Xem mẫu

  1. Quá trình hình thành tư liệu nghiên cứu những lợi thế của khu vực kinh tế Lêi bản®Çunhân có sự đổi mới tư më tư chính sách của đảng và nhà nước HiÖn nay, chóng ta ®ang ë trong giai ®o¹n qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, ®©y lµ thêi kú chuyÓn tiÕp tõ nÒn kinh tÕ cò l¹c hËu lªn nÒn kinh tÕ míi x©y dùng c«ng h÷u. Do ®ã ®ßi hái cÇn ph¶i tËp trung ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi sù ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. V× cã nh­ vËy míi ®­a ®Êt n­íc tho¸t khái t×nh tr¹ng nghÌo nµn l¹c hËu vµ b¾t kÞp víi tèc ®é ph¸t triÓn cña c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Tuy nhiªn, ®Ó x©y dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi th× chóng ta kh«ng ®¬n thuÇn tËp trung ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng thuÇn tuý mµ ph¶i ®Æt d­íi sù l·nh ®¹o tµi t×nh s¸ng suèt cña §¶ng "ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa". Víi vai trß quan träng "kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n cã kh¶ n¨ng ®ãng gãp vµo c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n­íc, khuyÕn khÝch t­ nh©n ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt, yªn t©m lµm ¨n l©u dµi, b¶o hé quyÒn së h÷u vµ lîi Ých hîp ph¸p t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®i ®«i víi t¨ng c­êng qu¶n lý, h­íng dÉn lµm ¨n ®óng ph¸p luËt cã lîi cho quèc kÕ d©n sinh" - B¸o c¸o chÝnh trÞ t¹i §¹i héi VIII cña §¶ng. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ë n­íc ta ®· béc lé nh÷ng h¹n chÕ, yÕu kÐm vµ ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nhiÒu th¸ch thøc vµ khã kh¨n vÒ m«i tr­êng kinh doanh, n¨ng lùc c¹nh tranh, tr×nh ®é c«ng nghÖ, chÊt l­îng, gi¸ thµnh s¶n phÈm. Mét sè doanh nghiÖp vèn lín, c«ng nghÖ tiªn tiÕn, cßn phÇn lín vÉn lµ doanh nghiÖp cã quy m« nhá, vèn Ýt, c«ng nghÖ s¶n xuÊt l¹c hËu, tr×nh ®é qu¶n lý doanh nghiÖp cßn yÕu kÐm, hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng yÕu; thªm vµo ®ã lµ nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c vÒ vèn, vÒ mÆt b»ng s¶n xuÊt, kinh doanh, vÒ kh¶ n¨ng tiÕp cËn vµ xö lý th«ng tin vÒ m«i tr­êng ph¸p lý V× thÕ, kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n cã kh¶ n¨ng ®ãng gãp vµo c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n­íc nh­ huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn, gi¶i quyÕt vµ
  2. t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho mét lùc l­îng lín lao ®éng, t¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc khu vùc kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ë n­íc ta béc lé nh÷ng yÕu kÐm, h¹n chÕ ®ßi hái ph¶i cã sù can thiÖp tõ phÝa Nhµ n­íc vÒ c¸c chÝnh s¸ch Nguyªn nh©n khiÕn tèc ®é ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ch­a ®¸p øng ®­îc nh÷ng ®ßi hái cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë n­íc ta giai ®o¹n hiÖn nay ®­îc nªu râ t¹i NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø n¨m Ban chÊp hµnh Trung ­¬ng kho¸ IX "Mét sè c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ch­a phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n mµ ®¹i bé phËn cã quy m« nhá vµ võa; qu¶n lý cã phÇn bu«ng láng vµ cã nh÷ng s¬ hë, h¹n chÕ viÖc thóc ®Èy kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ph¸t triÓn ®óng h­íng". §Ó cã thÓ ph¸t huy nh÷ng lîi thÕ cña khu vùc kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n vµ h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt nh÷ng khuyÕt tËt vèn cã, §¶ng vµ Nhµ n­íc ph¶i cã sù ®æi míi c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn cña kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n. Bµi viÕt nµy nªu lªn: "Thùc tr¹ng vµ mét sè gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn khu vùc kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n" lµm néi dung chÝnh cña ®Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ cña em.
  3. ch­¬ng I Lý luËn vÒ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ t­ b¶n t­ nh©n I. Häc thuyÕt M¸c - Lªnin vÒ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ Tõ khi b­íc vµo c«ng cuéc ®æi míi chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, chóng ta ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh tùu ®¸ng kÓ. Trong ®ã ph¶i nãi ®Õn vai trß cña khu vùc kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ trong viÖc t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch. Sau khi luËt doanh nghiÖp cã hiÖu lùc 1/1/2000, kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ph¸t triÓn m¹nh mÏ lµ ®iÒu kiÖn quan träng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ trong n­íc, n©ng cao vÞ thÕ cña ViÖt Nam lªn so víi khu vùc. Tuy nhiªn, xÐt vÒ nguån gèc h×nh thµnh vµ quy m« ho¹t ®éng cña ®¹i bé phËn doanh nghiÖp t­ nh©n (DNTN) cßn míi, quy m« nhá. VËy trong qu¸ tr×nh héi nhËp, kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n nªn ph¸t triÓn nh­ thÕ nµo? §ã lµ vÊn ®Ò cÇn cã nh÷ng dù b¸o ®óng ®¾n ®Ó §¶ng vµ Nhµ n­íc cã c¨n cø khoa häc ra c¸c quyÕt ®Þnh chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cho phï hîp. Dù b¸o ®óng ®­îc xu thÕ vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë n­íc ta th× cÇn dùa trªn c¸c luËn cø khoa häc. Mµ nÒn t¶ng t­ t­ëng cña §¶ng ta lµ häc thuyÕt M¸c - Lªnin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh; do ®ã, luËn cø khoa häc tr­íc hÕt ph¶i lµ lý luËn häc thuyÕt cña M¸c - Lªnin vÒ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Ngay tõ khi míi ra ®êi, chñ nghÜa M¸c - Lªnin kh¼ng ®Þnh sù ph¸t triÓn cña c¸c h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi cã thÓ coi lµ mét qu¸ tr×nh lÞch sö tù nhiªn. V× vËy, sù vËn ®éng cña c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi lµ mét qu¸ tr×nh kh¸ch quan d­íi t¸c ®éng cña nh÷ng quy luËt nhÊt ®Þnh vµ chØ cã thÓ ®¸nh gi¸ ®óng xu thÕ vËn ®éng cña c¸c hiÖn t­îng kinh tÕ - x· héi khi ®Æt nã trong quy luËt
  4. chung cña sù ph¸t triÓn c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi ®ã. Trong ®ã, chóng ta ph¶i xÐt ®Õn hai nguyªn lý vÒ sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cÇn tÝnh ®Õn khi nghiªn cøu xu h­íng vËn ®éng cña kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n trong c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. Thø nhÊt, ®ã lµ quy luËt vÒ mèi quan hÖ gi÷a lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, n­íc ta ch­a thÓ cã ngay lùc l­îng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i víi tr×nh ®é x· héi ho¸ cao nªn hÖ thèng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp lµ c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn víi sù ®a d¹ng vÒ h×nh thøc së h÷u. §ã chÝnh lµ c¬ së kh¸ch quan cña sù tån t¹i cña kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n . Thø hai, lµ lý luËn vÒ c¬ cÊu s¶n xuÊt kinh tÕ quyÕt ®Þnh c¬ cÊu x· héi, giai cÊp cña x· héi t­¬ng øng vµ vai trß vÞ trÝ cña nã. Nh­ ë n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay, khi kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ®ang cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn m¹nh th× tÇng líp chñ doanh nghiÖp sÏ cã vÞ trÝ xøng ®¸ng t­¬ng øng trong c¬ cÊu x· héi giai cÊp. Qua häc thuyÕt cña M¸c - Lªnin vÒ c¸c quy luËt, nguyªn lý vÒ sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi, ta ®em ¸p dông vµ t×m hiÓu thµnh phÇn kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ë ViÖt Nam. II. Kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam 1. Kh¸i niÖm vÒ kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n Nãi ®Õn kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n lµ thùc chÊt nãi ®Õn khu vùc kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n , vÒ quan hÖ së h÷u gåm kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ vµ kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n. XÐt vÒ mÆt lý luËn th× kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ vµ kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n cã kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt vµ b¶n chÊt quan hÖ s¶n xuÊt. Nh­ng trªn thùc tÕ, viÖc ph©n ®Þnh r¹ch rßi ranh giíi kinh tÕ c¸
  5. thÓ, tiÓu chñ vµ kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n lµ kh«ng ®¬n gi¶n. Hai thµnh phÇn kinh tÕ nµy lu«n cã sù vËn ®éng, ph¸t triÓn, biÕn ®æi kh«ng ngõng vµ chÞu sù ¶nh h­ëng cña c¸c yÕu tè thêi ®¹i, ®Æc ®iÓm ngµnh nghÒ, lÜnh vùc s¶n xuÊt . §Ó cã thÓ hiÓu râ h¬n vÒ khu vùc kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ta ®i t×m hiÓu xem kh¸i niÖm cña nã lµ g×? Kinh tÕ c¸ thÓ lµ thµnh phÇn kinh tÕ t­ h÷u mµ thu nhËp dùa hoµn toµn vµo lao ®éng vµ vèn cña b¶n th©n vµ gia ®×nh. Thµnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ ®­îc quy ®Þnh bëi tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp vµ s¶n xuÊt nhá bÐ. Kinh tÕ tiÓu chñ còng lµ h×nh thøc kinh tÕ t­ h÷u nh­ng cã thuª lao ®éng, tuy nhiªn thu nhËp vÉn chñ yÕu dùa vµo søc lao ®éng vµ vèn cña b¶n th©n vµ gia ®×nh Kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n lµ thµnh phÇn kinh tÕ mµ s¶n xuÊt kinh doanh dùa trªn c¬ së chiÕm h÷u t­ nh©n t­ b¶n chñ nghÜa vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt vµ bãc lét lao ®éng lµm thuª. NÕu muèn cã c¸i nh×n ®Çy ®ñ h¬n vÒ khu vùc kinh tÕ nµy, chóng ta cÇn t×m hiÓu thªm vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n . 2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n . Ngay tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh häc thuyÕt cña m×nh, Mac ®· cho r»ng chñ nghÜa t­ b¶n lªn chñ nghÜa x· héi tÊt yÕu ph¶i tr¶i qua mét thêi kú qu¸ ®é. Thêi kú nµy xÐt vÒ mÆt kinh tÕ sÏ tån t¹i ®an xen nh÷ng kÕt cÊu kinh tÕ x· héi kh¸c nhau. ThÝch øng víi thêi kú ®ã lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn víi mét c¬ cÊu x· héi nhiÒu giai cÊp, giai tÇng cã m©u thuÉn gay g¾t vÒ lîi Ých kinh tÕ, song thèng nhÊt trong môc tiªu vËn ®éng. Tõ ®ã chóng ta ph¶i cã nh÷ng th¸i ®é ®óng ®¾n trong nh×n nhËn vÒ kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n vµ nhËn râ triÓn väng ph¸t triÓn cña kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n trong c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn.
  6. Ngay sau khi c¸ch m¹ng th¸ng t¸m 1945 thµnh c«ng, nhËn ®Þnh vÒ vai trß cña kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ë ViÖt Nam lóc bÊy giê, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· tuyªn bè " ®Ó giµnh lÊy nÒn hoµn toµn ®éc lËp cña n­íc nhµ th× giíi c«ng - th­¬ng ph¶i ho¹t ®éng ®Ó x©y dùng mét nÒn kinh tÕ vµ tµi chÝnh v÷ng vµng vµ thÞnh v­îng. ChÝnh phñ nh©n d©n vµ t«i sÏ tËn t©m gióp ®ì giíi c«ng - th­¬ng trong cuéc kiÕn thiÕt nµy". Sau khi cuéc kh¸ng chiÕn 9 n¨m kÕt thóc , n¨m 1951, miÒn B¾c b­íc vµo thêi kú c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa vµ ph¸t triÓn kinh tÕ theo m« h×nh kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. Kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n bÞ h¹n chÕ, bÞ c¶i t¹o vµ dÇn dÇn bÞ xo¸ bá v× nã ®­îc coi lµ "hµng ngµy hµng giê " ®Î ra chñ nghÜa t­ b¶n nªn lu«n lµ ®èi t­îng cña c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa vµ kh«ng ®­îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn. Sau thêi kú khñng ho¶ng kinh tÕ ë n­íc ta, t¹i §¹i héi §¶ng VI víi ®­êng lèi ®æi míi toµn diÖn ®Êt n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, tr­íc hÕt lµ ®æi míi t­ duy víi tinh thÇn "nh×n th¼ng vµo sù thËt, ®¸nh gi¸ ®óng sù thËt, nãi râ sù thËt", §¶ng ta ®· thõa nhËn "sai lÇm trong bè trÝ c¬ cÊu kinh tÕ" vµ "trong nhËn thøc còng nh­ trong hµnh ®éng, chóng ta ch­a thùc sù thõa nhËn c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ë n­íc ta cßn tån t¹i trong mét thêi gian t­¬ng ®èi dµi". Theo ®ã thõa nhËn sù tån t¹i kh¸ch quan cña kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n bao gåm kinh tÕ tiÓu s¶n xuÊt hµng ho¸, tiÓu th­¬ng, t­ s¶n nhá. TiÕp tôc thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi ®· ®­îc ®Ò ra tõ §¹i héi VI, t¹i §¹i héi §¶ng VIII t­ t­ëng quan ®iÓm vµ chñ tr­¬ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh râ: lÊy viÖc gi¶i phãng søc s¶n xuÊt ®éng viªn tèi ®a mäi nguån lùc bªn trong vµ bªn ngoµi cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, n©ng cao hiÖu qña kinh tÕ x· héi, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n lµ môc tiªu hµng ®Çu trong viÖc khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Kinh tÕ Nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o cïng c¸c kinh tÕ kh¸c gãp phÇn x©y dùng nÒn kinh tÕ n­íc nhµ, trong ®ã kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ®­îc x¸c ®Þnh lµ thµnh phÇn kinh tÕ quan träng. Víi quan niÖm ®ã, trªn thùc tÕ, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· cè g¾ng t¹o ®iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ vµ ph¸p lý thuËn lîi ®Ó c¸c nhµ ®Çu t­ t­ nh©n yªn t©m lµm ¨n l©u dµi th«ng qua viÖc xóc tiÕn m¹nh mÏ qu¸ tr×nh lËp ph¸p, t¹o c¬ së ph¸p lý cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ
  7. tr­êng nhiÒu thµnh phÇn vµ kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n nãi riªng. N¨m 1990 ban hµnh LuËt C«ng ty vµ LuËt doanh nghiÖp t­ nh©n. HiÕn ph¸p 1992 ®· ban hµnh kh¼ng ®Þnh vai trß hîp hiÕn cña kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n vµ t­ b¶n t­ nh©n. HiÕn ph¸p söa ®æi bæ sung 2001 ®· nªu " doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®­îc liªn doanh, liªn kÕt víi c¸ nh©n, tæ chøc kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt" vµ trong 15 n¨m qua ®· liªn tôc ban hµnh vµ hoµn thiÖn hÖ thèng luËt d©n sù, luËt kinh tÕ vµ kinh doanh. §¹o luËt doanh nghiÖp ®· ®i vµo cuéc sèng rÊt nhanh t¹o ra b­íc ph¸t triÓn ®ét biÕn cña kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n . Tuy nhiªn, kh«ng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n mét c¸ch ®éc lËp, kh«ng thÓ v× c¸c khuyÕt ®iÓm cña m« h×nh ph¸t triÓn m¹nh c¸c doanh nghiÖp quèc doanh kÓ c¶ trong n«ng nghiÖp vµ trong mäi lÜnh vùc th× t­ nh©n ho¸ hoµn toµn khu vùc doanh nghiÖp quèc doanh. Bëi lÏ, trong mét sè lÜnh vùc doanh nghiÖp t­ nh©n kh«ng muèn kinh doanh do lîi nhuËn thÊp, thêi gian thu håi vèn l©u hoÆc hä kh«ng thÓ lµm ®­îc v× c¸c ngµnh ®ã ®ßi hái l­îng vèn lín, tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ vÝ dô nh­ x©y dùng c¬ së vËt chÊt h¹ tÇng (®iÖn, n­íc, m¹ng l­íi ®­êng giao th«ng ) phôc vô cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Do ®ã, ®Ó ph¸t triÓn ®­îc nÒn kinh tÕ tæng thÓ ®ßi hái ph¶i ph¸t triÓn m¹nh khu vùc doanh nghiÖp quèc doanh ®Ó lµm ®Çu tµu cho nÒn kinh tÕ,yÓm trî cho c¸c doanh nghiÖp nhá cña khu vùc kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n . Tuy vËy, khu vùc doanh nghiÖp Nhµ n­íc chØ nªn tËp trung ph¸t triÓn c¸c ngµnh mòi nhän chø kh«ng ph¶i tËp trung s¶n xuÊt kinh doanh tÊt c¶ c¸c mÆt hµng thuéc c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau nh­ trong thêi kú tËp trung quan liªu bao cÊp. Trong thêi kú ®ã, sù s¶n xuÊt d­íi sù chØ ®¹o chung thèng nhÊt cña Nhµ n­íc th«ng qua c¸c chØ tiªu vµ kÕ ho¹ch. ChÝnh v× thÕ dÉn ®Õn sù tr× trÖ, ®ãi nghÌo trong mét thêi gian t­¬ng ®èi dµi sau khi chóng ta giµnh ®­îc ®éc lËp. §Ó cã thÓ t¨ng kh¶ n¨ng s¸ng t¹o còng nh­ c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, Nhµ n­íc thùc hiÖn chÝnh s¸ch cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc chÝnh lµ ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u. §iÒu nµy khiÕn cho c¸c
  8. doanh nghiÖp chñ ®éng kinh doanh víi chÕ ®é tù chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng lîi Ých cña chÝnh m×nh nªn ph¸t huy ®­îc mäi sù s¸ng t¹o trong kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Theo §¹i héi IX, khu vùc kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ®· ®¹t b­íc míi vÒ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch, kh¼ng ®Þnh c¬ cÊu kinh tÕ thÞ tr­êng nhiÒu thµnh phÇn ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, trong ®ã kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n lµ bé phËn quan träng. §¹i héi ®· kh¼ng ®Þnh "Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ kinh doanh theo ph¸p luËt ®Òu lµ bé phËn cÊu thµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ ®Þnh h­íng x©y dùng chñ nghÜa cïng ph¸t triÓn l©u dµi, hîp t¸c vµ c¹nh tranh lµnh m¹nh". Kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ ®­îc x¸c ®Þnh lµ cã vÞ trÝ quan träng l©u dµi. Kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ®­îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn th«ng qua viÖc t¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi vÒ chÝnh s¸ch trªn nh÷ng ®Þnh h­íng ­u tiªn cña Nhµ n­íc, kÓ c¶ ®Çu t­ ra n­íc ngoµi. Qua ®ã ta thÊy tõ §¹i héi VI ®Õn nay, nhËn thøc cña §¶ng ta vÒ vÞ trÝ vµ vai trß cña kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ®· cã b­íc ph¸t triÓn míi. Kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ®­îc thõa nhËn lµ bé phËn cÊu thµnh h÷u c¬ quan träng cña nÒn kinh tÕ ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ph¸t triÓn kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n lµ vÊn ®Ò cã tÇm chiÕn l­îc l©u dµi trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Kh«ng chØ thay ®æi nhËn thøc §¶ng vµ Nhµ n­íc cßn x©y dùng vµ hoµn thiÖn thÓ chÕ phï hîp cho sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nãi chung kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n nãi riªng. Tuy nhiªn ®©y míi chØ lµ giai ®o¹n t×m tßi ®æi míi. VÒ l©u dµi, muèn ph¸t triÓn khu vùc t­ nh©n bÒn v÷ng vµ m¹nh cÇn ph¶i cã mét chÝnh s¸ch qu¶n lý vÜ m« thÝch hîp, ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch nµy ph¶i ®¶m b¶o cho khu vùc t­ nh©n cã kh¶ n¨ng ®¹t lîi nhuËn kh¸. 3.Vai trß cña khu vùc kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc
  9. * Kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ®ãng gãp c¸c nguån lùc vµo sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Lµ mét bé phËn hîp thµnh c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ®· gãp phÇn khai th¸c tæng thÓ c¸c nguån lùc kinh tÕ quèc gia th«ng qua viÖc huy ®éng nguån vèn trong x· héi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, ®ång thêi sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån nh©n lùc, c«ng nghÖ. Víi vai trß quan träng trong viÖc huy ®éng nguån vèn trong x· héi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, khu vùc t­ nh©n ®· huy ®éng nguån vèn t¨ng liªn tôc trong nh÷ng n¨m qua.Theo ­íc tÝnh, tõ khi luËt doanh nghiÖp ra ®êi tÝnh tõ 2000 ®Õn 7/2003, tæng vèn c¸c doanh nghiÖp ®¹t 145.000 tû ®ång cao gÊp 4 lÇn so víi tæng vèn ®Çu t­ cña doanh nghiÖp t­ nh©n 9 n¨m tr­íc céng l¹i. Còng thêi gian ®ã, tû träng vèn ®Çu t­ cña kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n trong tæng vèn ®Çu t­ t¨ng lªn nhanh chãng tõ 20% n¨m 2000 lªn 25% n¨m 2001, lªn 25,3% n¨m 2002, 27% n¨m 2003. Víi b¶n tÝnh nh¹y c¶m trong kinh doanh vµ môc ®Ých doanh lîi, kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n lu«n t×m c¬ héi ®Çu t­, do ®ã ngoµi vèn tù tÝch luü, c¸c chñ doanh nghiÖp t­ nh©n t×m mäi biÖn ph¸p linh ho¹t vµ hiÖu qu¶ ®Ó huy ®éng vèn tõ nhiÒu nguån gãp phÇn lµm phong phó ho¸ thÞ tr­êng tµi chÝnh vµ ®Çu t­. Víi sù ph¸t triÓn nhanh chãng vµ ®a d¹ng, kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ®· thu ®­îc mét kÕt qu¶ ®¸ng kÓ ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc ngµy cµng t¨ng. Theo sè liÖu thèng kª cña Tæng côc thuÕ, khu vùc kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ®· nép vµo ng©n s¸ch n¨m 2000 lµ 11003 tû ®ång, chiÕm 16,1% tæng thu ng©n s¸ch, n¨m 2001 nép 11075 tû ®ång chiÕm 14,8% tæng thu ng©n s¸ch. Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n cßn thùc hiÖn nhiÒu ch­¬ng tr×nh nh­ ®ãng gãp cho quü chÊt ®éc mµu da cam, quü ng­êi nghÌo, ñng hé cho viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c«ng céng nh­ cÇu, ®­êng, nhµ t×nh nghÜa, tr­êng häc, tr¹m x¸ Lao ®éng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ®Çu vµo c¬ b¶n cña nÒn s¶n xuÊt. V× vËy, viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm kh«ng chØ cã ý nghÜa vÒ mÆt sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lùc x· héi mµ lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña Nhµ n­íc. Mét sè thµnh c«ng cña ®­êng lèi ®æi míi trong thêi gian qua ®ang lµm thay ®æi
nguon tai.lieu . vn