Xem mẫu
- NGHI N C U TRAO I PHÁT TRI N NĂNG L C DẠY H C CHO SINH VI N TR NG ẠI H C S PHẠM K THUẬT TH NG QUA NGHI N C U BÀI H C NGUY N H U H P * ma l Tóm t t N ng l c d y h c c xem nh thành t quan tr ng nh t t o n n n ng l c s ph m c a giáo vi n k thu t. T m hi u và v n d ng “nghi n c u bài h c- Lesson Study nh m t con ng phát tri n n ng l c s ph m nói chung và n ng l c d y h c nói ri ng cho sinh vi n s ph m k thu t là c n thi t và mang tính th c ti n. Bài vi t c p n b n ch t, nguy n t c và các b c v n d ng nghi n c u bài h c vào phát tri n n ng l c d y h c cho sinh vi n tr ng ih cS ph m k thu t, nh m n ng cao ch t l ng ào t o giáo vi n k thu t Vi t Nam. khóa ghi n c u bài h c, n ng l c s ph m, n ng l c d y h c, gi o vi n k thu t. 1. tv n Nghi n c u bài h c (NCBH c xem nh ch a khóa c a s c i cách giáo d c Nh t L u nay chúng ta t p trung r t nhi u B n trong su t 50 n m tr l i y và c áp vào i m i d y h c, nh ng ch m i m tr l i d ng nhi u qu c gia trong ó có Vi t Nam. c u h i: giáo vi n d y nh th nào d y b ng NCBH v n d ng tri t lu n i m “d y h c ph ng pháp nào ph ng ti n nào ... mà l y h c sinh làm trung t m i m i gi ng qu n m t nh n t c t y u c a d y h c là ng i d y và c xem nh m t h nh th c c i cách h c và vi c h c. N u ch quan t m n d y, ch gi ng d y ch m r i, l u dài, li n t c, thay i lo n d y mà qu n i vi c h c th m c nhi n t ng chút theo th i gian, nh m phát tri n thói th a nh n “Th y là trung t m c a d y h c , quen v vi c t ph n ánh và c i ti n ph ng b i th càng i m i th ng i h c càng kh ng pháp d y h c th ng qua n l c h p tác v i hi u, kém tích c c, th m trí là c ng th ng và ng nghi p. Vi c v n d ng NCBH nh m t chán h c. Các lí thuy t t m lí v h c t p nh : bi n pháp phát tri n n ng l c d y h c trong thuy t Hành vi, thuy t Ki n t o, thuy t Ho t ào t o giáo vi n k thu t các tr ng ih c ng, thuy t Nh n th c gi i thích b n S ph m K thu t là c n thi t nh m n ng cao ch t c a vi c h c các khía c nh khác nhau ch t l ng ào t o áp ng nhu c u x h i. và th a nh n ho t ng h c là trung t m c a d y h c. V y i m i thành c ng d y h c 2. B n ch t c a ngh n c u bà h c th tr c h t ph i quan t m n i m i ho t NCBH là h nh th c ho t ng th ng ng h c c a h c sinh, ngh a là tr c h t tr xuy n c a giáo vi n c ng chuy n m n trong l i c c u h i làm sao ng i h c có th m t th i gian dài (t vài tháng n vài n m h c t t m c ích h c là g h h c t t trong c ng thi t k , th c hi n, ki m tra và c i ti n m t tr ng thái t m lí nào M i tr ng h c n i ho c nhi u bài h c “bài h c nghi n c u - là bài dung h c ph ng ti n h c * guy n H u H p - Tr ng i h c s ph m k thu t H ng n
- NGHI N C U TRAO I h c c nhóm giáo vi n l a ch n khám cách h th ng hóa, tích l y các kinh nghi m, phá ch nghi n c u, h c bi t chú chia s sáng ki n v d y h c. nghi n c u ng i h c s h c nh th nào và 3 guy n t c m b o tính k th a, các bi n pháp thúc y h c sinh h c m t cách th ng xuy n, li n t c: th c s . Quan ni m ng i h c và ho t ng h c là i t ng quan tr ng nh t c a i m i Vi c rèn luy n n ng l c d y h c cho sinh d y h c, m i thay i trong gi ng d y u ph i vi n SPKT kh ng ch th c hi n m t l n duy xu t phát và h ng n ho t ng h c t p c a nh t và t p trung trong k th c t p s ph m ng i h c. Giáo vi n là nh n t trung t m, là mà có th t ch c xen k trong các h c ph n ch th tr c ti p c a i m i d y h c, kh ng ai khác, trong các h c k m b o tính l gic, ph có th thay th vai trò c a giáo vi n trong i h p v i ti n tr nh c a vi c h nh thành tri th c, m i d y h c tr n l p h c. k n ng, o c và v n hóa ngh nghi p. 3. gu n t c t ch c ngh n c u bà 4 guy n t c m b o tính m c ích: Khi h c cho s nh v n s ph m k thu t t ch c cho sinh vi n SPKT nghi n c u bài h c lu n t ra c u h i “có th c i ti n vi c góc chung nh t khi t ch c NCBH h c c a h c sinh h c ngh nh th nào th ng cho sinh vi n s ph m k thu t (SPKT c n qua bài h c nghi n c u ch n . Sinh vi n tu n th các nguy n t c sau: c n th c c c i ti n gi ng d y th tr c 1 guy n t c m b o tính c th : Ngh a h t c n t p trung cho vi c c i ti n h c t p là khi t ch c NCBH cho sinh vi n c n l a ng i h c (h c sinh h c ngh , c n ph n tích ch n c bài h c nghi n c u i di n, i n th t k v m c ích h c, n i dung h c, ph ng h nh, sát v i ch ng tr nh ào t o ngh tr nh pháp h c, ph ng ti n h c, h nh th c h c, m i Trung c p ho c Cao ng ngh . Qua ó tr ng h c tr c và sau khi th c hi n bài sinh vi n c tr i nghi m trong t nh hu ng h c nghi n c u, t m ki m m i ph ng án th c v d y ngh , v n d ng c ki n th c và ng i h c có th h c m t cách t t nh t và h c k n ng s ph m vào th c t d y ngh , tích l y m t cách th c s (ham m h c và h c thành c v n kinh nghi m d y h c ngay t khi còn c ng , tr n c s ó tích l y c các kinh h c trong tr ng HSPKT, h nh thành nh ng nghi m v d y h c k thu t ngh nghi p ngay t ng m i d y h c có hi u qu . t khi còn h c trong tr ng S ph m k thu t. 2 guy n t c h p t c và chia s : 4. Ý ngh a c a ngh n c u bà h c v phát tr n n ng l c d h c cho s nh Khi t ch c cho sinh vi n SPKT rèn luy n v n SPKT n ng l c d y h c th ng qua NCBH, c n hu n luy n cho h k n ng a nh n th ng tin ph n Ý ngh a c a v n d ng NCBH trong phát h i, k n ng l ng nghe, k n ng ph n bi n tr n tri n n ng l c d y h c cho sinh vi n SPKT th tinh th n h c h i l n nhau. NCBH ph i tr hi n nh ng khía c nh sau. thành m t nét v n hóa, thói quen trong sinh (1 Phát tri n k n ng h p tác, làm vi c ho t chuy n m n c i ti n gi ng d y và phát nhóm, giao ti p, t duy ph n bi n, k n ng a tri n s nghi p c a nhà giáo t ng lai. Rèn nh n th ng tin ph n h i. luy n tác phong chuy n nghi p trong ho t ng d y h c, trách nhi m v i cho h c sinh, (2 Phát tri n trí tu c m xúc, t nh c m, ng nghi p, x h i và s nghi p phát tri n h ng thú, v n hóa, trách nhi m ngh nghi p, giáo d c. B n c nh ó h ng d n sinh vi n k n ng phát hi n và gi i quy t các t nh hu ng
- NGHI N C U TRAO I s ph m, s n sàng i m t v i nh ng khó M i tr ng h c t p c a sinh vi n SPKT kh n thách th c n y sinh trong ho t ng ngh c ng có c tr ng ri ng bi t. Ho t ng h c nghi p c a giáo vi n k thu t. t p kh ng ch di n ra tr n gi ng ng mà còn di n ra các x ng th c hành, nhà máy, xí (3 Rèn luy n tác phong làm vi c chuy n nghi p v i các tr ng thi t b , d ng c máy móc nghi p c a ngh giáo vi n k thu t. c tr i c trang b theo ngành h c. 2 nghi m v n d ng các ki n th c v t m lí s ph m, lí lu n giáo d c, lí lu n d y h c vào các 5.2. ng l c d h c trong c u tr c tr ng h p c th c a ngh giáo vi n k thu t. khung n ng l c S . (4 Phát tri n n ng l c ki n t o ki n th c a. N ng l c và n ng l c d y h c k thu t: cho b n th n b ng vi c chuy n t ng i s - N ng l c: Theo ph ng di n giáo d c d ng ki n th c sang v th ng i c c u và th : N ng l c (Competency là thu c tính cá x y d ng l i ho c t o ra ki n th c m i, i u nh n cho phép cá nh n th c hi n thành c ng khi n chúng và suy ng m l i, t c ng c ki n ho t ng nh t nh, t k t qu mong mu n th c cho b n th n. c bi t thích h p phát trong nh ng i u ki n c th . N ng l c là m t tri n k n ng thi t k d y h c k thu t, k n ng “ch t m i c t o thành b i t t c nh ng d y h c bài l thuy t, bài th c hành, bài tích t ng t ng c c b t các ch c n ng sinh h p c a ng i giáo vi n k thu t t ng lai. h c, các ch c n ng t m lí và các giá tr , kinh 5. Phát tr n n ng l c d h c cho s nh nghi m x h i cá nh n theo m t h ng nh t v n SPKT th ng qua ngh n c u bà h c. nh, t n chín nào ó nh rèn luy n và tr i nghi m, tích h p l i t ng i b n v ng 5 . 5.1. c m h c t p c a s nh v n Trong c u trúc n ng l c th k n ng là y u t S d nh n th y nh t, bi u hi n rõ nh t, có th o B n c nh nh ng c tr ng chung th Sinh c, ánh giá c b ng các ch s . Các y u vi n các tr ng SPKT có nh ng nét ri ng t c u thành khác nh : ki n th c, nh n th c, th hi n trong m i tr ng h c t p, tính ch t t nh c m, ng c , ni m tin.. là y u t n khó n i dung h c t p, i u ki n h c t p, m c ti u quan sát tr c ti p, c b c l th ng qua s h c t p M c ti u h c t p c a sinh vi n SPKT th hi n ra b n ngoài c a k n ng. là l nh h i h th ng các ki n th c khoa h c k - N ng l c d y h c: Theo cách hi u t thu t và k n ng th c hành k thu t, ki n th c b n ch t c a n ng l c bao g m các y u t và k n ng s ph m ph h p v i òi h i c a b n trong: hi u bi t, ng c , ni m tin, thái c ng vi c trong th c t (các tr ng d y ngh , óng vai trò n n t ng là lõi c a n ng l c và các nhà máy, xí nghi p . y u t b n ngoài-k n ng là ph n th hi n c a Tính ch t ho t ng h c t p c a sinh n ng l c. N ng l c d y h c k thu t c nh vi n SPKT v a l nh h i v ng ch c h th ng ngh a là s th c hi n các nhi m v d y h c các ki n th c chuy n ngành k thu t, ki n th c c a giáo vi n k thu t nh m thúc y, tác ng s ph m v a ph i rèn luy n thành th o các k có m c ích n vi c h c t p c a h c sinh h c n ng s ph m và k n ng th c hành k thu t ngh theo ph ng th c t i u, ph h p v i theo chuy n ngành ào t o. Giáo vi n k thu t m c ti u, n i dung h c t p, ngu n l c v t ch t, t ng lai ph i v a là ng i có ki n th c l n ng khi u s tr ng, ki n th c chuy n m n thuy t v ng vàng v a là ng i có n ng l c nghi p v , kinh nghi m c a giáo vi n phát th c hành ngh nghi p. tri n n ng l c c a ng i h c 4 . nh ngh a
- NGHI N C U TRAO I này a ra m t s khía c nh quan tr ng v l c d y h c c a giáo vi n k thu t có th c n ng l c d y h c c a giáo vi n k thu t bao m t nh sau 4 . H nh2 g m: 1- Thái ( th c v m c ích, trách nhi m 2- Ki n th c (hi u bi t v k thu t và s ph m 3- K n ng (k n ng ngh , k n ng d y h c 4- Thích ng v i th c ti n (ngu n l c v t ch t 5- N ng khi u 6- Kinh nghi m. D a tr n vi c xác nh v trí vi c làm, ph n tích y u c u c a các b n li n quan (Stakeholders , ph n tích ngh , i sánh v i ti u chu n qu c gia và khu v c v n ng l c c a giáo vi n k thu t. T ó, có th h nh dung m t khung n ng l c s ph m c a giáo vi n k thu t g m: 05 Ti u chu n (H nh 1 : nh 2 C u trúc n ng l c d y h c k thu t 5.3. Chu tr nh th c h n ngh n c u bà h c cho s nh v n s ph m k thu t. H nh 1 Khung n ng l c s ph m c a g áo v n k thu t Các ti u chu n n ng l c này u có m i quan h ch t ch , quan h bi n ch ng v i nhau trong c u trúc n ng l c giáo vi n k thu t, nh 3 Chu tr nh th c hi n nghi n c u làm n n t ng cho nhau, c c u trúc theo bài h c h nh xo n c. 2 Theo ng Thành H ng (2016 n ng l c Có th v n d ng chu tr nh này phát d y h c c a giáo vi n k thu t là t h p c a ba tri n b t k l nh v c n ng l c nào trong c u l nh v c: 1 Tri th c v d y h c k thu t ngh trúc n ng l c d y h c cho sinh vi n SPKT, nghi p 2 K n ng v d y h c k thu t ngh ng- b t k th i i m nào c a quá tr nh ào t o. Tuy hi p 2 Thái trong d y h c k thu t ngh ng- nhi n s hi u qu n u t ch c cho sinh vi n hi p và kinh nghi m ho t ng trong d y h c c tr i nghi m trong các h c ph n: Ph ng có c nh tr i nghi m. Các l nh v c n ng pháp và k n ng d y h c Qu n l và t ch c
- NGHI N C U TRAO I quá tr nh d y h c Th c t p S ph m, v y là án c a nhóm, c ra i di n th c hi n. Th i nh ng h c ph n tr c ti p h nh thành các l nh gian chu n b ph thu c vào khung th i gian v c n ng l c d y h c cho sinh vi n SPKT c a h c ph n, m c v n c n gi i quy t (n u s d ng trong các h c ph n th có th 3-5 Chu tr nh này c ti n hành theo h nh ngày và n n giao các v n m c ph c t p xoáy tr n c, m i b c trong chu tr nh là n n và khó v a ph i, n u là k th c t p s ph m t ng cho các b c sau và sau m i m t chu có th là 1-2 tu n v i m c cao h n . tr nh th ngày càng cao h n. Có th m t m i b c c a chu tr nh nh sau: 3 Th c hi n bài gi ng l n 1: i di n các nhóm s th c hi n bài gi ng tr n l p h c 1 Xác nh v n và ch n bài h c nghi n sinh th t (trong k th c t p ho c gi nh c u: Th c ch t c a NCBH là gi i quy t m t t i tr ng S ph m mà h c sinh là thành vi n hay m t s v n n y sinh t th c ti n d y c ng l p (ho c th c hi n tr n các l p tr nh h c mà ng i d y g p ph i ho c cy uc u th p h n c ng chuy n ngành . Ti t gi ng gi i quy t theo n t hàng t nhà qu n l s có gi ng vi n và các thành vi n trong nhóm y, c p n sinh vi n s ph m k thu t quan sát và ánh giá (có th s d ng máy nh, n n các v n th ng là các y u c u t ra t máy quay phim . T p trung quan sát ho t ng phía gi ng vi n. Vi c l a ch n m t hay nhi u c a ng i d y và ng i h c tr n l p, ghi chép v n ,m c ph c t p, khó c a v n t m c n th n t t c ho t ng di n ra trong gi sinh vi n gi i quy t còn ph thu c vào ti n h c, c bi t quan t m n các ho t ng li n tr nh ào t o, tr nh phát tri n c a sinh vi n quan n v n y u c u c n gi i quy t. và ph i g n ch t v i các l nh v c c a n ng l c d yh c c xác l p. VD: V n t o h ng 4 ánh giá bài h c và ph n ánh hi u qu thú cho h c sinh h c ngh trong h c t p Mod- bài h c th c hi n l n 1. ule V k thu t ho c c th h n làm th nào Tr c ti n gi ng vi n n n nh c l i ho c d y h c có hi u qu cho h c sinh hi u cách y u c u các nhóm nh c l i các nguy n t c c a bi u di n v t th trong kh ng gian ba chi u NCBH. Ti p n y u c u ng i th c hi n a H ng d n sinh vi n l a ch n bài h c ra các nh n xét tr c, nh ng i u th c nghi n c u thu c chuy n ngành mà sau này hi n c, nh ng h n ch , nh ng n y sinh tham gia gi ng d y tr ng d y ngh , t t g p ph i. Ti p n các thành vi n ánh giá bài nh t là d ng các bài h c trong ch ng tr nh h c d a tr n s áp ng m c ti u gi i quy t ào t o ngh tr nh Trung c p ngh ho c v n ch n. Ph n ánh giá ph i c ti n Cao ng ngh . hành ngay sau ph n th c hi n bài gi ng d có b mu n. 2 Chu n b giáo án: b c này c n bi n ch sinh vi n thành các nhóm t 3 n 5 5 Ch nh s a bài gi ng l n 1: Các nhóm sinh vi n (có th cho m i nhóm ch n bài khác s ch nh s a l i bài gi ng sau góp , các thay nhau . Tr c h t t ch c làm vi c cá nh n, t t i th ng d a tr n nh ng v n c a ng i c sinh vi n u ph i nghi n c u và chu n b h c g p ph i tr n l p VD: Kh ng hi u bài, giáo án cho bài ch n theo nh h ng v n kh ng h ng thú, kh ng tr l i c c u h i c n gi i quy t. Ti p theo làm vi c nhóm, c a giáo vi n các thành vi n trong nhóm chia s các quan 6 D y bài ch nh s a: Ch n m t thành i m v bài h c nghi n c u và th ng nh t m t vi n khác trong nhóm d y bài h c c ph ng án t t nh t, s n ph m ph i có là giáo ch nh s a (khuy n khích các nhóm t luy n
- NGHI N C U TRAO I t p sao cho m i thành vi n s th c hi n bài - NCBH mang tinh th n h p tác, sinh vi n gi ng m t l n . Có th m i th m các gi ng vi n c trao i v i nhau nh ng v n c ng khác có chuy n m n v l nh v c s ph m ho c quan t m gi i quy t, c h c h i l n nhau. chuy n gia v ph ng pháp gi ng d y chuy n Th ng qua NCBH còn h nh thành sinh vi n ngành tham d . k n ng t duy ph n bi n, k n ng giao ti p, k n ng làm vi c nhóm, các k n ng x h i khác. 7 ánh giá ph n ánh l n 2 cho bài gi ng ch nh s a và nghi nh n các thành qu : - NCBH là c h i c th nh t sinh vi n C ng nh b c 4, i di n th c hi n bài gi ng SPKT c tr i nghi m, t ó tích l y c s phát bi u tr c, bàn v nh ng g mà nhóm kinh nghi m gi ng d y ngay khi ng i tr n gh c g ng h t s c c i thi n, nh ng v n nhà tr ng, c tr c ti p v n d ng ki n th c c n xem xét ti p t c hoàn thi n. Sau ó các s ph m, ki n th c chuy n ngành k thu t thành vi n, các chuy n gia nh n xét, cho phép trong các tr ng h p c th p m r ng m i khía c nh c u bài gi ng t thi t Tà l u tham kh o k , ph ng pháp, ph ng ti n, h nh th c t ch c, ngh thu t d y h c, x lí t nh hu ng 1 . Tr n Khánh c (2002 , S ph m k thu t, NXBDG, Hà N i 8 Chia s thành qu : 2 . Nguy n V n H nh, Nguy n H u M i nhóm s ph i vi t m t báo cáo v H p, Phan Th Thanh C nh (2015 , M h nh nh ng thành qu và nh ng v n c n hoàn ào t o nghi p v s ph m cho giáo vi n k thi n sau khi hoàn thành bài gi ng. Các nhóm thu t theo ti p c n n ng l c, T p chí qu n l trong l p b t bu c ph i chia s các thành qu giáo d c, H c vi n Qu n l giáo d c, Hà N i. và các khó kh n g p ph i v i nhóm khác. y th c s là c h i qu báu các giáo vi n 3 . Nguy n H u H p, Nguy n V n k thu t t ng lai tích l y các kinhnghi m cho H nh (2015 , Các chi n l c d y h c nghi p gi ng d y, chu n b s n sàng cho ho t ng v s ph m theo ti p c n n ng l c, T p chí ngh nghi p trong th c ti n tr ng d y ngh . giáo d c và x h i, Hi p h i các tr ng H, C Vi t Nam, Hà N i. K t lu n. 4. ng Thành H ng (2016 , “N ng l c - NCBH c t ch c bài b n h p lí s c b n c a giáo vi n d y ngh , T p chí Khoa góp ph n phát tri n n ng l c s ph m cho h c d y ngh , s 28-29, tháng 1+2, tr. 36-39 sinh vi n s ph m k thu t. H nh thành cho h m t nét v n hóa sinh ho t chuy n m n, nghi p 5. ng Thành H ng (2012 . N ng l c v c a ngh giáo vi n k thu t. Giúp sinh vi n và giáo d c theo ti p c n n ng l c, T p chí nh n ra c i ti n gi ng d y là m t ho t ng Qu n lí giáo d c, s 43 tháng 12/2012, Hà N i. l u dài, li n t c, trách nhi m tr c ti p thu c v 6 . James W.Stigler & James Hiebert giáo vi n. (1999 , L h ng trong gi ng d y, NXB tr 2012. - NCBH s giúp sinh vi n s ph m k 7 . Dewey, J. (1916 , D n ch và giáo thu t h nh dung c c i ti n d y h c th d c, b n d ch c a Ph m Anh Tu n, Nhà xu t tr c h t ph i t p trung vào vi c c i ti n vi c b n Tri th c n m 2014, Hà N i. h c c a ng i h c. D y ch có hi u qu khi ng i h c t c m c ti u h c t p c th .
- NGHI N C U TRAO I DEVELOPING THE TEACHING COMPETENCES FOR STUDENTS IN THE TECHNICALTEACHERS UNIVERSITY THROUGH LESSONS INRESEARCHMETHODS gu en Huu Hop ma l Abstract Competencies of Teaching is considered as the most important factor creating pedagogical competencies of techniques teacher. Understanding and applying the Lesson Study as a pathway for the development of pedagogical competencies in general and the teaching competency in particular for technical pedagogical students are essential and practical. The paper referring to the nature, principles and the steps to apply lessons study on development teaching competencies for student at the University of Technology and education, aimed at improve the quality of Technical teacher training in Vietnam. words Lesson study, lesson research Pedagogy competencies, teaching competencies, Technical teacher. * guyen Huu Hop -
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học