Xem mẫu
- IV. C¸c vai trß chñ yÕu cña gi¸ c¶
1. Gi¸ cã vai trß quan träng trong viÖc ph©n bæ c¸c
nguån lùc cña nÒn kinh tÕ, cña doanh nghiÖp vµ cña
ngêi tiªu dïng
2. Gi¸ lµ biÕn sè ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc
ThÓ chÕ vÒ gi¸, c«ng cô chèng l¹m ph¸t
ThÓ chÕ vÒ gi¸, c«ngcô tù do c¹nh tranh
3. Gi¸ lµ biÕn sè c¬ b¶n cña DN
Gi¸ vµ khèi lîng
Gi¸c«ng cô c¹nh tranh
Gi¸ vµ hiÖu qu¶
Gi¸ c«ng cô truyÒn tin
4. Gi¸ lµ biÕn sè lùa chän cña ngêi tiªu dïng
Ph©n chia chi tiªu hîp lý
Vai trß th«ng tin
VÊn ®Ò thø 3: Ph©n lo¹i, c¬ cÊu gi¸ vµ
x¸c ®Þnh chi phÝ
I/ Ph©n lo¹i
1.C¸c chØ tiªu gi¸ c¶
Møc gi¸ : biÓu hiÖn b»ng tiÒn gi¸ trÞ cña
hµng ho¸ víi mét gi¸ trÞ sö dông nhÊt ®Þnh, thùc
hiÖn ë mét kh©u lu th«ng, mét quan hÖ trao ®æi nhÊt
®Þnh.
Chªnh lÖch gi¸ (gi¸ ph©n biÖt): kho¶ng c¸ch
vÒ møc gi¸ cña cïng mét lo¹i hµng ho¸ nh÷ng kh¸c
nhau vÒ chÊt lîng, thêi gian vµ ®Þa ®iÓm tiªu thô,
vÒ ®èi tîng vµ sè lîng mua kh¸c nhau.
Tû gi¸ : mèi quan hÖ (tû lÖ) so s¸nh gi÷a hai
møc gi¸ cña hai lo¹i hµng ho¸ kh¸c nhau kh«ng ®ång
nhÊt vÒ gi¸ trÞ sö dông vµ nÕu ®ång nhÊt th× chóng
cã h×nh th¸i vËt chÊt k¸hc nhau.
- Gi¸ chuÈn: gi¸ cña c¸c s¶n phÈm chuÈn. Nã
thêng kh«ng ph¶i lµ gi¸ thùc tÕ vµ mang tÝnh ®Þnh
híng.
Gi¸ tham kh¶o
Khung gi¸: kho¶ng chªnh lÖch cña gi¸ mét lo¹i
hµng ho¸ cô thÓ ®îc t¹o ra bëi giíi h¹n cao vµ giíi
h¹n thÊp
Gi¸ giíi h¹n: giíi h¹n cña mét møc gi¸ cô
thÓ, gåm gi¸ giíi h¹n cao vµ gi¸ giíi h¹n thÊp.
2.Ph©n lo¹i gi¸ theo ®èi t îng tÝnh gi¸
Gi¸ hµng tiªu dïng: Tiªu dïng thêng xuyªn,
Tiªu dïng l©u bÒn
Hµng c«ng nghiÖp (t liÖu s¶n xuÊt!)
DÞch vô
Cña nh÷ng ngµnh ®Æc thï?
3/Ph©n lo¹i gi¸ theo c¸c giai ®o¹n vËn ®éng cña hµng
ho¸
Gi¸ xuÊt xëng
Gi¸ b¸n bu«n (cÊp 1 vµ cÊp 2)
Gi¸ b¸n lÎ
II/ C¬ cÊu gi¸ b¸n
Chi phÝ trùc tiÕp
1. Nguyªn vËt liÖu
2. TiÒn l¬ng trùc tiÕp
3. Chi phÝ marketing trùc tiÕp
L∙i gép
Chi phÝ cè ®Þnh
4. TiÒn l¬ng gi¸n tiÕp
5. Chi phÝ marketing gi¸n tiÕp
6. Chi phÝ chung
7. Lîi nhuËn
III/ Ph©n lo¹i chi phÝ
- 1.Ph©n lo¹i chi phÝ
Chi phÝ cã thÓ ®îc ph©n lo¹i vµ x¸c ®Þnh theo
nhiÒu c¬ së kh¸c nhau chøa ®ùng nh÷ng ý nghÜa kh¸c
nhau ®èi víi viÖc qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh. ë
gãc ®é x¸c ®Þnh gi¸, c¸c chØ tiªu chi phÝ cã ý
nghÜa quan träng nhÊt lµ:
* Tæng chi phÝ cè ®Þnh
Tæng chi phÝ cè ®Þnh lµ toµn bé chi phÝ chi cho
c¸c ®Çu vµo cè ®Þnh. Nã kh«ng thay ®æi theo møc ®é
s¶n xuÊt hay doanh sè b¸n. VÝ dô: chi phÝ nhµ xëng,
m¸y mãc thiÕt bÞ, tiÒn tr¶ l∙i ®i vay, tiÒn chi tr¶
cho c¸c hîp ®ång ®∙ ®îc ký kÕt, tiÒn l¬ng c¸n bé
qu¶n lý ...
* Tæng chi phÝ biÕn ®æi
Lµ toµn bé c¸c lo¹i chi phÝ chi cho c¸c ®Çu vµo
biÕn ®æi. Nã thay ®æi cïng víi s¶n lîng s¶n xuÊt.
VÝ dô: chi phÝ vÒ nguyªn, vËt liÖu, tiÒn l¬ng cho
c«ng nh©n s¶n xuÊt.... Nhng nÕu tÝnh cho mét ®¬n vÞ
s¶n phÈm chi phÝ biÕn ®æi l¹i lµ mét h»ng sè.
* Tæng chi phÝ
Tæng chi phÝ = Tæng chi phÝ cè ®Þnh + tæng chi phÝ
biÕn ®æi
ý nghÜa quan träng bËc nhÊt cña c¸c chØ tiªu
nãi khi ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh vÒ gi¸ thÓ hiÖn ë
“ph©n tÝch hßa vèn” vµ lùa chän møc gi¸ thÝch hîp
trong mèi t¬ng quan gi÷a gi¸, doanh thu vµ tæng lîi
nhuËn.
2. TÝnh to¸n chi phÝ
+ ChÝ phÝ trùc tiÕp
+ Chi phÝ gi¸n tiÕp
Nguyªn t¾c ph©n bæ
C¬ së ph©n bæ
IV/ Mét sè vÊn ®Ò liªn quan
-
1. Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a gi¸ thµnh, s¶n l îng
vµ møc gi¸ dù kiÕn
Gi¸ thµnh ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm = Tæng chi phÝ/ s¶n lîng
NÕu chØ dõng l¹i ë quan niÖm kÕ to¸n, gi¸ thµnh
®îc coi lµ bé phËn tÊt yÕu trong c¬ cÊu gi¸: Gi¸
b¸n = gi¸ thµnh + l∙i
Nhng nÕu ë mét ph¹m vi réng lín h¬n cña viÖc
®Þnh gi¸ vµ qu¶n trÞ gi¸ th× viÖc ph©n tÝch mèi t
¬ng quan gi÷a chi phÝ, s¶n lîng vµ gi¸ b¸n dù kiÕn
®em l¹i cho gi¸ thµnh mét ý nghÜa to lín h¬n nhiÒu.
ViÖc ®Þnh gi¸ ®îc coi lµ kh«n khÐo nÕu ban l∙nh ®¹o
vµ nh÷ng ngêi lµm gi¸ biÕt ®îc chÝnh x¸c gi¸ thµnh
s¶n phÈm sÏ thay ®æi nh thÕ nµo khi sè lîng s¶n
phÈm gia t¨ng. Quy luËt vÒ sù gi¶m dÇn cña gi¸
thµnh khi s¶n lîng t¨ng cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan
träng trong viÖc ®Ò xuÊt "chiÕn lîc gi¸ tÊn c«ng",
chiÕn lîc gi¸ "x©m nhËp thÞ trêng", hoÆc khai th¸c
c¬ héi b¸n hµng ë tõng th¬ng vô, ngay c¶ khi ngêi
mua ®Æt møc gi¸ thÊp h¬n gi¸ chµo hµng.
T×m kiÕm tiÒm n¨ng h¹ thÊp gi¸ thµnh
2.
Ngêi ta nhËn thÊy r»ng, gi¸ thµnh kh«ng chØ
gi¶m xuèng theo sù gia t¨ng cña sè lîng s¶n phÈm,
kinh nghiÖm s¶n xuÊt ®îc tÝch luü ("®êng cong kinh
nghiÖm") mµ cßn chÞu ¶nh hëng rÊt lín vµo nh÷ng nç
lùc t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p h¹ thÊp chi phÝ (tiÕt
kiÖm vËt t, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng...)
HiÖn nay cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp tiÕn hµnh
®Þnh gi¸ theo ®êng cong kinh nghiÖm vµ kh¶ n¨ng
tiÕt kiÖm chi phÝ ®Ó thu hót thªm kh¸ch hµng vµ
lo¹i bá ®èi thñ c¹nh tranh khi tiªn lîng c¬ héi thÞ
trêng. §ã lµ trêng hîp c¸c doanh nghiÖp xuÊt hiÖn
®Çu tiªn trªn thÞ trêng. Do xuÊt hiÖn sím trªn thÞ
trêng nªn so víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt hiÖn sau, hä
tÝch luü ®îc nhiÒu kinh nghiÖm h¬n dÉn ®Õn chi phÝ
- s¶n xuÊt s¶n phÈm cña hä thÊp h¬n. Hä cã thÓ chñ
®éng b¸n gi¸ thÊp so víi s¶n phÈm c¹nh tranh, giµnh
thÞ phÇn trong khi c¸c ®èi thñ ®ang cã gi¸ thµnh
cao v× kinh nghiÖm s¶n xuÊt tÝch luü ®îc Ýt h¬n.
VÊn ®Ò thø 4: C¸c h×nh th¸i thÞ tr
êng
vµ ph
¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸
I/ C¸c h×nh th¸i thÞ tr
êng
1. §éc quyÒn ®¬n ph¬ng: ®êng cÇu cña thÞ trêng còng
lµ ®êng cÇu cña ngµnh. Ngêi b¸n ®éc quyÒn lu«n
giµnh quyÒn quyÕt ®Þnh vÒ gi¸. Hä thêng ®Þnh gi¸
b¸n ®Ó duy tr× vµ b¶o vÖ vÞ thÕ ®éc quyÒn; kh«ng
muèn thu hót sù x©m nhËp thÞ trêng cña c¸c ®èi thñ
tiÒm Èn vµ cã thÓ b¸n s¶n phÈm cho sè ®«ng c¸c
kh¸ch hµng. Víi nh÷ng nhµ ®éc quyÒn, ®Ò xuÊt mét
møc gi¸ ®éc quyÒn lu«n lµ vÊn ®Ò hä ph¶i quan t©m.
2. §éc quyÒn ®a ph¬ng bao gåm mét sè Ýt ngêi b¸n.
Tõng ngêi trong sè hä lu«n cã thÕ m¹nh ®Ó cã thÓ
g©y ¶nh hëng tíi gi¸ thÞ trêng. Hä rÊt nh¹y c¶m víi
nh÷ng chiÕn lîc marketing vµ ®Þnh gi¸ cña ®èi thñ
c¹nh tranh. S¶n phÈm cña hä cã kh¶ n¨ng thay thÕ
cho nhau, nhng lµ sù thay thÕ cã giíi h¹n. C¸c
doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong thÞ trêng ®éc quyÒn
nhãm ®Òu ph¶i c¶nh gi¸c tríc nh÷ng thay ®æi ®ét
ngét vÒ gi¸ cña ®èi thñ. V× hä cã thÓ nhanh chãng
mÊt ®i kh¸ch hµng thuéc phÇn thÞ trêng cña m×nh khi
®èi thñ c¹nh tranh dïng gi¸ ®Ó l«i kÐo. NÕu c¹nh
tranh qua gi¸ c¶ trë nªn quyÕt liÖt, c¸c doanh
nghiÖp ho¹t ®éng ë h×nh th¸i thÞ trêng nµy sÏ r¬i
vµo t×nh tr¹ng tæn thÊt nÆng nÒ vÒ tµi chÝnh.
Khuynh híng gi¶m gi¸ b¸n ®Ó c¹nh tranh vµ hËu qu¶
cña nã ®∙ ®a c¸c doanh nghiÖp ®éc quyÒn nhãm ®Õn
- ®Õn sù liªn kÕt hay tho¶ thuËn víi nhau vÒ thÞ tr
êng vµ gi¸ c¶. Sù liªn kÕt vÒ gi¸ b¸n cña hä nÕu
g©y thiÖt h¹i ®Õn ngêi tiªu dïng, chÝnh phñ thêng
can thiÖp ®Ó ng¨n chÆn. Qua viÖc ph©n tÝch nãi trªn
cho thÊy, khi ®Þnh gi¸ s¶n phÈm cña m×nh c¸c doanh
nghiÖp lu«n ph¶i ®Æt m×nh trong thÕ t¬ng quan vÒ
c¹nh tranh ®Ó ®iÒu chØnh gi¸ so víi ®èi thñ (®Æc
biÖt lµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh quan träng) cho hîp
lý.
3. C¹nh tranh ®éc quyÒn bao gåm nhiÒu ngêi mua vµ
b¸n giao dÞch víi nhau qua mét "khung gi¸" chø
kh«ng ph¶i mét gi¸ thÞ trêng duy nhÊt. Nh÷ng doanh
nghiÖp nµo t¹o ®îc cho s¶n phÈm cña m×nh mét sù
kh¸c biÖt vÒ chÊt lîng, mÉu m∙, hoÆc nh÷ng dÞch vô
kÌm theo vµ ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn, hä cã thÓ ®Æt
mét gi¸ b¸n riªng biÖt. Tuy nhiªn kh¶ n¨ng nµy lµ
cã h¹n v× nh÷ng hµng ®îc trao ®æi trªn thÞ trêng cã
kh¶ n¨ng thay thÕ nhau rÊt lín. Khi ho¹t ®éng trong
h×nh th¸i thÞ trêng nµy, doanh nghiÖp lu«n ph¶i
theo s¸t gi¸ vµ nh÷ng ph¶n øng vÒ gi¸ hoÆc sÏ liªn
quan ®Õn gi¸ cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh.
4. C¹nh tranh hoµn h¶o: bao gåm nhiÒu ngêi mua vµ
ngêi b¸n trao ®æi víi nhau vÒ mét thø hµng ho¸ ®ång
nhÊt. Kh«ng cã mét ngêi mua hay ngêi b¸n c¸ biÖt
nµo cã thÓ g©y ®îc ¶nh hëng lín ®Õn gi¸ s¶n phÈm do
thÞ trêng quyÕt ®Þnh. Nh÷ng quy ®Þnh gi¸ riªng cña
doanh nghiÖp ®Òu kh«ng cã ý nghÜa.
II/ C¸c ph
¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ cña doanh nghiÖp
1. Qui tr×nh x¸c ®Þnh gi¸
C¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i tiÕn hµnh ®Þnh gi¸
b¸n lÇn ®Çu tiªn cho s¶n phÈm cña m×nh. §iÒu nµy
x¶y ra khi doanh nghiÖp tung vµo thÞ trêng mét lo¹i
- s¶n phÈm míi; hoÆc ®a mét lo¹i s¶n phÈm hiÖn cã vµo
mét kªnh ph©n phèi míi hay ®em b¸n chóng ë mét thÞ
trêng míi vµ khi hä tham gia ®Êu gi¸ ë mét vô ®Êu
thÇu.
CÇn ph¶i nãi r»ng cã rÊt nhiÒu lo¹i m« h×nh ®
îc nghiªn cøu gióp cho viÖc x¸c ®Þnh mét møc gi¸.
C¸c m« h×nh ®ã cã kh¸c nhau v× chóng thêng dùa trªn
c¸c c¨n cø vµ nguyªn t¾c kh¸c nhau, song ®∙ cã sù
thèng nhÊt kh¸ cao vÒ mét tiÕn tr×nh tÝnh møc gi¸
b¸n lÇn ®Çu, bao gåm 6 bíc.
S¬ ®å TiÕn tr×nh x¸c ®Þnh møc gi¸ b¸n lÇn ®Çu
X¸c X¸c X¸c Ph©n Lùa Lùa
®Þnh ®Þnh ®Þnh tÝch gi¸ chän chän
nhiÖm cÇu chi vµ s¶n ph¬ng møc gi¸
vô cho thÞ tr phÝ phÈm ph¸p cô thÓ
møc êng môc s¶n cña ®èi ®Þnh gi¸
2. X¸c ®Þnh môc tiªu ®Þnh gi¸
Nh ®∙ ph©n tÝch gi¸ chØ lµ mét biÕn sè cña
marketing mix, ®îc sö dông nh lµ mét c«ng cô ®Ó
®¹t môc tiªu cña doanh nghiÖp. V× vËy, x¸c ®Þnh môc
tiªu ®Þnh gi¸ ph¶i xuÊt ph¸t tõ môc tiªu marketing
vµ chiÕn lîc ®Þnh vÞ s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp ®∙
lùa chän. MÆt kh¸c nã ph¶i ®îc ®Æt trong mét thÓ
thèng nhÊt víi c¸c biÕn sè kh¸c cña marketing
mix.
ë bíc ®Çu tiªn nµy, ngêi lµm gi¸ ph¶i thùc
hiÖn nh÷ng nhiÖm vô chÝnh sau ®©y:
Nghiªn cøu kü môc tiªu kinh doanh, chiÕn lîc
®Þnh vÞ mµ doanh nghiÖp lùa chän;
N¾m néi dung cña c¸c biÕn sè marketing – mix
kh¸c;
X¸c ®Þnh môc tiªu vµ nhiÖm vô cña gi¸ gåm:
ph¹m vi vµ vai trß cña gi¸; Sù hç trî cña gi¸ víi
- c¸c ch÷ P kh¸c trong viÖc thùc hiÖn chiÕn lîc ®Þnh
vÞ vµ môc tiªu cña doanh nghiÖp.
nguon tai.lieu . vn
