Xem mẫu
- VI. Lμm thÕ nμo ®Ó tho¸t khái háa ho¹n ë siªu thÞ, cöa hμng lín §Ó tho¸t th©n an toμn khi x¶y ra háa ho¹n ë siªu thÞ hoÆc cöa hμng lín th× c¸c nh©n viªn vμ kh¸ch hμng ph¶i chó ý mét sè ®iÓm sau: 1. Khi ph¸t hiÖn cã ch¸y ph¶i lËp tøc Ên chu«ng b¸o cã háa ho¹n vμ gäi sè ®iÖn tho¹i 114 ®Ó b¸o c¶nh s¸t cøu háa cμng nhanh cμng tèt. 2. NÕu kh«ng thÓ trùc tiÕp ch¹y x«ng ra ngoμi th× cã thÓ dïng ¸o, vá ch¨n −ít... ®Ó trïm lªn ®Çu vμ ng−êi råi míi x«ng ra, nÕu nh− löa ch¸y lín vμ khãi dμy ®Æc th× dïng khÈu trang, ¸o, kh¨n −ít che miÖng vμ mòi l¹i, cói thÊp ng−êi hoÆc bß s¸t xuèng d−íi mÆt ®Êt ®Ó tho¸t ra ngoμi. 3. NÕu nh− cÇu thang, lèi ®i bÞ t¾c do qu¸ ®«ng ng−êi th× tr−íc hÕt ph¶i thËt b×nh tÜnh ®Ó lùa chän con ®−êng kh¸c tho¸t ra ngoμi. 4. NÕu nh− bÞ m¾c kÑt ë tÇng thÊp (tÇng 2) th× cã thÓ buéc quÇn ¸o, vá ch¨n, ®Öm, ga tr¶i gi−êng... thμnh d©y ch·o, sau ®ã buéc d©y vμo chç ch¾c ch¾n råi theo d©y ®ã ®Ó xuèng chç an toμn. NÕu nh− ë tÇng cao (tÇng 3 trë lªn) th× tuyÖt ®èi kh«ng ®−îc mÊt b×nh tÜnh mμ nh¶y lÇu bëi rÊt dÔ g©y th−¬ng vong. 5. Khi x¶y ra háa ho¹n th× b¹n kh«ng nªn v× tiÕc cña mμ bá lì c¬ héi tho¸t th©n, khi quÇn ¸o 82
- trªn ng−êi bÞ ch¸y th× cã thÓ l¨n xuèng d−íi ®Êt hoÆc dïng tÊt c¶ nh÷ng thø cã thÓ ®Ó dËp löa. Siªu thÞ hay cöa hμng tæng hîp lμ nh÷ng n¬i tËp trung ®«ng ng−êi, do ®ã ph¶i th−êng xuyªn lμm tèt viÖc tuyªn truyÒn vμ c¶nh b¸o vÒ ®Ò phßng háa ho¹n, ®ång thêi ph¶i trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c thiÕt bÞ cøu háa vμ chØ râ nh÷ng ®−êng tho¸t hiÓm. Khi x¶y ra háa ho¹n ph¶i gi÷ b×nh tÜnh, kh«ng ho¶ng lo¹n, chen lÊn x« ®Èy, kÞp thêi b¸o c¶nh s¸t phßng ch¸y ch÷a ch¸y, ph¸n ®o¸n chÝnh x¸c møc ®é cña ®¸m ch¸y vμ tho¸t khái ®¸m ch¸y theo c¸c lèi an toμn. VII. Lμm thÕ nμo khi cã b¸o ®éng phßng kh«ng H×nh thøc b¸o ®éng phßng kh«ng (nh− ®¸nh kÎng, ®¸nh trèng, chu«ng...) trong chiÕn tranh dïng ®Ó c¶nh b¸o mäi ng−êi tr¸nh m¸y bay ®Þch; lóc b×nh th−êng dïng ®Ó b¸o ®éng khi x¶y ra thiªn tai hoÆc nh÷ng t×nh huèng nguy hiÓm kh¸c. Trong mét sè tr−êng hîp kh«ng thÓ th«ng b¸o qua ®μi ph¸t thanh truyÒn h×nh, th× ph¶i dïng h×nh thøc b¸o ®éng phßng kh«ng ®Ó b¸o ®éng. V× vËy, lóc b×nh th−êng mäi ng−êi d©n ph¶i n¾m râ vÞ trÝ Èn nÊp phßng tr¸nh cña m×nh ®Ó nhanh chãng tho¸t ra ngoμi khi cã b¸o ®éng vÒ t×nh tr¹ng cÊp b¸ch x¶y ra, ®ång thêi ph¶i th−êng xuyªn theo dâi 83
- t×nh h×nh cña ®Þa ph−¬ng. Khi cã b¸o ®éng th× ph¶i chÊp hμnh nh− sau: 1. Kh«ng ®−îc ho¶ng hèt. Ph¶i th«ng b¸o cho nhau biÕt t×nh h×nh, chuÈn bÞ nh÷ng ®å dïng cÇn thiÕt ®Ó mang theo vμ nhanh chãng di chuyÓn ®Õn c¸c n¬i theo chØ ®Þnh. 2. Khi nghe thÊy mäi h×nh thøc b¸o ®éng, mäi ng−êi ph¶i nhanh chãng vμo vÞ trÝ Èn nÊp cña m×nh. Tr−êng hîp kh«ng kÞp ch¹y tíi n¬i Èn nÊp quy ®Þnh th× ph¶i tù ph©n t¸n t×m n¬i Èn nÊp phï hîp. Nh÷ng ng−êi ®ang ë n¬i trèng tr¶i hoÆc ®i trªn ®−êng th× ph¶i nhanh chãng ch¹y vÒ phÝa cã c«ng sù hoÆc lîi dông ®Þa h×nh ®Þa vËt cã lîi ®Ó Èn nÊp nh− bøc t−êng thÊp, chç ®Êt tròng, cèng r·nh bªn ®−êng. Ph¶i chó ý kh«ng nªn ®øng d−íi c¸c tÊm biÓn qu¶ng c¸o lín, c¸c cét ®iÖn cao ¸p vμ nh÷ng vËt phÈm dÔ ch¸y næ; tr¸nh xa nh÷ng n¬i lμ môc tiªu kinh tÕ, qu©n sù quan träng. Víi nh÷ng ng−êi ®ang ®i trªn tμu xe, khi nghe tiÕng b¸o ®éng th× ph¶i dõng xe vμ t×m nh÷ng n¬i an toμn ®Ó tr¸nh. 3. Sau khi hÕt b¸o ®éng, mäi ng−êi ph¶i phèi hîp víi c¸c lùc l−îng cøu hé ®Ó t×m kiÕm ng−êi cßn mÊt tÝch, khèng chÕ háa ho¹n, gi÷ g×n trÞ an. VIII. Lμm thÕ nμo khi cã sãng thÇn Sãng thÇn lμ lo¹i sãng biÓn cã søc ph¸ ho¹i cùc lín. Khi ®éng ®Êt x¶y ra ë ®¸y biÓn, lùc t¸c 84
- ®éng cña sãng ®Þa chÊn lμm cho mÆt n−íc biÓn cuén sãng, t¹o nªn nh÷ng ®ît sãng cùc m¹nh ®Èy vÒ phÝa tr−íc, nhÊn ch×m c¸c vïng ven biÓn. Th¶m ho¹ nμy ®−îc gäi lμ sãng thÇn. Sau chÊn ®éng d÷ déi kh«ng l©u, sãng m¹nh cuén lªn, cã thÓ cuèn tr«i tÊt c¶, trμn qua ®−êng bê biÓn, trμn qua ®ång ruéng, tμn ph¸ nhanh chãng c¸c thμnh phè vμ lμng m¹c ven biÓn. Trong nh¸y m¾t, d−íi søc quÐt s¹ch ®iªn cuång, mäi thø ®· bÞ ch×m trong sãng to, hÇu hÕt c¸c trang thiÕt bÞ ë c¶ng, vËt kiÕn tróc bÞ rung ®æ, bÞ cuèn ph¨ng ®i. Sãng thÇn qua ®i, trªn b·i biÓn cßn l¹i mét ®èng bõa bén, ®©u ®©u còng lμ c¶nh hoang tμn, x¸c ng−êi vμ sóc vËt chÕt. Th¶m ho¹ mμ ®éng ®Êt, sãng thÇn mang l¹i cho con ng−êi lμ v« cïng to lín. Ngμy nay, ®èi víi th¶m ho¹ ®éng ®Êt, sãng thÇn, nói löa... bÊt ngê x¶y ra, con ng−êi chØ cã thÓ th«ng qua dù b¸o, quan s¸t ®Ó phßng chèng hoÆc lμm gi¶m bít nh÷ng tæn thÊt mμ chóng g©y nªn chø kh«ng thÓ khèng chÕ ®−îc sù ph¸t sinh ra chóng. Tù tho¸t th©n khi cã sãng thÇn - Sím ph¸t hiÖn ra sãng thÇn: C¸c chuyªn gia cho r»ng, sau khi x¶y ra ®éng ®Êt d÷ déi, ph¸t hiÖn thÊy n−íc biÓn d©ng cao bÊt chît hoÆc nhanh chãng rót xuèng, hoÆc nghe thÊy tiÕng gÇm gièng tiÕng tμu ho¶ ch¹y lμ dÊu hiÖu sãng thÇn ®Õn. 85
- Lóc nμy, ph¶i nhanh chãng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tù tho¸t th©n thÝch hîp nh− sau: Nhanh chãng di chuyÓn khái bê biÓn, lËp tøc ch¹y ®Õn chç cã kiÕn tróc cao tÇng ë b·i ®Êt cao, kiªn cè ®Ó tr¸nh n¹n. Tr−íc khi ch−a cã th«ng b¸o hÕt sãng thÇn, kh«ng ®−îc ë gÇn bê biÓn. NÕu kh«ng may bÞ r¬i xuèng n−íc, cè g¾ng b¸m ch¾c vμo nh÷ng vËt næi trªn n−íc nh− tÊm gç, c©y cèi, tr¸nh va ch¹m vμo c¸c vËt cøng kh¸c, kh«ng nªn quÉy ®¹p, kh«ng nªn gi¬ tay, cè g¾ng gi¶m bít ®éng t¸c, tiÕt kiÖm søc lùc vμ n¨ng l−îng, lu«n ®Ó c¬ thÓ næi lªn mÆt n−íc lμ ®−îc. 86
- PhÇn 4 TrÞ an x· héi I. Khi bÞ téi ph¹m khèng chÕ th× ph¶i lμm thÕ nμo §a sè bän téi ph¹m khèng chÕ ng−êi kh¸c lμm con tin th× chóng ®Òu ®· cã kÕ ho¹ch vμ chuÈn bÞ kü cμng, còng cã tªn khi bÞ c¶nh s¸t truy b¾t, bÞ dån ®Õn møc ®−êng cïng th× khèng chÕ ng−êi kh¸c lμm con tin ®Ó lμm ®iÒu kiÖn th−¬ng l−îng víi c¶nh s¸t. Khi bÞ téi ph¹m khèng chÕ th× ph¶i nhí mét sè ®iÓm sau: 1. Cè gi÷ b×nh tÜnh, kh«ng nªn qu¸ sî h·i, ho¶ng lo¹n, cμng kh«ng nªn kªu gμo, la hÐt vμ cè ch¹y tho¸t, v× kÎ ph¹m téi sÏ lo sî bÞ b¹i lé mμ cã thÓ s¸t h¹i con tin. 2. Ph¶i hÕt søc tiÕt kiÖm “tinh thÇn” vμ “søc lùc”, v× viÖc gi¶i cøu con tin th−êng mÊt rÊt nhiÒu thêi gian vμ sù tiÕn triÓn cña t×nh h×nh còng rÊt khã dù ®o¸n, do ®ã ng−êi bÞ khèng chÕ lμm con tin nhÊt ®Þnh ph¶i chó ý gi÷ g×n tinh 87
- thÇn vμ søc lùc ®Ó cã thÓ øng phã víi mäi t×nh huèng cã thÓ x¶y ra. 3. Ph¶i biÕt ®−îc vÞ trÝ m×nh ®ang bÞ gi÷. Trong rÊt nhiÒu t×nh huèng, bän téi ph¹m ®Òu dïng c¸c ph−¬ng tiÖn ®Ó chuyÓn con tin ®Õn ®Þa ®iÓm kh¸c. Do ®ã ®Ó cã thÓ tù cøu m×nh hoÆc phèi hîp víi c¶nh s¸t gi¶i cøu th× ng−êi bÞ khèng chÕ ph¶i t×m c¸ch ®Ó biÕt ®−îc vÞ trÝ m×nh ®ang bÞ gi÷ ë ®©u, nÕu nh− cã bÞ chuyÓn ®i th× còng cã thÓ th«ng qua h−íng ®i, tèc ®é di chuyÓn cña ph−¬ng tiÖn, thêi gian... ®Ó n¾m ®−îc ®¹i thÓ vÞ trÝ m×nh ®ang bÞ chóng b¾t gi÷. 4. Ph¶i chó ý quan s¸t nh÷ng hμnh ®éng cña téi ph¹m. §ã lμ v× trong rÊt nhiÒu t×nh huèng, khi b¾t gi÷ con tin chóng th−êng t×m c¸ch liªn l¹c víi ng−êi nhμ hä, cã lóc cßn ®Ó con tin ë riªng mét chç, lóc ®ã ph¶i quan s¸t mäi ho¹t ®éng cña téi ph¹m, n¾m ®−îc nh÷ng viÖc cã tÝnh quy luËt cña chóng, nÕu cã c¬ héi th× bá trèn hoÆc cÇu cøu tõ bªn ngoμi. NÕu nh− bÞ téi ph¹m khèng chÕ ®Ó ®èi phã víi c¶nh s¸t th× còng ph¶i quan s¸t mäi ho¹t ®éng vμ t×m ®iÓm yÕu cña chóng, khi cã thêi c¬ còng ph¶i ®e däa vμ chèng l¹i ®èi ph−¬ng. 5. Sau khi kÕt thóc viÖc c«ng kÝch téi ph¹m th× con tin ph¶i rêi khái hiÖn tr−êng theo sù chØ dÉn cña lùc l−îng gi¶i cøu. Kh«ng ®−îc tù ý ch¹y lung tung còng kh«ng ®−îc chen lÊn... ®Ó tr¸nh x¶y ra nh÷ng viÖc ngoμi ý muèn. 88
- II. Lμm thÕ nμo khi s©n bãng gÆp hçn lo¹n Nh÷ng vô hçn lo¹n trªn s©n bãng, ®a sè lμ do cæ ®éng viªn cña 2 ®éi qu¸ khÝch, chöi bíi nhau hoÆc ph¶n øng bëi ph¸n quyÕt cña träng tμi... g©y ra c¸c vô hçn lo¹n ®Òu cã qu¸ tr×nh tõ nhá ®Õn lín. Khi ®i xem bãng ®¸, b¹n nªn chó ý mét sè ®iÓm sau: 1. Khi cæ ®éng viªn ®ang chen lÊn, x« ®Èy th× kh«ng nªn véi vμng vμo hoÆc ra khái s©n vËn ®éng. Khi cã ý ®Þnh ra hoÆc vμo s©n vËn ®éng th× ph¶i quan s¸t t×nh h×nh cña s©n bãng, nÕu nh− thÊy qu¸ nhiÒu ng−êi chen lÊn, x« ®Èy hoÆc xuÊt hiÖn t×nh h×nh kh«ng b×nh th−êng kh¸c th× kh«ng nªn véi vμng vμo hoÆc ra s©n. 2. Ph¶i cã hμnh vi v¨n minh ë n¬i c«ng céng. Víi nh÷ng ng−êi ®am mª bãng ®¸ khi ®Õn s©n vËn ®éng ®Ó xem ®Òu ph¶i cã ý thøc v¨n minh ë n¬i c«ng céng, ph¶i chuÈn bÞ t©m lý chÊp nhËn mäi th¾ng b¹i cña ®éi bãng mμ m×nh yªu thÝch. 3. NÕu gÆp s©n vËn ®éng hçn lo¹n ph¶i gi÷ b×nh tÜnh, nhanh chãng tr¸nh xa chç hçn lo¹n, rêi ®Õn chç Ýt ng−êi vμ t×m con ®−êng an toμn ®Ó tho¸t ra khái s©n vËn ®éng, tuyÖt ®èi kh«ng ®−îc hßa m×nh vμo ®¸m hçn lo¹n ®ã. 89
- III. Ph¶i lμm g× khi bÞ c−íp C−íp hay c−íp tμi s¶n (theo ph¸p luËt ViÖt Nam) lμ mét téi danh chØ ng−êi nμo ®ã dïng vò lùc, ®e däa dïng vò lùc ngay tøc kh¾c hoÆc cã hμnh vi kh¸c lμm cho ng−êi bÞ tÊn c«ng l©m vμo t×nh tr¹ng kh«ng thÓ chèng cù ®−îc, nh»m chiÕm ®o¹t tμi s¶n cña hä. §èi t−îng cña bän c−íp th−êng lμ nh÷ng ng−êi ®i ®−êng ®Æc biÖt lμ phô n÷, th«ng th−êng bän c−íp cã 3 thñ ®o¹n chÝnh ®ã lμ: - TÊn c«ng ng−êi bÞ h¹i tõ phÝa sau, lμm cho hä bÞ th−¬ng vμ c−íp tμi s¶n. - Ho¹t ®éng theo b¨ng nhãm, dïng nhiÒu thñ ®o¹n ®Ó uy hiÕp ng−êi bÞ h¹i vμ giËt tμi s¶n cña hä. - Phi xe nhanh qua ®èi t−îng vμ c−íp giËt tμi s¶n cña hä. §èi víi lo¹i téi ph¹m nguy hiÓm nμy th× ®Ò phßng lμ ph−¬ng ph¸p hμng ®Çu. 1. BiÖn ph¸p ®Ò phßng ®Ó khái bÞ c−íp giËt tμi s¶n a) H¹n chÕ ®i mét m×nh t¹i nh÷ng n¬i Ýt ng−êi qua l¹i (®Æc biÖt lμ buæi tèi). NÕu ®i ra ®−êng buæi tèi th× nªn ®i cïng nhiÒu ng−êi, trªn ®−êng cã ®Ìn chiÕu s¸ng. Kh«ng nªn v× tiÕt kiÖm thêi gian mμ ®i t¾t qua c¸c ngâ nhá, ®−êng Ýt ng−êi ®i l¹i vμ kh«ng cã ®Ìn chiÕu s¸ng. b) Khi ®i ®Õn ng©n hμng ®Ó rót hoÆc göi tiÒn th× 90
- tèt nhÊt nªn ®i vμo nh÷ng lóc cã nhiÒu ng−êi qua l¹i vμ chó ý kh«ng ®−îc ®Ó tiÒn cña m×nh lé ra. c) Khi chuÈn bÞ hμnh lý ®Ó ra ngoμi th× kh«ng nªn ®Ó qu¸ nhiÒu tiÒn b¹c, c¸c giÊy tê quan träng vμo trong hμnh lý. Nh− vËy nÕu ch¼ng may cã bÞ c−íp th× tæn thÊt còng kh«ng qu¸ lín. d) Kh«ng nªn mang theo c¸c ®å trang søc cã gi¸ trÞ trªn ng−êi v× b¹n dÔ trë thμnh ®èi t−îng cña bän c−íp giËt. e) Trong thang m¸y còng rÊt dÔ bÞ bän c−íp tÊn c«ng, do ®ã ng−êi giμ, trÎ em, phô n÷ tèt nhÊt kh«ng nªn vμo thang m¸y mét m×nh, cμng kh«ng nªn ë trong thang m¸y cïng ng−êi l¹, tr−êng hîp bÊt ®¾c dÜ th× b¹n ph¶i lu«n chó ý quan s¸t nÕu thÊy cã ng−êi l¹ th× b¹n ph¶i b−íc ra ®îi l−ît cã nhiÒu ng−êi míi ®i. 2. Khi gÆp c−íp ph¶i lμm g× a) Tr−íc tiªn b¹n nªn gi÷ b×nh tÜnh, t×m c¸ch b¸o c¶nh s¸t hoÆc cÇu cøu. b) NÕu nh− bän c−íp cã Ýt ng−êi mμ b¶n th©n m×nh cã kh¶ n¨ng, søc kháe, cã thÓ kiªn quyÕt chèng tr¶ chóng ®Ó tù vÖ, ®ång thêi ph¶i h« ho¸n mäi ng−êi ®Õn cøu. c) NÕu nh− b¶n th©n kh«ng cã kh¶ n¨ng chèng l¹i bän c−íp mμ môc ®Ých cña chóng chØ lμ c−íp tiÒn cña th× cã thÓ ®−a tiÒn cho chóng vμ ph¶i ghi nhí t−íng m¹o cña chóng, nhanh chãng b¸o c¶nh s¸t. d) Khi bÞ bän c−íp phi xe qua vμ c−íp giËt tμi s¶n th× ph¶i nhí ®Æc ®iÓm t−íng m¹o cña chóng, 91
- ®Æc ®iÓm ph−¬ng tiÖn mμ chóng sö dông nh− lo¹i xe, mμu s¾c, biÓn sè... ®Ó c¶nh s¸t thuËn lîi h¬n trong viÖc truy t×m thñ ph¹m. IV. Lμm thÕ nμo ®Ó tho¸t n¹n trong th¶m häa giÉm ®¹p Trªn thÕ giíi, sù ho¶ng lo¹n cña ®¸m ®«ng dÉn ®Õn nh÷ng c¶nh giÉm ®¹p ®Ém m¸u hÇu nh− n¨m nμo còng x¶y ra vμ x¶y ra ë bÊt cø ®©u trong bÊt cø sù kiÖn nμo cã ®«ng ng−êi. GiÉm ®¹p x¶y ra khi trong ®¸m ®«ng cã ng−êi tù nhiªn bÞ ng·, lμm cho nh÷ng ng−êi phÝa sau bÞ mÊt ph−¬ng h−íng vμ ng· theo hoÆc còng cã thÓ do ®¸m ®«ng ®ang dån vÒ mét h−íng nμo ®ã vμ ®ét nhiªn cã ai ®ã hÐt lªn “nguy hiÓm...”, chØ víi mét tõ ®ã còng cã thÓ lμm cho mäi ng−êi lo l¾ng vμ cè g¾ng ch¹y khái mèi nguy hiÓm mμ hä kh«ng biÕt râ rμng, còng v× kh«ng ai biÕt chÝnh x¸c mèi nguy hiÓm lμ g× nªn hä ch¹y vÒ mäi h−íng mét c¸ch hçn lo¹n vμ hiÖn t−îng giÉm ®¹p x¶y ra. HiÖn t−îng giÉm ®¹p rÊt nguy hiÓm vμ th−êng x¶y ra ë nh÷ng n¬i c«ng céng tËp trung nhiÒu ng−êi, bÞ giíi h¹n vÒ kh«ng gian nh−: s©n vËn ®éng, trong siªu thÞ, r¹p h¸t, qu¸n bar hoÆc trong c¸c lÔ héi tiÕn hμnh c¸c nghi thøc t«n gi¸o... Khi b¹n ®ang ë trong c¸c ®¸m ®«ng ë c¸c n¬i trªn th× ph¶i ®Ò cao ý thøc c¶nh gi¸c vμ nªn chó ý mét sè ®iÓm sau: 92
- a) Khi ph¸t hiÖn ®¸m ®«ng ®ang dån vÒ h−íng cña m×nh th× tèt nhÊt b¹n nªn tr¸nh xa ra mét bªn nh−ng kh«ng ®−îc ho¶ng lo¹n ®Ó tr¸nh bÞ ng·. b) Cã thÓ t¹m thêi tr¸nh vμo c¸c qu¸n bar, qu¸n cμ phª, cöa hμng... ë gÇn ®−êng, tuyÖt ®èi kh«ng ®−îc hßa vμo trong ®¸m ®«ng ®ã bëi nh− vËy b¹n rÊt dÔ bÞ x« ng· vμ trë thμnh n¹n nh©n cña giÉm ®¹p. c) Khi ë trong ®¸m ®«ng, nhÊt ®Þnh ph¶i ®øng v÷ng ch©n, kh«ng ®−îc nghiªng ng−êi mμ mÊt th¨ng b»ng, mÆc dï cã thÓ bÞ tr−ît giμy, dÐp nh−ng còng kh«ng ®−îc quay l¹i nhÆt hoÆc buéc l¹i d©y giμy. d) NÕu cã kh¶ n¨ng th× ph¶i b¸m chÆt vμo mét vËt kiªn cè trªn ®−êng nh− cét ®Ìn ®−êng... ®îi khi ®¸m ®«ng ®i qua råi míi ®i. e) Trong tr−êng hîp cã trÎ nhá th× ph¶i bÕ c¸c em lªn ®Ó tr¸nh bÞ ng¹t thë hoÆc bÞ giÉm ®¹p. f) NÕu nh− bÞ ®¸m ®«ng x« ng· th× ph¶i t×m c¸ch b¸m chÆt vμo nh÷ng chç ch¾c vμ b¶o vÖ b¶n th©n m×nh. V. §Ò phßng bÞ quÊy rèi t×nh dôc n¬i c«ng céng QuÊy rèi t×nh dôc lμ viÖc mét ng−êi bÞ ng−êi kh¸c giíi (trõ ng−êi yªu, vî hoÆc chång) dïng hμnh vi, lêi nãi, cö chØ biÓu lé sù kÝch thÝch vÒ t×nh dôc. 93
- Do nh÷ng kh¸c biÖt gi÷a nam vμ n÷ vÒ ®Æc ®iÓm t©m sinh lý, vÒ vÞ trÝ x· héi... n÷ giíi dÔ bÞ quÊy rèi t×nh dôc h¬n so víi nam giíi. 1. BiÖn ph¸p phßng ngõa a) Trong c«ng t¸c, häc tËp vμ cuéc sèng h»ng ngμy, n÷ giíi kh«ng nªn mÆc nh÷ng lo¹i trang phôc qu¸ hë hang ®Õn nh÷ng n¬i ®«ng ng−êi hoÆc nh÷ng n¬i v¾ng vÎ. b) Khi cã mét m×nh, n÷ giíi nªn h¹n chÕ kÕt b¹n, lμm quen víi nh÷ng ng−êi l¹, nÕu gÆp ng−êi kh¸c giíi hái ®−êng th× chØ nªn chØ ®−êng chø kh«ng nªn tïy tiÖn dÉn ®−êng cho ng−êi ®ã; kh«ng nªn dÔ d·i nhËn lêi mêi ®i ¨n, ®i dù tiÖc cña ng−êi l¹ ®Ò phßng kÎ xÊu bá thuèc mª vμo thøc ¨n; kh«ng ®−îc tïy tiÖn ngåi lªn xe cña ng−êi l¹ ®Ò phßng r¬i vμo c¹m bÉy cña kÎ xÊu. c) Kh«ng nªn ®i ra ngoμi mét m×nh vμo buæi tèi, kh«ng nªn vμo c¸c ngâ nhá hoÆc ®−êng kh«ng cã ®Ìn chiÕu s¸ng. NÕu nh− ph¸t hiÖn cã ng−êi b¸m theo m×nh th× ph¶i t×m c¸ch ®Ó “c¾t ®u«i” kÎ ®ã nh− nhanh chãng ®i vμo chç ®«ng ng−êi, còng cã thÓ vμo c¸c hμng qu¸n hoÆc nhμ d©n gÇn nhÊt ®Ó nhê gióp ®ì. d) C¸c thÇy c« gi¸o, c¸c bËc phô huynh ph¶i th−êng xuyªn nh¾c nhë, chØ b¶o häc sinh, con em cña m×nh c¸ch tù b¶o bÖ m×nh; ®Ò cao c¶nh gi¸c ®Ó kh«ng bÞ quÊy rèi; nÕu ph¸t hiÖn cã nh÷ng bÊt 94
- th−êng th× ph¶i b¸o cho c¸c c¬ quan chøc n¨ng, ®Ó t×m c¸ch ng¨n chÆn. 2. BiÖn ph¸p ng¨n chÆn a) NÕu nh− bÞ ng−êi kh¸c dïng lêi nãi, th¸i ®é, hμnh vi kÝch thÝch t×nh dôc th× ph¶i cã c¸ch ®Ó lμm ®èi ph−¬ng mÊt høng, nÕu nh− mäi c¸ch ®Òu kh«ng cã t¸c dông th× ph¶i nghiªm kh¾c c¶nh c¸o, tr−êng hîp cÇn thiÕt cã thÓ gäi nh©n viªn b¶o vÖ ®Õn ®Ó xö lý. b) Víi nh÷ng kÎ cã hμnh ®éng quÊy rèi th× b¹n nªn suy nghÜ ®Õn sù an toμn cña m×nh mμ c¶nh c¸o ng−êi ®ã, ®ång thêi ph¶i t×m sù trî gióp cña nh÷ng ng−êi xung quanh, v¹ch trÇn bé mÆt cña kÎ ®ã ®Ó nhËn ®−îc sù ®ång t×nh, gióp ®ì cña mäi ng−êi. 3. NÕu nh− kÎ ®ã vÉn tiÕp tôc cã hμnh vi trªu ghÑo, b¹n nªn b¸o c¶nh s¸t hoÆc kªu cøu thËt to. VI. Phßng tr¸nh bÞ x©m h¹i t×nh dôc nh− thÕ nμo C−ìng hiÕp phô n÷ lμ téi ¸c bëi nã ¶nh h−ëng nghiªm träng ®Õn søc kháe, danh dù vμ cuéc sèng b×nh th−êng cña phô n÷. NhiÒu n−íc trªn thÕ giíi më líp häc ®Ó truyÒn thô, gi¶ng d¹y nh÷ng kiÕn thøc vμ kü n¨ng c¬ b¶n phßng tr¸nh bÞ x©m h¹i t×nh dôc cho phô n÷. ë n−íc ta cßn rÊt nhiÒu phô n÷ e ng¹i, xÊu hæ khi ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò nμy, v× 95
- vËy kh«ng ph¶i ai còng cã ®−îc nh÷ng kiÕn thøc vμ kü n¨ng c¬ b¶n ®Ó tù b¶o vÖ m×nh. Ph¶i lμm g× ®Ó phßng tr¸nh bÞ x©m h¹i t×nh dôc? Chóng t«i xin cung cÊp mét sè nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n ®Ó phßng tr¸nh nh− sau: 1. H¹n chÕ ®i ra ngoμi mét m×nh. NÕu nh− ph¶i ®i mét m×nh th× cÇn hÕt søc cÈn thËn, kh«ng nªn ®i vμo nh÷ng ®o¹n ®−êng v¾ng vÎ, kh«ng cã ®Ìn chiÕu s¸ng. C¸c ®«i t×nh nh©n kh«ng nªn chän chç qu¸ v¾ng vÎ ®Ó t©m sù, ®Ò phßng bÞ c−íp vμ x©m h¹i t×nh dôc... 2. Khi ®i ®−êng ph¶i chó ý quan s¸t vμ ph¸t huy trùc gi¸c ®Æc biÖt cña phô n÷, nªn ph¸t hiÖn sím vμ tr¸nh xa nam giíi cã nh÷ng biÓu hiÖn nh−: l¶ng v¶ng ë gãc khuÊt hoÆc ®o¹n ®−êng nμo ®ã, b¸m theo b¹n mét ®o¹n dμi, nh×n ch»m ch»m vμo bé phËn nh¹y c¶m cña phô n÷, say r−îu... NÕu nh− b¹n ®· bÞ b¸m ®u«i hoÆc bÞ chÆn gi÷a ®−êng th× b¹n ph¶i t×m c¸ch ®Ó thay ®æi quy luËt ®i l¹i cña m×nh; nÕu ph¸t hiÖn cã kÎ ®ang b¸m theo m×nh th× ph¶i chän c¬ héi ®Ó “c¾t ®u«i” chóng. Nh− cã thÓ ch¹y ®Õn ®ån c«ng an, tr¹m giao th«ng... HoÆc cã thÓ ®i ng−îc l¹i chê xe, bÊt ngê qua ®−êng... ®Ó “c¾t ®u«i” ®èi ph−¬ng. §Õn tr¹m ®iÖn tho¹i ®Ó gäi ®iÖn, cho dï lμ gäi b¸o c¶nh s¸t hoÆc th«ng b¸o cho ng−êi nhμ biÕt th× ®ã còng lμ c¸ch hiÖu qu¶ ®Ó däa cho kÎ b¸m theo ph¶i rót lui. 96
- 3. NÕu cã ng−êi b¸m theo s¸t b¹n hoÆc chÆn b¹n gi÷a ®−êng th× cã thÓ t×m sù gióp ®ì tõ nh÷ng ng−êi ®i ®−êng, ng−êi d©n sèng gÇn ®ã, vμo ban ®ªm th× cã thÓ ch¹y ®Õn n¬i cã ¸nh s¸ng, ©m thanh... NÕu nh− thÊy m×nh ®ang ë trong hoμn c¶nh nguy hiÓm th× ph¶i h« ho¸n thËt to, kh«ng chØ lμm cho nh÷ng ng−êi ë gÇn ®ã chó ý mμ cßn cã thÓ lμm cho kÎ cã ý ®å xÊu víi b¹n kinh h·i. 4. §èi phã víi nh÷ng tªn ®· “®éng tay, ®éng ch©n” víi b¹n th× ®Çu tiªn ph¶i nghÜ c¸ch tho¸t ra, ph¶i biÕt khèng chÕ tinh thÇn, ph¶i hÕt søc b×nh tÜnh ph¸t hiÖn nh−îc ®iÓm cña ®èi ph−¬ng, n¾m thêi c¬ ®Ó ph¶n kh¸ng l¹i, cã thÓ dùa vμo t×nh h×nh thùc tÕ mμ cã c¸ch ph¶n kh¸ng phï hîp nh− dïng tay ®¸nh vμo phÇn mÆt, huyÖt th¸i d−¬ng, xØa vμo yÕt hÇu, ®¸nh m¹nh vμo x−¬ng s−ên, ®Çu gèi, ®¸nh vμo h¹ bé cña ®èi thñ, thËm chÝ cßn cã thÓ dïng c¶ giμy, dÐp ®Ó ®¸nh l¹i ®èi thñ. Ngoμi ra nh÷ng vËt mang theo bªn ng−êi nh− «, tói x¸ch, chïm ch×a khãa... còng cã thÓ trë thμnh vò khÝ rÊt tèt. 5. NÕu kh«ng may bÞ lμm nhôc th× b¹n ph¶i hÕt søc b×nh tÜnh. Kh«ng nªn nãi nh÷ng c©u ®¹i lo¹i nh− “t«i ®· biÕt anh råi”, “t«i sÏ tè c¸o anh”... v× nh− vËy cã kh¶ n¨ng lμm cho ®èi t−îng g©y ra nh÷ng hμnh vi cμng nguy hiÓm h¬n. Ph¶i giÊu kü giÊy tê tïy th©n cña m×nh nh− chøng minh nh©n d©n, thÎ c«ng t¸c... kh«ng ®−îc nãi ra ®Þa chØ, ®¬n vÞ, hä tªn thËt cña m×nh ®Ó ®Ò phßng ®èi t−îng sÏ 97
- cã nh÷ng hμnh vi ng¨n c¶n viÖc tè c¸o hoÆc g©y ra nh÷ng ®iÒu phiÒn to¸i kh¸c cho b¹n. 6. Cho dï “kÎ bÖnh ho¹n” ®· ®¹t ®−îc môc ®Ých cña m×nh hay ch−a, b¹n ®Òu ph¶i b¸o c¶nh s¸t kÞp thêi, tÝch cùc cung cÊp ®Çu mèi vμ phèi hîp víi c¶nh s¸t ®Ó t×m ra thñ ph¹m. B¹n ph¶i nhí ®−îc t−íng m¹o, ®Æc ®iÓm, c¸ch ¨n mÆc, giäng nãi cña ®èi t−îng, nh÷ng vËt mμ h¾n mang theo, ph−¬ng tiÖn ®i l¹i cña h¾n, nh÷ng vËt mμ h¾n ®Ó l¹i... vμ kÞp thêi giao l¹i cho c¶nh s¸t ®Ó c«ng t¸c nhËn ®Þnh ®èi t−îng ®−îc thuËn lîi h¬n. VII. §Ò phßng trém vμo nhμ 1. Ph¶i chó ý b¶o qu¶n tèt ch×a khãa cña m×nh bao gåm c¶ ch×a khãa phßng häc, ký tóc x¸, ch×a khãa tñ, khãa hßm... Kh«ng nªn tïy tiÖn cho ng−êi kh¸c m−în vμ ®Ó lung tung ®Ò phßng “nh÷ng vÞ kh¸ch kh«ng mêi mμ ®Õn” nhμ b¹n. Khi bÞ mÊt ch×a khãa th× ph¶i nhanh chãng thay ®æi ch×a khãa míi. 2. H×nh thμnh thãi quen khi ra ngoμi, cho dï lμ trong chèc l¸t còng ph¶i ®ãng cæng, khãa cöa ®Ò phßng kÎ trém thõa c¬ lÎn vμo nhμ. 3. Ph¶i ®Ò phßng kÎ trém cã thÓ c¹y, ph¸ khãa b»ng c¸ch l¾p ®Æt c¸c lo¹i cöa ch¾c ch¾n, khãa chèng trém, nÕu cã ®iÒu kiÖn th× cã thÓ l¾p c¶ camera chèng trém. 98
- 4. §Ò phßng nh÷ng thñ ®o¹n tinh vi cña kÎ trém: thø nhÊt nh÷ng hé ë tÇng 1 cã thÓ trång nh÷ng lo¹i c©y c¶nh cã gai nh− hoa hång, hoa t−êng vi... Nh÷ng hé ë c¸c tÇng trªn còng cã thÓ trång nh÷ng lo¹i hoa nμy ë ban c«ng ®Ó võa lμm ®Ñp cho ng«i nhμ võa cã thÓ chèng ®−îc trém. NÕu nh− ë ngoμi t−êng c¨n hé cã l¾p èng tho¸t n−íc th× cã thÓ l¾p thªm vμo ®ã nh÷ng tÊm l−íi thÐp gai, ®Ò phßng kÎ trém cã thÓ leo theo ®−êng èng ®Ó vμo nhμ. Cöa sæ cña c¨n hé ph¶i ®−îc l¾p song s¾t hoÆc l−íi b¶o vÖ ®Ó kÎ trém kh«ng thÓ vμo nhμ ®−îc. NÕu nh− cöa sæ kh«ng cã song s¾t hoÆc l−íi b¶o vÖ th× khi ®i ngñ hoÆc ra ngoμi ph¶i ®ãng cöa sæ l¹i, nÕu cÇn thiÕt th× cã thÓ chèt c¶ bªn trong ®Ó thªm ch¾c ch¾n. 5. NÕu ph¸t hiÖn cã ®èi t−îng kh¶ nghi th× ph¶i chó ý theo dâi, ®Ò cao c¶nh gi¸c vμ kÞp thêi b¸o cho b¶o vÖ biÕt ®Ó theo dâi, xö lý... 6. NÕu ph¸t hiÖn nhμ m×nh bÞ trém, tr−íc tiªn ph¶i b¸o c«ng an vμ ph¶i gi÷ nguyªn hiÖn tr−êng, kh«ng ®−îc thu dän ®å vËt hoÆc ®i l¹i tïy tiÖn trong nhμ; kh«ng ®−îc sê vμo c¸c ®å vËt ®Ó khái bÞ mÊt dÊu v©n tay vμ nh÷ng dÊu vÕt quan träng kh¸c mμ tªn trém ®· ®Ó l¹i; kh«ng cho nh÷ng ng−êi kh«ng cã tr¸ch nhiÖm vμo. Sau khi lμm xong nh÷ng viÖc trªn th× ®îi c¶nh s¸t tíi kh¸m nghiÖm hiÖn tr−êng. 99
- PhÇn 5 Phßng tr¸nh tai n¹n trong cuéc sèng thμnh thÞ I. Khi gÆp sù cè trong thang m¸y ph¶i lμm thÕ nμo 1. Ph¶i Ên chu«ng b¸o khÈn cÊp trong thang m¸y, dïng ®iÖn tho¹i trong thang m¸y hoÆc ®iÖn tho¹i di ®éng ®Ó gäi cÇu cøu bªn ngoμi. 2. Dïng giÇy, dÐp hoÆc nh÷ng vËt kh¸c gâ vμo cöa ®Ó cho nh÷ng ng−êi bªn ngoμi biÕt vμ t×m c¸ch cøu, nÕu nh− kh«ng cã ng−êi tr¶ lêi th× còng kh«ng nªn sèt ruét, ph¶i b×nh tÜnh chê ®îi, quan s¸t mäi ®éng tÜnh, kh«ng nªn kªu gμo nhiÒu ®Ó gi÷ søc kháe vμ chê ng−êi tíi cøu. 3. Khi bÞ kÑt trong thang m¸y th× b¹n kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®−îc thang m¸y ®ang ë vÞ trÝ nμo, do ®ã kh«ng nªn t×m c¸ch ph¸ cöa ®Ó tr¸nh g©y ra nh÷ng nguy hiÓm kh¸c. 4. Khi ®· bÞ kÑt trong thang m¸y, ®Ó tr¸nh x¶y 100
- ra vÊn ®Ò nguy hiÓm kh¸c, nÕu b¹n kh«ng cã hiÓu biÕt vμ kh«ng ®−îc nh©n viªn kü thuËt h−íng dÉn th× kh«ng ®−îc tù ý th¸o c¸c bé phËn ë phÇn trªn thang m¸y ®Ó tho¸t ra ngoμi. II. Lμm thÕ nμo khi khÝ ga bÞ hë 1. Khi ph¸t hiÖn trong nhμ cã mïi khÝ ga, tr−íc tiªn ph¶i nªn nhanh chãng më c¸c cöa chÝnh vμ cöa sæ ®Ó lμm gi¶m nång ®é khÝ ga trong phßng vμ nhanh chãng ®ãng van b×nh ga l¹i. Khi më c¸c cöa ph¶i chó ý dïng lùc nhÑ tr¸nh ®Ó g©y ra tÜnh ®iÖn vμ hiÖn t−îng ®¸nh löa dÉn tíi ch¸y næ. NÕu t×nh h×nh nghiªm träng, ph¶i h« ho¸n thËt to ®Ó b¸o cho hμng xãm biÕt ®Õn gióp ®ì. §ång thêi tr¸nh xa khu vùc ga bÞ hë vμ gäi ®iÖn b¸o c¶nh s¸t cøu háa. 2. Ph¶i gi÷ nguyªn tr¹ng th¸i cña c¸c thiÕt bÞ ®iÖn trong nhμ, kh«ng ®−îc t¾t, më c¸c thiÕt bÞ ®iÖn, kh«ng dïng ®iÖn tho¹i di ®éng ®Ó tr¸nh g©y ra ch¸y næ. 3. NÕu kiÓm tra ph¸t hiÖn nguyªn nh©n dÉn tíi bÞ hë khÝ ga lμ do van ga bÞ hë hoÆc do c¸c nguyªn nh©n râ rμng kh¸c th× ph¶i b¸o ngay cho nh©n viªn chuyªn nghiÖp ®Õn söa ch÷a. 4. Xö lý khi cã löa ch¸y: T×m nh÷ng dông cô phï hîp ®Ó tiÕn hμnh dËp löa nh− ch¨n, ®Öm, 101
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học