Xem mẫu
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2019. ISBN: 978-604-82-2981-8 TÁC ĐỘNG CỦA CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 ĐẾN PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở NƯỚC TA HIỆN NAY Nguyễn Thị Cẩm Tú Trường Đại học Thủy lợi, email:Tuntc@tlu.edu.vn 1. GIỚI THIỆU CHUNG ngành, được tổ chức thường niên bởi Deutsche Messe AG (CHLB Đức). Tuy nhiên, theo như Những thành tựu của Cách mạng Công nhận định của các chuyên gia kinh tế, CMCN nghiệp (CMCN) 4.0 để lại dấu ấn vô cùng to lớn, làm tiền đề cho nhân loại có những bước 4.0 nảy nở từ cuộc cách mạng lần ba, nó kết hợp tiến nhảy vọt. CMCN 4.0 không gắn với sự các công nghệ lại với nhau, làm mờ ranh giới ra đời của một công nghệ nào cụ thể mà là giữa vật lý, kỹ thuật số và sinh học, được hình kết quả hội tụ của nhiều công nghệ khác thành dựa trên nền tảng của cuộc cách mạng số, nhau, trong đó trọng tâm là công nghệ nano, đặc biệt là việc sử dụng phổ biến internet. công nghệ sinh học và công nghệ thông tin - Bản chất của CMCN 4.0 là dựa trên nền truyền thông. Những biến đổi đó đã, đang và tảng công nghệ số và tích hợp tất cả các công sẽ tác động toàn diện đến đời sống kinh tế và nghệ thông minh để tối ưu hóa quy trình, xã hội Việt Nam, trong đó có giáo dục. Trong phương thức sản xuất; nhấn mạnh những sự tác động ấy, đặc biệt là giáo dục lý luận công nghệ đang và sẽ có tác động lớn nhất là chính trị là một trong những lĩnh vực chịu sự công nghệ in 3D, công nghệ sinh học, công tác động lớn. Do vậy, trong quá trình giảng nghệ vật liệu mới, công nghệ tự động hóa, dạy các môn lý luận chính trị hiện nay cần có người máy... những thay đổi về phương pháp để bắt nhịp Đặc trưng cơ bản của CMCN 4.0 cùng với nhu cầu của thực tiễn. Một là, tạo ra sự kết nối mọi lúc mọi nơi, với tốc độ ngày càng nhanh, mạnh và hiện 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU đại, tao ra những bước đột phá mới trong mọi lĩnh vực. Để hoàn thành bài báo, tác giả đã sử dụng Hai là, tạo ra trí tuệ máy - robot tạo ra phương pháp của CNDV BC và CNDV LS, robot, tạo ra lực lượng cạnh tranh và thay thế đồng thời kết hợp đồng bộ của nhiều phương con người ở mọi cấp độ. pháp khác như phân tích - tổng hợp, lịch sử - Ba là, tạo nên quy mô phát triển với tốc độ logic... cực cao và có sức lan tỏa “khủng khiếp”, làm thay đổi hầu hết các mặt của đời sống kinh tế 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU - chính trị - xã hội. 3.1. Khái quát về CMCN 4.0 Bốn là, có phạm vi tác động bao trùm và toàn diện không chỉ trong lĩnh vực kinh tế mà còn tác Lịch sử ra đời của CMCN 4.0 động đến xã hội, văn hóa đặc biệt là giáo dục Cuộc CMCN 4.0, tiếng Anh là Industry 4.0, trong đó có giáo dục lý luận chính trị. tiếng Đức là “Industrie 4.0", bắt nguồn từ một dự án trong Chiến lược công nghệ cao của 3.2. Vai trò của việc giảng dạy Lý luận Chính phủ Đức, trong đó khuyến khích việc tin Chính trị ở nước ta hiện nay học hoá sản xuất. Thuật ngữ này được sử dụng Thứ nhất, giáo dục lý luận chính trị góp lần đầu vào năm 2011 tại Hannover - Hội chợ phần phát triển con người toàn diện hàng đầu thế giới về công nghệ và công nghiệp, Những kiến thức LLCT vừa là kim chỉ là sự kiện lớn nhất và quan trọng nhất của nam chỉ phương hướng rèn luyện phẩm chất 263
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2019. ISBN: 978-604-82-2981-8 chính trị, đạo đức, vừa hướng sinh viên (SV) như E-learning thông qua các trang wed, giúp đến hành động thực tiễn nhân văn, tiến bộ, người học có cơ hội học mọi nơi, mọi lúc. hun đúc ở SV lòng yêu nước chân chính, kiên Ngoài ra, giảng viên còn có điều kiện thuận lợi định, vững vàng trước những biến động phức khi dùng các phương pháp dạy học tích cực tạp của cuộc sống và tình hình chính trị trên như: phương pháp dạy học nêu vấn đề, đàm thế giới, hình thành con người mới “vừa thoại...trên cơ sở phát huy tinh thần chủ động, hồng, vừa chuyên”, bắt nhịp được với xu thế sáng tạo, tự học, tự nghiên cứu của sinh viên. phát triển của thời đại. Thành tựu của KHCN hiện đại mang đến Thứ hai, góp phần nâng cao chất lượng cho các giảng viên LLCT những phương tiện nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu phát triển và kĩ thuật dạy học hiện đại, giúp họ vận dụng của CMCN 4.0 tốt phương pháp dạy học trực quan đã khắc Học tập và quán triệt nội dung các môn phục đáng kể những hạn chế lý thuyết suông LLCT góp phần trang bị cho SV một phương của phương pháp dạy học truyền thống. pháp luận khoa học, từ đó, SV tự tin vươn lên Thứ hai, đối với sinh viên: làm chủ kiến thức, làm chủ khoa học công CMCN 4.0 với sự ra đời các thiết bị thông nghệ tiên tiến, hiện đại, giải quyết tốt những minh là trợ thủ đắc lực cho SV để họ thay đổi vấn đề trong cuộc sống, đáp ứng yêu cầu của cách học, cách tiếp cận kiến thức LLCT. Từ sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước trong việc nghe, ghi chép đơn thuần trên lớp học, thời đại 4.0. nay SV có thể chủ động tự nghiên cứu kiến Thứ ba, củng cố niềm tin tưởng của SV thức do thành tựu của CMCN 4.0 mang lại. vào sự lãnh đạo của Đảng, góp phần tích cực Với ưu thế về công nghệ số, big data, kết nối vào cuộc đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, Internet giúp cho SV tiếp cận được với một thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch khối lượng kiến thức LLCT khổng lồ, được Thông qua học tập các môn LLCT, SV có cập nhật thường xuyên và liên tục thông qua niềm tin vững chắc vào sự lãnh đạo của kết nối các trang mạng xã hội mà sách giáo Đảng, vào sự nghiệp đổi mới và con đường đi trình không có khả năng đó. lên CNXH. Từ đó, hình thành ở SV mục tiêu, Hiện nay với những thành tựu to lớn của lý tưởng, mục đích học tập, lao động, phấn đấu CMCN 4.0, SV có thể tự do lựa chọn việc vì lợi ích của bản thân, gia đình, quê hương đất học tập, lĩnh hội kiến thức bằng những nước. Kiên quyết đấu tranh bảo vệ Đảng, bảo phương pháp khác nhau, sáng tạo và vô cùng vệ sự nghiệp cách mạng trước mọi âm mưu linh hoạt. Các phương pháp mới được SV áp chống phá của các lực lượng thù địch dưới dụng phổ biến hiện nay như: mô hình học mọi hình thức. online, học offline qua các trang wed, học tập 3.3. Tác động của CMCN 4.0 đến phương theo ngữ cảnh, mô phỏng, ... SV có thể chủ pháp dạy học LLCT ở nước ta hiện nay động học ở bất cứ khi nào, bất cứ nơi đâu thông qua các thiết bị công nghệ và sự kết 3.3.1. Tác động tích cực nối internet. SV hoàn toàn có quyền chủ động Thứ nhất, đối với giảng viên: nắm bắt kiến thức, rèn luyện kỹ năng phục vụ Sự bùng nổ của KHCN trong CMCN 4.0 cho làm việc, chứ không phải là học thụ đặc biệt là sự phát triển của công nghệ số và động, thuộc lòng để “trả bài” một cách hình hệ thống kết nối Internet đã giúp cho giảng thức. viên có cơ hội trao đổi, tiếp cận với các 3.3.2. Tác động tiêu cực phương pháp giảng dạy khác nhau từ nhiều giảng viên trên cả nước để điều chỉnh, hoàn Thứ nhất, đối với giảng viên: thiện phương pháp giảng dạy của mình, góp Thành tựu mà CMCN 4.0 mang lại là một phần nâng cao chất lượng bài giảng. điều kiện để giảng viên đổi mới, hiện đại hóa, Dưới tác động của công nghệ số, mạng đa dạng hóa phương pháp giảng dạy của Internet phát triển không giới hạn, giảng viên mình. Tuy nhiên, phương tiện kỹ thuật dạy LLCT có điều kiện chủ động trong việc đa học hiện đại cũng làm cho cách thức, phương dạng hóa phương pháp giảng dạy. Bên cạnh pháp dạy học của GV phụ thuộc nhiều vào các phương pháp dạy học truyền thống như chúng. Đặc biệt, dưới áp lực của yêu cầu đổi thuyết trình, diễn giảng trên lớp học, giảng mới phương pháp dạy học trong CMCN 4.0 viên có thể áp dụng hình thức giảng dạy mới đòi hỏi giảng viên phải mất nhiều thời gian, 264
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2019. ISBN: 978-604-82-2981-8 công sức nghiên cứu, lựa chọn và sử dụng thức lớn trên Internet, sự kết nối thông tin đa công nghệ để có phương pháp giảng dạy phù phương tiện trong thời đại 4.0 nên việc rèn hợp, làm cho bài giảng hấp dẫn SV. Cùng với luyện kĩ năng tự học là việc làm cần thiết, đó, để bắt nhịp được với sự phát triển liên tục đáp ứng mục tiêu đặt ra của các môn LLCT. của KHCN, của thực tiễn, GV phải đổi mới, Tự học sẽ giúp cho SV chủ động hơn, sáng điều chỉnh phương pháp dạy học của mình tạo hơn trong quá trình lĩnh hội tri thức mới, một cách thường xuyên và hướng dẫn sinh đặc biệt là tri thức thuộc lĩnh vực LLCT. viên học tập hiệu quả trên thành tựu của các Thứ ba, đối với nhà trường công nghệ mới. Đây cũng là thách thức đối Một là, Nhà trường cần tăng cường đầu tư, với mỗi GV. xây dựng hệ thống hạ tầng CNTT, nâng cấp Thứ hai, đối với sinh viên: hệ thống kết nối Internet hiện đại, để phục vụ Với thành tựu của KHCN trong thời đại việc dạy - học online, thực hành, hội thảo 4.0 vừa đem lại những thuận lợi đồng thời trực tuyến... cũng đem lại những khó khăn cho SV trong Hai là, nhà trường cần thường xuyên tổ việc lựa chọn phương pháp để tiếp cận thông chức hướng dẫn, tập huấn về kỹ năng quản tin, tài liệu khi học tập các môn LLCT. Sự lý, khai thác, sử dụng các trang thiết bị phát triển của công nghệ thông tin, đôi khi CNTT, cập nhật những công nghệ mới cho khiến SV lạm dụng các hình thức học tập qua cán bộ, giảng viên, sinh viên để họ không bị công nghệ, đến lớp không tập trung nghe “tụt hậu” trong cuộc đua KHCN hiện nay. giảng, không chú ý sự hướng dẫn của giảng viên, không nắm được những yêu cầu mang Ba là, nhà trường cần chủ động mời các tính nguyên tắc vốn có của môn học, có thể chuyên gia về phương pháp giảng dạy về trao dẫn đến xa rời mục tiêu môn học. đổi kinh nghiệm giúp các giảng viên linh hoạt hơn trong lựa chọn, đổi mới giảng dạy 3.4. Một số định hướng đổi mới phương của mình. pháp giảng dạy LLCT ở nước ta hiện nay 4. KẾT LUẬN Thứ nhất, đối với giảng viên LLCT Trước hết, GV cần nhận thức rằng đổi mới Như vậy, cuộc CMCN 4.0 đã và đang có phương pháp dạy học LLCT là một tất yếu những tác động tích cực và cả tiêu cực đến trong điều kiện mới. Mỗi GV cần có tâm thế phương pháp dạy và học các môn LLCT ở chủ động, quyết tâm và kiên trì đón nhận nước ta hiện nay. Các môn khoa học LLCT thành tựu của cuộc CMCN 4.0, vận dụng vào với chức năng, nhiệm vụ trang bị thế giới phương pháp giảng dạy một cách hiệu quả. quan, phương pháp luận khoa học, định Hai là, trong giảng dạy, phải tích cực đổi hướng niềm tin, lý tưởng sống đúng đắn cho mới phương pháp trên cơ sở ứng dụng công SV trước những biến đổi của thời đại. Do nghệ, phương tiện dạy học hiện đại vào mỗi vậy, việc đổi mới phương pháp dạy học bài giảng. Khắc phục những hạn chế trong LLCT, đa dạng hóa các loại hình dạy và học việc dạy và học các môn LLCT bằng cách trên cơ sở thành tựu của KHCN là việc làm phát huy ưu thế của KHCN vào cải thiện nội cần thiết để hướng tới một môi trường học dung, cách thức truyền đạt ở mỗi bài giảng. tập hiện đại, thực hiện tốt mục tiêu môn học. Ba là, kết hợp một cách linh hoạt giữa 5. TÀI LIỆU THAM KHẢO phương pháp giảng dạy truyền thống với các phương pháp hiện đại để tăng tính hiệu quả [1] Klaus Schwab (2018), Cuộc cách mạng của quá trình dạy học LLCT. công nghiệp lần thứ tư, Bộ Ngoại giao dịch, Thứ hai, đối với sinh viên Nxb. Chính trị Quốc gia – Sự thật, Hà Nội. Sinh viên cần chủ động trong việc tự lựa tr.20;21;22. chọn phương pháp học tập phù hợp cho bản [2] Nguyễn Thị Đan Thụy (2018), Cách mạng thân, trong đó phương pháp tự học là một công nghiệp 4.0 – cơ hội và thách thức cho trong những phương pháp quan trọng trong công tác giáo dục lý luận chính trị trong mọi thời đại, đặc biệt là thời đại 4.0 như hiện các trường đại học Việt Nam, Tạp chí khoa nay. Thực tế cho thấy, với khối lượng kiến học, Đại học Cần Thơ, số 11, tr.58-66. 265
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học