Xem mẫu
- phanquangthoai@yahoo lhu
QUI TRÌNH K THU T NUÔI CHIM Y N TRONG NHÀ
I./ ð c ñi m phân bi t các lo i Y n/Nh n tiêu bi u
Trong các lo i y n Vi t Nam, ch có y n Hàng làm t trong nhà và t y n cho kinh t
cao
Vi t Nam Ti ng Anh Ti ng Lo i t
Indonesia
n Swallow C - rác
Nh n Martin C - rác
Y n c Indonesia Collocalia Seriti C - nư c b t
Y n c Vi t Nam Apus Affinis C - nư c b t
Y n cây d a Cypsiurus C
Y n Hàng/Y n t tr ng Unicolor
Maximus
Germanicus Swiftlet Nư c b t
Fuciphagus
1./ Y n c Vi t Nam (Apus Affinis)
- S i cánh to (14-16cm);
- ðuôi có m ng tr ng;
- Màu ñen tuy n ;
- Ti ng kêu ñ c bi t;
- ð p cánh m t n a;
- Làm t b ng c và ch ng lên nhau;
- T t i ch sáng, tháp nư c, hiên nhà.
Th c ch t Y n c Vi t Nam là m t loài Én.
2./ Y n c cây d a (Cypsiurus)
- ðuôi nh n s ñôi;
- Thân m ng hơn các loài khác;
- Ti ng kêu ñ c trưng;
1
- phanquangthoai@yahoo lhu
- ði theo ñàn 4 ñ n 5 con;
- Thư ng ñ u cây d a;
- T c ñ bay r t nhanh;
- T b ng c làm trên cây d a.
3./ Y n hàng (Aerodramus Germanicus)
- Thân nh (12 – 14cm);
- Ng c xám ;
- Lưng m ng màu sáng;
- Ti ng kêu ñ c trưng phát sóng siêu âm;
- Sinh s ng t i các ñ o ven bi n Vi t Nam;
- T màu hơi xám ho c ñ ;
- M t năm sinh s n 2 l n.
4./ Y n t tr ng (Aerodramus Fuciphagus)
- S i cánh dài (12-15cm);
- ðuôi b u ;
- Lưng không có kho ng tr ng;
- Ti ng kêu ñ c trưng có phát sóng siêu âm;
- ð p toàn b cánh khi bay;
- T to 8-12g;
- Sinh s n 3-4 l a m t năm;
II./ ð c tính sinh h c c a chim Y n t tr ng (Aerodramus Fucphagus)
1./ Vòng ñ i c a Chim Y n
2./ Phân nhóm chim Y n t tr ng (Aerodramus Fucphagus):
- ðư c phân thành hai nhóm s ng khác nhau : B y ñàn và ðơn côi;
- M t nhà Y n có nhi u ñàn s ng chung v i nhau;
- Thói quen lư ng vòng quanh t c a chim Y n:
+ Kh i ñ ng vào bu i sáng trư c khi ñi ki m ăn;
2
- phanquangthoai@yahoo lhu
+ H nhi t vào bu i chi u trư c khi vào nhà.
3./ Các ñ c tính sinh h c khác:
- Thích ch t i (ñ sáng 0,2 Lux);
- Thích ñ m cao (80 – 95%, lý tư ng nh t 85%);
- Thích nhi t ñ n ñ nh (28oC);
- Thích chơi ñùa v i nư c.
III./ Mô t qui trình k thu t nuôi chim Y n
ð có m t căn nhà Y n thành công ngoài các v n ñ ph i bi t cách quan sát hư ng bay
c a ñàn Y n, m l ra vào và các l liên phòng, liên t ng phù h p, ñ ng th i ph i t o ra môi
trư ng vĩ mô và vi mô ñ m b o cho căn nhà có các ñi u ki n sinh h c v môi trư ng s ng c a
chim y n.
1./ ði u ki n môi trư ng vĩ mô:
1.1./ Các v trí có th xây d ng nhà nuôi chim Y n:
- G n m t căn nhà Y n có s n;
- Nơi chim Y n bay qua trên ñư ng ñi ki m ăn và trên ñư ng bay v t ;
- Chim Y n bay vòng quanh khu v c trư c khi vào t ;
- Nơi ki m ăn hàng ngày c a ñàn Y n.
- Môi trư ng xung quanh c a nhà nuôi chim Y n:
+ 50% cây b i, ñ ng lúa;
+ 30% cây cao;
+ 20% m t nư c.
- ði u ki n quanh nhà nuôi chim Y n:
+ G n ao, h , m t nư c;
+ Không có nhi u cây cao ch n t m nhìn và vòng lư n;
+ Có nh ng cây th p thu hút côn trùng như Leucanea Glauca(Keo d u, d t).
- Nh ng kinh ngh êm nh n d ng nhà nuôi chim Y n s n có:
- Xác ñ nh nhà Y n chính xác
- Xác ñ nh vùng chim ñang lư n vòng
- Tìm ñ cao ñ quan sát
- Xác ñ nh các loài chim Y n
- Quan sát b u tr i
1.2./ L ra vào c a chim Y n:
- L ra vào quy t ñ nh khá l n lư ng chim có th vào trong nhà:
+ L trên chu ng cu.
+ L ngang.
- L ra vào có th l n(80x40cm) trong quá trình d chim ban ñ u và thu nh l i
(50x20cm) sau khi chim vào nhà .
- Nên làm ng ch n sáng t i l
Chú ý: Vi c m l ra vào ph i ñúng hư ng ñ y là ñi u ki n r t quan tr ng quy t ñ nh thành
công c a căn nhà nuôi chim Y n!
- Kích thư c l ra vào:
+ T 20x30cm.
+ Nên l n hơn r t nhi u trong th i gian d chim ban ñ u.
3
- phanquangthoai@yahoo lhu
Stt Kích thư c S lư ng chim t i ña
1 20x30cm 1000 cá th
2 40x30cm 2000 cá th
3 20x60cm 3000 cá th
4 40x60cm 4000 cá th
5 40x80cm 6000 cá th
Chú ý: N u là nhà Y n m i xây d ng thì kích thư c l ra vào ph i l n hơn 40x80cm!
1.3./ Trư ng, tr n và l thông hơi:
- Tư ng: Có các lo i tư ng khác nhau
+ Dùng g .
+ Dùng ván cách nhi t.
+ G ch l xây 2 l p.
- Tr n:
+ Dùng ván g .
+ Bêtông t ng h p.
+ Bêtông dùng ñ mê trong xây d ng.
- L thông hơi:
+ Dùng ng thông hơi.
+ Xây theo ki u khe thông hơi.
Tư ng
g ch
1.4./ Mái nhà, vòi phun nư c và cây Leucanea:
- Mái nhà:
+ ð nghiêng nh hư ng ñ n ñ nóng c a nhà nuôi.
+ Nhi u v t li u khác nhau có th áp d ng (Tôn, ngói, bê tông).
+ Không nên ñ nư c lên nóc ho c mái b ng n u không ch ng th m t t.
- Vòi phun nư c:
+ Vòi phun tròn.
+ Vòi phun dài.
+ Các lo i vòi phun khác.
- Cây Leucanea (Cây d t, cây táo nhơn):
+ Tr ng xung quanh nhà nuôi.
+ Nên gieo h t mùa mưa ho c dùng nư c tư i.
4
- phanquangthoai@yahoo lhu
2./ ði u ki n môi trư ng vi mô:
2.1./ Nhi t ñ và ñ m:
- Nhi t ñ :
+ T 26-300C.
+ Ph i có h th ng thông hơi.
+ K t h p k t c u mái, tư ng, h th ng t o m trong nhà nuôi.
- ð m:
+ S d ng máy t o ñ m.
+ Làm h nư c trong nhà nuôi.
+ ðư ng nư c ch y trên tư ng
+ K t h p c u trúc tư ng, l thông hơi trong nhà nuôi.
Chú ý: Nhi t ñ và ñ m thư ng t l thu n v i nhau!
2.2./ Thanh làm t :
- Dùng ñ ch n ánh sáng r i vào trong nhà nuôi.
- Dùng ñ ch n gió.
- Kích thư c ph i ñ dài ñ không ñ ng vào ñuôi chim.
- Kho ng cách gi a hai thanh ñư c l p ñ t cách nhau 30cm.
- ð c ñi m c a thanh làm t ph i m m, nh , có ñ b n cao và ph i x lý b ng hóa ch t
t m cho thanh.
4m
30cm
Ngu n sáng 1m
4m
Ngu n sáng
2.3./ X lý mùi b y ñàn và âm thanh kêu g i b y ñàn:
- X lý mùi b y ñàn:
+ Phun hoá ch t x lý mùi b y ñàn t 2-3 tháng m t l n.
+ Phun cách tr n 50cm.
+ Không phun hoá ch t x lý mùi b y ñàn vào các khung g .
- Âm thanh kêu g i b y ñàn:
+ Dùng ñĩa CD g c ñ có âm thanh rõ ràng trong quá trình d n d chim.
+ Ch s d ng Loa treble, không dùng loa Bass.
+ Âm thanh d n d chim ph i ñư c vào bu i sáng trư c khi bay ñi ki m ăn và lúc
chi u ñàn chim bay v .
5
- phanquangthoai@yahoo lhu
+ Không ñư c m âm thanh d n d chim qua ñêm.
2.4./ Qu n lý ánh sáng và thi t k ñư ng bay cho chim:
- Ánh sáng:
+ Kích c l ra vào cho nhà nuôi.
+ Phòng chuy n ti p.
+ L p thanh làm t ngang ngu n sáng.
+ ng ch n sáng.
- ðư ng bay:
+ L ra vào
+ L liên phòng
+ L liên t ng (n u nhà Y n xây d ng nhi u hơn m t t ng).
2.5./ Các lo i thiên d ch c a Chim:
Stt N i dung Stt N i dung
1 Chu t 8 N m
2 Gián 9 Chim hoang dã
3 Ki n 10 Mèo
4 R p 11 Chim nhà, b câu
5 T c kè 12 Mu i
6 Cú mèo 13 Ong
7 Dơi 14 Ăn tr m
Chúy ý: Trong các ñ ch h i c a chim Y n, k tr m là ñ ch h i nguy hi m nh t vì không nh ng
l y t c a chim mà còn gây ñ ng, v t tr ng và chim non ñi v i s lư ng l n. B o v nhà Y n
v i nh ng cách sau:
- Thu nh chi u cao c a l ra vào sau khi chim ñã làm t (còn kho ng 20cm).
- Làm c a s t dày, khóa an toàn ho c khóa ng m bên trong c a s t.
- L p camera h ng ngo i và h th ng báo tr m h ng ngo i n u ñi u ki n cho phép.
Thêm m t ngh m i
Hi n nay, ngoài ngôi nhà y n trên ñư ng Th ng Nh t – Nha Trang, Công ty
Y n sào ñã xây d ng thêm 3 ngôi nhà y n các huy n, th khác trong t nh. Hàng
trăm chim y n trư ng thành ñã và ñang ñư c b sung vào nh ng ngôi nhà y n,
góp ph n làm tăng nhanh ñàn y n trong nhà Khánh Hòa. Hy v ng v i thành
công này c a Công ty Y n sào Khánh Hòa, m t ngh m i- ngh nuôi y n trong nhà
ñ l y t - s phát tri n nhanh không ch Khánh Hòa mà còn các t nh, thành
khác trên c nư c ñ nh m khai thác lo i “vàng tr ng” này.
6
- phanquangthoai@yahoo lhu
Sau g n 2 năm dày công nghiên c u, ñ n nay Công ty Y n sào Khánh Hòa ñã th c
hi n thành công vi c p n , nuôi nhân t o ñàn chim y n trong nhà, m ra tri n v ng
l n cho ngh nuôi chim y n trong nhà ñ l y t
Ti p chúng tôi, ông Lê H u Hoàng, Giám ñ c Công ty Y n sào Khánh Hòa, cho bi t:
“Công ty Y n sào ñã ti n hành hoàn thi n quy trình p nuôi chim y n, quy trình xây
d ng ngôi nhà y n ñi n hình t i Vi t Nam và s s m ñưa ra ng d ng và ph bi n
r ng rãi cho nhân dân”.
B ra không bi t bao nhiêu công s c
Ông Hoàng gi i thích m c tiêu c a công ty là t o ra m t quy trình nuôi chim y n trong
nhà ñ t hi u qu cao nh t, chi phí ñ u tư th p nh t trên cơ s phù h p v i ñi u ki n c a
Vi t Nam và phát tri n b n v ng. “ð làm ñư c ñi u này, ph i phát huy th m nh
truy n th ng và giàu kinh nghi m c a ngh này t i Vi t Nam” - ông Hoàng nói. Công ty
b t tay làm ñ tài khoa h c mang tên “Bư c ñ u nghiên c u p nuôi nhân t o chim y n
làm cơ s khoa h c cho vi c phát tri n ñàn y n trong nhà Khánh Hòa” và d án th c
nghi m “Nuôi chim y n trong nhà ñ l y t ”. ð n nay, sau 2 năm th c hi n k t qu
mang l i ngoài c s mong ñ i. ð th c hi n thành công ñ tài này, công ty ñã b ra
nhi u công s c, v a làm v a h c h i. Ngoài ra, còn d a vào các k t qu nghiên c u sinh
h c sinh s n chim y n hang Vi t Nam cũng như các th nghi m nuôi chim y n hang
ñ ng t i các ñ o mà công ty ñã tri n khai hơn 10 năm qua.
T thi t b p tr ng ñ n máy nuôi chim con
ð c bi t, trong bư c p n tr ng, ngoài vi c tìm ra các thông s k thu t như
nhi t ñ , ñ m, chu kỳ ñ o tr ng... phù h p thì vi c ch ñ ng n ñ nh các thông
s trong quá trình p là m t y u t then ch t cho thành công. ð i ngũ cán b k
thu t công ty ñã dày công nghiên c u thi t k , ch t o thi t b p n tr ng ñư c
ñi u khi n t ñ ng hoàn toàn, các thông s k thu t phù h p v i th c ti n khí h u
Vi t Nam cũng như v i chim y n hàng Vi t Nam. Ngoài vi c gi m b t công s c
c a k thu t viên tr c p, các thi t b này còn cho th i gian n ñúng, t l n cao,
chim con ñ u. C th là qua 3 ñ t p, t l n trung bình ñ t 78,41%, m t t l r t
cao.
M t công ño n c c kỳ quan tr ng khác trong quy trình p nuôi chim y n là nuôi
chim y n con. ð i ngũ cán b khoa h c k thu t c a công ty cũng ñã mày mò nghiên
c u, thi t k và ch t o thành công các máy nuôi chim con. Hi n nay, máy do công ty
s n xu t ñã ñáp ng toàn b quá trình nuôi chim con qua t ng giai ño n phát tri n. Qua
3 ñ t nuôi, các máy này cho t l nuôi chim con thành công trung bình là 28,02%, chim
không h b d t t.
7
- phanquangthoai@yahoo lhu
Hòa nh p t t v i b y ñàn
M c dù ñã thành công trong vi c p n , nhưng làm sao giúp chim làm quen v i các t p
quán gi ng nòi là m t quá trình xuyên su t c quy trình p nuôi chim y n. M t câu h i
ñã ñ t ra là xây d ng các quy trình k thu t h tr chim ñeo t , t p bay... công ño n này
cũng ñư c xây d ng thành công m mãn. Nh ñó, các chim trư ng thành hòa nh p t t
v i b y ñàn.
Công ty cũng ñã xây d ng ñư c quy chu n ch ñ dinh dư ng phù h p cho chim y n.
ð c bi t, ch ng lo i, s lư ng và t n su t cho ăn ñ u d a vào các nghiên c u mà công
ty ñã th c hi n hơn 10 năm qua và ñư c ñi u ch nh thích h p trong các thí nghi m ñ
thu ñư c các thông s t i ưu. ðây cũng là y u t then ch t góp ph n vào thành công c a
nuôi chim y n.
Hi n công ty ñã thi t k và ch t o thành công các công c h tr p nuôi chim y n, các
thi t b , v t tư ngành y n ph c v xây d ng nhà y n. Các nguyên v t li u ph c v cho
vi c t o môi trư ng s ng thu n l i cho chim y n cũng ñư c công ty xem xét l p phương
án s n xu t và cung c p hoàn ch nh. Các công ño n này góp ph n hoàn thi n quy trình
xây d ng ngôi nhà y n ñi n hình t i Vi t Nam.
Tài li u tham kh o-
Trung tâm ng d ng KH&CN
:http://Agriviet.Com
8
nguon tai.lieu . vn
