Xem mẫu
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ NGÂN HÀNG SỐ TRONG BỐI CẢNH CUỘC
CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 TẠI VIỆT NAM
Nguyễn Bích Loan*, Phùng Mỹ Linh
Học viện Tài Chính
*Tác giả liên lạc: nguyenbichloanhvtc@gmail.com
TÓM TẮT
Cách mạng công nghiệp 4.0 có tác động sâu sắc đến mọi mặt của nền kinh tế
trong đó đặc biệt tác động đến sự phát triển của ngân hàng. Với nền tảng của
4.0, mô hình và cách thức quản trị ở các ngân hàng trở nên hoàn thiện nhờ sự
ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong việc quản lý danh mục rủi ro, quản lý khách
hàng và quản lý cơ sở dữ liệu 4.0 cho phép các ngân hàng tạo ra nhiều sản phẩm
dịch vụ tài chính mới như M-POS, internet banking, mobile banking, công nghệ
thẻ chip, ví điện tử… mở rộng các kênh phân phối dịch vụ ngân hàng hiện đại.
Với công nghệ của 4.0, phát triển dịch vụ ngân hàng số và giao dịch không giấy
tờ sẽ trở thành xu thế trong thời gian tới.
Tại Việt Nam, thông qua việc tổng hợp, thống kê, phân tích các tài liệu thực tế
cho thấy mô hình ngân hàng số cũng đang được triển khai, bước đầu đã đạt được
những kết quả nhất định, tuy nhiên vẫn còn nhiều hạn chế cần phải được nhìn
nhận đánh giá một cách hệ thống để đưa ra các giải pháp phù hợp cho việc phát
triển dịch vụ ngân hàng số trong thời gian tới.
Từ khóa: Công nghiệp 4.0, ngân hàng số, dịch vụ ngân hàng số.
DEVELOPING DIGITAL BANKING IN THE CONTEXT OF THE 4.0
REVOLUTION IN VIET NAM
Nguyen Bich Loan*, Phung My Linh
Academy of Finance
*Corresponding Author: nguyenbichloanhvtc@gmail.com
ABSTRACT
Industrial Revolution 4.0 has a profound effect on all aspects of the economy,
which in particular influences the development of the banking system. With the
foundation of the 4.0 industrial revolution, the model and governance of banks
has been enhanced through the use of artificial intelligence (AI) in risk portfolio
management, customer management and facility management. Data 4.0 allows
banks to create new financial services products such as M-POS, internet banking,
mobile banking, chip card technology, e-wallet, etc,. to expand the distribution
channels of modern banking services. With the technology of 4.0, the development
of digital banking and paperless transactions will become a trend in the near
future.
In Vietnam, through the synthesis, statistics and analysis of actual documents, the
digital banking model is being implemented systematically, initially achieving
certain results, although there are still many limitations that need to be
considered systematically to provide suitable solutions for the development of
digital banking services in the coming time.
Keywords: Industrial revolution 4.0, digital banking, digital banking.
456
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
TỔNG QUAN Đề tài còn rất mới mẻ tại Việt Nam nên
Ngân hàng số là một đề tài đang rất dù là những kênh thông tin uy tín của
được xã hội quan tâm, đặc biệt là trong Nhà nước hay từ các ngân hàng thương
thời đại công nghiệp 4.0 hiện nay. Đã mại cũng không tập hợp đầy đủ được
có khá nhiều tác giả đề cập đến vấn đề thông tin phục vụ cho việc nghiên cứu
dịch vụ ngân hàng số tuy nhiên mới chỉ vì vậy nhóm tác giả chủ yếu tham
dừng lại ở dạng các bài viết, theo đó khảo, thu thập thông tin từ các tài liệu
mới chỉ tiếp cận theo từng góc độ riêng của nước ngoài. Điển hình là từ các
lẻ và mang tính chất cung cấp thông tin trang web như: santander bank,world
mà chưa có sự tổng hợp và nghiên cứu finance, atom bank...
một cách khoa học. Công trình "Phát Bên cạnh đó công trình nghiên cứu còn
triển dịch vụ ngân hàng số trong bối sử dụng hệ thống biểu đồ, bảng biểu để
cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 trình bày các nội dung lý luận và thực
tại Việt Nam", nghiên cứu sự hình tiễn cùng với đó là phương pháp so
thành, thực trạng hiện nay tại Việt sánh, quy nạp, logic, kết hợp giữa lý
Nam, cơ hội, thách thức và các đề xuất luận và thực tiễn.
để ngân hàng số phát triển mạnh mẽ. Các phương pháp trên được sử dụng
Theo những thông tin mà nhóm tác giả kết hợp nhằm mục đích xem xét, đánh
được biết thì nghiên cứu về “Phát triển giá các vấn đề về đối tượng nghiên cứu
dịch vụ ngân hàng số trong bối cảnh của đề tài.
cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 tại
Việt Nam” là một công trình nghiên KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
cứu khoa học hoàn toàn mới với không Thực trạng hiện nay
gian nghiên cứu rộng, góc độ nghiên Hiện nay tại Việt Nam đã ghi nhận kết
cứu toàn diện có hệ thống và phương quả bước đầu trong triển khai dịch
pháp nghiên cứu khoa học. Kết quả ngân hàng số:
nghiên cứu của công trình có cơ sở lý Số lượng ngân hàng triển khai dịch vụ
luận, thực tiễn và có tính ứng dụng cao. ngân hàng số: Từ ngân hàng đầu tiên
vào năm 2016 triển khai là VP Bank
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU thông qua ứng dụng Timo thì hiện nay
Phương pháp thống kê, tổng hợp, phân đã có ngân hàng TP Bank,
tích: Thông tin, số liệu phục vụ cho Vietcombank, Vietinbank,
việc nghiên cứu đề tài hiện nay ở Việt Techcombank... đã và đang triển khai
Nam không nhiều, nên nhóm tác giả mô hình này thông qua corebanking và
chủ yếu tham khảo từ trang web của hợp tác cùng các tổ chức công nghệ lớn
các tổ chức như: Tổng cục Thống kê, hàng đầu như FPT, Mobifone…
Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng Số lượng khách hàng sử dụng dịch vụ
thương mại…. ngân hàng số: Tỷ lệ khách hàng của các
Tuy nhiên, hầu hết các số liệu thu thập hệ thống ngân hàng thương mại tại
được đều mang tính chất lẻ tẻ, chưa có Việt Nam sử dụng dịch vụ ngân hàng
hệ thống . Bằng phương pháp tổng hợp số chiếm khoảng 44%. Thông tin này
nhóm tác giả đã tổng hợp các số liệu được công bố trước thềm Hội thảo -
thu thập được để trình bày thành các Triển lãm Banking Vietnam 2017 với
chỉ tiêu có thể sử dụng để phân tích và chủ đề “Công nghệ số thúc đẩy tài
đánh giá về thực trạng phát triển ngân chính toàn diện tại Việt Nam” do Viện
hàng số ở Việt Nam. Chiến lược Ngân hàng, Cục Công nghệ
Phương pháp tham khảo các tài liệu: Tin học (ITDB) và IDG Vietnam tổ
457
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
chức. Những con số trên cho thấy nhu triển ngân hàng số. Đặc biệt, hành lang
cầu sử dụng các dịch vụ tiện lợi nhanh pháp lý, pháp quy cho những vấn đề
chóng đảm bảo sự an toàn của người mới như bảo vệ người tiêu dùng trong
dân ngày càng tăng cao. Điều này cho lĩnh vực tài chính, bảo vệ tính riêng tư
thấy tiềm năng số lượng khách hàng dữ liệu người dùng, chuẩn kết nối mở,
lớn của ngân hàng số. chia sẻ dữ liệu (qua open API), nhận
Số lượng dịch vụ ngân hàng số: Hiện biết khách hàng điện tử (eKYC)… vẫn
nay các ngân hàng thương mại đang chưa được ban hành để tạo cho các
tiếp cận mô hình ngân hàng số bằng ngân hàng, tổ chức trung gian thanh tóa
cách triển khai các dịch vụ áp dụng n an tâm đầu tư. Trong thời gian tới
công nghệ, ứng dụng nền tảng 4.0. Các Chính phủ cần cân nhắc sửa đổi, bổ
kênh dịch vụ chính như: Ngân hàng sung đối với những vướng mắc pháp lý
trên mạng Internet (Internet-banking), hiện tại, cụ thể:
ngân hàng tại nhà (Home-banking), Nghiên cứu xây dựng các quy định mới
ngân hàng tự động qua điện thoại về ứng dụng công nghệ cao trong hoạt
(Phone banking); ngân hàng qua mạng động ngân hàng như công nghệ sổ cái
thông tin di động (Mobile-banking)… phân tán (blockchain), điện tóa n đám
Chất lượng dịch vụ: Tiện ích và sự an mây (computing cloud),…
toàn luôn là vấn đề được các ngân hàng Nhanh chóng sửa đổi quy định tại nghị
quan tâm hàng đầu trong các dịch vụ định hướng dẫn Luật Phòng chống rửa
ngân hàng. So với dịch vụ Internet tiền và các hướng dẫn liên quan như
Banking thông thường, ngân hàng kỹ luật về thanh tóa n, nội dung cấp phép,
thuật số là một khái niệm rộng lớn hơn. quản lý giám sát.
Dịch vụ này rút ngắn thời gian thực Sửa đổi, bổ sung hành lang pháp lý, đổi
hiện các thủ tục vốn thường diễn ra tại mới hệ thống pháp luật trên nền tảng
ngân hàng, đồng thời có thêm nhiều công nghệ số và thông lệ quốc tế để tạo
công cụ để người dùng quản lý tài thuận lợi cho việc phát triển theo đúng
chính cá nhân và giao dịch trực tuyến xu thế của ngành ngân hàng.
thông qua các thiết bị di động. Với dịch Chính phủ cần có các chính sách đãi
vụ ngân hàng số, khách hàng có thể xác ngộ về thuế, chính sách hỗ trợ pháp lý,
thực thông tin bằng vân tay qua thiết bị tạo điều kiện ban đầu từ đó khuyến
cảm biến vân tay, quét chứng minh thư khích các đơn vị mạnh dạn đầu tư cơ
hai chiều, quét các văn bản, cung cấp sở vật chất, công nghệ hiện đại để triển
văn bản để khách hàng ký tại chỗ và khai ngân hàng số ngày một rộng rãi và
nhận lại văn bản, lưu giữ trong hộp thành công trong tương lai.
riêng để chuyển về ngân hàng. Đặc Về phía Ngân hàng Nhà nước, tiến
biệt, thời gian thực hiện giao dịch tại hành tổng kiểm tra, rà sóa t toàn bộ các
ngân hàng tự động tiết kiệm đến 40% quy trình nghiệp vụ, hạ tầng công
so với giao dịch truyền thống và hoàn nghệ, nguồn nhân lực và việc tổ chức
toàn bảo mật. thực hiện các quy định đã ban hành các
hệ thống thanh tóa n trực tuyến và
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ thanh tóa n thẻ, đảm bảo tuân thủ các
Phát triển ngân hàng số ở Việt Nam quy định của Ngân hàng Nhà nước. Về
mới đang ở giai đoạn đầu, hành lang lâu dài, ngân hàng Nhà nước có thể cân
pháp lý hiện hành còn nhiều quy định nhắc xây dựng khung pháp lý và triển
chưa tương thích với bối cảnh số hóa khai áp dụng chữ ký điện tử, chữ ký số.
dịch vụ, chưa thực sự thúc đẩy cho phát Nhanh chóng sửa các quy định pháp lý
458
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
về ngân hàng số, Fintech; kết nối, chia ngành ngân hàng trưởng thành nhanh
sẻ dữ liệu giữa ngành ngân hàng với cơ chóng, có khả năng tiếp cận kiến thức
sở dữ liệu quốc gia về dân cư hoặc áp mới và am hiểu về ngân hàng hiện đại
dụng theo các công nghệ mới của thế ứng với cuộc cách mạng 4.0, có năng
giới nhưng phải phù hợp với bối cảnh lực điều hành và thực hiện các hoạt
Việt Nam. động ngân hàng ngày càng chuyên
Các ngân hàng thương mại cần phải nghiệp theo yêu cầu của nền kinh tế,
chủ động tìm hiểu, từng bước triển khai chủ động hội nhập kinh tế quốc tế về
các kế hoạch phát triển ngân hàng số tài chính – ngân hàng là vô cùng quan
trong đó xây dựng đội ngũ cán bộ trong trọng.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
HTTPS://WWW.AVOKA.COM/BLOG/WHAT-IS-DIGITAL-BANKING/.
HTTPS://WWW.AXISBANK.COM/PROGRESS-WITH-US/DIGITAL-
PAYMENTS/WHAT-IS-THE-DIFFERENCE-BETWEEN-INTERNET-
BANKING-AND-MOBILE-BANKING.
459
nguon tai.lieu . vn