- Trang Chủ
- Kinh tế học
- Phát triển kinh tế ban đêm ở thành phố Hà Nội hiện nay – nghiên cứu trường hợp chuỗi cửa hàng tiện lợi Circle K
Xem mẫu
- Chuyên mục Nghiên cứu Khoa học Sinh viên, Số 5 (Tháng 12/2021)/ UEB Category of Student Scientific Research
PHÁT TRIỂN KINH TẾ BAN ĐÊM Ở THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY –
NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP CHUỖI CỬA HÀNG TIỆN LỢI CIRCLE K
Tô Thanh Liêm , Phạm Thùy Linh, Nguyễn Vũ Long, Phạm Hoài Thu
Khoa Kinh tế Chính trị, Học viện Báo chí và Tuyên truyền,
36 Xuân Thủy, Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam
Tóm tắt: Bài viết làm rõ tầm quan trọng của việc phát triển kinh tế ban đêm thông qua
nghiên cứu điển hình chuỗi cửa hàng tiện lợi 24h Circle K. Trên cơ sở hệ thống hóa lý
luận về kinh tế ban đêm và thống kê mô tả về mô hình kinh doanh 24h Circle K trên địa
bàn thành phố Hà Nội, khảo sát mức độ quan tâm của người d ân và tính cần thiết duy
trì mô hình kinh doanh 24h của Circle K, nhóm nghiên cứu đã đưa ra những nhận xét
về mô hình và đánh giá tiềm năng phát triển kinh tế ban đêm, từ đó đề xuất các giải
pháp nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế ban đêm trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Từ khóa: Kinh tế ban đêm, Circle K, cửa hàng tiện lợi 24h.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Ngày 19/07/2019, Văn phòng Chính phủ ban hành Công văn số 6433/VPCP-
QHĐP gửi các Bộ, ngành và các địa phương nghiên cứu chính sách kinh tế ban đêm
của Trung Quốc. Chính phủ Trung Quốc đã ban hành chính sách thúc đẩy kinh tế ban
đêm trong bối cảnh nước này tăng trưởng thấp do ảnh hưởng tiêu cực từ cuộc chiến
tranh thương mại với Hoa Kỳ, từ đó tạo ra những khởi sắc đáng kể cho nền kinh tế. Đây
là một điển hình để Việt Nam nghiên cứu và học tập nhằm phát triển mô hình kinh tế
ban đêm có hiệu quả trong bối cảnh nền kinh tế đang gặp những hạn chế trong việc tận
dụng các nguồn lực và thiếu những đột phá phát triển kinh tế.
Hà Nội là thủ đô, trung tâm chính trị, văn hóa, khoa học và là đầu mối giao thông
quan trọng của cả nước, có địa thế đẹp, tập hợp nhiều lợi thế để phát triển kinh tế. Tuy
nhiên trên thực tế, các hoạt động kinh tế về đêm ở đây chưa được chú trọng phát triển,
hoạt động kinh doanh về đêm nổi bật nhất ở thời điểm hiện tại có mô hình kinh doanh
Tác giả liên hệ: 0393 902 228
Email: tothanhliem.rces@gmail.com
71
- Chuyên mục Nghiên cứu Khoa học Sinh viên, Số 5 (Tháng 12/2021)/ UEB Category of Student Scientific Research
cửa hàng tiện lợi 24h của Circle K, còn hầu hết các hoạt động kinh tế chỉ diễn ra ở thời
điểm ban ngày. Để có sự bứt phá trong phát triển kinh tế, với Hà Nội, phát triển kinh tế
ban đêm trong thời điểm này có phải là một bước đi hợp lý? Hà Nội nên học hỏi kinh
nghiệm của các nước như thế nào? Phương hướng, chính sách phát triển ra sao để vừa
tận dụng thế - thời mà kinh tế ban đêm mang lại, vừa hạn chế những tiêu cực trong phát
triển kinh tế?
Để trả lời những câu hỏi trên, nhóm tác giả đã thực hiện nghiên cứu “Phát triển
kinh tế ban đêm ở thành phố Hà Nội hiện nay - Nghiên cứu trường hợp chuỗi cửa hàng
tiện lợi Circle K”. Nghiên cứu tập trung vào 2 mục tiêu chính: (1) Đánh giá thực trạng
phát triển kinh tế ban đêm ở thành phố Hà Nội thông qua nghiên cứu trường hợp chuỗi
cửa hàng tiện lợi Circle K; (2) Đề xuất một số giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế ban
đêm ở thành phố Hà Nội.
2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu chính là tập trung đánh giá sự phát triển kinh tế ban đêm
thông qua nghiên cứu trường hợp chuỗi cửa hàng tiện lợi Circle K. Để làm sáng tỏ bản
chất, tính quy luật của phát triển kinh tế ban đêm, nghiên cứu tập trung khảo sát các cửa
hàng tiện lợi Circle K trên địa bàn thành phố Hà Nội. Các dữ liệu nghiên cứu tập trung
vào giai đoạn 2016 – nửa đầu năm 2020.
Nhóm tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu tài liệu, so sánh, tổng hợp, phân
tích để làm rõ các mặt, cơ sở lý thuyết về kinh tế ban đêm để làm căn cứ cho đánh giá
thực tế khả năng phát triển kinh tế ban đêm trên địa bàn thành phố Hà Nội. Đồng thời,
nhóm nghiên cứu đã sử dụng phương pháp khảo sát bảng hỏi đối với khách hàng và
phỏng vấn nhanh đối với khách hàng của Circle K. Phương pháp thống kê mô tả được
sử dụng để xử lý các dữ liệu sơ cấp thu thập được kết hợp với phương pháp phân tích
chứng minh nhằm xác định tính cần thiết của phát triển kinh tế ban đêm. Kết quả nghiên
cứu là cơ sở để nhóm tác giả đề xuất các giải pháp thúc đẩy sự phát triển của kinh tế
ban đêm trên địa bàn thành phố Hà Nội nói riêng và ở Việt Nam nói chung.
3. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
3.1. Khái niệm và vai trò của phát triển kinh tế ban đêm
72
- Chuyên mục Nghiên cứu Khoa học Sinh viên, Số 5 (Tháng 12/2021)/ UEB Category of Student Scientific Research
Kinh tế ban đêm (night-time economy) là thuật ngữ được dùng để chỉ các hoạt
động sản xuất và cung ứng dịch vụ diễn ra từ sau 18h đến 6h sáng hôm sau. Trong đó,
phổ biến hơn cả là các hoạt động dịch vụ bao gồm các hoạt động ẩm thực, nghệ thuật,
âm nhạc, các chương trình giải trí, lễ hội, sự kiện, cho tới các điểm du lịch chỉ mở cửa
vào ban đêm (Lưu Thanh Tâm, 2020).
Vai trò của phát triển kinh tế ban đêm: Về kinh tế, sự phát triển kinh tế ban đêm
giúp tăng giá trị GDP, thu hút đầu tư và mở rộng kinh doanh, thu hút khách du lịch. Về
xã hội, sự phát triển kinh tế ban đêm giúp tăng việc làm, phân bố dân cư, giảm nguy cơ
mắc tệ nạn xã hội. Về văn hóa, tác động của sự phát triển kinh tế ban đêm giúp bảo tồn
và giữ gìn các đặc trưng văn hóa - xã hội cho địa phương, giao lưu văn hóa giữa các địa
phương với nhau và tăng cường sự gắn kết cộng đồng và văn hóa.
3.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển của kinh tế ban đêm
Điều kiện tự nhiên và kết cấu hạ tầng: Vị trí địa lý kinh tế là nhân tố quan trọng
cần được xem xét khi xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế, nếu vùng có vị trí địa lý ở
đầu mối giao thông, đầu mối giao lưu kinh tế quốc tế sẽ là lợi thế cạnh tranh trong phát
triển kinh tế nói chung và công nghiệp nói riêng.
Điều kiện kinh tế xã hội và thể chế chính sách: Việt Nam hội tụ rất nhiều điều
kiện kinh tế xã hội để phát triển kinh tế ban đêm, đặc biệt là tài nguyên du lịch. Việc
xây dựng một bộ khung pháp lý cũng như đưa ra những chính sách là điều thiết yếu,
cần phải làm khi xây dựng kinh tế ban đêm.
3.3. Nội dung phát triển kinh tế ban đêm ở một địa phương cấp tỉnh
Về tăng trưởng kinh tế:
Thứ nhất, tăng trưởng kinh tế ban đêm là sự gia tăng các loại hình kinh tế ban
đêm. Các loại hình kinh tế ban đêm có thể kể đến là các hoạt động ăn uống tại các nhà
hàng, quán ăn, quán cà phê về đêm; các hoạt động liên quan đến tiêu thụ đồ uống có
cồn tại các câu lạc bộ đêm, các quán bar…; các hoạt động văn hóa, giải trí về đêm; các
loại hình mua sắm về đêm, cửa hàng tiện lợi 24/24; các sự kiện quảng bá, xúc tiến
thương hiệu du lịch về đêm gắn với các địa điểm du lịch; các hoạt động thể dục, thể
thao về đêm.
73
- Chuyên mục Nghiên cứu Khoa học Sinh viên, Số 5 (Tháng 12/2021)/ UEB Category of Student Scientific Research
Thứ hai, tăng trưởng kinh tế ban đêm là sự gia tăng đóng góp cho nền kinh tế.
Bởi lẽ đây là một phương pháp trực tiếp đóng góp một tỷ lệ lớn vào tăng trưởng GDP
địa phương, qua đó gián tiếp đóng góp vào GDP chung của cả nước. Giúp tạo thêm việc
làm, giảm thất nghiệp cho nền kinh tế, gia tăng lượng khách du lịch đến và lưu trú. Mở
rộng các đơn vị kinh doanh dịch vụ, tăng doanh thu đóng góp vào ngân sách địa phương
từ các sự kiện, chương trình du lịch về đêm, tăng các khoản đóng góp vào ngân sách
Nhà nước.
Về hoàn thiện cơ cấu kinh tế ban đêm: Để hoàn thiện cơ cấu kinh tế ban đêm
phải phát triển cơ cấu kinh tế ngành trong phát triển kinh tế ban đêm. Cụ thể là sự gia
tăng tỷ lệ trọng ngành dịch vụ trong GDP và lượng lao động hoạt động dịch vụ về đêm.
Phát triển cơ cấu thành phần trong kinh tế ban đêm trong việc gia tăng sự tham gia đông
đảo các các hộ kinh doanh cá thể, doanh nghiệp siêu nhỏ và nhỏ, đồng thời đảm bảo có
sự góp mặt của các tập đoàn tư nhân lớn. Phát triển cơ cấu vùng trong phát triển kinh tế
ban đêm qua việc tạo những khu chuyên biệt để tập trung phát triển kinh tế ban đêm,
gắn với những khu du lịch, nghỉ dưỡng để tránh ảnh hưởng đến những khu đông dân cư
không liên quan.
Về phát triển xã hội và bảo vệ môi trường tự nhiên, xã hội: Nghiên cứu đánh
giá phát triển kinh tế ban đêm tạo ra bao nhiêu việc làm, mức thu nhập bình quân của
người làm động làm ca đêm ở các cơ sở kinh doanh; sự tiện dụng cho người tiêu dùng
khi mua sắm về đêm; về tình hình an ninh trật tự ở các khu vực có địa điểm bán hàng
của doanh nghiệp. Đánh giá việc xử lý rác thải, phát triển cảnh quan ở nơi đặt địa điểm
kinh doanh của doanh nghiệp.
3.4. Kinh nghiệm của một số địa phương trong phát triển kinh tế ban đêm
Các mô hình hình phát triển kinh tế ban đêm nổi bật trên thế giới phải kể đến
như ở Châu Âu có là Paris, London, Manchester, Lyon, Berlin, Madrid, Roma, Geneva,
Amsterdam,…; Mỹ có New York được mệnh danh là “thành phố không bao giờ ngủ”;
hay Sydney của Australia – thủ phủ của kinh tế ban đêm; tại châu Á cũng bắt đầu có sự
chú trọng phát triển kinh tế ban đêm như ở Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan (Trịnh Thị
Thanh Thủy, 2019).
74
- Chuyên mục Nghiên cứu Khoa học Sinh viên, Số 5 (Tháng 12/2021)/ UEB Category of Student Scientific Research
Ở Việt Nam, một số thành phố đã tiên phong thắp sáng mô hình kinh tế ban đêm,
đáng chú ý phải kể đến thành phố Hồ Chí Minh – thủ phủ kinh tế của cả nước, mô hình
kinh doanh vào ban đêm đã được áp dụng và đạt được một số thành quả nhất định như
các tuyến phố phố Bùi Viện (Lưu Thanh Tâm, 2020). Hay ở Vũng Tàu, hướng đến giải
quyết vấn đề khu vui chơi, giải trí riêng biệt kéo dài thâu đêm, thành phố này đã quy
hoạch khu dịch vụ riêng biệt ban đêm để đáp ứng nhu cầu nhu cầu du khách cũng như
tăng thu cho ngành du lịch. Các bước đi này phù hợp với quy hoạch chung của Vũng
Tàu đến 2035 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (Lưu Thanh Tâm, 2020).
Qua thực tiễn phát triển kinh tế ban đêm trên thế giới, cũng như những mô hình
phát triển kinh tế ban đêm trong nước, đối với thành phố Hà Nội nói riêng cũng như
Việt Nam nói chung để phát triển kinh tế ban đêm trước tiên cần có sự quy hoạch cụ
thể các địa điểm vui chơi giải trí, một mặt tránh ảnh hưởng đến dân cư, mặt khác có
không gian riêng cho du khách tận hưởng trọn vẹn các dịch vụ giải trí mua sắm…
4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
4.1. Tình hình phát triển của các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển kinh tế ban
đêm ở thành phố Hà Nội
Tình hình về điều kiện tự nhiên và kết cấu hạ tầng ở thành phố Hà Nội:
Về thuận lợi: Hà Nội là thủ đô của Việt Nam, nằm ở vị trí trung tâm của Đồng
bằng Bắc Bộ, là đầu não chính trị và kinh tế, là đầu mối giao thương, sở hữu kết hạ tầng
đô thị văn minh, giao thông phát triển, dân cư đông đúc.
Về khó khăn: Phát triển hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội đô thị chậm hơn gia
tăng dân số, chậm hơn mở rộng không gian đô thị. Diện tích đô thị cùng với dân số đô
thị tăng nhanh, nhưng hạ tầng kỹ thuật đô thị như hệ thống cấp nước, thoát nước, giao
thông, năng lượng... đều lạc hậu, chắp vá, được đầu tư phát triển chậm hơn.
Tình hình điều kiện kinh tế - xã hội và thể chế chính sách thành phố Hà Nội:
Về kinh tế - xã hội: Theo số liệu của Cục Thống kê thành phố Hà Nội, tổng sản
phẩm (GRDP) năm 2019 của thành phố tăng 7,62%. sự phát triển của khoa học kỹ thuật
và lực lượng lao động, trình độ dân cư phát triển ở mức cao; hệ thống giao thông, hạ
tầng cơ sở,… tương đối hiện đại.
75
- Chuyên mục Nghiên cứu Khoa học Sinh viên, Số 5 (Tháng 12/2021)/ UEB Category of Student Scientific Research
Về thể chế chính sách: Chưa có thể chế chính sách và bộ khung pháp lý cụ thể
cho hoạt động kinh doanh cũng như giải trí về đêm vì vậy chưa có sự quy hoạch hợp lý
và các hoạt động cũng chưa đem lại nhiều hiệu quả. Tuy nhiên, trước những thách thức
đặt ra, Hà Nội đã và đang khắc phục tồn ở và phát triển dần các hoạt động vui chơi giải
trí về đêm.
4.2. Tình hình phát triển kinh tế ban đêm ở thành phố Hà Nội qua nghiên cứu mô
hình chuỗi cửa hàng tiện lợi Circle K
Để có cái nhìn rõ hơn về thực trạng phát triển hoạt động của Circle K ở thành
phố Hà Nội và đi sâu vào vấn đề, nhóm nghiên cứu đã có phiếu khảo sát gửi tới 300
khách hàng, thu về 276 phiếu có chất lượng làm cơ sở cho việc phân tích và đánh giá
hoạt động của Circle K về ban đêm. Đồng thời nhóm nghiên cứu cũng phỏng vấn ý kiến
của 60 nhân viên bán hàng tại Circle K để hiểu rõ hơn về sự phát triển của Circle K giai
đoạn từ 18 giờ tối đến 6 giờ sáng hôm sau.
Về số lượng khách hàng đến mua sắm: Trong khoảng thời gian về đêm, chuỗi
cửa hàng tiện lợi thường có khá đông khách đến mua sắm, không chỉ khách nội địa mà
còn rất nhiều khách nước ngoài. Doanh thu vào ban đêm mặc dù cao tuy nhiên không
ổn định, thường chỉ cao hơn vào dịp cuối tuần hay thời điểm có những dịp lễ, khi mà
nhu cầu tiêu dùng cho mục đích giải trí của khách hàng tăng cao hơn rất nhiều so với
thường ngày.
Cơ cấu khách hàng đến mua sắm tại Circle K theo phạm vi
quốc gia
28%
Khách hàng nội địa
Khách hàng quốc tế
72%
Biểu đồ 1: Cơ cấu khách hàng đến mua sắm tại Circle K theo phạm vi quốc gia
Nguồn: Nhóm nghiên cứu tổng hợp
76
- Chuyên mục Nghiên cứu Khoa học Sinh viên, Số 5 (Tháng 12/2021)/ UEB Category of Student Scientific Research
Về thời gian khách hàng đến mua sắm: Nghiên cứu cho thấy có 110 người ứng
với khoảng 40% lượng khách thường xuyên mua hàng tại Circle K vào khung giờ từ 18
giờ đến 6 giờ sáng hôm sau và 165 người tương đương với khoảng 60% mua sắm ở
khung giờ còn lại. Thói quen mua sắm của người dân vẫn tập trung trong khoảng thời
gian ban ngày. Tuy vậy, 40% lượng khách tiêu dùng trong cả khoảng thời gian từ 18
giờ đến 6 giờ sáng hôm sau đã thể hiện sự dịch chuyển thói quen tiêu dùng của dân cư,
như vậy với mức độ phát triển của Kinh tế ban đêm theo tiến độ đến khoảng năm 2022,
con số sẽ lên tới 60%.
Biểu đồ thể hiện khung thời gian khách hàng thường xuyên
đến mua sắm tại Circle K
40%
60% Từ 6h - 18h
Từ 18h đến 6h sáng hôm sau
Biểu đồ 2: Khung thời gian khách hàng thường xuyên đến mua sắm tại Circle K
Nguồn: Nhóm nghiên cứu tổng hợp
77
- Chuyên mục Nghiên cứu Khoa học Sinh viên, Số 5 (Tháng 12/2021)/ UEB Category of Student Scientific Research
Về cơ cấu độ tuổi khách hàng mua sắm tại Circle K: Nghiên cứu khảo sát độ
tuổi khách hàng để tìm ra xu hướng tâm lý của người tiêu dùng trong sử dụng dịch vụ
về ban đêm.
Biểu đồ thể hiện cơ cấu độ tuổi khách hàng thường xuyên mua
sắm tại Circle K
14% 13%
Dưới 18 tuổi
Từ 18 - 25 tuổi
Trên 25 tuổi
73%
Biểu đồ 3: Cơ cấu độ tuổi khách hàng thường xuyên đến mua sắm tại Circle K
Nguồn: Nhóm nghiên cứu tổng hợp
Kết quả thống kê cho thấy, đa phần khách hàng đều là những người trẻ, đang
trong độ tuổi lao động. Theo số liệu khảo sát ngẫu nhiên 276 khách hàng, trong đó có
203 người tương ứng 73,5% số người tham gia khảo sát thuộc nhóm tuổi từ 18 - 25 tuổi;
có 38 người tương ứng 13% là những người đã đi làm, có công việc ổn định; còn lại là
học sinh và nội trợ. Như vậy, đối tượng khách hàng chính của Circle K là sinh viên, từ
18 đến 25 tuổi.
Về cơ cấu chủng loại hàng hóa dịch vụ được tiêu thụ tại các cơ sở kinh doanh
của Circle K: Về loại hình sản phẩm và dịch vụ được cung cấp, khách hàng khi tới
Circle K thường sẽ mua những loại đồ ăn, nước giải khát, đồ tiêu dùng cá nhân hoặc sử
dụng các dịch vụ thanh toán điện nước, trả góp, nạp thẻ điện thoại hoặc lấy điểm nghỉ
ngơi dừng chân, phục vụ cho mục đích làm việc và học tập… Như vậy có thể thấy rằng
Circle K đã tương đối thành công trong việc nhắm đến nhóm đối tượng khách hàng là
học sinh sinh viên hoặc trong độ tuổi lao động.
Về cơ cấu chất lượng và nguồn gốc hàng hóa được tiêu thụ tại cơ sở kinh doanh
của Circle K: Các hàng hóa đều có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, niên hạn sử dụng rõ
78
- Chuyên mục Nghiên cứu Khoa học Sinh viên, Số 5 (Tháng 12/2021)/ UEB Category of Student Scientific Research
ràng, tem mác tiếng Việt, hướng dẫn sử dụng đầy đủ, chất lượng hàng hóa đảm bảo
đúng công bố của nhà sản xuất đó là nội hàm của sự phát triển và ngược lại.
Về sự phát triển xã hội: Nhân viên ở Circle K cho rằng việc mở cửa vào ban đêm
sẽ tạo cơ hội cho những người có nhu cầu muốn tìm kiếm việc làm, tiền công trong một
giờ của những nhân viên làm ban đêm gấp đôi so với nhân viên làm ban ngày nên cũng
tạo động lực cho mọi người đăng ký làm ca đêm. Khi được giả định rằng Circle K có
nên đóng cửa sau 22 giờ như các cửa hàng khác, phần đông lượng khách hàng đều phản
đối và cho rằng việc mở cửa 24/24, có không gian phục vụ tại chỗ là đặc trưng nổi bật
của chuỗi cửa hàng tiện lợi này; nếu đóng cửa sau 22 giờ sẽ khiến Circle K trở thành
một cửa hàng bình thường.
Biểu đồ thể hiện sự hài lòng và không hài lòng
của khách hàng về Circle K
Giá cả tốt 4%
27% Không gian sạch sẽ 4%
Ít chỗ nghỉ 4% Nhiều chương trình
khuyến mãi 7%
Hàng hóa Chất lượng sản
chưa đa 6% phẩm tốt 9%
56%
dạng Cơ sở vật chất tiện
Nhân viên 17% nghi 15%
phục vụ 7% Thời gian phục vụ
không tốt 17%
24/7 liên tục
Tích cực Tiêu cực Trung lập
Biểu đồ 4: Sự hài lòng và không hài lòng của khách hàng về Circle K
Nguồn: Nhóm nghiên cứu tổng hợp
Về bảo vệ môi trường: Nghiên cứu đánh giá việc xả rác thải, phát triển cảnh
quan, cây xanh ở nơi đặt địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp cho thấy an ninh và vệ
sinh tương đối ổn định tuy nhiên đôi lúc vẫn còn làm chưa tốt.
5. GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ
Tính đến thời điểm hiện tại, Hà Nội vẫn còn nhiều dư địa để phát triển kinh tế
ban đêm. Sự phát triển thành công cửa hàng tiện lợi 24h Circle K (thuộc lĩnh vực kinh
doanh bán lẻ - một trong những nhân tố tạo nên môi trường kinh tế ban đêm cùng với
79
- Chuyên mục Nghiên cứu Khoa học Sinh viên, Số 5 (Tháng 12/2021)/ UEB Category of Student Scientific Research
du lịch, bất động sản nghỉ dưỡng…) như một minh chứng cho tiềm năng phát triển Kinh
tế ban đêm ở thành phố Hà Nội trong thời gian tới. Phương hướng phát triển kinh tế ban
đêm ở thành phố Hà Nội trong trung và dài hạn là xây dựng đặc khu riêng để phát triển
kinh tế ban đêm, thành lập cơ quan và chọn lựa các nhà quản lý có kinh nghiệm để thực
hiện quản lý các hoạt động về đêm; tạo hành lang pháp lý rõ ràng về kinh tế ban đêm;
cần cho doanh nghiệp nhìn thấy động lực khi họ tham gia vào kinh tế đêm và xây dựng
hệ thống hạ tầng kỹ thuật phát triển.
5.1. Các giải pháp đối với doanh nghiệp và hộ kinh doanh
Thứ nhất, các doanh nghiệp cần phải nghiêm chỉnh chấp hành đúng pháp luật,
tuân thủ các quy định tiêu chuẩn của ngành nghề lĩnh vực mình đang kinh doanh. Nhà
nước cũng có kế hoạch khuyến khích các doanh nghiệp tận dụng những cơ hội phát
triển, hướng tới phát triển bền vững.
Thứ hai, các công ty lữ hành, công ty kinh doanh dịch vụ du lịch ở thành phố Hà
Nội cần tập trung vào vào những sản phẩm du lịch về đêm phong phú, cần khai thác
những sản phẩm mang đậm bản sắc văn hóa Hà Nội. Khuyến khích doanh nghiệp lớn
đầu tư vào vào phát triển kinh tế đêm. Cần đẩy mạnh xúc tiến du lịch, hợp tác với các
doanh nghiệp du lịch nước ngoài để quảng bá các hoạt động về đêm, văn hóa bản địa
và đặc trưng riêng của Hà Nội.
Thứ ba, sẵn sàng chi đầu tư lớn để thay đổi hành vi như các chương trình khuyến
mại vào ban đêm, nghiên cứu và phát triển (R&D) những sản phẩm riêng biệt về đêm,
hoạt động giải trí đêm.
Thứ tư, cần quan tâm đến những người lao động làm việc về đêm, cần thực hiện
đúng Luật Lao động hiện hành về các tính tiền lương, thưởng và an sinh xã hội cho
người lao động làm ca đêm. Và cũng cần quan tâm đặc biệt đến vấn đề an ninh trật tự
tại khu vực kinh doanh dịch vụ và an toàn vệ sinh thực phẩm và vấn đề bảo vệ môi
trường.
5.2. Khuyến nghị phát triển kinh tế ban đêm ở thành phố Hà Nội
Về khuyến nghị xây dựng thể chế phát triển kinh tế ban đêm: Các cơ quan quản
lý vĩ mô cần thay đổi nhận thức, quan điểm về việc phát triển các sản phẩm du lịch ban
80
- Chuyên mục Nghiên cứu Khoa học Sinh viên, Số 5 (Tháng 12/2021)/ UEB Category of Student Scientific Research
đêm sao cho đúng, chuẩn, hiệu quả tạo bước đột phá. Cụ thể cần tháo gỡ chính sách đối
với các dịch vụ về đêm và có những biện pháp quản lý nhà nước về ban đêm như quản
lý hành chính, giao dịch tài chính xuyên quốc gia...
Về khuyến nghị cụ thể phát triển kinh tế ban đêm đối với chính quyền thành phố
Hà Nội:
Thứ nhất, cần nghiên cứu kế hoạch, quy hoạch phát triển “thành phố trong thành
phố”, xây dựng trung tâm đặc khu riêng để phát triển kinh tế ban đêm, tạo thêm các khu
vui chơi để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng mang bản sắc riêng của thành phố.
Thứ hai, cần thành lập những cơ quan và chọn lựa các nhà quản lý có kinh
nghiệm để thực hiện quản lý các doanh nghiệp hoạt động về đêm.
Thứ ba, ban hành và thực thi hiệu quả các chính sách hỗ trợ, khuyến khích các
hoạt động kinh doanh, dịch vụ phát triển kinh tế ban đêm.
Thứ tư, phối hợp các cơ quan, tổ chức liên ngành để tăng cường hiệu quả quản
lý và phát triển kinh tế ban đêm. Cần có kế hoạch và sự chỉ đạo thống nhất để tạo “hệ
sinh thái kinh tế ban đêm”.
Thứ năm, cần cho doanh nghiệp nhìn thấy động lực khi họ tham gia vào kinh tế
đêm là gì và xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật ổn định, phát triển, đặc biệt là giảm tắc
đường và ô nhiễm môi trường.
Thứ sáu, chính quyền thành phố cần kết hợp kinh tế ban đêm với kinh tế vỉa hè.
Những khu phố ban ngày không được phép kinh doanh buôn bán trên vỉa hè thì ban
đêm hoàn toàn có thể kinh doanh các sản phẩm.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu nghiên cứu tiếng Việt
1. Bộ Kế hoạch và Đầu tư (2019), “Công văn số 9398/BKHĐT-QLKKTW ngày 18
tháng 12 năm 2019 về việc phối hợp thực hiện Đề án Phát triển kinh tế ban đêm”.
2. Lưu Thanh Tâm (2020), “Phát triển kinh tế ban đêm tại các thành phố của Việt
Nam”, Trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh.
81
- Chuyên mục Nghiên cứu Khoa học Sinh viên, Số 5 (Tháng 12/2021)/ UEB Category of Student Scientific Research
3. Trịnh Thị Thanh Thủy (2019), “Kinh tế đêm ở một số quốc gia và hàm ý cho
Việt Nam”, Tạp chí nghiên cứu công nghiệp và thương mại, số 41 tháng 10/2019.
4. Thủ tướng Chính phủ, “Quyết định phê duyệt đề án phát triển kinh tế ban đêm ở
Việt Nam số 1129/QĐ-TTg ngày 27/07/2020”.
5. Văn phòng Chính Phủ, “Công văn số 6433/VPCP-QHĐP ngày 19 tháng 07 năm
2019 về việc thông báo nghiên cứu chính sách kinh tế Trung Quốc”.
Tài liệu nghiên cứu tiếng Anh
1. Andreina Seijas (2018), “A guide to managing your night time economy”, Sound
Diplomacy, London.
2. Local Government Association (2019), “Approaches to managing the night-time
economy”.
3. London First & EY (2018), “The economic value of London’s 24 hour
economy”, London’s 24 hour economy.
4. Guo Qin, Lin Meizhen, Meng Jin-hua, Zhao Jun-lei (2011), “The development
of urban night tourism based on the nightscape lighting projects - a Case Study
of Guangzhou Energy Procedia”, 5/2011, tr. 477–481.
82
nguon tai.lieu . vn
