Xem mẫu

  1. Số 72 - Tháng 10.2015 TẠP CHÍ CỦA HIỆP HỘI GỖ & LÂM SẢN VIỆT NAM - VIETNAM TIMBER & FOREST PRODUCT ASSOCIATION No. 72 - October, 2015 Xuất khẩu gỗ sang Trung Quốc: Nhiều rủi ro cần tránh Export wood to China: Many risks should be avoided Doanh nghiệp tư nhân: Nâng cánh nền kinh tế Private Enterprises: Developing the economy 22.300 VNĐ www.goviet.org.vn
  2. THE PREFERRED PARTNER FOR BUYERS AND SUPPLIERS WE ARE SOURCING FOR YOU WORLDWIDE APP TIMBER Rep. office in Ho Chi Minh City THANK YOU FOR VISITING US 18A, Nam Quoc Cang, Dist.1, Dist. AT VIETNAMWOOD 2015! Ho Chi Minh City Tel: +84 8 39251618 Email: vietnam@apptimber.com visit APP Timber on LOGS WWW.APPTIMBER.COM TIMBER VENEER PANEL PRODUCTS
  3. Thư toà soạn Letter of Editors Thưa quí độc giả! Dear readers, Tận tâm là hai chữ quý giá nhất trong bức thư Bác Dedication is the most precious word in the Uncle Ho’s Hồ gửi cho giới công thương vào ngày 13/10/1945. Một letter sent to the trade on13 October 1945. It is a very thông điệp rất rõ ràng để khẳng định vai trò quan trọng clear message to confirm the important role of the trade của giới công thương và các doanh nhân trong việc xây and entrepreneurs in building the economy, stable finance dựng một nền kinh tế và tài chính vững vàng, thịnh vượng. and prosperity. 70 năm sau, trong không khí hào hùng của Quốc khánh After 70 years, in the fascinating atmosphere of và Cách mạng tháng 8, tinh thần của doanh nhân cũng the Independence Day and the August Revolution, sục sôi không kém khi nền kinh tế của đất nước đang dần entrepreneurial spirit is high, Vietnam economy is slowly bước ra khỏi những khó khăn và chuyển biến để đạt được overcoming the difficulties and changes in order to những bước phát triển mới vững chắc và mạnh khỏe hơn. achieve the new and stronger developments. Tinh thần tận tâm của người doanh nhân để làm giàu Dedicated spirit of entrepreneurs to get rich for the hơn cho đất nước, đưa Việt Nam đi tới những mục tiêu country, making Vietnam set the economic objectives kinh tế đặt ra trong năm và quan trọng hơn là củng cố in the year and more importantly, strengthening the sức khỏe của đất nước trong quá trình hội nhập kinh tế country’s health in the process of international economic toàn cầu đang diễn ra ngày càng nhanh hơn, mạnh hơn. integration are getting faster, stronger. Vai trò của đội ngũ doanh nhân càng ngày được nâng The role of entrepreneurs is increasingly enhanced cao và được đánh giá trân trọng qua những chính sách và nghị quyết của Đảng và Nhà nước. Đó là nền tảng để các and respectfully evaluated through the policies and doanh nhân tìm được hướng đi thích hợp, phát triển và resolutions of the Party and the State. It is the foundation vươn lên đến tầm quốc tế. for entrepreneurs to find the appropriate orientation, development and confirm themselves in the world. Thưa quý độc giả, chúng ta đang có một thế hệ doanh nhân mới với suy nghĩ thông suốt, hoài bão lớn lao và tư Dear readers, we have a new generation of entrepreneurs duy thông thoáng. Cùng với họ là lớp những doanh nhân who have clear thinking and great ambition. Along with giàu kinh nghiệm, có sự thông tuệ để bồi đắp cho nền the businessman have much experience, intelligence to kinh tế tri thức và làm giàu hơn những kĩ năng trên thương build up the economy and enrich skills on the international trường quốc tế. market. Họ là một trong những người tiên phong của nền They are one of the pioneers of Vietnam economy, kinh tế Việt Nam, tận tâm với sức khỏe của nền kinh tế dedicating with the health of the economy is also a cũng chính là biểu hiện của tinh thần yêu nước. Ngược manifestation of patriotism. However, the entrepreneurs lại, những doanh nhân cũng chờ đợi sự tiếp lửa của Nhà also expect the State to support through the improvement nước, thông qua việc cải thiện môi trường kinh doanh, of business environment, promoting entrepreneurial spirit, thúc đẩy tinh thần doanh, tạo hành lang pháp lý ổn định making a stable legal framework for them to contribute để họ được cống hiến và làm giàu cho đất nước, xây dựng and enriching the country and building Vietnam more một nước Việt Nam phồn vinh hơn. prosperous. Biên tập Tạp chí Gỗ Việt Editorial Board of Go Viet
  4. Mục lục Số 72 - Tháng 10.2015 No. 72 - October, 2015 COntent Số 72 - Tháng 10.2015 TẠP CHÍ CỦA HIỆP HỘI GỖ & LÂM SẢN VIỆT NAM - VIETNAM TIMBER & FOREST PRODUCT ASSOCIATION No. 72 - October, 2015 Xuất khẩu gỗ sang Trung Quốc: Nhiều rủi ro cần tránh Export wood to China: Many risks should be avoided Doanh nghiệp tư nhân: Nâng cánh nền kinh tế Private Enterprises: Developing the economy www.goviet.org.vn VẤN ĐỀ HÔM NAY 22.300 VNĐ CURRENT issues Chief of Editor Board Trưởng ban biên tập NGUYỄN TÔN QUYỀN 6 TPP mang đến lợi ích kép cho doanh nghiệp Việt Nam 8 TPP makes dual benefits for Vietnam enterprises Editor in Chief Tổng biên tập PHẠM TÚ 10 Xuất khẩu gỗ sang Trung Quốc: Nhiều rủi ro cần tránh Advisors PHAN TÙNG 12 Export wood to China: Many risks should be avoided Cố vấn CHU ĐÌNH QUANG TRỊNH VỸ 16 TIN TỨC Responsible for content NEWS Phụ trách nội dung Ban biên tập Member of Editor Board CÂU CHUYỆN DOANH NGHIỆP Uỷ viên NGÔ SỸ HOÀI Bussiness corner LÊ KHẮC CÔI 20 Doanh nghiệp tư nhân: Nâng cánh nền kinh tế CAO XUÂN THANH 22 Private Enterprises: Developing the economy Chief of Office Chánh văn phòng CAO CẨM PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG Translator SUSTAINABILITY Biên dịch tran hoa Art Direction 32 Chứng chỉ rừng PEFC tại châu Á - 2015 Thiết kế mỹ thuật HỒNG NGÂN 34 PEFC Forest Certification in Asia - 2015 MAGAZINE 189 Thanh Nhàn, Hai Bà Trưng, Hà Nội 36 thông tin thị trường gỗ Tel: (84 4) 6278 2122/3783 3016 timber market information Fax: (84 4) 3783 3016 Email: info@goviet.org.vn Website: www.goviet.org.vn 40 ĐỊA CHỈ TIN CẬY Yellow pages In tại 42 CƠ HỘI GIAO THƯƠNG Công ty TNHH CP KH&CN HOÀNG QUỐC VIỆT Trading opportunities Publication Licence No 322/GP - BTTT delivered 31/10/2014 44 HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP by Ministry of Infomation and Comunications, Socialist Export & Import Republic of Viet Nam. Giấy phép xuất bản số 50 Hội chợ triển lãm 2015-2016 322/GP - BTTTT Cấp ngày 31/10/2014 Event calendar 2015-2016
  5. VẤN ĐỀ HÔM NAY CURRENT issues TPP mang đến lợi ích kép cho doanh nghiệp Việt Nam nam anh Theo đánh giá của T các doanh nghiệp PP sẽ mang lại nhiều của họ sẽ tốt đẹp hơn một vài năm trước. (DN), hiệp hội, ngành lợi ích cho VN, ngay hàng, Hiệp định Đối Tuy nhiên, tác động của TPP sẽ không cả những người dân tác xuyên Thái Bình bình thường cũng được đến ngay lập tức mà còn phải chờ khoảng 4 - 5 năm nữa, tùy thuộc vào sự cải cách của Dương (TPP) đang mở hưởng lợi dù các lợi ích Chính phủ và quyết tâm đổi mới của các ra một cơ hội vô cùng đó không hữu hình ngay lập tức. Nhưng sẽ doanh nghiệp trong nước”. lớn cho cộng đồng DN có thời điểm, sau một đêm thức dậy, bạn Với TPP, cả xuất khẩu và nhập khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, phát hiện nhiều sản phẩm và dịch vụ với VN đều hưởng lợi. Cụ thể, thị trường xuất để có thể hưởng lợi ích giá cạnh tranh mà bạn chưa bao giờ thấy khẩu các sản phẩm chủ lực của VN - như mà TPP mang lại, DN trước đó. quần áo, dệt may, da giày, và có thể là nông Việt sẽ phải đối mặt Cùng lúc, thu nhập của đất nước tăng lên sản như gạo, cà phê... - sẽ được mở rộng. không ít thách thức. nhờ tăng xuất khẩu và giá trị gia tăng. Mọi Đặc biệt, việc giảm thuế quan cũng người sẽ bắt đầu có cảm giác rằng cuộc sống giúp các doanh nghiệp VN tiết kiệm được 6 Số 72 - Tháng 10.2015 No. 72 - October, 2015
  6. hàng tỉ USD tiền thuế nộp cho nước nhập thuế quan như các tiêu chuẩn về lao động Nhật Bản đứng hàng Top 5 trong các khẩu mỗi năm. Chẳng hạn, theo Ủy ban và môi trường. Người tiêu dùng các nước nước nhập khẩu gỗ Việt Nam. Các nước Thương mại quốc tế Hoa Kỳ (ITC), VN là sẽ đòi hỏi các sản phẩm có chất lượng khác như Úc, Canada… cũng đã nhập gỗ nước trả thuế nhập khẩu lớn nhất cho Hoa cao nhất, cùng các tiêu chuẩn cao về môi từ Việt Nam lâu nay. Một thuận lợi nữa Kỳ trong năm 2014 với hơn 3,28 tỉ USD. trường, không sử dụng lao động trẻ em... là về xuất xứ gỗ phải có nguồn gốc từ các Về lĩnh vực nhập khẩu, VN có thể trở nước thành viên TPP, trong khi Việt Nam thành một trung tâm sản xuất nhiều mặt đang nhập khẩu số lượng lớn nguyên liệu Ngay sau khi nhận được thông tin kết hàng và thu hút thêm nhiều nguồn vốn gỗ từ Mỹ và một số nước thành viên TPP. thúc đàm phán TPP, ông Nguyễn Tôn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI). Bên cạnh đó, công nghệ của các nước này Quyền - Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và lâm rất hiện đại, trước đây Việt Nam phải nhập Vốn FDI và sức ép cạnh tranh sẽ giúp sản Việt Nam (VIFORES) phấn khởi cho khẩu về với giá cao nhưng sắp tới sẽ được nâng giá trị gia tăng của các hàng hóa biết, TPP sẽ mang đến nhiều cơ hội cho ưu đãi rất nhiều. Tuy nhiên, để tận dụng được sản xuất ở VN, chưa kể sự cạnh ngành gỗ hơn là thách thức bởi 12 quốc hết những cơ hội trên thì ngành gỗ phải tranh và tiếp cận thị trường tăng lên có thể gia thành viên TPP đều có tiềm lực mạnh. làm rất nhiều việc như tự nâng cao trình giúp thúc đẩy sự phát triển của các ngành Quan trọng hơn các quốc gia này có độ, chất lượng sản phẩm, tự tìm hiểu đào công nghiệp mới ở VN. mối quan hệ bạn hàng lâu năm với Việt tạo đội ngũ nhân lực chất lượng cao và gấp Tuy nhiên, VN cũng đối mặt với nhiều Nam như Mỹ hiện là thị trường lớn của rút phổ biến những cơ hội mà TPP mang thách thức lớn bởi không chỉ giảm thuế xuất khẩu gỗ với kim ngạch chiếm 30% lại đến cộng đồng DN. quan, TPP còn quy định các rào cản phi trong tổng giá trị toàn ngành. Số 72 - Tháng 10.2015 No. 72 - October, 2015 7
  7. VẤN ĐỀ HÔM NAY CURRENT issues TPP makes dual benefits for Vietnam enterprises nam anh According to the enterprises, associations and industries, the Trans-Pacific Partnership (TPP) is opening huge opportunities for Vietnam enterprises. However, in order to enjoy the benefits from the TPP, Vietnamese enterprises will have to face with many challenges. T he TPP will bring many immediately tangible. After getting up at At the same time, the national income benefits to Vietnam, certain time, you can find many products shall increase due to increased exports even the ordinary and services at competitive prices that and added value. People will start feeling people will get it though you have never known before. as their lives will be better a few years ago. those benefits are not 8 Số 72 - Tháng 10.2015 No. 72 - October, 2015
  8. However, the impact of the TPP will increase the added-value of the produced this country is Vietnam’s major export not come immediately and be able to wait goods in Vietnam, besides the high market, its export turnover in wood for in 4-5 years, it depends on the reform competition and market access could accounts for 30% of the total value in the of the Government and the innovative promote the development of new whole industry. determination of local businesses.” industries in Vietnam. Japan is the rank of top 5 in Vietnam Both Vietnam exports and import have However, Vietnam must face with timber importers. Other countries of been benefited from the TPP. Specifically, many significant challenges because the Australia, Canada etc have also imported Vietnam major export products such as TPP also provides for non-tariff barriers timber for a long time. Another clothing, garment and textile, footwear, such as labor and environment standards. advantage is the origin of the wood and perhaps agricultural products such The consumer in the countries will from the TPP member countries, while as rice, coffee ect will be extended. require products with the highest quality Vietnam is importing large quantities and high standards of the environment, of timber materials from the US and In particular, the tariff reduction without using of child labor etc. some States under the TPP. Besides, the also helps Vietnamese businesses save technology of countries is very modern, billions of dollars in imported duties After receiving the information of at the last time, Vietnam had to import each year. For example, according to the ending the TPP negotiations, Nguyen Ton at high prices but we will be preferential International Trade Commission (ITC), Quyen - Deputy Chairman of Viet Nam more in the next time. However, in Vietnam is the country that pay the Timber and Forest Products Association order to take full advantage of the above largest import duties for the United States (VIFORES) cheerfully said, the TPP shall opportunities, the wood industry must in 2014 with over US$3.28 billion. bring more opportunities for the timber do many things such as improving levels, industry than challenges, because its 12 Regarding to the import, Vietnam can the quality of products and training high- member states have strong potentials. become a center of manufacturing many quality human resources, publishing the goods and attract FDI more. More importantly, these countries chances which the TPP brings back for have long-term relationships like the US, Vietnamese business community. FDI and competition would help Số 72 - Tháng 10.2015 No. 72 - October, 2015 9
  9. VẤN ĐỀ HÔM NAY CURRENT issues Xuất khẩu gỗ sang Trung Quốc: Nhiều rủi ro cần tránh mạnh hà 8 72 triệu USD là giá trị Hoa Kỳ và Nhật Bản. Kim ngạch xuất rừng như những nước tiên tiến khác, xuất khẩu gỗ năm 2014 khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam trong khi gỗ quý hiếm là loại mặt hàng sang Trung Quốc được sang Trung Quốc năm 2014 vẫn chiếm mà Việt Nam không khuyến khích khai công bố tại Hội thảo 6% trong tổng giá trị kim ngạch xuất thác và xuất khẩu. Hơn nữa, yêu cầu về “Thương mại gỗ Việt khẩu (14,9 tỉ USD) của Việt Nam sang mẫu mã, chứng chỉ rừng, chất lượng Nam- Trung Quốc 2012- 2014 thực Trung Quốc trong cùng năm. gỗ xuất sang Trung Quốc nhìn chung trạng và xu hướng”. Nhưng theo ông Nhưng theo các chuyên gia tại hội là rất dễ dãi. Điều này đã gây thiệt hại Nguyễn Tôn Quyền, Tổng thư ký Hiệp thảo, những sản phẩm xuất khẩu sang lớn cho ngành gỗ Việt Nam nói riêng hội gỗ và lâm sản Việt Nam (Vifores), Trung Quốc chủ yếu là các sản phẩm và cho cả lợi ích chung của Việt Nam, thương mại các mặt hàng gỗ giữa hai thô hoặc bán thành phẩm. Ví dụ như cả ở khía cạnh bảo vệ tài nguyên rừng quốc gia có những đặc điểm thể hiện năm vừa qua, xuất khẩu gỗ sang Trung cũng như kinh tế. tính rủi ro lớn nếu không có biện pháp Quốc đạt gần 850 triệu đô la Mỹ, thì có Mặt khác lợi ích thu được xuất khẩu điều chỉnh từ phía nhà nước. tới trên 700 triệu là sản phẩm thô như các sản phẩm gỗ sang Trung Quốc chủ dăm mảnh, gỗ tròn, độ tinh chế rất ít. yếu dựa trên nguyên tắc sử dụng lao Giá trị xuất khẩu gỗ chưa cao Bên cạnh mặt hàng gỗ dăm thì Trung động tay nghề thấp, giá rẻ và công nghệ Trong 3 năm từ 2012-2014, giá trị Quốc lại có nhu cầu rất lớn đối với các chế biến lạc hậu. Điều này phản ánh các kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm gỗ loại gỗ quý hiếm và không yêu cầu về khía cạnh thiếu bền vững của ngành chế của Việt Nam vào Trung Quốc chỉ sau nguồn gốc gỗ hợp pháp, chứng chỉ biến và thương mại gỗ của Việt Nam. 10 Số 72 - Tháng 10.2015 No. 72 - October, 2015
  10. Đáng lo ngại hơn, thị trường Trung nhu cầu gỗ Trung Quốc rất lớn, mở ra được thuận lợi. Những yếu tố này sẽ Quốc thiếu tính ổn định, bền vững và tiềm năng xuất khẩu của gỗ Việt Nam tạo cơ hội cho việc mở rộng thị trường họ chủ yếu thu gom nguyên liệu về sang Trung Quốc. Nhưng mặt khác, tiêu thụ các sản phẩm gỗ của Việt Nam Trung Quốc chế biến, nâng cao giá trị chúng ta cần tránh lệ thuộc vào thị tại Trung Quốc và ngược lại. sản phẩm và làm giàu cho nước này. trường có tính bất ổn này. Theo đó, trước hết các doanh nghiệp Vì vậy, vấn đề đặt ra đối với ngành gỗ Để xuất khẩu bền vững không chỉ của Việt Nam cần phải đưa ra những trong nước là làm thế nào để không rơi cần sự quản lý của các cơ quan nhà bằng chứng xác đáng về tính hợp pháp vào trạng thái bị động và làm thiệt hại nước, mà các doanh nghiệp cũng cần của nguồn gỗ nguyên liệu. Cũng như chính mình. nâng cao giá trị của từng sản phẩm để cần phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy xuất khẩu tạo ra giá trị gia tăng cao định có liên quan đến chuỗi cung ứng, Nâng cao giá trị sản phẩm sang Trung Quốc. sắp xếp và tổ chức lại hình thức sản Chia sẻ về viễn cảnh nhu cầu thị Bên cạnh đó, thương mại các sản xuất kinh doanh của ngành gỗ. trường gỗ Trung Quốc đến năm 2020, phẩm gỗ giữa Việt Nam và Trung Quốc Ông Huỳnh Văn Hạnh, Phó chủ tịch Nhưng trên hết, Chính phủ cần có sẽ chịu tác động lớn từ các quy định của Hội mỹ nghệ Tp. Hồ Chí Minh cho các cơ chế khuyến khích các doanh các hiệp định thương mại tự do, trong biết, nhu cầu gỗ của Trung Quốc là 470 nghiệp có chiến lược sản xuất kinh đó có Hiệp định hàng hóa ASEAN- triệu m3, nhưng họ chỉ mới đáp ứng doanh dài hạn, bền vững. Mặt khác, Trung Quốc. Hiệp định này qui định được 300 triệu m3, trong khi độ che việc sắp xếp và tổ chức lại hình thức Chính phủ các nước ASEAN và Trung phủ rừng của Trung Quốc có 24%, cho sản xuất kinh doanh cũng đồng nghĩa Quốc sẽ áp dụng mức thuế bằng 0 cho nên Trung Quốc đã xác định chiến lược nhiều mặt hàng trong nhóm gỗ và sản với việc siết chặt quản lý và loại bỏ dần an toàn ngành gỗ trong nước bằng cách phẩm gỗ thuộc nhóm gỗ nguyên liệu và các doanh nghiệp kinh doanh dựa trên tăng cường nhập khẩu gỗ các nước đồ gỗ. Các hàng rào kỹ thuật sẽ được những lợi ích ngắn hạn, khai thác tận trong khu vực. bỏ, đảm bảo cho việc lưu thông hàng kiệt tài nguyên, tranh thủ lao động giá Điều này dẫn tới hai vấn đề, một là hóa giữa khối ASEAN và Trung Quốc rẻ và công nghệ chế biến lạc hậu. Số 72 - Tháng 10.2015 No. 72 - October, 2015 11
  11. VẤN ĐỀ HÔM NAY CURRENT issues Export wood to China: Many risks should be avoided manh ha U S$872 million is The export value of wood is China are mainly primary products or timber export not high semi-finished products. For example, value to China last year, wood exports to China announced in During the 3 years from 2012 to reached nearly US$850 million, in the workshop 2014, the export turnover of wood which over US$700 million of primary “Vietnam - China Timber Trade in products from Vietnam to China only products such as woodchips, logs, the period of 2012 – 2014: Situation followed the US and Japan. The export processed ones are very few. and Trends”. But according to Nguyen turnover of wood and wood products Besides woodchips, China has a Ton Quyen, General Secretary of the from Vietnam to China in 2014 still huge demand for the precious timber Vietnam Timber and Forest Products accounted for 6% of Vietnam total and it does not require legal origin of Association (VIFORES), there are exports (US$14.9 billion) to China in timber, forest certification as the other great risky characteristics in the the same year. advanced countries, while rare wood timber trade among two countries if is the goods which Vietnam does But according to the experts at there is no adjusted measures from the not encourage to exploit and export. the workshop, the export products to State. Moreover, the requirements of wood design, forest certification, quality exporting to China are generally very easy. This has caused great damage to Vietnam timber industry in particular and the mutual benefits of Vietnam, both the protection of forest resources as well as Vietnam’s economy. On the other hand, the benefits of export wood products to China are mainly based on the principle of using low-skilled, cheap labor and outdated processing technology. This reflects the unsustainable aspects of Vietnam timber processing and trade. It is worried that Chinese market is lack of stability, sustainability and they mainly collect raw materials for China’s processing, enhance its 12 Số 72 - Tháng 10.2015 No. 72 - October, 2015
  12. product value and enrich this country. export to China. But on the other hand, create opportunities for the expansion So, the question for the domestic wood we should avoid dependence on this of consumption markets for Vietnam’s industry is how to not be passive and volatile market. wood products in China and vice versa. harmful for itself. In order to export sustainably, it doesn’t Accordingly, first of all, Vietnamese just depend on the management of enterprises must offer sufficient Enhancing product value State institutions, businesses should also evidence on the legality of timber enhance their value of each export product materials. As well as they need to Huynh Van Hanh, Vice Chairman to create high added value to China. comply strictly with the provisions of Handicraft and Wood Industry Besides, the trade of timber products relating to supply chain, acquisitions Association of HCMC shared on the between Vietnam and China will have and reorganization of the business demand outlook of China timber a large impact from the provisions of forms in the timber industry. market until 2020, China timber the free trade agreements, including But above all, the Government demand will be 470 million m3, but ASEAN-China Free Trade Agreement should have mechanisms to encourage they have only met the demand of 300 in goods. This agreement stipulates enterprises which have the long-term million m3, while China forest cover ASEAN and China governments would and sustainable business strategy. has 24%, so this country has identified apply 0% tariff on many items in the On the other hand, the trading its safe strategies of domestic wood group of wood and wood products arrangement and reorganization also industry by increasing timber import under the group of materials wood mean to tighten the management and from countries in the region. and furniture. The technical barriers phase out the enterprises based on This leads to two issues, firstly will be removed, ensure the cargo the short-term interests, exploiting China has the huge demand of wood, it circulation between ASEAN and China depleted resources, using cheap labor creats the potentials for Vietnam wood to be favorable. These factors will and outdated processing technology. Số 72 - Tháng 10.2015 No. 72 - October, 2015 13
  13. VẤN ĐỀ HÔM NAY CURRENT issues Thuế dăm gỗ: Lại câu chuyện cũ cẩm lê N hững năm vừa qua kim ngạch xuất khẩu dăm gỗ luôn chiếm từ 13 - 16% tổng giá trị kim ngạch xuất khẩu của ngành gỗ. Theo số liệu báo cáo của Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam, năm 2013 mặt hàng này xuất khẩu trên 7 triệu tấn dăm khô đạt 983 triệu USD trên 5,4 tỉ USD (chiếm 18,2%), năm 2014 là 6,9 triệu tấn dăm khô đạt 958 triệu USD trên 6,23 tỉ USD (chiếm 15,4%). Nhưng với công văn số 12084/BTC-CST Biểu thuế XNK của Bộ Tài chính lấy ý kiến về việc nâng mức thuế suất thuế xuất khẩu đối với mặt hàng dăm gỗ từ 0% lên 5%, một lần nữa câu chuyện về tình trạng vừa làm vừa lo lại đặt các doanh nghiệp xuất khẩu dăm gỗ về vấn đề cũ. Cần cân nhắc lợi hại Dự thảo của Bộ tài chính trong đó có đề nghị áp dụng mức thuế xuất khẩu đối với dăm gỗ là 5% đã gây ra tâm lý lo ngại cho các doanh nghiệp xuất khẩu dăm. Ông Nguyễn Nị - Chủ tịch Hội Dăm gỗ Quàng Ngãi cho rằng: Với sản lượng xuất khẩu như trên đã giải quyết hàng triệu việc làm nông nhàn, và tạo việc làm cho lực lượng vận tải. Nhờ đó đã góp phần xóa đóa giảm nghèo và thực hiện mục tiêu, chính sách của Nhà Nước về nông thôn mới. Từ năm 2003 cho tới nay, việc gắn kết tốt chế biến với trồng rừng trong khắp cả nước các tổ chức, người dân đều tham gia trồng rừng mạnh nhất là các tỉnh miền Trung và Đông Bắc Bộ, đến nay đầu ra cho gỗ rừng trồng cho người trồng rừng khá ổn định. Hơn thế nữa thực trạng việc sử dụng gỗ rừng trồng những năm gần đây đã đạt được tỷ lệ tận dụng nguyên liệu cao. Ông Nị đưa ra dẫn chứng: Nếu như năm 2005, giá gỗ tròn để xẻ tinh chế là 700.000 đồng/tấn, năm 2010: 950.000 đồng/tấn và 2015 là 1.450.000 đồng/tấn trong khi giá gỗ nhỏ và bìa sau tinh chế làm gỗ dăm tương ứng là: 2005: 550.000 đồng/tấn, 2010: 750.000 đồng/tấn và 2015 là 1.250.000 đồng/tấn. Có thể thấy rằng giá gỗ lớn chỉ tăng hơn gỗ nhỏ khoảng từ 15 đến 20% giá trị, nhưng gỗ nhỏ và bìa sau cưa xẻ cho gỗ dăm là tận thu nên có giá trị gia tăng lớn và trước đây những loại phế liệu này chỉ làm củi đốt và chất đốt cho các lò gạch thì nay đã được sử dụng để băm dăm. 14 Số 72 - Tháng 10.2015 No. 72 - October, 2015
  14. Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam Ông Nguyễn Tôn Quyền - Phó Chủ thứ tội là XK nguyên liệu thô, làm cạn đã có kiến nghị về vấn đề này. Nếu tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam kiệt tài nguyên, nguồn lợi quốc gia. muốn người dân trồng rừng gỗ lớn thì chia sẻ: Gỗ có đường kính 15 cm trở Đồng quan điểm đó Ông Trần Thế cần có chính sách về vốn vay dài hạn, lên được sử dụng để sản xuất bàn ghế Chung - Giám đốc công ty dăm gỗ thành lập tổ hoặc hợp tác xã trồng rừng ngoài trời xuất khẩu, gỗ xây dựng, gỗ Vinachip Quảng Ninh - Việc nói rằng liên khoảnh, liên vùng tránh phát sinh bóc, ván ép. Hiện nay dăm mảnh xuất xuất khẩu dăm gỗ là xuất khẩu thô điều người chặt bán, người để lại dễ gây cháy khẩu chỉ sử dụng các cây gỗ có đường này chưa chắc đã đúng? Xuất khẩu thô rừng và chặt chộm. Nếu có các khu kính từ 5cm trở lên, gỗ cành ngọn và hay tinh hãy để Quy luật cạnh tranh rừng liền vùng, liền khoảnh sẽ thuận phế liệu trong quá trình chế biến đồ mua bán diễn ra tự nhiên trong thực tế lợi cho việc làm chứng chỉ rừng bền mộc được băm thành gỗ dăm mà trước khẳng định. Không thể dùng xe công vững, tăng giá trị. Thực tại nếu gỗ 5 - 7 đây loại phế liệu này chỉ dùng làm củi nông cải tiến để cạnh tranh với xe năm chặt đốn chỉ đạt 120 tấn/1 ha; nếu đốt và làm chất đốt cho các lò gạch và để 10 năm sẽ sinh khối lượng đạt trên thủ công mỹ nghệ. Khi có các khu rừng container, hoặc lấy nhiều xe công nông 300 tấn/ 1 ha. Để đạt được năng xuất đó gỗ lớn thì những chủ rừng sẽ không để cạnh tranh với xe container. Nhà nước đóng vai trò chỉ đạo, hỗ trợ đốn gỗ để sản xuất dăm mảnh nữa mà Áp dụng 5% thuế xuất khẩu đối với để người dân thực hiện. họ chỉ sử dụng phế liệu của gỗ lớn để dăm gỗ sẽ tác động đến hộ gia đình Hiện nay gỗ rừng trồng dân tự phát sản xuất dăm mảnh. trồng rừng, họ đều sinh sống ở miền triển từ các loại giống không đồng đều, núi, vùng sâu vùng xa, cuộc sống của chưa có chứng chỉ rừng bền vững. Gỗ Hay để cho thị trường họ còn khó khăn và thuộc diện giảm chủ yếu có đường kính nhỏ. Vì vậy các quyết định nghèo. doanh nghiệp chế biến đồ gỗ xuất khẩu Xem xét chưa nên áp dụng thuế xuất Câu chuyện về dự kiến áp thuế xuất thiếu gỗ trong nước phải nhập gỗ rừng khẩu đối với dăm gỗ xuất khẩu với mức khẩu 5% đối với dăm gỗ luôn làm cho trồng ở nước ngoài có chứng chỉ FSC, 5% vào thời điểm hiện tại. Vì dăm gỗ nhiều doanh nghiệp “đau đầu” - Ông Lê với khối lượng gỗ lớn để chế biến đồ xuất khẩu chủ yếu là: gỗ tận thu từ cành Công Cẩn- Giám đốc Công ty TNHH gỗ xuất khẩu. Gỗ nhỏ ở trong nước chủ ngọn, gỗ nhỏ và các loại phế liệu từ sản Cát Phú Vũng Tàu - bức xúc, nhiều yếu để sản xuất các loại ván nhân tạo, xuất sản phẩm gỗ. người đang gán cho ngành dăm gỗ một dăm gỗ và bột giấy. Số 72 - Tháng 10.2015 No. 72 - October, 2015 15
  15. TIN TỨC NEWS Gỗ cứng Hoa Kỳ: Sự lựa chọn bền vững T rung tâm hội chợ triển lãm định này, vì theo ông gỗ cứng Hoa Kỳ hàm lượng phát thải Cacbon là âm. GEM, nơi diễn ra Hội thảo là gỗ tự nhiên được trồng và khai thác Ông Dana Spessert- Giám định “Gỗ cứng Hoa Kỳ - Sự lựa theo quy trình cho phép, tại Việt nam viên trưởng của NHLA với bài trình chọn cho những thiết kế bền vững” - các kiến trúc sư ngày càng ưu tiên về gỗ cứng Bắc Mỹ, chủng loại và mang đến nét đẹp sang trọng và tinh việc dùng gỗ cứng cho các công trình phân hạng khuyến khích những nhà tế, giống như lời giới thiệu hoàn hảo xây dựng và đặc biệt hơn là các công sản xuất nên sử dụng loại gỗ hợp lý và cho hội thảo này. trình kiến trúc xanh, giúp cho sự phát tiết kiệm được nguyên liệu, tiết kiệm Và những thông tin mà hội thảo triển ngày càng bền vững hơn. chi phí. Bài trình bày của ông cũng mang lại xứng đáng để gỗ cứng Hoa Ông Micheal Snow - Giám đốc đã giải đáp đầy đủ các thắc mắc đó Kỳ trở thành sự lựa chọn hàng đầu điều hành AHEC tại châu Âu cũng và việc tận dụng tối đa nguồn nguyên cho những nhà thiết kế, cũng như sản nhấn mạnh tính bền vững trong liệu gỗ sử dụng thông qua việc nắm xuất và chế biến gỗ ở Việt Nam. Theo việc sử dụng gỗ cứng Hoa Kỳ để bảo bắt được quy chế phân hạng của gỗ. báo cáo chi tiết từ VIFORES, năm vệ rừng, ông cũng nhất mạnh rằng GEM Center - Nổi bật với các 2014, giá trị nhập khẩu gỗ cứng từ Hoa kỳ chiếm 8% trữ lượng gỗ cứng thiết kế sang trọng được sử dụng gỗ Hoa Kỳ đạt 238 triệu USD chiếm 17% trên thế giới nhưng cung cấp 1/4 trữ Hoa Kỳ được thiết kế bởi Kiến trúc tổng giá trị nhập khẩu gỗ của Việt lượng gỗ cho thế giới. Rừng gỗ cứng sư Nguyễn Khánh Toàn tới từ Công Nam từ các nước trên thế giới. Nhu của Hoa Kỳ khác so với các quốc gia ty a21studio. Anh chia sẻ cảm hứng cầu sử dụng gỗ cứng Hoa Kỳ trong khác đó là nằm trong tay các cá nhân. thiết kế GEM và lý do sử dụng gỗ chế biến và xây dựng ngày càng phổ Ông nhấn mạnh tính tái chế và tái tạo cứng Hoa Kỳ là chủ đạo tại GEM đơn biến, cũng như được coi là một trong của Gỗ, đồng thời tính bảo vệ môi giản bởi nó là vật liệu gần gũi với tự những yêu cầu đầu tiên về chất lượng trường thông qua việc trữ các bon từ nhiên, tính bền vững và bảo vệ môi sản phẩm. gỗ. Gỗ cứng Hoa Kỳ không thải các trường. Tại hội thảo, ông Nguyễn Quốc bon mà nó hấp thụ các bon. Một ví dụ Khanh - Chủ tịch Hội mỹ nghệ và ông đưa ra là toàn bộ công trình trang chế biến gỗ Thành phố Hồ Chí Minh trí AHEC’s Endless Stair bên bờ sông khẳng định, việc sử dụng các loại gỗ Thames ở Anh, được thiết kế bởi công cứng Hoa Kỳ ngày càng nhiều hơn ty dRMM Architects sử dụng gỗ cứng và đa dạng hơn, không chỉ xuất hiện Hoa Kỳ thì toàn bộ quá trình từ chặt trong các sản phẩm nội thất gia dụng gỗ, chế biến và vận chuyển gỗ từ Mỹ mà còn sử dụng trong các thiết kế xây sang Anh tới việc dựng công trình thì dựng, tạo ra không gian kiến trúc có tính thân thiện với môi trường. Ông Gerald Smith – Tùy viên Nông nghiệp cao cấp - Văn phòng Nông nghiệp Tổng Lãnh sứ quán Hoa Kỳ, cũng đánh giá cao sự thay đổi trong cách lựa chọn nguyên liệu của các nhà sản xuất và thiết kế nội thất của Việt Nam, theo ông, điều đó tác động tích cực đến sự phát triển của rất nhiều ngành liên quan, đồng thời tạo ra những giá trị mới trong thương mại giữa hai nước. Ông Nguyễn Trường Lưu - Chủ tịch Hội kiến trúc sư thành phố Hồ Chí Minh cũng đồng tình với nhận 16 Số 72 - Tháng 10.2015 No. 72 - October, 2015
  16. American Hardwoods: Sustainable Choice G EM Center where occurs and harvested according to permited American hardwoods, the entire the seminar “American process, in Vietnam, the architect process from logging, processing and Hardwoods: The choice increasingly prioritize the use of transportation wood from the USA for sustainable design” brings you the hardwood for construction works to the UK to the construction, the beauty and exquisite elegance like the and particularly green architecture, it carbon emissions is negative. perfect introduction for this seminar. allows the sustainable development. Mr Dana Spessert, NHLA Chief The provided information from Mr Michael Snow - Executive Inspector presented about the North the seminar showed American Director AHEC Europe also American hardwood, its types hardwoods to be worthy to become emphasized on the sustainability in and classification, he encouraged the leading choice for designers, the use of American hardwoods for manufacturers to use the appropriate as well as production and wood protecting the forests, the United hardwoods and savings of raw processing in Vietnam. According States accounts for 8% of hard wood material and cost. His presentation to a detailed report, in 2014, the reserves in the world but provides also answered questions and took import value of American hardwoods 1/4 timber volume for the world. The advantage of the wood resources has reached US$238 million, US hardwood forests are different through understanding timber accounted for 17% of the total value from other countries, they are in the classification. of Vietnam’s wood import from hands of individuals. He emphasized GEM Center is featured by other countries in the world. The on the recycling, regeneration luxurious designs using American demand for using the American and environmental protection of hardwoods designed by architect hardwoods in the processing and American hardwoods through carbon Nguyen Khanh Toan from a21studio construction is increasingly popular, reverses. American Hardwoods do company. He shared the GEM and it is considered as one of the first not have carbon emissions that absorb design inspiration and reason for requirements for product quality. carbon. For example, the decoration using American hardwoods, simply At the conference, Mr Nguyen works of Enldess Tai inside the because it is a material close to nature, Quoc Kkanh - HAWA President Thames in the UK, it is designed by sustainability and environmental confirmed, the use of American the dRMM Architects which used protection. hardwoods is more popular, it is not only used in the products of household furniture but also in the building design, creating architectural spaces with eco friendly features. Mr John Smith, Counsellor the US Agriculture in Ho Chi Minh City also highly appreciated the change in the choice of raw materials from Vietnam manufacturers and interior designers, that had a positive impact on the development of many related industries, simultaneously it created new value in trade among two countries. Mr Liu - Chairman of Ho Chi Minh City Associations of Architecture also agreed with this statement, because American hardwoods are natural timbers which are planted Số 72 - Tháng 10.2015 No. 72 - October, 2015 17
  17. TIN TỨC NEWS Indonesia: Triển lãm IFMAC mang tới nhiều cơ hội T riển lãm quốc tế về sản xuất đồ gỗ nội thất 2015 là một Mục tiêu của triển lãm là hướng đến xây dựng một ngành sản trong những sự kiện quan trọng nhất cho những công xuất đồ gỗ nội thất và chế biến gỗ vững mạnh hơn cho Indonesia. ty chuyên về trang trí nội thất và cung cấp các phụ Trong khi đó, người phát ngôn của Hiệp hội mỹ nghệ và nội thất kiện, vật liệu cho các công ty sản xuất đồ gỗ nội thất. Tại triển lãm Indonesia cho biết, triển lãm là địa chỉ tin cậy, cung cấp những lần này, ban tổ chức cho biết, họ đã thu hút được 18 quốc iga khác thông tin về tiến bộ công nghệ trong ngành công nghiệp sản xuất nhau đến trưng bày và giới thiệu các giải pháp kĩ thuật của mình. component cho bất kì ai quan tâm. Malaysia: Xuất khẩu ván tăng trưởng T heo các báo cáo mới đây, ngành công nghiệp xuất xuất khẩu của toàn ngành gỗ. Ở các khu vực xuất khẩu của khẩu gỗ ván của Malaysia đã đạt được bước tăng Malaysia, Penisular đẩy mạnh xuất khẩu đồ gỗ nội thất, trong trưởng ngoạn mục trong 9 tháng đầu năm, đạt giá khi xuất khẩu gỗ nội thất của Sabah và Sarawak không đạt giá trị 3,77 tỉ USD. Trong khi đó, đò gỗ nội thất xuất khẩu chiếm trị như kì vọng. Nhưng Sarawak lại là địa phương xuất khẩu đến 31,8 giá trị xuất khẩu của toàn ngành gỗ, ước đạt đến 1 gỗ dán lớn nhất của ngành gỗ Malaysia, chiếm đến 72%. Và tỉ USD, trong khi gỗ dán đứng thứ 2 trong danh sách những Peninsular cũng chú trọng phát triển gỗ xẻ, đến 636 nghìn m3 mặt hàng có giá trị nhất của Malaysia, chiếm gần 1 tỉ USD và trong vài tháng qua. 21,5% giá trị xuất khẩu, gỗ tròn chỉ chiếm khoảng 10% giá trị Châu Âu: Sáng tạo là chìa khóa thành công T ại Hội thảo gỗ cứng quốc tế mới đây ở Copenhagen của việt sử dụng gỗ như một nhân tố thân thiện, cũng như với chủ đề về vật liệu thô, sự thay đổi thương mại việc nhấn mạnh đến việc sử dụng những vật liệu xây dựng toàn cầu, sự cạnh tranh ngày càng lớn giữa người bền vững là một trong những thuận lợi lớn của châu Âu thời mua và những phần liên quan khác của thế giới, cũng như điểm hiện tại. Nó giống như một bước tiến lớn của hệ thống sự cải tiến của vật liệu phi gỗ đang trở thành một thách thức tuyên truyền về kiến trúc và xây dựng của ngành gỗ. Cải tiến, đối ngành gỗ cứng ở châu Âu. Cùng lúc đó, hội thảo cũng sáng tạo, những sản phẩm cao cấp và mới cũng như việc tìm đưa ra những mục tiêu chung của các nước châu Âu và sự ra thị trường mới là chìa khóa của thành công. Châu Âu đang quan tâm đối với cam kết sử dụng gỗ bền vững và cả việc tạo ra được bước tiến lớn ở những thị trường quan trọng như xúc tiến thương mại để gia tăng việc sử dụng gỗ. Hiệu quả châu Á, châu Phi và Mỹ. Trung Quốc: Ngành sản xuất nội thất đối mặt với án phạt N gành công nghiệp sản xuất, bao gồm cả những phố, cũng như chính phủ Trung Quốc nhằm đưa ra một án nhà sản xuất đồ gỗ nội thất sẽ bị chính phủ phạt nghiêm khắc đối với các công ty sản xuất công nghiệp Trung Quốc xử phạt nghiêm khác, khi các cơ nói chung và sản xuất đồ gỗ nội thất nói riêng. Mục tiêu quan quản lý phát hiện lượng lớn chất thải hữu cơ và vô cơ đã của họ không phải là hướng đến việc xử phạt, mà là khuyến được thải ra môi trường. Điều này khiến cho môi trường ở khích các doanh nghiệp cập nhật công nghệ, giảm thiểu khả thủ đô Trung Quốc ngày càng ô nhiễm nặng nề và ảnh hưởng năng gây ô nhiễm môi trường. Theo Cục bảo vệ môi trường lớn tới sức khỏe, cảnh quan và sự phát triển của Bắc Kinh, Bắc Kinh, khí thải và phế thải từ các ngành sản xuất công và mức độ của phế thải từ các nhà sản xuất gỗ có tác động nghiệp chiếm đến 80% mức độ gây ô nhiễm ở thành phố và lớn đến cuộc sống của người dân. Theo Ủy ban phòng chống các ngành này buộc phải thay đổi phương thức sản xuất và chất độc VOC, họ đã kiến nghị lên cả chính quyền thành tiếp cận công nghệ mới. 18 Số 72 - Tháng 10.2015 No. 72 - October, 2015
  18. Nhiều cơ hội cho ngành gỗ tại Vietnamwood 2015 T riển lãm quốc tế lần thứ 11 về máy và thiết bị công Theo ban tổ chức, Vietnamwood 2015 là nền tảng cơ nghiệp, chế biến Gỗ (Vietnam Woodworking bản để các đơn vị tham gia tiếp cận khách hàng mục tiêu, Industry 2015) diễn ra từ ngày 14- 17/10/2015 tăng cường các mối quan hệ kinh doanh và nâng cao công - đã khẳng định được vị thế và tạo nhiều cơ hội cho ngành nghệ mới cho ngành công nghiệp gỗ đạt tầm thế giới. Sự gỗ Việt Nam. Tham gia triển lãm với 500 gian hàng của hơn kiện này thu hút sự ủng hộ từ các cơ quan trong nước, 280 đơn vị đến từ 21 quốc gia và vùng lãnh thổ, gồm Việt các nhà triển lãm quốc tế danh tiếng và các phái đoàn Nam, Pháp, Đức, Hồng Kông, Mỹ, Ý, Nhật Bản, Ấn Độ, quan trọng đã góp phần củng cố vị trí của Việt Nam như Áo, Bỉ, Đan Mạch, Indonesia, Malaysia, Ba Lan, Singapore, một trung tâm sản xuất, kinh doanh, phân phối khu vực Tây Ban Nha, Thụy Sĩ, Đài Loan, Thái Lan, Israel và Trung toàn cầu cho các ngành công nghiệp liên quan đến gỗ ở Quốc. Quy mô hội chợ 13.500m2, cùng với 1.200 loại máy ASEAN. móc được trưng bày. Đã thu hút được nhiều doanh nghiệp trong ngành công nghiệp gỗ chủ chốt của Việt Nam và các nước láng giềng như Thái Lan, Malaysia, Myanmar, Campuchia, Lào và Ấn Độ. Vietnam Woodworking Industry được tổ chức hai năm một lần, nơi giới thiệu những bước phát triển mới nhất trong các lĩnh vực máy móc chế biễn gỗ, phụ kiện, linh kiện, sửa chữa, vật liệu gỗ, keo dán, hệ thống xử lý, làm sạch bụi, phần mềm, công cụ, dịch vụ. Tại Triển lãm lần này doanh nghiệp đã tìm thấy các loại máy móc chế biến gỗ và trang thiết bị, nội thất và ngũ kim, phụ kiện và phụ kiện lắp ráp, công cụ, vật liệu chế biến gỗ và một số sản phẩm hoàn thiện.... Các nhà triển lãm đã trưng bày những công nghệ đẳng cấp thế giới, máy chế biến gỗ, máy móc và nguyên phụ liệu cho ngành sản xuất gỗ xẻ, ván lạng, dăm, ván MDF, OSB, LVL, ván ép và panel, lò sấy khô và các công nghệ liên quan đến ngành gỗ, phụ kiện & phụ kiện lắp ráp (bản lề, tay nắm, phần cứng khác...), các thiết bị hút bụi và những linh phụ kiện liên quan khác. Xen vào các gian hàng máy móc, khách tham dự còn tìm thấy các gian hàng của những nhà cung cấp gỗ nguyên liệu uy tín, đặc biệt là sự hiện diễn mạnh mẽ của các thành viên AHEC tại Hội chợ lần này. Số 72 - Tháng 10.2015 No. 72 - October, 2015 19
  19. CÂU CHUYỆN DOANH NGHIỆP Bussiness corner Doanh nghiệp tư nhân: Nâng cánh nền kinh tế gv 500.000 doanh nghiệp không phải là con số lớn trên tổng 90 triệu người dân Việt Nam, nhưng làm sao để những doanh nghiệp này đóng góp hết năng lực cho nền kinh tế lại là câu chuyện khác, trước khi chúng ta nghĩ đến con số 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2020. Đó là những vấn đề đặt ra tại hội thảo “Động lực phát triển kinh tế tư nhân” diễn ra vào đầu tháng 10 tại Hà Nội. K hu vực DN tư nhân xóa đói, giảm nghèo. DN tư nhân thu hút Động lực để phát triển giữ vai trò quan trọng khoảng 51% lực lượng lao động cả nước trong việc phát triển và tạo khoảng 1,2 triệu việc làm mỗi năm. Theo ông Vũ Đình Hòe – Phó Tổng sức sản xuất, phát Vai trò quan trọng như vậy, nhưng những biên tập Thời báo kinh tế Việt Nam, huy nội lực trong phát nhà quản lý chưa thấy hết được vai trò muốn tạo động lực cho phát triển kinh triển kinh tế – xã hội, góp phần tăng kim của DN tư nhân và đưa ra được những tế tư nhân tất yếu phải thực hiện đồng ngạch xuất khẩu, tăng thu ngân sách, giải pháp thích hợp nhằm tạo động lực bộ các giải pháp để cải thiện tốt nhất đồng thời tham gia giải quyết có hiệu mạnh mẽ để phát triển kinh tế tư nhân môi trường đầu tư kinh doanh cho các quả các vấn đề xã hội như tạo việc làm, như kỳ vọng của Đảng và Nhà nước. DN mà chủ yếu là DN tư nhân, trong đó 20 Số 72 - Tháng 10.2015 No. 72 - October, 2015
nguon tai.lieu . vn