Xem mẫu
- QU¸ TR×NH CHIÕM H÷U Vµ THùC THI CHñ QUYÒN CñA VIÖT NAM T¹I HAI QUÇN §¶O HOµNG SA Vµ TR¦êNG SA - THùC TÕ, KH¤NG GI¸N §O¹N, HßA B×NH Vµ MINH B¹CH Hå SÜ Quý(*) Chñ quyÒn cña ViÖt Nam ®èi víi hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa ®−îc c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn ViÖt Nam thùc thi tõ rÊt sím. Râ nhÊt lµ tõ ®Çu thÕ kû XVII vµ liªn tôc ®Õn n¨m 1932, khi n−íc Ph¸p chÝnh thøc tuyªn bè kÕ thõa vµ tiÕp tôc ®¹i diÖn cho ViÖt Nam thùc thi chñ quyÒn t¹i hai quÇn ®¶o nµy. Trong ChiÕn tranh thÕ giíi II, hai quÇn ®¶o nµy bÞ NhËt b¶n chiÕm ®ãng tr¸i phÐp. Nh−ng ngay sau ®ã, n¨m 1951, t¹i Héi nghÞ San Francisco, ®¹i diÖn chÝnh phñ ViÖt Nam ®· long träng kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn cña ViÖt Nam ®èi víi hai quÇn ®¶o nµy vµ ®−îc céng ®ång quèc tÕ ghi trong Hßa −íc San Francisco 8.9.1951. N¨m 1956 Trung Quèc chiÕm ®ãng tr¸i phÐp ®¶o Phó L©m thuéc quÇn ®¶o Hoµng Sa. N¨m 1974 Trung Quèc dïng vò lùc tÊn c«ng chiÕm ®ãng toµn bé quÇn ®¶o Hoµng Sa. N¨m 1988 Trung Quèc l¹i vò lùc tÊn c«ng chiÕm ®ãng 3 b·i ®¸ thuéc quÇn ®¶o Tr−êng sa. Tuy nhiªn, theo luËt ph¸p quèc tÕ, do ®−îc ®¶m b¶o b»ng yÕu tè tinh thÇn (Animus), nªn kh«ng v× thÕ mµ qu¸ tr×nh thùc thi chñ quyÒn cña ViÖt Nam ®èi víi hai quÇn ®¶o nµy bÞ gi¸n ®o¹n. Suèt tõ thÕ kû XVII ®Õn nay, b»ng nhiÒu ph−¬ng thøc h÷u hiÖu c¶ vÒ chÝnh trÞ, ph¸p lý, qu©n sù, kinh tÕ, v¨n hãa... qu¸ tr×nh chiÕm lÜnh vµ thùc thi chñ quyÒn cña ViÖt Nam t¹i hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa diÔn ra mét c¸ch thùc tÕ, kh«ng gi¸n ®o¹n, hßa b×nh vµ minh b¹ch. I. Ýt nhÊt, tõ thÕ kû XVII, Hoµng Sa kh«ng ph¶i lµ lµ biÓn T©y Philippines, West Philippine l·nh thæ v« chñ (Terra Nullius) Sea; quÇn ®¶o Hoµng Sa ®−îc ng−êi Trung Quèc gäi lµ 西沙 T©y Sa, tiÕng Sö s¸ch Trung Hoa suèt tõ c¸c ®êi Anh: Paracels vµ Tr−êng Sa ®−îc ng−êi TÇn, H¸n ®Õn tËn sau ThÕ chiÕn thø II, Trung Quèc gäi lµ 南沙 Nam Sa, tiÕng kh«ng cã tµi liÖu nµo x¸c nhËn, BiÓn (*) Anh: Spratlys). Trong khi ®ã, kh«ng Ýt §«ng víi quÇn ®¶o Hoµng Sa, Tr−êng Sa th− tÞch cæ Trung Hoa, do chÝnh ng−êi thuéc chñ quyÒn cña Trung Quèc (BiÓn Trung Hoa viÕt l¹i ®· thõa nhËn Hoµng §«ng ®−îc ng−êi Trung Quèc vµ giíi Sa vµ Tr−êng Sa thuéc chñ quyÒn cña hµng h¶i gäi lµ 中国南海 Trung Quèc ViÖt Nam (Xem: L−u V¨n Lîi, 1995). Nam H¶i, 花南 Hoa Nam, South China Sea, ng−êi Philippines tõ n¨m 2012 gäi (*) GS.TS., ViÖn Th«ng tin KHXH.
- 4 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 6.2014 PhÝa Trung Quèc th−êng tuyªn Philippines, ViÖt Nam... còng cã mÆt ë truyÒn chñ quyÒn cña hä ®èi víi biÓn nhiÒu vïng trªn Th¸i B×nh D−¬ng vµ §«ng cã tõ h¬n 2000 n¨m tr−íc. Nh−ng Ên §é D−¬ng. Ph−¬ng §«ng kh«ng cã nh÷ng chøng cø chñ yÕu l¹i chØ lµ c¸c Viking, Ýt c¸c nhµ th¸m hiÓm nªn nh÷ng ghi chÐp cña ng−êi ®−¬ng thêi vµ ng−êi ph−¬ng §«ng cã mÆt trªn biÓn ng−êi ®êi sau vÒ c¸c con ®−êng hµng h¶i chñ yÕu lµ bu«n b¸n, lµm ¨n, ®¸nh c¸... tõ Trung Quèc ra n−íc ngoµi, c¸c ho¹t GÇn ®©y, phÝa Trung Quèc cßn ®−a ®éng th¸m hiÓm, bu«n b¸n, ®¸nh c¸... thªm nhµ th¸m hiÓm ng−êi Håi lµ TrÞnh vµ qua ®ã cã ghi chÐp vÒ ®Þa lý, lÞch sö, Hßa vµo hå s¬ tranh chÊp biÓn ®¶o. phong tôc... ë c¸c vïng mµ nh÷ng ng−êi Nh−ng thùc ra TrÞnh Hßa chØ ®i ngang chøng kiÕn ®· ®i qua. Còng cã tµi liÖu qua biÓn §«ng vµ c¸c ghi chÐp vÒ 7 nãi ng−êi ®¸nh c¸ Trung Hoa, NhËt chuyÕn ®i cña «ng còng kh«ng thÊy nãi B¶n, ViÖt Nam vµ c¸c n−íc kh¸c khi g× ®Õn Hoµng Sa, Tr−êng Sa: Tõ n¨m bu«n b¸n, ®¸nh c¸ hoÆc gÆp thiªn tai 1405-1433, Minh Thµnh Tæ cö §« ®èc trªn biÓn... ®· tõng sèng trªn c¸c ®¶o Th¸i gi¸m TrÞnh Hßa chØ huy ®oµn tuú theo mïa vô, nh−ng cô thÓ tõ khi th¸m hiÓm “h¹ T©y d−¬ng” 7 lÇn ®Õn Ên nµo vµ mïa vô lµ bao nhiªu l©u th× ch−a §é D−¬ng vµ biÓn ¶ RËp nh»m thiÕt lËp thÊy tµi liÖu nµo ghi chÐp thËt râ (Xem: bang giao víi trªn 30 quèc gia duyªn Keith Johnson, 2014), vµ chØ riªng ®iÒu h¶i, triÓn khai Con ®−êng T¬ lôa trªn ®ã th× còng kh«ng cã ý nghÜa vÒ mÆt chñ biÓn t¹i Ên §é, Phi Ch©u vµ Trung quyÒn. ë ®©y c¸c nhµ nghiªn cøu ®«i §«ng. Nh÷ng chuyÕn h¶i hµnh cña khi b¾t gÆp cã sù nhÇm lÉn hoÆc cè t×nh TrÞnh Hßa trªn thùc tÕ kh«ng hÒ dõng ë nhÇm lÉn cña nh÷ng ng−êi lµm sö thiÕu biÓn §«ng. Tr¹m tró ch©n duy nhÊt cña kh¸ch quan. Theo luËt ph¸p quèc tÕ, ®oµn trong khu vùc nµy lµ §å Bµn viÖc thùc thi chñ quyÒn vµ quyÒn chñ (Chaban) thñ phñ Chiªm Thµnh bÊy quyÒn trªn c¸c vïng biÓn ®¶o, ngµy nay, giê. Sau khi Minh Thµnh Tæ mÊt, triÒu kh«ng phô thuéc vµo viÖc ph¸t hiÖn, Minh ®· phª ph¸n nh÷ng cuéc h¶i tr×nh th¸m hiÓm hay thùc thi bu«n b¸n, lµm nµy chØ lµ ph« diÔn vµ lµm suy yÕu kinh ¨n trªn biÓn. Còng kh«ng phô thuéc vµo tÕ quèc gia (Xem: M¹nh Kim, 2014). sù hiÓu biÕt cña ng−êi quan s¸t vÒ biÓn ®¶o. Tõ thÕ kû thø VIII, ng−êi B¾c ¢u, Trªn thùc tÕ, kÓ tõ §Þnh −íc Berlin Hµ Lan, T©y Ban Nha, Anh... ®· cã n¨m 1885, nguyªn t¾c “quyÒn ph¸t tiÕng lµ nh÷ng Viking(*) gåm nh÷ng nhµ hiÖn” vµ nguyªn t¾c “chñ quyÒn lÞch sö” th¸m hiÓm, nhµ bu«n, chiÕn binh, vµ c¶ ®· kh«ng cßn phï hîp vµ ®· bÞ thay thÕ nh÷ng h¶i tÆc ®· tung hoµnh trªn nhiÒu bëi nguyªn t¾c “chiÕm h÷u thùc sù” vµ vïng biÓn cña ®Þa cÇu. Nh÷ng ghi chÐp “cã hiÖu lùc”. Ngµy nay, nguyªn t¾c cña ng−êi Anglo-Saxon vÒ h¶i d−¬ng tõ chiÕm h÷u biÓn ®¶o cßn ®−îc quy ®Þnh l©u ®· lµ nguån tra cøu phong phó vµ chÆt chÏ h¬n: thùc sù, kh«ng gi¸n ®o¹n, quý gi¸ cña nh©n lo¹i. TiÕp theo lµ hßa b×nh vµ minh b¹ch (Xem: Vò Quang nh÷ng ng−êi Ên §é, Trung Quèc, ViÖt, 2010). NghÜa lµ, nÕu gi¶ sö luËt ph¸p quèc tÕ vÉn cßn c¨n cø vµo luËn (*) Viking: thuËt ng÷ chØ nh÷ng nhµ th¸m hiÓm thuyÕt chñ quyÒn lÞch sö hay sù ph¸t tµi ba, phiªu l−u trªn biÓn. hiÖn biÓn ®¶o ®Ó x¸c ®Þnh chñ quyÒn
- Qu¸ tr×nh chiÕm h÷u… 5 th× quyÒn chiÕm h÷u vµ së h÷u c¸c N¨m 1698, Hoµng Sa trë thµnh ®Þa ch©u lôc ngµy nay hÇu hÕt ®· thuéc vÒ danh næi tiÕng ®−îc c¸c nhµ hµng h¶i c¸c Viking, c¸c nhµ th¸m hiÓm hoÆc c¸c ph−¬ng T©y biÕt ®Õn qua c¸c biªn niªn tay c−íp biÓn T©y ¢u. sö hµng h¶i víi c¸c vô m¾c c¹n cña tµu Chñ quyÒn cña ViÖt Nam ®èi víi hai l’Amphitrite d−íi thêi vua Louis XIV quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa ®−îc khi ®i tõ Ph¸p sang Trung Quèc (Xem: c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn ViÖt Nam thùc Fran#ois Froger. Relation du premier thi tõ rÊt sím. Cã tµi liÖu nãi tõ thÕ kû Th−” hay “To¶n TËp An Nam Lé” do §ç B¸ C«ng XV. Nh−ng râ nhÊt lµ tõ ®Çu thÕ kû §¹o so¹n vµo n¨m ChÝnh Hoµ thø 7 (1686), trong XVII ®Õn tËn n¨m 1932, khi Ph¸p chÝnh ®ã Hoµng Sa, Tr−êng Sa ®−îc thÓ hiÖn víi tªn gäi thøc tuyªn bè kÕ thõa vµ tiÕp tôc chñ chung lµ “B·i C¸t Vµng”. NghÜa lµ, 2 quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa ®· ®−îc thÓ hiÖn trªn quyÒn t¹i hai quÇn ®¶o nµy, c¸c triÒu c¸c b¶n ®å ViÖt Nam c¸ch ®©y kho¶ng 500 - 600 ®¹i phong kiÕn ViÖt Nam ®Òu ®· chiÕm n¨m (Xem: Vâ Long Tª, 1974). Les archipels de Hoµng - Sa et de Tr−êng - Sa selon les anciens h÷u vµ thùc thi chñ quyÒn thùc tÕ ®èi ouvrages Vietnamiens d’ histoire et de víi Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa. Qu¸ tr×nh gÐographie. Ministere de la Culture, de l’ nµy diÔn ra mét c¸ch liªn tôc, víi nh÷ng E’ducation et de la Jeunesse. Sµi Gßn. tr. 33-43 vµ Phô lôc). Tr−íc thêi Minh M¹ng, hai quÇn ®¶o ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi rÊt hßa b×nh Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa ®−îc xem nh− mét quÇn vµ lóc ®ã còng ch−a hÒ cã tranh chÊp(*). ®¶o, nªn gäi lµ Hoµng Sa, hoÆc V¹n Lý Tr−êng VÒ mÆt ph¸p lý, Ýt nhÊt tõ thÕ kû XVII, Sa. Nh−ng sau cuéc th¸m s¸t thêi Vua Minh M¹ng, vµ cuéc th¸m s¸t cña Kergariou-Locmaria Hoµng Sa ®· kh«ng cßn lµ l·nh thæ v« n¨m 1787 - 1788, vÞ trÝ quÇn ®¶o Hoµng Sa míi chñ n÷a (Terra Nullius)(**). ®−îc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c nh− hiÖn nay. Tõ ®ã quÇn ®¶o Hoµng Sa míi ®−îc ph©n biÖt víi quÇn ®¶o Tr−êng Sa ë phÝa Nam. B¶n ®å “§¹i Nam (*) NhiÒu tµi liÖu ®· m« t¶ kü qu¸ tr×nh nµy. Míi nhÊt thèng toµn ®å” ®−îc vÏ sau ®ã ®· ghi râ hai ®©y, TS. TrÇn C«ng Trôc mét lÇn n÷a m« t¶ chi tªn kh¸c nhau cho hai quÇn ®¶o (Xem: Tõ §Æng tiÕt lÞch sö chiÕm h÷u vµ kh¼ng ®Þnh, Nhµ n−íc Minh Thu, 2007). phong kiÕn ViÖt Nam suèt tõ thêi chóa NguyÔn, NhiÒu tµi liÖu ®· m« t¶ kü qu¸ tr×nh thùc thi chñ qua thêi T©y S¬n ®Õn thêi c¸c triÒu NguyÔn, víi 3 quyÒn cña ViÖt Nam. Míi ®©y, TS. TrÇn C«ng triÒu ®¹i kh¸c nhau, ®Òu ®· thùc hiÖn sø mÖnh Trôc mét lÇn n÷a m« t¶ chi tiÕt lÞch sö chiÕm thiªng liªng víi t− c¸ch Nhµ n−íc §¹i ViÖt, tiÕn h÷u vµ kh¼ng ®Þnh, Nhµ n−íc phong kiÕn ViÖt hµnh chiÕm h÷u vµ thùc thi chñ quyÒn ViÖt Nam Nam suèt tõ thêi chóa NguyÔn, qua thêi T©y S¬n ®èi víi quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa (Xem: ®Õn thêi c¸c triÒu NguyÔn, víi 3 triÒu ®¹i kh¸c TrÇn C«ng Trôc, 2014). nhau, ®Òu ®· thùc hiÖn sø mÖnh thiªng liªng víi t− c¸ch Nhµ n−íc §¹i ViÖt, tiÕn hµnh chiÕm h÷u VÒ ®iÒu nµy, s¸ch tr¾ng cña ViÖt Nam c«ng bè vµ thùc thi chñ quyÒn ViÖt Nam ®èi víi quÇn ®¶o n¨m 1988 “C¸c quÇn ®¶o Hoµng Sa, Tr−êng Sa vµ Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa (Xem: TrÇn C«ng Trôc, luËt ph¸p quèc tÕ” còng ®· dÉn c¸c nguån tµi liÖu 2014). cã gi¸ trÞ nh− §¹i Nam thùc lôc tiÒn biªn (1600- Còng vÒ qu¸ tr×nh nµy, s¸ch tr¾ng cña ViÖt Nam 1775), To¶n tËp Thiªn Nam tø chÝ lé ®å th− (1630- “C¸c quÇn ®¶o Hoµng Sa, Tr−êng Sa vµ luËt 1653), Phñ biªn t¹p lôc (1776), §¹i Nam thùc lôc ph¸p quèc tÕ” c«ng bè 1988 còng ®· dÉn c¸c chÝnh biªn (1848), §¹i Nam NhÊt Thèng ChÝ (bé nguån tµi liÖu cã gi¸ trÞ nh− §¹i Nam thùc lôc s¸ch ®Þa lý lÞch sö chung cña §¹i Nam 1865- tiÒn biªn (1600-1775), To¶n tËp Thiªn Nam tø 1882), LÞch triÒu hiÕn ch−¬ng lo¹i chÝ (1821), chÝ lé ®å th− (1630-1653), Phñ biªn t¹p lôc Hoµng ViÖt ®Þa d− chÝ (1833), ViÖt sö c−¬ng gi¸m (1776), §¹i Nam thùc lôc chÝnh biªn (1848), §¹i kh¶o l−îc (1876), c¸c ch©u b¶n triÒu NguyÔn vÒ Nam NhÊt Thèng ChÝ (bé s¸ch ®Þa lý lÞch sö c¸c b¶n tÊu, phóc tÊu, c¸c dô cña c¸c Vua vµ hµng chung cña §¹i Nam 1865-1882), LÞch triÒu hiÕn lo¹t b¶n ®å, tµi liÖu... cña n−íc ngoµi. ch−¬ng lo¹i chÝ (1821), Hoµng ViÖt ®Þa d− chÝ Nh÷ng b¶n ®å sím nhÊt vÏ Hoµng Sa, Tr−êng (**) (1833), ViÖt sö c−¬ng gi¸m kh¶o l−îc (1876), c¸c Sa lµ “Hång §øc b¶n ®å” vÏ n¨m Hång §øc thø ch©u b¶n triÒu NguyÔn vÒ c¸c b¶n tÊu, phóc tÊu, 21 (Canh tuÊt, 1490) d−íi triÒu Lª Th¸nh T«ng c¸c dô cña c¸c Vua, vµ hµng lo¹t b¶n ®å, tµi vµ bé b¶n ®å trong “Thiªn Nam Tø ChÝ Lé §å liÖu... cña n−íc ngoµi.
- 6 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 6.2014 voyage des François µ la Chine fait en Nam, ch©u Liªm. Ng−êi ®i thuyÒn 1698, 1699 et 1700 sur le vaisseau th−êng gÆp ng−êi B¾c quèc (Trung “l'Amphitrite”, herausgegeben von E. A. Quèc) ®¸nh c¸ ngoµi biÓn, hái th¨m th× Voretzsch, ®−îc biÕt hä lµ ng−êi huyÖn V¨n X−¬ng, http://www.persee.fr/web/revues/home/p Quúnh Ch©u. Quan ChÝnh ®−êng s−u rescript/article/jds_0021- tra c«ng v¨n trong ®ã kÓ r»ng vµo th¸ng 8103_1929_num_6_1_2305). 7 n¨m Cµn Long thø 18 (1753), 10 ng−êi Thêi c¸c Chóa NguyÔn, tøc lµ tõ lÝnh thuéc ®éi C¸t Liªm, x· An B×nh, gi÷a thÕ kû XVI cho ®Õn khi T©y S¬n huyÖn Ch−¬ng NghÜa (Qu¶ng Ng·i ngµy chiÕn th¾ng n¨m 1777, hµng n¨m c¸c nay) ®Õn V¹n Lý Tr−êng Sa 萬里長沙 thu Chóa nguyÔn ®Òu ph¸i ng−êi ra Hoµng thËp c¸c vËt, 8 tªn lÝnh lªn bê thu thËp, Sa lµm nhiÖm vô trªn ®¶o nh»m thùc chØ cã 2 ng−êi l−u l¹i gi÷ thuyÒn. Chît thi chñ quyÒn vµ thu ho¹ch s¶n vËt trªn cuång phong nçi lªn, ®Èy thuyÒn xa ®Õn ®¶o cïng nh÷ng s¶n vËt cña c¸c tµu bÞ c¶ng Thanh Lan 青瀾港 (H¶i Nam, ®¾m tr«i d¹t vµo ®¶o. Trong s¸ch “LÞch Trung Quèc). Viªn quan t¹i ®©y ®iÒu tra triÒu HiÕn ch−¬ng lo¹i chÝ” QuyÓn “chi sù thùc bÌn cho ¸p gi¶i trë vÒ. NguyÔn Ngò d− ®Þa chÝ”, trang 11a, 12a, Phan Phóc Chu sai Cai b¹ ThuËn Hãa Thøc Huy Chó ghi chÐp: “C¸c v−¬ng triÒu l−îng hÇu göi th− phóc ®¸p (TrÝch theo: tr−íc (thêi c¸c Chóa NguyÔn) ®Æt ®éi Vâ Long Tª, 1974). Sù kiÖn nµy còng lµ Hoµng Sa 70 suÊt, ng−êi x· An VÜnh mét dÊu hiÖu vÒ viÖc ng−êi Trung Quèc lu©n phiªn ®i. Hµng n¨m vµo th¸ng 3 kh«ng coi Hoµng Sa lµ cña m×nh. nhËn chØ thÞ sai ®i, mang 6 th¸ng l−¬ng, N¨m 1816, vua Gia Long chÝnh thøc dïng 5 chiÕc thuyÒn nhá, tr−¬ng buåm chiÕm h÷u ®¶o Hoµng Sa, ra lÖnh c¾m xuÊt d−¬ng, 3 ngµy 3 ®ªm ®Õn ®¶o. §Õn cê trªn ®¶o vµ ®o thuû tr×nh. Kh©m sø ®©y mÆc t×nh ®¸nh b¾t c¸ ¨n, ®−îc ®å Ph¸p t¹i §«ng D−¬ng Jules Brevie ®· ra quÝ khÝ vËt trªn thuyÒn rÊt nhiÒu, l¹i lÖnh thµnh lËp c¬ quan hµnh chÝnh lÊy ®−îc h¶i s¶n rÊt nhiÒu. Th¸ng 8 trë qu¶n lý quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ cho dùng vÒ, vµo cöa Eo (ThuËn An) ®Ó ®Õn thµnh trªn quÇn ®¶o mét tÊm bia cã dßng ch÷ Phó Xu©n(*). “Céng hßa Ph¸p - V−¬ng quèc An Nam - N¨m 1753, mét sù kiÖn cã liªn quan quÇn ®¶o Hoµng Sa, 1816” (Xem: Vâ ®Õn chñ quyÒn Hoµng sa x¶y ra víi Long Tª, 1974; Вьетнамцы никогда не nh÷ng ng−êi lÝnh cña §éi B¾c H¶i ®· смирятся. газета.ru 1/6/2014, ®−îc Lª Quý §«n ghi chÐp kh¸ kü trong http://www.gazeta.ru/science/2014/06/01 “Phñ biªn t¹p lôc”: “Hoµng Sa gÇn H¶i _a_6054413.shtml). (*) N¨m 1835, vua Minh M¹ng cho x©y Nguyªn v¨n: “TiÒn v−¬ng lÞch triÒu tri Hoµng Sa ®éi thÊt thËp suÊt, dÜ An vÜnh nh©n lu©n ®Òn, ®Æt bia ®¸, ®ãng cäc vµ trång c©y. phiªn th¸i thñ. TuÕ dÜ tam nguyÖt thô thÞ hµnh §éi Hoµng Sa vµ §éi B¾c H¶i ®−îc trao sai, tÖ lôc nguyÖt l−¬ng, gi¸ tiÓu thuyÒn ngò nhiÖm vô khai th¸c, tuÇn tiÔu, thu chÝch, xuÊt d−¬ng tam nhËt tam d¹ thØ chÝ thö ®¶o c− tø t×nh th¸i thñ, bæ ng− vi thùc, së ®¾c tµo thuÕ trªn ®¶o, vµ nhiÖm vô biªn phßng vËt khÝ böu thËm chóng, d÷ th¸i thñ h¶i (vËt) b¶o vÖ hai quÇn ®¶o. Hai ®éi nµy tiÕp ph¶ ®a, dÜ b¸t nguyÖt håi nhËp yªu m«n tùu Phó – xu©n thµnh. (pp. 11a. 12a) (TrÝch theo: Vâ Long tôc ho¹t ®éng cho ®Õn khi ng−êi Ph¸p Tª (1974). vµo §«ng D−¬ng. Tõ ®ã ®Õn n¨m 1847-
- Qu¸ tr×nh chiÕm h÷u… 7 1848, viÖc qu¶n lý hµnh chÝnh c¸c ®¶o tuyªn bè hay hµnh vi cña Ph¸p vÒ nµy ®−îc triÒu NguyÔn duy tr× nh»m Hoµng Sa, Tr−êng Sa, ®−îc hiÓu lµ vµ gióp ®ì c¸c cuéc h¶i tr×nh vµ còng ®Ó trªn thùc tÕ lµ, ®¹i diÖn cho ViÖt Nam, thu thuÕ ng− d©n trong vïng (Xem: cña ViÖt Nam. L−u V¨n Lîi, 1995). N¨m 1895 con tµu La Bellona vµ Theo nhµ nghiªn cøu Vò Quang n¨m 1896 con tµu Imeji Maru bÞ ®¾m ViÖt, c¸c d÷ kiÖn lÞch sö chiÕm h÷u gÇn Hoµng Sa. Nh÷ng ng−êi ®¸nh c¸ ë Hoµng Sa cho thÊy “ViÖt Nam ®· cã H¶i Nam ®Õn thu l−îm ®ång tõ hai tuyªn bè râ rµng vµ thùc thi quyÒn cña chiÕc tµu ®¾m nµy. C¸c c«ng ty b¶o m×nh ë Paracels Ýt nhÊt suèt 70 n¨m tõ hiÓm cña hai con tµu nµy ph¶n ®èi tr−íc 1770 cho tíi khi vua Gia Long chÝnh quyÒn Trung Hoa. ChÝnh quyÒn chÝnh thøc kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn n¨m Trung Hoa tr¶ lêi lµ kh«ng chÞu tr¸ch 1816, vµ tiÕp tôc cho ®Õn thêi Minh nhiÖm, lÊy lý do lµ Hoµng Sa kh«ng M¹ng ®−îc ghi râ rµng trong chÝnh sö ph¶i lµ l·nh thæ cña Trung Hoa, còng ViÖt Nam cho ®Õn 1837... Thêi gian cã kh«ng ph¶i lµ l·nh thæ ViÖt Nam (Xem: mÆt cña ViÖt Nam ë Paracels nh− thÕ L’Ðveil Ðconomique de l’Indochine sè kÐo dµi liªn tôc Ýt nhÊt lµ 74 n¨m tõ 741). 1774 tíi Ýt nhÊt lµ (tõ lóc Lª QuÝ §«n N¨m 1899, Toµn quyÒn Paul nãi vÒ chuyÕn ®i Hoµng Sa cho tíi n¨m Doumer ®Ò nghÞ ChÝnh phñ Ph¸p x©y sau khi Minh M¹ng ra lÖnh vÏ b¶n ®å), ngän h¶i ®¨ng nh−ng viÖc nµy kh«ng thêi gian nµy ®−îc ghi nhËn trong chÝnh thµnh v× lý do tµi chÝnh. sö. ý chÝ vµ hµnh ®éng nh»m kh¼ng Vµo n¨m 1909, Tæng ®èc L−ìng ®Þnh chñ quyÒn ®−îc vua Gia Long vµ Qu¶ng ra lÖnh cho ®« ®èc Lý ChuÈn ®æ vua Minh M¹ng ®· thÓ hiÖn trong v¨n bé lªn quÇn ®¶o Hoµng Sa. Cuéc ®æ bé b¶n. C¸c chuyÕn ra ®¶o dï chØ kÐo dµi kh«ng qu¸ 24 giê. Hä kÐo cê vµ b¾n sóng nhiÒu nhÊt lµ s¸u th¸ng nh−ng liªn tôc ®Ó biÓu thÞ chñ quyÒn cña Trung Quèc. n¨m nµy qua n¨m kh¸c. Vµ nh− thÕ lµ Sù kiÖn nµy kh«ng g©y ra ph¶n øng g× ®ñ” (Vò Quang ViÖt, 2010). cña c¸c n−íc, kÓ c¶ n−íc Ph¸p ®¹i diÖn II. N−íc Ph¸p c«ng nhËn viÖc thùc thi chñ quyÒn cho An Nam v× cho r»ng ®ã chØ lµ mét cña c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn ViÖt Nam t¹i hai nghi thøc h¶i qu©n nh©n chuyÕn th¸m quÇn ®¶o Hoµng Sa, Tr−êng Sa vµ chÞu tr¸ch s¸t ®¶o xa (Duy ChiÕn, 2009). Sù kiÖn nhiÖm kÕ thõa nµy còng lµm lé ra m©u thuÉn trong lËp N¨m 1884, HiÖp −íc Patenotre HuÕ luËn cña Trung Quèc. NÕu quÇn ®¶o ¸p ®Æt chÕ ®é thuéc ®Þa, n−íc Ph¸p cã Hoµng Sa ®· ®−îc Trung Quèc chiÕm cø nghÜa vô b¶o hé, gi÷ g×n sù toµn vÑn thùc sù tõ l©u, th× t¹i sao Lý ChuÈn l¹i l·nh thæ xø An Nam. Ngµy 9/6/1885, kh«ng biÕt ®iÒu nµy vµ hµnh xö víi t− HiÖp −íc Ph¸p - Thanh t¹i Thiªn T©n c¸ch lµ ng−êi lÇn ®Çu tiªn ph¸t hiÖn ra chÊm døt xung ®ét Ph¸p Thanh; ViÖt quÇn ®¶o. Nam vÜnh viÔn tho¸t khái chÕ ®é phªn N¨m 1920, mét c«ng ty NhËt B¶n lµ thuéc. Ngµy 26/6/1887, HiÖp −íc Ph¸p - Mitsui Busan Kaisha xin phÐp Ph¸p Thanh Ên ®Þnh biªn giíi gi÷a ViÖt Nam khai th¸c quÇn ®¶o Hoµng Sa, Ph¸p tõ vµ Trung Hoa. NghÜa lµ tõ ®©y, mäi chèi. Còng b¾t ®Çu n¨m 1920, Ph¸p
- 8 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 6.2014 kiÓm so¸t quan thuÕ vµ tuÇn tiÔu trªn N¨m 1932, Ph¸p chÝnh thøc tuyªn ®¶o. bè An Nam cã chñ quyÒn lÞch sö l©u ®êi trªn quÇn ®¶o Hoµng Sa, s¸t nhËp quÇn Ngµy 30/3/1921, Tæng ®èc L−ìng ®¶o Hoµng Sa víi tØnh Thõa Thiªn. Qu¶ng tuyªn bè s¸t nhËp Hoµng Sa víi NghÜa lµ Ph¸p c«ng nhËn vµ chÞu tr¸ch H¶i Nam, Ph¸p kh«ng ph¶n ®èi. Ngay nhiÖm kÕ thõa chñ quyÒn cña ViÖt Nam sau ®ã c¸c nhµ nghiªn cøu vµ ho¹t ®éng tõ tr−íc ®ã, tiÕp tôc thùc thi chñ quyÒn x· héi ng−êi Ph¸p ë Hµ Néi ®· chØ trÝch t¹i hai quÇn ®¶o nµy. §©y lµ mét b−íc Toµn quyÒn §«ng D−¬ng vÒ th¸i ®é nµy. ®i quan träng vµ lµ sù kiÖn ®Æc biÖt cã ý Ngµy 8/3/1925 Toµn quyÒn §«ng D−¬ng nghÜa trong viÖc chiÕm h÷u vµ thùc thi lµ Martial Henri Merlin long träng ra chñ quyÒn mét c¸ch liªn tôc ®èi víi l·nh tuyªn bè quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−¬ng thæ quèc gia. Sa lµ l·nh thæ cña Ph¸p. ChÝnh phñ b¶o hé nhËn tr¸ch nhiÖm vÒ chñ quyÒn cña N¨m 1933, quÇn ®¶o Tr−êng Sa m×nh ë Hoµng Sa, Tr−êng Sa vµ ®Èy ®−îc s¸p nhËp víi tØnh Bµ RÞa. Ngµy m¹nh c¸c ho¹t ®éng tuÇn tra, kiÓm so¸t 26/7/1933 n−íc Ph¸p ra th«ng b¸o chÝnh vµ nghiªn cøu khoa häc. thøc vÒ sù chiÕm h÷u c¸c ®¶o Tr−êng Sa trªn nhËt b¸o cña Ph¸p. Ph¸p còng ®Ò Còng b¾t ®Çu tõ n¨m 1925, ViÖn nghÞ víi Trung Hoa ®−a vÊn ®Ò ra Toµ H¶i d−¬ng häc Nha Trang tiÕn hµnh ¸n Quèc tÕ, nh−ng Trung Hoa tõ chèi. nh÷ng thÝ nghiÖm khoa häc trªn ®¶o ViÖc thuyÕt phôc nhµ cÇm quyÒn Hoµng Sa do tiÕn sü Krempt tæ chøc. Ph¸p t¹i §«ng D−¬ng quan t©m ngµy N¨m 1927, Tµu De Lanessan viÕng cµng thiÕt thùc h¬n ®Õn chñ quyÒn cña th¨m quÇn ®¶o Tr−êng Sa. ViÖt Nam t¹i hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa vµo nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû §Çu n¨m 1930, Ba tµu Ph¸p La XX, nªn hiÓu lµ mét qu¸ tr×nh kh«ng Malicieuse, L’Alerte vµ L’Astrobale ®· ®¬n gi¶n. Lóc ®ã, kh¸c víi ngµy nay, kh¶o s¸t chuÈn bÞ cho viÖc chiÕm h÷u viÖc chiÕm h÷u c¸c ®¶o xa mang l¹i tèn quÇn ®¶o Tr−êng Sa. Ngµy 14/3/1930, kÐm, phøc t¹p, nguy hiÓm nhiÒu h¬n lµ trªn mét hßn ®¶o thuéc Tr−êng Sa, ®¹i lîi Ých. ChÝnh chñ quyÒn hiÓn nhiªn ®· óy h¶i qu©n De Lattrie ®· nh©n danh cã tõ l©u trong lÞch sö cña c¸c v−¬ng n−íc Ph¸p kÐo cê vµ b¾n 21 lo¹t ®¹i b¸c triÒu An Nam ®èi víi biÓn ®¶o míi lµ tuyªn bè chiÕm h÷u quÇn ®¶o Tr−êng nguyªn nh©n chñ yÕu thóc ®Èy c¸c quan Sa vµ c¸c vïng biÓn phô cËn. V¨n b¶n chøc Ph¸p t¹i Hµ Néi thiÕt tha h¬n vµ b¸o c¸o ghi râ, Tr−êng Sa n»m ë 8039 ®é c¶m thÊy tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ h¬n víi vÜ B¾c vµ 111055 kinh ®«ng. Ngµy Hoµng Sa, Tr−êng Sa. C«ng ®Çu trong 23/9/1930 Ph¸p göi th«ng b¸o ngo¹i giao viÖc nµy thuéc vÒ tê tuÇn b¸o Thøc tØnh tíi c¸c n−íc cã liªn quan vÒ chñ quyÒn kinh tÕ §«ng D−¬ng (L’Ðveil Ðconomique cña Ph¸p trªn ®¶o Tr−êng Sa. de l’Indochine). N¨m 1931, Trung Hoa ra lÖnh khai TuÇn b¸o L’Ðveil Ðconomique de th¸c ph©n chim t¹i quÇn ®¶o Hoµng Sa, l’Indochine ra sè ®Çu tiªn vµo thø b¶y, b¸n quyÒn khai th¸c cho C«ng ty Anglo ngµy 16/6/1917 vµ sè cuèi cïng vµo n¨m - Chinese Development. Ph¸p ph¶n ®èi. 1934. Ng−êi s¸ng lËp, lµ Chñ bót vµ
- Qu¸ tr×nh chiÕm h÷u… 9 còng lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu bµi viÕt trong nhê ®ã, c¸c chÝnh kh¸ch ®· quan t©m tuÇn b¸o nµy lµ Henri Cucheroussset ®Õn vÊn ®Ò quÇn ®¶o Hoµng Sa nh− (1879 - 1934, «ng qua ®êi t¹i Hµ Néi vµ Th−îng nghÞ sÜ Albert Sarraut, NghÞ sÜ còng lµ ng−êi ®Æc biÖt yªu mÕn Hoµng Ernest Outrey, Th−îng nghÞ sÜ Sa, chiÕn ®Êu kh«ng mÖt mái cho chñ Bergeon... vµ ®Ò nghÞ tæ chøc mét héi quyÒn cña ViÖt Nam ®èi víi Hoµng Sa, nghÞ vÒ quÇn ®¶o nµy t¹i Luxembourg Tr−êng Sa). Trong 835 sè tuÇn b¸o, (Th−îng nghÞ viÖn Ph¸p) vµ l©u ®µi ChÝnh phñ Ph¸p vµ An Nam ®· triÖt ®Ó Bourbon (H¹ nghÞ viÖn Ph¸p). gi¶i quyÕt tranh chÊp Hoµng Sa víi - VØa phèt ph¸t cã diÖn tÝch kho¶ng chÝnh quyÒn Qu¶ng §«ng (lóc ®ã ly khai 4 triÖu m2, cã ®é dµy trung b×nh 2m, tøc khái Trung Quèc vµ còng kh«ng ®−îc 8 triÖu m3 vµ cã thÓ thu ®−îc 2 tÊn/m3 Trung Quèc vµ c¸c n−íc kh¸c thõa phèt ph¸t tøc 16 triÖu tÊn. Phèt ph¸t ë nhËn). ¤ng Henri Cucheroussset ®· ®−a Hoµng Sa. Tuy nhiªn, chÝnh quyÒn qu¶n vÊn ®Ò ra Th−îng viÖn vµ H¹ viÖn Ph¸p, lý l¬ lµ ®Ó NhËt B¶n vµ Trung Quèc v× lý do Toµn quyÒn §«ng D−¬ng ë Hµ khai th¸c bÊt hîp ph¸p, kh«ng mang l¹i Néi kh«ng ®ñ nç lùc quan t©m ®Õn vÊn lîi Ých nµo cho An Nam. ®Ò. Trªn tê t¹p chÝ nµy, c¸c sù kiÖn sau ®©y ®· ®−îc ph¶n ¸nh: - B»ng con tµu Malicieuse, ngµy 13/4/1930, n−íc Ph¸p ®· chÝnh thøc ®Æt - C¸c ®Ò nghÞ ®èi víi chÝnh chñ quyÒn cña An Nam d−íi sù b¶o hé quyÒn b¶o hé: §Æt tr¹m h¶i ®¨ng, tr¹m cña Ph¸p ®èi víi quÇn ®¶o Tr−êng Sa khÝ t−îng, tr¹m ph¸t sãng cùc ng¾n, c¸c (L’Ðveil Ðconomique de l’Indochine, ngµy phao ®Ìn vµ cäc tiªu, vÏ c¸c b¶n ®å quÇn 4/5/1930, No 672, tr.18). ®¶o Hoµng Sa: tû lÖ 1:200.000, vµ 1:25.000; X©y dùng c¶ng c¸ vµ tæ chøc - ChÝnh quyÒn Ph¸p vµ An Nam ®· n¬i tró Èn cho ng− d©n, ph¸t triÓn c«ng dùng bia chñ quyÒn cho quÇn ®¶o nghiÖp c¸, ph¸t triÓn c¸c tµu ®¸nh c¸ cã Hoµng Sa trªn ®¶o Pattle (®¶o Hoµng thÓ ®¸nh b¾t xa bê tõ 2 ®Õn 300 km; Sa) víi dßng ch÷: RÐpublique française - ThiÕt lËp hÖ thèng hµnh chÝnh trªn hai Royaume d'Annam - Archipel des quÇn ®¶o vµ cÇn thiÕt cã qu©n ®éi Paracels 1816 - île Pattle - 1938 (Céng th−êng tró b¶o vÖ vµ tuÇn tra khu vùc hßa Ph¸p - V−¬ng quèc An Nam - QuÇn (L’Ðveil Ðconomique de l’Indochine, sè ®¶o Paracels 1816 - ®¶o Pattle 1938). 394, 398, 491, 602, 627, 644...). ChÝnh quyÒn Ph¸p ®· lÇn l−ît ®Æt hai tr¹m khÝ t−îng trªn ®¶o BoisÐe (Phó - Tr¸ch nhiÖm cña n−íc Ph¸p vµ c¸c L©m) vµ trªn ®¶o Pattle. Tr−íc ®ã, vµo quan chøc Ph¸p t¹i §«ng D−¬ng: T¸c n¨m 1933, quÇn ®¶o Tr−êng Sa ®· ®−îc gi¶ tr¸ch cø mét sè quan chøc §«ng s¸t nhËp víi tØnh Bµ RÞa. D−¬ng v« tr¸ch nhiÖm ®èi víi chñ quyÒn quÇn ®¶o Hoµng Sa nh− ¤ng III. ViÖt Nam “x¸c nhËn chñ quyÒn ®· cã tõ l©u ®êi Monguillot (Thèng sø B¾c Kú, cã lóc trªn quÇn ®¶o Tr−êng Sa vµ Hoµng Sa” tr−íc céng ®−îc cö lµm quyÒn Toµn quyÒn §«ng ®ång quèc tÕ t¹i San Francisco n¨m 1951 D−¬ng), Trung t¸ RÐmy (H¹m tr−ëng N¨m 1937, bÊt chÊp sù ph¶n ®èi cña H¶i qu©n Ph¸p t¹i Sµi Gßn) vµ ®Æc biÖt Ph¸p, NhËt chiÕm c¸c ®¶o n»m ngoµi lµ «ng Toµn quyÒn PiÌre Pasquier. Vµ kh¬i §«ng D−¬ng, ®æi tªn thµnh
- 10 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 6.2014 Shinnan Gunto (T©n Nam QuÇn §¶o) vµ T−ëng Giíi Th¹ch kh¼ng ®Þnh c¸c vµ ®Æt d−íi quyÒn tµi ph¸n cña Cao §iÒu kho¶n cña Tuyªn bè Cairo sÏ ®−îc Hïng (§µi Loan). Trong suèt thêi gian thùc hiÖn. Tuyªn bè Potsdam vÒ “c¸c ThÕ chiÕn II, c¸c quÇn ®¶o bÞ NhËt ®iÒu kiÖn ®Þnh cho sù ®Çu hµng cña tuyªn bè lµ bÞ chiÕm ®ãng. NhËt” t−¬ng tù nh− mét tèi hËu th− ®èi víi NhËt B¶n. Sù thùc th× lóc ®ã Trung N¨m 1938, Ph¸p cho ®Æt bia ®¸, x©y Quèc còng tháa m·n víi mét kh¼ng h¶i ®¨ng, ®µi khÝ t−îng vµ ®−a ®éi biªn ®Þnh kh«ng cã Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa phßng ng−êi ViÖt ra ®Ó b¶o vÖ ®¶o trong phÇn th−ëng hËu chiÕn. Pattle cña quÇn ®¶o Hoµng Sa. Ngµy 4/4/1939, chÝnh phñ Ph¸p göi C«ng hµm Ngµy 15/8/1945, NhËt B¶n thua trËn ph¶n ®èi c¸c quyÕt ®Þnh cña NhËt vµ rót khái §«ng D−¬ng vµ ngµy 26/8/1945, b¶o l−u chñ quyÒn cña Ph¸p t¹i hai qu©n ®éi NhËt rót khái Hoµng Sa vµ quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa. Ngµy Tr−êng Sa. Th¸ng 6/1946, Ph¸p kh«i 5/5/1939, Toµn quyÒn §«ng D−¬ng J. phôc l¹i sù cã mÆt cña m×nh t¹i Hoµng Brevie ký NghÞ ®Þnh sè 3282 t¸ch ®¬n vÞ Sa t¹i ®¶o An VÜnh, nh−ng ngay sau ®ã hµnh chÝnh Hoµng Sa thµnh 2 ®¬n vÞ: ph¶i rót v× lý do chi viÖn cho chiÕn cuéc “Croissant vµ c¸c ®¶o phô thuéc”, ®ang c¨ng th¼ng ë B¾c ViÖt Nam. “Amphitrite vµ c¸c ®¶o phô thuéc”. Suèt chiÒu dµi lÞch sö cho ®Õn tËn Khi ChiÕn tranh ThÕ giíi II s¾p kÕt n¨m 1945, ngoµi nç lùc thÞ uy cña chÝnh thóc, ba c−êng quèc Anh - Mü - Trung quyÒn Qu¶ng §«ng n¨m 1909, Trung Quèc kh«ng hÒ cã sù chiÕm cø thùc sù, (lóc ®ã T−ëng Giíi Th¹ch ®¹i diÖn cho liªn tôc hay sù qu¶n lý hµnh chÝnh thùc Trung Quèc) ®· nhãm häp t¹i Cairo, Ai CËp ngµy 27/11/1943 ®Ó bµn vÒ nh÷ng tÕ nµo trªn c¸c ®¶o ë biÓn §«ng. quyÕt ®Þnh hËu chiÕn vµ ra Tuyªn bè Cuèi n¨m 1946, Trung Quèc (lóc ®ã Cairo. VÒ biÓn ®¶o ë Th¸i B×nh D−¬ng, lµ qu©n cña T−ëng Giíi Th¹ch) ®−a Tuyªn bè viÕt râ: “NhËt B¶n ph¶i bÞ lo¹i qu©n chiÕm ®ãng ®¶o Ba B×nh (quÇn ra khái tÊt c¶ c¸c ®¶o ë Th¸i B×nh ®¶o Tr−êng Sa), sau khi Ph¸p ®Æt bia D−¬ng mµ NhËt ®· c−íp hoÆc chiÕm chñ quyÒn ë ®ã. Th¸ng 1/1947, Trung ®ãng tõ khi b¾t ®Çu ChiÕn tranh thÕ Quèc ®æ bé lªn ®¶o Woody (Phó L©m) giíi I n¨m 1914 vµ tÊt c¶ nh÷ng l·nh cña quÇn ®¶o Hoµng Sa. Ph¸p lËp tøc thæ mµ NhËt ®· chiÕm cña Trung Quèc ph¶n ®èi viÖc chiÕm h÷u tr¸i phÐp nµy nh− M·n Ch©u Lý, §µi Loan vµ Bµnh cña Trung Quèc vµ cö mét ph©n ®éi ra Hå sÏ ®−îc tr¶ l¹i cho Céng hßa Trung quÇn ®¶o Hoµng Sa, lËp ®ån binh vµ x©y Hoa”. Kh«ng cã g× liªn quan ®Õn hai tr¹m khÝ t−îng. C¸c tr¹m khÝ t−îng nµy quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa ë ®©y. ho¹t ®éng trong suèt 26 n¨m víi nh÷ng §iÒu nµy cã nghÜa r»ng, Tuyªn bè Cairo nh©n viªn ViÖt Nam cÇn mÉn cho ®Õn kh¼ng ®Þnh c¸c l·nh thæ mµ NhËt B¶n khi Trung Hoa ®¹i lôc c−ìng chiÕm ®· chiÕm cña Trung Quèc chØ cã “M·n b»ng qu©n sù vµo n¨m 1974. Ngµy nay Ch©u Lý, §µi Loan vµ Bµnh Hå”. Vµ th«ng tin vÒ khÝ t−îng thñy v¨n ph¸t ®i ngµy 26/7/1945, t¹i Posdam cña n−íc tõ Hoµng Sa vÉn ®−îc toµn thÕ giíi biÕt §øc b¹i trËn, c¸c nguyªn thñ quèc gia ®Õn víi danh nghÜa mét tr¹m khÝ t−îng gåm Harry Truman, Winston Churchill cña mét hßn ®¶o nhiÖt ®íi ViÖt Nam.
- Qu¸ tr×nh chiÕm h÷u… 11 Hai bªn ®µm ph¸n t¹i Paris. Còng n¨m phiÕu thuËn(*). Danh nghÜa chñ quyÒn 1947, Ph¸p ®Ò nghÞ ®−a vÊn ®Ò tranh Trung Quèc ®èi víi c¸c quÇn ®¶o ngoµi chÊp ra Träng tµi quèc tÕ nh−ng Trung kh¬i BiÓn §«ng ®· bÞ céng ®ång quèc tÕ Hoa tõ chèi. b¸c bá râ rµng trong khu«n khæ cña mét héi nghÞ quèc tÕ. Th¸ng 10/1949, Céng hßa Nh©n d©n Ngµy 7/9/1951, còng t¹i héi nghÞ, Trung Hoa ra ®êi, ChÝnh phñ Trung Thñ t−íng kiªm Ngo¹i tr−ëng TrÇn V¨n Hoa D©n quèc ch¹y ra ®¶o §µi Loan. H÷u cña ChÝnh phñ B¶o §¹i ®· long Th¸ng 5/1950, Qu©n ®éi Quèc d©n §¶ng träng tuyªn bè, hai quÇn ®¶o Hoµng Sa ph¶i rót khái c¸c ®¶o Phó L©m (quÇn vµ Tr−êng Sa lµ l·nh thæ cña ViÖt Nam: ®¶o Hoµng Sa) vµ Ba B×nh (quÇn ®¶o “CÇn ph¶i thµnh thËt lîi dông tÊt c¶ Tr−êng Sa). C¸c tr¹i ®ån tró cña Ph¸p mäi c¬ héi ®Ó dËp t¾t c¸c mÇm mèng vÉn ®−îc tiÕp tôc duy tr× ë Hoµng tranh chÊp sau nµy, chóng t«i x¸c nhËn Sa. Ngµy 14/10/1950, ChÝnh phñ Ph¸p chñ quyÒn ®· cã tõ l©u ®êi cña chóng t«i chÝnh thøc chuyÓn giao cho ChÝnh phñ trªn quÇn ®¶o Tr−êng Sa vµ Hoµng B¶o §¹i quyÒn qu¶n lý quÇn ®¶o nµy. Sa”(**). KÕt thóc héi nghÞ lµ viÖc ký kÕt Thñ hiÕn Trung phÇn ViÖt Nam lóc bÊy Hßa −íc víi NhËt ngµy 8/9/1951. Trong giê lµ Phan V¨n Gi¸o ®· chñ täa viÖc Hßa −íc nµy, ë §iÒu 2, ®o¹n F, ghi râ: chuyÓn giao quyÒn hµnh qu¶n lý quÇn “NhËt B¶n kh−íc tõ mäi chñ quyÒn vµ ®¶o Hoµng Sa. Mét n¨m sau ®ã, víi thÕ ®ßi hái ®èi víi c¸c quÇn ®¶o Tr−êng Sa giíi vµ víi Hoµng Sa - Tr−êng Sa, ®· vµ Hoµng Sa”. 50 ph¸i ®oµn yªn lÆng diÔn ra mét sù kiÖn quan träng, ®ã lµ nghe lêi tuyªn bè cña ph¸i ®oµn ViÖt héi nghÞ San Francisco, California (Mü) Nam, kh«ng quèc gia nµo ph¶n ®èi(***). gi÷a lùc l−îng §ång minh víi NhËt B¶n. Trung Quèc ®¹i lôc sau ®ã ®· ph¶n øng Héi nghÞ San Francisco diÔn ra tõ b»ng c¸ch tuyªn bè b¶o l−u yªu s¸ch ngµy 5/9 ®Õn 8/9/1951, cã ph¸i ®oµn cña 51 quèc gia tham dù ®Ó th¶o luËn vÒ (*) Theo s¸ch tr¾ng cña Bé Ngo¹i giao ViÖt Nam vÊn ®Ò chÊm døt chiÕn tranh t¹i ch©u ¸ Céng hoµ (1975). Xem: RÐpublique du Vietnam, MinistÌre des affaires ÐtrangÌres. Saigon, 1975. - Th¸i B×nh D−¬ng vµ më ra quan hÖ víi Livre blanc sur Hoang SA (Paracel) et des #les NhËt B¶n thêi hËu chiÕn. Trong héi de Truong SA (Spratly). nghÞ nµy, Trung Hoa §¹i lôc vµ Trung http://saigonfilms.com/official_documents_rvn/Li vre%20blanc%20sur%20Hoang%20SA.htm. // Hoa D©n quèc kh«ng ®−îc mêi tham dù B¶n tiÕng Anh: White Paper on the Hoang Sa do gi÷a Mü vµ Liªn X« kh«ng thèng (Paracel) and Truong Sa (Spratly) Islands. nhÊt ®−îc ai lµ ng−êi ®¹i diÖn chÝnh http://www.spratlys.org/collection/claims/vietna m/vietnam2a.htm // Ph¹m Ngäc B¶o Liªm (2010). thøc cho quyÒn lîi cña Trung Hoa. Héi nghÞ San Francisco víi vÊn ®Ò chñ quyÒn cña ViÖt Nam ®èi víi quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Ngµy 5/9/1951, Ngo¹i tr−ëng Liªn Sa. T¹p chÝ X−a vµ Nay, Sè 360, 7/2010 (tµi liÖu nµy ghi 48 phiÕu chèng, 3 phiÕu thuËn). X« Gromyko ®· ®Ò nghÞ 13 kho¶n tu (**) Les Ðtats AssociÐs µ la conference de San chÝnh. Trong ®ã, cã kho¶n tu chÝnh liªn Francisco. les 6 et 7 Septembre 1951: Viet-nam quan ®Õn viÖc NhËt B¶n nh×n nhËn chñ Declaration du PrÐsident TrÇn V¨n H÷u, France- quyÒn cña Trung Hoa ®¹i lôc ®èi víi Asie – Saigon, 1951, 6o annÐe, tome VII, 66-67 (DÐc. 1951), pp. 502-505. quÇn ®¶o Hoµng Sa. Héi nghÞ b¸c bá víi (***) S¸ch tr¾ng cña Bé Ngo¹i giao ViÖt Nam Céng 48 phiÕu chèng, 1 phiÕu tr¾ng vµ 2 hßa (1975); Ph¹m Ngäc B¶o Liªm (2010).
- 12 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 6.2014 cña hä ®èi víi c¸c quÇn ®¶o qua tuyªn quÇn ®¶o nµy mét x· lÊy danh lµ x· bè cña Bé tr−ëng Ngo¹i giao Chu ¢n Lai §Þnh H¶i thuéc quËn Hoµ Vang(*). ngµy 15/8/1951. Nh−ng chÝnh quyÒn IV. ViÖc Trung Quèc sö dông vò lùc c−ìng chiÕm T−ëng Giíi Th¹ch th× kh«ng ph¶n øng toµn bé Hoµng Sa vµ mét sè ®¶o ë Tr−êng Sa lµ g×. Lóc ®ã, ®a sè c¸c n−íc vÉn c«ng nhËn tr¾ng trîn vi ph¹m tuyªn ng«n n¨m 1970 cña §¹i ChÝnh phñ Trung Hoa D©n quèc cña Héi ®ång Liªn Hîp Quèc T−ëng Giíi Th¹ch lµ ®¹i diÖn chÝnh thøc Ngµy 4/9/1958, Trung Quèc ra tuyªn cho Trung Quèc. bè vÒ h¶i phËn 12 h¶i lý, ¸p dông cho c¶ c¸c quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa. Ngµy 14/9/1958 Thñ t−íng ChÝnh phñ Sau Héi nghÞ San Francisco, hai ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa Ph¹m V¨n quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa vÉn §ång göi c«ng th− cho Thñ t−íng Quèc do ChÝnh quyÒn B¶o §¹i qu¶n lý. §Õn vô viÖn Trung Quèc Chu ¢n Lai th«ng n¨m 1954, hai quÇn ®¶o nµy ®−îc ®Æt b¸o “t¸n thµnh” vµ “t«n träng” quyÕt d−íi sù qu¶n lý cña ChÝnh quyÒn ViÖt ®Þnh vÒ h¶i phËn 12 h¶i lý cña Trung Nam Céng hßa. Quèc. C«ng th− kh«ng nãi g× vÒ Hoµng Sa Tr−êng Sa. Th¸ng 4/1956, qu©n ®éi viÔn chinh N¨m 1961, quÇn ®¶o Hoµng Sa Ph¸p rót khái §«ng D−¬ng, ®éi tuÇn tra thuéc quyÒn qu¶n lý cña tØnh Qu¶ng cña Ph¸p trªn ®¶o Hoµng Sa ®−îc thay Nam. N¨m 1973, thuéc tØnh Ph−íc Tuy. thÕ bëi ®éi tuÇn tra cña ChÝnh phñ ViÖt Th¸ng 1/1974, Trung Quèc dïng vò Nam Céng hßa. Nh−ng khi ®ã chÝnh lùc chiÕm c¸c ®¶o do qu©n ®éi ViÖt Nam quyÒn Trung Quèc ®¹i lôc ®· bÝ mËt cho Céng hoµ ®ãng, 64 sÜ quan vµ binh sÜ qu©n ®æ bé chiÕm phÇn phÝa §«ng cña Sµi Gßn hy sinh, Trung Quèc chiÕm quÇn ®¶o Hoµng Sa (côm An VÜnh, tiÕng toµn bé quÇn ®¶o Hoµng Sa. NghÜa lµ kÓ Anh: Amphitrite Group, tiÕng Hoa: tõ n¨m 1974, trong vÊn ®Ò chñ quyÒn 宣德群岛 , Tuyªn §øc quÇn ®¶o). Trong Hoµng Sa, ViÖt Nam ®· bÞ t−íc mÊt yÕu khi phÝa T©y, nhãm L−ìi LiÒm, cßn gäi tè vËt chÊt (Corpus), nh−ng chñ quyÒn lµ NguyÖt thiÒm (tiÕng Anh: Crescent cña ViÖt Nam vÉn kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n Group, tiÕng Hoa: 永乐群岛 , VÜnh L¹c do ®−îc ®¶m b¶o b»ng yÕu tè tinh quÇn ®¶o) vÉn do qu©n ®éi ViÖt Nam thÇn (Animus). Th¸ng 12/1982, huyÖn ®ãng trªn ®¶o Pattle n¾m gi÷. Ngµy Hoµng Sa trùc thuéc tØnh Qu¶ng Nam - 1/6/1956, Ngo¹i tr−ëng ViÖt Nam Céng §µ N½ng ®−îc thµnh lËp. Nh−ng ®iÒu hoµ Vò V¨n MÉu x¸c nhËn l¹i chñ quyÒn quan träng h¬n, theo luËt quèc tÕ, tõ cña ViÖt Nam trªn c¶ hai quÇn ®¶o. Ngµy 22/8/1956, mét ®¬n vÞ h¶i qu©n cña S¾c lÖnh nµy in trong C«ng b¸o ViÖt Nam Céng (*) ViÖt Nam Céng hoµ c¾m cê trªn quÇn Hoµ, sè ra ngµy 29/7/1961, tr. 2695, cét 1, chôp tõ microfilm kÝ hiÖu "Film S 3419 1961: no.25-58 ®¶o Tr−êng Sa vµ dùng bia ®¸. Ngµy (June-Dec.) reel 13", barcode: HX7G6V, Th− viÖn 13/7/1961, Tæng thèng ViÖt Nam Céng Lamont, §¹i häc Harvard; Xem: NguyÔn TuÊn Hoµ Ng« §×nh DiÖm ký s¾c lÖnh sè 174- C−êng (2014) S¾c lÖnh 1961 cña ViÖt Nam céng hßa vÒ quÇn ®¶o Hoµng Sa. NV vÒ viÖc ®Æt quÇn ®¶o Hoµng Sa http://boxitvn.blogspot.com/2014/01/sac-lenh- thuéc tØnh Qu¶ng Nam vµ thµnh lËp t¹i nam-1961-cua-viet-nam-cong-hoa.html
- Qu¸ tr×nh chiÕm h÷u… 13 ®Çu thÕ kû XX viÖc dïng vò lùc ®Ó ®¶o Hoµng Sa vµ quÇn ®¶o Tr−êng chinh phôc mét l·nh thæ ®· bÞ lªn ¸n Sa(***). vµ kh«ng ®−îc chÊp nhËn. NghÞ quyÕt Th¸ng 5/1975, ViÖt Nam thèng cña §¹i Héi ®ång Liªn Hîp Quèc ngµy nhÊt, Qu©n ®éi Nh©n d©n ViÖt Nam 24/10/1970 ghi râ: “L·nh thæ cña mét thay thÕ qu©n ®éi ViÖt Nam Céng hoµ quèc gia kh«ng thÓ lµ ®èi t−îng cña t¹i quÇn ®¶o Tr−êng Sa. N¨m 1977, mét sù chiÕm ®ãng qu©n sù, kÕt qu¶ ViÖt Nam ra tuyªn bè l·nh h¶i ®Êt n−íc, cña viÖc sö dông vò lùc tr¸i víi c¸c kÓ c¶ l·nh h¶i cña c¸c ®¶o. Kho¶ng thêi ®iÒu kho¶n cña HiÕn ch−¬ng Liªn Hîp gian nµy, mét sè quèc gia §«ng Nam ¸ Quèc. L·nh thæ cña mét quèc gia kh«ng kh¸c còng ®· chiÕm mét sè ®¶o cña thÓ lµ mét ®èi t−îng thô ®¾c bëi mét quÇn ®¶o Tr−êng Sa. quèc gia kh¸c do ®e däa sö dông vò lùc Th¸ng 3/1988, lÇn ®Çu tiªn Trung hoÆc sö dông vò lùc. BÊt kú sù thô ®¾c Quèc cã mÆt trªn quÇn ®¶o Tr−êng Sa l·nh thæ nµo b»ng sù ®e däa sö dông b»ng c¸ch ®−a qu©n tíi x©m l−îc b·i ®¸ vò lùc hoÆc sö dông vò lùc ®Òu lµ bÊt C« Lin, Len §ao vµ G¹c Ma, do ba b·i hîp ph¸p”(*). Do ®ã, c¸c hµnh ®éng dïng ®¸ nµy kh«ng cã qu©n ®éi ®ån tró nªn vò lùc tr¸i ng−îc víi luËt quèc tÕ cña H¶i qu©n ViÖt Nam ph¶i ®−a qu©n ra Trung Quèc kh«ng thÓ mang l¹i danh b¶o vÖ. Ngµy 11/3/1988, tµu HQ 604 (L÷ nghÜa ph¸p lý cho n−íc nµy ®èi víi ®oµn 125) cña thuyÒn tr−ëng Vò Phi quÇn ®¶o Hoµng Sa. Trõ xuÊt ph¸t tõ Cam Ranh víi 70 bé §èi víi quÇn ®¶o Tr−êng Sa, theo ®éi c«ng binh cña Trung ®oµn 83 vµ 22 Jan Rowiński, cho ®Õn thêi ®iÓm th¸ng bé ®éi cña L÷ ®oµn 146 ra x©y dùng côm 1/1974 “Trung Quèc kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¶o G¹c Ma. Khi ®ang chuyÓn vËt liÖu g©y ¶nh h−ëng ®èi víi khu vùc quÇn ®¶o lªn ®¶o th× ba tµu chiÕn Trung Quèc ¸p Tr−êng Sa, chø ch−a nãi g× ®Õn chuyÖn s¸t, giËt cê, n· sóng x©m chiÕm ®¶o G¹c kiÓm so¸t nã”(**). Ma tr¸i phÐp. Sau ®ã, tµu Trung Quèc Ngµy 14/2/1975, ChÝnh phñ ViÖt tiÕp tôc tÊn c«ng tµu HQ 605 ®ang b¶o Nam Céng hßa c«ng bè S¸ch tr¾ng vÒ vÖ vµ x©y dùng ®¶o Len §ao vµ tµu HQ chñ quyÒn cña ViÖt Nam ®èi víi quÇn 505 canh gi÷ C« Lin. TrËn xung ®ét ®· lµm hai tµu cña ViÖt Nam bÞ ch×m, mét tµu háng, 64 sü quan vµ chiÕn sÜ hy sinh, 9 ng−êi bÞ phÝa Trung Quèc b¾t lµm tï binh. Trung Quèc cßn chÆn kh«ng cho tµu mang cê Ch÷ ThËp §á ra (*) Declaration on Princ Ples of International Law Concerning Friendly Relations and Co-operation among States in Accordance with the Charter of The United Nations. United Nations General (***) RÐpublique du Vietnam, MinistÌre des Assembly Resolution 2625 (XXV), 24th October affaires ÐtrangÌres. Saigon, 1975. 1970. Livre blanc sur Hoang SA (Paracel) et des #les de (**) Rowiński Jan (1990). BiÓn §«ng, khu vùc tiÒm Truong SA (Spratly) tµng tranh chÊp ë ch©u ¸, Warszawa. (TrÝch theo: http://saigonfilms.com/official_documents_rvn/Li NguyÔn Th¸i Linh (2014). Tranh chÊp Hoµng Sa, vre%20blanc%20sur%20Hoang%20SA.htm. Tr−êng Sa vµ luËt ph¸p quèc tÕ. B¶n tiÕng Anh: http://tiasang.com.vn/Default.aspx?tabid=62&Ca http://www.spratlys.org/collection/claims/vietna tegoryID=42&News=4605). m/vietnam2a.htm
- 14 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 6.2014 cøu hé. Trung Quèc bÞ h− h¹i tµu chiÕn, Haiyang Shiyou 981 cïng víi hµng chôc th−¬ng vong 24 thñy binh. KÓ tõ ®ã m¸y bay chiÕn ®Êu, hµng tr¨m tµu b¸n Trung Quèc chiÕm ®ãng G¹c Ma. qu©n sù vµ qu©n sù vµo thÒm lôc ®Þa vµ Th¸ng 4/1988, Trung Quèc thµnh lËp vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam. tØnh thø 33 bao gåm ®¶o H¶i Nam vµ hai Ngµy 26/5/2014, tµu Trung Quèc sè quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa. 11209 ®· ®©m ch×m tµu c¸ §Na 90152 cña ng− d©n §µ N½ng trong ng− tr−êng Th¸ng 5/1989, Trung Quèc chiÕm truyÒn thèng cña ViÖt Nam ë vÞ trÝ c¸ch thªm mét ®¶o nhá trªn quÇn ®¶o giµn khoan nµy 17 h¶i lý. Th¸ng 6/2014 Tr−êng Sa. Trung Quèc ®−a tiÕp nhiÒu giµn khoan N¨m 1990, Trung Quèc ®Ò nghÞ khai kh¸c xuèng biÓn §«ng, trong ®ã giµn th¸c chung quÇn ®¶o Tr−êng Sa. khoan Nam H¶i 09 h¹ ®Æt ngay t¹i cöa vÞnh B¾c Bé, n¬i ®ang chê ®−îc ph©n N¨m 1992, Trung Quèc chiÕm thªm ®Þnh gi÷a ViÖt Nam vµ Trung Quèc. mét sè ®¶o n÷a. Thùc chÊt ®©y lµ mét cuéc x©m l¨ng víi N¨m 1994, ®ông ®é gi÷a ViÖt Nam tÊt c¶ c¸c dÊu hiÖu võa “cæ ®iÓn” võa vµ mét chiÕc tµu Trung Quèc nghiªn ch−a cã tiÒn lÖ cña nã. Cæ ®iÓn v× ®· cøu cho C«ng ty Crestone. v−ît biªn giíi, cã vò khÝ, hµnh ®éng ®¬n Th¸ng 2/1995, Trung Quèc chiÕm ph−¬ng víi m−u ®å c−ìng chiÕm l·nh b·i ®¸ Vµnh Kh¨n, mét ®¶o ®¸ nhá do thæ vµ th«n tÝnh dµi l©u. Nh−ng l¹i ch−a Philippines qu¶n lý trªn quÇn ®¶o cã tiÒn lÖ v× sö dông “l·nh thæ di ®éng”, Tr−êng Sa. ch−a næ sóng vµ cã thÓ kh«ng næ sóng nh−ng vÉn cã kh¶ n¨ng biÕn l·nh thæ HiÖn nay Trung Quèc kiÓm so¸t quèc gia kh¸c thµnh vïng tranh chÊp toµn bé quÇn ®¶o Hoµng Sa. Cßn quÇn råi míi c−ìng ®o¹t. GiÊc méng Trung ®¶o Tr−êng Sa th× do s¸u quèc gia vµ Hoa trªn thùc tÕ ®· dÇn trót bá “l¸ nho vïng l·nh thæ chiÕm gi÷ lµ ViÖt Nam, che ®Ëy kh«ng kÐm phÇn tr¬ trÏn” cña Trung Quèc, §µi Loan, Philippines, nã(*). Malaysia vµ Brunei. “Nh÷ng g× mµ Trung Quèc ®ang lµm * * * kh¸c rÊt xa nh÷ng g× mµ Trung Quèc Nh÷ng sù kiÖn võa dÉn ra ë trªn nãi”, ®©y lµ nhËn ®Þnh cña Thñ t−íng cho thÊy ý ®å vµ b−íc ®i cña nhµ cÇm NguyÔn TÊn Dòng t¹i cuéc häp b¸o quyÒn Trung Quèc trong nhiÒu thÕ kû ngµy 22/5/2014 t¹i Manila, nh©n chuyÕn qua ®· diÔn ra theo mét logic ®¸ng ng¹i cho hßa b×nh vµ c«ng ph¸p quèc tÕ. (*) (同主题阅读: [ZGPT]未来50年中国的六场 Nh−ng kh«ng dõng ë ®ã, ngµy 26/5/2011 战争：将彻底打破世界格局). http://www.mitbbs.com/article_t/MiscNews/3120 vµ nµy 30/11/2012 tµu Trung Quèc ®· 7047.html (Website Chinanew nãi vÒ 6 cuéc vµo tËn khu vùc thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam chiÕn tranh mµ Trung Quèc sÏ tiÕn hµnh ®Ó thùc vµ vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña ViÖt hiÖn GiÊc méng Trung Hoa trong 50 n¨m tíi: 1/ §µi Loan 2020-2025; 2/ BiÓn §«ng 2025-2030; 3/ Nam c¾t c¸p ®Þa chÊn, c¸p thu tÝn hiÖu T©y t¹ng 2035-2040; 4/ §iÕu Ng−-L−u CÇu cña tµu Binh Minh 02 thuéc TËp ®oµn 2040-2045; 5/ Ngo¹i M«ng 2045-2050; Nga 2055- 2060. Tõ n¨m 2011 ®Õn nay, 6/2014, bµi viÕt nµy PetroViÖt Nam. Th¸ng 5/2014 Trung ®· bÞ ph¶n ®èi gay g¾t trªn kh¾p thÕ giíi. Nh−ng Quèc ®· ®−a giµn khoan khæng lå Trung Quèc vÉn kh«ng chÞu gì bá).
- Qu¸ tr×nh chiÕm h÷u… 15 viÕng th¨m cÊp quèc gia cña «ng t¹i 4. François Froger (...), Relation du Philippines vµ tham dù DiÔn ®µn Kinh premier voyage des Fran#ois µ la tÕ ThÕ giíi vÒ §«ng ¸ 2014. T¹i cuéc Chine fait en 1698, 1699 et 1700 sur häp b¸o nµy, ng−êi ®øng ®Çu ChÝnh phñ le vaisseau # l'Amphitrite #, ViÖt Nam ®· nãi râ: “Chñ quyÒn l·nh herausgegeben von E. A. Voretzsch. thæ, chñ quyÒn biÓn ®¶o lµ thiªng liªng. http://www.persee.fr/web/revues/h ViÖt Nam lu«n mong muèn cã hßa b×nh, ome/prescript/article/jds_0021- h÷u nghÞ nh−ng ph¶i trªn c¬ së b¶o ®¶m 8103_1929_num_6_1_2305. ®éc lËp, tù chñ, chñ quyÒn, toµn vÑn 5. TrÇn Xu©n HiÕn (2014), T− liÖu l·nh thæ, vïng biÓn. NhÊt ®Þnh ViÖt Hoµng sa Tr−êng sa trong th− tÞch cæ Nam kh«ng chÊp nhËn ®¸nh ®æi ®iÒu Trung Quèc (Tµi liÖu ViÖn Th«ng tin thiªng liªng nµy ®Ó nhËn lÊy mét thø KHXH). hßa b×nh, h÷u nghÞ viÓn v«ng, lÖ thuéc 6. Johnson, Keith (2014), Lord of the nµo ®ã”(*). Sea, Foreign Policy, 2014, May 16. §iÒu Thñ t−íng nãi chÝnh lµ ®iÒu http://www.foreignpolicy.com/article thuéc vÒ ý nguyÖn cña nh©n d©n s/2014/05/16/lord_of_the_sea 7. M¹nh Kim (2014), Sù thËt vÒ c¸c Tµi liÖu tham kh¶o chuyÕn T©y D−¬ng cña th¸i gi¸m TrÞnh Hßa. 1. Duy ChiÕn. Chñ quyÒn Hoµng Sa http://petrotimes.vn/news/vn/quoc- thêi Ph¸p thuéc. te/the-gioi-phang/su-that-ve-cac- http://vietnamnet.vn/vn/tuanvietna chuyen-tay-duong-cua-thai-giam- m/180461/chu-quyen-hoang-sa-thoi- trinh-hoa-183257.html phap-thuoc.html 8. “Les Ðtats AssociÐs µ la conference 2. NguyÔn TuÊn C−êng (2014), S¾c de San Francisco. les 6 et 7 lÖnh 1961 cña ViÖt Nam céng hßa vÒ Septembre 1951: Viet-nam quÇn ®¶o Hoµng Sa. Declaration du PrÐsident TrÇn V¨n http://boxitvn.blogspot.com/2014/01/s H÷u”, France-Asie – Saigon, 1951, ac-lenh-nam-1961-cua-viet-nam- 6o annÐe, tome VII, 66-67 (DÐc. cong-hoa.html 1951), pp. 502-505. 3. Declaration on Princ Ples of International Law Concerning 9. L’Ðveil Ðconomique de l’Indochine Friendly Relations and Co-operation No: 394, 398, 491, 602, 627, 644, among States in Accordance with the 672, 741. Charter of The United Nations. United 10. NguyÔn Th¸i Linh (2014), Tranh chÊp Nations General Assembly Resolution Hoµng Sa, Tr−êng Sa vµ luËt ph¸p 2625 (XXV), 24th October 1970. quèc tÕ. http://tiasang.com.vn/Default.aspx?ta bid=62&CategoryID=42&News=460. Thñ t−íng: Kh«ng ®¸nh ®æi chñ quyÒn lÊy h÷u (*) 11. Ph¹m Ngäc B¶o Liªm (2010), “Héi nghÞ viÓn v«ng. http://vnexpress.net/tin-tuc/the- gioi/thu-tuong-khong-danh-doi-chu-quyen-lay- nghÞ San Francisco víi vÊn ®Ò chñ huu-nghi-vien-vong-2994075.html quyÒn cña ViÖt Nam ®èi víi quÇn
- 16 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 6.2014 ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa”, T¹p Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa. Thö ph©n chÝ X−a vµ Nay, Sè 360, 7/2010. tÝch lËp luËn cña ViÖt Nam vµ Trung 12. L−u V¨n Lîi (1995), Cuéc tranh Quèc. chÊp ViÖt-Trung vÒ hai quÇn ®¶o http://www.tapchithoidai.org/ThoiD Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa. Nxb. C«ng ai11/200711_TuDangMinhThu.htm. an nh©n d©n. 18. Thñ t−íng: Kh«ng ®¸nh ®æi chñ quyÒn lÊy h÷u nghÞ viÓn v«ng. 13. NguyÔn Nh· (2009), Hoµn c¶nh lÞch http://vnexpress.net/tin-tuc/the- sö dÉn ®Õn tranh chÊp chñ quyÒn gioi/thu-tuong-khong-danh-doi-chu- cña ViÖt Nam ë hai quÇn ®¶o Hoµng quyen-lay-huu-nghi-vien-vong- Sa vµ Tr−êng Sa: Nguyªn nh©n vµ 2994075.html). gi¶i ph¸p. Héi th¶o ViÖt Nam häc lÇn thø III. Hµ Néi 2009. TiÓu ban 1. 19. Th− tÞch cæ Trung Hoa thõa nhËn Hoµng Sa, Tr−êng Sa thuéc ViÖt 14. Ph¹m Hoµng Qu©n (2013), Ph©n tÝch Nam. tæng quan nguån sö liÖu Trung Hoa http://www.biendong.net/hoang-sa- liªn quan ®Õn biÓn §«ng ViÖt Nam. truong-sa/372-th-tch-trung-hoa- http://www.tiasang.com.vn/Default.a tha-nhn-hoang-sa-trng-sa-thuc-vit- spx?tabid=116&News=6363&Catego nam.html. ryID=42. 20. TrÇn C«ng Trôc (2014), Hoµng Sa, 15. S¸ch tr¾ng cña Bé Ngo¹i giao ViÖt Tr−êng Sa ch−a tõng thuéc vÒ Trung Nam Céng hßa (1975), trong Quèc. http://dantri.com.vn/chinh- RÐpublique du Vietnam, MinistÌre tri/ky-2-chu-quyen-lich-su-khong- des affaires ÐtrangÌres. Saigon, phai-de-chung-minh-chu-quyen- 1975. Livre blanc sur Hoang SA 881793.htm (Paracel) et des #les de Truong SA (Spratly). 21. Vò Quang ViÖt (2010), Tranh chÊp http://saigonfilms.com/official_docum BiÓn §«ng Nam ¸: ®i t×m gi¶i ph¸p ents_rvn/Livre%20blanc%20sur%20 hßa b×nh vµ c«ng lý dùa trªn chøng cø Hoang%20SA.htm. // B¶n tiÕng Anh: lÞch sö vµ luËt ph¸p quèc tÕ. T¹p chÝ White Paper on the Hoang Sa “Thêi ®¹i míi”. Sè 19-7/2010. (Paracel) and Truong Sa (Spratly) http://www.tapchithoidai.org/ThoiDai1 Islands. 9/201019_VuQuangViet.htm#_edn51. http://www.spratlys.org/collection/cla 22. Вьетнамцы никогда не смирятся. ims/vietnam/vietnam2a.htm газета.ru, 1/6/2014. 16. Vâ Long Tª (1974), Les archipels de http://www.gazeta.ru/science/2014 Hoµng - Sa et de Tr−êng - Sa selon /06/01_a_6054413.shtml. les anciens ouvrages Vietnamiens d’ 23. 同主题阅读：[ZGPT]未来50年中国的六场 histoire et de gÐographie. Ministere de la Culture, de l’ E’ducation et de 战争：将彻底打破世界格局 (6 cuéc chiÕn tranh cña Trung Quèc trong la Jeunesse. Sµi Gßn. tr. 76. 50 n¨m tíi). 17. Tõ §Æng Minh Thu (2007), Chñ quyÒn http://www.mitbbs.com/article_t/Mis trªn hai quÇn ®¶o cNews/31207047.html
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học