Xem mẫu

X· héi häc sè 1 (57), 1997 41 Qua thaïp dán säú åí Mäü Traûch - bæåïc âáöu nháûn diãûn mäüt säú vúán âãö kinh tãú - xaî häüi taûi mäüt laìng âäöng bàòng Bàõc Bäü TRÆÅNG XUÁN TRÆÅNG I. Âàût váún âãö: Tæì xa xæa, kyî thuáût canh taïc luïa næïåc cuía ngæåìi näng dán Viãût Nam åí læu væûc Säng Häöng âaî âaût âãún mäüt trçnh âäü khaï cao vaì thuáön thuûc. Tuy váûy âæïng tæì gïoc âäü âåìi säúng kinh tãú vaì túiãn bäü xaî hüäi cuîng ngay tìæâáöu thãú kyí XX, mäüt hoüc giaí ngæåìi Phaïp, äng Pierre Gourou âaî læu yï: "chåï nãn quãn ràòng, kyî thuáût näng nghiãûp Bàõc kìyâæåüc hoaìn chènh âãún nhæ thãú chè nhàòm mäüt muûc âêch duy nháút laì sían xuáút âæåüc täúi âa trãn diãûn têch âæåüc träöng troüt; chàóng bao giåì hoü tênh âãún muûc âêch tiãút kiãûm sæïc lao âäüng cuía con ngæåìi" vaì: "Tuy váûy dæåìng nhæ cuîng khäng caíi thiãûn âæüåc bao nhiãu vãö màût váût chúát säú pháûn cuía ngæåìi näng dán Bàõc kyì: máût âäü dán säú quaï cao laì càn bãûnh khäng coï thuäúc chæîa. Khoï coï thãø âem laûi mäüt nguäön låüi bäø sung cho mäüt dán säú näng thän væåüt quaï 400 ngæåìi/km2. Nhæîng ngæìåi näng dán âoï âaî ruït ra tæì maính âáút cuía hoü háöu nhæ toaìn bäü caïi gç noï coï thãø cung cáúp" . Áy váûy maì nãön saín xuáút luïa næåïc våïi mä hçnh laìng tiãøu näng Viãût Nam cuîng âaî täön taûi haìng thúãkyí. Coï thãø noïi mä hçnh laìng xaî Vûiãt nam laì mäüt âãö taìi nghiãn cæïu nhiãöu lyï thuï, væìa coï yï nghéa khoa hoüc væìa ïcoyï nghéa thæûc tiãùn âäúi våïi sæû phïat triãøn cuía näng thän Viãût nam hiãûn âaûi. Coï khäng êt nhaì nghiãn cæïu Viãût Nam cho ràòng: chênh caïc yãúu täú dán cæ vaì cáúu truïc gia âçnh cuía ngæåìi näng dán Bàõc Bäü goïp pháön cå baín taûo nãn mä hçnh laìng xaî âïo, noï laì nhæîng thaình täú taûo nãn sæû kãút dênh âãø tæûötän taûi vaì phaït triãøn. Giaïo sæû Phan Âaûi Doîan trong cuäún: "Laìg Viãût Nam - mäüt säú váún âãö kinh tãú xaî häüi" coï nháûn xeït: "Liãn quan âãún saín xuáút nhoí tiãøu näng coï caïc váún âãö vãö dán säú - di dán vaì khai hoang. Taïi saín xuáút dán cæ trong lëch sæí næåïc ta laì ïtai saín xuáút ra gia âçnh tiãøu näng vaì laìng xaî" . Hån næía thãú kyí qua, näng thän Viãût Nam, nháút laì näng thän âöäng bàòng Bàõc Bäü, coï nhiãöu biãún âäüng vãö chênh trë, kinh tãú, vàn hoïa vaì xaîühi.äHiãûn nay laìng quã âoï âang chuyãøn 1 Ngæåìi näng dán åí vuìng âäöng bàòng Bàõc Bäü - Pierre Gourou - Les pay sans duDelta Torkinois Paris - Mou Ton La haye. 1936. Tæ liãûu Viãûn Xaî häüi hoüc. TL 1693. Caïc trang 71, 352. 2 Nhæ trãn 3 Laìng Viûãt Nam - Mäüt säú váún âöã kinh túã xaî häüü- iPhan Âaûi Doaîn. NXB. Khoa hüoc Xaî hüäi & NXB. Muîi Caì Mau. 1992. Trang 13. 42 Qua th¸p d©n sè ë Mé Tr¹ch ... mçnh theo hæåïng cuía nãön kinh tãú thë træåìng coï sæû quaín lyï cuía Nhaì næåïc. Nhæ váûy våïi nhæîng biãún thiãn cuía lëch sæí, hãiûn nay näng thän Viãût Nam âaî biãún âäøi ra sao? Liûãu coï coìn læu giæî êt nhiãöu boïng daïng cuía nhæîng miãön quã neïp mçnh sau luîytre xanh våïi tiãúng moî chiãöu häm khi cäøng laìng kheïp laûi? Coï nghéa laì coï ráút nhiãöu váún âãö cáön tçm hiãøu vãö bæåïc chuyãøn cuía laìng xaî Viãût Nam tæì häm quaâãún häm nay. Mäüt trong nhæîng hæåïng tiãúp cáûn quan troüng trong nghiãn cæïu mä hçnh laìng xaî Viãût Nam hiãûn nay laì tæì goïc âäü xaî häüi hoüc dán säú - gia âçnh. Nghiãn cæïu xaî häüi hoüc vãö laìng xaî laì sæû nháûn diãûn vãö cå cáú xaî häüi cuía cäüng âäöng dán cæ âoï; vaì qua âoï cho pheïp coï âæåüc nhæîng phán têch vaì dæûû bïao caïc âäüng thaïi cuía sæû phaït triãøn. Tuy nhiãn trong phaûm vibaìi viãút naìy chuïng täi chæa thãø giaíi quyãút toaìn bäü nhæîng váún âãö cå baín åí lénh væûc âæåüc nghiãn cæïu. Baìi viãút naìy chè måïi dæìng laûi tçmhiãøu mäüt säú váún âãö vãö thaïp dán säú taûi mäüt laìng quã vuìng âäöng bàòng Bàõc Bäü hiãûn nay - âoï laì thänMäü Traûch, thuäüc xaî Tán Häöng, huyãûn Cáøm Bçnh, tènh Haíi Hæng.Såí dé Mäü Traûch âæåüc choün nhæ mäüt âëa baìn khaío saït chuí yãúu trong nghiãn cæïu cuía chuïng täi båíi nhæîng nguyãn do sau âáy: 1. Âáylaì mäüt laìng quã âæåc hçnh thaình khaï såïm, âaî coï lëch sæí trãn 1000 nàm (840 - 1996), coï truyãön thäúng láu âåìi vãö hoüc haình, khoa cæí vaì laìm quan dæåïi thåìi phong kiãún. 2. Vãö âëa lyï, MäTraûch caïch Haì Näüi trãn 40 km vãö phêa Âäng Nam, laì mäüt laìng quã nàòm åí vë trê trung tám cuía cäüng âäöng cæ dán læu væûc Säng Häöng. 3. Hiãûn nay vãö màût âåìi säúng kinh tãú - vàn hoïa Mäü Traûch chè åí daûng ráút trung bçnh khäng coï gç quïa âäüc âaïo hoàûc quaï xuáút sàõc. Nhæ váûy Mäü Traûch coï tênh âaûi diãûn vãö máùu nghiãn cæïu khaï cao. II. Thaïp dán säú laìng Mäü Traûch. Mäü Traûch (hay coìn goüi laì laìng Mäü Traûch) laì 1 trong 4 thän cuía xaî Tán Häöng coï diãûn têch tæû nhiãn laì 1,9 km2, âáút canh taïc coï khoaíng 700 máù Bàõc Bäü, bçnh quán 2,6 saìon/gæåìi. Dán säú cuía laìng theo baïo caïo laì 2569 ngæåìi vaì 630 häü, chãiúm gáön 1/2 säú dán vaì säú häü toaìn xaî 4. Trãn cå såí säø häü kháøu cuía xaî vãö dán säú laìng Mäü Traûch âæåüc chènh lyï laûi caïc træåìng håüp sai soï , säú liãûu chênh xaïc vãö dán cæ tênh åí thåìi âiãøm thaïng 5/1996 laì 617 häü vaì 2566 kháøu. Mäü Traûch coï 5 cuûm dán cæ (tæång âæång våïi 5 âäüi saín xuáút træåïc âáy); cuû thãø laì: Caïc cuûm dán cæ Säú häü 1 130 2 119 3 129 4 121 5 118 Säú kháøu 543 521 521 482 499 Diãûn maûo cå cáúu dán säú laìng Mäü Traûch coï thãø tháúy âæåüc qua thaïp dán säú cuía cäüng âäöng cæ dánnaìy (xem hçnh veî).Âiãöu nháûn tháúy træåïc hãút laì noï coï âáöy âuí tênh cháút cuía mäüt mä hçnh dán cæ åí mäüt næåïc âang phaït triãøn. Cå cáúu dán cæ âoï âæåüc thãø hiãûn åí chäù âaïy thaïp räüng, âènh thaïp heûp, hçnh dungnhæ mäüt hçnh tam giaïc. Nghéa laì thaïp dán säú cho tháúy cäüng âäöngdán cæ âoï coï säú læåüng treí emquaï nhiãöu vaì säú læåüng ngæåìi giaì cao tuäøi tæång âäúi êt.Toïm 4 Baïo caïo cuía træåíng thän Mäü Traûch: Vuî Âàng Quy 5 Nhæîng træåìng håüpsai soït trongsäø häü kháøu cuía xaî laì nhæîng ngæåìi måïi chãút chæa xoïa tãn, nhæîng ngæåìi måïi isnh âeí, vãö hæu chæa këp ghi vaìo hoàûc nhæîng træåìng håüp nháûp häü, taïch häü hoàûc caí häü gia âçnh chuyãøn âi nåi khaïc sinh säúng. Tr−¬ng Xu©n Tr−êng 43 laûi âoï laì diãûn maûo cuía mäüt âån vë dán cæ treí. Cuû thãø laì säú treí emdæåïi 15 tuäøi chiãúm tåïi 29,2% vaì dán cæ treí dæåïi 30 tuäøi chiãúm tåïi 59,2%. Th¸p d©n sè lµng Mé Tr¹ch (Th¸ng 5-1996) Tuæi ≥ 90 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5 - 9 0 - 4 -150 -100 -50 0 50 100 Nam N÷ %N÷ 0.1 0.1 50.0 0.0 0.2 100.0 0.5 1.2 72.7 0.7 1.6 70.9 1.6 2.9 67.8 2.5 4.1 64.7 4.4 4.2 52.2 2.7 3.6 59.3 2.3 2.7 56.2 3.5 4.1 56.7 3.5 4.6 59.4 6.8 7.2 53.9 7.5 8.6 55.8 12.0 8.7 44.6 10.4 10.9 54.0 10.3 7.9 46.3 11.0 10.6 51.6 12.0 8.9 45.5 8.2 7.9 51.7 % % % nam % n÷ 1213 1353 2566 Chó thÝch: Sè trÎ em −íc l−îng sÏ sinh tõ 6-1996 ®Õn hÕt n¨m 1996 Nam Tû lÖ trong nhãm Nam N÷ Tû lÖ trong nhãm N÷ % N÷ Tû lÖ N÷ trong nhãm tuæi Phán têch vãö thaïp dán säú naìy coï thãø nháûn tháúy mäüt säú âiãøm cåbaín sau: 1. Vãö caïc âäüng thaïi dán säú: Sæû phaït triãøn dán säú coï tênh cháút buìng näø âaî thæûc sæû xaíy ra nhiãöu nàm vãö træåïc âæåüc thãø hiãûn qua sæû gia tàng maûch dán cæ âäü tuäøi 35-39 tråí xuäúng, tæïc laì vaìo khoaíng nhæîng nàm cuäúi cuía tháûp niãn 50tråí âi, tæång tæû nhæ tçnh hçnh chung vãö sæû váûn âäüng cuía dán säú åí caïc 44 Qua th¸p d©n sè ë Mé Tr¹ch ... næåïc âang phaït triãøn trãn thãú giåïi.Âènh âiãøm cuía sæû gia tàng dán säú laì åí khoaíng tuäøi tæì 20-24 (chiãúm 10,68% trong toaìn bäü caïc khoaíng tuäøi),tæång æïng våïi nhæîng nàm 1972 - 1976. Sau âoï nhëp âäü phaït triãøn dánsäú giaím xuäúng âäüt ngäüt åí khoaíng tuäøi 15-19 vaì räöi tiãúp tuûc gia tàng åí khoaíng tuäøi 10-14 vaì giaím dáön åí khaíng 5-9 vaì 0-4. Khoaíng tuäøi bë thu heûp nháút laì nhæîng ngæåìi åí âäü tuäøi 50-54, tæångæïng våïi nhæîng nàm tæì 1942 - 1946. Lyï giaíi vãö nhæîng biãún âäüng dán säú nhæ váûy cáön xaïc âënh caïc váún âãö theo caïc thåìi âiãøm: Thæï nháút,naûn âoïi nàm 1945 âãø laûi dáúu áún ráút nàûng nãö trong lëch sæí näng thän Bàõ Bäü maì Haíi Hæng laì mäüt trong nhæîng nåi bë aính hæåíng ráút tráöm troüng.Theo "Lëch sæí Âaíng bäü xaî Tán Häöng"thç træåïc nàm 1945, toaìn xaî coï 527 ngæåìi boí laìng âãø âi tha phæång cáöu thæûc, pháön låïn khäng tråí vãö, 1/4 ngæåìi âi phu âäön âiãön, moí than vaì tán thãú giåïi.Riãng naûn âoïi thaïng 3/1945 âaî laìm cho 325 ngæåìi dán trong xaî chãút âoïi" Váûy nhæng åí thaïp dán säú cuía laìng thç cæ dán âæåüc gia tàng maûnh tæì khoaíng tuäøi 35-39 tråí xuäúng vaì åí khoaíng tuäøi 30-34 thç cao hån 35-39. Roî raìng nhæîng ngæåìi åí âäü tuäøi 30-34 laì con cuía nhæîng ngæåìi åí âäü tuäøi 50-59.Váûy taûi sao coï sæû gia tàng âoï khi säú læåüng nhæîng ngæåìi åí âäü tuäøi bäú meû (50-59) ráút êt. Åâáy âaî xuáút hiãûn tênh baín cháút trong qui luáût taïi saín xuáútdán cæ cuía laìng xaî tiãøu näng truyãön thäúng Viãût Nam. Cæï sau mäùi tai hoüa xaî häüi tæû nhiãn nhæ chiãún tranh, dëch bãûnh, luî luût laìm hao täøn nhán læûc, váût læûc thç våïi baín cháút tæû sinhtäön cuía mäüt quáön cæ tiãøu näng luïa næåïc maì váún âãö ti saín xuáút con ngæåìi laûi âæåüc coi troüng vaì æu tiãn træåïc hãút. Coï leî naûn taío hän, naûn âa thã trong lëch sæí laì coï nguäön gäúc nhæ váûy. Thæï hai,sæû gia tàng dán säú cao nháút âæåüc xaïc âënh laì åí khoaíng tuäøi 20-24, tæång æïng våïi nhæîng nàm 1972 -1976. Âoï laì khoaíng thåìi gian bàõt âáöu tæì khi åí Miãön Bàõc Viãût Nam, Myî cháúm dæït neïm bom phaï hoaûi nhæng caí næåïc coìn chiãún tranh âãún khi giaíi phoïng Miãön Nam, caí næåïc thäúng nháút. Âoï laì khi nhæîng con em näng dán âi chiãún âáúu åí Miãön Nam, nhiãöu ngæåìi âaî hi sinh vaì âæåüc baïo tæí, sau âoï nhæîng ngæåìi coìn säúng soït coï cå häüi âoaìn tuû våïi gia âçnh.Vaì nhæ váûy, chiãún tranh laì mt dëp laìm träùi dáûy tám lyï dæû phoìng vaì baío toaìn nhán læûc cuía ngæåìi näng dán. Tæång tæû nhæ váûy ta coï thãø hiãøu vç sao nhëp âäü dán säú giaím xuäúng âäüt ngäüt åí khoaíng tuäøi15-19 tæång æïng nhæîng nàm tæì 1977 - 1981. Båíi leî âoï laì khi aïp læûc vãö chiãún tranh âaî máút âi, tám lyï dæû phoìng bë giaím tãiøu. Hånnæîa, tám lyï âoï vãö cå baín cuîng âaî âæåüc âaïp æïng qua sæû gia tàng dán säú khoaíng tuäøi 20-24. Theo caïch nhçn nháûn nhæváûy thç sæû gia tàng dán säú åí khoaíng tuäøi 10-14 (chiãúm 10,6% dán cæ), tæång æïng thåìi âiãøm1982 - 1986 cuîng coï nguäön gäúc lëch sæí cuû thãø cuía noï. Âoï laì khi åí Viãût Namcoï khuíng hoaíng kinh tãú - xaî häüi sáu sàõc. Cå chãú kinh tãú tp trung bao cáúp âaî phaït huy taïc duûng trong chiãún tranh thç âãún luïc naìy khäng coìn thêch håüp, hån næîa coìn bäüc läü nhiãöu haûn chãú kçm haîm saín xuáút. Ånäng thän, træåïc khoaïn 100 vaì khoaïn 10, âåìi säúng ngæåìi näng dán ráút khoï khàn. Coï leî âáy laì yãúu täú chênh thuïc âáøy sæû gia tàng dán säú thåìi kyì naìy.Âiãöu âoï cuîng cho tháúy tæì nhæîng nàm 1985, 1986 tråí vãö træåïc aính hæåíng cuía caïc chênh saïch dán säú cuîng nhæ cuäüc váûn âäüng sinh âeí coï kãú hoaûch åí näng thän Viãût Nam coìn ráút tháúp. Roî raìng laì tæì thåìi âiãøm naìy tråí vãö træåïc, taïi saín xuáút dán cæ åí näng thän Bàõc Bäü váùn theo mä hçnh truyãön thäúng.Âiãöu âoï cho pheïp nháû xeït: chæa coï 6 Lëch sæí Âaíng bäü xaî Tán Häöng- Do Ban nghiãn cæïu lëch æsí Âaíng bäü xaî Tán Häöng biãn soaûn, nàm 1992. Táûp I, trang 4 Tr−¬ng Xu©n Tr−êng 45 nhæîng thay âäøi cåbaín vãö mä hçnh vàn hoïa laìng xaî tiãøu näng màûc duì cäüng âäöng dán cæ áúy âaî traíi qua nhiãöu thàng tráöm cuìng våïi lëch sæí âáút næåïc. Thæï ba,thaïp dán säú cho tháúy coï sæû giaím kêch thæåïc dán säú åí caïc khoaíng tuäøi tháúp nháút: 5-9 vaì 0-4 (chiãúm 8,9% vaì 7,9% täøng säú dán cæ) tæång æïng caïc giai âoaûn 1987 - 1991 vaì 1992 - 1996. Váûynhæng chênh åí giai âoaûn naìy (1987 - 1996) säú ngæåìi coï khaí nàng tham gia vaìo sinh âeí tàng ráút cao (khoaíng tuäøi 20-24 vaì 25-29), låïn hån hàón nhæîng giai âoaûn træåïc âoï. Qua säú læåüng phuû næî åí caïc khoaíng tuäøi 20-24, 25-29, 30-4, cho tháúy khäng coï nhæîng cuäüc chuyãøn cæ låïn âæa âi mäüt säú âäng ngæåìi âang trong âäü tuäøi sinh âeí, màût khaïc tyí lãû hãút cuía treí emráút tháúp. Váûy nguyãn nhán naìo âaî laìm gaiím mæïc sinh åí hai khoaíng tuäøi âaî nãu? Viãûc giaím mæïc sinh trãn thæûc tãú coï thãø diãùn ra theo 2 hæåïng: 1) Sæû thay âäøi mä hçnh vàn hoïa trãn cå såí sæû phaït triãøn vãö kinh tãú - vàn hoïa - xaî häüi.Âäöng thåìi laì quaï trçnh biãún âäøi tæû giaïc, coï yï thæïc cuía tæìng caï nhán, tæìng càûp våü chäöng vãö qui mä gia âçnh, vãö säú con mong muäún; 2) Nhaì næåïc âæïng ra kiãøm soaït mæïc sinh bàòng caí hãû thäúng nhæîng chênhsaïch, nhæîng biãûn phaïp chàût cheî vaì cæïng ràõn vãö sinh âeí. Qua thæûc tãú åí laìng Mäü Traûch cho tháúy ráút roî viãûc giaím mæïc sinh âa coï sæû canthiãûp maûnh meî cuía hæåïng thæï hai.Chênh quyãön caïc cáúp åí âëa phæång âaî thi haình chàût cheî caïc biãûn phaïp sinh âeí coï kãú hoaûch. Cuû thãø laì hiãûn nay, xaî váùn duy trç chãú âäü phaût 100 kg thoïc âäúi våïi nhæîng ngæåìi âeí con thæï ba, nãúu laì âaíng viãn coï thãø bë caính caïo hoàûc khai træì, coìn laì caïn bäü nãúu âeí con ngoaìi kãú hoaûch thç âæång nhiãn bë baîi chæïc. Bãn caûnh âoï laì hãû thäúng caïc biãûn phaïp khuyãún khêch nhæ chãú âäü thuì lao bäöi dæåîng bàòng tiãön hoàûc hiãûn váût cho nhæîng ngæåìi thæûc hiãûn sinh âeí coï kãú hoaûch, nhæîng caïn bäü têch cæûc cuía phong traìo kãú hoach hoïa gia âçnh.Màût khaïc cuìng våïi hãû thäúng truyãön thäng cuía Nhaì næåïc vaì chênh quyãön caïc cáúp thç åí xaî vaì thän cuîng hçnh thaình mäüt maûng læåïi âa daûng vãö truyãön thäng dán säú - kãú hoaûch hoïa gia âçnh . Âiãöu âoï xaïc nháûn ràòng våïi caïc näù læûc cuía mçnh, chênh quyãön caïc cáúp åí Viãût Nam coï thãø triãøn khai thaình cäng cuäüc váûn âäüng sinh âeí coï kãú hoaûch trong phaûm viâëa phæång mçnh. Tuy nhiãn, qua khaío saït åí Mäü Traûch vaì mäüt säú vuìng näng thän khaïc chuïng täi cho ràòng sæû thaình cäng cuía viãûc haû tháúp tè lãû phaït triãøn dánsäú trong nhæîng nàm gáön âáy coìn dæûa trãn nhæîng thaình quaí âaïng kãø cuía cäng cuäüc âäøi måïi åí Viãût Nam. Mä hçnh vàn hoïa laìng xaî truyãön thäúng âaî bàõt âáöu chuyãøn âäüng vaì biãún âäøi.Vãö âiãöu naìy cáön thiãút phaíi âæåüc nghiãn cæïu kyî hån vaì chuïng täi mong muäún seî thæûc hiãûn âæåüc trong thåì gian tåïi. 2. Cå cáúu giåïi tênh, lao âäüng vaì phán bäú læïa tuäøi. - Âàûc âiãømchung trãn thãú giåïi vãö cå cáúu giåïi tênh laì kãø tæì âäü tuäøi 30 tråí lãn säú nam giåïi chãút âi ngaìy caìng nhiãöu hån säú næî.Âiãöu âoï âæåüc lyï giaíi laì do âàûc tênh tæû nhiãn vãö giåïi vaì nhæîng yãúu täú nghãö nghiãûp lao âäüng trong hoaût âäüng säúng cuía con ngæåì.i Nam giåïi thæåìng laìm nhæîng viãûc, nhæîng nghãö nàûng nhoüc, coï âäü nguy hiãøm cao hån. Tuynhiãn sæû máút cán âäúi giåïi tênh âæåüc bäüc läü roî rãût hån våïi caïc næåïc thuäüc thãú giåïi thæï ba. Cå cáúu giåïi tênh åí Mäü Traûch cuîng bäüc läü tçnh traûng chung áúy. Trong caïc khoaíng tuäøi tæì -4 âãún 25-29 coï sæû träöi truût caïc tyí lãû giåïi tênh. Nãúu åí caïc khoaíng tuäøi 0-4, 10-14 vaì 20-24 säú næî cao hån (51,7%, 51,6% vaì 54,0%) thç åí caïc khoaíng tuäøi 5-9, 15-19 vaì 25-29 säú læåüng nam giåïi laûi cao hån (næî chè chiãúm 45,5%, 46,3% vaì 44,6%). Trong mäüt cäüng âäöng våïi säú læåüngdán cæ khäng låïn sæû tàng giaím vãö cå cáúu giåïi tênh trong caïc khaíng tuäøi tæì 0-4 âãún 15-19 laì viãûc váùn thæåìng xaíy ra. ÅMäü Traûch trong 7 Baïo caïo cuía Bê thæ Âaíng uíy xaî: Vuî Xuán Âoaìn ... - tailieumienphi.vn
nguon tai.lieu . vn