Xem mẫu
- CHƯƠNG V: LIÊN H V I BÁO CHÍ VI T NAM
T nh ng c tính c a truy n thông chính tr trong n n dân ch phóng
khoáng nêu trên, chúng ta có th rút ra m t s nh n nh c t lõi liên quan nt
do báo chí t i Vi t Nam và công cu c thúc y s ti n tri n c a các phương ti n
truy n thông. Mu n y m nh ti n trình pháp tri n và h i nh p c a Vi t Nam
trong th i gian t i, ng, Nhà nư c và nhân dân ph i d n h t m i n l c c n thi t
s m hình thành m t chính sách (chi n lư c và chi n thu t) v thông tin và giáo
d c vì c hai lĩnh v c này là quan tr ng nh t.
Th i gian g n ây, các th l c thù ch l i tung ra nh ng quan i m sai
trái, b a t, vu cáo nh m ph nh n, xuyên t c nh ng thành t u c a công cu c i
m i và con ư ng i lên ch nghĩa xã h i nư c ta; ph nh n vai trò lãnh oc a
ng. Chúng cho r ng báo chí Vi t Nam v n chưa thoát kh i s ki m duy t. V y
th nào là “ki m duy t” theo úng nghĩa?
Theo quan i m c a Karl Makx:
"Ki m duy t chân chính b t r t chính b n ch t c a t do báo chí là s
phê bình. Phê bình là m t s xét x mà t do báo chí s n sinh ra t b n thân
mình".
"Ki m duy t là s phê bình v i tư cách là c quy n c a chính ph ".
"Khi s phê bình không ph i công khai mà là bí m t, không ph i v m t lý
lu n mà là v m t th c ti n, khi s phê bình không ng trên các ng phái mà
b n thân tr thành ng phái, khi s phê bình tác ng không ph i b ng lư i dao
s c bén c a lý tính mà b ng cái kéo cùn c a s tùy ti n, khi s phê bình ch mu n
lên ti ng phê bình mà không mu n ch u s phê bình..., cu i cùng khi s phê bình
không có tính ch t phê bình n m c coi m t cách sai l m cá nhân riêng l là hi n
- thân c a trí tu ph bi n, coi m nh l nh c a b o l c là m nh l nh c a lý tính, coi
nh ng v t m c là nh ng v t trên m t tr i, coi nh ng nét g ch xoá c a ngư i ki m
duy t là nh ng c u t o toán h c, coi vi c dùng s c m nh thô b o là lu n c m nh
m – khi ó l nào s phê bình l i không m t tính ch t h p lý c a mình".
"Tính cách c a báo chí b ki m duy t ó là s quái d không có tính cách
c a thi u t do, ó là con quái v t ư c văn minh hóa, cái quái thai ư c t m
nư c hoa".
"Lu t báo chí là lu t th t s , b i vì nó bi u hi n s t n t i c a t do. Nó coi
t do là tình tr ng bình thư ng c a báo chí, coi báo chí là t n t i c a t do. Vì th
lu t này ch xung t v i nh ng t i l i c a báo chí v i tư cách là m t ngo i l
ang ch ng l i tiêu chu n c a chính mình".
"Lu t ki m duy t không ph i là lu t mà là bi n pháp c nh sát, và th m chí
còn là bi n pháp c nh sát t i, b i vì nó không t ư c i u nó mu n và nó không
mu n i u nó t ư c".
"Ch ki m duy t làm cho m i tác ph m b c m dù hay ho c d u tr
thành tác ph m không bình thư ng, còn t do báo chí thì tư c m t c a tác ph m
cái v oai nghiêm b ngoài ó".
"T l n nh t – t gi d i g n li n v i báo chí b ki m duy t. T x u căn b n
này c a nó là ngu n g c c a t t c nh ng thi u sót khác trong ó c m m m ng
m c cũng không có".
"Làm cho nhân dân quen coi cái ph m pháp là t do, coi t do là phi pháp,
coi cái h p pháp là cái không t do. Ch ki m duy t bóp ch t tinh th n qu c
gia như th y".
- "Trong lĩnh v c báo chí, nh ng ngư i cai tr và nh ng ngư i b cai tr có
kh năng như nhau phê bình nh ng nguyên t c và yêu c u c a nhau, nhưng
không ph i trong khuôn kh nh ng quan h l thu c mà trên cơ s ngang quy n
v i nhau, v i tư cách là nh ng công dân c a nhà nư c – không ph i v i tư cách là
nh ng cá nhân riêng l mà v i tư cách là nh ng s c m nh c a trí tu , v i tư cách
là nh ng ngư i th hi n nh ng quan i m h p lý".
Cũng t nh ng quan i m úng n trên, có th kh ng nh r ng n n báo
chí Vi t Nam ã hoàn toàn t do cũng v i th i i m t nư c giành ư c c l p.
1. Báo chí Vi t Nam có th i kì b ki m duy t
Năm 1946 nhà nư c thành l p h i ng ki m duy t báo chí, d ngăn ch n
tin bài có h i cho t nư c, nhân dân.
S C L NH
C A CH T CH CHÍNH PH NƯ C VI T NAM DÂN CH C NG
HOÀ
S 41 NGÀY 29 THÁNG 3 NĂM 1946
CH T CH CHÍNH PH VI T NAM DÂN CH C NG HOÀ
Chi u theo th l báo chí hi n hành;
Chi u theo l i ngh c a B N i v và B Tư pháp;
Sau khi H i ng Chính ph ã tho hi p;
RA S C L NH:
M C TH II - KI M DUY T
- i u th V: Các bài báo chí s ư c n hành sau khi ty Ki m duy t c p kỳ
ã duy t.
i u th VI: N u có bài báo b ki m duy t và ch nhi m ho c qu n lý cho
là quá áng thì ch nhi m ho c qu n lý có th g i ơn khi u n i kèm c bài báo b
t ki m duy t b , lên H i ng ki m duy t.
i u th VII: H i ng Ki m duy t t t i B N i v , g m có năm h i
viên, do ngh nh B trư ng B N i v c ra:
1 nhân viên B N i v
1 nhân viên do B Ngo i giao c
1 nhân viên do B Qu c phòng c
1 nhân viên do Qu c h i c
1 i bi u c a Qu c h i c
1 i bi u c a báo gi i c
i u th VIII: H i ng Ki m duy t có nhi m v :
a) ngh lên B trư ng N i v nh ng ch th v vi c ki m duy t các ty
ki m duy t tuân hành;
b) Xét ơn khi u n i c a các nhà báo.
Nh ng quy t ngh c a H i ng trong vi c xét khi u n i s thi hành n u
trong h n 48 gi sau khi nh n ư c quy t ngh , B trư ng B N i v không tr
l i. Quy t ngh c a H i ng ki m duy t ch có th là cho ho c không cho ăng
bài b ty ki m duy t xoá b .
- n năm 1947
S C L NH
C A CH T CH CHÍNH PH VI T NAM DÂN CH C NG HOÀ
S 12 NGÀY 3 THÁNG 2 NĂM 1947
CH T CH CHÍNH PH
Chi u s c l nh s 1 ngày 20-12-1946 t ch c các u ban b o v ,
Chi u s c l nh s 41 ngày 29-3-1946 n nh ch báo chí,
Chi u s c l nh s 159 ngày 20-8-1946 n nh ch n loát ph m,
Sau khi H i ng Chính ph ã tho hi p,
RA S C L NH:
i u th 1
Các báo chí và sách ch ư c in và phát hành sau khi ư c S Ki m duy t
Kỳ cho phép.
Song i v i các báo chí S Ki m duy t Kỳ s c các t nh nơi phát hành,
nhân viên ph trách vi c ki m duy t.
i u th 2
Các n loát ph m khác theo nh nghĩa c a s c l nh s 159 ngày 20 tháng 8
năm 1946 k trên, s do U ban kháng chi n khu ki m duy t.
- U ban kháng chi n khu s c nhân viên ph trách vi c ki m duy t các
t nh nơi phát hành.
i u th 3
Nh ng n loát ph m ã ư c U ban kháng chi n khu cho phép in, có th
lưu hành các khu khác.
i u th 4
N u U ban kháng chi n khu không cho phép in, tác gi ho c ngư i in có th
ơn kháng cáo lên S Ki m duy t Kỳ. S Ki m duy t Kỳ s quy t nh chung
th m.
i u th 5
U ban kháng chi n khu có quy n ra l nh t ch thu các n loát ph m phát
hành tuy không ư c phép.
i u th 6
Các i u kho n trái v i s c l nh này u t m hoãn thi hành.
i u th 7
B trư ng B N i v chi u s c l nh thi hành.
CH T CH CHÍNH PH VI T NAM DÂN CH C NG HOÀ
CH T CH CHÍNH
PH
- ( ã ký)
H Chí Minh
2. Sau năm 1954, báo chí Vi t Nam hoàn toàn t do
Năm 1954, chính ph tuyên b bãi b ch ki m duy t báo chí. T ó
n nay, nư c ta không còn ch ki m duy t n a.
S C L NH
CH T CH PH S 282/SL
HÀ N I, NGÀY 14 THÁNG 12 NĂM 1956
CH T CH NƯ C VI T NAM DÂN CH C NG HOÀ
Chi u s c l nh s 41 ngày 29 tháng 3 năm 1946 quy nh ch báo chí;
Theo ngh c a B N i v , B Tư pháp;
Theo ngh quy t c a H i ng Chính ph , sau khi Ban thư ng tr c Qu c
h i tho thu n,
RA S C L NH:
CHƯƠNG I
TÍNH CH T VÀ NGHĨA V C A BÁO CHÍ
i u1
- S c l nh này nh m m quy n t do ngôn lu n c a nhân dân trên báo chí
và ngăn c m nh ng k l i d ng quy n y làm phương h i n công cu c u
tranh cho hoà bình, th ng nh t, c l p và dân ch c a nư c nhà.
i u2
Báo chí dư i ch ta, b t kỳ là c a m t cơ quan chính quy n, ng phái
chính tr , oàn th nhân dân ho c c a tư nhân cũng u là công c u tranh c a
nhân dân, ph i ph c v quy n l i c a T qu c, c a nhân dân, b o v ch dân
ch nhân dân, ng h Chính ph Vi t Nam dân ch c ng hoà.
i u3
Báo chí dư i ch ta có nghĩa v :
a) Tuyên truy n giáo d c nhân dân, ng viên tinh th n oàn k t ph n u
th c hi n m i ư ng l i chính sách c a Chính ph , u tranh b o v nh ng thành
qu c a cách m ng, xây d ng ch dân ch nhân dân, phát tri n tình h u ngh
gi a nhân dân ta v i nhân dân các nư c b n và nhân dân yêu chu ng hoà bình th
gi i, ph c v cu c u tranh th c hi n m t nư c Vi t Nam hoà bình, th ng nh t,
c l p, dân ch và gi u m nh.
b) u tranh ch ng m i âm mưu, hành ng và lu n i u phá ho i công
cu c xây d ng mi n B c v ng m nh, phá ho i công cu c u tranh th ng nh t T
qu c, phá ho i hoà bình.
CHƯƠNG II
QUY NH V QUY N L I VÀ HO T NG C A BÁO CHÍ
M C I - QUY N L I C A BÁO CHÍ
- i u4
Quy n t do ngôn lu n c a nhân dân trên báo chí ư c m b o.
T t c các báo chí u ư c hư ng quy n t do ngôn lu n. Không ph i
ki m duy t trư c khi in; trong trư ng h p kh n c p, xét c n ph i t m th i t ki m
duy t, H i ng Chính ph s quy t nh.
i u5
Báo chí có th ph n ánh ý ki n, nguy n v ng c a nhân dân i v i các cơ
quan Nhà nư c, các oàn th nhân dân, góp ý ki n vào vi c xây d ng và th c hi n
ư ng l i, chính sách c a Chính ph .
i u6
Quy n l i c a nh ng ngư i vi t báo chuyên nghi p s do ngh nh c a
Th tư ng Chính ph quy nh.
M C II- I U KI N HO T NG C A BÁO CHÍ.
i u7
có m t cơ s c n thi t m b o làm tròn trách nhi m c a báo chí và
m b o cho vi c ho t ng nghi p v , mu n xu t b n m t t báo, c n ph i có
nh ng i u ki n sau ây:
a) T báo ph i có nh ng ngư i ch u trách nhi m chính th c, ch bút (ho c
là t ng biên t p viên, ho c là thư ký toà so n), qu n lý. Nh ng ngư i này ph i là
nh ng ngư i có quy n công dân và không b pháp lu t ương truy t .
b) Tôn ch , m c ích c a t báo ph i rõ ràng, phù h p v i tính ch t và
nghĩa v ã quy nh chương I.
- c) Có tr s chính th c.
i u8
Mu n xu t b n m t t báo ph i xin phép trư c, ph i làm y nh ng th
t c v khai báo. Sau khi ư c cơ quan ph trách v báo chí c a Chính ph c p
gi y phép, t báo m i b t u ư c ho t ng.
Báo chí nào ã ư c phép xu t b n mà sau ó có m t s thay i nào v
tôn ch , m c ích, tên báo, kỳ h n phát hành ho c v nh ng ngư i ch u trách
nhi m chính th c c a t báo, u ph i xin phép và khai báo l i.
i u9
quy n t do ngôn lu n trên báo chí ư c s d ng m t cách úng n,
báo chí ph i tuân theo nh ng nh ng i u sau ây:
a) Không ư c tuyên truy n ch ng pháp lu t c a Nhà nư c. Không ư c c
ng nhân dân không thi hành ho c ch ng l i nh ng lu t l và nh ng ư ng l i,
chính sách c a Nhà nư c. Không ư c vi t bài có tính ch t ch ng l i ch dân
ch nhân dân, ch ng l i chính quy n nhân dân, chia r nhân dân và chính quy n,
nhân dân và b i. Không ư c gây ra nh ng dư lu n ho c nh ng hành ng có
h i cho an ninh tr t t c a xã h i.
b) Không ư c tuyên truy n phá ho i s nghi p c ng c hoà bình, th c
hi n th ng nh t, hoàn thành c l p và dân ch c a nư c Vi t Nam, làm gi m sút
tinh th n oàn k t, ý chí ph n u c a nhân dân và b i.
c) Không ư c tuyên truy n chia r dân t c, gây thù h n gi a nhân dân các
nư c, làm t n h i tình h u ngh gi a nhân dân nư c ta v i nhân dân các nư c b n,
không ư c tuyên truy n cho ch nghĩa dân t c h p hòi, không ư c tuyên truy n
cho ch nghĩa qu c, không ư c tuyên truy n chi n tranh.
- d) Không ư c ti t l bí m t qu c gia: Nh ng bí m t qu c phòng, nh ng
h i ngh cơ m t chưa ư c công b chính th c c a cơ quan có trách nhi m, nh ng
v án ang i u tra chưa xét x , nh ng b n án mà toà án không cho phép công b ,
nh ng tài li u, s li u và nh ng cơ s ki n thi t v kinh t tài chính mà U ban K
ho ch Nhà nư c ho c các cơ quan có th m quy n chưa công b .
e) Không ư c tuyên truy n dâm ô, tru l c, i b i.
i u 10
Báo nào ăng bài vu kh ng, xúc ph m n danh d c a m t t ch c hay
m t cá nhân, thì ương s có quy n yêu c u báo y c i chính ho c ăng bài c i
chính c a ương s ; ngoài ra, ương s có quy n yêu c u toà án xét x .
i u 11
Trư c khi phát hành, các báo chí ph i thi hành th l n p lưu chi u.
i u 12
Không ư c phát hành và in l i nh ng báo chí mà cơ quan chính quy n ã
có quy t nh thu h i.
CHƯƠNG III
I U KHO N THI HÀNH
M C I- QUY NH V K LU T.
i u 13
Báo chí nào vi ph m i u 8, s b tr ng ph t:
- T ch thu n ph m, ình b n vĩnh vi n và truy t trư c toà án, s b ph t ti n
t mư i v n ng (100.000 ng) n năm mươi v n ng (500.000 ng), ho c
ngư i có trách nhi m b ph t tù t 1 tháng n 1 năm, ho c c hai hình ph t ó.
Báo chí nào vi ph m i u 9 ho c i u 12 s b tr ng ph t: tuỳ theo l i n ng
nh mà b c nh cáo, t ch thu n ph m, ình b n t m th i, ình b n vĩnh vi n, ho c
b truy t trư c toà án, có th b ph t ti n t mư i v n ng (100.000 ) nm t
tri u ng (1.000.000 ), ho c ngư i ch u trách nhi m b ph t tù t m t tháng n
hai năm, ho c c hai hình ph t ó. N u xét ương s ph m vào nh ng lu t l khác,
toà án s chi u theo nh ng lu t y mà tr ng ph t thêm.
Báo chí nào vi ph m i u 10, s b tr ng ph t: tuỳ theo l i n ng nh mà
c nh cáo, ình b n t m th i, ho c b truy t trư c toà án, có th b ph t ti n t năm
v n ng (50.000 ) n hai ch c v n ng (200.000 ).
Báo chí nào vi ph m i u 11, s b c nh cáo ho c t ch thu n ph m.
i u 14
Trong m i trư ng h p vi ph m, ch nhi m và ch bút c a t báo ch u trách
nhi m chính; qu n lý và ngư i vi t bài cũng ph i liên i ch u trách nhi m v
ph n mình.
N u in nh ng báo chí ã có l nh t ch thu, ình b n và nh ng báo chí chưa
có gi y phép thì ch nhà in cũng ph i liên i ch u trách nhi m.
M C II- I U KHO N CHUNG
i u 15
Các i u kho n trong s c l nh này áp d ng cho t t c các n ph m có tính
ch t báo chí, t p san vi t b ng ti ng Vi t; ho c b ng ti ng nư c ngoài, k c các
- ho báo, xu t b n u kỳ và không u kỳ, trên lãnh th nư c Vi t nam dân ch
c ng hoà, ra t ng t ho c óng thành t ng t p, t ng quy n, in b ng máy, b ng rô-
nê-ô, in á, in th ch, bán ho c phát không, lưu hành ngoài nhân dân ho c trong
t ng ngành, t ng t ch c.
i u 16
T t c các báo chí ã xu t b n trư c ngày ban s c l nh này thì không ph i
xin phép n a. Nh ng báo nào chưa làm úng th t c khai báo thì nay ph i khai
báo l i cho úng.
i u 17
Nh ng lu t l và báo chí ã ban hành t trư c n nay trái v i các i u
kho n ghi trong s c l nh này u bãi b .
i u 18
Th tư ng Chính ph s quy nh nh ng ti t thi hành s c l nh này.
i u 19
Th tư ng Chính ph , các ông B trư ng B N i v , B trư ng B tư
pháp, B trư ng B Công an ch u trách nhi m thi hành s c l nh này.
CH T CH NƯ C VI T NAM DÂN CH C NG HOÀ
CH T CH NƯ C
- ( ã ký)
H Chí Minh
3.
Báo chí Vi t Nam hi n nay
Và t ó n nay, báo chí Vi t Nam luôn ư c tôn tr ng quy n t do.
Quy n ó ư c quy nh trong i u 2, lu t báo chí Vi t Nam ( ư c công b theo
L nh s 05 L/CTN ngày 26/6/1999 c a Ch t ch nư c C ng hòa xã h i ch nghĩa
Vi t Nam) có quy nh rõ:
“ i u 2. B o m quy n t do báo chí, quy n t do ngôn lu n trên báo chí:
Nhà nư c t o i u ki n thu n l i công dân th c hi n quy n t do báo
chí, quy n t do ngôn lu n trên báo chí và báo chí phát huy úng vai trò c a
mình.
Báo chí, nhà báo ho t ng trong khuôn kh pháp lu t và ư c Nhà nư c
b o h ; không m t t ch c, cá nhân nào ư c h n ch , c n tr báo chí, nhà báo
ho t ng. Không ai ư c l m d ng quy n t do báo chí, quy n t do ngôn lu n
trên báo chí xâm ph m l i ích c a Nhà nư c, t p th và công dân.
Báo chí không b ki m duy t trư c khi in, phát sóng”.
Các nhà khoa h c ã vi t bài phê phán nh ng quan i m sai trái c a các th
l c thù ch. H i ng Lý lu n Trung ương ã t p h p nh ng bài vi t ó và ph i
h p v i Nhà Xu t b n Chính tr qu c gia xu t b n cu n sách "L ph i c a chúng
ta". Báo Sài Gòn Gi i Phóng trích ăng bài c a Ti n sĩ H ng Vinh.
- Sau ngày gi i phóng mi n Nam, th ng nh t T qu c, c bi t t khi nư c ta
ti n hành s nghi p i m i, báo chí Vi t Nam ã có bư c phát tri n nhanh chóng
v s lư ng và ch t lư ng. Hi n nay, nư c ta ã có t t c các lo i hình báo chí
(báo vi t, báo nói, báo hình, báo i n t ). C nư c hi n có hơn 550 cơ quan báo
chí, v i 713 n ph m báo chí, bình quân 7,5 b n báo u ngư i/năm.
ài Ti ng nói Vi t Nam ã có 6 h chương trình, 452 chương trình, th i
lư ng phát sóng 172 gi trong ngày. Sóng phát thanh không ch ã ph trong toàn
qu c, mà còn t a kh p năm châu, áp ng nhu c u tinh th n c a hàng tri u ng
bào s ng nư c ngoài và b u b n th gi i. Cùng v i 11 tr m phát sóng và phát
qua v tinh c a ài Ti ng nói Vi t Nam, còn có 64 ài t nh, thành ph , 606 ài
phát thanh truy n hình c p huy n, trong ó có 288 ài phát sóng FM.
ài Truy n hình Vi t Nam có 5 kênh, ph sóng n 85% h gia ình Vi t
Nam, có 4 ài khu v c và 61 ài phát thanh, truy n hình t nh và thành ph . Trong
nh ng năm g n ây, ài ã có chương trình VTV4 ph sóng n nhi u vùng trên
th gi i, ư c c ng ng ngư i Vi t Nam nư c ngoài và b u b n năm châu ón
nh n và hoan nghênh.
M c dù m i ư c phát tri n trong m y năm g n ây, báo i n t ã có
bư c phát tri n nhanh chóng v i t c tăng 32,5%/năm. Hi n nay nư c ta ã có
hơn 70 t báo i n t và hàng ngàn trang thông tin i n t ; 6 nhà cung c p d ch v
và k t n i Internet; 20 nhà cung c p d ch v Internet và hơn 50 nhà cung c p thông
tin và báo i n t trên Internet… Báo chí nư c ta ã là món ăn tinh th n không th
thi u ư c c a các t ng l p nhân dân; th c s n v i nhi u i tư ng tr thành
ngư i b n thân thi t h ng ngày c a h . ó là vì báo chí là ti ng nói c a ng, Nhà
nư c, oàn th chính tr , t ch c xã h i, ngh nghi p, ti ng nói c a nhân dân,…;
ng th i là b u b n tin c y c a các t ng l p nhân dân, ã và ang áp ng quy n
ư c cung c p thông tin c a ông o cán b , nhân dân. Báo chí Vi t Nam có
quy n c p t t c các v n mà pháp lu t không c m. Pháp lu t ch c m báo chí
- tuyên truy n kích ng b o l c, kích d c, tuyên truy n cho chi n tranh, gây chia r
oàn k t dân t c. ây là i u c n thi t v i t t c các nư c ti n b trên th gi i,
mong mu n xây d ng m t xã h i hòa bình, n nh, vì h nh phúc c a nhân dân.
Báo chí Vi t Nam ã tích c c tham gia u tranh ch ng tiêu c c, tham
nhũng, quan liêu, phát hi n nh ng vi c làm trái v i pháp lu t, i ngư c l i l i ích
c a nhân dân. Báo chí tham gia xây d ng i s ng m i, u tranh v i nh ng h
t c, nh ng t n n xã h i. Báo chí ngày càng tham gia r ng rãi vào vi c xây d ng
ng, chính quy n các c p trong s ch, v ng m nh. T i Ngh quy t H i ngh Trung
ương 6 (l n 2), khóa VIII, ng ta ã coi báo chí là công c giám sát các ho t
ng c a t ch c ng và cơ quan nhà nư c, phát hi n và phê phán cán b , ng
viên thoái hóa bi n ch t, có bi u hi n tiêu c c, tham nhũng, quan liêu… Có th i
n k t lu n là, báo chí và ho t ng báo chí Vi t Nam, ngay t khi m i ra i,
ã ho t ng vì m c tiêu c l p dân t c và h nh phúc c a nhân dân. ó chính là
n i dung c t lõi c a t do báo chí nư c ta dư i s lãnh oc a ng C ng s n
Vi t Nam.
Lu t Báo chí Vi t Nam kh ng nh báo chí không ch là cơ quan c a ng,
Nhà nư c, oàn th chính tr và t ch c xã h i, ngh nghi p,... mà còn là di n àn
tin c y c a ngư i dân. Nhân dân có quy n bày t ý ki n c a mình qua các phương
ti n báo chí. Hàng tri u bài, tin g i cho các báo v nhi u ch liên quan n các
m t thi t th c c a i s ng nhân dân; thông qua chuyên m c “Ý ki n b n c”,
nhi u ý ki n r t phong phú c a các t ng l p nhân dân ư c ph n ánh trên nhi u t
báo, là s th hi n sinh ng quy n t do ngôn lu n c a m i ngư i dân.
Lu t Báo chí c a Vi t Nam ghi rõ hai i u r t quan tr ng:
i u 4: Quy n t do báo chí, quy n t do ngôn lu n trên báo chí c a công
dân. Công dân có quy n:
- 1- ư c thông tin qua báo chí v m i m t c a tình hình t nư c và th
gi i;
2- Ti p xúc, cung c p thông tin cho cơ quan báo chí và nhà báo; g i tin,
bài, nh và tác ph m khác cho báo chí mà không ch u s ki m duy t c a t ch c,
cá nhân nào và ch u trách nhi m trư c pháp lu t v n i dung thông tin;
3- Phát bi u ý ki n v tình hình t nư c và th gi i;
4- Tham gia ý ki n xây d ng và th c hi n ư ng l i, ch trương, chính
sách c a ng, pháp lu t c a Nhà nư c;
5- Góp ý ki n, phê bình, ki n ngh , khi u n i, t cáo trên báo chí iv i
các t ch c c a ng, cơ quan Nhà nư c, t ch c xã h i và thành viên c a các t
ch c ó.
i u 5: Trách nhi m c a báo chí i v i quy n t do báo chí, quy n t do
ngôn lu n trên báo chí c a công dân.
Cơ quan báo chí có trách nhi m:
l) ăng, phát sóng tác ph m, ý ki n c a công dân; trong trư ng h p không
ăng, phát sóng ph i tr l i và nói rõ lý do;
2) Tr l i ho c yêu c u t ch c, ngư i có ch c v tr l i b ng thư ho c trên
báo chí v ki n ngh , khi u n i, t cáo c a công dân g i n.
Như v y, dù v i ng cơ nào, ngư i ta không th bưng tai, nh m m t ph
nh n pháp lu t Vi t Nam v t do ho t ng báo chí; ph nh n tính dân ch , văn
minh c a báo chí Vi t Nam trong th i i ngày nay.
- Th c t qu n lý ho t ng báo chí b ng pháp lu t Vi t Nam ã th hi n
t do báo chí c a Vi t Nam. Trong m t xã h i dân ch , t do c a ngư i này không
th làm m t t do c a ngư i khác. Nh ng hành ng liên k t v i nhau v l i,
trái v i quy ư c o c ngh nghi p báo chí, u b x lý, dù ngư i ó ang gi
tr ng trách cao trong cơ quan c a ng, Nhà nư c. Nh ng t báo ho t ng xâm
h i tôn ch , m c ích, gây tác ng x u i v i xã h i u b x ph t theo các quy
nh c a pháp lu t.
nâng cao ch t lư ng ho t ng báo chí c a các nhà báo, Nhà nư c Vi t
Nam ã l p ra các trư ng i h c báo chí, ào t o nhà báo v i trình i h c và
cao h c. Hàng năm có hàng trăm nhà báo ra trư ng, có trình chuyên môn,
nghi p v cao, có năng l c và ý th c trách nhi m xã h i. Các trư ng ào t o nhà
báo Vi t Nam ã có s h p tác, liên k t v i các trư ng i h c báo chí c a Pháp
và m t s nư c phương Tây b i dư ng, trao i kinh nghi m làm báo. Vi t
Nam ã c hàng trăm nhà báo i b i dư ng nghi p v báo chí t i các trư ng i
h c M , Pháp, c, Th y i n, Nga,... Báo chí Vi t Nam không óng c a, bi t
l p v i th gi i, mà luôn luôn m r ng quan h v i các ng nghi p nhi u nư c.
b o v quy n l i c a các nhà báo, giúp nhau b i dư ng nghi p v báo chí, Vi t
Nam ã có H i Nhà báo toàn qu c và các h i a phương, thu hút hơn 12.000 nhà
báo là h i viên. H i Nhà báo Vi t Nam là thành viên c a H i Nhà báo qu c t
(OIJ) và Liên oàn Báo chí ASEAN (CAJ) trong nhi u năm qua, tham gia tích c c
và óng góp x ng áng vào s phát tri n c a báo chí khu v c và th gi i, vì m c
tiêu hòa bình, n nh, ti n b và th nh vư ng. V y là, s qu n lý báo chí b ng
pháp lu t Vi t Nam không ph i là s c n tr quy n t do báo chí c a ngư i dân
cũng như nh ng ho t ng báo chí c a các nhà báo. Vi t Nam ã m c a trong
ho t ng báo chí v i bên ngoài góp ph n nâng cao trình báo chí c a mình,
áp ng yêu c u c a th i kỳ y m nh công nghi p hóa, hi n i hóa, m c a, h i
nh p, giao lưu kinh t , văn hóa v i b u b n b n phương.
- Có ý ki n cho r ng, có báo tư nhân m i là bi u hi n c th c a t do báo
chí. Ph i kh ng nh r ng không có báo chí tư nhân thì không th quy ch p là
không có “t do báo chí”. Nh ng ngư i làm báo Vi t Nam ã và ang ph n u vì
s nghi p c l p dân t c và t do, h nh phúc c a nhân dân. Nh ng t báo hi n
nay c a các cơ quan ng, nhà nư c, oàn th chính tr , xã h i, t ch c ngh
nghi p ã ph n ánh y nh ng ý ki n, nguy n v ng chính áng c a các t ng
l p nhân dân. Vì v y, v n ra báo tư nhân hi n nay là không c n thi t. Nh ng
ki n ngh c a h ã ư c công lu n ph n ánh y và ư c ng, Nhà nư c ti p
thu, tr l i qua báo, ài. ó là s th hi n quy n ư c thông tin cũng như quy n
ngôn lu n c a nhân dân. M t khác, th c ti n vi c ra i báo tư nhân nhi u nư c
gây nhi u thông tin, th m chí làm vô hi u hóa s lãnh o c a chính quy n, d n
n s r i lo n chính tr -xã h i nhi u nư c v n qu ng cáo r m r cho cái g i là
“t do báo chí” ã là bài h c th m thía cho nhân dân ta. Có l nào, chúng ta l i
trư t theo v t xe y.
S dĩ có òi h i vô lý trên, có nguyên nhân t nh n th c mơ h v quy n t
do báo chí và nhi m v c a báo chí Vi t Nam. Do hi u phi n di n ho c c tình
hi u sai v t do báo chí, h ã ra công c súy, u tranh òi “t do báo chí” theo
ki u phương Tây, coi ó là bi u hi n c a "tinh th n dân ch ”, t phong cho mình
là “ngư i hăng hái u tranh cho dân ch ”. Song, h không hi u r ng dân ch là
m t th ch , trong ó quy n t do báo chí c a ngư i này không ư c làm t n h i
n quy n t do c a ngư i khác, n l i ích c a toàn dân t c. S s p mô hình
ch nghĩa xã h i Liên Xô và các nư c ông Âu có s góp ph n c a nh ng t
báo theo khuynh hư ng "t do báo chí” ki u phương Tây ó. M t khác, trong m t
s ít ngư i, tư tư ng nêu trên xu t phát t nh ng toan tính liên quan n l i ích,
quy n l c, ng cơ cá nhân; t s b t mãn c a h v i ng và Nhà nư c. H luôn
luôn t l i ích cá nhân lên trên l i ích c a t nư c; chính vì th , h có nh ng ý
ki n l c lõng, c c oan, ph n l i quy n l i c a dân t c.
- Trong s nh ng ngư i cơ h i chính tr , có ngư i ã th c s il pv il i
ích T qu c, liên k t nh ng ph n t b t mãn bên trong cùng v i th l c x u
bên ngoài dùng báo chí ch ng phá s nghi p xây d ng và b o v T qu c c a
nhân dân ta. H quay lưng l i v i quá kh v vang, hào hùng c a toàn dân t c,
trong ó có s óng góp nào ó c a gia ình và b n thân h .
Nh ng bài báo, nh ng h i ký c a h y r y s xuyên t c, vu cáo hèn h ,
bêu ri u nh ng ngư i dân nư c Vi t ang ngày êm c n cù lao ng sáng t o, ch t
chiu xây d ng và b o v T qu c, t t c vì m c tiêu "dân giàu, nư c m nh, xã h i
công b ng, dân ch , văn minh". Th t tr trêu khi h cho r ng, n u chúng ta không
có t do báo chí như h mong mu n, thì " t nư c này v n không th c t u lên
ư c", v n "s ng trong vòng l c h u t i tăm" (!). Nh ng ngư i nuôi dã tâm x u xa
ó không có quy n nói n “t do báo chí”, theo nghĩa chân chính nh t c a t này.
T do báo chí cho ai, vì ai? Câu h i l n ó ã ư c th c ti n im i t
nư c nói chung và th c ti n i m i báo chí nói riêng trong g n 20 năm qua cùng
th c ti n trên th gi i ngày nay cho ta câu tr l i rành r t. Th c ti n luôn luôn là
tiêu chu n c a chân lý. Nh n th c úng xu th ti n lên c a dân t c, trong ó có
ho t ng r t sôi ng và hi u qu c a báo chí cách m ng Vi t Nam, chúng ta s
có cái nhìn úng n v Vi t Nam trong ti n trình i m i.
4. Nhìn th ng v báo chí Vi t Nam và báo chí TBCN (M làm i di n)
Bàn v v n t do báo chí trong khi bom n ang gi t ch t nhi u ngư i
dân vô t i Iraq, ông Phư ng - nguyên U viên Trung ương ng, nguyên
T ng giám c TTXVN cho r ng, khái ni m t do ki u phương Tây m i ch ư c
c t nghĩa cái ng n, mà không gi i thích ư c quy n t do l n nh t c a m t qu c
gia, dân t c là quy n s ng trong c l p ang b vùi d p b ng s h y di t c a bom
n cư ng quy n.
nguon tai.lieu . vn