N G H I E N CUU - TRAO O O I
TANG CUONG
ITNG
DUNG CONG NGHE THONG TIN,
NANG CAO HIEU QUA HOAT DONG
CUA HE THONG THl/VIEN CONG CONG
Kr§u Thuf Nga
GAm aSc ThU v i ^ Qu6c gta Viet Nam
Hi$n nay, vf$c ung d{ing cdng nghe tMng tin vao ho^t ddng aia h$ thSng thw vi?n cdng c ^ dS phit
huy N^ qui, ^ t^ng tkticvtd^mqi
ho^t dqng trong tdtig tfit/ W$n, trd thdnh cdng t^ mui nhgn, tJdng
thdtli hfi diy cho ho9t ddng, gdp phSn quan tipng vio tt}inh tyUvimf phat tridn oiah$ thdng tfit/ vi^
cdng cpng nudc ta. Bit vl» niu Un sif cSn thi& phii tSng cudng dng d^ng cdng nghS thdng tin vio ho^t
0^ h4 thSng thW w&t cdng qSog; TTtyt ^ng dttg dimg cdng ngh$ thdng bn cua h$ thdng thU w^n cdng
c^. 7f*t cff sd dd, tic gii dua ra c^ giii phip &ng cudng hl$u qui Ohg dpng cdng ngh$ thdng tin vio
ho^t adng h0 ^}&ig thu vl^ cdng cdng trong thdl gian tdi.
Tir khoi: Cong ngh^ thfing tin, itng dyng, thi/ v l ^ c6ng cOng.
Abstract:
Curr&itty, the af^kation of hrformabon technology to activities of the puW/C library system has proved Its
efficiency md had positive impact on all activities of each Individual library; has become a key task and a drivingfercefor the iitxary activities, contributing to t/?e achievement and devetopment c^ the public library system ki our country. The arOde highlights ttte necessitytostrengthen tfte applkation of Informadon technology to tiie public library system's activities; Situation of tfie information technology apf^ication to the activities of this library system. Thereby, the author proposes solutions to entrance the efficiency of Information
technology applkstktn to ttte publk library system.
Key
Information technology, application, public libraries.
1. O f t vSn tfi
Qud trinh hdn 30 nSm uhg dyng cdng ngh^
thdng tin (CNTT) vao hoat dOog ciia h^ thfing thu"
v t ^ c6ng cpng OVCC), OfTTda phat huy h i ^ qua,
tAc d^ng tich cyt d&i moi hogt d^ng trong tiihg
thl/ vi§n, trd thinh c6ng tic mui nhpn, dfing thdi
la i i ^ d^y cho hoat dfing, gfip phan het siic quan
trpng vte thinh tyXJ v i si/ phit tnen aia he thfing
TVCC nift5c ta.
Titxig giai do^n d ^ theo, d^ tiep tyc Qng cudng
cfing t k ling dyng CNTT vio hoat dfing, h? thong
TVCC <3n xac djnh dmpc phutjng hulSng, xSy dyhg
dui^ nhuhg giii phap cfi tfnh l(ha thi nhSm t ^ dutjic
txjidc ngo^t mang tinh d$t pha de TVCC phit trien
len tam cao mdi, xuhg ding vdi vj tri v i vai trd xa
h$i, trong dieu ki^n E>ing v i Nhi nUdc xic djnh
CNTT l i cfing cy huU hi§u dg thyc hl§n 3 dOt phi
chien imjc trang phit trien dat n u ^ , l i chia Ithoi
md ra cinh ciJa de d i n tpc ta bi/dc vio giai doan
m(!fi, die biSt can v$n dyng t r i ^ 6§ nhOhg djnh
hmdng, tu* tu'dng, giii phip Idn trong Nghj quygt
36/NQ-TW tan hinh ngiy 01/7/2014 aia BO Chfnh
trj, Nghj quyet niy l i v i n bin mang tSm chien l u ^ ,
dS ra nhihig djnh hudr>g Idn cho sy phit tri&i
nginh CNTT, duipc coi la "cd hpi ving" 6i CNTT nutfc
ta phit tri^n trong khoing 10-20 nim tdi.
2. S^ c3n thiet phii tiing ci/dng OTng
dyng c6ng ngh^ thdng tin v i o hoft dpng hf
thdng thu' vl^n cdng c^ng
Theo quan diSm chi dgo aia Ding v i Nhi
nudc v i xu hmdng ho^t ddng aia nganh Thu" vien
thg gidl, viec tdng cudng ijfhg dyng CNTT vao hoat
dfing h | thong TVCC l i ran thiet, nhSm nang cao
nSng l y t quin ly va hieu qua ho^t d$ng thu' vien
trong dieu ti^ mdi, phyc vu sy nghiep cdng nghiep
hoi, hien d^i hoa dat n u ^ phii hdp vdi yeu rau
phat trien aia nganh thiT vi$n trong ni/dc v i d ^
thdi chii dfing hfii nhap vdi nganh Thu vien trong
Ichu v y t v i the gidi.
2.1. Quan aim
rnfdc
chi d ^ a i a Dang vi Nhi
Tnrtfc sy phat trien ngiy cang manh me aia
CNTT v i h i ^ q u i cao aia vi?c lihg dung nfi trong
cic IFnh v y t ddi sfing xa hpi ding vdi nhihig doi
hdi, nhiihg yeu cau m ^ , E)ing, Nhi nuidc ta da
ban hinh m ^ lo^t cac v3n b i n chi dao mang tinh
dinh hudng quan trpng.
Nghi quyS sfi 36/NQ-TW ban hinh ngay 01/7/
2014 cua Bfi Chinh tri wl 'oSy m^nh dhg dpng,
phdt trien cong ngh$ thong tin dip dng ydu cSu
phit trial b@n viTh^ vi h0i nh$p quoc ti', day la
v3n bin h€t Slit quan trpng, mang t i m chi&i l u t ^
de ra nhOhg djnh hudng Idn cho sy phit tnen
nginh CNTT nudc ta trong thdi Ity mdi, mpt trong
nhthig quan digm chi d^o ( ^ n trpng la t / n g dung,
phit tn&i cdng nghd thdng tinli mdt y&J^ quan
trpng tmng tiio dim thpt hien thinh cdng ta ddt
phi chien lupe, c^n dut^ chu trpng, uu tidn trong
dcchi&tlupc.
quyhoi^fl^ho^phittri^ldnh
td - xa tidi", nhOng npi dung lien quan den ho^t
dpng cua nginh Thu v r ^ cung d u i ^ xac dinh
trong muc deu cy thg den nim 2020, bao gom:
"Ung dpng cdng ngh^ thdng tin &ong hien dai
hoi hi thdng Icdt du h^ tang kinh td - xa hpi,
trutjt hdt la cac linh vut Hen quan tdi nhan din
nhWgiiodpc, y te, giao thong, didn, thuy kfi, fi^
tSng do thj Idn va cung cap dich vu cSng cpng
trpt tuy&i cho r^tSn dSn' va "... ddi mdi phutjng
thdc d^y vi hpc, thuc dSy xa hdi hpc 0p, dip
lihg yiu (Su phit trien dat nudc".
CM thg hoa i^nh hudng v i n$i dung cho v i ^
day m ^ h ufng dyng v i phit trien CNTT, ngiy
lS/4/2015, Chinh phu ban hanh Nghi quyet so
26/NC^CP v@ ChUdng trinh hinh dfing thyt hien
Tap chl THir V I | N V I | T NAM
Nghi quyet 36/NQ-TW ngay 01/7/2015 aia Bp
Chtnh bi, theo dd cung xac djnh ro mye tieu dg
cong n ^ thfing tin thut sy trd thanh '^phtAJng
thut phat trien m&, nang cao r^ng ai&: lao dpng,
hieu qui lao dpng...'.
Song song vdi viec thyt hi|n cic v i n b i n chi
d ^ tren, cac thy v i ^ can d ^ tyc t r i ^ VYa\, h i ^
thyt hoa npi dung cac v i n b i n chi dao l(hic da
dude ban hinh cac n i m trudc day nhU:
Phip lenh Thu" vien so 31/2000/PL-UBTVQHlO
ban hinh ngiy 28/12/2000 aia Uy ban Thudng
vu Qufic hfii vdi npi dung "Nghien cdu, dng dpng
thanh tyt/ khoa f)Qc va cdng nghi tOn tieh vao
cong tic thw vien, tCihg tn/dc hiin d^i hoi thif
vien" [E>ieu 13, Mye 6]; va "Dilu tW dd dam tiio
cho cac thif vidn hU&ng ngan sach nhi nu&c ho^t
dpng, phittri&i va tung tx/tk hiin d^i hoi cd sd
vat chit ky thuat, diin t&hoi, b/ddng hoi thW
wpn'[Dieu 21, Khoin 1).
Nghi dinh sd 72/2002/NEXP Quy djnh chi dgt
thl hanh Phip l ^ h ThU v i ^ , ban hanh ngiy
6/8/2002 aia Chinh phu vdfi viec "Bio dim kinh
phi d)0 cic thu" vidn phat tridn vdn tii Iliu, xiy
dtfngaisdv$t chat kythudt theo hadng hiin d^i,
tifhg tsfdc thpt Min diin td hoi, b/ dpng hoi,
xiy di/ng thif vien d'lin td vi phit tridn thW w ^
sd dpng kythuitsd" [OKU 14, Khoan i ] .
lai|t Cong ngh| thfing dn sfi 67/2006/QHll
ban hinh ngay 29/06/2006, trong dd quy dinh
"Xiy dpng, thu dtip va duy tncdsddd lieu phuc
vp cho hoat dong cua of quan va phuc vp lpi ich
cong cdng" [Oi5u 26, Khoin 2]; "Thpt hiin viec
cung cap djch vu cor^g tren moi tnfdng m^ng"
[Oieu 26, Khoan 6]; v i 'Phit tri&i ngudn thong tin
so"[E>i§u 63, Khoin 1, diem b].
Quy hoach phat trign nginh ThU vi$n Vi?t
Nam den nSm 2010 v i djnh hudng den nim 2020
theo Quygt djnh sfi 10/2007/QD-BVHTT ban hinh
ngay 4/5/2007 aia B^ Vin hoi, Thg thao v i Du
ljch (hudc d i y la Bp Vin hoi - Thfing dn), vdi cic
nfii dung; "t/ngrfungkhoa hpc cdng nghi cao nhSm
t y ddng hoi, hiin dai hoi tmng dc khiu ho^t
dpng cua thw wpn. Phit then thif vien diin td vi
thuviinicy thu$t sd' [Oieu 1, lOwin 2, digm b];
1(63)
"Sd hoa 100% tai lieu quy hiem trong thw viin"
[Oieu 1, Khoan 2, dian cj; 'Phat th&i thif vien diin
td, hien dai hoa tfiu" wen vdi cac may mdc, thi&
tli vi phupng tiin hien dai; chuan hoa nghiep vu
vi ip dung rpng rai dc chuan qudc gia vi qudc
te, nhim dat tnnh dp cdng ngtii r^y dng cao
vi chat kJtJng hoat dpng tdi, phu hop vdi dc chuan
hihi quan cua qudc te''[Dieu 1, Khoin 4, diem d].
Quya ffinh so 56/2007/Q&-TTg vie Phe duyet
Chuting trinh phat tnen cong nghiep npi dung so
W?t Nam d&i nim 2010, ban hanh ngiy 3/5/2007
aia Thii tudng Chinh phii, trong do ngu ro "...
hinh ttiinh he thdng thw viin sd trut tuyen; xay
dung dupc mpt so ca sd dd lieu diuyen nganh..."
[Tridi Mye 2, (Tigm b]; V u tien kinh phi dedc ca
quan ntti nudc, ddn vi sw nghiip so hoa kho ndi
dung thdng tin cua minh vi cung dp Un mang.
Dau tWxay dphg mpt sd thW vien dOn hi; kho dd
lipu sd chuyen nganh theo dc linh vyt: quan ty
aiadcBo, nginh'[Muc 3, diem c]; "Afo hinh td
chut vi phutJng thut ho^t ddng aia thW vien
nudc talakdt hpp gidi thw viin truyen th^
vi
thw vien diin td/ thW vien sd, tmng do, vipc stf
dpng mpng may ti'nh de Iwu gid, khai thic thdng
tin va xiy dpt)g thw viin sdii xu hutJnp quan tpng
nhit tmng viec phit tnen ttf ding hoa dc thw
viin" va "oS mdi phutihg thiit hopt ddng phpc
vpbpndgcd dc thw viin theo hudng dng dpng
cdng nghi thdng tin nhim ttf ddng hoi, hiin dpi
hoi trong cic khiu hopt dpng cua thw viin, tpo
stfliin thong giSa dc thWvlin trong moi trutffig
mpng nhim khal thic vdn tai lOu phong phu, da
dpng ddc thw viin..." \Jnch Muc 3, digm d].
Nghi djnh sfi 64/2007/ND
g nhanh chdng cua cie t i i nguygn
giio due b u t tuyin se l i m cd hfii hpc tap phong
phli hdn, re hdn va de dep can hdn. Sy phong
phli dia tai nguyen hpc tap true tuyen, cung vdi
sy gia t i n g ciia truy cap md i n h hudng d&i b i n
chat va cac djch vu cung cap bdt thu vien.
- Xu hurj^ ve Bio vi dd I'lai vi stf rOng ttf:
Khing dmh eae ranh gidi ve sy rigng tU v i bao ve
dy ligu se dUdc xic dinh lai bdi hien nay cic cong
eu thu thip thfing dn c i nhan la rat de ding, co
thg gay hai doi vdi sy rigng t y c i nhan va mem
dn vao ttig gidi tryt tuym. Cae thU vien nen can
nhic nhiihg tac ddng aia mudn dign ty (e-lending)
cung nhy c&ig nghe di dong va cong nghe deo
tay (vvearat>le technology).
- Xu hudng ve Xa hdi sieu ket na: Cic xa hfii
sigu kS nfii (Hyper-Connected Societies) sg iSng
nghe v i trao quyen cho deng nfii mdi (New
VbkKs) va cic nhfim. Sy hoi tu aia cong nghg di
dfing, truy cap trut tuyen va tnjyen thfing toin
cau da trao quy&n phong t r i o Internet mdi.
- Xu hudng ve Cdng nghi mcS: Theo dd thfing
dn kinh te toin rau sg dUdc bi&i doi bSng c£ng
nghg mdi, vdi sy gia ting aia cic thiet bi di dfing
stgu ket noi, mang cim bign trong cic itng dyng
va cd sd ha ting, in an 3D v i eae efirtg nghg dich
ngfin ngd dang b i ^ doi kmh tg thfing tin toin
c3u. Ty dpng dich ngon ngy chi la mot cfing nghe
cfi t i c dong siu sic d a i tiep c^n thfing tin, giao
dgp xuyen t>ign gkfFi v i sy g i n kgt vin hoi. Vdi
nhiihg tien bp trong miy dich v i ti'nh sin sing aia
duy cip Internet, cd kha ning djch bat ky cuon
sach bing ngon ngii' nio cung cd the sSn sing
cho ngudi sy dyng, tiSt kg vj tri aia hp, vay nhiihg
tic d$ng nay se cd d cac thy v»gn?
Ty npi thing cae xu hudng nay hang loat chii
dg nhd tiep tyc dude cfing d ^ thu vien ttie gidi
phin tich, ttiao luin chuyen sau trang vong 03
nim qua vdi 60 cu$e thio luin tai 30 qufic gia
trgn toin die QKA.
Dg cd thg xic dmh diltfc budc di diing trong
v i ^ ilYig dyng CNTT trong hoat dpng thU vien vdi
tSm nhin chioi h i ^ , din tiep can v i hoi nhip vdi
nginh thu vien the gk!n, nginh thy vien Viet Nam,
T^pchiTHirvllNVlfTNAM
viee diam khao cac xu hudng nay l i a n diiet.
Z3. Stf thay Odi each th&c trien khai cic
dich vu cung cSp thdng tin theo hifdng
tuy&i, lien
trtfc
k&
Trong giai doan tdi, vdi sU phat tri&i nhanh
chdng ciia CNTT v i truygn thong cung vdi xu hudng
hoat dfing chung cua nginh thU vign trang nude
va quoc te, each thut ket noi va tnjy cip sy dyng
thfing dn CO sy thay doi cSn ban mang tinh tryc
tuyen cao v i da duy cip, da thiet bi, do vay he
thong TVCC ran xac djnh lai chien lypc phat trign
hg thong CNTT, trong dd ed cac ygu c3u cd ban
sau day:
- He thong uhg dung CNTT ran dutjfc dieu cNnh,
xay dUng lai vol mfit he d w i g cd kha ning dap
ling sy ttiay doi vg quy trinh nghiep vu cung nhy
ygu cau ciia ngudi sy dung mfit each linh ho^t.
- He thong CNTT h i ^ tai ran dydc tiep tyc
duy tri v i ning eSp dg d i p dng yeu du nghigp
vy, vdi xu hudng day manh cung cap cic dieh vy
trut tuygn, hfii tu, lien ket cic ngufin ben trong
va txx\ ngoai he thong TVCC.
3. ThV'c trang u>ig d^ng cdng ngh$ thdng
tin cua h^ thdng t h i / v i ^ cdng c^ng
Thing 5/2016, Hoi nghi Tfing kgt hoat dfing
yng dyng CNTT ciia he thong TVCC da danh g i i
nhiihg thinh tiju giai do^n 2006 - 2016 v i chi rfi
nhiihg han dig, ygu kem ran khic phyc dong thdi
xac dinh phudng hudng doi vdi cfing t i c lihg
dung CNTT aJa he thong TVCC dtmg giai doan
tdi. Qj die:
3.1. Nhihig thinh
ttfu dpt dupc
- CNTT dUde ijhg durig mdt each manh me
trong tat c i cae hoat dfing thu vign, da gdp phan
thay doi dien mao ttiU vi|n.
- Ha tang CNTT duoc aing cd, nhieu thU vign
cd sy quan tam ciia chinh quyen dia phUdng da
dUdc dau t y vdi nhiihg dy an rat idn, oa chigu
sau. He thong thu vign cd sd cung da iihg dung
CNTT khi m^nh me.
- Cic phan mSm chuyen nganh dude lihg dung
rpng rai, gdp phan doi mdi phuang thyc to chye
1(63)
v i hoat d^ng thU vign, nang cao chat Iudng hoat
- Nhigu bSt c§p v§ ehg dp, chinh sich d i i ng$
dfii vdi ngudi l i m cfing tac CNTT c i ve diu nh|p
dpng.
l§n cd hOi dudc d i o t?o nang cao trinh dO.
- Nhilu dy i n mdi hoic dang bong giai doan
ehuan bi dUdc dSu tU deu hUdng t^p tmng xay
dyhg nguon lyt thfing tin so hoi, t?o l$p cic bp
sulitipsfi.
- Sin phim v i dich vy da dang hdn, d i p dhg
- Tinh lien k a tiong ho?t dOng CNTT bong cung
hg thong chua ch|t che, dan d&i higu qua thSp,
nhieu khi dra>g cheo, lang phi.
- Vtec phfii hdP giu^ eic ddn vj ehi d^o nghigp
vu v i ed quan quan ly nha nudc chua ch$t che
ygu du ngay cang cao aia ban dpc.
dong viec djnh hudng, dinh g i i , tfing kS, diic nit
- D$i ngu nhan lye OITT tiep t»c dut^c kien
toin, ting ve sfi luWig va nang cao vg trinh dp.
Da xuat hien mpt sfi c i nhan dii trinh dp giai
quyet cic van de nghigp vy phit sinh v i t?o ra
cie giii phip hii\j ich cho cic dng dyng thyc tg
mang l^i higu qua thigt diyt d cic thU vign dja
phudng.
3.2. MdtsSh^n
4. C i c g i i i p h i p tang cuOng h i ^ q u i ufng
dyng cdng ngh$ t h d n g t i n v i o h o ^ t d$ng h$
thdng thiT vi#n cdng c^ng trong thdl gian tdi
4.1. Cic nguySn tic OSu bf vi Cfng dpng
cdng nghi thong
chevi
nguyin
nhin
• Cfing tic lihg dyng CNTT chua dap lihg kjp
^
kinh nghiem.
dp phit tiign dia CNTT va truygn thfing eung
nhu sy thay dfii nhanh ve ygu cau ciia ngUdi sy
dyng.
- Miit dp yng dyng CNTT dong he thong khfing
dSng dgu, trinh dp phit bign giiia cic thy vign cfi
khoang cich Idn, v i a5 xu hudng ngay cing ting.
- Vigc sy dyng qui nhieu pfan mgm quin tri
thy vign trong cung mpt hg thong dSn den khd
khin trong cfing t i c ho tn? iSn nhau khi can thiet.
Nhigu pfSn mem chua i p dung cae ehugn n g h i ^
vy dan den dnh trgng khd khin cho vi%: trao dfii,
dimg chung hoic tich hdP cd sd du" lieu.
- Ngan sich thudng xuygn danh cho hoat dpng
CNTT edn thSp, chua tijdng xiihg vdfi vt tri, vai
trd, t i c dyng cua CNTT trong hoat dpng thu vign.
- Thigu nhan lyt dUdc dao t ^ ehuygn nginh
CNTT, mfii tnidng lam vigc va thu nhap diua
khuygn khich dype ngycfi cfi trinh dp tot ve CNTT
lim vigc cho thU vi|n.
- Trinh d$, ning lyt aia ngudi lim thy vl^n ndi
chung trong linh vyt lihg dung CNTT cfin nhieu
h^n ehg, chua dude cai thien nhieu trong 10 nim
qua. Cfing tie dio t^o, boi dudng chua dude den
hanh thudng xuyen, lign tuc.
tin.
Dg Omg dyng CNTT d$t hi^u q u i cao, bgn
vQhg cac thy vi§n bong hg diSng TVCC can dim
bio thyc hl?n cie nguygn t i c sau:
Mdt li: LTng dyng CNTT phii d i m bio ti'nh
tfiyc tS, khi dii, cSn xic djnh mut dp quan trpng,
cSp tiiia ciia nhigm vy v i k h i ning i p dyng vio
thyc den trong dieu kign cy thg, do dd dg tiiyi:
hi§n dype nguygn t i c niy dn phai cd sy khio sit
dg nSm b i t dude thyt d^ng yng dyng CNTT t^l
ddn vi, bao gom: nhan lyt, cd sd v§t chat, trang
thigt bj CNTT hi§n cd (phan eiihg, phin mgm...).
Hai ti: LJfng dung CNTT phii d i m bio b'nh h^
diong d i i t che, c6 to chyc budc het ciia toin h?
thfing thy vign (bao gom ca hg thong TVCC, thy
vi?n d^i hpe, thU vign pho thfing, thU vign chuyen
nginh) v i d i t tiong tinh he thfing oia bp miy quin
ly nhi nUdc.
Ba la: Dim bio tfnh dong bp, doi vdi nguyen
tie nay, cfing t i c liYig dyng CNTT dn phai du^c
d i t yong cae mfii lign h^ vdi cic hogt dOng khic
aia ddn vj, can d i m bio tinh d/dng h6 l l n nhau,
bfi d d cho nhau, do dd mudn thyc hi|n tfit nguygn
t i e niy thi dfing diffi eung phii thyt hl^n ddng b$
cic bi^n phip khic, h o ^ dpng k h i c
Sfin li: Lfng dyng CNTT doi hfii hg thfing TVCC
phai diii ypng d i u t y cie ygu c5u k9 thuit vg
tinh an toin (dfii vdi h$ difing thigt bj, hg thfing
nguon tai.lieu . vn