Xem mẫu
- Phát tri n website báo ti n phong i n t trên
cơ s nghiên c u, kh o sát i tư ng b n c
(Ph n 1)
A. Ph n m u
1. Lý do ch n tài
Báo Ti n phong t lâu ã tr thành ngư i b n thân thi t c a hàng tri u
thanh niên Vi t Nam. Trên con ư ng phát tri n và h i nh p, Báo Ti n Phong i n
t ra i là s phát tri n t t y u phù h p v i xu hư ng hi n i c a báo chí trong
và ngoài nư c.
Ngày 16 tháng 1 năm 2005 ã ánh d u m t bư c ngo t quan tr ng trên
ch ng ư ng l ch s 55 năm c a báo Ti n Phong: Báo ti n phong i n t chính
th c ra m t b n c trên toàn th gi i a ch
website:www.Tienphongonline.com.vn
S dĩ tôi ch n tài “Phát tri n website báo ti n phong i n t trên cơ s
nghiên c u, kh o sát i tư ng b n c”. Vì m t s lý do sau ây:
1.1.Nghiên c u vì s yêu thích t báo
T khi là sinh viên năm th 3 khoa báo chí, tôi ã vi t bài c ng tác v i báo
Ti n Phong. Khi báo Ti n phong i n t ra i, tôi ã có cơ h i làm vi c như m t
phóng viên th c th c a Ban i n t n nay ã ư c 5 tháng.
- Môi trư ng làm vi c và kho ng th i gian ó cho tôi cơ h i tìm hi u ban
u v cơ c u ho t ng và nh ng c i m c a Ban i n t báo Ti n phong cũng
như c gi c a báo Ti n Phong i n t .
B ng nh ng quan sát, nh p cu c vào các ho t ng c a toà so n, khi th c
hi n tài này, tôi có ư c nh ng thu n l i nh t nh.
Cùng v i quá trình c ng tác vi t bài cho báo gi y, quá trình th c t p và làm
vi c Ti n Phong i n t ã cho tôi ni m am mê làm báo, tôi th t s th y yêu
thích trang báo i n t Tienphongonline. Tôi làm tài nghiên c u này chính là
xu t phát t tình c m c bi t yêu thích t báo i n t nơi mình ang làm vi c.
1.2. Làm khoá lu n là m t cách th hi n ý tư ng và óng góp vào s
phát tri n chung c a t báo.
V i ki n th c cơ b n v lý lu n báo chí ư c trang b trong nhà trư ng, khi
i vào th c t công tác, tôi có nh ng nh n xét, ánh giá và nh ng ý tư ng mang
tính ch t cá nhân. Tôi mu n th hi n nh ng ý tư ng, nh n xét, ánh giá ó qua
Khoá lu n t t nghi p này v i mong mu n góp m t ti ng nói vào s hoàn thi n
trang báo i n t Tienphongonline.com.vn
2. M c nghiên c u: Tìm hi u ư c khá sâu s c v i tư ng
Khi th c hi n tài này, tôi ã qua quá trình làm vi c và tìm hi u v cơ ch
ho t ng cũng như m i công tác trong Ban i n t báo Ti n Phong. Chính vì v y,
nh ng tài li u, con s th ng kê (s lư ng ngư i truy c p, bài ư c c nhi u nh t)
tôi u có th ư c truy xu t t ph n m m qu n lý thông tin cá nhân.
Thêm vào ó, tôi ã có ư c nh ng ý ki n nh n xét, ánh giá cũng như
nh ng gi i thích v th c m c, nh ng lý do khách quan, ch quan t ngư i i u
hành ho t ng toà so n, ó là Phó t ng biên t p ph trách Ti n Phong i n t
- Nguy n Ng c Nam và thư ký toà so n Nguy n Vi t Hùng cũng như nh ng phóng
viên trong vào ngòai Ban i n t báo Ti n Phong.
3. Phương pháp nghiên c u: Kh o sát, tìm hi u, phân tích, ánh giá, so
sánh, i u tra xã h i h c
th c hi n tài nghiên c u “Phát tri n website báo ti n phong i n t
trên cơ s nghiên c u, kh o sát i tư ng b n c”, tôi ã dành khá nhi u th i
gian quan sát, nh p cu c và tìm hi u cơ ch t ho t ng cũng như i tư ng c
gi c a báo qua ph n h i, qua i u tra, phát b ng h i…
S li u th ng kê, ph ng v n, phát phi u thăm dò, b ng h i ư c th c hi n
nhi u a phương: Hoà Bình, B c Ninh, Hà N i v i nhi u t ng l p: Nông thôn,
Thành th , th tr n, th xã, mi n núi… và nhi u thành ph n: Trí th c, nông dân,
công nhân, h c sinh, sinh viên…
Sau khi t ng h p k t qu kh o sát, b ng phương pháp quan sát, úc rút kinh
nghi m t chính nh ng ho t ng c a mình t i toà so n, so sánh báo Ti n phong
i n t v i các t báo khác, tham kh o các phương th c nghiên c u c a các trung
tâm nghiên c u, công trình nghiên c u c gi trong và ngòai nư c, tôi t ng h p
và rút ra k t lu n, nh n xét, ánh giá, xu t…
4.M c ích nghiên c u, ý nghĩa và nhi m v c a lu n văn: Góp ph n c i
ti n, hoàn thi n website www.Tienphongonline.com.vn
4.1. M c ích nghiên c u
Xu t phát t lý do ch n tài, m c tiêu c a lu n văn mà tôi th c hi n v i
tên g i “Phát tri n website báo Ti n Phong i n t trên cơ s nghiên c u, kh o sát
i tư ng b n c” ch y u hư ng t i m c ích phân tích cho ư c i tư ng c
gi c a báo Ti n Phong: i tư ng ch y u là ai? Ch ra c i m v l a tu i, gi i
- tính, thành ph n xã h i, quy lu t tăng gi m s lư ng ngư i truy c p qua th i gian,
qua ti n trình s ki n l n… ph n nào cho th y c gi c a trang báo có c
i m tâm lý gì, c n thay i gì có ư c ông ob n c nh t và ng th i
th c hi n t t ch c năng nh hư ng tư tư ng.
Cu i cùng, t nh ng nh n xét ánh giá, tôi ưa ra k t lu n và xu t
Ban biên t p xem xét hoàn thi n n i dung và hình th c c a trang báo.
4.2. ý nghĩa lý lu n c a lu n văn
Góp ph n vào vi c nghiên c u i tư ng c gi nói chung và nghiên c u
i tư ng c gi c a m t trang báo i n t dành cho tu i tr nói riêng.
V n nghiên c u i tư ng c gi là v n m u ch t trong vi c phát
tri n báo chí theo xu hư ng t h ch toán kinh doanh. N u lư ng báo bán ra th p s
d n n doanh thu gi m và c bi t là qu ng cáo sa sút. N u gi i quy t t t v n n
th hi u công chúng s là cơ s cho m i c i ti n, thay i sao cho h p lý h n
4.2.ý nghĩa th c ti n c a lu n văn
Báo Ti n Phong i n t m i ra i ch c ch n còn nhi u c i t , thay ic
v n i dung và hình th c. Trong hoàn c nh ó, nh ng óng góp c a tài s là
nh ng g i ý có giá tr góp ph n vào vi c hoàn thi n website:www
tienphongonline.com.vn.
5. i tư ng và ph m vi nghiên c u:
Báo in và báo Ti n Phong i n t
i tư ng ch y u tác gi ti n hành nghiên c u trong khoá lu n này là báo
gi y Ti n Phong trong n a u năm 2005 và báo Ti n Phong i n t t khi ra i
n nay.
- Thêm vào ó, m t s tran báo i n t khác như Lao ng, Thanh Niên,
Tu i Tr …
6. K t c u c a Lu n văn: Lu n văn chia làm ba chương
Ngoài ph n m u và k t thúc, lu n văn chia làm ba chương vói c u trúc
i t cái chung n cái riêng, m i chương gi i quy t m t v n c th . M i v n
ư c chia thành các m c nh .
Chương 1
Báo i n t và c gi c a báo i n t
I.Báo chí- ch c năng, nhi m v c a báo chí trong i s ng xã h i
1.Ch c năng c a báo chí
Theo cu n Cơ s lý lu n báo chí truy n thông c a tác gi Dương Xuân
Sơn- inh Văn Hư ng- Tr n Quang thì báo chí có nh ng ch c năng chính sau ây
1.1. Ch c năng giáo d c tư tư ng.
Báo chí là m t trong nh ng phương ti n quan tr ng c a ng th c hi n
ch c năng giáo d c chính tr - tư tư ng cho qu n chúng. Ho t ng giáo d c tư
tư ng c a báo chí d a trên s tác ng có tính thuy t ph c b ng vi c thông tin
nh ng s ki n, hi n tư ng, quá trình c a i s ng xã h i m t cách trung th c và
khách quan.
S ph n ánh k p th i, phong phú các s ki n, k t h p v i minh ch ng ch t
ch và khoa h c là cơ s t o nên ch t lư ng m i trong nh n th c c a công chúng-
s nh n th c có lý trí, t giác nh ng quan i m v cu c s ng, nh ng lý tư ng xã
h i, nh ng giá tr c a hi n th c.
- Trong hoàn c nh t nư c ang phát tri n và h i nh p m nh m , ch c năng
giáo d c tư tư ng càng ư c cao và báo chí là l c lư ng xung kích th c hi n
ch c năng này.
Như C.Mác t ng nói: “ i u áng chú ý nh t c a các t báo là ch nó c n
d hàng ngày vào phong trào và có kh năng là ngư i phát ngôn tr c ti p c a phng
trào. Nó ph n ánh y toàn b nh ng s ki n ang di n ra h ng ngày, là m i
tác ng qua lai sinh ng không nh ng gi a nhân dân v i báo chí cách hàng ngày
c a nhân dân”
N n kinh t th trư ng như m t làn gió tác ng vào h u kh p các làng b n,
t thôn quê n thành th , t nông thôn n mi n núi, và trong ông o qu n
chúng nhân dân, không ph i ai cũng có ư c nh n th c tư tư ng v ng vàng,
không ph i không có nh ng ph n t cơ h i xúi gi c nhân dân ch ng l i ng và
Nhà nư c. Hơn b t c phương ti n nào, b ng s c th hoá nh ng chính sách,
pháp lu t, ưa chính sách, pháp lu t vào i s ng…báo chí ã tr thành ngư i
tuyên truy n cho hàng tri u qu n chúng nhân dân hi u và tin theo ư ng l i chính
sách c a ng. Như trong th i kỳ t nư c v a m i giành c l p, Bác H ã
nh n m nh: “Các báo và các ban tuyên truy n nên hư ng d n lòng yêu nư c và
chí cương quy t c giành c l p hòan toàn c a ng bào m t cách ôn hòa, bình
tĩnh, có l i cho ngo i giao. Hơn n a c n ph i gi i thích cho tòan dân hi u rõ con
ư ng i c a Chính ph khi ký v i Pháp Hi p nh sơ b ”1
Sau khi chi n th ng th c dân Pháp, Mi n B c trong công cu c xây d ng
ch nghĩa xã h i, m t l n n a, Bác nh n m nh: “T báo ng là như nh ng l p
hu n luy n gi n ơn, thi t th c và r ng kh p. Nó d y b o chúng ta nh ng i u c n
bi n v tuyên truy n, t ch c, lãnh o và công tác. Hàng ngày nó giúp nâgn cao
trình chính tr và năng su t công tác c a chúng ta. N u c c m u làm vi c mà
không xem, không nghiên c u báo ng, thì khác nào nh m m t i êm; nh t nh
s lúng túng, v p váp, h ng vi c”2.
- Ngày nay, báo chí càng có vai trò quan tr ng trong i s ng xã h i. Th i
gian v a qua, hàng lo t nh ng chính sách v y t , giáo d c, t ai - là nh ng v n
liên quan tr c ti p n i s ng nhân dân ã ư c báo chí ưa tin nhi u chi u,
v i nh ng phân tích lý gi i h t s c c n k nhân dân hi u và ng h chính sách
c a nhà nư c.
Ví d như v i tài v khám ch a b nh mi n phí cho tr em dư i 6 tu i,
báo Ti n Phong ã ăng m t lo t bài như: Không lo thi u kinh phí khám ch a
b nh cho tr em dư i 6 tu i (báo Ti n Phong ngày 5.4.2005), bài Th khám ch a
b nh mi n phí cho tr dư i 6 tu i: ít nh t ph i m t quý n a (báo Ti n Phong ngày
14.4) nói v nh ng ti n ích cũng như v n khó khăn t ra cho ngành y t , cho
ngư i dân khi ưa ch trương này vào cu c s ng.
V i nh ng tác ph m báo chí i vào nh ng v n c p thi t c a i s ng,
báo chí ã góp ph n c th hoá ư ng l i, chính sách c a ng và Nhà nư c vào
i s ng nhân dân, nhân dân th y pháp lu t hay chính sách c a nhà nư c th t
s g n gũi và vì nhân dân.
Trong cu n Cơ s lý lu n báo chí truy n thông c a nhóm tác gi Dương
Xuân Sơn, inh Văn Hư ng, Tr n Quang cũng ã c p tr c ti p nv n này:
“Báo chí là m t trong nh ng phương ti n quan tr ng c a ng th c hi n ch c
năng giáo d c chính tr - tư tư ng cho qu n chúng. Ho t ng giáo d c tư tư ng
c a báo chí d a trên s tác ng có s c thuy t ph c b ng vi c thông tin nh ng s
ki n, hi n tư ng, quá trình c a i s ng xã h i m t cách trung th c và khách quan.
S ph n ánh k p th i phong phú các s ki n, k t h p v i minh ch ng ch t ch và
khoa h c là cơ s t o nên ch t lư ng m i trong nh n th c c a công chúng- s
nh n th c có lý trí, t giác nh ng quan i m v cu c s ng, nh ng lý tư ng xã h i,
nh ng giá tr c a hi n th c”. (trang 77, sdd)
- Báo chí ã óng vai trò quan tr ng trong vi c th c hi n giáo d c tư tư ng
các vùng “ i m nóng” như Tây Nguyên, Tây B c…
1.2. Ch c năng qu n lý và giám sát xã h i
Báo chí th c hi n quá trình qu n lý xã h i b ng các n i dung ch y u sau:
ăng t i ph bi n ư ng l i chính sách c a ng, Nhà nư c và các c p,
các ngành cho các t ch c và các thành viên xã h i bi t, hi u, nh n th c và hành
ng trong th c ti n. ng ta trong nhi u văn ki n ã ch rõ: Các phương ti n
thông tin i chúng có nhi m v truy n bá, ư ng l i chính sách c a ng, Nhà
nư c i sát th c th c t .
Báo chí tham gia tích c c vào vi c xây d ng và hoàn thi n ư ng l i ch
trương chính sách c a ng, Nhà nư c các c p các ngành trong xã h i. ây là
nhi m v quan tr ng c a bá chí. i u này cho th y, báo chí không ch tuyên
truy n, ng viên và t ch c qu n chúng th c hi n mà còn tham gia tr c ti p vào
vi c xây d ng m i, s i, b sung và hoàn thi n ư ng l i, chính sách, pháp lu t.
Ví d : Trong kỳ h p th 7 qu c h i khóa XI, Báo tu i tr c p m t lo t
v n qua các tít báo như: Có th làm lu t nhanh mà t t, Lu t ph i kh thi…hay
như v v n giáo d c: C n m t b sách giáo khoa và chính sách c tuy n, H
kh u tr thành c n tr trong th c hi n quy n bình ng h c t p…hay Sài Gòn gi i
phóng có bài: Ki m toán nhà nư c ph i có vai trò c bi t, d th o lu t Thương
m i thi u chính sách c th …
Báo chí ph n ánh, phân tích k p th i tình hình th c t , hi n tr ng công vi c
c a các a phương, cơ s s n xu t ho c m t v n nào ó trong s nghi p xây
d ng và b o v t qu c.
- Báo chí cùng v i nhân dân xu t sáng ki n, ưa ra ki n ngh , gi i pháp
cho ho t ng qu n lý hi u qu hơn trên cơ s phân tích sâu s c, toàn di n và khoa
h c các s li u, d li u c n thi t.
1.3. Ch c năng phát tri n văn hoá gi i trí
Phát tri n văn hoá và gi i trí là m t trong nh ng ch c năng khách quan c a
báo chí. Bên c nh ch c năng giáo d c tư tư ng và giám sát xã h i.
V i l i th c a mình, trên t ng s báo, chương trình phát thanh, truy n
hình…h ng ngày h ng gi truy n bá nh ng giá tr văn hoá truy n th ng c a dân
t c, tinh hoa văn hoá nhân lo i góp ph n kh ng nh b n s c văn hoá dân t c trong
th i i giao lưu qu c t như hi n này.
Bên c nh vi c truy n bá, ph bi n các tác ph m văn hoá- văn ngh nói trên
thì thông tin qu ng cáo trên báo chí cũng có ý nghĩa xã h i to l n, áp ng nhu c u
a d ng, phong phú c a nhân dân. ó là qu ng cáo, ch d n, d báo th i ti t, giá
c th trư ng….
Trong th i kỳ h i nh p kinh t , v n h i nh p văn hóa qu c t và s h i
nh p văn hóa cũng t ra nhi u v n thách th c. Nh ng v n như s quay tr
l i c a dòng nh c ph n ng t h i ngo i, m t b n s c dân t c cũng tr thành
nh ng tài nóng h i trên báo chí. V Paris by night g n ây là m t ví d :
Bài báo này vi t v i m c ích phê phán n ph m này, nhưng l i nêu quá
nhi u thông tin v nó.
Trên m t tr n u tranh chính tr , u tranh ch ng tư tư ng ph n ng và
các bi u hi n c a suy thóai văn hóa ã di n ra h t s c sôi n i trên m t báo. Và
trong cu c chi n này, vai trò nh hư ng dư lu n c a báo chí ã ư c kh ng nh
m t cách rõ nét.
- 2.Báo chí Vi t Nam trong s nghi p xây d ng và b o v t qu c, th c hi n
công cu c công nghi p hoá, hi n i hoá t nư c.
Trong hai cu c chi n tranh c u nư c vĩ i c a dân t c, báo chí ã góp
ph n không nh ng viên qu n chúng nhân dân, huy ng s c ngư i, s c c a cho
ti n tuy n. Báo chí cũng góp ph n không nh khi p tan m i âm mưu tuyên
truy n m dân c a ch, góp ph n ưa t nư c i n th ng l i cu i cùng.
c bi t, trong nh ng th i kh c quy t nh, nh ng i thay to l n c a t
nư c như th i kỳ i m i, v i nhi u chính sách m i, còn xa l v i i s ng nhân
dân, báo chí ã làm t t nhi m v tuyên truy n, gi i thích cho nhân dân hi u ư ng
l i chính sách m i c a ng. Không ch có v y, báo chí còn góp ph n to l n vào
vi c i u ch nh các d lu t, ban hành chính sách khi ch ra nh ng b t c p, nh ng
h n ch t n t i giúp cơ quan ch c năng s a i áp d ng lu t pháp phù h p hơn v i
tình hình th c t .
Khi Liên Xô tan rã, m t b ph n ngư i dân hoang mang thì báo chí là ng n
cò tiên phong nêu cao tinh th n i m i khi n cho ngư i dân tin tư ng vào s lãnh
oc a ng, Nhà nư c và con ư ng ã ch n.
Hi n nay, trong quá trình ra nh p WTO (t ch c thương m i th gi i), Báo
chí cũng á góp ti ng nói quan tr ng vào vi c nêu lên nh ng cơ h i và thách th c
khi VN ra nh p t ch c này.
G n ây, v ch này có th k n: WTO ích ã g n, Th y s n vi t
nam mu n ra bi n l n c n thương hi u m nh, WTO th ng nh t thu quan cho
nông ph m…trên Ti n Phong hay M tăng cư ng àm phán v vi c gia nh p
WTO v i Vi t Nam, S a lu t h i nh p…trên Tu i tr … hàng trăm bài báo v
tác ng c a vi c gia nh p WTO n m i t ng l p, m i ngành ngh ã góp vào
ti ng nói chung n n kinh t Vi t Nam chu n b cho h i nh p toàn c u, vươn ra
bi n l n.
- Như v y, xã h i càng phát tri n thì vai trò c a báo chí càng ư c kh ng
nh, i s ng báo chí ã có nh ng bư c phát tri n m nh m v i s phát tri n
m nh c v s lư ng và ch t lư ng.
II.Báo i n t và v trí c báo i n t trong h th ng các phương ti n truy n
thông i chúng
1.Ti n b c a khoa h c k thu t và s ra i c a báo i n t
1.1. Khái ni m báo i n t
Theo cu n bài gi ng lý thuy t và th c hành báo chí tr c tuy n c a tác gi
Bùi Ti n Dũng, Nguy n Sơn Minh, Anh c:
Hi n nay, vi c s d ng thu t ng nh danh lo i hình báo chí mà thông tin
ư c chuy n t i và ti p nh n qua m ng Internet v n chưa th ng nh t và ang là
v n gây nhi u tranh cãi.
Trên th gi i, lo i hình báo chí này có nhi u tên g i khác nhau như “onine
Newspaper” (báo chí trên m ng, tr c tuy n), e- journal (electronic journal- báo chi
i n t ), “e- zine” (electronic magazine- t p chí i n t )…
Vi t Nam, thu t ng “Báo i n t ” ư c s d ng ph bi n, như Nhân
Dân i n t , Lao ng i n t , ngoài ra, nhi u ngư i còn g i chúng b ng các tên
khác như “Báo m ng”, “báo chí Internet”, “Báo tr c tuy n”…
i u 3 lu t báo chí quy nh: báo i n t là lo i hình báo chí ư c th c
hi n trên m ng thông tin máy tính.
Bên c nh ó, nhi u nhà nghiên c u ã tìm n m t thu t ng khác v n ã
ư c s d ng khá ph bi n trong các tài li u báo chí nư c ngoài ó là “online”.
- T i n tin h c nh nghĩa online dùng theo nghĩa thông d ng ch tr ng
thái ho t ng c a m t máy tính khi ã k t n i v i m ng internet và s n sàng ho t
ng.
Online d ch sang ti ng Vi t là “trên m ng” ho c “tr c tuy n”. Thu t ng
này phù h p v i vi c ti p nh n thông tin trên m ng, vì mu n c ư c báo ngư i
c ph i có m t máy tính có kh năng k t n i vào m ng tình tr ng tr c tuy n.
Trong khóa lu n này, m c dù khái ni m báo i n t còn nhi u i u ph i
tranh cãi nhưng tôi gi úng tên g i c a Báo Ti n Phong “ t tên” cho a con
m i ra i c a mình là Ti n phong i n t .
L ch s hình thành và phát tri n báo chí internet ư c t trên n n t ng là
s ti n b khoa h c k thu t nói chung và s ra i, phát tri n c a máy tính nói
riêng.
1.2. ôi nét v quá trình phát tri n c a máy tính và m ng internet
T năm 1936, nhà phát minh Konrad Zuse phát minh ra máy tính Z1. Máy
tính u tiên có th l p chương trình và cài t cho nó ho t ng, n năm 1985
Microsoft b t tay v i Apple cho ra i các model Microsoft Windows cho n
hi n nay v i công ngh nano (siêu siêu nh ) chi c máy tính ã có nh ng bư c ti n
dài trên l ch s công ngh .
Khi s phát tri n c a khoa h c công ngh ã t n m t trình nh t nh,
nhu c u truy n các d li u thông tin khoa h c ó cũng ngày càng tăng lên. Các
ho t ng x lý, th ng kê, phân tích tính toán c a h th ng máytính ã giúp r t
nhi u cho các nhà khoa h c trong công vi c c a h . Nhưng có m t th c t là các
máy tính này l i là các th c th c l p, không th có s chuy n giao, giao lưu v i
các máy tính khác.
- ý tư ng v m t m ng c a các nhà nghiên c u xu t hi n, qu c gia i u
trong ho t ng liên k t máy tính là Hoa Kỳ. Dư i s b o tr c a Cơ quan D án
Nghiên c u ti n b thu c B Qu c phòng M , các nhà nghiên c u ã ti n hành
tìm ra công ngh nh m liên k t các máy tính có c u trúc ph n c ng khác nhau, s
d ng h i u hành khác nhau.
Nh ng ngày u c a Internet, máy tính và ư ng liên l c có t c x lý
ch m, ch t t i a 50 kilobits/giây. S lư ng máy tính n i vào m ng cũng r t ít,
ch có 213 máy.
Theo Google, t gi a năm 2003 trên th gi i ã có kho ng 600 tri u ngư i
s d ng Internet. Theo th t , nhi u nh t là M , kho ng 176 tri u ngư i, chi m
60,4% dân s . Sau M là Trung Qu c, chi m kho ng 59,1 tri u ngư i, chi m
4,6%. Vi t Nam tuy n i k t vào Internet có mu n hơn nhưng vào cu i năm 2002
ã t o ư c m t s bùng n thuê bao do hi n tư ng Internet cà phê, m t máy ch
chia ra nhi u máy nh làm gi m giá thành, áp ng mong i c a ngư i tiêu dùng.
Báo chí tr c tuy n ngày nay là m t trong nh ng ti n ích quan tr ng nh t và
là b ph n không th tách r i c a Internet. ây là giai o n phát tri n cao c a lo i
hình báo chí mà thông tin ư c truy n i và thu nh n thông qua các thi t b thu
phát ư c d t trong tình tr ng “tr c tuy n”, k t n i.
Khái ni m tr c tuy n l n u tiên ư c nh c t i trong nh ng năm 70 c a
th k XX, ch các d ch v cung c p thông tin qua ư ng i n tho i ho c tín
hi u vô tuy n i n là teletex và videotext.
Videotext ra i sau và là m t bư c phát tri n c a công ngh teletext. Nó
cho phép xem văn b n, hình nh trên màn hình tivi ho c máy vi tính Thông tin
ư c chuy n t i và thu nh n qua ư ng iên tho i, cáp ho c m ng máy tính.
Videotext là ti n thân c a công ngh world wide web (www) là linh h n c a báo
chí tr c tuy n sau này.
- Năm 1995, nhà cung c p d ch v m ng M là Prodigy ã th c hi n bư c
t phá vào lĩnh v c báo chí tr c tuy n khi tung ra th trư ng d ch v www. L p
t c, m t lo t các t báo l n c a M ã xây d ng website c a mình trên m ng
prodigy như: Los Angeles Times, USA Today, New york Newsday…cùng trong
năm 1995, 11 t báo khác châu á cũng xu t hi n trên m ng internet như China
Daily, Utusan (Malayxia), Kompas (Indonesia)
Asahi Simbun (Nh t B n)…
Tính d n ngày 23 tháng 10 năm 2001 ã có kho ng 12.594 a ch trang
web truy n thông trên m ng internet, trong ó có 4.028 t p chí, 4.918 a ch báo,
2158 ài truy n thanh và 1428 ài truy n hình. Ngư i ta ư c tính m i năm m ng
toàn c u này có thêm 1,5 tri u thành viên m i.
2. S hình thành và phát tri n c a báo i n t Vi t Nam
T i Vi t Nam, năm 1997 nư c ta hoà nh p siêu l cao t c thông tin m ng
internet t năm 1997, g n m t năm sau, tháng 2 năm 1998 t p chí Quê Hương cơ
quan c a u ban v ngư i nư c ngoài ư c ưa lên m ng internet và tr thành t
báo tr c tuy n u tiên c a Vi t Nam.
S ki n có ý nghĩa m ư ng này ư c ghi nh n như m t d u n quan
tr ng trong l ch s báo chí nư c ta. T ây, h th ng các phương ti n truy n thông
i chúng Vi t Nam có thêm m t thành viên m i, m t lo i hình báo chí m i,
hi n i và c bi t h u ích trong kh năng tuyên truy n i ngo i.
Nh n th y th m nh có m t không hai c a báo trưc tuy n, ngay sau khi t p
chí Quê hương tr c tuy n xu t hi n, m t lo t các cơ quan báo chí ti n hành ho t
ng th nghi m và l n lư t xu t b n n ph m báo chí c a mình trên m ng
Internet.
- Ngày 19/12/97, m ng thông tin tr c tuy n VNN, ti n thân c a VASC
ORIENT ra i. ây là bư c chu n b quan tr ng cho ngày 2/9/2001, trang ch :
www.vnn.vn l n u ti n ra m t công chúng mang tên VASC ORIENT
Trên n n m ng VNN. Sau ó không lâu, Lao ng cũng ã r t nhanh nh y
khi cho ra m t t báo i n t c a mình v i a ch : www.laodong.com.vn.
Ngày 26/2/2002, FPT ã chính th c ưa lên m ng t Tin nhanh Vi t Nam
(Vnexpress.net). Ngày 25 tháng 11/2002, t báo này ã chính th c ư c c p phép
ho t ng báo chí, tr thành t báo tr c tuy n cl p u ti n c a Vi t Nam.
n nay, h u h t các t báo l n c a Vi t Nam như Ti n Phong, Thanh
Niên, Lao ng u ã có website báo i n t . Có ngư i nói r ng th i c a báo
i nt VN ã b t u. i u ó không ph i không có căn c khi phân tích s li u
thuê bao Internet, m t trong nh ng ánh giá có cơ s nh t v tri n v ng c a báo
tr c tuy n.
Không ch v s lư ng, ch t lư ng các t báo i n t cũng ư c tăng lên
áng k v i s chuyên nghi p hóa m c cao.
Thông tin ư c c p nh t thư ng xuyên, liên t c và s k t h p truy n thông
a phương ti n cũng ư c áp d ng tri t .
Vào Vietnamnet TV, Tienphongonline hòan toàn có th xem ư c nh ng
o n video ch t lư ng t t.
M c tăng trư ng Internet c a Vi t Nam cao g p g n 7 l n khu v c. Các nhà
cung c p liên t c ưa ra các d ch v khuy n mãi m i phát tri n thuê bao.
ư c bi t các nhà cung c p r t l c quan v ti m năng phát tri n thuê bao
trong th i gian t i t i Vi t Nam. a s cho r ng, th i gian v a qua ch m i là
- "bư c d o u", v i các chính sách m i, t c tăng trư ng thuê bao trong năm
nay s r t kh quan.
V i s tăng trư ng như hi n nay, và ó m i ch là “bư c d o u”, trong
tương lai ch c ch n s ngư i s d ng internet s tăng lên r t nhanh. S ngư i truy
c p internet là i u ki n c n báo chí i n t phát tri n i tư ng c gi . V i
xu hư ng như hi n nay, th trư ng báo chí i n t ch c ch n s vô cùng sôi ng
trong tương lai g n.
3. L i th so sánh c a báo i n t
3.1 C p nh t t ng giây
V i báo in, kỳ phát hành t i a cũng ch d ng l i ba kỳ m t ngày, phát
thanh truy n hình ti n xa hơn m t bư c, có th truy n, phát thông tin tr c ti p
song song v i s ki n nhưng l i òi h i s chu n b chu áo, công phu v nhân l c
và nhi u trang thi t b c ng k nh, t n kém.
Báo tr c tuy n ã vư t qua nh ng rào c n này và t rõ tính năng ng, linh
ho t có m t không hai. Báo tr c tuy n không m t th i gian chu n b , không b
ch m tr trong khâu in n, t ch c phát hành…
N i dung thông tin c a báo tr c tuy n không b gi i h n trong khuôn kh
c nh, h n h p trên m t gi y, cũng không b ch ư c b i nguyên t c b t di b t
d ch v th i gian và th i lư ng phát sóng.
Thông tin c a báo tr c tuy n ư c lưu gi dư i d ng t p d li u trên ĩa t
nên có th ư c b sung b t kỳ lúc nào, b t k dung lư ng bao nhiêu. Kh năng
này kh ng nh thông tin c a báo tr c tuy n là th thông tin nóng nh t, tươi m i
nh t, y nh t.
- Thông tin báo chí tr c tuy n phá v tính nh kỳ thư ng xuyên c a các lo i
hình báo chí truy n th ng khác. ó là th thông tin không ch ư c c p nh t t ng
giây. Khi m t s ki n x y ra, thông tin u tiên s ư c thông báo và s nv i
công chúng và ti p theo ó s là s b sung nh ng tình ti t m i.
Ví d : Qua theo dõi c a chúng tôi, trung bình, m t chuyên m c c a
Vietnamnet thư ng xu t hi n bài m i sau 1-2 gi , Ti n Phong là 4 gi và
vnexpress.net là 1 gi , tu i tr 2 gi /l n.
2.Kh năng a phương ti n
Kh năng a phương ti n c a báo tr c tuy n th hi n s k t h p ch t ch
hài hoà các y u t ch vi t, âm thanh, hình nh, màu s c, ho , hình kh i…
trong m t s n ph m báo chí.
Khi ti p c n m t t báo tr c tuy n, công chúng b t g p ng th i s có m t
c a báo in, phát thanh, truy n hình. Không ch c ư c n i dung c a thông tin,
h còn có th nghe m t khúc nh c, xem m t o n phim ng n hay ng m m t seri
nh sinh ng…
Báo tr c tuy n tích h p s c m nh c a các phương ti n truy n thông i
chúng truy n th ng, ng th i vư t qua ư c nh ng hàng rào ngăn c n thông tin
n v i ngư i c.
Hi n nay, vi c xem video trên báo tr c tuy n không còn là i u l l m.
Ngày 12 tháng 5, báo Ti n Phong i n t ã th c hi n cu c tư ng thu t tr c tuy n
t i hi n trư ng v b t cóc con tin th xã Hà ông, Hà Tây và ngay sau ó, c
gi ã có th xem o n phim dài 8 phút v quang c nh nơi s y ra s vi c v i ch t
lư ng hình nh t t. Vi c làm này tư ng ph c t p nhưng v m t k thu t, vi c chèn
băng video vào tác ph m báo chí không khác gì nhi u so v i vi c chèn m t… b c
nh.
- 3.Tính tương tác c a báo tr c tuy n
Hơn b t kỳ m t lo i hình báo chí nào khác, báo tr c tuy n có tính tương tác
cao th hi n rõ tính i chúng và tho mãn ư c nhu c u thông tin a chi u c a
ngư i c.
Theo lý thuy t truy n thông, tương tác qua l i gi a công chúng và toà so n
qua kênh thông tin ph n h i là m t y u t quan tr ng th hi n hi u qu truy n
thông ng th i t o ra cơ s toà so n i u ch nh n i dung, hình th c thông tin
theo hư ng tăng cư ng ch t lư ng.
Ngoài ra, báo tr c tuy n tr i hơn phương ti n truy n thông i chúng
(PTTTT C) truy n th ng kh năng g n k t lưu gi c gi b ng hình nh phân
ph i báo theo yêu c u. Khi ngư i c b ng vài thao tác ơn gi n như ti n hành
ăng ký và cung c p a ch thư i n t c a mình cho toà so n, toà so n s g i b n
tóm t n s báo m i dư i d ng thư i n t có ch a siêu liên k t v i toàn văn n i
dung.
G n ây, tính tương tác c a báo chí tr c tuy n ư c nâng lên m c cao
nh t: Tương tác tr c tuy n. Công chúng kh p m i nơi trên trái t có th tham
gia vào quá trình giao lưu tr c tuy n, ư c các nhân v t khách m i ho c phóng
viên tr c ti p cung c p thông tin và gi i áp th c m c.
Hình th c này Vi t Nam ang ư c nhi u toà so n báo chú ý khai thác.
V i báo Ti n Phong, dù m i ra i nhưng ã th c hi n ư c t i trên 10
cu c bàn tròn tr c tuy n v các v n “nóng” như Hoa h u Vi t Nam, HLV
trư ng A. Ried, S ng th , Doanh nhân 8X, ôn thi i h c. M i cu c giao lưu tr c
tuy n thu hút ư c hàng ch c ngàn ngư i theo dõi.
- Theo Thư ký tòa so n (TKTS) Tienphongonline (TPO), m i ngày TPO
nh n ư c trên 200 ph n h i c a c gi v các v n báo nêu.
Nói như v y th y r ng tính tương tác c a báo tr c tuy n là vô cùng quan
tr ng, nó thu hút ư c c gi vì “tính vô danh”, ch c n vài thao tác vô cùng ơn
gian, b n ã có th bày t quan i m, ý ki n cá nhân c a mình mà không s b ai
phát hi n ra mình.
4.Kh năng truy n t i thông tin không h n ch
Báo tr c tuy n không có s trang h n nh, báo tr c tuy n cũng không quan
tâm n thơi gian, th i lư ng phát sóng nên n i dung thông tin c a báo tr c tuy n
có th phát tri n không gi i h n nh vi thi t l p các siêu liên k t.
Chính nh nh ng siêu liên k t này mà ôi khi, ch c n m t dòng tít hi n lên
trên trang bao nhưng ng sau nó là c m t kho tư li u kh ng l .
Tóm l i: V i nh ng ưu th rõ nét c a báo tr c tuy n so v i các lo i hình
TT C truy n th ng, báo i n t trên th gi i ang có bư c phát tri n nh y v t và
ã có ngư i nói r ng, báo i n t ã “c u” báo in. Vi t Nam, v i xu hư ng như
hi n nay, ch c ch n báo i n t s tr thành m t “th l c” m i c a n n báo chí nói
riêng và trong xã h i nói chung.
III.B n c và b n c báo i n t
1. Tình hình c gi báo chí Vi t Nam hi n nay
Trong khi trên th gi i, c gi báo in ang gi m i rõ r t, VD M , tính
n tháng 3 năm 2005, lư ng phát hành báo gi y gi m 1,9 % trong 6 tháng, s
ngư i t báo dài h n c a ba t báo hàng u gi m t i 6% (s li u công b trên
yahoo ngày 2/5) và báo chí Pháp ph i “ i tìm ngư i c” thì Vi t Nam, theo
ánh giá c a m t s lãnh o cơ quan báo chí thông tin t b văn hóa thông tin, s
- lư ng ngư i c báo gi y v n ti p t c tăng lên. i u này bi u hi n vi c tăng
lư ng phát hành và nhi u t báo m i ra i.
i u này có th gi i thích b ng vi c trình dân trí ngày càng tăng, s
ngư i c báo h ng ngày cũng tăng lên, cu c s ng sôi ng v i nhi u s ki n là
m nh t màu m nuôi báo chí phát tri n.
Báo chí hi n nay không còn bó h p nơi thành th mà ã xu t hi n làng
quên, mi n núi. Nh ng th tr n nh như Lương Sơn (Hòa Bình), Yên Phong (B c
Ninh)… trư c kia mu n tìm mua m t t báo cũng khó thì nay ã có ngư i i rao
báo chi u chi u.
M c dù b canh tranh gay g t c a truy n hình và internet nhưng báo gi y
v n phát tri n khá m nh b i thói quen và nhu c u c a ngư i dân v n ang tăng lên
không ng ng. Và i u này t o ra môi trư ng c nh tranh h t s c thu n l i cho t t
c các lo i hình báo chí phát tri n.
V i báo i n t thì tình hình ã th t s sáng s a và không ít ngư i g i th i
c a báo i n t ã t i.
1.1.Trư c h t, nghiên c u lư ng c gi báo i n t ph i tìm hi u lư ng
ngư i s d ng Internet.
Vi t Nam: T l ngư i dân s d ng Internet Vi t Nam ã t trên 5,5%
Theo TTXVN ngày 6/7/04, Vi t Nam ã có hơn 4,5 tri u ngư i s d ng
Internet, t 5,5 % t ng s dân. u năm 2005, th ng kê m i nh t c a trung tâm
Internet Vi t Nam, s lư ng ngư i s d ng internet là 5,6 tri u ngư i, có 1,6 tri u
thuê bao internet..
T ng Công ty Bưu chính Vi n thông Vi t Nam ti p t c d n u th trư ng
Internet v i g n 700.000 thuê bao, tăng hơn 300.000 thuê bao so v i cùng kỳ năm
nguon tai.lieu . vn