (7 vụ trong Nguyên nhân đình công. Nguyên vũ khí bảo vệ các quyền lợi khác. Mục
tháng 3), Gia Định, Thừa Thiên Huế, nhân chính là những vấn đề liên quan đích của quyền đình công là yêu cầu
Hà Nội, Hưng Yên... đến lương thưởng và vi phạm các người sử dụng lao động tôn trọng các
quyền lao động khác. Mức lương trả quyền hợp pháp của công nhân và đề
Một số đặc điểm đáng lưu ý. Người cho người lao động thấp hơn giá sinh đạt những nguyện vọng chính đáng
lao động tham gia bãi công rất đông, hoạt và mức lạm phát, không đáp ứng của tập thể.
- Số 3 Tháng 6/2007 Trang 3
Chính Trị
Trong bối cảnh Việt Nam hiện nay, hợp bất hợp pháp của nó. Nếu trước đó, Tập thể lao động chỉ có quyền đình
đình công là vũ khí duy nhất có thể bảo có trường hợp thì đến năm 2006 điều công khi hoà giải tranh chấp lao động
vệ các quyền lợi chính đáng của người 73 sửa đổi bao gồm hầu hết tất cả các không thành. Trước khi đình công, Ban
lao động. Luật pháp không nghiêm, lại khả năng có thể diễn ra đình công. Nếu chấp hành công đoàn phải tổ chức lấy
thiếu tính thực tiễn, là mầm mống của trước đó, đình công vì tranh chấp về ý kiến của tập thể người lao động qua
những vi phạm mang tính hệ thống quyền là có thể thì điều 72 sửa đổi chỉ bỏ phiếu kín hoặc chữ ký. Đình công
của doanh nghiệp, gây hại đến quyền cho phép « đình công... để giải quyết được tổ chức khi có quá nửa tập thể
lợi của công nhân. Chính vì thế, quyền tranh chấp lao động tập thể về lợi ích tán thành. Ban chấp hành công đoàn
đình công không chỉ cần được công trong quan hệ lao động », tức là đình viết bản yêu cầu rồi gửi cho người sử
nhận mà cần có « bảo đảm ». Nói cách công để đề đạt nguyện vọng hợp lý, dụng lao động và gửi thông báo cho
khác, những điều kiện quy định để cao hơn mức quy định của pháp luật các nhà chức trách liên quan. Trong
thực thi quyền đình công phải đúng đối với chủ sử dụng lao động. bản yêu cầu và bản thông báo, cần nêu
mực, để quyền đã được công nhận có Việc xem đình công chỉ để giải quyết rõ các vấn đề bất đồng, nội dung và
tính khả thi, để không còn tình trạng tranh chấp lao động về lợi ích là không yêu cầu giải quyết, kết quả bỏ phiếu
tất cả các cuộc đình công đều bất hợp phù hợp với thực tiễn Việt Nam hiện hoặc lấy chữ ký tán thành và thời điểm
pháp. nay. Tuy rằng hai năm nay, các cuộc bắt đầu đình công.
Trên lý thuyết, quyền đình công của đình công do tranh chấp về lợi ích tăng Thủ tục không những phức tạp mà
Các tranh cổ động cho vai trò người công nhân tại Việt Nam
người lao động từ lâu đã được công nhanh, nhưng chủ yếu đình công vẫn còn thiếu tính thực tiễn. Luật trao cho
nhận qua điều 7 Bộ luật Lao động: « nhằm giải quyết tranh chấp về quyền, công đoàn quyền tổ chức và lãnh đạo
Người lao động có quyền đình công thậm chí không ít trường hợp liên đình công, trong khi công đoàn không
theo quy định của pháp luật ». Và khi quan cả về quyền và lợi ích. Một điều phát huy được vai trò đại diện, bảo vệ
phê chuẩn công ước Quốc tế ngày không khả thi nữa của pháp lệnh mới quyền và lợi ích của người lao động.
6/2/966, nước ta đã « cam kết bảo là đề ra cơ chế giải quyết tranh chấp (Nhận xét của UBTB-XH gửi UBQH
đảm... quyền đình công ». lao động về quyền chỉ thông qua việc trước khi Luật sửa đổi 2006 được thông
Thế nhưng ở nước ta, tuy được công hoà giải và khởi kiện ra toà, trong khi qua). Tình trạng đình công không dưới
nhận nhưng quyền đình công không cơ chế này đã tồn tại lâu nay nhưng sự lãnh đạo của công đoàn từ trước tới
được « bảo đảm » như « cam kết » của chưa được thực hiện. nay là sự phủ định thực tế nhất vai trò
Nhà nước với luật pháp quốc tế. Khi luật sửa đổi năm 2006 đi vào áp đại diện của công đoàn. Lý do cơ bản
dụng, quyền của công nhân về bảo vệ là vì công đoàn không có tính độc lập.
Những hạn chế về quyền đình công nhân phẩm, bảo vệ thân thể chống lại Được trả công bởi doanh nghiệp, lại
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều sự cưỡng bức, về hưởng lương đúng không thuộc nghiệp đoàn độc lập nào
của Bộ Luật lao động, được Quốc hội thời hạn, về bảo hiểm y tế - xã hội, (thực tế là không có), về bản chất công
thông qua vào cuối năm 2006 và sẽ có về an toàn lao động... còn ý nghĩa nữa đoàn không đủ đối trọng với giới chủ
hiệu lực từ ngày -7-2007 hạn chế rất hay không? Nhất là khi Nhà nước còn nhân. Là « tổ chức chính trị - xã hội...
nhiều quyền đình công, cả về trình tự, chưa đủ khả năng để kiểm tra, giám sát dưới sự lãnh đạo của ĐCS Việt Nam »
thủ tục đình công và tính hợp pháp của và quản lý việc thi hành luật lao động (Điều Luật công đoàn), bị chi phối
quyền này. của doanh nghiệp. Thực tế cho thấy bởi chính trị, nên trên lý thuyết, công
Tính hợp pháp của đình công. Khả việc xử lý vi phạm pháp luật lao động đoàn chỉ đại diện quyền lợi của công
năng đình công hợp pháp rất hạn hẹp của doanh nghiệp còn chưa nghiêm. nhân khi có chính sách chính trị - xã
khi Luật sửa đổi 2006 tăng các trường Thủ tục đình công thiếu tính thực tiễn. hội bênh vực người lao động.
- Số 3 Tháng 6/2007 Trang
Chính Trị
Thực tế hiện thị trường hoà Vài điều về
nay ở Việt Nam nhập vào kinh đình công
lại không phải tế thế giới, về trong bộ luật
như vậy. Để thu lâu dài, tiềm lao động
hút nguồn đầu năng kinh tế
tư nước ngoài, của Quốc gia Điều 172.
Nhà nước hi phụ thuộc vào Trong trường hợp tập thể
sinh quyền lợi tiềm năng nhân lao động không đồng ý với
của người lao lực lao động, cả quyết định của Hội đồng
động. Vào năm về số lượng và trọng tài lao động, thì có
989, quy định chuyên môn. quyền yêu cầu Tòa án nhân
mức lương Tham gia vào dân giải quyết hoặc đình
tối thiểu đối WTO, Việt công.
với các doanh Nam có cơ hội
nghiệp FDI là hoà nhập vào ..........
5-50 đô la. Từ nền kinh tế
đó đến 2006, thế giới, cần Điều 173.
mức lương này có nguồn nhân ... Việc đình công do Ban
chỉ có xuống lực tiềm năng. chấp hành công đoàn cơ
chứ không Nhưng, khi sở quyết định sau khi được
lên, có lúc còn mà miếng cơm quá nửa tập thể lao động tán
35 đô la. Nếu manh áo còn
thành bằng cách bỏ phiếu
năm 2006 mức là nỗi trăn trở
kín hoặc lấy chữ ký.
lương này là 55 Công nhân trong xưởng dệt. hằng ngày, khi
đô la thì nó chỉ mà nỗi bức xúc Ban chấp hành công đoàn
áp dụng ở một vài khu vực, các khu vực về quyền lợi chính đáng còn thường trực thì cơ sở cử đại diện, nhiều nhất
khác vẫn là 5-50 đô la như... 7 năm trước. làm sao người lao động Việt Nam phát huy là ba người, để trao bản yêu
Hơn nữa, báo chí trong một tháng nay loan được tiềm năng của mình! cầu cho người sử dụng lao
báo bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Hơn thế, đó là nguyên nhân của mọi sự động, đồng thời gửi một
đang soạn thảo nghị định quy định về trách ngừng trệ kinh tế, khi đình công hàng loạt bản thông báo cho cơ quan
nhiệm của các cá nhân, tổ chức đình công nổ ra. Khi doanh nghiệp phải ngừng sản lao động cấp tỉnh, một bản
bất hợp pháp, có điều khoản công nhân có xuất do bãi công, nền kinh tế trong nước thông báo cho Liên đoàn lao
thể bắt đền bù đến 3 tháng lương. chịu thất thoát không nhỏ. Có thể, trước động cấp tỉnh. Trong bản
Truy cứu trách nhiệm khi đình công bất phản ứng của người tiêu dùng, khách hàng yêu cầu và bản thông báo,
hợp pháp là hợp lý, nhưng nó chỉ hợp lý khi còn từ chối đặt hàng tại các công ty đối xử phải nêu rõ các vấn đề bất
quyền lợi chính đáng của người lao động bất công với người lao động, như thế chỉ đồng, nội dung yêu cầu giải
thật sự được bảo đảm. Công nhân đã làm dẫn đến sự tan rã của công ty và sự ra đi quyết, kết quả bỏ phiếu hoặc
việc trong 0-2 tiếng mỗi ngày, còn bị xúc của vốn đầu tư. lấy chữ ký tán thành đình
phạm, các quyền lợi bị vi phạm, khi đứng Dùng biện pháp thắt chặt quyền đình công công và thời điểm bắt đầu
lên đình công đòi quyền lợi thì dễ dàng bị mà không xem xét thực trạng quyền lợi của đình công.
xem là trái với pháp luật và phạt đền bù người lao động như Nhà nước đang làm chỉ Nghiêm cấm các hành vi
rất nặng. Như vậy đâu khác gì lấy mất của càng tăng thêm bất bình và dẫn đến mất ổn bạo lực, hành vi làm tổn
người lao động quyền đình công đã được định về kinh tế. Cụ thể là vi phạm nghiêm hại máy, thiết bị, tài sản của
công nhận và được luật pháp quốc tế cam trọng quyền lợi người lao động của giới
kết bảo đảm. Mất đi quyền « lên tiếng » là doanh nghiệp, các hành vi
chủ nhân sẽ vẫn không ngừng, pháp lệnh xâm phạm trật tự, an toàn
người lao động mất quyền bảo vệ các quyền 2006 sẽ không được áp dụng trên thực tế,
lợi hợp pháp khác. công cộng trong khi đình
đình công tự phát sẽ còn tiếp tục... Như vậy,
công.
chọn giải quyết vấn đề đình công theo cách
Hạn chế quyền đình công để phát triển này thật sự là phi lý, vì tốn tiền, tốn sức mà
kinh tế: cách nhìn sai lệch vấn đề vẫn... không được giải quyết. Đảm Điều 175.
Việc Nhà nước tìm cách thu hút nguồn đầu bảo các quyền lợi chính đáng của người lao Trong trường hợp xét thấy
tư và doanh nghiệp nước ngoài là quan trọng động bằng cách xây dựng một nền pháp trị, đình công có nguy cơ
cho sự phát triển kinh tế. Nhưng bằng cách hi trong đó tính khả thi của pháp luật và trình nghiêm trọng cho nền kinh
sinh quyền lợi của người lao động như hiện độ kiểm tra, quản lý của các cơ quan chức tế quốc dân hoặc an toàn
nay là sự sai lầm đáng tiếc. Theo R.Reich, năng được nâng cao, mới là biện pháp hữu công cộng, Thủ tướng Chính
giáo sư kinh tế học ở đại học Harvard, tác hiệu nhất cho sự ổn định và phát triển lâu phủ có quyền quyết định
giả của quyển sách nổi tiếng thế giới «The dài. hoãn hoặc ngừng cuộc đình
Work of Nations », trong một nền kinh tế Bảo Trâm công.
- Khoa Học - Kỹ Thuật Số 3 Tháng 6/2007 Trang 5
Điện Thoại
Cầm Tay, Kỹ
Nghệ Thay
Đổi Cuộc
Sống
Điện thoại cầm tay ngày nay trở nên một phương
tiện liên lạc cực kỳ phổ biến, được hàng triệu
người trên thế giới sử dụng. Với điện thoại cầm
tay, bạn có thể trò chuyện với gần như bất kỳ ai,
ở bất cứ nơi nào trên thế giới. Vậy điện thoại di
động hoạt động như thế nào? Điện thọai di động
có gì khác biệt với điện thoại dùng dây? Những
thuật ngữ mà bạn hay thường nghe nhắc đến
như PCS, GSM, CDMA và TDMA là gì?
Hoạt động của điện thoại di động
Mỗi máy điện thoại di động đều chứa đựng một mật mã
khác nhau. Số mật mã này được dùng để phân biệt các
máy điện thoại với nhau, cũng như thông tin của người sử
dụng điện thoại và công ty cung cấp dịch vụ điện thoại.
Bạn hãy thử hình dung rằng chúng ta đang cầm một chiếc
điện thoại trên tay, mở lên và một người nào đó đang gọi
đến. Tất cả các hoạt động sau sẽ tuần tự diễn ra:
Đầu tiên, khi điện thoại được mở lên, nó sẽ tự động vậy, khi có cuộc gọi đến, tổng đài có thể biết được vị trí
liên kết với kênh điều khiển (control channels) và tìm SID hiện tại của máy.
(System Identification Code, là một dãy gồm 5 số được Khi có cuộc gọi đến, tổng đài sẽ tìm trong hệ thống cơ sở
FCC cấp cho mỗi hãng cung cấp dịch vụ điện thoại, FCC dữ liệu vị trí hiện tại của máy điện thoại. Tổng đài sau đó
là một cơ quan nhà nước của Hoa Kỳ chịu trách nhiệm sẽ chọn ra một cặp tần số radio mà máy điện thoại sẽ dùng
kiểm soát và quản lý các hoạt động trên các tần số sóng để truyền đi tiếng nói. Thông qua kênh điều khiển, tổng
điện). Một kênh điều khiển (control channel) là một tần đài thông báo cho máy điện thoại của bạn biết phải dùng
số sóng điện đặc biệt mà các máy điện thoại và tổng đài tần số radio nào. Và khi đó cả hai trạm phát sóng và máy
dùng để trao đổi thông tin về cấu hình và thay đổi trong hệ điện thoại của bạn đều liên lạc trên cùng một kênh radio.
thống. Nếu máy điện thoại không tìm thấy tín hiệu từ kênh Và bây giờ, cuộc gọi của bạn đã bắt đầu, tiếng nói của bạn
điều khiển, máy sẽ tự biết rằng “mình” đã nằm ngoài tầm bắt đầu được truyền đi.
phủ sóng, và do đó hiện lên dòng chữ: ”No service”.
Nếu bạn vừa cầm điện thoại vừa di chuyển ra xa trạm phát
Một khi máy điện thoại nhận được SID, máy điện thoại sẽ sóng mà máy điện thoại đang được nối kết, trạm phát sóng
tự động so sánh dãy số SID đó với dãy số SID được lưu trữ này sẽ “cảm thấy” tín hiệu radio từ máy của bạn đang
trên máy. Nếu hai dãy số này giống nhau, máy điện thoại ngày càng yếu đi. Trong khi trạm phát sóng kế tiếp mà
tự biết rằng “mình” đang nằm trong tầm phủ sóng của hệ bạn đang tiến đến gần lại “cảm thấy” tín hiệu radio ngày
thống “nhà”. càng mạnh lên. Các thông tin về sóng radio này đều được
Bên cạnh dãy số SID, máy điện thoại còn gửi đi một số truyền về tổng đài, đến một điểm nào đó, tổng đài sẽ “ra
đăng ký (registration request), và nhờ vậy tổng đài có thể lệnh” cho máy điện thoại của bạn (thông qua kênh điều
biết được máy điện thoại hiện đang ở đâu. Vị trí của máy khiển) chuyển qua tần số của trạm phát sóng mà bạn đang
điện thoại được lưu trữ trong hệ thống cơ sở dữ liệu. Nhờ tiến lại gần.
- Số 3 Tháng 6/2007 Trang 6
Khoa Học Kỹ Thuật
Điều đáng ngạc nhiên là tất cả các quá trình chuyển biến thu phát các cuộc gọi này trên một dải các tần số radio.
trên đều xảy ra rất nhanh, trong những khoảng thời gian Từ cuối cùng multiple access, đơn giản là nhiều người có
cực ngắn dưới một giây đồng hồ. Vì vậy, người dùng điện thể sử dùng hệ thống cùng một lúc.
thoại hoàn toàn không cảm thấy sự chuyển đổi giữa các
Hệ thống FDMA. Như đã đề cập ở trên chia các cuộc gọi
kênh radio.
theo các tần số radio khác nhau. FDMA được sử dụng chủ
yếu cho kỹ thuật điện thoại analog, tuy rằng FDMA cũng có
Lịch sử phát triển thể thu phát tín hiệu số nhưng không có hiệu suất cao như
Thế hệ thứ nhất (1G) - Analog. Vào năm 983, tiêu chuẩn các hệ thống khác.
AMPS (Advanced Mobile Phone System – Hệ thống điện
thoại di động tiên tiến) lần đầu tiên được giới thiệu và sử
dụng tại Chicago Hoa Kỳ. AMPS dùng dải tần số sóng điện
từ 82 MHz đến 89 MHz.
Nhằm kích thích sự cạnh tranh và giảm giá thành dịch
vụ, chính phủ Hoa Kỳ phải có ít nhất 2 công ty cung
cấp dịch vụ điện thoại trở lên tại mỗi vùng. Mỗi công ty
cung cấp dịch vụ được cấp 832 tần số radio khác nhau
để sử dụng (790 cho tiếng nói và 2 cho dữ liệu). Mỗi
tần số truyền tiếng nói có dải tần rộng chuẩn 32kHz
mang lại chất lượng tiếng nói bằng với hệ thống điện thoại
dây truyền thống. Mỗi kênh radio tiếng nói (thu hay phát)
cách nhau 5 MHz nhằm tránh gây nhiễu loạn giữa các
kênh.
Dựa trên AMPS, tiêu chuẩn NAMPS (Narrowband Advan-
ced Mobile Phone System – Hệ thống điện thoại di động
tiên tiến băng thông hẹp) được ra đời sau đó, nâng số lượng
kênh tiếng nói lên gấp ba lần so với AMPS.
FDMA, mỗi máy dùng một tần số radio khác nhau
Thế hệ thứ hai (2G) - Digital. Bước ngoặt lớn trong kỹ
nghệ điện thọai di động là sự ra đời của hệ thống điện thoại Hệ thống TDMA. Khác với FDMA, TDMA có mỗi kênh
kỹ thuật số (2G, viết tắt của 2nd Generation tức Thế hệ thứ radio được chia làm 3 khe thời gian (time slot). Mỗi khe
hai). Nhờ kỹ thuật số mà điện thoại di động ngày nay, ngoài thời gian kéo dài khoảng 6.7 phần nghìn giây và có dải tần
khả năng truyền tíếng nói như thế hệ G, còn có thể truy cập là 30kHz. Tiếng nói (đã được số hóa) trong mỗi cuộc gọi
internet, nhận và gửi tin nhắn v.v.. được truyền đi trong mỗi khe thời gian. Tất cả các dữ liệu
Đối với thế hệ thứ hai, có 3 công nghệ chính được sử dụng, này đều được nén, nhờ vậy dung lượng dữ liệu được giảm đi
đó là: tối đa. Do đó, hệ thống TDMA có thể hỗ trợ số lượng cuộc
FDMA (Frequency division multiple access – Đa truy cập gọi nhiều hơn gấp ba lần hệ thống analog ngay khi cả hai
phân chia theo tần số) đều có cùng số lượng kênh radio. TDMA hoạt động trong 2
dải tần khác nhau: 800MHz hoặc 900MHz.
TDMA (Time division multiple access – Đa truy cập phân
chia theo thời gian)
CDMA (Code division multiple access – Đa truy cập phân
chia theo chia mã)
Thoạt nhìn các cụm từ chuyên dụng này ta thấy có vẻ phức
tạp và khó hiểu. Tuy nhiên nếu chúng ta phân tích từng từ
kỹ một chút, ta cũng có thể hình dung ra cách làm việc của
các hệ thống này một cách dễ dàng.
Từ đầu tiên: frequency (tần số) hay time (thời gian) hay
code (mã số) chỉ ra phương cách truy cập của mỗi hệ thống.
Trong khi từ thứ hai: division chỉ ra sự phân chia các cuộc
gọi dựa trên phương cách truy cập của từ đầu tiên. Như vậy
ta có thể cho rằng:
Hệ thống FDMA xếp mỗi cuộc gọi thành các tần số radio
khác nhau.
Hệ thống TDMA xếp mỗi cuộc gọi thành những khoảng
thời gian khác nhau trong các tần số khác nhau.
Hệ thống CDMA đặt một mã nhất định cho mỗi cuộc gọi và TDMA chia tần số hoạt động thành 3 khe thời gian
- Số 3 Tháng 6/2007 Trang 7
Khoa Học Kỹ Thuật
Điện thoại di động ngày nay đã trở thành một món trang sức đắt tiền. Ảnh: Vogue
Kỹ thuật GSM. GSM (Global System for Mobile Communi- các gói. Nếu so sánh với kỹ thuật AMPS, CDMA có dung
cation) là một dạng khác của hệ thống TDMA, trong đó dữ lượng cuộc gọi gấp 0 lần AMPS, hoạt dộng trên cả hai
liệu tiếng nói được mã hóa nhằm giữ an toàn thông tin. GSM băng tần 800MHz và 900MHz.
hoạt động trong dải tần 900MHz và 800MHz (châu Âu và
Trên lý thuyết, hệ thống CDMA và TDMA có thể cùng hoạt
châu Á), 850MHz và 900MHz (Hoa Kỳ). GSM cũng được
động trên cùng một băng tần mà không bị nhiễu loạn. Tuy
dùng để phát triển hệ thống IDEN (Integrated Digital En-
nhiên, thực tiễn cho thấy nếu tín hiệu TDMA quá mạnh sẽ
hanced Network), một trong những hệ thống phổ biến được
làm quá tải CDMA, ngược lại tín hiệu CDMA quá mạnh sẽ
giới thiệu bởi Motorola và Nextel.
gây gia tăng nhiễu loạn trên máy nhận TDMA.
GSM là tiêu chuẩn quốc tế ở châu Âu, châu Úc, châu Á và
châu Phi. Vì vậy, máy điện thoại có thể dùng ở bất cứ quốc
gia nào, chỉ cần thay đổi SIM card (Subcriber Identification
Module). SIM card là một thẻ nhớ nhỏ chứa đựng những
thông tin cần thiết để máy điện thoại có thể kết nối với các
trạm thu phát sóng của công ty cung cấp dịch vụ.
Riêng ở Hoa Kỳ, GSM hoạt động trong dải tần 850/900
MHz nên không tương thích với các hệ thống khác trên thế
giới. Nếu bạn muốn mua điện thoại cầm tay có thể dùng tại
Hoa Kỳ và cả các nước khác, bạn phải dùng loại điện thoại
tri-band hoặc quad-band có khả năng thu phát radio trong
nhiều dải tần khác nhau trên thế giới lẫn tại Hoa Kỳ. Bạn có
thể mua loại điện thoại này tại web site http://www.plane-
tomni.com, nơi có đủ các loại điện thoại Nokia, Motorola,
Ecrisson v.v..Nếu cần SIM card có thể mua ở http://telestial.
com.
Hệ thống CDMA. Hệ thống CDMA hoạt động hoàn toàn
khác biệt với TDMA. Sau khi số hóa dữ liệu, hệ thống này
phát các tín hiệu trên khắp tất cả các tần số trong dải tần hoạt
động. Dữ liệu của các cuộc gọi đôi khi được phát chồng lên
nhau. Mỗi gói dữ liệu (packet) đều được gắn với một mã số CDMA, dữ liệu của máy điện thoại chứa một mã số duy nhất.
duy nhất nhằm phân biệt các gói với nhau. Tất cả các máy (Còn tiếp) Trần Lê Anh Tuấn
điện thoại đều phát dữ liệu tiếng nói trên cùng một dải tần Biên dịch từ “How Cell Phone Works?” www.howstuffworks.com
(spectrum) và trên toàn bộ các tần số. Nơi máy thu, các gói
dữ liệu được giải mã dựa trên các mã số được gửi kèm theo
- Văn Hóa Số 3 Tháng 6/2007 Trang 8
Khám phá nghệ thuật hội
họa tại Hà Nội
Có bao giờ đi giữa Hà Nội, bạn chợt nhận ra mình chưa hiểu hết về thành
phố thủ đô? Hãy cùng đi với Jennier Conlin – một người Mỹ say mê hội
họa Việt Nam, để cùng nhau khám phá một Hà Nội khác với Hà Nội của đời
sống thường nhật. Nơi đó là xứ sở của nghệ thuật, của hội họa lung linh sắc
Đ
màu.
ể tìm thấy Gallery Mai ở Hà
Nội, bạn phải băng qua con
đường Lê Thánh Tông tấp
nập người qua lại, một con
đường đầy những quầy hoa,
những cửa tiệm san sát nhau,
những quán cà phê vỉa hè, và tiếng ồn ào náo
nhiệt của hàng trăm xe gắn máy đi trên đường,
hướng về Nhà hát lớn. Khi quay về hướng
Phan Huy Chú, một trong những đường đi
chật hẹp và khá lộn xộn của Phố Cổ, từng
đám thiếu niên, điện thoại di động đeo trên
tai, đậu xe trên đường và nhanh chóng tỏa đi.
Các bà bán hàng rong vẫn bày bán phở trên lề
đường, gương mặt ẩn sau chiếc nón lá.
Khi đi trên con đường này vào một buổi sáng
ấm áp cuối tháng , tôi tự hỏi tại sao tôi lại
đến Hà Nội – để nhìn thấy một đất nước mà tôi
chỉ biết qua sách lịch sử và mang máng nhớ
lại những hình ảnh trong chương trình thời sự
buổi tối vào những năm 70. Bản đồ Việt Nam
gần như trở thành hình nền của chương trình
ti vi, và chiến tranh Đông Dương là chủ đề
của hầu hết các cuộc nói chuyện trên bàn ăn,
trong những sinh hoạt chính trị ngoại khóa
của trường Ann Arbor, Mich.
Ba mươi năm sau, tôi hoàn toàn không thấy
những gì tôi đã hình dung về Hà Nội. Thay vì
là một thành phố tồi tàn thuộc thế giới thứ ba
đang phục hồi lại sau những năm chiến tranh
và cấm vận, đây là một thành phố thanh lịch,
kiến trúc kiểu châu Âu với những con đường
dạo quanh bờ hồ, những đại lộ có hàng cây
thẳng tắp, những ngôi chùa cổ và những căn
nhà kiểu Pháp với màu ngọc bích, màu lam
và màu đỏ tía.
Các cụ già nhấm nháp từng ngụm trà trong
những quán ăn, các bà lão oằn vai gánh trái
cây và rau quả trở thành thiểu số bởi tầng lớp
thanh niên đông đảo và ồn ào hơn.
- Văn Hóa Số 3 Tháng 6/2007 Trang 9
Gần 60% dân số Việt Nam Anh, đã bắt đầu kể về những nghệ
sinh ra sau chiến tranh, và sĩ trẻ Việt Nam trên web site của
Hà Nội giống như một thành ông ta, người này đã nói “Charles
phố của thanh thiếu niên. Họ Saatchi? Ồ, tôi đã nhận được email
ở khắp nơi – chở nhau trên của ông ta vài tháng trước. Ông hỏi
những chiếc xe hai bánh, tóc tôi rằng ông có thể để đường link
họ bay lồng lộng trong gió web site gallery của tôi vào web
khi họ đi xe đến trường hoặc site của ông ta không. Nhưng tôi
đi làm. Buổi tối, họ tụ tập chưa bao giờ nghe nói về ông ta.
trong những công viên và Ông ta có nổi tiếng không?)
những vũ trường trước khi Trẻ trung, đặc sắc, thu hút và gần
về nhà để bắt đầu một ngày gũi với nhiều nghệ sĩ trẻ khác trong
mới. thành phố, Mai đã bắt đầu nổi lên
như một phong cách đặc biệt mà
Khám phá hội họa Việt tôi đã nghe tiếng khi tôi ở Man-
Nam. Trong hai ngày tôi hạ Nóng - Nguyễn Bảo hà hattan thời đầu những năm 80, khi
ở lại Hà Nội, tôi đã thăm trung tâm nghệ thuật New York
viếng lăng của Chủ tịch Hồ bùng nổ. Liệu Mai cũng giống như
Chí Minh và Quốc Tử Giám Mary Boone ở Hà Nội?
(trường đại học đầu tiên Đối diện với bức tường đầy những
của Việt Nam được xây vào hình vẽ táo bạo và buồn thảm trong
năm 070). Tôi cũng đã bỏ một căn hẻm nhỏ là gallery nghệ
rất nhiều thời gian để tham thuật tuyệt đẹp, hiện đại của cô.
quan những gallery nghệ Trưng bày bên trong khoảng không
thuật của thành phố. Đó là gian trắng giản dị là phong cảnh
bởi vì ở Luân Đôn, nơi tôi đô thị đầy màu sắc của Nguyễn
đang sống, những người bạn Bảo Hà, một nghệ sĩ trừu tượng.
đã từng đến Hà Nội đều trở Những tác phẩm của cô miêu tả
về với sự say mê nghệ thuật. những bước phát triển đô thị của
Một người bạn đã cho tôi Việt Nam như một căn bệnh “ung
xem bộ sưu tập về hội họa thư”. Không có ai ở bên trong, chỉ
cổ truyền – mỗi bức họa đều trừ mẹ của Mai. Bà giải thích một
vẽ những ngôi làng khác cách ngập ngừng bằng tiếng Anh
nhau. Chúng đẹp lộng lẫy,
Phan Thu Trang
rằng con gái của bà đang ở gallery
viền bằng mạ vàng và bạc thứ hai – dấu hiệu cho thấy cô đang
hoặc khảm vỏ trứng. Hiệu Hai tác phẩm được trưng bày tại phòng tranh ăn nên làm ra.
ứng tạo ra giống như bức Mai, số 183 hàng Bông, hoàn Kiếm , hà Nội
tranh đang nằm dưới một
lớp nước mỏng. T rò chuyện với Mai. Khi tôi
Bạn tôi nói: “Hãy đợi đấy, mày sẽ yêu nghệ thuật ở tìm ra Mai ở gallery thứ hai, một căn nhà ba tầng ở phố
đây.”. Và quả thật, tôi đã mê mẩn nghệ thuật Việt Nam thế Hàng Bông, tôi thấy cô là một sức sống trẻ của thể giới nghệ
kỷ 20. Đó là sự pha trộn giữa kỹ thuật phương Đông (cắt gỗ, thuật Hà Nội. Cô chỉ mới 36 tuổi. Với mái tóc ngắn và ăn
chạm khắc, vải và sơn mài) với ảnh hưởng châu Âu hồi đầu mặc đúng mốt, trông cô giống như bạn của nghệ sĩ. Nhưng
thế kỷ (Ấn tượng, Lập thể). Tôi ấn tượng nhất với những cô có phong cách của một doanh nhân giàu kinh nghiệm.
sản phẩm hiện đại bởi những nghệ sĩ trẻ, nhiều người trong Cô nói người giúp việc rót trà và cô mời tôi ngồi trong khi
số họ đã pha trộn truyền thống và hiện đại, thể hiện phong cô kể về sự nghiệp của cô. “Chúng tôi là gallery nghệ thuật
cách mới, phản ánh sự hiểu biết về nghệ thuật phương Tây tư nhân đầu tiên mở ra sau thời kì đổi mới”, cô nói về quyết
đương đại. Đó là nguyên nhân khiến tôi đi về hướng gallery định của đảng Cộng sản Việt Nam năm 986 cho phép buôn
Mai, với niềm hi vọng gặp được cô chủ Trần Phương Mai. bán với nước ngoài và cho phép mở công ty tư nhân. Cô là
Khi tôi đi dạo từ gallery này đến gallery khác, tên của cô người cháu của một nhà thơ, đã lớn lên xung quanh những
luôn được nhắc đến trong các cuộc hội thoại. Những người người nghệ sĩ – nhiều người trong số họ đã vẽ chân dung cô
buôn tranh nói về cô như một trong những khuôn mặt sáng như một bé trai. Mai đã mở gallery đầu tiên vào năm 993
giá nhất, người đã góp phần khiến nghệ thuật đương đại với sự giúp đỡ của bố mẹ. Cô nói “Trước đó, mọi gallery
Việt Nam được chú ý bởi phương Tây. (Vâng, điều đó tương đều thuộc về Nhà nước, và nghệ thuật đương đại của Việt
phản với một người chủ gallery mà tôi đã gặp. Khi tôi kể với Nam không hề có tiếng tăm gì với quốc tế”, cô cũng thêm
người này rằng Charles Saatchi, nhà sưu tầm nổi tiếng người rằng trường đại học Mỹ thuật Hà Nội (trước đó là
nguon tai.lieu . vn